Suezfront-akkoord
spoedig verwacht
Vijftienduizend
doden in Chili
zegt Altamirano
Zweden zette twee waakzame
journalisten achter de tralies
Protestantse partij
van Noord-Ierland
wijst Ierse raad af
Verontwaardiging
na Arabische eis
aan Fiat-directie
Verkouden?
'Otrivin
helpen óirekt
Dajan start besprekingen met Kissinger
De eerste duik dit jaar
Weer Amerikaanse
wapensmokkelaar
in Londen gepakt
Bomontploffing
Weer vluchteling in
ambassade neergeschoten
Publikaties over geheime dienst vielen verkeerd
Indonesische zeelieden
krijgen hogere lonen
neusdruppels
TROUW/KWARTET ZATERDAG 5 JANUARI 1974
BUITENLAND T7/K7
CAIRO, TEL AVIV (AP, DPA, Réutter.UPI) In kringen van de Verenig
de Naties wordt verwacht dat Egypte en Israël binnen een week tot tien da
gen een akkoord zullen bereiken over scheiding van hun troepen aan het
Suezfront. Dit is gisteren uit diplomatieke bronnen in Cairo vernomen.
De optimistiscihe voorspelling was ,al
dus de zegslieden, gebaseerd op rap
porten die zijn binnengekomen over
de stand van zaken bij de militaire
onderhandelingen tussen Egyptenaren
en Israëli's op ,de Geneefse vredescon
ferentie. Egyptische en Israëlische
functionarissen hadden al verklaard
dat forse vorderingen waren gemaakt
in Genève, maar details werden niet
gegeven.
Egypte wil dat Israëlische troepen
van de westelijke Suezkanaaloever
worden teruggetrokken en dat ook de
Israëli's die in de Sinai tegenover
Egyptische troepen staan worden weg
gehaald achter de strategische Mitla-
en Giddi-passen in het hart van het
Sinai-schiereiland. Daarbij zou een
bufferzone (van ca. 30 km worden ge
vormd tussen Egyptenaren en Israëli's
via legering van VN-troepen. Volgens
diplomatieke zegslieden is een ak
koord bereikt, waarbij de Egyptische
verlangens geheel of grotendeels wor
den ingewilligd. Dajan is hierover gis
teren besprekingen begonnen met
Henry Kissinger in Washington. De
VN-opperbevelhebber in het Midden-
Oosten, de Finse generaal Siiliasvuo
zou denken over een bufferzone in de
Sinai, waardoor de woestijn in drie
gelijke stroken wordt verdeeld. VN-
troepen zouden de strook aan Egypti
sche zijde en aan Israëlische zijde be
zetten, terwijl de strook er tussenin
niemandsland zou worden.
Benard bestand
Uit Cairo is vernomen dat het be
stand aan het Suezfront nog steeds-
benard is. De woordvoerder van de
VN-vredesmacht in Cairo verzekert
dagelijks weer dat aan het bestand de -
hand wordt gehouden. Maar eveneens
dagelijks worden incidenten gemeld.
Een militaire zegsman in Tel Aviv
meldde gisteren dat het aantal ge
vechten langs het Suezkanaal toë*'
neemt en dat steeds zwaardere wapens
worden ingezet, waardoor de situatie
vergelijkbaar is met het begin Van dé
'uitputtingsoorlog', die van 1968 ;tOt
1970 in het Midden-Oosten is gevoerd.
Het VN-vredeskorps heeft gisteren in
Cairo meegedeeld dat de naar schat
ting 20.000 Egyptische militairen van.,
het derde leger vier dagen lang geen
hulpvoorraden hebben ontvahgen om-
dat de Israëli's de zendingen niét
doorlieten. Woensdag en donderdag,,
mochten de konvooien hun goederen
niet lossen, aldus VN-woordvoordèr
Birger Hallden. De twee dagen daar
voor waren ook geen voorraden nan-
BELFAST (Reuter, UPI) De Noordierse protestantse Unionisten-,
1 partij heeft het akkoord over de raad voor geheel Ierland verworpen.
Daarmee is het pakket overeenkomsten, dat de Britse regering, de
regering van de Ierse republiek en Noordierse leiders vorige maand
j bereikten, op losse schroeven komen te staan.
De 900 leden tellende raad van de
Unionisten-partij nam met 454 tegen
374 stemmen een motie aan, waarin
het plan voor een raad voor geheel
Ierland werd afgewezen. Met deze
raad zouden voor het eerst sinds de
scheiding in 1921 formele banden zijn
gelegd tussen Noord-Ierland en de
Ierse republiek.
Dit besluit van de protestantse Noord
ierse partij betekent een slag voor
haar voorzitter Brian Faulkner. Deze
politicus is ook voorzitter van de
sinds 1 januari functionerende uitvoe
rende raad voor Noord-Ierland. Het is
niet waarschijnlijk, dat Faulkner nu
zal aftreden. Wel betekent het besluit
van zijn partij een nieuw obstakel op
de weg naar een politieke oplossing
voor de kwestie Noord-Ierland, die
totnutoe aan ruim 930 mensen het le
ven heeft gekost. Faulkner gaf toe
bijzonder teleurgesteld te zijn door.de
stap van zijn partij.
Het verboden 'Ierse Republikeinse Le
ger' (IRA) heeft de Britse minister
voor Noord-Ierland Francis Pym ter
dood veroordeeld. Het doodvonnis is
uitgesproken door een IRA-brigade in
Londonderry en een aantal Noordier
se dagbladen toegestuurd. Pym is ter
dood veroordeeld, omdat hij een lid,
van de betreffende brigade heeft laten
arresteren, zo stond in de verklaring.
De brigade schreef 'niet te zullen rus
ten' voordat Pym ter dood zou zijn
gebracht Het was de eerste keer, dat
de IRA van tevoren aankondigde Wie
zij zou gaan vermoorden.
gevoerd we'geifs oud- en nieuwjaar.
De Israëlische - weigering goederen
door te laten cvyas! hun reactie op be
standsschendingen in het gebied. Gis
teren -zö'üden wel weer voorraden
naar het omsingelde Egyptische leger
in; Sinai zijn gestuurd. In een rapport
van de VN,, dat gistermiddag werd ge
publiceerd, werd gezegd dat de sfeer
in het Suezgebied 'gespannen' blijft.
De Israëlische minister zonder porte
feuille Israel Galili die tot premier
Meirs Arbeiderspartij behoort, heeft
gisteren vsrklaard dat Israël vrede
met verdedigbare grenzen moet na-
stfeven, jvaarbij ^territoriale concessies
nódig,1 zöuden, kunnen zijn, maar ,dat
hét' land b^'éid moet zijn :töt oorlog
wamnjer-deArabieren dit verwërpen.
Galili 1 zei dat de demissionaire rege
ring all'e mogelijkheden moet nagaan,
Wajkrdoor éen troepenscheiding in de
Suezsector kan worden bereikt. Snelle
vorming van een nieuw Israëlisch ka
binet'is dringend nodig, aldus Galili.
Hij vérwierp de gedachte van een coa-
litieregerjng van nationale eenheid,
waara^it de ïrechtse Likoed-prtij van
Menahem Bégin zou moeten deelne-
meiv'.'Deiè -partij hééft bij de, maandag
gehouden verkiezingen vooruitgang
"•geboekt:
Palestüaen
Het in Damascus verschijnende dag-
bid Al Talaeh heeft gisteren gemeld
.dat de Palestijnse guerrilleros voor
het eerst- sind$ het begin van de 'Pa
lestijnse revolutie' in 1965 beschikken
over veilige bases voor operaties te-
.gen Israël. Al Taleah, dat de spreek
buis vormt van Al Sika, de op een
na grootste Palestijnse orgnisatie, zei
niet waar deze bases zich bevinden.
Wel werd gemeld dat de bases zich in
gebieden bevinden rondom het bezet
te gebied. 'De guerrilleros voeren hun
'acties in bezet gebied nu op', ldus Al
Taleh.
In Aboe Rhodeis ini de Golf van Suez
staan rio^ steeds drie oliebronnen on
der de zeebodem in brand. De brand
in de olië, die ér door Israël via boor
eilanden wordt gewonnen, dreigt zich
in de diepte te verspreiden. Israëli
sche experts vrezen dt het vuur het
gehele oliereservoir onder de zeebo
dem in gevaar zal brengen.
Dc brand begop dinsdag. Verklaard
wefd datde oorzaak een technisch
manep was geweest en geen sabotage.
Israël .jheëft' buitenlandse oliebrandbe-
Strijdizjgè^eskundigen-' eerder al om
assistentie gevraagd.
De oliebronnen van Aboe Rhodeis In
"bezet Egyptisch gebied, voorzien Is-
-JÓëlvvoór een belangrijk deel in zijn
oliebehoefte. De brand zou, aldus des
kundigen,. de stopzettingvan de olie
winning. üit alle onderzeese oliebron-
men in Aboè Rhodeis kunnen noodza
ken. Dit zou betekenen dat de Israëli
sche aardólieproduktde met 20 procent
wordt verminderd.
Hoofdredacteur La Stampa
mag (nog) blijven
TÖRUN (AP, UPI) Het Arabische dreigement Fiat te
zullen boycotten als deze automobielfabriek niet de joodse
hoofdredacteur Arrigo Levi van liet Turijnse dagblad La
Stampa ontslaat, beeft in Italië grote verontwaardiging ge
wekt.
Levi heeft al laten weten dat de
Fiat-direktie in de ruzie met de
Libische president Khaddaffi ach
ter de krant staat Fiat is eigena
resse van La Stampa.
Khaddaffi had zich vreselijk
kwaad gemaakt over een publika-
tie in La Stampa waarin hij werd
vergeleken met de filmster Eliza
beth Taylor die ook alles doet
om de pers te ontlopen. Ook met
een aantal opvattingen van Khad
daffi werd in een door twee losse
medewerkers geschreven satiri
sche artikel nogal de draak gesto
ken. Khaddaffi liet onmiddellijk
een protest indienen bij de Itali
aanse regering en deed z'n beklag
bij het Arabische boycot-bureau
dat daarop Fiat met een volledi
ge boycot van alle Fiat-produkten
dreigde.
Italiaanse politici toonden zich
vrijdag verbolgen over deze gang
van zaken en de Italiaanse
bond van journalisten noemde
het Arabisch dreigement 'een
aantasting van de persvrijheid'.
Het personeel van La Stampa
heeft laten weten geheel solidair
te zijn met Levi en beschuldigt
de Arabieren van 'chantage'.
Duurste
Levi zei gisteren in een commen
taar dat hij door de boycot 'de
duurste hoofdredacteur uit de ge
schiedenis van de Italiaanse jour
nalistiek1 dreigt te worden. "Mijn
positie staat niet ter discussie
maar Fiat maakt zich wel zorgen
over de gang van zaken. Ze drei
gen miljoenen verlies te lijden
door deze affaire', aldus Levi.
Fiat leverde de Arabische landen
vorig jaar voor meer dan 150
miljoen gulden aan vrachtwa
gens, auto's en tractoren. Alleen
aan Libië werd al voor zo'n 75
miljoen gulden verkocht
Met ijspegels in zijn baard kwam deze duiker weer boven het water,
nadat hij een duik had genomen in de Rock-River bij Rockförd in de
Verenigde Staten. Hij was de eerste dit jaar. De buitentemperatuur
was tien graden onder nul.
LONDEN (UPI, Reuter) De Lon-
dense politie heeft weer een Ameri
kaans meisje gearresteerd, dat pro
beerde wapens te smokkelen. Volgens
een woordvoerder van de politie is de
Amerikaanse een medewerkster van
het drietal, dat eerder op het Londen-
se Heatrow werd gearresteerd in ver
band met wapensmokkel.
Alle Vier zouden lid zijn van een
groep extremisten, die zijn basis heeft
in Caïifornië en goed geoefénd is in
het gebruik van geweld. De eerste,
die gepakt werd was de achttienjarige
Allison Thompson. Bij haar aankomst
in Londen bleek ze vijf automatische
pistolen in haar koffer te hebben.
Een Marokkaan, die op het vliegveld
naar haar gezocht, werd eveneens in
gerekend. Enkele dagen later kwam de
derde, een 21-jarige Pakistaan, op he
vliegveld aan.
MADRID (UPI, Reuter) Enkele
uren voordat generaal Franco in Ma
drid de nieuwe Spaanse regering
beëdigde ontplofte een bom in net
hoofdbureau van politie in Barcelona.
De politie zei, dat de bom wel veel
schade heeft veroorzaakt maar nie
mand verwond heeft.
In Madrid zwoeren de negentien mi
nisters, onder wie elf nieuwe, trouw
aan Franco en de beginselen van zijn
politieke organisatie, 'de beweging'.
De drastische kabinetswijziging, die
de .nieuwe premier Arias Navarro
doorvoerde, heeft in sommige kringen
ongenoegen gewekt. Dat bleek onder
meer uit het commentaar, dat de gro-
te Spaanse krant ABC gisteren gaf.
Hét dagblad verweet de premier, dat
hij''het beginsel van continuïteit' niet
trouw was gebleven. De tijd zal leren
of de strategie van Arias de verstan
digste was, of dat een goede kans om
doeleinden en plannen veilig te stel
len verloren is gegaan, aldus deze
Spaanse krant.
HAVANA (Reuter) De Chileense socialistische leider Carlos Al
tamirano die na de militaire staatsgreep van september kans zag
naar Cuba uit te wijken, heeft vrijdag in Havana verklaard dat er
sinds de coup in Chili 15.000 mensen zijn vermoord.
met deze nieuwe gegevens uitkwam
beschreef de gevaarlijke situaties,
die waren ontstaan op het gebied
van de politieke neutraliteit van
Zweden.
Geen bagatel
Van een medewerker
STOCKHOLM In de Zweedse hoofdstad is gisteren een op
merkelijke rechtzaak afgesloten. Het was een proces tegen twee
journalisten van het onafhankelijk progressieve blad Kolket i
Bild/Kulturfront (FiB/K) en tegen een ex-ambtenaar van het
Zweedse ministerie van defensie. Zij stonden terecht vanwege het
feit dat zij in het blad FiB/K geheime gegevens omtrent de
Zweedse geheime dienst, IB of voluit Informations Buro, hebben
gepubliceerd.
De aanklacht tegen hen luidde spio
nage of medewerking daaraan. Op
een later tijdstip zal bij een andere
rechtbank tegen één van hen óók
nog een proces worden gevoerd op
aanklacht van overtreding van de
wet op de vrijheid van drukpers.
In mei van dit jaar publiceerde het
tijdschrift FiB/K twee artikelen
over de tot op dat moment onbeken
de veiligheidsdienst IB. Daarin werd
een beeld gegeven van de werkzaam
heden van deze dienst die volgens
de schrijvers, Peter Bratt en Jan
Guillou, geheel in strijd waren met
de taakstelling van een dergelijke
dienst. Zij beschuldigden het IB on
der meer van inbraak, moord, sa
menwerking met verschillende wes
telijke veligheidsdiensten (West-
duitse, Franse, Engelse, Amerikaan
se en Israëlische), 'toezicht' (spiona
ge) op binnenlandse vakverenigingen
op solidariteitsbewegingen (Palesti-
na-groepen)' en op politieke partijen.
Hun conclusie was dat de neutrali
teit en de geloofwaardigheid van
Zweden door de werkzaamheden van
IB ernstig in gevaar waren gebracht.
In september volgden nieuwe ont
hullingen. Dezelfde schrijvers be
weerden dat het IB, gebruik makend
van de goede betrekkingen tussen
Noord-Vietnam en Zweden, Noord-
vietnamese en Chinese geheimen
had doorgegeven aan de Amerikaan
se CIA. Dit samenwerken met ande
re veiligheisdiensten bleek meer re
gel dan uitzondering te zijn. Peter
Bratts boek 'IB en de bedreiging
voor onze veiligheid' dat gelijktijdig
De reacties van de beschuldigden,
de Zweedse regering en in het bij
zonder de minister van defensie,
Sven Anderson, tegenwoordig mi
nister van buitenlandse zaken, kwa
men toen pas goed los. In- mej.
trachtte men de zaak nog te bagitef-
liseren, iets waaraan' de toen op'
handen zijnde verkiezingen van. bev,
gin september debet zijn geweest,
maar in september was de zaak
opeens een justitieel onderzoek
waard. Dit onderzoek resulteerde in
de verklaring, dat het IB zich niet
aan onregelmatigheden had schuldig
gemaakt. Toen vervolgens een voor
malig IB-agent, de nu terecht staan-,
de Hakan Isacson, dit in een open
brief bestreed, raakte de zaak in een
stroomversnelling.
Op 22 oktober ging dé Zweedse jus
titie over tot een aantal opzienba
rende maatregelen: de journalisten
Peter Bratt en Jan Guillou, de voor
malige IB-agent Hakan Isacson en
nog twee anderen werden opgepakt.
In hun woningen werd huiszoeking-
verricht en op het kantoor van
Fib/K werd een razzia gehouden
waarbij onder meer het gehele foto
archief werd meegenomen.
Deze gebeurtenissen wekten grote
Greta Hofsten, hoofdredactrice
van Folket i Bild/Kulturfront,
was geschokt over de politie-
inval in haar kantoren en de ar
restatie van haar twee medewer-
kers.
onrust onder de Zweedse bevolking,
i Uitgebreide discussies over democra-
tie en vrijheid laaiden op voor radio
en televisie en in de pers; protesten
kwamen van alle.t kanten (onder
meer'.van. yeel afdelingen van de so
ciaal-democratische .partij van pre-
miér Olai Palnie en van de West-
duitse schrijversbond met Heinrlch
Böll aan. het hoofd). De discussies
liepen zo. hoog op dat de Zweedse
regering min of meer gedwongen
werd ook in eigen huis een onder
zoek in te stellen: de defensiecom
missie van de volksvergadering
(Riksdag) kwam in het geweer en
hoorde onder, meer de chef-staf van
het Zweedse leger en de chef van
het IB. De uitslag van het niet al te
diepgaande onderzoek was negatief:
de Zweedse neutraliteitspolitiek was
in gevaar gebracht. Tijdens een
daarop volgend debat in de Riksdag
beloofde premier Palme een aantal
onderzoeken: één om de grenzen
vast te stellen tussen overtredingen
van de wet op de vrijheid van druk-
Premier Palme kreeg heel wat
met zijn eigen partij te stellen
over zijn gedrag in de I.B.-af-
faire.
pers en algemene overtredingen, één
over het recht op anonimiteit bij
het verstrekken van inlichtingen en
eventuele regels voor huiszoeking op
perskantoren, één over het begrip
spionage en de geldende wet dien
aangaande en tenslotte ook nog
één, te verrichten door een commis
sie bestaande uit parlementariërs en
leken, naar de functies van de vei
ligheidsdienst.
Tot zover de aanleiding tot het pro
ces. De oorzaak ervan en de daar
mee verbonden onrust, ontstaan in
Zweden, kennen in hoofdzaak twee
aspecten, een democratie- en een
vrijheid-aspect. Wat betreft het eer
ste is duidelijk geworden dat de
Zweedse regering zich aangetast
voelt in haar democratisch karakter:
zij is beschuldigd van onvolledig
toezicht op het doen en laten van de
militaire tcp, waaronder het IB res
sorteert. En zoiets heeft in Zweden,
gezien de belangrijke plaats van het
leger op economisch en politiek ge
bied, zeer gevoelige kanten. Dat er
spionage bedreven moet worden
door bepaalde afdelingen is in geen
van de publikaties aangevallen, wèl
dat er gespioneerd is op eenzijdige
wijze, namelijk voornamelijk gericht
op communistische landen. Deze ge
richtheid legt dan ook de politieke
voorkeur van de legerleiding bloot.
En zo komt de vraag op: waarheen
leidt deze ontwikkeling als men,
door het uit bezorgdheid publiceren
van geheime operaties, die de
Zweedse neutraliteit schaden, een
veroordeling tot zes jaar wegens
landverraad riskeert?
Onverdiend
De twee journalisten hadden naar
hun zeggen niets anders voor dan
door middel van hun publikaties te
wijzen op een volgens hen ontoelaat
bare ontwikkeling. Zij willen een
discussie tussen overheid en kiezers
losmaken over de grondslagen van
de Zweedse buitenlandse politiek.
Het gevolg van hun publikaties is
echter geweest dat ze nu al meer
dan twee maanden in voorarrest zit
ten en hun zaak tot een juridisch
steekspel is geworden waarbij de po
litieke aspecten op de achtergrond
gedrongen zijn.
De tweede reden van onrust is de
vraag of men nog mag schrijven wat
men wil in Zweden, een land dat de
naam heeft het meest tolerant te
zijn. Trouwens, ook de vraag hoe
anoniem men wel is als men inlich
tingen verstrekt aan de pers, heeft
velen ertoe gebracht hun gevoelens
van onrust kenbaar te maken. De ar
restatie van de drie beklaagden
bracht op een zaterdagmiddag 11.000
mensen op de been om van hun be
zorgdheid te getuigen.
De IB-affaire in Zweden bezit duide
lijk meer kanten dan men zou kun
nen aanemen als men slechts over
de rechtzaak geïnformeerd zou zijn.
Het is een zaak die een toetssteen
vormt voor de democratische vrijhe
den in Zweden.
Hij schatte het aantal gewonden op
30.000 en zei dat er duizenden mensen
zijn gemarteld.
Altamirano, die pas deze week ln Ha
vanna opdook, gaf toe dat de regering
van wijlen president Allende vele fou
ten had gemaakt Maar haar ergste
vergissing was dat zij geloofde in de
democratische gevoelens van de raid-
denklasse en de neutraliteit van de le
gerofficieren aldus Altamirano. Ook
kritiseerde hij het r.k. episcopaat we
gens zijn houding tijdens en na de
staatsgreep. Hij verweet Paus PaulTis
dat hij z'n stem niet had verheven te
gen de wreedheden van de junta. Al
tamirano verzekerde naar Chili te zul
len terugkeren zodra de verzetsbewe
ging hem daar nodig heeft.
Protest
De regering van Argentinië heeft don
derdag bij Chili geprotesteerd tegen
het doodschieten van een politieke
vluchteling die zich op het terrein
van de Argentijnse ambassade in San
tiago bevond. De vluchteling werd
neergeschoten door een bij het ge
bouw op wacht staande politieman
toen hij in de tuin van de ambassade
wandelde. De Chileen werd zwaar ge
wond en overleed korte tijd later, in
het protest van Argentinië wordt het
incident een grove aantasting van de
diplomatieke onschendbaarheid ge
noemd. De schietpartij gaat ook in te
gen alle beginselen van het recht cp
asiel, aldus Argentinië.
Het was de tweede keer binnen 14
dagen dat in Santiago werd geschoten
op een vluchteling die zich binnen
een ambassade bevond. In december
raakte een voormalig lid van de rege
ring Allende, de minister van land
bouw Caderon, zwaar gewond, toen
hij in de ambassade van Cuba van
buiten het gebouw onder vuur werd
genomen.
DJAKARTA Het minimumloon
voor Indonesische opvarenden van
niet-Indonesische schepen is, in ver
band met de devaluatie van de dollar
per 1 januari met 15 pet verhoogd.
Deze verhoging geldt ook voor het In
donesische personeel van de Holland-
Amerika Lijn.
Eerste klas zeelieden ontvangen voort
aan minimaal 132.25 dollar per
maand, anderen minimaal 126.50 dol
lar.
(ADVERTENTIE)
