Nieuw Amsterdam op weg
naar (onbekende) sloper
Voor kermisexploitanten
wordt te weinig gedaan
s
dichtbij
Commentaar
Jeloofsdaad
Acht gewonden bij
verkeersongeluk
vogel jagers naar oost-europa
zesling
idee
babyspot
DOW 'KWARTET DINSDAG 15 JANUARI 1974
BINNENLAND/COMMENTAAR
T5/K7
•t is een wonderlijk gebeuren: een
jie tussen het fanatiekste en het gc-
itigdste land uit de Arabische we-
d. Libië en Tunesië. Het land van
laddaffi, die Palestijnse splintergroe-
staat stelt om op steeds groter
haal terreur te plegen en het
id van Bourguiba, die als eerste ge-
igd was Israël te aanvaarden en pas
ig waarschuwde tegen een Arabische
erschatting van het oliewapen.
is op het eerste oog maar één
ig, dat de jonge Khaddaffi en de
de Bourguiba gemeen hebben: een
ilig verlangen naar een grotere
iheid van Arabisch Noord-Afrika.
urguiba getuigde daar in september
g van op de conferentie van de
•t-gebonden landen in Algiers. Hij
m zich toen al voor om zich de ja-
die hem nog gegund zouden zijn
an tc wijden. Hij zag toen ook al
vruchtbare samenwerking met
laddaffi, getuige de volgende passa-
l uit zijn rede:
je jeugd van mijn vriend president
mm warnar El Khaddaffi, zijn bruisende
er en de edelmoedigheid van zijn
datieven ,zijn een goede aanvulling
H mijn geestkracht, op de Vermetele
2 sbeid en de waakzame dynamiek
1 "i oe ik nog in staat ben, hoezeer
k in de schemering van het leven.
S e zullen die samen weten te gebrui-
ii om er iets duurzaams en nuttigs
a te maken.'
|j urguiba zei voorts in Libië getrof-
a te zijn door 'de wil tot eenheid en
jd jruitgang in respect voor onze zui-
ste Arabisch-Islamitische tradities'
hij riep op tot een 'geloofsdaad',
arin ook Algerije zou moeten vol-
en eventueel in een later stadium
^2 irokko en Mauretanië.
naam van de nieuwe eenheid. 'A-
uu lisch-Islamitische Republiek', duidt
^1 op dat deze fusie voor Bourgui-
een eerste aanzet is voor de 'gran-
ïrt ize constructie' die hij op het oog
rofft.
)dl
tar het blijft voorshands wel een
loofsdaad' die niet alleen Algerije,
lar ook Tunesische regeringskringen
errompeld heeft getuige de dras-
che wijzigingen in het kabinet die
urnpt zijn gevolgd.
verwikkelingen die dit gebeuren
jft opgeworpen zijn niet gering. Tu-
is een land dat zeer veel hulp
het Westen ontvangt het is
k 'concentratieland' voor de Neder-
ifcc overheidshulp en voor
iddaffi is dat een vorm van neoko-
a^ialisme waar hij niets van moet
bbcn. Tunesië heeft de poorten
d opengezet en de voorschriften
B h de Koran rekkelijker gemaakt
^3)r westerse toeristen, maar Libië
kloont een tegenovergestelde ont-
pkeling.
kt is geen ongebruikelijk proces, dat
izÉi oude man die zo duidelijk in twee
i* relden geleefd heeft als Bourguiba,
Aï ens zijn eigen wereld herontdekt in
2i sprankelende jonge leider als
laddaffi. Maar zo'n persoonlijke ge-
1 larwording lijkt een wat wankele ba
nt voor een statenfederatie.
a ding heeft de ervaring met Arabi-
'«J ie fusies echter wel geleerd: ze kun-
P 1 gemakkelijk en zonder al te grote
iade weer worden ontbonden.
HAL-schip uit Florida vertrokken naar verre oosten
Van een verslaggever
ROTTERDAM Na een staat
van dienst van bijna 36 jaar gaat
de 'Nieuw Amsterdam', het pas
sagiersschip van de HAL, zijn ein
de tegemoet. Het cruiseschip
heeft dezer dagen Port Ever
glades in Amerika verlaten en is
op weg naar het verre oosten
waar het gesloopt zal worden.
Werk voor 500
opvarenden
zeker gesteld
De HAL wilde gisteren niet meedelen
wie de sloper is, waar het schip ge
sloopt zal worden en welk bedrag met
de sloop gemoeid is. Zomer vorig jaar
hebben diverse mensen pogingen ge
daan het schip vcor de ondergang te
behoeden. Ook het gemeentebestuur
van Rotterdam overwoog het schip als
hotel en congrescentrum te gebrui
ken. Uit een accountantsonderzoek
bleek, dat de exploitatie in het gun
stigste geval nog een verlies zou ople
veren van bijna één miljoen gulden
per jaar. Rotterdam zag ervan af. La
ter kwam er een buitenlandse koper
opdagen, maar op het moment dat de
olie-crisis uitbrak zag ook hij weinig
perspectief meer.
De 'Nieuw Amsterdam', die voor de
HAL te duur werd in het onderhoud,
heeft destijds veertien miljoen gulden
gekost. Een nieuw schip van het zelf
de formaat kost nu ongeveer 200 mil
joen gulden. Enkele ingewijden noem
den vorig jaar een verkoopbedrag, dat
ligt tussen de 50 en 70 miljoen. Het
is echter zeker, dat de slcopprijs veel
minder bedraagt.
De werkgelegenheid voor de vijfhon
derd opvarenden f180 europeanen en
320 indonesiërs) is voor het grootste
gedeelte opgevangen door tewerkstel
ling op de drie nieuwe schepen van
de HAL de 'Volendam', 'Veendam'
en 'Prinsendam'. Deze kwamen in de
loop van 1973 in de vaart.
Tweede
De 'Nieuw Amsterdam' was het twee
de schip van de HAL met deze naam.
Het eerste schip deed dienst van 1906
tot 1931. Op 3 januari 1936 werd de
kiel van het roemrijke schip gelegd.
Wijlen koningin Wilhelmina verricht
te de tewaterlating op 10 april 1937.
Precies een maand later vertrok de
'Nieuw Amsterdam' voor een maiden
trip naar New York. De overtocht van
vijf dagen, 23 uur en 45 minuten was
in die tijd snel.
Het schip was nauwelijks twee jaar
oud, toen de tweede wereldoorlog1 uit
brak. Hierdoor kwam voorlopig een
einde aan de transatlantische dienst
Op 10 mei 1940 maakte de 'Nieuw
Amsterdam' een cruise naar de West-
indische wateren. Het schip werd ge
vorderd en verveerde in de oorlogsja
ren 400.000 geallieerden naar het Mid-
NIJMEGEN Acht inwoners van
Nijmegen zijn gistermorgen op de Ha-
tertseweg in hun woonplaats gewond
geraakt bij een verkeersongeluk. Een
27-jarige automobilist, die uit een zij
weg kwam, verzuimde voorrang te
verlenen aan een personenauto, be
stuurd door een 56-ja'rige Nijmege-
naar. Uit elke zwaar gehavende wagen
werden vier gewonden gehaald.
Naar de sloper, na een staat van dienst van 36 jaar.
den-Oosten, Australië en Schotland.
Op 10 april 1946 meerde de 'Nieuw
Amsterdam' voor het eerst weer af
aan de Wilhelminakade in Rotterdam.
Op 29 oktober 1947 verliet het geheel
vernieuwde schip de haven voor de
eerste na-oorlogse reis naar New
York.
In de zomer van 1971 werd de transat
lantische dienst stopgezet. De 'Nieuw
Amsterdam' maakte zijn laatste over
steek en werd gestationeerd in Port
Everglades in Florida. Van hieruit
maakte het cruises naar de Westindi-
sche eilanden en Zuid-Amerika.
Raad van Overleg vraagt dringend een beleidsplan
Van een onzer verslaggevers
APELDOORN Voor de kermisexploitanten (ongeveer 12Q0 gezin
nen) wordt weinig gedaan. Behoudens de subsidie van een maatschap
pelijk werker en de jaarlijkse telling van woonwagens die door de
kermisexploitanten worden bewoond, voert het ministerie van CRM
in tegenstelling tót de voorzieningen voor woonwagenbewoners
geen apart beleid voor verbetering van de situatie van de kermis
exploitanten.
Deze, wat treurige, conclusie trekt de
Raad voor Overleg en Advies, een
werkgroep in Apeldoorn, die zich
sinds oktober 1972 heeft verdiept 'n
de situatie van de kermis-exploitanten
in Nederland, in een gisteren uitge
bracht rapport..
De studie isS-oornamelijk gebaseerd
op de situatie in Apeldoorn, omdat
daar de grootste 'overwinteringsplaats'
gevestigd is: ongeveer 150 gezinnen
van kermisexploitanten.
Op een aantal gebieden wordt een
speciale problematiek gesignaleerd,
die met name naar voren komt op bet
vlak van de vestigingsmogelijkheden
(met bedrijfsruimten) in de winter
maanden, het onderwijs voor de kin
deren, de werkgelegenheid in de win
termaanden, het probleem van de ver
pachtingen, het isolement ten opzich
te van de plaatselijke bevolking en Je
situatie op het gebied van hygiëne en
gezondheid.
Onzekerheid
De vestiging in de winter wordt ge
kenmerkt door een grote mate van
onzekerheid in het beleid. Er zijn
geen vaste staanplaatsen, waardoor 0f1V0ld06nde
men veelal is aangewezen op kleine,
veelal particuliere terreintjes. Dit be
tekent dat men, gezien de duur van
de ontheffing (meestal voor een half
jaar), zelf niet veel zin heeft om het
terreintje te verbeteren.
Met het oog hierop wordt het 'drin
gend' gewenst geacht een beleidsplan
in overleg met de betrokkenen samen
te stellen met als punten:
het verkrijgen van een eigen huur-
of koopwoning met mogelijkheden
voor opslagruimten:
een beter ontheffingenbeleid. Een
ontheffing zich te vestigen zou min
stens een jaar geldig moeten zijn cn
zo mogelijk vijf of tien jaar, dan wel
onbeperkt.
een aantal gemeentelijke terreinen
voor tien tot vijftien kermisexploitan
ten. waarop aanwezig groenstroken,
water en elektra, riolering en berg
ruimten;
het beschouwen van een sta-cara-
van als woning.
- in onze weerkundige medewerker
2 in West-Europa dankzij een lange
eks oceaandepressies het zachte en
en toe regenachtige weer voort-
turt, gaan wij eens een kijkje ne
en in het verre westen, waarvan-
Kin' al die vreemde fenomenen ko-
.u en. Dat de ene na de andere depres-
r daar geboren wordt, hangt zonder
nd Pij/el samen met het feit, dat zeer
iKde lucht uit Canada met zeer
»i achtige tot stormachtige noordwes-
JJJ Hjke winden de Westelijke oceaan
r prdt opgeblazen. Deze stuit op zuide-
ke breedten op veel warmere lucht
J" i uit die botsing ontstaan depressies.
koude stroming bemndt zich tus-
n een hogedrukgebied, icaarvan de
rn gistermiddag.met' 1037 mb bij
,n,J ew York lag en een diepe, stillig-
"ide depressie van 963 mb ten zuid-
n| est en van kaap Farewell (zuid-
roenland). Hier enkele ochtendtem-
fraturen uit de Verenigde Staten, 13
Kr onze tijd. New York min 7. Phila-
t elfia min 12, Albany min 15, Glas-
5«>, Montana, min 19, Rumford, Mai
lt f. min 22 tegenover Chattanooga,
il nnessee, plus 2, New Orleans plus
i Tampa, Florida, plus 23 gr C
t(l erder uit het brongebied van de
0 epvrieskou in Canada: het vliegveld
vi ander '21, Goose op 53 graden
J oorderbreedte min 30, Border, Que-
>u min 36 en Yellowknife op 62 gra
in noorderbreedte: min 45 gr. C.
en schip ten oosten van New Found-
111 "id op 46 graden noorderbreedte
ii leidde gistermiddag een westerstorm
1 in 9 tot 10 bij min 6 gr C. luchttem-
!j eraf uur.
31 ItjJcens een andere scheepswaame-
»ng vroor het ook nog op 42 graden
oorderbreedte (in Europa dezelfde
ij feedte als waarop Barcelona en Ro
ll 'c liggen) langs de Amerikaanse
l ostkust, maar.een schip op 30 gra-
m noorderbreedte bij de Bermuda's
0 icldde plus 18 gr. C. In dit otitmoe-
tingsgebied van koude en veel warme
re lucht vindt, zoals gezegd, menige
depressiegeboorte plaats. De lagedruk
gebieden worden vervolgens met de
hoogtestroming eerst in zuid-zuidoos
telijke richting naar de Azorer. ge
voerd, om vandaar naar Ierland af te
buigen. Zolang het oost-Amerikaanse
maximum in tact blijft zat dit proces
nog wel doorgaan en houdt West-Eu
ropa overwegend zacht weer. We zul
len u er verder over blijven informe
ren.
A 10 i
Weersgesteldheid van gisteravond
19.00 uur, maximum-temperaturen van
gisteren en neerslag van 0700-19.00 u.
Amsterdam motregen 9 0,1
De Bilt motregen 9 '0,1
Deelen motregen 9 0,1
Eelde motregen 8 0,1
Eindhoven motregen 9 1
Den Helder regen 8 0,1
Luchth. Rtd. .notreegn 9 0,1
Twente motreegn 9 0,1
Vlissingen regenbui 9 0.2
Zd. Limburg motregen 9 5
Aberdeen half bew 7 2
Athene zwaar bew 7 0
Barcelona onbewolkt 15 0
Berlijn zwaar bew 8 0
Bordeaux motregen 13 2
Brussel geheel bew 10 1
Frankfort regen 11 0,1
Genève mist 7 0
Helsinki zwaar bew - 3 0
Innsbrllck half bew 8 0
Kopenhagen half bew 5 5
Lissabon geheel bew 17 0
Locarno onbewolkt 7 0
Londen zwaar bew 12 0.4
Luxemburg motreegn
Madrid mist '10 0
Malaga zwaar bew 20 0
Mallorca onbewolkt 17 0
MUnchen licht bew 10 0,2
Nice half bewolkt 15 0
Oslo gehee lbew 5 2
Parijs geheel bew 12 0,6
Rome mist 11 0
Split onbewolkt 11 0
Stockholm regen 2 1
Wenen gehee lbew 0 0
Zürich geheel bew 5 0
Casa Blanca half bew 18 0
Las Palmas half bew 20 0
- zoNNia
SNEEUW
5S ONwec*
OPKLARINGEN
CÉÊk BEWOLKING
i KEUEN W MAX. Tl NP.
MA OEI
MIN. TE NP.
WINORlCHTINQ
Het aantal van vijf rijdende scholen
is te beperkt om alle kermissen te
kunnen bezoeken. Bovendien kiezen
zij standplaats op de grootste kermis
sen. Maar aangezien daar de pachtprij
zen het hoogst zijn, worden daar de
financieel sterken aangetroffen. Om
dat uitbreiding van het aantal rijden
de scholen onmogelijk blijkt en de
normale scholen de kinderen niet ge
makkelijk kunnen opvangen, zal de
opvang en het onderwijs op interna
ten en pleeggezinnen krachtig gesti
muleerd moeten worden.
Voor een aantal kermisexploitanten,
dat in de wintermaanden moet of wil
werken, zal een goede, aanvullende en
'aangepaste' werkgelegenheid dienen
te komen. D't geldt ook voor oudere
jongens en meisjes. Hierdoor wordt
de onvrede voorkomen te moeten wer
ken op sociale werkplaatsen én het
bevordert de aanzet tot omscholing
voor hen die in de financiële marge
van hun kermisbestaan leven.
Moordend hoog
Het systeem van open, gesloten of on
derhandse verpachtingen van een ker-
misstandplaats is aan een diep in
grijpende verandering toe, zo wordt
gezegd. In sommige gemeenten wor
den den pachtprijzen zeer hoog opge
dreven, waardoor de onderlinge con
currentie moordend is. Er zullen
daarom op nationaal niveau betere af
spraken gemaakt moeten worden om
garanties te krijgen dat de kermis een
volksvermaak blijft betaalbaar en
met een aantal mogelijkheden.
Teneinde het isolement te verminde
ren zal meer aandacht besteed moeten
worden aan voorlichting op plaatselijk
niveau. Met name over mogelijkheden
die plaatselijke instellingen bieden
voor advies en hulpverlening.
De mogelijkheid wordt geopperd méér
te doen aan preventieve gezondheids
zorg. Het beroep en het leven van Je
kermis-exploitant wordt als zwaar be
titeld. De lange werktijden in de zo
mer en de spanningen van de pacht,
alsmede de wisselvalligheid in de ver
diensten. zijn de oorzaken dat de ice-
misexploitant relatief vroeg rond de
vijftig jaar 'versleten' is.
Tenslotte wordt vastgesteld dat de
hygiëne op een aantal particuliere
kermisterreinen zorgen baren omdat
ze onder de maat zijn. Daarom zullen
op zeer korte termijn door de over
heid maatregelen getroffen dienen te
worden, vooral voor wat betreft de af
voer van gebruikt water.
onder redactie vari loessmil
erop dat sinds 1968 verschillende
soorten trekvogels met 75 tot 91
procent zijn teruggegaan. Indien
de vogelmoord niet wordt gestaakt,
aldus het comité, worden de be
trokken landen bedreigd door een
ecologische ramp: er zullen dan
over ongeveer vier jaar geen vo
gels meer zijn om de insektenstand
op peil te houden, met als gevolg
een nog gevaarlijker massale toe
passing van insecticiden. En dit
zal tenslotte geen effect meer heb
ben, omdat de insecten voldoende
afweer tegen het gif zullen ontwik
kelen.
'Alles wat hier leefde is dood, met
inbegrip van de adelaars, die eens
hier nestelden'. Deze noodkreet
komt van het Duitse actiecomité
tegen de vogelmoord, dat heeft
ontdekt dat Italiaanse jagers een
reusachtige pleisterplaats van trek
vogels in Joegoslavië als doelwit
van hun 'sport' hebben uitgekozen.
Joegoslavië, begerig naar het de
viezen brengende 'jachttoerisme',
heeft het gebied in de buurt van
Zagreb verpacht aan Italiaar^e ja
gers voor 18.000 gulden. Zes jaar
geleden bestond het plan hier een
van de grootste vogelreservaten
van Europa te stichten. Van dit
plan is kennelijk afgezien, nu Ita
liaanse jachtverertigingen kans
hebben gezien dit gebied in han
den te krijgen. De Italianen heb
ben bovendien broedplaatsen aan
de Adriatische kust gepacht, om
daar aldus het Duitse comité
'op alles te schieten wat maar be
weegt'.
Inmiddels is gebleken dat het Itali
aanse eiland Palmarola volledig
van wild is 'gezuiverd'; de jagers
zijn erin geslaagd de hele planten
en dierenwereld te ruineren. Om
dat dit op meer plaatsen in Italië
het geval is, zoeken de jagers nu
'nieuwe gebieden' in Joegoslavië
en Hongarije.
De ambassadeurs van landen, die If/YmPPf'
worden getroffen door de massale
uitroeïng van trekvogels in Italië
(en deels ook in Frankrijk en Bel
gië) hebben een brief gekregen
van het Nederlandse comité 'Mon
diaal Alternatief', dat een actie is
begonnen tegen de vogelmoord. Ac
tievoerder Ernst Bartels uit Zand-
voort verzoekt de ambassadeurs er
bij hun regeringen op aan te drin
gen alle mogelijke druk op Italië
uit te oefenen om de vogelmoord
te beëindigen. De actiegroep wijst
Lezers die naar aanleiding van het
artikel in onze krant van vorige
week vrijdag de handtekeningenac
tie van de heer Bartels willen on
dersteunen, wordt met klem ver
zocht, dit als volgt te doen: stuur
een brief of briefkaart met als
tekst 'Wij protesteren hierbij te
gen de massaslachting van trekvo
gels in Italië'. Hieronder adres en
handtekening zetten. Ook degenen
die eerder adhesie betuigden, moe
ten dit zo doen, anders heeft hun
reactie geen effect. Het adres van
de heer Bartels en zijn comité is:
'Mondiaal Alternatief', De Ruyter-
straat 94, Zandvoort.
Met de eind vorige week in Kaap
stad geboren zesling van het echt
paar Rosenkowitz gaat het nog
steeds goed. De dokters hebben al
le hoop dat de drie jongens en
drie meisjes allemaal in leven zul
len blijven, ondanks een lichte
aanval van geelzucht. Dat is overi
gens een niet ongebruikelijk ver
schijnsel bij te vroeg geboren kin
deren. Volgens een bulletin van
het Mowbray-ziekenhuis is de ziek
te volledig onder controle en hou
den alle zes baby's hun voedingen
binnen. Ze krijgen nu een speciale
behandeling fototherapie
waardoor na twee tot drie dagen
de geelzucht zo goed als genezen
moet zijn. Intussen zijn de Rosen-
kowitzjes alle zes even actief als
alle andere baby's: 'ze gapen, hui
len en rekken cn strekken hun
armpjes en beentjes als ze wakker
zijn.'
Afgaande op het 'Guiness bóok of
records' waarin alle mogelijke
records zijn opgetekend zijn de
ze baby's de vierentwintigste zes
ling die sinds 1900 geboren werd.
Maar nu al zijn ze de meest bijzon
dere van de vierentwintig, omdat
ze allemaal zo lang in leven blij
ven. Hun moeder, de 25-jarige in
Engeland geboren Sue Rosenko
witz, heeft haar kinderen zondag
voor het eerst in de couveuse in
handen gehad. Binnen een paar
weken mag ze naar huis, waar
echtgenoot Colin, dochtertje Sa-
mantha van zes en zoontje An
thony van vijf jaar op haar wach
ten. De zes jongsten zullen ver
moedelijk nog een week of zes lan
ger in hun couveuse in het zieken-
De komeet Kohoutek verdwijnt
verder en verder uit ons gezichts
veld, maar wat de Franse mode
ontwerper Jacques Esterel betreft,
Is ie op aarde en daar blijft ie ook.
Esterel heeft een nieuwe actuele
creatie gemaakt, die hij Kohoutek
noemde: een lang, rechtvallend ge
waad van mousseline, in kleur va
riërend van smaragd tot nachtblauw
en afgezet met glinsterende lover
tjes met grote stenen tussendoor,
die aan planeten moeten doen den
ken. De ontwerper bestudeert hier
door een stcrrcnkljkerachtig appa
raat zijn 'hemellichaam' dat hier
het in komeet-stand geplaatste li
chaam van Bettv Mars omhult, óók
al een ster: Bettv zal de chansons
zingen in de nieuwe film over
Edith Piaf, waarin (dat was in
Dag Maandag al te lezen) Brigitte
Ariel de rol van Edith speelt
Elke avond na het laatste televisie
programma krijgen de Londenaars
een klein extra programmaatje:
een spotje met de tekst 'Make sure
your baby is wanted home' u
moet wel zeker weten dat u echt
een baby wilt. De Londense be
stuurders vinden dat nodig, omdat
de televisie uit zuinigheidsoverwe-
gingen van de regering om half elf
afgelopen moet zijn. 'Dat bete
kent', verklaarde een van hen, 'dat
de mensen meer tijd voor ontspan
ning hebben en dat zou best eens
kunnen uitlopen in een geboorte
golf.' Waarbij de heren vergeten
de kijkers te adviseren na de t.v.
nog een tijdje naar de radio te
luisteren. Die zendt tot na twaal
ven uit, en geeft weer eens een an
der soort ontspanning.
De Londenaars krijgen de 28ste
het eerste baby-spotje op hun
scherm.
De heer M. van Bodegom uit
Vlaardingen heeft diep nagedacht
over maatregelen tegen verlies of
diefstal van benzinebonnen en hij
is de eerste die er iets op gevon
den denkt te hebben. Wie z'n bon
nen beslist niet tegen een zacht
prijsje van de hand wil doen, advi
seert hij op de achterkant (van el
ke bon apart) naam. adres en ken
tekennummer te zetten, maar dan
wel in een soort inkt (stempelinkt
bijvoorbeeld) die je niet zomaar
uitvlakt. Gevonden of gestolen
bonnen inwisselen wordt dan wel
erg moeilijk. Als de pomphouders
ook even op de achterkant willen
kijken tenminste.
En Ipe van de Deen uit Groningen
wil iets ondernemen tegen de ber
gen reclamefolders en -blaadjes die
ongevraagd in de brievenbussen
gestopt worden. Stuur ze in een
ongefrankeerde enveloppe terug
naar de firma die ze heeft gemaakt
of stop ze bij zo'n firma in de bus
zegt hij. Dan zal het de heren wel
duidelijk worden dat hun energie
en hun papier aan u verspild zijn.
,'t Zal in ieder geval aandacht trekken
