haddaffi roept
tot revolte
Meer welvaart bracht in
Spanje geen tevredenheid
3
=i
Howard Hughes van
zwendel verdacht
Bonn hoopt op betere
betrekkingen met VS
lilitairen in Genève 'gedeeltelijk eens
Nieuw boek
verschenen van
Solzjenitsyn
Argentijnen ontvoeren
directeur van Peugeot
Witte Huis houdt
afschriften van
gesprekken vast
iranda wordt
jgellicht nieuwe
laanse premier
Politiek
van
economische
groei
faalde
Guerrilla's:
geweld was
beste manier
Zuid-Korea maakt
pers weer monddood
biW/K'WIAiRTET ZATERDAG 29 DECEMBER 1973
BUTEENTjAiND
T7/K9
liei
>6i
IIROET/TEL AVIV/GENEVE (Reuter, AP, UPI) De Libische leider
ilonel Khaddaffi heeft vrijdag in Libanese kranten bijna openlijk opgeroe-
!n tot een Egyptische revolutie tegen het bewind van president Sadat.
Intussen bereidt Israël zich voor op
de verkiezingen van maandag. Minis
ters van het zittende kabinet reizen
het land af om nog op het laatste mo
ment eventueel verlies van de rege
ringspartijen te voorkomen. Op zo'n
verkiezingsbijeenkomst zei minister
van defensie Mosje Dayan donderdag
dat de grenzen van Israël niet tijdens
de Geneefse vredesconferentie zullen
worden vastgesteld. 'Alleen Israëls
eigen werk van opbouw en ontwikke
ling, dat anderen niet voor ons kun
nen doen, zal bepalen waar onze nieu
we grenzen komen te liggen', aldus
Dayan. Volgens de oud-generaal moet
Jeruzalem worden uitgebreid voor
nieuwe joodse emigranten en de in
dustrie van Israël. Dayan gaf voor het
eerst toe zich te hebben verkeken op
het effect van de Egyptische en Syri
sche raketten langs de frontlijnen.
Hij had ook niet verwacht dat de
Egyptenaren binnen enkele uren
bruggen over het Suezkanaal konden
bouwen 'De militaire efficiency van
de Arabieren was groter dan ik had
verwacht', aldus Dayan.
LAS VEGAS (Reuter) Een
Amerikaanse federale 'grand ju
ry' heeft multimiljonair Howard
Hughes, die zich al verscheidene
jaren in geheimzinnige afzonde
ring houdt, in staat van beschul
diging gesteld wegens zwendel in
aandelen en het samenzweren bij
het overnemen van een regionale
luchtlijn in de VS in 1968. Met
Hughes zijn vier van zijn mede
werkers eveneens voor de rechter
in oktober zou hij Egyptische mili-
ren hebben gesteund die toen een
aplot tegen Sadat smeedden. De sa-
nzwering werd voortijdig tegen de
eidheid van Sadat met Israël over
te praten,
adaffi deed gisteren in het Libane-
weekblad Beiroet Al Massa een op-
:p voor 'revolutie., om te voorko-
n dat Arabische landen de misdaad
;aan van het sluiten van vrede met
aël'. De oproep wordt door Arabi-
e journalisten beschouwd als een
:n oproep om het bewind van de
yptische president omver te wer-
In een interview met Al Massa
t Khadaffi dat de Palestijnse gu-
iabeweging de 'antWrede'opstand
et leiden. Hij adviseerde de bewe-
g samen te werken met Arabische
den die tegen de vrede met Israël
en zei dat hij drie pogingen heeft
laan om te voorkomen dat Egypte
ar de vredesconferentie in Genève
gaan. Volgens Khaddaffi zou het
>r de Arabieren beter zijn geweest
de nederlaag was toegegeven en
onder dwang van militaire
icht had ingestemd met de voor
arden van de vijand. Zo zou men
recht hebben behouden 'later on-
rechten, waardigheid en eer terug
winnen, wanneer geweld met ge
ld zouden kunnen beantwoorden',
oproep van Khaddaffi werd gepu-
ceerd op dezelfde dag dat het Liba-
se dagblad Al Jarida onthulde dat
Libysche leider een militair kom-
t tegen het bewind van Sadat had
teund. Volgens Al Jarida werd de
voorbereid door een aantal
yptische officieren die sympathiek
an tegenover de Libische leider,
addaffy zou de officieren z'n per-
inlijke steun hebben verzekerd. Het
mplot werd echter tijdig ontdekt.
Jarida zou z'n informatie uit Egyp-
hebben ontvangen.
ens'
dere Egyptische officieren verga
den vrijdag in Genève voor de
:ede maal met Israëlische militai-
over de terugtrekking van de
epen langs het Suezkanaal. Na de
gadering werd bekendgemaakt dat
het 'gedeeltelijk met elkaar eens'
ren geworden. Over een aantal
iten verschillen ze nog van mening,
ihet communiqué dat werd uitgege-
(i slaat verder dat de delegaties ook
&r andere principes van gedachten
bben gewisseld. Om welke principes
ft ging werd er niet bij gezegd. Vol-
ins het communiqué gingen de par
en voor het eerst in op details over
manier waarop de troepen langs
t kanaal moeten worden gescheiden,
i vergadering werd door functiona-
i 'ernstig en zakelijk" genoemd.
rpte zou volgens een speciale ver-
jgever van het Egyptische dagblad
Ahram in het overleg een aantal j)e aan4a<. OD de Spaanse minister-president Carrero Blanco heeft
Trstellen hebben gedaan. De schei- i i j ,,orri Cranio
van de troepen zou een zuiver een eind gemaakt aan liet leven van de tweede man an span] e.
itaire aangelegenheid moeten blij-
die geen verband houdt met poli-
:e kwesties nog met een definitieve
issing van het conflict. Verder
iden de Israëlische troepen zich zo-
in de Sinaï moeten terugtrekken
de vredesmacht van de VN 'er po
llies' kan innemen. De Egyptenaren
den niet akkoord gaan met een
mindering van hun strijdkrachten
de oostelijke kanaaloever noch met
ugtrekking van troepen uit dit ge-
militaire commissie komt op
anuari, één dag na de algemene
kiezingen in Israël, opnieuw bij el-
Een Israëliër bestudeert nog de aanplakbiljetten van de 21 partijen die maandag meedoen met de parle
mentsverkiezingen. Er wordt op een opkomst van twee miljoen kiezers gerekend.
PARIJS (AP. Reuter) In Pa
rijs Is gisteren een nieuw boek
verschenen van de Russische
schrijver, Nobelprijswinnaar cn
strijder voor mensenrechten
Alexander Solzjenitsyn. Het, in
het Russisch geschreven, boek
is getiteld 'De Goelag-archipel'
en gaat over de Russische con
centratiekampen in de periode
van 1918 tot 1956.
Solzjenitsyn had het boek rijf
jaar geleden al klaar. Hij wilde
het toen niet laten verschijnen
vanwege de vele namen die erin
genoemd worden. Solzjenitsyn
heeft nu toestemming tot publi-
katie gegeven, nadat de Russi
sche geheime politie (KGB) een
kopie van het manuscript in be
slag had genomen. Dit was vier
maanden geleden gebeurd na
dat de KGB een vrouw uit Le
ningrad vijf dagen lang had on
dervraagd. 'Toen ze terugkeer
de hing zij zichzelf op', aldus
Solzjenitsyn.
De titel: Goelag-archipel bete
kent: een reeks kampen geleid
door GULAG de beginletters
van de Russische naam voor de
hoofdadministratie van werk
kampen. Begin 1974 zal het boek
dat door dc uitgeverij YMCA-
Prese in Parijs is gepubliceerd
ook in het Engels, Duits, Zweeds
en Frans op de markt verschij
nen.
Howard Hughes is gemaand op 11 ja
nuari voor de rechtbank van Las Ve
gas in de staat Nevada te verschijnen.
De miljonair bevindt zich echter op
de Bahama-eilanden en volgens zegs
lieden uit de buurt van Hughes is
het zeer onwaarschijnlijk dat de mil
jonair op de zitting zal verschijnen.
Ook de kans dat hij zal worden uit
geleverd aan de VS zou gering zijn.
De 68-jarige Hughes wordt naast de
oliemagnaat Paul Getty sr. beschouwd
als de rijkste Amerikaan. Hughes be
zit in Nevada zeven Casino-hotels, zil
vermijnen en een luchtlijn, waarvoor
hij 90 miljoen dollar heeft neerge
teld. Evenals Robert Vesco, een an
der vermogend zakenman, is Hughes
in verband gebracht met de illegale
storting van gelden in de kassen, die
ter verkiezing van Richard Nixon wa
ren aangelegd. Zo zou Hughes' con
cern een bedrag van 100.000 dollar in
Nixon kas hebben gestort via tussen
komst van Nixons vriend 'Bebe' Re-
bozo. Nadat een en ander bekend
werd ging dit bedrag weer terug naar
het Hughes-concern.
Howard Hughes kwam enige tijd ge
leden in het nieuws nadat een journa
list een gefingeerd verslag van
Hughes merkwaardige levensloop in
boekvorm had gepubliceerd. De man
werd gearresteerd, nadat Hughes had
laten weten dat het verhaal uit de
duim gezogen was.
BUENOS AIRES (AP) Een di
recteur van de grote Franse Peugeot-
autofabriek in Avellaneda, vlak bij
Buenos Aires, is gisterochtend ont
voerd door een aantal gewapende man
nen, zo is van de zijde van de politie
vernomen.
Volgens zegslieden was het slachtoffer
Ivon Boaset, het hoofd van de afdeling
produktie operaties van Peugeot
Boasefs auto werd onderschept toen
hij van zijn woning in de noordelijke
buitenwijk 01 ivos op weg was naar zijn
werk, aldus de zegslieden.
Het was de derde maal deze maand
dat een directeur van een buitenland
se fabriek werd ontvoerd. Guerrilleros
houden nog steeds twee Amerikanen
de 36-jarige Victor Samuelson, een
directeur van de ESSO, en de 51-ja-
rige Charles Robert Hayes, een hoofd
ingenieur van de Mckee Construc
tion Company gevangen.
WASHINGTON (AP) Het Witte
Huis heeft samenvattingen en afschrif
ten gemaakt van belangrijke presiden
tiële gesprekken. Men heeft echter be
sloten deze afschriften niet vrij te ge
ven vanwege de pogingen van de Se
naatscommissie voor de Watergate-
zaak om inzage te krijgen in de presi
dentiële archieven. Een en ander is
uit bronnen in het Witte Huis verno
men.
Een staf van het Witte Huis zou al
lang bezig zijn geweest met het ma
ken van afschriften en samenvattin
gen toen de Senaatscommisie de ban
den van ongeveer 500 gesprekken en
een groot aantal dokumenten opeiste.
BOiNiN, WAlSHÏNGTON (AP, Reuter) De Weatduitse regering
is liet niet eens met Henry Kissinger dat 1973 een teleurstellend
jaar is geweest voor de Amerikaans-Europese betrekkingen.
'De bondsregering vindt het geen te
leurstellend jaar', aldus de Westduitse
regeringswoordvoerder Armin Grüne-
wald. In 1973 is de transatlantische
dialoog begonnen en Bonn hoopt deze
discussie volgend jaar tot een goed
einde te brengen, aldus de woordvoer
der.
Grünewald reageerde daarmee op uit
latingen van Kissinger op een pers
conferentie op donderdag. In een ver
wijzing naar zijn rede van april waar-
door Rudolf de Jong
16
dens het overleg ln Genève maakte
Egyptische opperbevel bekend dat
i Israëlische straaljager door af-
irgeschut boven de Golf van Suez
neergehaald. Andere Israëlische
gtuigen zouden daarna in oostelij-
richting zijn gevlucht Het Israëli-
e opperbevel gaf wel toe dat er
^/ptLsche luchtdoelrakketeen waren
pvuurd op Israëlische straaljagers
r ze zouden hun doel hebben ge-
Alle toestellen keerden veilig op
bases terug. De vliegtuigen zou-
een patrouille hebben uitgevoerd
en door Israël bezet gebied. Een
vertegenwoordiger maakte vrijdag
end dat zich woensdag 34 schen-
ien van het bestand hebben voor
aan langs he tSuez-front.
cident
Meer dan dertig jaar was hij de vertrouweling en persoonlijke raad
gever van Franco. Hij was lange tijd de man, die op de achtergrond
bleef. De laatste tien jaar, terwijl de ouder en zieker wordende
Franco zich terug trok <uit de dagelijkse leiding, kwam Carrero
Blanco op de voorgrond. Hij hielp de weg vrij maken voor de tech
nocraten van de Opus Dei. Hij maakte ook de weg vrij voor prins
Juan Caclos, die ma Franco's dood koning zal wonden. Een Taming
van stro' met maast zich een 'kanselier van ijzer', die een voortzet
ting van het regime, 'een Franquismo zonder Franco', zou garan
deren en belichamen: Carrero Blanco zelf. Sedert acht juni was hij
premier. Het is nuttig om nu, na zijn dood, de balans van de afge
lopen tien jaren op te maken.
DRID (AP, Reuter, UPI) De
anse rijksraad, het hoogste raad-
ende orgaan in Spanje, heeft een
rlopig akkoord bereikt over de na-
i van drie kandidaten voor het pre-
rschap. Dit is gisteren uit goed in-
chte bronnen in Madrid verno-
G ene raai Franco zal morgen de
ui van de opvolger van de vermoor-
Jremier Carrero Blanco bekendma-
drle kandidaten, waaruit Franco
keuze zou moeten doen, zijn:
rnemend premier (en onder Car-
Blanco vice-premier)1 Torcuato
nandez Miranda, de voormalige mi
er van de landmacht, generaal
n Castanon de Mena; en ex-minis-
van marine Pedro Nieto Antunez.
de meest waarschijnlijke opvol
van Carrero Blanco wordt Miran-
genoemd.
Spaanse rijksraad is gisteren bij-
geweest om de kandidatenlijst op
stellen. De voorzitter van de Cor-
het Spaanse parlement, zou Fran-
na de definitieve opstelling van
lijst, onmiddellijk hiervan op de
>gte zal brengen.
VD).
Op 1 januari 1974 is het tien jaar ge
leden, dat het eerste ontwikkeling
splan voor Spanje van start ging. Een
ontwikkelingsplan waarover de Spaan
se pers reeds lang vol had gestaan en
dat het land zou moeten maken tot
een modern Europees ontwikkeld
land, aanvaardbaar als partner voor
de rest van Europa. Want ook het re
gime zou veranderen: het zou liberali
seren. Er zou vrijheid voor de pers en
voor de mensen komen.
Maar in het jaar, waarin deze ontwik-
kelings- en liberalisatieplannen wer
den gesmeed, werden in Spanje sta
kende arbeiders en politieke tegen
standers van het bevind gefolterd en
werden twee anarchisten op midde
leeuwse wijze aan de wurgpaal ter
dood gebracht.
In het zelfde jaar 1963 had de abt van
het klooster Montserrat in een inter
view verklaard dat Spanje geen 25
jaar vrede (sinds het eind van de bur
geroorlog in 1939) had gekend, maar
25 jaar overwinning.
Het belangrijkste probleem voegde hij
er aan toe, was nog steeds de verzoe
ning tussen de overwinnaars en de
verliezers. Hij werd, na druk op het
Vaticaan, van zijn ambt ontheven.
Nu, tien jaar later, is er in Spanje
een proces aan de gang tegen arbei
ders, die zich willen organiseren, zijn
priesters in hongerstaking om te pro-
testeren tegen de gevangenschap
waarin zij verkeren, dreigen opnieuw
drie Spanjaarden ter dood gebracht te
worden wegens revolutionaire activi
teiten, en is de Spaanse minister-pre
sident Carrero Blanco door een bo
maanslag om het leven gebracht Het
tijdperk van de ontwikkelingsplannen
heeft Spanje veranderd, sterk veran
derd, maar de verzoening is uitgeble
ven. De liberalisering is een farce ge
worden, van democratisering is geen
sprake. Spanje is een dictatuur van de
overwinning gebleven
Groei als ideologie
Ontwikkeling was de slagzin van
Spanje. Het was meer dan een econo
mische politiek, het was een maat
schappijvisie, een ideologie. Als er
maar een snelle economische groei op
gang zou komen, naar het model van
'het westen' in het bijzonder de Vere
nigde Staten en Frankrijk, dan zou
den alle problemen wel opgelost wor
den of althans op hun pootjes terecht
komen. En economische groei is er
geweest in Spanje. Soms meer dan
tien procent per jaar. Fabrieken, ban
ken, flatgebouwen en hotels zijn als
paddestoelen uit de grond gerezen.
Modernisering alom, maar geen po
ging om industrieën en streken, die
met grote moeilijkheden te kampen
hadden, te helpen en te vernieuwen.
Het gevolg was een grote verschui
ving in de beroepsbevolking en ver
huizing van de actieve, werkzoekende
beroepsbevolking. Terwijl het gewoon
werd dat een dertig miljoen buiten
landers hun vakantie in Spanje gin
gen doorbrengen, hebben in de afgelo
pen tien jaar tenminste één miljoen
Spaanse arbeiders korte of langere
tijd in het buitenland gewerkt Bin
nen Spanje zijn ongeveer één miljoen
arbeiders van het land naar de stad
getrokken. Madrid groeide met
100.000 inwoners per jaar. Bij het be
gin van de periode van de ontwikke
lingsplannen leefde nog ongeveer
veertig procent van de Spanjaarden
op het platteland, nu nog een kwart
of minder. In sommige dorpen bleven
alleen de vrouwen, de kinderen en de
oude mannen achter. Deze dorpen
hebben van de groei weinig gemerkt.
Het grootgrondbezit nog geen twee
procent van de bevolking heeft de
helft van de grond heeft geen be
lang bij investeringen ten bate van
deze dorpen.
In de steden ontwikkelden zich een
consumptiemaatschappij. De Seatones
(Seat is de Spaanse variant van de Fi
at-auto) overheersen de peatones (de
voetgangers) in de straten van Barce
lona en Madrid. In 1960 waren er op
elke duizend Spanjaarden negen au
to's, tien jaar later zeventig. Het aan
tal televisietoestellen per duizend in
woners in diezelfde jaren: 59 en 135;
het aantal telefoonaansluitingen: 5 en
70.
Spanje heeft een neo-kapitalistische
structuur, dc economisch machtigen
profiteren, de anderen moeten ien te
volgen. De produktie is afgestemd op
de vraag van degenen, die al geld
Franco condoleert wenend de weduwe van zijn overleden vriend.
hebben of althans meeprofiteren. De
rest ziet de prijzen van de eerste le
vensbehoeften sterk stijgen. Spanje
heeft met de economische groei een
enorme inflatie doorgemaakt. De ban
ken en de buitenlandse en multinatio
nale ondernemingen profiteren.
In de afgelopen tien, vijftien jaar
heeft er een duidelijke machtsver
schuiving plaats gehad binnen het be
wind. De 'Beweging' (voortgekomen
uit de fascistische Falan'ge) is op de
achtergrond geraakt. Daartegen ver
zetten de fascistische falangisten zich
fel. Hun protest uit zich in geweldda
digheden tegen linkse boekhandels,
vernielingen van bijvoorbeeld Picasso-
tentoonstellingen, en demonstraties,
zoals bijvoorbeeld bij de begrafenis
van Carrero Blanco. De machtsbasis
van de beweging is echter drastisch
versmald. Deze berustte op de greep
die de beweging had op de staatsbu
reaucratie en op het apparaat van de
staatsvakbeweging. Door de liberalisa
tie op economisch gebied gedurende
deze periode is de positie van de offi
ciële vakbeweging uitgehold en is de
invloed van de staat en de bureaucra
tie op de economische bedrijvigheid
sterk verminderd en niet meer zo di
rect. Wat de falangisten aan macht
verloren, wonnen de technocraten van
de Opus Dei.
De Opus Dei (letterlijk werk Gods) is
geen politieke partij maar een leke
norganisatie binnen de rooms-katho-
lieke kerk. Het is een half geheime
broederschap. Wie precies lid is, en
in welke graad, is niet bekend. Wel is
bekend, dat de leden elkaar onder al
le omstandigheden bijvallen, dat zij
zeer actief zijn op alle gebieden van
dc maatschappij en er naar streven
overal de sleutelposities in handen te
krijgen.
Brood en spelen
"Wees een leider' is de eerste van de
999 stelregels uit het boek 'De Weg",
het belangrijkste geschrift van de
Opus Dei. De ideologie van de Opus
Del is vooral een mentaliteit Die
mentaliteit past wonderwel bij de ont
wikkelingsfilosofie van het regime.
Zij laat zich als volgt omschrijven:
hiërarchie en status quo handhaven,
maar daarbinnen soepelheid en aan
passing betrachten. Technologische
modernisering en efficiëntie moeten
worden doorgevoerd en voor de brede
massa is er materialisme: brood en
spelen. Maar de mensen worden niet
betrokken bij de publieke zaak. Het
anders denken van intellectuelen
wordt geduld, maar anders spreken cn
schrijven al veel minder. Controle,
beheersing en manipulatie van econo
mische en culturele macht door mid
del van de banken, de massamedia en
het onderwijs, kenmerken het optre
den van de Opus Dei.
'Jonge intellectuelen' (lussen de veer
tig en vijftig jaar, uiterst efficiënt,
bekwaam en hard werkend) krijgen
door de Opus Dei hun kans. Zij druk
ken hun stempel op het Spanje van
dc jaren zestig en op de regering.
Van de Opus Dei ministers krijgen
Lopez Rodo, Frage Iribarne en Lopez
Bravo bekendheid als de architecten
van de nieuwe ontwikkelingspolitiek.
Aan het eind van de jaren zestig lijkt
het of de mensen van de Opus Dei
vrijwel alle touwtjes in handen heb
ben in Spanje. Een in Frankrijk ver
schenen boek over deze organisatie
bevatte een lange lijst van leden van
de Opus Dei, met hun officiële func
ties en al hun verdere banen en bij
baantjes. Een soort '200 van Mertens',
maar dan van de Opus Dei. In Spanje
bestond zoveel belangstelling voor de
ze lijst, dat zij gestencild werd om
aan de (illegale) vraag te kunnen vol
doen.
Hoezeer prlvé-belangen en politieke
macht ook bij de Opus Dei door el
kaar lopen, blijkt uit het grootste
schandaal, dat Spanje sinds mensen
heugenis gehad heeft: de Matesa-zaak,
die in 1971 aan het rollen kwam. Een
Spanjaard werd aan de Portugese
grens gevraagd zijn koffer te openen.
Er kwamen enige miljoenen pesata's
te voorschijn. De man was een em
ployé van de firma Matesa, gevestigd
in Madrid. Bij onderzoek bleek dit be
drijf voornamelijk op papier te be
staan, en als voornaamste doel te heb
ben miljoenen in de wacht te slepen
aan staatssubsidies via denkbeeldige
filialen in het buitenland, die in
Spanje eveneens denkbeeldige investe
ringen doen. De zaak ging in de doof
pot, maar er bleken steeds grotere
doofpotten nodig te zijn, omdat de
kring van medeplichtigen zich uit
breidde. Enkele ministers van Opus
Dei en een ex-minister bleken tot de
hoofdschuldigen te behoren.
Een rapport van het parlement (de
Cortes) werd niet gepubliceerd, de
censuur draaide op volle toeren en de
lichte straffen, die de werkelijke
schuldigen tenslotte opliepen, werden
door een amnestie ongedaan gemaakt.
Onvrede groeit
Deze afloop van het Matesa-schandaal
verbaast niemand in Spanje. Er wordt
wel gemompeld, daf de falangisten de
zaak expres aan het rollen hebben ge
bracht om de Opus Dei een hak te
zetten. Corruptie en misbruik maken
van functies wordt in Spanje als ge
woon beschouwd. De steekpenningen
en belastingfoefjes van Agnew en
Nixon zouden in, Spanje geen opzien
baren. Vrijwel alle ondernemingen
van enige omvang houden er twee
boekhoudingen op na: een echte en
één voor de belastingen. Dat er na de
aanslag op Carrero Blanco aanvanke
lijk gedacht verd aan een ontploffing
in de gasleidingen is begrijpelijk. Tot
de corruptiepraktijken behoort het
geknoei met materiaal bij de bouw en
bij publieke werken.
Matesa is voral een symptoom. De
Opus Dei heeft er wel een knauw
door gekregen, maar in feite had de
ontwikkelingspolitiek al eerder zijn
grenzen bereikt.
De politici van Opus Dei hadden ver
wacht dat met de toename van de ma
teriële welstand de Spaanse bevolking
ook in politiek en sociaal opzicht te
vreden zou worden. De mens leeft
echter ook in Spanje niet van brood
alleen. Tevredenheid bleef uit. onvre
de en verzet groeiden en in plaats
van vrijheid kreeg Spanje scherper de
onderdrukking te voelen.
in hij 1973 tot het 'jaar van Europa'
uitriep, zei Kissinger: 'Het was onze
bedoeling geweest in wat mischien
te haastig 'het jaar van Europa' noem
den te bevestigen dat de belang
rijke maatregelen op buitenlands poli
tiek terrein niet beperkt waren tot
onze betrekkingen met tegenstanders,
maar dat onze traditionele vrienden
eveneens de kansen voor de toekomst
zouden kunnen aangrijpen'.
Maar 1973 was 'teleurstellend' ge
weest wat betreft de betrekkingen
met Amerika's bondgenoten. De rege-
ring-Nixon is desondanks vastbesloten
de uitdaging te aanvaarden en de pro
blemen op te lossen die tussen de
VS, Japan en hun Europese bondge
noten staan, aldus Kissinger. Hij zei
dat Washington erkent dat de recente
Amerikaanse voorstellen voor ver
sterking van het NAVO-bondgenoot-
schap een stevige discussie in Europa
hebben opgeleverd. Maar 'een funda
menteel probleem waarop alleen de
Europeanen een antwoord kunnen ge
ven is: welke vorm het opkomende
verenigde Europa zal hebben'.
In zijn persconferentie zei Kissinger
dat de gezindheid van de Sowjet-Unie
deels zal worden beoordeeld naar de
mate waarin Moskou met de VS wil
samenwerken bij het totstandbrengen
van een vredesregeling voor het Mid
den-Oosten. Moskou heeft 'een posi
tieve koers' ingeslagen ten aanzien
van de Geneefse vredesconferentie,
aldus Kissinger. 'Het is duidelijk dat
het niet mogelijk is voor een land de
spanningen in het ene gebied op te
voeren en tegelijkertijd in andere ge- -
bieden naar ontspanning te streven',
zo vervolgde hij.
BEIROET/LIBANON (AP) De or
ganisatie achter de groep guerrilla's
die verleden week op de luchthavens
van Rome en Athene bij een vliegtuig
kaping 32 mensen doodden, heeft de
Palestijnse leider Jasser Arafat uitge
daagd onder de Palestijnen een volks
stemming over de bloedige actie te
houden.
De nog steeds onbekende organisatie
zegt in de verklaring 'bereid te zijn de
controverse over de operatie te rege
len door een volksstemming in alle
Palestijnse vluchtelingenkampen in
het Midden-Oosten'. De anonieme
verklaring werd door het Beiroetse
dagblad Al Liwa gepubliceerd. De
organisatie zegt 'in verband met liet
streven dat de defaitistische Arabische
regimes er al toe heeft gebracht on
denkbare concessies aan Israël to
doen, van mening te zijn dat een ge-
welddadige actie de beste manier was
om het mes van uw keel te stoten'.
Het was de tweede maal dat de orga
nisatie een verklaring over de kaping s
op 17 december uitgaf. In de eerste
verklaring werd met meer acties in
West-Europa gedreigd.
De verklaring van gisteren schijnt
voornamelijk bedoeld om de actie van
dc groep in Rome te verdedigen tegen
de felle aanvallen van de Palestijnse
guerrilla-leiding, die gedreigd heeft de
vijf mannen voor een revolutionaire
rechtbank térecht te stellen. Arafat
veroordeelde de actie donderdag als
een 'daad van geweld tegen de Pale
stijnse revolutie'. Volgens een woord
voerder van de Palestijnse Bevrijdings
organisatie 'PLO) heeft de regering
van Koeweit er nu 'stilzwijgend' mee
ingestemd de vijf mannen uit te leve
ren aan de Palestijnse leiding zodra
het verhoor in Koeweit 'voltooid' is.
SEOEL (AFP) De pers In Zuid-
Korea mag niets meer publiceren dat
afwijzend staat tegenover de politieke
hervormingen van president Park
Tsjoeng-hee. Er mogen ook geen be
richten meer worden verspreid die de
sociale en economische stabiliteit in
gevaar kunnen brengen. Volgens een
gisteren openbaar gemaakte officiële
richtlijn zullen overtreders worden
vervolgd wegens het in gevaar bren
gen van de landsveiligheid.
