'Je merkt het overal, het
onderwijs verschraalt'
dichtbij
-^Commentaar S.C. Derksen bekritiseert moderne onderwijsfilosofie:
sssen van 1973-1
flessen van 1973-2
jessen van 1973-3
Nieuwe regeling
renteloze lening
voor eigen huis
melk boter
room en kaas
graafstroom
Geen ander maximum
toe te laten scholieren
Overschot dreigt
aan leraren
in geschiedenis
Auto in sloot: dode
en drie gewonden
het weer
Vrij zacht
weerrapporten
ujê.
r
af
paleis van justitie moet weg
probleem
gerucht
economisch
bang
verdwenen
dito
^OUW/KWARfTET ZATERDAG 29 DECEMBER 1973
BINNENLAND T5/K7
dent
f*
koe-
let jaar 1974 treft de wereld aan in
ien rommelig proces van heroriënta-
ie. Het begin van het jaar 1973 werd
[emarkeerd door een verklaring van
Ireznjew voor de Amerikaanse televi-
f lie: de koude oorlog is voorbij. Dit
J lifting vergezeld van de afsluiting van
nkele Amerikaans-Russische akkoor
den, die bij de Europese NAVO-part-
van Amerika de vraag deden rij
en, in hoeverre hun pact nog zijn ou-
geldigheid bezat.
fcoedig daarop stelden economische
n monetaire geschillen de betrekkin-
en tussen de VS en West-Europa op-
tieuw op de proef. Tegen deze achter-
rond was het niet bijzonder verrras-
end al was het evenmin bijster
illijk dat verscheidene Europese
egeringen zich zeer gepikeerd toon-
en, toen Amerika tijdens de oorlog
het Midden-Oosten meer belangstel-
g aan de dag legde voor de houding
n de Sowjet-Unie dan voor de opi-
lies van zijn bondgenoten. Zowel uit
:hina als uit West-Europa hoorde
nen ineens eendrachtig klagen over
et Amerikaans-Russische 'condomini-
1 jim' (vrij vertaald: over de Ameri-
jaans-Russische tweelingheerschappij),
«/at Nixon had aangekondigd als 'het
aar van Europa', werd in feite het
aar van de onmacht van Europa
een onmacht die zich vooral pijnlijk
ipenbaarde in de laatste maanden van
it jaar: tijdens en na de oorlog in het
ll-lidden-Oosten en in de daardoor
'foelbaar gemaakte energiecrisis. Het
^yiiijn deze gebeurtenissen die althans
ons, West-Europeanen, alles
HBverschaduwen wat er verder in 1973
■■ebeurde, met inbegrip van het wrede
[pinde van het Chileense experiment.
1
heepngemeen boeiend is het te zien, hoe
twee door wederzijdse afschrikking
elkaar gebonden super-mogendhe-
len thans in het Midden-Oosten een
dutemeenschappelijke voogdij uitoefe-
indrjien, zich dankbaar bedienend van in-
ieleitrumenten der Verenigde Naties, die
'ndeje vroeger door hun felle tegenstellin-
jen onbruikbaar maakten. Bij gebrek
in een echte supra-nationale macht
;n bekleden zij die nu gezamenlijk via de
rekfoeg der supersonisch vliegende, maar
te ouderwets geheime diplomatie,
zeipat deze vorm van samenwerking in
1973 mogelijk is geworden, is mede te
Janken aan de bereidheid van zowel
Imerika als Rusland om meer begrip
e tonen voor de beperkingen van de
igen macht. In dit opzicht is 'Viet-
voor Amerika een harde les
reest De Sowjet-Unie op haar beurt
'"^schijnt meer dan ooit tot het inzicht te
ijn gekomen, dat ze haar binnenland-
problemen niet kan oplossen zon-
ler ruime technologische en andere
lijstand van het Westen.
Je het omgekeerde een proces
spectaculaire verheviging van het
igen machtsbesef hebben we in
973 zien gebeuren, en wel in de Ata-
iische wereld, die zich scherp bewust
is geworden van haar macht over het
[eïndustrialiseerde Westen. Ook deze
acht is echter niet onbeperkt; een
ibesuisd gebruik ervan, met alle de-
hiih.jastreuze gevolgen van dien voor de
'ereldeconomie, zou zich op den duur
tellig mede tegen de Arabieren zelf
naer^11'
oete^lkc druk roept nu eenmaal vroeg of
iat tegendruk op. Dit geldt niet al-
:en in de natuurkunde, maar ook in
politiek, zoals dezer dagen werd
)la4astgesteld door de Amerikaanse cora-
lentator James Reston, die hierin de
belangrijkste politieke les van 1973
tg. Nixon, die in de zaak-Watergate
ijn macht schromelijk overschatte,
;ft deze les al geleerd (hopen we),
Israël, dat zijn macht over de be-
itte gebieden te lang heeft overschat,
er op het ogenblik mee bezig. Ook
de wereldpolitiek wordt, zoals Res
in terecht opmerkt, de wijze raad uit
.ucas 14 niet straffeloos veronacht-
id: 'Wie van u, die een toren wil
iuwen, zet zich niet eerst neder om
kosten te berekenen, of hij het
'erk zal kunnen volbrengen? Anders
tuden, als hij de fundering gemaakt
lad en het' werk niet kon voltooien,
illen die het zagen, binnen hem te be-
lotten, zeggende: Die man begon te
•nm.pouwen, maar hij kon het niet voltooi-
)nie._
Dajrijnlijk actueel is dit bijbelwoord niet
ayM|n de laatste plaats voor ons, Westeu-
jopeanen. Wij meenden al een aardig
A Öind te zijn gevorderd met de bouw
'an een toren van welvaart, maar we
imen langzamerhand tot de ontdek-
dng, dat we ons in de berekening van
de kosten lelijk hebben vergist. Gelei
delijk aan dringt het tot ons door, dat
fce met de bouw ervan niet in het hui
dige tempo kunnen doorgaan tenzij
Re in de komende halve eeuw de we
reld volledig zouden willen beroven
zulke essentiële bouwmaterialen
olie. koper, zilver, lood, tin en
ik. Dat konden wc al vóór 1973
'eten, maar blijkbaar was de schok
de oliecrisis nodig om ons een
:elend begin te laten maken met
Ie toepassing van wat al jarenlang
ir deskundigen was gepreekt. In zo-
9te.^erre behoeft die crisis zeker geen
Ptraf te zijn. Of ze als een zegen kan
door Piet Hagen
MEPPEL Tussen de docenten-vergadering op de pedagogische
academie en de spreekbeurt over vredesopvoeding 's avonds is er
anderhalf uur tijd voor een interview. De vergadering loopt iets uit
en ik zit al even te wachten, wanneer de heer S. C. Derksen aan
komt fietsen door de kou, een alpinopet op hét kale hoofd.
Hij gaat zitten en begint meteen te
praten. Over de verschraling van het
onderwijs. Je merkt het overal, zegt
hij. Laatst op een vergadering van de
leerplancommissd'e voor het vak maat
schappijleer waar een wetenschappe-
lijkmedewerker zich liet ontvallen dat
Turnhout in Nederland ligt. Het is
een onbetekenend voorbeeld. Maar
het is een van de vele symptomen die
de heer Derksen doen concluderen
dat tegenwoordig de basiskennis ont
breekt.
Kennis is niet belangrijk meer, zegt
men. Kennis veroudert zo snel. We
moeten 'leren van het leven'. Ons on
derwijs moet minder intellectualis
tisch zijn. De minister heeft het zelf
gezegd: het gaat bij het onderwijs
niet om kennis, als je maar 'flexibel'
genoeg bent om kennis door te geven.
En dat noemen we dan 'vernieuwing'
van het onderwijs. We staren ons
blind op het proces van de vernieu
wing, maar aandacht voor de inhoud
van van het onderwijs is er niet.
Juist in een tijd waarin we in staat
zouden zijn veel meer mensen veel
meer te laten leren, nemen we ge
noegen m'et een gedegenereerde
school waar j nauwelijks iets hoeft
te weten. Infantilisering, noemt Derk
sen het.
Een paar weken tevoren had de heer
Derksen per brief al van zijn bezorgd
heid blijk gegeven. Aanleiding tot dat
schrijven was een uitspraak van de
heer H. van den Den Doel, directeur
van het christelijk pedagogisch studie
centrum, gedaan in een van onze arti
kelen over de middenschool. Van Den
Doel had wat smaleend gesproken
over de oude idee van de 'volksver
heffing'. Dat was misschien vroe
ger zo geweest in de (vorige crisistijd,
toen welgestelde intellectuelen zich
druk maakten om de geestelijke en ze
delijke verhefing van de arbeidende
klasse.
Maar de middenschool zou die fout
niet maken en zou niet de culturele
waarden van de ene bevolkingsgroep
opleggen aan de andere. Het Neder
lands van de nieuwslezer is Immers
nieg beter dan het dialect van een
Drents schoolkind. En de associale ka
mergeleerde is toch niet meer waard
dan de creatief voetballende Cruyff?
Mijn eerste reactie op deze brief was
wat verbaasd Van den Doel had na
tuurlijk niet bedoeld te zeggen dat
kennis en cultuur er niet toe deden.
LWWas Derksen niet wat al te be
nauwd voor verschraling en infantili
sering?
Hoe leren we de vrede?
De heer Derksen had ervoor gezorgd
dat ik tijdens de treinreis naar Mep-
pel over de nodige lectuur beschikte
op me op het gesprek voor te berei
den. Via de uitgever had hij mij doen
toekomen een recent artikel over 'de
ramp van de grote schalen' en een
van zijn hand verschenen boekje over
vredesopvoeding 'Hoe leren we de
vrede?'
In dat artikel over de grote school
herinnert Derksen aan het spandoek
van een Amerikaanse student: 'Ik ben
een mens, s.v.p. niet vouwen,
scheuren van het slachtoffer van de
massale leerfabriek, waarin geen tijd
meer is voor persoonlijke ontmoeting
en persoonsvorming. Daarom waar
schuwt Derksen: 'In een zakelijke en
steeds meer door computer en atoom
boom beheeerste wereld heeft de jon
ge mens meer dan ooit de mens nodig
om mens te worden'.
Het boek 'Hoe leren we de vrede' is
eigenlijk een uitwerking van deze ge
dachte. Steeds weer hamert hij daar
op hetzelfde aambeeld: het politieke
onbenul, de culturele onverschillig
heid en het gebrek aan kennis van de
meest elementaire informatie vormen
de beste voedingsbodem voor de reac
tie la Hitier.
Je kunt Derksen moeilijk verdenken
van conservatisme. Hij wekt wel eens
die indruk, wanneer hij moderne on
derwijsfilosofie bekritiseert. Hij ge-
DEN HAAG Met ingang van 1 ja
nuari is het maximum van de wer
vingskosten van een nieuwe woning
waarvoor uit het Bezitsvormingsfonds
een renteloze lening van ƒ2400 kan
worden verkregen, verhoogd van
ƒ65.000 tot ƒ70.000. Het maximum
van de wervingskosten van een reeds
eerder bewoonde woning is gehand
haafd op ƒ45.000.
De inkomensgrens die geldt voor het
verlenen van een renteloze lening is
eveneens gewijzigd. Voor 1974 komt
het erop neer, dat de aanvragers over
1971 of over 1972 naar eigen keuze
een belastbaar inkomen van ten
hoogste 18.000 mogen hebben gehad.
Dit geldt ook voor de aanvragers van
een gemeentelijke garantie voor de
rente en aflossing van een hypothecai
re lening van 95 procent bij het ko
pen van een reeds eerder bewoonde
woning. Zij kunnen voor een gemeen
telijke garantie in aanmerking komen,
als de verwervingskosten van de wo
ning niet meer bedragen dan ƒ70.000.
S. C. Derksen
looft met de liberaal Vonhoff dat de
onderwijzers die nu door pedagogi
sche academies worden afgeleverd te
weinig weten. Hij verzet zich tegen
een al te gemakkelijke propaganda
voor de middenschool. Als hij waar
schuwt tegen de verschraling lijkt het
al gauw of hij zich bedient van dezelf
de argumenten als de mensen die in
derdaad uit conservatisme elke ver
nieuwing bestrijden.
Vooruitgang
(ADVERTENTIE)
coöperatief melkinrichtingen
zuivelfabriek ga/bleskensgraaf
telefoon 01849 245 v. i
DEN HAAG Minister Van Kemena-
de (onderwijs) zal geen maatregel ne
men om het maximaal in een lokaal
van het lager onderwijs toe te late'n
aantal leerlingen op lager dan 40 te
stellen. Aldus blijkt uit het antwoord
op schriftelijke vragen van het Twee
de-Kamerlid Laban (PvdA).
Het Kamerlid had om verlaging ge
vraagd, nu er sprake is van verlaging
van de leerlingenschaal.
Maar Derksen past niet in dat hokje.
Zelf is hij in hart en nieren onderwij
zer. Een man die erg hoge verwachtin
gen heeft van het overdragen van
kennis en in het opvoeden van kin
deren. 'Nu hebben we de mogelijk
heid om bredere groepen van de be
volking ruimschoots te informeren.
Die mensen hebben recht op de ken
nis die nodig om de chaotische infor
matie die op hen afkomt te ordenen'.
Hij gelooft niet erg dat we nu zo veel
meer bereiken doordat in vergelij
king met vroeger zoveel meeer kin
deren voortgezet onderwijs genieten,
althans een minimum aan vreemde ta
len leren, en om niet meer te noe
men ook meer politieke en maat
schappelijke vorming krijgen. Er is
vooruitgang, zegt hij. Kinderen gaan
vrijer met elkaar en met hun docen
ten om. Er is een groter aanbod van
informatie, bijvoorbeeld door de tele
visie.
Het projectonderwijs is in veel op
zichten een verbetering. Maar tegelij
kertijd moet je zeggen dat de kennis
die kinderen op school mee krijgen
toch vaak ontoeriekend is om veel
grotere problemen te lijf te kunnen.
Onze technische kennis is zo snel toe
genomen dat onze winst op cultureel
gebied daar schriel bij af steekt. Onze
kennis van de natuur reikt tot het
gevaarlijke niveau van een dreigende
kernoorlog.
Maar ondertussen wordt de mens be
dreigd door een innerlijke onzeker
heid, die hem weerloos maakt tegeno
ver de overweldigende hoeveelheid in
drukken die hij moet verwerken. Er
is veel feitenkennis, maar het pro
bleem is dat niet meer geordend is.
Daardoor wordt al die informatie
verwarrend. Mensen voelen zich on
veilig en zullen zich gemakkelijk
overgeven aan een sterke man die
hun vertelt dat het eigenlijk allemaal
zo eenvoudig is, omdat en vul dan
maar in de joden de schuld van ale
ellende zijn of omdat de Arabieren
onze crisis op hun geweten hebben.
Derksen is niet iemand die de school
wil verengen tot doorgeefluik van ab
stracte kennis. De taak van de school
is kinderen op te voeden tot mensen.
En dan is bijvoorbeeld lichamelijke
opvoeding (Derksen voetbalt op zijn
58ste nog wekelijks) niet minderwaar
dig ten opzichte van taal of rekenen.
Als socialist is hij zijn leven lang be
zig geweest met politieke opvoeding
en in woord en geschrift is hij al
jaren aktief voor de vredesopvoeding.
Volgens hem speelt de onderwijzer in
de opvoeding nog steds een sleutelrol.
Duitse schoolmeesters hebben, zegt
men de weg voor Hitier bereid. En
het omgekeerde is ook weer: mensen
als A. H. Gerard en Theo Thijssen
hebben via hun onderwijs gestreefd
naar een menswaardiger maatschappij.
Wie de reactie wil bestrijden zal moe
ten beginnen bij de opvoeding van de
kinderen of zoals Derksen in zijn
tegenwoordige baan bij de opvoe
ding van de opvoeders. En dan is
Derksens overtuiging dat de huidige
opleiding van onderwijzers veel te
veel gericht is op de techniek van het
ondenvijzen.
Als het om kennis van zaken gaat
weten de onderwijzers veel te veel ge
richt is op de techniek van het onder
wijzen.
Als het om kennis van zaken gaat
weten de onderwijzers (de opvoeders)
soms nauwelijks meer dan de leerlin
gen die zij moeten opvoeden. Juist nu
de theologie ons boven het hoofd
dreigt te roeien is dat levensgevaar
lijk. Want: hoe ghoger de boom, des
te dieper moeten de wortels gaan.
DEN HAAG De sectie geschiedenis
van de Academische raad en de Vere
niging leraren geschiedenis en staat
sinrichting vrezen dat het tekort aan
geschiedenisleraren, dat nu nog op
een aantal scholen bestaaij, binnen af
zienbare tijd zal omslaan in een groot
overschot. Zij baseren zich hierbij op
ramingen van het Centraal bureau
voor de statistiek.
In een gezamenlijke verklaring waar
schuwen de sectie geschiedenis en de
lararen geschiedenis daarom allen die
overwegt'n geschiedenis te gaan stude
ren ernstig rekening te houden met
een snel verslechterde situatie op de
arbeidsmarkt.
In hun verklaring wijzen zij erop dat
de toeloop van studenten geschiedenis
aan de universiteiten en lerarenoplei
dingen de laatste jaren overstelpend
groot is geweest.
Van een verslaggever
V \LKENISSE Tussen Westkapelle
en Zoutelande in de gemeente ValkO-
nisse is een personenauto met vijf in
zittenden met hogie snelheid uit een
bocht gevlogen en in een sloot terecht
gekomen. De bestuurder van de wa
gen, de negentienjarige K. A. Lieven-
se uit Zoutelande, is om het leven ge
komen. De vier andere inzittenden
zijn overgebracht naar een ziekenhuis
in Vlissingen. Een van hen kon na
behandeling naar huis.
Van onze weerkundige medewerker
Dit weekeinde blijft de zuidwest tot
westenwind ons gezelschap houden.
Hij waait tussen een hogedrukgebied
van 1036 millibar boven Oostenrijk en
een nieuwe, uitdiepende depressie van
970 millibar bij IJsland. De zuidwes
tenwind neemt tijdelijk in sterkte toe
op de nadering van een koufront uit
het westen tot noordwesten, dat voor
namelijk na vandaag enige regen zal
afleveren. Achter dit front, waarvan
de passage zich vermoedelijk in de
loop van zondag voltrekt, bereikt wat
drogere en koudere lucht onze omge
ving, waarbij later de uit de achter
ons liggende weken welbekende buien
met hagel weer ten tonele zullen ver
schijnen.
De computers voorzien ook voor vol
gende week tot en met vrijdag over
wegend zuidwestelijke of westelijke
circulatie, resulterend in wisselvallig
en over het algemeen vrij zacht weer
met uiterste temperaturen van circa 7
graden (normaal 4,5) en minima tus
sen plus 1 en plus 3 (normaal minus
0,5). Een karakteristiek weertype als
het huidige, stond in de jaren dertig
onze leraar aardrijkskunde voor de
geest, wanneer hij het voor ons land
normale winterklimaat omschreef met
'zacht en vochtig met langdurige mo-
worden opgevat, zullen we in 1974 en
de jaren daarna zelf moeten bewijzen.
Als onze politici ons voorgaan (en wij
hen volgen) met een beleid dat ons
vertrouwd maakt met een ongewoon
zuinig beheer van de rijkdommen der
aarde, kunnen we misschien nog voor
komen, dat latere generaties van ons
zeggen: 'Die mensen begonnen te bou
wen, maar ze hebben er een puinhoop
van gemaakt.'
tregens en zuidwestenwinden door de
lJslanddepressie.'
Hij benadrukte daarbij tevens, dat
een strenge winter met oostelijke stro
mingen voor West-Europa iets abnor
maals u-as. Op kaartje E op bladzijde
2 van de Bos-atlas (29ste druk, 1924)
konden we dat zonodig zelf aanschou
wen. In noord-Scandinavië is het een
stuk minder koud dan enige tijd gele
den: vrijdagmiddag minus 1 tot minus
3 graden, toen minus 25 tot minus 30.
Erg guur was het op Spitsbergen met
een harde noordoostenwind bij minus
17 graden. Veel kouder nog was het
op de Russische Frans Joseph-eilan-
den ten noorden van Nova Zembla
met het station Ostrow Kheisa (SO
graden NB, 58 graden OL) op minus
34 graden Celsius met het verschijn
sel: ijsnaalden. De post Mys Jelaniya
op de uiterste noordpunt van Nova
Zembla, het ijzige oord, waar eeuwen
geleden Heemskerk en Barendsz de
lange winter moesten zien door te ko
men, registreerde om vier uur gister
middag minus 31 graden na een maxi
mum van minus 26 eerder op de dag.
In noordwest-Rusland is het momen
teel helemaal niet koud, kijk maar
naar de middagtemperatuur van Le
ningrad met plus 2 graden Celsius.
Onweer werd gisteravond gepeild in
de omgeving van Liverpool en plaat
selijk in het noorden van Algerije.
Amsterdam
geheel bew.
9
0.2
De Bilt
motregen
7
2
Deelen
motregen
7
0.1
Eelde
motregen
8
0.5
Eindhoven
motregen
7
0.7
Den Helder
motregen
7
0.3
Luchth. Rtd.
geheel bew.
8
1
Twente
motregen
6
1
Vlissingen
motregen
8
1
Zd. Limburg
motregen
6
2
Aberdeen
licht bew.
10
0.6
Athene
licht bew.
18
1
Barcelona
onbewolkt
11
0
Berlijn
geheel bew.
5
0.5
Bordeaux
geheel bew.
7
0
Brussel
motregen
6
2
Frankfort
motregen
3
0.1
Genève
mist
6
0
Helsinki
geheel bew.
1
0.1
Innsbrllck
onbewolkt
7
0
Kopenhagen
geheel bew.
6
0.1
Lissabon
onbewolkt
13
0
Locarno
onbewolkt
8
Londen
geheel bew.
10
0.1
Luxemburg
motregen
2
0.4
Madrid
onbewolkt
9
0
Malaga
half bew.
16
0
Mallorca
onbewolkt
14
0
Nice
onbewolkt
15
0
Oslo
onbewolkt
2
0
Parijs
geheel bew.
6
0.1
Rome
onbewolkt
15
0
Split
zwaar bew.
16
0
Stockholm
onbewolkt
5
0
Wenen
geheel bew.
5
0
ZUrich
geheel bew.
3
0
plaatselijk
motregen
i
cc:
onder redactie van loessmil
uit dan de aanbevelingen in de
'blauivdruk voor overleving' van
de vereniging milieudefensie, die
mr. De Jager er bij haalt. Die ver
eniging adviseerde om het inwo
nertal van ons land over honderd-
vijftig tot tweehonderd jar niet
hoger te laten zijn dan vijf mil
joen (nog minder dan in 1900).
Laten we aannemen, redeneert mr.
Als het centraal bureau voor de
statistiek gelijk krijgt, zou Leeu
warden nu een stad van dik
86.000 inwoners over een goeie
anderhalve eeuw best eens een pe
tieterig stadje van 37.500 mensen
kunnen zijn. Zoiets dus als Erme-
lo, Geleen of Hoogeveen en iets
meer dan half Amstelveen of half
Zwolle. In dat geval zitten ze in de
Friese hoofdstad tegen die tijd le
lijk met hun torenhoge flatgebou
wen in hun maag, dat is duidelijk.
Die enorme complexen van twaalf
etages komen zo nooit vol, als ze
de oude stad tenminste ook willen
laten bewonen.
Nu weet dat bureau voor de statis
tiek heel goed dat het niet onfeil
baar is. Het heeft zichzelf al een
paar keer verbeterd: de geschatte
twintig miljoen Nederlanders die
met de eeuwwisseling ons landje
zouden bevolken, zijn twee jaar
geleden al gegezwakt tot zeventien
miljoen. En na nog een keertje tel
len werd het de rekenaars duide
lijk dat na 2020 de bevolking zelfs
zou kunnen teruglopen, als echtpa
ren doorgaan met zo milieubewust
te willen wezen dat ze zelfs geen
twee kinderen meer willen, wat be
tekent dat er geen twee kinderen
zijn om hun ouders qua aantal te
vervangen.
In 'Friesland Post', een splinter
nieuw maandblad van uitgeverij
Interpress in Sneek voor Friezen
en geïnteresseerde niet-Friezen,
dat meteen in januari 1974 offi
cieel begint te verschijnen, filoso
feert de puur Friese advocaat en
procureur mr. Johannes de Jager
over die cijfers uit de statistieken.
Volgens de nota 'het Noorden op
weg naar 2000' zou Friesland, zegt
hi), omstreeks het jaar 2000 een
twintigste deel van de Nederlandse
bevolking tellen, dus één miljoen.
Maar volgens de tweede bereke
ning van het CBS, die toen op
zeventien miljoen uitkwam, zou de
provincie Friesland dan maar
850.000 inwoners tellen. Nou is dat
altijd nog zo'n 300.000 meer dan
nu en dat ziet er heel wat mooier
De Jager, dat dat over zo'n hon
derdtachtig jaar, in 2150, zou moe
ten zijn. Heel Friesland, rekent hij
voor, zou dan 250.000 inwoners tel
len en Leeuwarden (waar zowat
vijftien procent van de Friese be
volking woont) niet meer dan
37.500.
In de 'blauwdruk' is er al ver over
doorgedacht hoe een veel kleinere
samenleving zou moeten ivorden
ingericht en ook mr. De Jager fan
taseert er lustig op los, uiteraard
speciaal over zijn Leeuwarden: 'In
die kleinschalige wijk- of dorps
gedachte is dan geen plaats meer
voor paleizen van justitie, wel
voor kantongerechten, of dorps
richters. Kantoorflats die nu ver
rijzen aan de Tesselschadestraat
en aan de Torenstraat in Leeuwar
den, zouden vervangen kunnen
worden door de schrijver op de
hoek van de straat om brieven te
schrijven v oor wie alleen zijn
naam met een kruisje kan zetten.
Bovenmeesters van kleine dorps
schooltjes zouden evenzeer in tel
zijn als de mollevangers en de
wylsterflappers' en dat zijn dan
de echte Friese vogelvangers.
Voor de zoveelste maal hebben ze
er zich in Amerika over opgewon
den, dat de Eifeltoren te koop zou
zijn, wat alweer niet waar blijkt.
In Parijs is het nieuwtje officieel
tegengesproken. De exploitatie van
de toren is in handen van een par
ticuliere maatschappij, die dat
recht tot 1979 heeft. Mogelijk
wordt er hier en daar al over ge
dacht en gefluisterd om tegen die
tijd een bod op de beroemde toren
te doen en door dat gefluister zou
den de geruchten in de wereld ge
komen kunnen zijn.
Een kangoeroe beweegt zich al hip
pend en hopsend op een economi
sche manier voort, de energie die
het beest daarbij gebruikt in aan
merking genomen. Twee zoölogen
van de Amerikaanse Harvard-uni-
versiteit hebben kangoeroes in een
tredmolen laten lopen en gingen
intussen na hoeveel zuurstof de
dieren verbruikten. Hun conclusies
zijn opgenomen in het Engelse we
tenschappelijke blad New Scientist.
De twee Amerikanen, die vonden
dat de dieren zich als een stuite
rende bal voortbewegen, vroegen
zich af of dat gestuiter nou echt
economischer is dan gewoon lopen.
Kangoeroes kunnen veertig kilome
ter per uur 'stuiteren' en in top
vorm sprinten ze zelfs wel tot vijf
enzestig kilometer. In de proef-
tredmolen zijn hun prestaties ge
meten bij snelheden tussen één en
tweeëntwintig kilometer per uur;
in die tijd hebben de zoölogen
steeds bijgehouden hoeveel zuur
stof de dieren verbruikten, want
dat heeft een kangoeroe nodig voor
z'n energie. En inderdaad blijkt
dit dier zuiniger te kunnen hippen
dan lopen, tenminste als het har
der dan achttien kilometer gaat.
Gaat het langzamer, dan stijgt de
zuurstofconsumptie hard. Een
vechtende kangoeroe gebruikt onge
veer twee keer zoveel zuurstof als
een hippende, maar dat hebban de
wetensohapsdieren niet hoeven de
monstreren. omdat dat al bekend
was.
Hoe krijgt Leeuwarden in het jaar
2150 z'n torenhoge flatgebouwen
vol, als de stad misschien
geen veertigduizend inwoners meer
heeft? (zie ook: paleis van justitie
moet teeg).
In navolging van zoveel andere
landen is Thailand uit energie-zui
nigheidsoverwegingen van plan de
deuren van vermaakscentra eerder
te laten sluiten. En net als in bij
voorbeeld Italië zijn ze daar bij
voorbaat al bang voor de gevolgen.
Want als de mensen vroeger naar
huis moesten, heeft secretaris-gene
raal Veeavaidhya van de Thaise
vereniging voor gezinsplanning al
gewaarschuwd, zullen er ongetwij
feld over een maand of wat meer
kinderen dan normaal geboren
worden en zal de bevolking van
het toch al (te) dichtbevolkte
Bangkok nog meer toenemen.
De blonde madonna en de valke
nier, Pippi Langkous en de kleine
man zijn verdwenen. Niet dat ze
zoek zijn: ze zijn juist gevonden en
onmiddellijk compleet uitgescha
keld. Alle vier waren het namelijk
klandestiene radiozenders die in
Winschoten tot zwijgen zijn ge
bracht
I.i de bestrijding van de democra
tisering in onderwijs en bedrijf
worden dezelfde argumenten ge
hanteerd als in vervlogen tijden
tegen het algemeen kiesrecht. Een
stelling van Antoine Marie Ver
schoor die pas aan de VU tot doc
tor in de sociale wetenschappen is
gepromoveerd.
'Waar heb je deze gids gehuurd?'
