Machtigingswet wordt
in Eerste Kamer nog
een erg heet hangijzer
Betere informatie over prijzen bepleit
Regering Indonesië
boos op Den Haag
Ambtenaren krijgen
dertig gulden toeslag
Rampenplan
geëist voor
kerncentrale
Schuitengat (vaargeul
naar Terschelling)
dreigt te verzanden
Beswaren in alle partijen toegenomen
Schiphol maant regering
tot spoed met beveiliging
Tassen in soorten
van
Red Band
natuurlijk
lfeel meer werknemers in
sociale werkplaatsen
Confessionelen van
Pjurmerend bijeen
Tony roert de trom
'Consument moet verhogingen beter kunnen controleren'
Taxipassagier bij
botsing omgekomen
TROUW,KWARTET DtXSDAG 8 JAXUARi 1974
BüMNENLAM) T3/K5
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het kabinet staat vandaag voor de
zware opgave de machtigingswet door de Eerste
Kamer te krijgen. Gisteravond vergaderden de
j meeste fracties uit de senaat. Het bleek, dat de be-
iZwaren tegen het wetsontwerp in alle partijen gro
ter zijn geworden.
De regerifig kan vandaag alleen abso
luut zekejr zijn van de stemmen van
de drie progressieve partijen en de
►fractie van de ARP met uitzondering
van vermoedelijk één senator. Het
voorstemmen van de grootste partij in
de senaat de 22 tellende KVP
'stond gisteren nog niet vast. Fractie
leider P. J. S. de Jong zei gisteren
voor de fractievergadering, dat het
'een heel moeilijke zaak is voor zijn
mensen 'Ik wil niet uitsluiten dat dé
wet wordt verworpen' merkte hij nog
op.
Oofc prof. dr. J. W. van Hulst, de
fractieleider van de CHU, kon niet
verzekeren, dat de CHU-ers in de Eer-
,ste. Kamer het voorbeeld zullen vol-
sea van hun collega's in de Tweede
Kamer en voor zullen stemmen. Het
kabinet was gisteren ook nog niet ze
ker van de steun van de volledige
frattie van de ARP. Verder leeft er
veel kritiek in de fractie van D'66.
Het is evenwel niet waarschijnlijk,
dat deze partij het kabinet in de steek
zal laten.
WIJZIGINGSWET?
De bezwaren in de Eerste Kamer spit
sen zich vooral toe op de grote be
voegdheden, die de regering krijgt
zonder dat er een afdoende parlemen
taire controie mogelijk is. De maatre
gelen en besluiten op grond van de
machtigingswet moeten tien dagen
vóór ze van kracht worden aan de
Eerste Kamer worden meegedeeld.
Dertig leden van de Tweede Kamer
kunnen dan nog altijd om een débat
vragen. Maar deze verbetering van de
wet geldt niet voor de Eerste Kamer.
Dit college wordt dus werkelijk uitge
schakeld. Alleen kan men achteraf op
de ketting springen.
Vooral in de fracties van KVP en
D'66 tilt men hier zwaar aan. Tijdens
het mondeling overleg, dat tussen
kerst en nieuwjaar met de regering is
gevoerd, is dan ook door de KVP de
suggestie gedaan, dat de regering met
een novelle wijzigingswet komt. Dat
a een voorstel tot wijziging van de
wet op het ogenblik, dat het ontwerp
wel is goedgekeurd door de Tweede
Kamer, maar nog niet door de Eerste
Kamer. Het is niet uitgesloten, dat de
KVP in een motie om een Novelle zal
vragen.
Dat uitschakelen van de Eerste Ka
mer is trouwens voor alle partijen
een moeilijk punt. Na de aanvaarding
van de machtigingswet door de Twee
de Kamer verscheen er in een aantal
bladen een advertentie van de PvdA
met als tekst: de machtigingswet is er
door. Tijdens het mondeling overleg
met de regering maakte de CHU-sena-
tor Beerekamp aanmerking op deze
publikatie. Alsof de Eerste Kamer
geen essentiële functie meer heeft. Het
antwoord van premier Den Uyl was,
dat hij overal de opvatting zal bestrij
den, dat een wetsontwerp er door is,
wanneer de barrière van de Tweed/e
Kamer is genomen.
DE TOESTAND
Sinds de behandeling van de machl-if-
gingswet door de Tweede Kamer de
laatste week voor kerst is ook de twij
fel toegenomen, of de algemene situa
tie inderdaad wel zo ernstig is, dat die
regering bijzondere bevoegdheden no
dig heeft. Bij de VVD gelooft men d It
niet meer. De liberale fractie vraagH
zich zelfs at" of de benzinedistributnè
nog wel nodig is. j
Het beleid rondom deze distributive
heeft de twijfels niet doen verminde
ren. Het plotselinge uitstel op het
laatste ogenblik heeft geen sterke in
druk gemaakt. Het zijn allemaal punt
ten, die vandaag aan de orde wordeia
gesteld. Zeker zal worden aangedronh
gen op hat verschaffen van 'hardere
cijfers' over de algemene toestand eia
over de aanvoer van de olie. Vorige
week sprak de premier over een 'licll-
te verbetering' van de aanvoer.
Bij de PvciA is intussen de twijft-)
blijven bestaan of er wel een effecti
ve controle mogelijk is op de hogere
inkomens die buiten de cao's vallen.
De PvdA-senator Kloos wil, dat hel
belastingapparaat wordt ingeschakeld!.
Hij denkt aan een versnelde aangifte
van het arbeidsdqel van het inkomen,,
gevolgd door een voorlopige heffing.,
Dat zal dan een wijziging van de wet
op de inkomstenbelasting betekenen, f
Een punt voor de Eerste Kamer is.
mogelijk nog de bevoegdheid van de
controlerende ambtenaren. Het weige
ren van inlichtingen (ook over der
den) is volgens de wet strafbaar. De
Tweede Kamer heeft over dit moeilij
ke onderwerp kort voor het aanvaar
den van de wet in het holst van de
nacht gedebatteerd. De wet is nog in
deze zin verbeterd, dat is bepaald dat
de ambtenaren moeten zijn voorzien
van een algemene of bijzondere last
geving, die door of namens de minis
ter is verleend.
SCHIPHOL De directie van Schiphol heeft bij de regering aange
drongen op een snelle uitspraak over de aanschaf van 34 boogvormige,
magnetische detectors, die bij alle uitgangen naar de vliegtuigen zul
len worden aangebracht. AI vóór de kerstdagen heeft de luchthaven bij
de regering de aanvraag voor deze apparatuur ingediend en toegezegd
deze uit eigen zak te zullen betalen. Dit heeft de heer J. G. Mesland,
havenmeester van de luchthaven, gisteren gezegd.
De detectors, zoals die op vele buitenlandse luchthavens al in gebruik
zijn, kunnen volgens de heer Mesland binnen zes weken na de toestem
ming van de regering in gebruik genomen worden. Dan zullen alle van
schiphol vertrekkende passagiers gecontroleerd worden.
Over de beveiliging van Schiphol deelde de heer Mesland mee dat de
bewaking de laatste maanden bijzonder is toegenomen. 'Deze bewaking
is voornamelijk onzichtbaar*, aldus de heer Mesland, die hier omwille
van do veiligheid niet verder op in wilde gaan.
Tot donderdag wordt in het jaarbeursgebouw in Utrecht een winter-
vakbeurs van koffers en ledenvaren gehouden. Deze 'city-bags' wor
den in jeans uitgevoerd.
Echte problemen ivorden genegeerd'
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De Indonesische regering is boos op Den Haag. "Het
Nederlandse ministerie van buitenlandse zaken heeft met haar ver
klaring over de democratie van de Zuid-Molnkkers getracht de
aandacht van de werkelijke problemen af te leiden,' schrijft de In
donesische ambassade in Den Haag in een door het Indonesisch
persbureau Antara gepubliceerde verklaring.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het overheidspersoneel krijgt al per 1 januari jl. een
toeslag van dertig gulden per maand. Verder zal in het salarisniveau
per 1 januari worden verwerkt hetgeen in het najaar 1973 is toege
kend als uitkering ineens. Dit in het kader van de in het trendbeleid
gebruikelijke nacalculatie.
Van onze correspondent
MIDDELBURG Vandaag dient
voor de eerste maal, voor de arrondis
sementsrechtbank te Den Haag, een
verkorte rechtsprocedure tegen de
Staa'. der Nederlanden, aangespannen
door de Vereniging Milieuhygiëne
Zeeland (VMZ), de Commissie Borsse-
le ad hoe en het Moratorium Comité
Nederland inzake het nog steeds niet
van kracht zijn van een alarmregeling
voor de kerncentrale bij het Zeeuwse
plaatsje Borssele.
Op 20 december vorig jaar is de dag
vaarding uitgegaan. De advocaat van
de eisers van de verkorte procedure,
mr. E. H. A. Schutje uit Middelburg
verwacht, aldus de secretaresse van de
VMZ, dat de landsadvocaat mr. Droog
lever Fortuyn uitstel zal vragen om
een schriftelijk verweer te kunnen op
stellen. Aan de hand daarvan zal al of
niet een pleidooi worden opgesteld.
De VMZ, de Commissie Borssele ad
hoe en het Moratorium Comité eisen
op straffe van een dwangsom van
250.000 gulden per dag, dat de staat
wordt veroordeeld binnen twee maan
den een rampenplan voor de Borssel-
se kerncentrale openbaar te maken.
'We hopen door het aanspannen van
deze verkorte procedure nu eindelijk
eens vaart achter dat rampenplan te
zetten', aldus de secretaresse van de
VMZ. 'Het ziet ar inderdaad naar uit
dat het werkt. Als-inderdaad nog deze
week een ra"rrpenplan openbaar ge
maakt \Vordt, trekken we natuurlijk
onze eis in'. Valgens burgemeester G.
H. E. M. van Waes van de gemeente
Borssele zou dat namelijk het geval
zijn. De rege'ing zou nog deze week
worden openoaar gemaakt. De rege
ling zou al 9 maanden gereed liggen,
het wachten is enkel nog op het on
dertekenen van de regeling door mi
nister Vorriik.
We hadden gehoopt dat er één lande
lijke regeling zou komen, maar er is
gebleken ait antwoorden op vragen
uit de Kamer dat dit niet het geval
zal zijn. Nu moeten we nog enkele re
dactionele wijzigingen aanbrengen, al
dus de burgemeester van Borssele.
Ook de tommissaris der Koningin in
Zeeland, mr. J. van Aertsen. bevestig
de dat de alarmregeling binnenkort
van kr^ht wordt. De VMZ, de Com
missie Sorssele Ad Hoe en het Mora
torium Comité hebben inmiddels
ruim 2600 handtekeningen verzameld
bij eer petitie tegen de bouw van een
tweed? kerncentrale. Deze zal op 23
januari in het gebouw van de Tweede
Kamer aan de Kamervoorzitter Vonde
ling worden overhandigd.
Dit schrijft premier Den Uyl in een
nota aan de Tweede Kamer. In deze
nota wordt precies de zakelijke in
houd gegeven van de maatregelen, die
de regering neemt op grond van de
machtigingswet.
Zoals gemeld hebben de VVD en
CHU geprotesteerd tegen het feit, dat
de regering eerst in een korte brief
de Kamer officieel op de hoogte stel
de van de maatregelen en voor de in
houd van de maatregelen verwees
naar het debat in de Tweede Kamer.
De minister-president heeft dit ver
zuim nu goedgemaakt en is tegemoet
gekomen aan de wensen van de VVD
en CHU.
Uitgangspunt is, aldus de nota, dat de
lonen en andere arbeidsvoorwaarden
worden gefixeerd naar de feitelijke si
tuatie onmiddellijk vóór 1 december
1973. De vergoedingen aan een werk
nemer voor onkosten, verband hou
dend met zijn werkkring, moeten ge
lijk blijven aan de vergoedingen die
voor 1 december 1973 zijn verleend.
Wel mag rekening worden gehouden
met prijsstijgingen. Met deze maatre
gel moet worden voorkomen, dat via
vergoedingen toch een extra loonsver
hoging wordt doorgevoerd.
Wandelingdoor storm versneld
Van een verslaggever
LEEUWARDEN De vaargeul naar liet eiland Terschelling
het Schuitengat dreigt te verzanden. Tengevolge van de
zware stonnen in de afgelopen maanden is de breedte van het
Schiritengat aanvankelijk 200 tot 250 meter op enkele
plaatsen teruggebracht tot slechts 35 meter. Verder is de vaar
geul aanzienlijk minder diep geworden, namelijk van zes tot
ongeveer drieëneenhalve metier.
Enige schepen hebben al moeilijk
heden ondervonden, wat zich on
der meer uitte door stoten aan de
grond. Verder heeft een van de
passagiersschepen van rederij
Doeksen, die een verbinding tus
sen Terschelling en Harlingen on
derhoudt, al op een tocht enige
tijd vastgezeten.
Het Schuitengat 'wandelt' door de
werking van eb en vloed van het
Noord-Westen naar het Zuid-Wes
ten. Het 'wandelproces' is door de
laatste noordwester storm aanzien
lijk versneld. De bank ten noorden
van de geul is meer in zuidelijke
richting verschoven dan de zuide-
i lijke zandbank. Hierdoor is de geul
- smal en ondiep geworden.
Het is een van de taken van rijks-
waterstaat om de geul bevaarbaar
te houden. Volgens rijkswaterstaat
is het echter nog te vroeg om te
gaan baggeren omdat men eerst
wil afwachten hoe het verzandings
proces zich voortzet. Volgens rijks
waterstaat heeft de situatie zich op
sommige plaatsen in de geul in po
sitieve zin gewijzigd, maar beamb
ten van het loodswezen op Ter
schelling zijn het daar niet mee
eens. Volgens hen had rijkswater
staat bovendien de vernauwing van
de toegangsweg naar Terschelling
kunnen tegengaan door te gaan
baggeren. Ook verwijten zij Rijks
waterstaat dat te weinig naar de
schippers geluisterd wordt die in
de praktijk veel met de geul te
maken hebben. De ambtenaren van
loodswezen menen dan ook dat de
nieuwe boot van rederij Doeksen,
de Midsland, die dagelijks een
tweehonderd auto's zal kunnen
vervoeren, beslist in moeilijkheden
komt, als er geen verbetering in
de situatie komt.
Voorts stelt de Indonesische ambassa
de. dat de chef protocol van het mi
nisterie van buitenlandse zaken de
ambassadeur niet heeft bezocht om
zijn spijt te betuigen over het ver
branden en vertrappen van de Indone
sische vlag door aanhangers van de
'Republiek Zuid-Mo'ukken' tijdens de
demonstratie van 27 december in Den
Haag, dat geen maatregelen zijn geno
men teeen hen die zich hieraan schul
dig hebben gemaakt en dat het minis
terie van buitenlandse zaken laat op
de gebeurtenissen heeft gereageerd.
Volgens de verklaring gaat het hier
niet om een persoonlijke mening van
de ambassadeur. De Nederlandse zaak
gelastigde in Djakarta, mr. P. J. H.
Jonkman, is daar op 31 december en
op o januari op het ministerie van
buitenlandse zaken ontboden, waar hij
te horen kreeg dat de Indonesische
regering de demonstratie diep be
treurde.
ONGEDIERTE
In een interview met het dagblad
Nieuws van de Dag zegt de Indonesi
sche ambassadeur in Den Haag, de 51-
jarige luitenant-generaal Hedji Alams-
jah Ratu Perwiranegara; 'Ik ben hier
op zijn best behandeld als inlander,
op z'n slechtst als een stuk ongedier
te. Ik verlaat dit land desnoods zon
der toestemming van mijn regering'.
De heer Alamsjah zegt verder, dat hij
de afgelopen twee jaar alles heeft ge
daan om een 'open-deur-politiek te
voeren'. Al zijn activiteiten zijn onbe
antwoord geblevc-», met name van de
kant van de Nederlandse overheid. De
ambassadeur zegt verder: 'Nu we nog
officieel diplomatieke betrekkingen
hebben, heb ik besloten mijn ambas
sade van Den Haag naar Wassenaar te
verplaatsen. Daar steekt niets achter,
behalve dat ik zie aankomen, dat de
hoofdcommissaris van de Haagse poli
tie, dr. C. N. Peijster, binnenkort
weer een demonstratie tegen mijn am
bassade zal organiseren'.
In de in Djakarta gepubliceerde ver
klaring der Indonesische ambassade
staat verder: 'Indien het vertrappen
ADVERTENTIE
RED
BAND
Van een verslaggever
LEIDEN In de laatste vijf jaar is
cie werknemersbezetting bij de sociale
v^erkplaatsen niet onaanzienlijk toege
nomen. Midden 1967 telde de sociale
werkvoorziening ruim 35.000
\Merkmemers; eind 1972 was dat aantal
tot ruim 47.000 gestegen en het
bedraagt nu volgens voorlopige gege
vens bijna 50.000. Staatssecretaris
MJertens (sociale zaken) zei dit bij de
ingebruikneming van de sociale werk
plaats 'De Waard' in Leiden.
PuRMEREND Maandag houden de
K.V.P., ARP. en C.H.U.-Purmerend
eem gemeenschappelijke openbare le
denvergadering. De vergadering „al
wprden gehouden in de grote zaal van
'de Doele' en te 20.15 uur beginnen.
Léden van de 'Equipe Noordholland'
van KVP, ARP en CHU zullen, nadat
zij 's middags op bestuursniveau zijn
voorgelicht, 's avonds zitting nemen
in een forum.
Meer dan negen dagen heeft deze mijnheer zitten drummen, niet omdat hij er
zo krankzinnig dol op is, maar om een wereldrecord te breken. Het wereld
record drummen.
De slagwerker is de 18-jarige Tony Calistro uit Minneapolis, die het 218 uur
volhield. Daarna moest hij naar een ziekenhuis om weer te worden opgelapt.
Van onze sociaal-economische redactie f
DEN HA AG Het Konsumenten Kontakt (waarin deelnemen de drije vakcentra
les, Co-Op Nederland, de Nederlandse Gezinsraad en de Nederlandse Vereniging
van Huisvrouwen), vindt dat de consument onvoldoende in staat wordt gesteld de
prijzen zelf te controleren,
Konsumenten Kontakt heeft daarom een lijst samengesteld van prijsverhogingen
die het ministerie van economische zaken eind vorig jaar, of per 1 januari van dit
jaar heeft goedgekeurd. Deze toegestane verhogingen zijn:
Particuliere ziektekostenverze
keringen Autorijscholen
Maximaal 1.20 per lesuur
Maximaal 13.5 procent.
Was de premieverhoging vorig
jaar meer dan 23 procent dan
moet dat meerdere van 13.5
procent worden afgetrokken.
Autoverzekeringen all risk
3.5 tot vijf procent, WA tien
tot -'ijftien procent.
Gedistilleerd (binnenlands
fabrikaat) Twintig cent per
liter, vijftien cent per drie
kwart en zeventiende liter,
tien cent per halve en drie
achtste liter.
Aardolieprodukten H.B.O. 1
en 2, exclusief BTW per 10-11
'73 vier cent per liter en per 1
januari nog eens 3.25 cent,
per liter petroleum 4.5 cent.
Gastarieven - kleinverbruikers
tarief 1 (300 m3) van 25 naar
26 cent, tarief 2 (tot 600 ku
bieke meter) van 20 naar 21
cent, tarief 3 (tot 30.000 ku
bieke meter) van tien naar elf
cent, tarief 4 (tot 170.000 ku
bieke meter) van 8 naar tien
cent. (Alleen van de tarief
groep 4 is het vastrecht ver
hoogd van 135 tot 243 gul
den).
Brood Drie cent per acht
honderd gram (per 29-11 '73
en nog eens 3 cent per acht
honderd gram per 1 januari
1974.
Margarine vier cent per
pakje per 3-12 '73; acht cent
per pakje per 18-12 '73; zes
cent per pakje per 7-1 '74
(halvarine resp. twee tot vier
en vier cent).
Melk twee cent per liter
per 21-1 '74.
Het Konsumenten Kontakt is
van plan regelmatig zo'n lijst
samen te stellen, zodat de con
sument de nog te verwachten
prijsexplosie dit jaar nog
enigszins kan overzien. Er
dient volgens deze organisatie
meer bekendheid te worden
gegeven.aan de prijsafspraken
tussen de overheid en het be
drijfsleven.
Het Konsumenten Kontakt
dringt er bij de overheid op
aan de handel te verplichten
prijsverhogingen voortaan dui
delijk kenbaar te maken door
precies aan te geven hoeveel
duurder de produkten zijn ge
worden. Ook wijst het konsu
menten Kontakt erop dat an
dere pijrsverhogingen dan die
het heeft genoemd kunnen
worden gemeld bij het konsu
menten kontakt, postbus 900
in Den Haag.
en verbranden van Indonesische vlag
gen gebeurde zonder toestemming, zo
als wordt gezegd in de persverklaring
van het Nederla "se ministerie van
buitenlandse zaken, dan zouden wij
willen vernemen w ":e stappen de
Nederlandse regering tegen de demon
stranten van de zogenaamde RMS
heeft genomen wegens de ernstige
schending van de souvereiniteit van
een vriendschappelijk gezind land.
Wie zijn zij, hoeveel zijn het er en
waar zijn zij? Zijn tegen hen al wette
lijke maatregelen getroffen? Men zou
over deze zaak graag opheldering ont
vangen'.
De Indonesische ambassade stelt dat
'men zich zeer goed bewust is van het
recht op en de vrijheid van menings
uiting in Nederland en dit ook niet
ontkent'. Hieraan wordt echter toege
voegd, dat 'dit reeds is achterhaald,
omdat de vrijheid die de Molukkers -
in Nederland wordt verleend beperkt
is. Het is algemeen bekend, dat
slechts een bepaalde groep Molukkers
in dit land dit voorrecht wordt ver
leend, terwijl anderzijds andere groe
pen worden onderdrukt of in het ge
heel geen vrijheid van meningsuiting
hebben'.
De ambassade bedoelt hiermee, dat de
Haagse politie wel toestemming zou
hebben verleend voor een betoging
van de RMS-jongeren, maar geen ver
gunning had willen geven voor een
demonstratie van pro-Indonesische
Molukkers.
ONTKENNING
Een woordvoerder van de Haagse po
litie ontkende dit gisteren. Voor de
27-ste december de dag van de
RMS-betoging zijn geen verzoeken
van andere groepen om op die dag te
mogen demonstreren ontvangen, aldus
de woordvoerder.
Wat de reactie van het Nederlandse
ministerie van buitenlandse zaken be
treft (die acht dagen na de demon
stratie kwam), vraagt de Indonesische
ambassade zich af of het ministerie
eerst op de hoogte van de betoging
was na de verklaring te hebben gele
zen die de ambassadeur hier aan de
pers heeft verstrekt.
Ambassadeur Alamsjah wordt op het
ogenblik in het Amsterdamse Wilhel-
mina Gasthuis verpleegd, waar hij
herstellende is van een lichte hartaan
val. Zodra hij toestemming van zijn
dokter krijgt om met een vliegtuig te
moeen reizen z 1 hij ons land, 'd't
verdorven, racistische en discrimanoi-
re lanJ' verlaten. In het interview -
met het Nieuws van de Dag zegt de
generaal Nederland als 'één van de
slechtste voormalige koloniale landen
ter wereld' te beschouwen.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Bij een botsing tus
sen een Utrechtse taxi en een bus van
Centraal Nederland op de kruising
Middenweg-W. Frankenweg in Am
sterdam-Oost, is in de laatste uren
van de autoloze zondag een van de
vijf inzittenden van de taxi om het le
ven gekomen. De botsing was het ge
volg van een voorrangsfout van de
taxibestuurder, die met vrij ernstige
verwondingen in het VU-ziekenhuis
moest worden opgenomen. De vier
mannen, allen uit Utrecht, waren
naar een voetbalwedstrijd geweest.
Na het ongeluk werden zij naar Am
sterdamse ziekenhuizen overgebracht.
De 39-jarige D. F. van Vliet bleek na
aankomst in het Wihelmina Gasthuis
te zijn overleden. De andere drie
Utrechtenaren konden na behandeling
naar huis.
