Viering Leidens Ontzet duurt dit jaar een week Privaat werd aangezien voor uitvalspoort --msgrgjfcê Plan voor een nieuw gebouw in Groenstee in de maak bebouwing Waardeiland ost woningnood niet op A™ Agenda Leiden *1jt- Sï -il Man bekent dodelijk schot Elfhoge serviceflat in de Mors Dr. J.G.N. Renaud doet interessant boekje open over geschiedenis van de Leidse Burcht "Blijft er nog I ets over voor ^aeciliastraat? Nieuwe Leidse Courant "f|fj|| Ég! ,in- Burcht blies altijd wel partijtje mee KW \RTET DINSC- Vli 29 J..VN4 Hl 19,1 S I \L) HVREtyQ. U listorische optocht op saterdag 5 okober ..Till* &B— Pntf ID an een onzer verslag ÏIDEN De festiviteiten rond de viering van \ierhonderd Jaar Leidens Ontzet zuilen dit jaar bjiim een week gaan duren. De feest week start op vrijdag 27 september en eindigt op zaterdag 5 ok- oi ber. nwege een te krappe beurs heeft de October Vereeniging' afgezien van zijstbare attracties, maar niettemin ni len tal van evenementen de feest- !tyek gestalte moeten geven. Gedacht rdt aan een echt volksfeest gedu bde de hele week, waarin donder- ro g 3 en zaterdag 5 oktober de topda- n. n zijn. 71 j plannen die het bestuur van de 3 tober Vereeniging gisteravond zijn ni len voorlegde, behelzen het volgen- 0 1 maandagsavonds 30 september een ertocht van plaatselijke muziekkorp- i, waarna een show in de binnen- d. Dinsdagavond 1 oktober een kla- 'jJrjastoernooi voor bejaarden en/of Ti filmvoorstelling van vroegere 3 ok- ber-vieringen. Diezelfde avond een litaire show van de drie grote mili- j r muziekkorpsen. c erdenkingsdicnst woensdag 2 oktober weer de tradi- inele tractaties in verpleeghuizen en avonds weer taptoe en kermis die en met zaterdag zal blijven staan het terrein van de Groenoordhal. 3 oktober zelf de gebruikelijke iv rdenkingen aangevuld met tal van h enementen, waaronder dit jaar ook officiële herdenkingsdienst in de eterskerk met medewerking van het ssidentie-orkest met koor en solis- vn. Ook wordt \veer gedacht aan een h use intocht van de Watergeuzen en lan hutspotmaaltijd in de open lucht. et ligt in de bedoeling het feest ook 10 nu weer zoveel mogelijk in de bin nenstad te concentreren, 's Avonds is er in de Groenoordhal er/of in de Stadsgehoorzaal weer een feestavond voor jong en oud. Met vuurwerk wordt dc dag besloten. Vanwege het- grote bezoekersaantal wordt de historische optoeht verscho ven naar de zaterdag, wanneer ook het dagvuurwerk bij het Waaggebouw zal worden afgestoken. Die dag zullen ook de oude ambachten weer een plaatsje in de stad krijgen om zoveel mogelijk aan te sluiten bij het win- kelgebeuren. 's Avonds is er dan ook weer een feestavond in de Groenoord hal en/of de Stadsgehoorzaal, waarna andermaal een groots vuurwerk de feestweek zal besluiten. De vrijdag ervoor (4 oktober) is ge wijd aan de jeugd. De scholen zal ver zocht worden, een dagje vrij te geven, want er is een sportdag geplanned (met een toernooi) een hondenshow, een puzzeltocht en e<*n hutspottocht. Reclame Vooraf zal op allerlei manieren wor den getracht reclame te maken voor het feest. Het bestuur van de '3 Octo ber Vereeniging' heeft het gedaan we ten te krijgen dat de finale van het Spel zonder Grenzen ditjaar in Leiden wordt gehouden op 18 september. Men denkt aan het terrein bij molen De Valk, waar allerlei Spaanse spellet jes binnen- en buitenland kunnen at tenderen op de komende feestelijkhe den. PPR-Leiclen: IBB ivil winst zien an een onzer verslaggevers ;$IDEN De bebouwing van het Waardeiland zal de woningnood et oplossen, zo verklaart de PPR-afdeling Leiden in een folder, die iterdag op straat werd uitgedeeld. e bouwmaatschappij IBB-Kondor en Belgische finanoieringsmaatschap- j Socol zullen het geld, dat ze in it Waardeiland steken, met de nodi- winst willen terugzien en daarom illen er geen goedkope woningen nnen worden gebouwd,, aldus de *It, die overigens niet tegen de ouw op het Waardeiland is, omdat 1 r anders toch ook geen goedkope wo- "nngen zouden zijn gekomen. Er zul- ïu voornamelijk forensen een vinden, e PPR wijst erop dat de gemeenite- lad het plan heeft geaccepteert met en stok achter de deur; als IBB-Kon- het Waardeiland niet van de zou hebben gekocht zou it laatste bedrijf zodanig in moeilijk eden komen dat het voortbestaan en us de werkgelegenheid voor een paar onderd man in gevaar komen. De tl PR laakt in de publicatie 'het winst- van particuliere ondernemin- en. het gebrek aan visie van gemeen tebesturen en andere overheidsorga nen en de verouderde en vaak nauwe lijks toegepaste wetgeving'. De partij pleit voor behoud en verbe tering van bestaande buurten, renova tie compacte nieuwbouw en weinig hoogbouw. Met dergelijke maatregelen zou volgens de PPR de woningsituatie op korte termijn verbeterd kunnen worden. Voorts is Leiden dit jaar de eind- plaats in de jaarlijkse Statentocht (19 juli). Alle deelnemende steden maken reclame voor Leiden. Dan is er op 11 en 19 augustus in Leiden een interna tionaal volksdansfestival, dat eveneens in het teken van 400 jaar Leidens ont zet zal staan. Ook zal de Leidato (5 t.e.m. 14 september) ruimschoots aan dacht aan de feestelijkheden besteden. Dan zal volgende maand de verkoop van een speciale herdenkingszegel (ƒ3.50) van start gaan en zullen de Lakenhal en de Gemeentelijke Ar chiefdienst in een tweetal exposities respectievelijk aandacht besteden aan de situatie van 400 jaar geleden en nu en de 3 oktober-vieringen gedurende de loop der jaren. Tenslotte wordt nog gedacht aan een etalagewedstrijd en de vervaardiging van een jubileum beeldje (de hutspotjongen). Tenslotte zij nog vermeld, dat de 3 October-vereniging door middel van een statutenwijziging haar bestaan met 29 jaar heeft verlengd. Als dit niet zou zijn gebeurd zou de vereni ging per 7 april van dit jaar ophou den te bestaan. DEN HAAG De 28-jarige Antilli aanse portier O. C. F. van nachtclub The Key heeft aan de Haagse politie bekend dat hij in de nacht van woens dag op donderdag bij de ingang van de club de 25-jarige Haagse souteneur Marcel Montpellier met een pistool heeft neergeschoten. Marcel werd in de hartstreek getroffen en overleed in een ziekenhuis aan zijn verwondin gen. De portier was na de schietpartij gevlucht. Hij heeft zich maandagmor gen bij de politie in Den Haag ge meld. Ook de 19-jarige Antilliaan P. .1 G. R die naast F. stond toen die ruzie met Marcel had gekregen, heeft z;ch bij de Haagse politie aangegeven. Hij heeft de politie zijn pistool overhandigd waarmee F. volgens de verklaring van beide mannen het dodelijke schot heef tgelost. F. zou het wapen van R. gekregen hebben en hem dat later weer hebben teruggegeven. De ruzie bij de aan het Blijenburg gelegen club was ontstaan doordat F. de toe gang weigerde aan Marcel, die met zijn vriendin The Key wilde bezoe ken. F. en R. hebben verklaard dat F. heeft geschoten, omdat zij zich be dreigd voelden door Marcel, toen die een mes had getrokken. ïïtttr—«li-»*- HM'LL&WöBKipi LEIDEN Aan de Jan Luykenlaan in het Morskwartier zal de stichting Zomerland-Leiden een elf ver diepingen hoge serviceflat voor bejaarden laten bouwen. In het gebouw komen 31 driekamerwoningen en 149 tweekamerwoningen. De kosten per bewoner worden voor de tweekamerwoningen geraamd op 1330 gulden en voor de driekamerwoningen op 1380 gulden. In totaal bedragen de stichtingskosten van de serviceflat 22.850.000 gulden. De gemeente zal over het toewijzen van de woningen nauw overleg plegen met de G.G. en G.D. en de sociale dienst. Op de foto een tekening van het gebouw. DINSDAG 29 JANUARI Koord Studio. Oude Rijn SS Leiden. S IS uur mej. I Moerman mei dia's over antiek. Spe ciale aandacht voor tin. zilver en koper. Be zoekers kunnen zelf voorwerpen meenemen om er wat meer over aan de weet te komen Driftstraat 49. 10.30 tot 11.30 uur: spreekuur soc. raadsvrouw. Museum Oudheden. 8 uur drs. M. D. de Weerd over 'cheepsoperavinsen Ie Zwam- merdam. dc provinciate constructie van liet romelnse schip- Nieuwe Rijn 19. 8 uur: smalfilnicursus NO VA. WOENSDAG, 30 JANUARI Dijksiraat 2a. 10 tot 11 uur spreekuur »oc. raadsvrouw. Gerecht 10, 4.30 tof 6 uur spreekuur soc. raadsvrouw. DONDERDAG 31 JANUARI Onderofficiersmess Doelenkazerne 8 uur: af deling Lelden Expogé A. P. de Jong, hoofd luchtmachtvoorlichtingsdienst, over de lucht oorlog boven Lelden en omgeving en boven Nederland in hel algemeen gedurende 1940- '45. ir: spreekuur soc. raads- VRIJDAG 1 FEBRUARI Van een onzer verslaggevers LEIDEN De stichting Migranten Centra zal met spoed een plan voor een geheel nieuw gebouw voor Vestestraat 40. Microtheater Imperium. 8.30 buitenlandse werknemers in de Groenesteeg bij staatssecretaris Van Dam van volkshuisvesting indienen. _S,UJ? ?ver de Deze zal op zijn beurt trachten, haast te maken met het zoeken naar een financieringsmogelijkheid hiervoor en daarbij de nodige soepelheid betrachten. Restauratie van de huidige pensions lijkt er niet meer in te zitten. LAK-theater, Danscentrum. Gehoorzaal. 8 u ■vandaal 8.15 Rotterdams concert politiemuziek. Aldus het beknopte verslag van het bezoek dat een deputatie van de ge meente en de stichting Migranten Cen tra gisteren aan de staatssecretaris bracht, zoals dat werd gegeven door wethouder N. A. den Haan-Groen. Zij deelde verder mee, dat de stichting het beheer van de huidige panden in ieder geval, ook na 1 februari, zal voortzetten tot Van Dam heeft ge reageerd op het nieuwbouwplan. De raad stond gisteravond vrij uitvoe rig stil bij het voorstel van b. en w. om de openingstijden van de kermis op het terrein bij de Groenoordhal rond de paasdagen uit te breiden en wel met de middag van le paasdag, na één uur. De VVV heeft hiertoe een verzoek ingediend, teneinde de exploi tatie van het Lunapark te kunnen ver beteren. Houtman (SGP) en met hem vrijwel de gehele prot.-chr. fractie vond dit een weinig steekhoudend ar gument ('Beneden de waardigheid van het college') om de kermis op eerste paasdag open te stellen. 'De kermis slaat niet aan, er bestaat kennelijk bij de Leidse bevolking geen behoefte aan uitbreiding. Ik vind het bijzonder kwa lijk en betreur het ten zeerste, dat het karakter van eerste paasdag op dergelijke wijze wordt aangevallen. Ik vind het ook fout dat u niet hebt ge ïnformeerd bij de kerken.' Burgemeester Vis wees er in een ant woord op dat het openstellen van een gelegenheid als een kermis op zonda gen vrij algemeen aanvaard is en het onjuist zou zijn het standpunt van een minderheid daarover op te leggen aan een meerderheid. Bovendien blijft de kermis op Goede Vrijdag wel gesloten. Bij de stemming bleek alleen de prot.- chr. fractie met uitzondering van La- mers tegen het voorstel van b. en w. te zijn. PSP en D'66 stemden tegen de garan tiestelling door de gemeente voor een leining van de stichting Zomerland voor de bouw van een 11 hoge service flat voor bejaarden in het Morskwar- tier (waarvan elders op deze pagina een tekening is afgebeeld). Amptmeij- er, omdat hij het bedrag van de lening te hoog vond en omdat de flat vlak bij een drukke verkeersweg zal worden gebouwd en Oosterman, omdat hij het waanzinnig vond voor bejaarden een dergelijk gebouw te bouwen. Wethou der Elsgeest- vertelde overigens dat waarschijnlijk nog 15 wooneenheden in de flat meer mogelijk zullen zijn en dat de kosten waarschijnlijk iets lager zullen zijn dan was geraamd. Burgemeester Vis deelde aan het be gin van de vergadering mee dat van daag een kort geding zal dienen tus sen de gemeente en het klandestiene autobedrijf aan de Rooseveldtstraat. De raad stond verder uitvoerig stil bij het voorstel van B. en W. om voor dit jaar tot een sluitende begroting te ko men. Het PAK bleek daar fel tegen, maar kreeg weinig steun van andere partijen zodat het college het voorstel er waarschijnlijk wel door zal krijgen. De stemming kan overigens pas vol gende week plaats vinden, omdat de vergadering om 11 uur stop werd ge zet. derde concert ZONDAG 3 FEBRUARI Leiderdorp Dorpskerk in de Bach-cyclus. Films !n Leiden, tol 31 januari: CAMERA: 'Chen slaat er op los', 18 J, dag 19.00. 21.15. do. vr. ma. di. 14.30 uur. Km- dcrmatlnee: 'Zeepkistenrace', za en wo 2.30 en 16.15. Nachtv: Juste avant la nuit'. vr, za. 23.30 uur. LIDO: 'Live and let die'. 14 Jr. dag 14-30. 19.00 en 21.15 uur. zo 14 30. 16 15. 19 00 en 21.15 uur. STUDIO: 'The Getawaii'. 14 Jr. Tijden zie Li- do. REX: 'Inga'. 18 Jr. Tijden zie Trianon. Kindermatinee; 'Pippi Langkous', wo 14-30 uur. NachtvoorKtelling 'Emanucle'. DIENST APOTHEKEN De avond-, nacht- en zondagsdienst van de apotheken in .Ie regio Leiden wordt waarge nomen van vrijdag 25 januari tot 1 februari door de apotheek Herdingh en Blanken. Ho- gewoerd 171 Leiden, de apotheek te Voor- schalen en de apotheek Beker Lijtweg 4 Oegstgeest. Men schrijft ons j et veel genoegen vernam ik, dat urgemeester en Wethouders van Lei den enige financiële armslag hebben Bkregen voor enkele dringende ver steningen en verfraaiingen van som- ige delen van binnenstad en buiten- ijke van Leiden. Dat daarbij ook 5 meest gezellige winkelstraat van eiden de Haarlemmerstraat, een n iknappertje zal krijgen in de vorm p an een sierbestrating, zal met mij g winkelend Leidenaar verheu- Jammer echter, dat ik in de op- Jesomde objecten de parallelstraat ".in de Haarlemmerstraat niet ge- oemd heb gezien. En daarmede be doel ik de Caeciliastraat. Heeft het :meentebestuur zich wel eens gerea- seerd, dat de bewoners van het Jrachtige Elisabeth-GasthuisHof aan eze straat, allen oud 'en/of minder )ed ter been, zo graag ook eens een 'okje om' zouden willen maken, iv. over de Princessekade en de ge- llige Haarlemmerstraat, maar op de .Kbarmelijke bestrating van de Caeci- Lt astraat hals en benen dreigen te bre ien. Misschien wordt de gehele ton f 100.000) niet alleen over de Haar- 'j immeratraat uitgestort en blijft er an iets over voor een herbestrating an vooral het eerste gedeelte van de aeciliastraat. Mogelijk kan er dan ok nog een klein trottoirtje af? En denk, dat de bewoners van het Eli- ïetih-Gasthuishof, om van de vele ezoekers maar niet te spreken, heel dankbaar zouden zijn! Leiden. Jan Th. Witte Het eigen ochtendblad 'jvoor èlk protestants Christelijk gezin in Leiden en omgeving ZORG VOOR EEN STERKE CHRISTELIJKE PERS LEID.EN Op en om de Leidse Burcht is het nu heel wat rustiger dan het vroeger is geweest. Hel gedruis blijft tegenwoordig beperkt tot een bruiloft, die op romantische wijze het begin moet marke ren van een nieuw leven tussen twee jonge mensen. Maar er bestaan ook plannen om de gerestau reerde Burcht een plaats te geven in het recreaticpatroon van de stad. Dat heeft dr. J. G. N Renaud. die vandaag zijn boekje 'De Leidse Burcht', een uitgave in de serie Ne derlandse Kastelen (van de Ned. Kas telenstichting en de ANWB), ten doop houdt, met genoegen vernomen. Hij meent, dat er over de belangstel ling voor dit unieke monument in het hart van het oude Leiden niet te kla gen valt. Het spreekt vanzelf, dat in dit boekje naast een beschrijving van het bouwwerk uitvoerige aandacht wordt besteed aan zijn interessante geschiedenis. Dr. Renaud bedient zich van een voor ieder toegankelijke stijl en verliest zich nergens in historische details die de hoofdlijnen in zijn ver haal onduidelijk maken. Hij vertelt, dat de Burcht gebouwd is op een kunstmatige heuvel, opgeworpen op de westelijke punt van het eiland tus sen de Oude Rijn de noordelijke tak en de Nieuwe Rijn. Om de voet van de kasteelberg liep een gracht, de Burggracht, die gedeeltelijk nog op kaarten uit de achttiende en negentiende eeuw is te zien. Volgens oude gravures kon men vroeger vanaf het hek langs een trap van 64 treden de heuvel beklimmen. Men kwam dan precies voor dc poort uit. Oude an- »,*SSESf,. - iJWSBPjfel sichten uit het begin van deze eeuw- laten zien, dat de trap omstreeks 1918 al verdwenen is en men via slingerpa den naar boven kwam. Nieuwe huid Wie meent dat alleen tegenwoordige gemeentebesturen zich zorgen moeten maken over de toestand van menig monument, vergist zich. Al omstreeks 1660 werd de vroegschap met restau ratieproblemen rond de Burcht gecon fronteerd. Men besloot toen de ronde muur zoveel mogelijk in zijn oude staat te laten maar waar nodig van een nieuwe huid te voorzien. Een deel van de gracht werd gedempt, huizen werden aangekocht en afgebro ken om in de hoek van de Burgsteeg en de Nieuwstraat de beide flankto rens te kunnen bouwen. Tegenover deze uitgaven zocht het gemeentebe stuur, beducht als het toen kennelijk ook al was om het financiële even wicht te verstoren, naar opbrengsten. Het plein voor de hevel verpachtten zij aan de lakenwevers, die er hun droogramen konden zetten voor het lieve bedrag van 625 gulden in 1658! en later voor 1200 gulden. Ook in de achttiende eeuw moest de metselaar er herhaaldelijk aan te pas komen om verval van de muur tegen te gaan. De gemeentearchitect Knuttel zag zich in 1889 niettemin tot een in grijpende herstelling genoodzaakt. En ten slotte is de Burcht van 1964 tot 1970 opnieuw, maar nu grondig, ge restaureerd. Als een vertegenwoordiger van de ou dere generatic dc Burcht nu weer eens bezoekt, zal hij heel wat veran deringen kunnen opmerken. Zo is het uitvalspoortje aan dc zuidkant van de ringmuur verdwenen. Knuttel meende dat te hebben ontdekt en hij liet de zaak zo uitvoeren dat men door een steunbeer heen met een haakse hoek door de ringmuur heen naar buiten kon stappen. Later onderzoek maakte duidelijk, dat op deze plaats een pri vaat in de muur verborgen was. Bui ten de muur heeft men de afvoer kunnen terugvinden! Dit privaat is nu. naar liet voorbeeld van een volko men overeenkomstig exemplaar in de ruïne van Teylingen. hersteld. Dc waterput is er nog. Hij is nu niet meer afgedekt door een soort ijzeren volière, maar door een zwaar houten deksel. Aan het eind van de vorige eeuw heeft men hem uitgediept en pas op zestig voet diepte (ruim 18 meter) op water gestoten. Dat van de bodem uit een onderaardse gang naar de Brittenburg zou hebben gelopen, komt de moderne weg- en waterbouw kundige wel wat onwaarschijnlijk voor. Het is echter verloren moeite, zo schrijft dr. Renaud goedmoedig, om te trachten op technische gronden aan te tonen, dat een dergelijk kunst werk voor de middeleeuwer een on mogelijke opgave betekende. 'Men' is nu eenmaal zeer gehecht aan wonder verhalen. Verhoging De bomen binnen de muur staan in een aarden verhoging. Vóór de restau ratie lag de onderkant van de nissen met schietgaten soms op gelijke hoog te met het loopvlak binnen de muur. Dat kon natuurlijk niet de oorspron kelijke toestand zijn. Een onderzoek bracht aan het licht, dat het middel eeuwse oppervlak met ongeveer tach tig centimeter was opgehoogd. Bij de restauratie heeft men die grond er weer afgehaald, zodat ook in dit op zicht de middeleeuwse toestand is hersteld. Om de bomen te sparen bleek het echter nodig, de ophoging rond de stammen te laten liggen. De in 1964 begonnen restauratie open de de gelegenheid tot nieuwe onder zoekingen. Het komt, aldus dr. Re naud. de moderne onderzoeker waar schijnlijk voor, dat de Burcht om streeks het midden van de 12de eeuw is gebouwd. In 1203 stierf graaf Dirk VII. Zijn dochter Ada was gehuwd met graaf Lodewijk van Loon, die met steun van zijn schoonmoeder Aleyda van Kleef aanspraak maakte op het graafschap. Aan de andere kant stond Willem, broer van wijlen Dirk. Vooral de Kennemers en Zeeu wen liepen voor Willem het vuur uit hun sloffen. De Kennemers verdreven Lodewijk en Ada uit Haarlem. De jonge gravin vluchtte naar de Leidse Burcht. Het is bij die gelegenheid dat de Burcht voor de eerste maal in de kronieken wordt genoemd. Maar de Kennemers bestormden en veroverden ook de Leidse Burcht. Ze versterkten zich daar maar werden het jaar daar op bij een uitval verslagen. Bij het verdrag van Brugge in 1206 tussen Willen en Lodewijk worden de burcht en het plaatsje Leiden gerekend tot de eigen bezittingen van de graaf van Holland. Het heeft er alle schijn van dat het burggraafschap onder burg graaf Jacob (tussen 1202 cn 1241) er felijk is geworden. Op 17 april 1651 werd Leiden voor de prijs van 70.000 eigenaar van de Burcht, van het burggraafschap, van het recht van gruit (ingrediënt bij de bereiding van het bier) en van de marktrol. Liefkozen In de achttiende eeuw wordt dc Burcht beschreven al.- een doolhof met een prieel, dat 'tot vrijen ge schikt en door de natuur tot liefkoze- rijen en vriendelijken samenkomst ge maakt was*. Nog in de negentiende eeuw werd er vaak feest gevierd. De hoogleraren hielden er diners cn stu dentenfeesten waren aan de orde van de dag. Tot in het laatst van dc vori ge eeuw hielden de groenen er hun sociëteit. Kortom, de Burcht heeft in het Leidse leven altijd wel zijn par tijtje meegeblazen. Het boekje van dr. Renaud kan een ondersteuning zijn van de pogingen om na de alleszins geslaagde restaura tie van dit historische kleinood, nu in functionele zin het eerherstel van de Burcht te bevorderen. Een bouwwerk uit vroeger eeuwen dat alleen maar goed is om aan toeristen te laten zien blijft buiten de samenleving staan en vervalt spoedig opnieuw aan aftake ling. De kostbare restauratie die nuük afgesloten, verbiedt eenvoudig"-n^t nóg eens zover te laten kopie,n.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 3