Blij van geest met de
Gijsbreght in de kerk
eoeo
De ABN vraagt of u even
'n zonnige vakantie komt uitzoeken.
Indonesië verhoogt
olieprijs met 80%
Traditie in
Zandvoort
Staat neemt
banken over
in Pakistan
Vrolijk het nieuwe jaar in
China: Sowjet-Unie
verdient aan olie-boycot
Rovers postkantoor
gearresteerd
Nederlandse
wereldkampioene
prof-zwemmen
Rhodesië werft
immigranten
'1974 jaar van de
grote verwarring'
Algemene Bank Nederland jL
vakantiereizen
TROUW/KWARTET WOENSDAG 2 JANUAIRI 1974
BINNENLAND T7/K9
door LEO KLEYN
AMSTERDAM Zoals eertijds
Vondels edelingen blij van geest
ter kerke gingen, zo togen gister
avond enkele honderden toeschou
wers naar de hoofdstedelijke Wes-
terkerk, waar dank zij Carel
Briels, tot alles in staat, na jaren
weer van een opvoering van Von
dels treurspel Gijsbreght van
Aemstel te genieten viel. Van-
avond zal dit genoegen nogmaals,
en dan voor het laatst, te smaken
zijn.
Een paar jaar geleden werd in Amster
dam gebroken met de traditie op
nieuwjaarsdag de Gijsbreght in de
stadsschouwburg op te voeren. Het be
sluit daartoe verwekte enig morren bij
degenen die hechten aan tradities, al
dan niet met het toneel in verband
staand. Toen een aantal van hen vorig
jaar zomer de stichting 'Al het nog
goede' oprichtte, mocht worden ver
wacht dat die zich, als een aards ge
recht, ook over de Gijsbreght zou er
barmen, temeer waar een met sterk
historisch besef begiftigd man als C.i-
rel Briels het initiatief tot oprichting
van de stichting had genomen.
Vertrouwd
Briels is niet alleen iemand die voor
geen spekstakelstuk uit de weg gaat,
hij is ook vertrouwd met de regie van
werken van Vondel als de Gijsbreght
en Adam in ballingschap. In de jaren
dertig regisseerde hij telbenjare -Ie
Utrechtse en Leidse studenten die tin
de Utrechtse stadsschouwburg de;:Gijs-
breght op de planken zetten. Voor het
laatst deed hij dat in 1941, een jaar
voordat de Kultuurkamer'wverd inge
steld.
Een aantal van do^tudenten die hij
in 1941 regiseerde, vond hij bereid
dertig jaar later..opnieuw hun krach
ten pp Vppdels* bekende drama te be
proeven. Het-kleine werk, zoals in de
reye#. -werd in handen gelegd van te
genwoordige Utrechtse studenten. De
amateurs, die de Gijsbreght gisteravond
gestalte gaven, werden terzijde ge-
sftaan door de toneelspeelster Josephi
ne van Gasteren, die de rol van Ba-
deloch speelde. Komer Kleyn, die ooit
nog onder Eduard Verkade op de plan
ken heeft gestaan, maar later vooral
bekendheid genoot als hoorspelacteur,
sneelde de rol van Bisschop Gozewijn.
Het was geen onaardige gedachte de
Gijsbreght, nu het stuk uit de schouw
burg is geweerd, op te voeren in de
Westèrkerk, volgens Carel Briels
slechts eeri paar honderd meter ver
wijderd van de grondvesten van het
Kartuizerklooster, het middelpunt van
alle ellende waarmee het Aemsterland
van Gijsbreght van Aemstel ten onder
gaat. -
Onder regie van Carel Briels werd op Nieuwjaarsdag in de Amster
damse Westerkerk de 'Gijsbrecht van Aemstel' opgevoerd. In de
hoofdrollen Josephine van Gasteren als Badeloch en Jan Nijcnban-
dring de Boer als Gijsbrecht.
Wat bleekjes
Het -programmaboekje bevatte een
verantwoording van de regie, zoals die
32 jaar geleden werd geschreven voor
de opvoering van de Gijsbreght in de
Utrechtse stadsschouwburg. Je houdt
ten slotte een traditie in ere, of je
doet het niet. Het betekende dat gis
teravond een Gijsbregt te zien was die
in grote lijnen gelijk was aan die van
1941. Gijsbreght van Aemstel, ge
speeld door mr. Jan C. S. Nijenband-
ring de Boer, die iets hoogs bij de
Amro-bank is geworden was er on
getwijfeld ouder en waardiger op ge
worden, maar indrukwekkend was hij
niet. Hij bleef dat bleek onder al zijn
emoties, om het zo maar te zeggen, en
stak wel erg af bij Badeloch, die dan
ook door een echte actrice werd ge
speeld.
Door Josephine van Gasteren te enga
geren, had Carel Briels trouwens nog
een traditie in ere hersteld: bekende
actrices stelden er vroeger een eer in
met studenten te spelen. Op die ma
nier valt een voorstelling van amateurs
ook niet helemaal als amateuristisch
af te doen. Collega's van Josephine van
Gasteren zouden, zo heeft Carel Briels
verder overwogen, de begeerte in zich
kunnen voelen ontbranden die oude
Gijsbreght ook weer te gaan spelen.
Want, om met hemzelf te spreken,
naast herstel van een traditie heeft hij
ook een aanmoediging van beroeps
acteurs beoogd, wat je daarvan verder
ook denken mag.
Gepeperd
Degenen die zich een Gijsbreght op
nieuwjaarsdag niet wilden laten ont
gaan, moesten daarvoor wel de gepe
perde prijs van dertig gulden per
plaats op tafel leggen. Eventuele klach
ten daarover verwijst Carel Briels naar
Amsterdams burgemeester Samkal-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De vierduizend ge
nodigden van het hoofdstedelijke ge
meentebestuur zagen en hoorden gis
teravond in het Congrescentrum van
dc RAI een specifiek Amsterdams
Nieuwjaarsprogramma in drie voor
stellingen, gepresenteerd door Farce
Majeure.
Veel Amsterdamse zelfkritiek en zelf
spot stonden centraal, waarbij de
liedjes in het algemeen de tekst over
troffen. Farce Majeure mikte onder
meer op het zevenhonderdjarig be
staan van de stad In 1975 zo snel mo
gelijk te vieren, voordat het te laat is.
Metro en verkeer werden gekraakt en
geroepen werd om een aktic 'Am
sterdam helpt Amsterdam'. De ge
dachte vrouwen in het brandweer
corps op te nemen, leidde tot de uit
spraak: iedere brandweerman zijn ei
gen vlam! In alle persiflages en mee-
klappers werden Samkalden en de wet
houders niet gespaard.
Amsterdam brak nu volkomen met de
traditie het Nieuwjaar In de Stads
schouwburg in te lulden. De GIJs-
brcght-tradltie is reeds enige tijd van
de baan. Een enkele herinnering trad
nog aan dc dag, in de vorm van een
korte Thomasvaer en Pieternel-wens
van leden van de cabaretgroep.
Samkalden zei in een gedrukte nieuw
jaarsboodschap die aan de genodigden
werd uitgereikt: '1974 wordt een
moeilijk Jaar; daarom is een oproep
tot samenwerking nog meer dan an
den: hij heeft de voorstelling zonder
enigerlei subsidie moeten realiseren,
al heeft hij om die subsidie dan ook
niet gevraagd. Naar eigen zeggen had
Briels ook liever een prijs van acht
gulden of een tientje gevraagd, daar
bij wel de kanttekening makend dat
de zogenaamde gewone man ook be
reid is voor een voetbalwedstrijd tach
tig gulden te betalen.
Wie iets minder voor, in elk geval in
de ogen van Carel Briels, iets veel
mooiers over had, kreeg gisteravond
(en krijgt vanavond) waar voor zijn
geld, voorzover een Gijsbreght natuur
lijk in geld is uit te drukken. Om dat
laatste ook met betrekking tot de
stichting 'Al het nog goede' toch maar
even te doen: de hele onderneming
heeft 45.000 gulden gekost Zelfs een
prijs van dertig gulden per plaats was
te laag om dat bedrag bij elkaar te
krijgen. Maar wat eraan ontbrak, werd
geschonken door enkele kapitaal
krachtige figuren, 'de laatste grote
Amsterdammers', zoals Briels ze noemt
Vooral dankzij hen was het nog een
maal mogelijk (want volgend jaar be
gint Briels er niet meer aan) blij van
geest ter kerke te gaan.
HONGKONG (AFP) Radio-Peking
heeft de Russen verweten 'enorme
winsten te maken door de wederuit
voer van olie uit het Midden-Oosten
naar Europa tegen zeer hoge prijzen.'
De Russen, aldus het radiostation,
hebben de Arabieren gedwongen hun
olie goedkoop te leveren in ruil voor
de munitie die zij van hen krijgen.
Radio-Peking zei dat de Russen er
ook nog andere praktijken op na hou
den. Zo 'importeren zij Arabische olie
van hoge kwaliteit en verkopen zij
Russische olie van veel mindere kwa
liteit tegen hoge prijzen aan de lan
den van West-Europa, waaronder
West-Duitsland.'
ROERMOND De 23-jarige T. uit
Maasbree is door de rijkspolitie van
het district Roermond gearresteerd
wegens het plegen van de gewapende
overval op het postkantoor in Lottiun
(L.) op 27 december, waarbij enkele
duizenden guldens werden buitge
maakt. Ook de personenauto, aie
waarschijnlijk bij de overval werd ge
bruikt, werd in beslag genomen. De
jongeman kon worden aangehouden
op aanwijzing van buurtbewoners.
Later is ook de tweede overvaller ge
grepen. Het is de 24-jarige M. D. uit
Helden-Panningen.
AMSTERDAM (ANP) De Neder
landse Corrie Dixon-Ebbelaar, lid vaü
de zwemvereniging Naarden, is uitge
roepen tot wereldkampioene profs
langebaanzwemmen. Corrie Dixon, die
pas dit jaar toetrad tot de rijen der
beroepszwemmers, is voortgekomen
uit de befaamde 'renstal' van Wil
Bunschoten-Van Breukelen. Twee jaar
geleden kwam de kleine Naardense
voor de eerste maal in het nieuws
toen zij op 5 september in de tijd van
10 uur en 43 minuten het Kanaal
overstak. 'Dit jaar heeft mijn man
ook het Kanaal zwemmend gepas
seerd, ook op 5 september en in pre
cies dezelfde tijd', vertelde Corrie. De
Naardense zwemster verwierf haar
wereldtitel met de volgende presta
ties: eerste met haar man in een 24-
uurswedstrijd in Canada, eerste bij de
dames In de 40-kilometerrace op het
meer van St. John en tweede in de 16
kilometerrace van Chicago achter de
Amerikaanse Sandra Bucker. Alleen
aan de oversteek van Capri naar Na
pels nam zij niet deel omdat deze
wedstrijd te snel viel na de 24-uurs-
wedstrijd in Canada. Corrie is de
tweede Nederlandse die deze wereldti
tel won. De eerste dame was Judith
van Berkel-De Nijs.
Bij de heren werd de Argentijn Hora
tio Iglesia kampioen. De Nederlander
Johan Schans eindigde als derde.
DEN HAVG (ANP) De selectie
voor de Nederlandse microkorfbal
ploeg, die op 27 januari in Wilrijk te
gen België speelt, ziet er als volgt uit:
Dames: Jirska Duivenvoorden, Maaike
Duivenvoorden, Els Frens, Toos Ko
per, Yvonne Rekers (debutante) en
Arleen Uchtman (debutante).
Heren: Janne Engelberts, J. v.d. Peut
(debutant), Hans Pouw, Ron Regeer,
Wil Reuter en John Tims.
Traditiegetrouw doken gistermid
dag in Zandvoort de moedigsten
in het koude zeewater. Dit groep
je bestaat uit vijftig leden van een
Haarlemse zwemvereniging die
de eerste januari, weer of geen
M eer, in zee gaan.
Vliegtuigen tanken on tvlambaarder JP-4.
seen kerosine
O
DJAKARTA/BEIROET Indonesië heeft gisteren de prijs van ruwe
olie met tachtig procent verhoogd. Dit heeft een woordvoerder van
de Indonesische staatsoliemaatschappij Pertamina bekendgemaakt. De
prijs wordt nu 10,80 dollar per vat tegen eerder zes dollar.
Vul horizontaal in: 1. zilt vocht, 2.
oogziekte, 3. houtworm, 4. handschoe-
ncnleer, 5. waterblaasje, 6. medeklin
ker, 7. medeklinker, 8. roeipen, 9.
leerrede, 10. kolfhamer, 11. gelaats
kleur, 12. schoenvorm.
Bij juiste invullling leest men verti-
caal 13 de naam van een slingerplant
met geelwitte bloemen.
Zandloper
1
13
2
3
Ia
5
6
7
8
9
10
11
12
OPLOSSING
Horizontaal: 1. baret-aker, 2. alom-adé-
de, 3. liga-kar-eg, 4. larie-Esla, 5. es-
olie-Est, 6. .ïl-krab-Ot, 7. pet-aera-pa,
8. Amor-me-lak, 9. Terni-stro.
Verticaal: 1. ballet-pat, 2. alias-ieme,
3. rog-rol-tor, 4. email-karn, 5. tak-Eire-
mi, 6. Ada-Ee-Ares, 7. kers-eb-alt, 8.
edel-sop-ar, 9. regatta-ko.
SALISBURY (Reuter) Rhodesië is
het nieuwe jaar begonnen met een
campagne voor het aantrekken van
blanke immigranten. In een adverten
tie van een pagina groot in de Rho
desia Herald verzocht de regering gis
teren aan de lezers namen en adressen
op te geven van mensen in Engeland
of elders, die wellicht naar Rhodesië
zouden willen komen.
Behalve Indonesië heeft ook Libië de
prijs van ruwe olie aanzienlijk ver
hoogd en wel tot 18.76 dollar per vat.
Dit is de hoogste prijs die thans op
de wereldmarkten wordt genoteerd.
Algerije overweegt eveneens een flin
ke prijsstijging, maar van mindere
omvang dan de Libische.
Doordat de prijs van ruwe olie sterk
is toegenomen, zullen de Arabische
olielanden dit jaar evenveel aan hun
olie-exporten verdienen als de mone
taire reserves van de Verenigde Sta
ten, West-Europa en Japan samen. Dit
zei de voormalige secretaris-generaal
van de OAPEC Saadawi, ln een inter
view.
Na de British Airways heeft nu ook
de Belgische nationale luchtvaart
maatschappij Sabena meegedeeld, dat
als gevolg van de olleschaarste vlieg
tuigen op veel vluchten in plaats van
op kerosine zullen gaan vliegen op
een andere brandstof, bekend als JP-
4. Ook andere luchtvaartmaatschappij
en zouden deze maatregel hebben ge
nomen.
JP-4 wordt al ongeveer 10 jaar niet
meer gebruikt, omdat deze vloeistof
brandbaarder is dan kerosine, hetgeen
deze laatste brandstof veiliger maakt.
De bonden van Britse verkeersvlie
gers hebben laten weten geen bezwa
ren tegen deze maatregel te laten ho
ren. In bepaalde delen van de VS kan
men op de vliegvelden alleen nog
maar JP-4 tanken, zo is gezegd, en
veel Britse piloten 'zijn er dus al aan
gewend'.
Een woordvoerder van de KLM ver
klaarde dat JP-4 brandstof 'niet min-
HONGKONG (AFP) Volgens het
Chinese Volksdagblad zal 1974 een
jaar van 'grote verwarring' worden.
De wereld zal geen vrede kennen en
het streven naar wereldrevolutie zal
sterker worden. Het blad is zeer inge
nomen met de komende 'grote wanor
de', omdat die 'bij imperialisten, revi
sionisten en reactie tot verwarring zal
leiden' en de volkeren zal aanzetten
tot revolutie met de wapens in de
hand.
Het Volksdagblad vaart fel uit tegen
de Sowjet-Unie. die 'ontspanning
voorwendt om de waakzaamheid van
de Westeuropese landen te doen ver
slappen en de Amerikanen uit Europa
te verjagen'. De Russische leiders zijn
niet anders dan de tsaren en gaan om
de wereldheerschappij tc veroveren
verder dan de VS. Het zijn de super-
mogendheden, zo besluit het blad, die
de derde wereld vrezen vanwege haar
toegenomen revolutionaire kracht en
niet omgekeerd.
der veilig' is dan JP-1 (kerosine). Do
KLM heeft nog geen aanbod voor JPi
4 ontvangen en de woordvoerder ver
wachtte dat dit vóór februari ook niet
zal gebeuren.
Drie grote Amerikaanse luchtvaart
maatschappijen hebben bekendge
maakt dat zij duizenden personeelsle
den ontslaan of zullen ontslaan. Trans
World Airlines (TWA) heeft gisteren
nog eens 290 employées ontslagen,
waardoor het totale aantal ontslage
nen momenteel 2.750 bedraagt. Pan
American, die al ruim 1.000 mensen
heeft ontslagen, overweegt nog meer
ontslagen.
ISLAMABAD (Reuter) De Paki
staanse regering heeft op Nieuwjaars
dag bij verrassing alle banken, behal
ve de buitenlandse, genaast in een po
ging de economie te versterken. In
een extra-radiouitzending zei de mi
nister van financiën Moebasjir Has
san, dat de rekeninghouders niet in
het minst hoefden te vrezen voor hun
deposito's en dat de naasting de wel
vaart van de gewone man zou bevor-
deren. De maatregel werd te midder
nacht bekendgemaakt, bij presidenti
eel decreet. Daarbij werd de regering
ook het mandaat gegeven om de ver
koop en distributie en de verkoop van
olieprodukten geheel in eigen hand te
nemen. Een derde decreet gaf de re
gering volmacht om alle scheepvaart
maatschappijen over te nemen.
De buitenlandse banken, die niet on
der de maatregel vallen acht van
de 23 banken in Pakistan bevatten
samen tien percent van 's lands depo
sito's.
De natonalisatie was duidelijk op het
laatste moment genomen, na veel aar
zeling in de voorafgaande maanden.
Herhaaldelijk was in eerdere maanden
het zakenleven verzekerd dat er geen
naastingen op het programma ston
den, behalve in gevallen van ernstig
wangedrag. De nationalisatie van de
banken was door premier Bhoetto
overigens reeds bij zijn verkiezings
campagne in 1970 toegezegd. De mili
tante linkervleugel van zijn Paki
staanse volkspartij zal de maatregel
stellig toejuichen want die heeft de
banken reeds lange tijd ervan beticht
de welvaart van de natie te helpen
concentreren in de handen van enke
len.
De eigendomsrechten, het beheer en
de aandelenkapitalen van de banken
moeten worden overgedragen aan de
federale regering. Er komt een scha
deloosstelling voor de aandeelhouders.
Het recht om een bank op te richten
komt alleen nog aan de regering toe.
ADVERTENTIE
ders op zijn plaats. Wat meer eenheid
zou geen kwaad kunnen. Het wordt
toch wel een eenheid in verscheiden
heid, want eind mei kiezen we een
nieuwe gemeenteraad. Ais alle stem
gerechtigden ook werkelijk gingen
stemmen, zou dat een mooi geschenk
voor de hele stad kunnen worden; iets
meer eenheid in iets minder verschei
denheid'.
In verband met de versobering bood
het gemeentebestuur zijn gasten
slechts een oliebol op de bon aan. Die
vormde met het kopje koffie de gratis
consumptie.
De ruiten rond de Congreszaal waren
even ludiek als informatief Ingericht
en noodden tot een feestelijk samen
zijn ln de kleine uren.
Keus volop. Nu nog wel.
Maar het is zomer vóór u 't weet.
De reisgidsen liggen klaar. Kom.
