Kleurige voorstelling De Zottin van Chaillot eoeo pozzdeo 'De Blikopener' goed opgevoerd Muziek in een speels perspectief AVONTUUR IN KARINTHIË Mary Stewart Den Uyl op het scherm Overval terwijl de kas geteld werd buit tachtig mille ARJOS betekent: AKTIE en AKTIVITEITEN arjos ons maandblad Ad Rem BON Kostelijke, absurde gesprekken in een schuilkelder J. W. van der Hoeven in Amersfoort WIGS Toiras TROUW/KWARTET MAANBAjG 24 DECEMBER 1973 KUNST/BINNENL.\ND T% door Ber Huising Zaterdagavond hebben wij in de Koninklijke Haagse Schouwburg De Zottin van Chaillot weer gezien, in een beste, kleurige, levendige en daarmee heerlijke voorstelling van de Haagse Comedie. Een voorstel ling die het spel van Jean Giraudoux aardig ophaalde, want het is goed beschouwd, of liever doorschouwd, maar een naif sprookje, waarvan je je zou kunnen afvragen: hoe kon een, toch zeer volwassen, auteur dat schrijven in Parijs dat toen al drie jaar door de Duitsers was bezet. Want datzelfde Parijs wordt, in Gi- raudoux' spel alleen maar bedreigd I door een mal stelletje industriële za- H kenlui, die er olie willen boren. En dat brengt 'het geluk' van de vodden- rapers, straattypes, hoertjes, verlief- - --wfe ff den, agenten, duiven, plantanen, poe- £|n5Ö5 .-j^KK zen en zottinnen in gevaar. Aange- HdQNOES^? &A ^BSt voerd door die ene zottin van Chaillot I J^Kr A Ba veroordelen ze die kapitalisten bij verstek, en zij laat daarna die op-olie- "V *5Wf belusten in de riolen verdwijnen. Pa- W v* T "fff rijs kan weer. en voorgoed, gezuiverd 'JHjgfc- T k* c ademhalen en blij zijn (met de ar- .i*^§8k <*ii J moei. SKH 'y i jFjfcjN «8 Giraudoux' wensdroompje met ironie jfflh vT fH weliswaar, kan, goed verzorgd en ge- J 'hESA'-JSe'wH regisseerd. door Wim van Rooij, wel £*•-■ HM genoegelijk theater worden. Daar is, J9fe|l[ag£g|^ek V in het eerste bedrijf, dat gezellige ou- BBMHBRfcT -Tmk ..^ESSsB? ^SUI derwetse caféterrasje met al die type- Jm 'jJpHBroja J E tjes. en in het tweede een barok uitge- f riMMMiiiiffli »«wV "#T dost brok ondergronds rioolwerk. HBtt/'l *WÊT' 'fl Harry Wich heeft dat met vreugde B^Hf B?\ïj j? ontworpen. Has Noordhoek Hegt kon BMk&I' :H* 'W iffiiKWj JHiiTi'lil «E zich met evenveel plezier uitleven op de kostuidus, die voor de gewone mensen van de jaren twintig-dertig zijn, en voor de zottinnen, er zijn er vier, overdreven teruggaan tot ver voor veertien. Het veelal druk bevolk te toneel ziet er dus feestelijk uit. Malle dame Dan is de zottin van Chaillot een in drukwekkend malle dame. die roman tisch nog geheel in het bonte verle den leeft, als een op- en afgetakelde gravin, maar ook bazig en een tikkel- Van links naar rechts: Elisabeth Andersen, Enny Meunier, Trius Snij ders en Georgette Hagedoorn in 'De Zottin van Shaillot'. tje misdadig weet op te treden als 'Pa- rijs'gered moet worden. Elisabeth An dersen doet dat waardig met humor, en ernstig tegelijk. Zij maakt van die vrouw, zoals zij er in Parijs nog rond lopen, een zonderling, maar zeer inne mend, en aanvaard, karakter. Elke wijk heeft wel zo'n zottin. Geor gette Hagedoorn is er een die koste lijk mal en aanstellerig met een denk beeldige nona rondloopt. Trins Snii- AMSTERDAM In de kleine zoal van het Amsterdamse Concertgebouw heeft een groep jonge music; vrijdaga vond wee- eens geprobeerd met een soort koluerconcert de meestal- plecht statige man.er van muzieknuken in onze concertzalen te doorbreken. Zij hadden in hoofdzaak op een fijntjes bedoeld parodiëren van musiceren in vroeger tijdpn gemikt, zonder eenzij- Vul horizontaal in: 1. ijverzucht. 2. zelfbewust, y. smal deel. 4. geducht, 5. purperkleurige herfstbloem. 6. vaste regel. 7. schade. Bij juisfoplossing leest men op de cirkeltjes de naam van een hondach tig roofdier. Oplossing van vrijdag. 1. greep. 2. roede. 3 angel, 4. sedes, 3. Ursem. 6. imago. 7. loket. PELSMOT GRASUIL dig in het modieuze jeugdsentiment te willen verva'len. Vandaar dat niet alleen vergeelde salonmuziek uit de vorige eeuw in een bijpassend sfeertje ten gehore werd gebracht, maar ook stukken van 16e en 17e eeuwse com- pon sten. Die door soms curieuze be werkingen van de hand van een van de medewerkers grappig scheef in de tijd kwamen te staan. Het heette 'Frivolitéconcert' r~ar de met kantwerk van die na&m versierde jurken van de vier dames die het 'Frivolité Ensemble' vormen, dat een aanzienlijk aandeel in dit programma had. Hoe moeilijk het is zo'n 'verza meling muzikale merkwaardigheden' met de vereiste humor en spitsvondig heid te presenteren, was vooral voor de pauze duidelijk. Het niveau kwam daar ondanks of juist door. de merk baar goede bedoelingen en het plezier dat de uitvoerenden er zelf in had den. niet boven een HBS-avondje an no 1920 uit. Het bleef bij leuk doen met veel bijval van de in hoofdzaak door vrienden en kennissen volbezette zaal. Er werd overigens behoorlijk goed ge musiceerd, wat niet anders verwacht mocht worden, gezien de namen van de vele medewerkenden die vast aan diverse gerenommeerde ensembles verbonden zijn. Na de pauze kreeg men hier en daar een indruk van wat het zou kunnen zijn als zo'n programma in zijn geheel vakkundig geregisseerd zou worden: en wanneer met onmisbare zelfkritiek de minder geslaagde onderdelen ge schrapt zouden worden. Ik heb met opzet geen namen genoemd omdat dit bij een avond als deze weinig zinvol is. Maar het heeft wel zin te signale ren dat een aantal 'serieuze' musici in deze tijd bereid is op eigen initiatief en geheel voor eigen risico het 'vak' in een speels perspectief te nlaat^pn En dat dan toch wel zo. dat waar schijnlijk niemand van de toehoorders spijt had daarvoor een rijksdaalder te hebben betaald. ders is een komisch preuts pruttelende levenslange maagd. Enny Meunier zet de bijna mannelijke kordate sterk neer. Eric van Ingen is een bijna ech te voddenraper, die de kapitalisten in het schijnproces zo mooi verdedigt dat zij terstond veroordeeld worden. Joris Diels is een grof gemene presi dent, Guido de Moor speelt een lou che prospector als een gangster uit 1930. Gijsbert Tersteeg is een verval len baron. Hans Culeman maakt, on dermeer, een opvallend leuk type van de rioolwerker. Gerard de Groot is een welsprekende doofstomme. Leo de Hartog loopt genoegelijk rond als een brigadier. We kunnen de lijst van ruim veertig (dubbel) rollen niet he lemaal afwerken. Allen, en alles werk ten mee om van deze, bijna kinderlij ke en eigenlijk verouderde, Zottin van Chaillot een voorstelling te ma ken die iedereen luchtig over alle be zwaren heen kan tillen. De minister-president is niet zo machtsbelust als sommige mensen den ken, uil het niet altijd beter weten, besefl dat hij niet steeds nummer één kan zijn. maar wordt opgejaagd door liet gelool dat je op de wereld bent om iets nuttigs uit te voeren. Een groot plichtsbesef, waarmee hij is opgevoed. Dit zei premier Den Uyl van zichzelf in het zondagavond uitgezonden vraag gesprek met W. L. Brugsma. Tussen de politieke problemen door kwamen veel menselijke aspecten aan bod, zodat de kijker het gevoel kreeg wat meer zicht te hebben op het karakter van de hui dige regeringsleider. Niet alle premiers zullen hartstochte lijke pingoongsnelers zijn. Ongewoon is nok dat de heer Den Uyl in het strijdgewoel van zijn politieke bezig heden graag een 'zachte landing' maakt oa de poëzie. Hii vertelde dat hem vaak flarden van gedichten in gedachten ko men. waarop hij dan kan terugvallen. Ik vermoed.dot ank hierin zijn opvoe ding een rol speelt. De heer Den Uyl kreeg de gelegenheid over tal van actuele problemen rustig te filosoferen. Een maatschappij waar in een deel van de bevolking niet meer hoeft te werken, noemde hii een eli tair idee Hii is er geen voorstander van. vandaar nok de ivsvnnnino van dit kabinet voor het schennen van arbeids mogelijkheden De energiecrisis, die voor nremier Den Uyl geen voorbij gaande zaak is. zal een stuk verarming met zich mcebrenaen. Wij zullen ons daarom moeten instellen on een ander soort economie. Hii durfde bekennen, niet meer te geloven in onbenrensde groei, maar is dien onder de indruk ge raakt van de mate waarin de mens in de laatste honderd jaar de bodemschat tan van onze aarde heeft geplunderd. Brugsma raakte tenslotte iets aan. dat al door meer commentatoren is gesig naleerd. namelijk dot de heer Den Uyl zich bii het toenemen van de moei lijkheden meer in zijn element schijnt te gaan voelen. 'Ik werk graaa vann.it een achterstand', zei de premier. Hij ?iet als positieve kant aan de heden- daaose zoraen, dat er waardevolle krochten uit ons volk zullen loskomen. 'Als we het hoofd koel houden, kunnen wii het lorh non gezellig hebben met elkaar'. Ook dat is ren onaebrnikeHilce Ins. die we door politici maar zelden horen leggen. MARY PERKINS -v ZOALS L) „ÓMlTH'' NwliXMÏ?. IK &t iOOr É£Kr 1 VALéwwC ld 1ST DAT MAfcV I uutamïn, OJO^ZÉGBOT&U 6.&UM.CW StST=T' LOWIETJE SMIDJE VERHOLEN EINDHOVEN Tachtigduizend gul den maakten twee gewapende en ge maskerde jongemannen zaterdagavond buit bij een overval op het cash en carrybedrijf Profimarkt in Eindhoven. De jongemannen hadden zich kenne lijk om zes uur laten insluiten. Toen drie personeelsleden, twee mannen een een vrouw, de kas aan het opma ken waren, kwam het tweetal te voor schijn. De mannen en de vrouw moes ten op de grond gaan liggen, onder de tafel waar het geld geteld werd. Even later waren de mannen verdwenen via een magazijndeur die van binnenuit geopend kon worden. De wüze waaron zaterdaaavond in Brandmmt de aevaren van het hamste ren van benzine onder de aandacht werd gebracht, zal honelijk veel men sen non het denken hebben aezet. Voor al in herawimten onder fiatn'oninoen FERDINAND sch'int heel wa' benzine in oven vaten en flessen te züv onder gebracht. A's daar een paar roties of voetzoekers te rechtkomen. kragit de rode haan. Men zegt wel: je moet er niet aan denken wat er zou kunnen gebeuren, maar het is verstandiger dat juist wel te doen. Des te groter is de kans dat men tijdig gaat inzien aan welke rampen men zichzelf en zijn buren blootstelt. Ik denk niet dat de verzekeringsmaat schappijen over de brug komen wan neer zo duidelijk sprake is geweest van grove nalatiglteid En waarschijnlijk heeft niet iedereen zo een gemoedelij ke beschermengel als James Stuart in die wonderlijke levensfilm van Frank Capra uit 1946. TON HYDRA 43. 'Da's jammer, boer Knolle,' »ei Kareltje Knetter met een zucht. 'Als ik nou nog een oude step op lucht banden had gehad, dan had lk de wieltjes ook daarvan kunnen gebrui ken, begrijpt u. Ik ga namelijk wat maken en daar heb ik wielen op luchtbanden voor nodig.' Ja, ik be grijp het,' zei b.jer Knolle. 'Maar hoor eens. ik kan je misschien toch wel helpen. Een van mijn jongens heeft vroeger een stoomfiets gehad, weet je. Daar zitten natuurlijk twee wielen met luchtbanden aan. Ik geloof wa rempel, dat die oude stoomfiets nog ergens bij mij in de schuur moet staan, half verborgen achter oude rommel.' 'Fijn!' juichte Kareltje. 'Mag ik dan over eeir half uurtje of zo even komen, kijken?' 'Da's voor de bakker,' zei boer Knolle en met de ze woorden verwijderde hij zich weer en liep langs de pronkbonen en do bloemkool, de sla en de andijvie. Maar zijn gelaat toonde vele naden kende trekken, want hij kon zich maar niet voorstellen wat die stadse jongens toch altijd wilden. Deson danks stond hij de kleine Kareltje Knetter vriendelijk te woord, toen hij een half uurtje later parmantig kwam aanlopen. 'Zoek maar daar achter In de schuur, jong' lachte de lan '_|v0 wer. Die oude motor staat er Haal de wielen er maar van a Kareltje liet zich bepaald geen maal uitnodigen en was even latT verbeten aan het sjorren om dflfo doelde stoomfiets onder een mas< de rommel vandaan te trekken hij daarvoor een aantal oude kirri een kachel, een versleten strijkpf r en nog veel meer tweedehand bruiksartikelen van hun plaats halen, kon hem niet schelen, wa wielen van de motorfiets warei gaaf. En middelerwijl stond Knolle vrolijk toe te kijken. (ADVERTENTIE) Dat mag je ook verwachten van een politieke jongerenorganisatie De Arjos (jongerenorganisatie van de ARP) wil zoveel mogelijk jongeren bij de politiek betrekken. Eigentijds en onafhankelijk, maar niet vrijblijvend. De Arjos ziet het Evangelie als het enige uitgangspunt voor hel bezig zijn in en met de politiek. Plaatselijk, regionaal, provinciaal en landelijk. Dat is niet niks. Dat is iets om warm voor te lopen. NEEM EEN PRCEF MET DE ARJOS! Er is veel te doen Voor vijftien guldons schrijven wc je graag in ais lid ên abonnee op Maak van de gelegenheid gebruik en meld je aan. Je ontvangt dan snel een pakket informatiemateriaal en een lidmaatschapskaart. NAAM: ADRES: WOONPLAATS: meldt zich aan als Arjoslid en betaalde 15,— (post girorekening nr. 127164, ten name van Stichting Arjos, Den Haag) voor het lidmaatschap t/m december 1974. ontvangt toch liever eerst wat meer informatie. door Ber Huising Je zult als twee overlevenden in een schuilkelder zitten met stapels ingeblikte doperwten en de blikopener kwijt zijn. Dat is tragisch om te lachen. En rondom die komische ellende schreef Victor Lanoux het spel dat vrijdagavond in het Haagse Hot door twee van de Haag se Comedie zo goed werd gespeeld. Die twee zijn een overheersende, zelf zuchtige intellectueel en een goedige domoor: het klassieke komische stel. de slimme clown en de domme au gust. Victor Lanoux, een Parijzenaar. zelf een acteur, die jarenlang met Pierre Richard een dwaas cabaretduo vormde, schreef voor die twee. in die barre situatie, een ganse reeks geesti ge clownummers. Ze spelen kaart, om voedsel, ze spelen spelletjes: jij was de dief en ik de po litie. jij was de patiënt en ik de dok ter. jij was ik en ik was jij. Ze filoso feren, over het 'eeuwige' verschil van arm en rijk, baas en knecht, domkop en slimmerd: over de betrekkelijkheid van de tijd: over geest en materie; over de dood, die nadert, en over het voor- of nadeel van het eerst of het laatst doodgaan. Alleen bij de intel lectueel lijkt dat op echte verheven filosofie: hij krijgt altijd gelijk, en het meeste voedsel. Maar de ander met zijn domme vra gen en simpele gedachten, die altijd Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De stichting Om keer belegt zaterdag 29 december in Amersfoort een landelijk beraad ter bezinning op de gebeurtenissen in en om Israël en de reacties van het Ne derlandse volk daarop. Voor dit be raad komt ds. Jan Willem van der Hoeven over uit Jeruzalem. De stichting, die geboren is uit de vastenmarsen, die ds. Van der Hoeven deze zomer in Amsterdam organiseer de, heeft sterk de indruk, dat een groot reveil voor de deur staat. Het beraad wordt gehouden in de. Nieuwe Leusderkerk aan de Robert Kochlaan in Amersfoort van tien uur tot half om honger draaien, heeft ook gelijk. In absurde omstandigheden wordt in tellectueel geleuter dwaasheid en denkt de dwaas verstandiger. Want de honger, de levensvraag, is voor beiden .gelijk eenvoudig. Victor Lanoux heeft die malle ge sprekken. de zin van het onlogische, de onzinnige logica, met tal van toe spelingen op ons dagelijkse 'normale' bestaan, kostelijk absurd geschreven. De intellctuele baas valt door de mand. de domkop die de klappen krijgt wint onze sympathie zoals het hoort. Kees Coolen en Wim van den Heuvel doen het prachtig. Kees Coolen heeft die zelfverzekerde, egoïstische arro gantie helemaal en laat toch zien dat er achter die autoritaire gelijkhebbe righeid voortdurend iets afbrokkelt. Sim van den Heuvel is. zonder dat hij opzettelijk leuk doet, een kostelijk ko mische domme august, een ontroerend goedwillende sukkel, die toch niet klein te krijgen is, zodat wij goed kunnen lachen om al zijn tegenslagen. Die twee, best geregisseerd door Jules Royaards, spelen alle botsingen, emo ties en absurde gesprekken uitste kend. In een 'hongerwinter'-kelder, door Mirjam Boelaors ontworpen. Met de knap geschreven teksten, die door Bert Voeten best zijn vertaald. Er is misschien een bezwaar - voor sommi gen. Als omstandigheden en karakters eenmaal zijn neergezet, zit er verder geen dramatische ontwikkeling meer in. Elke volgende scène, hoe aardig ook weer gevonden, is een variatie op hetzelfde thema. En clownsnummers, zelfs intelligente, duren anders om grondige redenen, nooit een hele avond. De radio- en televisieprogram ma's voor de kerstdagen en don derdag vindt u op pagina 7. Maar mét dat ik dat dacht, realiseerde ik me dat ik voor een vrijwel onmo gelijke opgave stond. Mijn angst speelde me parten en bovendien was Sandors lichamelijke conditie heel wat beter dan de mijneIk hield mijn handen nu niet meer- voor mij uit. Ik rende nu blindelings zo hard ik kon over de noordelijke vleugel en langs de toren met de geheimzinnige deur. De deur stond wijd open. Ik was er al bijna voorbij toen mij dat opviel. Sandor was nu geen tien meter meer van mij vandaan. Mijn ei gen toren zou ik nu onmogelijk nog kunnen bereiken. Dit was de enige uitweg. Ik remde af, draaide een keer om mijn as en viel bijna naar binnen. Hij liep voorbij. Mijn plotselinge ver dwijning moest hem volledig verrast hebben. Ik was hem letterlijk onder zijn ogen ontglipt. Hijgend bemerkte ik dat ik me in een toren bevond en tegen een gladde muur stond. Ik wist niet wat ik daarbinnen zou vinden, misschien een of andere trap; maar er was niets van dien aard. Hul peloos mijn handen ten hemel hef fend, omdat ik niet wist waar ik te recht gekomen was, hoorde ik de deur achter me dichtgaan. Er begon een licht te branden. De vloer, de glinsterende stalen wan den, het licht, dat alles viel, als ge schrokken. naar beneden. Ook ik viel met het hele vertrek als een steen naar beneden. Het was de lift. HOOFDSTUK 16 lk had nauwelijks tijd om het alle maal te verwerken. Pas na afloop rea liseerde ik me eigenlijk wat er gebeurd was. Het aanleggen van de lift was geen half werk geweest. Men had de schacht zo gemaakt dat men met de lift zelfs het dak van het kasteel kon bereiken. Toen ik daar als een waan zinnige op het belletje had staan drukken was de lift naar boven geko men. Nadat ik er naderhand in was gevlucht, moet lk, terwijl mijn han den automatisch hulp en houvast zochten, op een van de knopjes ge drukt hebben, zodat hij naar beneden g'ng. Ik was me amper bewust wat er ge beurde toen de lift stopte. Terwijl ik snakkend naar adem probeerde tot mijzelf te komen, was de lift blijven staan. Met een klik hadden de deuren zich geopend. Ik ving een glimp op van een lege en doodstille gang. Ver dwaasd liep ik naar de geopende deu ren. Vlak voor mijn neus vielen ze dicht. Opnieuw zette de metalen kooi zich in beweging, deze keer naar bo ven. Vanaf het dak had hij de lift naar boven laten komen. H ijmoest met zijn duim op het knopje gedrukt hebben, zodat ik nu, opgesloten in mijn kleine cel, weer naar het dak ge transporteerd werd. Radeloos keek ik naar de knopjes. Ik kon er geen wijs uit worden; boven dien was de toelichting in het Duits gesteld. Eén knopje was rood; ik drukte er uit alle macht op. Knarsend kwam hij in het midden van zijn vlucht tot stilstand. Ik drukte zo hard ik kon op het onderste knopje, het ro de nu loslatend. Na twee ondraaglijk spannende seconden voelde ik de lift weer naar beneden gaan Door de schok werd ik tegen de grond geworpen. Met één hand hield ik me goed en zo kwaad als het ging vast, terwijl ik met mijn andere hand stevig het enige voorwerp in de lift vasthield, een langwerpig bakje voor sigarettepeuken. Soepel ontsloten zich de deuren. Zij waren nog geen dertig centimeter uit elkaar of ik wrong me al naar buiten. Toen ik eruit was draaide ik me om om het metalen bakje op de drempel van de lift te zetten. De deuren sloten zich tot op enkele centimeters. Het bakje verhinderde dat zij zich helemaal sloten. Dat was net wat ik wilde. De lift be woog zich niet. Eerst nu probeerde ik erachter te komen waar ik mij bevond- Ik stond op een ruwe stenen vloer en ik voelde als het ware aan de lucht dat dit gten gang was, maar een grote kamer of ruimte. Het was er koud en toen er een rilling door mijn lichaam ging moest ik aan een kelder denken; en meteen begreep ik waar ik was. lk zag nu ook de rijen vaag blinkende wijnflessen. Er was geen twijfel mo gelijk, ik zat in de wijnkelder, precies gelegen op de plaats waar keukenvleu gel en middenstuk samenkwamen. In derdaad die nieuwe lift loog er niet om; hij liep van het dak naar de kel der. Als mer. hier kwam om wijn te halen dan moest er zeker vlak bij de lift een lichtknop zijn Die lichtknop was er ook. Met mijn hand tastte ik over de muur, tot die op een knop stootte. Ik drukte erop en een zwak, maar toch toereikend licht ontbrandde. Bijna op hetzelfde ogenblik ging het licht van de lift uit. Was mij deze lift al eerder voorgeko men als een uiterst vreemd anachro nisme, hier in de kelder leek hi maal niet thuis te horen. Het w grote gewelfde ruimte, die aa bos deed denken, bezaaid als met stevige massieve pilaren, het lage plafond rustte. Hier ei stonden tussen de piiaren de met de wijnflessen. Die wijn zal oud zijn geweest, maar onget jong vergeleken bij deze gotisc welven, die gedeeltelijk uit de van het gebergte gehouwen war schaduwrijke ruimte tussen de schenen in alle richtingen te Vanaf de plaats waar ik stond noch een deur noch een trap z schoon plekken diep zwart ero den duiden dat men langs verst de plaatsen deze kelder kon ver Ik wendde mijn gezicht naar en probeerde me te herinnen de vertrekken op de verdieping mij gelegen waren. Ik moest weten, onder welk gedeelte 1 kasteel ik mij bevond. Ergei mijn rechterzijde was het mie deelte; aan mijn linkerhand ken en daarachter de stallen tierswoning. (Wordt ver ADVERTENTIE mor haar meCcep

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 4