1974
IIJ LEVEN EN WELZIJN
IN
Het jaar van de slappe
winter en mooie zomer
ARJOS betekent:
AKTIE en ACTIVITEITEN
arjos
ons maandblad Ad Rem
Zon maakte overuren in 1973
Stembussen twee keer open,
veel examenmisère, vierde
eeuwfeest van Leidens ontzet
VAKANTIE
UITTOCHT
29 JUNI
NAAM: Q A U
ADRES: D V Pi
WOONPLAATS:
meldt zich aan als Arjoslid en betaalde 15,(post
girorekening nr. 127164, ten name van Stichting Arjos,
Den Haag) voor het lidmaatschap t/m december 1974.
ontvangt toch liever eerst wat meer informatie.
ling, op de twintigste) en om dan ge
lijk nóg maar een jarige te noemen:
C.-H. Kamerlid Tilanus wordt de elf
de 64 jaar. Op de eerste dag van de
maand gaat in het scheepvaartmu
seum 's Lands Zeemagezijn in Amster
dam een tentoonstelling open over
twee jubilerende maatschappijen tot
het redden van drenkelingen en er is
deze maand nog een belangrijk jubi
leum: de NCRV viert zijn vijftigjarig
bestaan met een reeks bijzondere uit
zendingen en de verschijning van een
door H. Algra samen te stellen ge
denkboek. Van de 18e tot de 20e zijn
de broeders van de hervormde synode
weer in Driebergen, van de 20e tot de
23e vergaderen hun gereformeerde
collega's weer in Lunteren. Rotterdam
is dan al geruime tijd zijn burgemees
ter kwijt: op 1 november gaat Tho
massen met pensioen.
DECEMBER brengt een (naar te ho
pen valt: goede) sintviering op don
derdagavond, de kerstvakantie begint
de 21e, de kerstdagen vallen op
woensdag en donderdag en op één dag
hopen twee ministers jarig te zijn: op
de 2e wordt minister Boersma 45 en
minister Westerterp 44 jaar. Ook deze
maand is er iets te herdenken: het is
twintig jaar geleden dat we met de
West in de vorm van het Statuut een
nieuwe verhouding aangingen en een
kwart eeuw geleden werden we offi
cieel wereldrijk-af doordat we de sou-
vereiniteit over de gordel van smaragd
aan de Indonesiërs overdroegen. En
dat levert dan een mooie overpeinzing
op voor de (op dinsdag vallende) ou
dejaarsdag; zo vergaat 's wereld glo
rie.
Dat mag je ook verwachten
van een
politieke jongerenorganisatie
De Arjos (jongerenorganisatie van de ARP) wil zoveel
mogelijk jongeren bij de politiek betrekken.
Eigentijds en onafhankelijk, maar niet vrijblijvend.
De Arjos ziet het Evangelie als het enige uitgangspunt
voor het bezig zijn in en met de politiek.
Plaatselijk, regionaal, provinciaal en landelijk.
Dat is niet niks. Dat is iets om warm voor te lopen.
NEEM EEN PROEF MET DE ARJOS!
Er is veel te doen.
Voor vijftien guldens schrijven we je graag in als lid
èn abonnee op
Maak van de gelegenheid gebruik en meld je aan.
Je ontvangt dan snel een pakket informatiemateriaal
en een lidmaatschapskaart.
BINNENiLAM) T15/K15
(ADVERTENTIE)
>UW/KTOBJTET ZAT!ERI>AG 29 DECEMBER 1973
een onzer verslaggevers
jTERDAM Dat de prijzen in het jaar, dat na dit weekend be-
met zo'n tien-en-een-half procent zullen stijgen en dat we in 1974
geboorteplek ("je,) mogen verwachten ziedaar twee voorspel
en die, al zijn ze dan ook uit nóg zo deskundige bron afkomstig,
Iy whien zullen uitkomen maar misschien ook wel niét.
wat zekerder lijkt dat de politiek dit voorjaar heel wat van onze
za^ opeisen, want de stembus zal tweemaal opengaan. En
nog meer zekerheid durven we te schrijven dat voor duizenden
Jelui de maanden mei en juni veel examenmisère zullen brengen,
ind juni de vakantiedrukte weer in volle hevigheid zal losbarsten,
Ir dit jaar in televisiegesprekken weer veel 'in alle duidelijkheid
tld' zal worden ("want nare spreekgewoonten leren we maar moei-
hf), dat Amsterdam zich het hele jaar door grondig zal voor-
iden op het vieren van z'n 700-jarig feest in 1975 en dat de TROS
1 oktober een echte A-omroep zal zijn.
aantal dingen, die in het nieuwe jaar vrijwel zeker gebeuren
|n natuurlijk altijd met de beperking 'bij leven en welzijn', om
christelijke kringen veel gehoorde term te gebruiken) hebben
ieronder op een rijtje gezet. Het blijkt dat die 'vrijwel vaststaan-
beurtenissen samen toch 'niet niks' zijn
Mei '74: duizenden jongelui doen schriftelijk examen.
'bouw* en de 'textiel' voor ruim veer
tien dagen stil vallen (de 'metaal', die
eind juni aan de vakantie begon kan
dan zo ongeveer terug zijn). Het kabi
net moet echter doorgaan met het
vaststellen van wat er volgend jaar
moet gebeuren: op de negentiende ju
li moet de ontwerpbegroting vastge
steld zijn. Een grote Nederlandse de
legatie zal van de 16e tot de 25e in
Lausanne een internationaal evangeli
satiecongres bijwonen, dat uitgaat van
de organisatie van Billy Graham en
waar zo'n drieduizend mensen ver
wacht worden. En op 3 juli verliezen
leden van provinciale staten 38 leden
van de Eerste Kamer, die dan aan
aftreden toe zijn.
AUGUSTUS brengt een paar belang
rijke veranderingen: als de scholen
omstreeks de elfde of de achttiende
weer beginnen zullen volgens de plan
nen de klassen in het kleuteronder
wijs kleiner mogen worden (geen 36
maar 34 kindereu) en die in het basis
onderwijs eveneens (geen 36 maar
33). Ook moet nu de tweede dag on
derwijs voor" de vijftienjarige werken
de jongeren verplicht worden. Op de
eerste dag van de maand wordt in
Driebergen de grootste zendingsdag
van het jaar gehouden: die van de Ge
reformeerde Zendingsbond, waar zo'n
vijftienduizend mensen plegen te ko
men. Minister Van der Stoel hoopt de
3e vijftig jaar te worden, minister
president Den Uyl de negende 55. De
PTT komt deze maand met een bij
zondere postzegel ter gelegenheid van
het 150-jarig bestaan van onze twee
maatschappijen tot het redden van
drenkelingen, op de 27e begint in
Amsterdam de christelijke gerefor
meerde synode en op de 30e komen
vertegenwoordigers van de r.k. kerk
provincie Nederland in Noordwijker-
hout bijeen voor een pastoraal overleg
met als thema 'de christen in de pro-
duktie-, prestatie- en consumptiemaat
schappij'. De Tweede Kamer zal dan
al weer druk aan de gang zijn: op 23
augustus loopt het zomerreces af.
Voorzitter Vondeling heeft dan net
een bijzondere dag achter de rug:
omstreeks 10 augustus heeft hij pre
cies 25 jaar deel uitgemaakt van de
Tweede Kamer.
Prinsjesdag
In SEPTEMBER zal het lieve leven
weer goed op gang komen: op de ze
ventiende (Prinsjesdag) komt het ka
binet met zijn plannen voor de draad
en kamerleden en alle anderen die er
kennis van willen nemen kunnen dan
volop aan de slag. Omstreeks dezelfde
tijd zullen bij de opening van het
universitaire jaar ongetwijfeld weer
bezorgde uitspraken gedaan worden.
Het nieuwe concertseizoen is dan al
even aan de gang: het begint met drie
concerten ter herdenking van Anton
Bruckner in het Amsterdamse Con
certgebouw. Van de 16e tot de 23e zal
een Nederlandse delegatie in het
Zwitserse Engelberg de zevende
'Nyborgconferentie' (ontmoeting van
protestantse Europese kerken) bijwo
nen en op de 25e trekken zo'n dertien
duizend mensen richting Kampen: het
zijn de vrijgemaakten die daar hun
schooldag houden. In de Utrechtse
jaarbeurs is dan net één dag de bloe-
menbeurs Fleur aan de gang. En mis
schien dat in het begin van deze
maand heel wat mensen terugdenken
aan dertig jaar geleden: dolle dinsdag
en de slag om Arnhem. Twee provin
cies raken aan het eind van deze
maand hun commissaris kwijt: mr.
J. van Aartsen (Zeeland) en mr. K.
H. Gaarlandt (Drente) gaan met pen
sioen omdat ze 65 worden. Prins
Claus wordt 6 september 48 en op
16 september wordt oud-minister
Stuyt direkteur-generaal van het Rode
Kruis.
In OKTOBER is er het een en ander
te herdenken: vijftig jaar geleden
vloog de KLM voor het eerst naar 'In-
dië' en in Leiden is er omstreeks de
derde oktober groot feest met veel ha
ring en wittebrood omdat het dan
vierhonderd jaar geleden is dat de
stad ontzet werd. Van de 21e tot de
26e mogen de schollieren wat op adem
komen tijdens de herfstvakantie. On
geveer in dezelfde tijd (de 22e tot de
29e) valt er in Amsterdam, Den Haag
en Rotterdam veel moderne muziek te
horen: dan worden daar de muziekda
gen van het internationaal gezelschap
voor hedendaagse muziek (zo vertalen
we de Engelse naam maar) gehouden.
Even daarvóór zal in Utrecht veel
pluimvee te zien zijn ('kleindierenten-
toonstelling Ornitophilia', van 10 tot
12 oktober) en in dezelfde stad wordt
van de 22e tot de 26e de vakbeurs
Tuin en Park gehouden.
Jarige NCRV
In NOVEMBER hoopt weer een mi
nister vijftig jaar te worden (Vrede-
Van onze weerkundige medewerker
Het jaar .1973 is een zonnig en te droog jaar geweest met een gemiddeld normale temperatuur. Hoog
tepunt was de verrukkelijke zomer ideaal voor de boer, fantastisch voor de vakantieganger
maar de schaatsliefhebbers blenen buitenspel. Het winterseizoen van 1972'73 was namelijk erg
slap en tot ijs van betekenis is het niet gekomen.
Het totale aantal zonuren te De Bilt
was in het meteorologische jaar (1 de
cember '72 tot en met 30 november
'73) 1618 tegen 1572 normaal. Terug
gaande vinden we in 1971 meer zon
neschijn (1621) en dan pas in 1959
(1986). In de zomer maakte de zon de
meeste overuren: plus 91, gevolgd
door de herfst: plus 21. De winter gaf
met min 37 een groter tekort dan de
lente min 30:.
Juni was de zonnigste maand met 272
uur (afwijking: plus 49), januari bleef
het verst onder de maat met 24 uur
(afwijking min 32).
Temperatuur
De gemiddelde etmaaltemperatuur te
De Bilt was in 1973 met 9.3 graden
celsius juist normaal. Eerst in 1967
vinden we een warmer jaar: 9.9 gra
den Celsius.
Augustus was de warmste maand met
een gemiddeld cijfer van 17.7 graden
Celsius, januari en februari vielen het
koudst uit met 2.9 graden celsius.
Het aantal zomerse dagen van 25 gra
den celsius of warmer was in De Bilt
met 23 ook precies normaal, in Maas
tricht werden 43 van dergelijke zo
merdagen geteld, waarvan alleen in
september tien. De Limburgse hoofd
stad telde verder maar liefst negen
tropische dagen van dertig graden cel
sius of warmer.
Vorstdagen registreerde De Bilt er 75
(normaal 64), ijsdagen drie (twaalf),
waaruit duidelijk het zwakke karakter
van de winter naar voren komt.
De absoluut-hoogste landelijke tempe
ratuur was 33 graden celsius op 2 jul
te Venlo, de laagste min elf graden
celsius op 31 december te Eelde.
1 december '73 gaf in Leeuwarden min
veertien graden Celsius, vlak boven de
sneeuw min twintig).
Neerslag
de data wel aanhouden). KVP-fractie-
leider Frans Andriessen hoopt dan al
45 jaar te zijn (hij wordt dat de 2de
april). In Utrecht kunnen mensen die
belang stellen in of belang hebben bij
het onderwijs hun hart ophalen tij
dens de nationale onderwijstentoon
stelling (8 tot 11) en wat later (22 tot
26) volgt in dezelfde stad de natio
nale beroepenmanifestatie. Koningin
Juliana wordt de 30e 65 jaar en op
die (donder) dag worden er terwijl de
rest van Nederland het zaklopen beoe
fent, aan een aubade meedoet of ge
woon een vrije dag neemt, twee zen-
dlngsdagen gehouden: in Hilversum
die van de Gereformeerde Gemeenten
en in Rotterdam die van de Mbuma-
zending. Deze maand mogen de huren
met drie tot zeven procent omhoog
en er zijn ook de eerste
spanningen: op 22 april begint
het schriftelijk voor gymnasiasten en
op dezelfde dag beginnen ook de al
lerlaatste examens voor de HBS, de
schoolvorm die onder de Mammoet-
druk is bezweken maar nog steeds in
een paar bezemklassen het bestaan
heeft gerekt.
Examens
MEI wordt vast en zeker weer een
erg 'politieke maand' op de 29e staan
in haast alle gemeenten de stembus
sen weer klaar, nu voor de raadsver
kiezingen (en in 23 gemeenten in de
Rijnmond bovendien voor de Rijn-
mondraad). Duizenden jongelui zullen
hun gedachten echter meer bij de
examens hebben, die nu pas goed op
gang komen; de dertiende is de eerste
dag van het schriftelijk voor MAVO,
HAVO, Atheneum en LEAO. Een
paar dagen eerder zullen de leerlin
gen van het lager huishoud- en nij
verheidsonderwijs dan aan hun exa
men begonnen zijn en de MEAO heeft
op de dertiende de schriftelijke exa
menellende zelfs al helemaal achter
de rug. Deze maand ook een Lutherse
synode en een groots opgezette leden
werfactie van het Nederlands Bijbel
genootschap dat honderdzestig jaar
bestaat. Op hemelvaartsdag, 23 mei,
zullen kerkelijke jongerengroepen
weer hun ontmoetingsdagen (soms
ook nog wel gewoon 'bondsdagen' ge
noemd') organiseren. Minister Lub
bers is dan al 35 jaar (dat wordt hij
de 7e) en minister De Gaay Fortman
al 63 (hij is één dag na Lubbers ja
rig. de 8e), CNV-voorzitter J. Lanser
wordt de 16e 48 jaar en op zondag de
12e zullen heel wat moeders in het
zonnetje gezet zijn.
JUNI betekent voor heel wat Neder
landers 't begin van de zomervakantie
maar voordat op de 29e (de dag
waarop prins Bernhard 63 wordt) de
massale uittocht begint, zal 't vissei-
zoen al geopend zijn (de le juni) en
zullen de pinksterdagen (2 en 3 juni)
achter de rug zijn met op de tweede
Pinksterdag in Hilversum de grote
Trefdag van het Leger des Heils. Van
5 tot 7 juni is de gereformeerde syno
de weer in Lunteren te vinden, een
dag of tien later zijn de hervormde
broeders bijeen in Driebergen. Dui
zenden scholieren horen deze maand
de (laten we hopen: goede) uitslag
van 't eindexamen. Vanaf de vijftiende
kunnen kunstliefhebbers hun hart op
halen tijdens het Holland-Festival en
de toneelspeler Henk van Ulsen heeft
dan net een bijzondere dag achter de
rug: op de 14e viert hij zijn 25-jarig
toneeljubileum met een optreden in
het City-theater in zijn geboortestad
Kampen. De Tweede Kamer moet het
zien vol te houden tot de 28e, om dan
na het gebruikelijke speechje van
voorzitter Vondeling op zomerreces te
gaan. In de tweede helft van de
maand zullen heel wat Nederlanders
veelvuldig bij het tv-toestel zitten: bij
na dagelijks komen er dan wedstrij
den van het wereldkampioenschap
voetbal op het scherm. En op de 16e
zijn de vaders het grote middelpunt.
Opstoppingen
JULI brengt de langzamerhand ge
bruikelijke opstoppingen in de vakan
tiecentra, vooral als op de 13e de
'74: de stembussen worden twee keer klaargezet.
1973 was een te droog jaar. In totaal
ving De Bilt 706 mm neerslag tegen
766 mm normaal. Het was het droog
ste jaar sinds 1971, toen er 513 milli-
meter werd vastgesteld. 1970 leverde
916 millimeter.
Het droogste seizoen was de zomer
(min 96 millimeter), gevolgd door de
winter (min 58). De lente en de
herfst waren beide te nat resp. plus
56 en plus 39 millimeter.
Mei was in De Bilt de natste maand
met 110 millimeter, december '72 en
maart 1973 waren de droogste maan
den met 21 millimeter.
De WINTER van '72-73 was zacht en
toch te droog. Depressies trokken via
het oostelijk deel van de Oceaan naar
IJsland en de Poolzee. Het Russische
maximum ontwikkelde geen kracht en
zakte telkens naar het zuiden weg.
De LENTE begon redelijk met op de
24e de eerste vrij warme dag: Volkel
21 graden celsius.
Het eerste kievitsei werd op 15 maart
geraapt in Stiens.
Op 2 april teisterde de tweede orkaan
binnen een halfjaar ons land, vooral
De zomer begon met een prachtige junimaand
het zuidwesten en opnieuw de
Hoge Veluwe. Het paasweer (22 en 23
april) was redelijk met alleen op
maandag een paar buien, maar 5 mei
trok over ons land een gevaarlijk on
weer met wmden van 9 Beaufort. Zei
lers op het IJsselmeer raakten in pa
niek. In Appelscha en Diever vielen
grote hagels.
Mooie juni
De ZOMER zette in met een prachtige
junimaand, die veel geurend hooi ip-
leverde. En terwijl uit de Alpen
sneeuw werd gemeld (de 21e juni),
kon Groningen weldra de eerste offi
ciële hittegolf boeken, later in het
sel2oen gevolgd door Limburg on
Oost-Brabant. Door de hitte en droog
te verbrandden veel bomen. Zondag
15 juli was een dag met wolkbreuken:
Hippolytushoef 87 millimeter. Rosslare
in Zuidoost-Ierland 140 millimeter in
36 uur. Op 22 augustus meldde de
vliegbasis Twente ruim twee graden
vorst vlak boven de grond. Het weer
bleef stabiel en deed denken aan 1959.
De HERFST begon fraai (regeringsju
bileum koningin Juliana bij 30-31 gra
den) maar eindigde slecht (enkele
zware noordwesterstormen). De eerste
sneeuw in het oosten viel op 18 okto
ber, op het moment, dat Zuid-Spanje
getroffen werd door zeer zware re
gens vierhonderd millimeter in zes
uur in het dorp Maria (provincie Al-
meria).
December begon recordkoud. Volkel
min 18 boven de sneeuw min 22 gra
den) en met, gelet op de kalender,
veel sneeuw 23 december plaatse
lijk in Groningen. In de eerste decem-
berhelft bleef de winter op afstand.
de maand JANUARI weten we,
die zo dichtbij is, al erg veel.
uilen die maand (en het jaar)
zo'n dertien-en-een-half-miljoen
•landers beginnen en de echt-
van boven de 65 krijgen nu
aan elke maand 779,50. Als
22e de Tweede Kamer na het
doorgaat met het behan-
van begrotingen, hebben de
Kamerleden al 'n paar belang-
[beslissingen achter de rug: op
gaan ze de geruchtmakende
ügingswet behandelen en op de
wetten die een eind moeten
aan het bestaan van de zeezen-
(Veronica). Als de senatoren
beginnen zal de benzine al op
zijn: dat gebeurt op de 7e, de
het 37 jaar geleden is dat ko-
(toen prinses) Juliana met
Bernhard trouwde. Deze maand
;wee jarige prinsessen: Beatrix
de 31e 36, Margriet de 19e 30.
Imaand zal er ook veel spannend
rerleg zijn (veel CAO's hadden
lijk al klaar moeten zijn). Ook
let kerkelijk front beweging: van
25 januari wordt de bidweek
le christelijke eenheid gehouden
één dag na in dezelfde periode
Ie interkerkelijke actie Kerkba-
74, ten bate van het plaatselijke
verk. In Den Bosch verhuizen
in dag alle patiënten van het pro-
itse Willem Alexander-ziekenhuis
hun nieuwe gebouw. In de
htse Jaarbeurshallen is er van
t 20 januari een fotobeurs', vanaf
le een beurs voor handwerken en
lijke die nu al de mooie naam
tief kreeg en op de 31e begint
rant het zal toch eens zomer
in...) een vakantiebeurs.
EBRUARI (let op het eerste
kruid, de sneeuwklokjes en mis-
ook al een enkele crocus) zal
reede Kamer doorgaan met zich
de begrotingen heen te ploegen,
ter Van Agt hoopt de 2e 43 jaar
rden, op de 14e zullen heel wat
engroeten verzonden worden
ntijndag), prinses Christina
de 18e 27 en op dezelfde dag
de hervormde synode in Drie-
aan 'n driedaagse vergadering.
4 tot 26 viert (vooral) het zui-
carnaval en nog nét in deze
(de 28e) begint de boeken-
tiek
RT zal wel erg politiek gekleurd
op de 27e mogen we nieuwe pro-
e staten kiezen en vóór zo'n
(Visdag pleegt er heel wat te
Tg B*n vergaderd, gepolemiseerd en
„lT_ itteerd. In Amsterdam kunnen
an 1 tot 10, op de HISWA) veel
vatersport te zien krijgen en op
t zal in Lunteren een driedaagse
lering van de gereformeerde
beginnen. Minister Pronk
£jgade 16e 34 jaar te worden en
fractieleider Jongeling bereikt
ven en welzijn de laatste dag
Bze maand de AOW-gerechtigde
d.
brengt de paasdagen (14 en
et Goede Vrijdag (de 12e) en
nheen voor veel scholieren de
tie die voor veel rijksscho-
n de 6e tot de 16e duurt (en-
ijzondere scholen zullen dezelf-
