n/lr. Gorter wil het recht van de
Drde en niet de orde van 't recht
Stormdepressies te
over in najaar '73
:ee
'Van de 650 projectontwikkelaars
zijn er eigenlijk maar 25 goed'
Veel controle,
toch kan er
veel mis gaan
llW/KMAICTET ZATERDAG 22 DECEMBER 1973
BINXEXLAXD
T11/K17
-BOUWERS
BREIGEN DE
EMEENTEN TE
IVERHEERSEN
or Rudie van Meurs
/[STERDAM Elf jaar geleden werd met de plannen voor Hoog-Catha-
ne in Utrecht óók het fenomeen van de projectontwikkelingsmaatschappij
'ons land geïntroduceerd. Vandaag de dag, nu het betonnen hart van
recht zijn voltooiing nadert, zijn de berichten over de nieuwe garde van
per-bouwers niet van de lucht. Meestal zijn de verhalen erover ongunstig.
Utrecht, mr. W. R. van der Sluis,
acht het 'volstrekt onmogelijk' om als
provincie te gaan uitmaken met wélke
maatschappijen wél en met wélke
niet in zee kan worden gegaan. 'Dat
kan fundamenteel niet', zegt hij, 'er
zijn andere manieren om invloed uit
te oefenen'.
Vijfjarenplan
Soms worden woningen gebouwd die helemaal niet in een behoefte
voorzien, die te duur zijn. Dan krijg je dit soort protesten.
met instemming van het gemeentebe-
Nijmegen
aantal weken geleden trok een be-
it uit het Noordhollandse Aker-
t de aandacht. Een project-ontwik-
ar kreeg in Akersloot er lucht
dat de gemeente in het zuiden
het dorp wilde uitbreiden. Niet
iderd door financieringsproble-
waarmee gemeenten wel chro-
kampen, kocht de projectont-
telaar de door de gemeente he
le grond voor het dubbele van de
op. De bedoeling was duidelijk:
indernemer wilde de gemeente
het blok zetten met een kant en
Ir bouwplan waarin dure woning-
W aantrekkelijk voor de bnu-
omdat dóór iets aan te verdienen
zou overheersen. Maar de ge-
jnte Akersloot wil sociale woning-
k zo goedkoop mogelijke grond
ie 0tag haar plannen doorkruist door
ting; op speculatie beluste tussenfi-
f. In het diepste geheim bereidde
lemeente toen een ander plan voor
lVO,*ocht grond in het noorden van
tsloot op om daar de sociale wo-
szitjbouw te realiseren. De grond die
[projektontwikkelaar nu in bezit
it is bestemd voor de bouw van
4ll zwembad.
projectontwikkelaar kreeg he'
Gedeputeerde W. R. van der
Sluis: nu pas vat op de woning
bouw.
lid op de neus. Maar in hoeveel ande
re gevallen slaagt de overrompelings
tactiek en -techniek van de project
ontwikkelaar wél?
Onlangs werd in deze krant gemeld
over het recreatieplan dat de projec
tontwikkelingsmaatschappij Wilma uit
Weert in Bruinisse in eigen regie
gaat uitvoeren en straks eigenhandig
zal gaan exploiteren. Burgemeester A.
Hokken van Bruinisse had vertrouwen
in Wilma, zei hij, en liet alles graag
over aan de beste zorgen van deze
particuliere bouwer. Wat blijkt nu?
Vijftig caravanbezitters op de cam
ping Brunova moesten per 1 december
verdwijnen. 'Ze worden verjaagd door
Wilma, die de grond onlangs kocht en
er tezijnertijd een hotel, bungalows
en een nieuwe camping wil bouwen',
meldde Het Vrije Volk erover. Burge
meester Hokken zegt 'de gang van za
ken te betreuren maar machteloos te
staan'. De directie van Wilma zegt:
'Contract is contract Het kan nog ja
ren duren voor de camping er komt,
maar in de tussentijd kunnen we il-
vast beginnen met het inplanten van
groenpartijen'. Wilma kocht destijds
de grond van de boeren in Bruinisse
In Nijmegen is het 'buurtcomité bene
denstad' in het krijt getreden tegen
de projectontwikkelingsmaatschappij
Empeo, onderdeel van de Verenigde
Bedrijven Bredero bekend of be
rucht (naar keuze) van het plan Hoog
Catharijne. De bewoners van het aan
de Waal gelegen deel van de Nijmeeg-
se binnenstad (benedenstad) ontwik
kelden ruim twee jaar geleden zelf
een plan voor herstel en 'rehabilita
tie' voor hun wijk. Maar de gemeente
stelde een krediet van anderhalve ton
beschikbaar aan Empeo, die over de
hoofden van de oorspronkelijke bewo
ners heen, zonder die mensen ook
maar een greintje te kennen in de
Dog spel met voordeel dat delinquenten zich buiten de maatschappij stellen
tr onze juridische medewerker, mr. N. D. Jong.
ige week dinsdag stond in deze krant een uittreksel uit het Ne-
ten-lands Juristenblad onder de kop 'Hoofdambtenaar pleit voor
irdere straffen (en misschien ook de doodstraf)' en 'Hulppo-
vormen en dwangarbeid invoeren'.
te v
be
Kinlij k vind ik de vierhonderd
d)n bestede woorden te veel eer voor
I maar dan in tien regels, af en
in de ingezonden stukken-rubriek
deze kant valt te lezen.
Gorter hij is de schrijver van
stuk in het Juristenblad be-
ook stokoude stokpaarden. Aan
criterium van nieuws voldoet zijn
Qfage voor een dagblad nauwelijks.
j0h( etreur dus de aandacht hiervoor
e krant, die overigens met ere
worden genoemd in de behande-
van strafzaken. Misdaad is voor
aige kranten een lucratief onder-
Maar deze redactie is sensatie-
t bij een immens trieste affaire
:t merendeel van* de criminaliteit
gelukkig vreemd. Daarom even
anecdote: bij een Leids crimino-
wordt geklaagd dat de criminali-
zo stijgt. Wat hieraan te doen?
roord: Neem een ander dagblad!
er bepleit, om de politie uit de
rnalistische hoek te halen en zich
deel van de burgerij te laten
i, een groot, vrijwillig korps
politie uit te goeder naam en
bekendstaande, democratisch
dozen personen.
a'* 'de politie in deze tijd zo op de
staat is bepaald niet alleen maar
Lief te waarderen hoe moeilijk
X er< ock voor individuele politie-
te verwerken is. Het duidt er op
'mensen méér dan vroeger kien
op het waarom van bepaalde ge-
uitoefening, het niet meer kritiek-
aanvaarden van wat de gezags-
8 mfcer wenst. Het duidt op een voort-
nd verdergaande beperking van
machtsuitoefening,
nogelijkheid van kritiek op de po-
is een fundamentele voorwaarde
een staat die pretendeert een
te zijn die volgens de standaar-
van het recht te werk gaat, en
van macht (hetgeen veel eenvou-
r, duidelijker, efficiënter enz. zou
Het recht beperkt de macht
dezing van een gezagsdrager ver-
t die macht alleen maar. Daarom
ien we geen verkiezingen van ge
zagsdragers: wij kennen alleen maar
verkiezingen van de gezagscontro-
leurs. In de Verenigde Staten bijvoor
beeld kiest men ock de hoogste ge
zagsdrager: daar zit men nu dan ook
lelijk mee in zijn maag.
Verder zijn er wel een paar (en juist
op dit punt weinig te bewonderen)
staten te noemen waar een ideaal van
Gorter aan den lijve mee te maken
valt: 'Het hulppolitiekorps dient zich
spontaan uit het aanwezige publiek te
kunnen concentreren en op ieder
noodzakelijk ogenblik zich zo moge
lijk onder leiding van de politie te
stellen, of, bij gebreke daarvan, zelf
standig op te treden'.
Gorter wenst de hele onderwereld uit
te roeien. Hij waardeert een voormali
ge herrieschopper uit een dorp die la
ter als politieman onvervangbaar was
door z'n absoluut gezag zonder ge
weldpleging. Hij maakt het gezegde:
met dieven vangt men dieven, tot ho
ge wijsheid. Helaas, schrijft Gorter,
kon hij geen procesverbaal maken. In
derdaad, dat is triest. Want juist dit
maakt de politie tot meer dan hand
haver van orde alleen, namelijk van
de rechtsorde.
Als het alleen macht en gezag zijn die
ons van criminaliteit kunnen ver
lossen, laten we dan maar meteen alle
wetten in de Hofvijver gooien. Ge
vreesd moet worden dat er daar door
de machtigingswet toch al een paar
zullen drijven. In de democratie, die
wij aanhangen betekent rechtsorde: de
orde van het recht en niet (en in die
hoek zit Gorter) het recht van de or
de. De uiterste consequentie van dit
laatste is, dat het doel de middelen
heiligt.
Zwaarder straffen
Eén ei-van-Columbus-van-Gorter is:
zwaarder straffen. Gelukkig hebben
de burgers in Nederland niet alleen
strafwetten die hen tegen de overheid
beschermen de overheid kan niet
meer vervolgen dan strafbaar is ge
steld) en rechters aan banden leggen
door maxima in straffen. Onze straf
wetten beschermen de burgers ook
tegen hun medeburgers, zij verhin
deren het eigen rechter spelen. Dat
deen we in het dagelijks leven na
tuurlijk toch al vaak genoeg: iemand
op z'n nummer zetten; iemand
passeren omdat hij een enormiteit
heeft begaan, enz.
Allemaal informele sancties. Van de
formele sancties moeten we afblijven.
Van wege de dwangarbeid en de dood
straf die Gorter voorstelt moeten we
blij zijn dat we een parlement heb
ben, dat slechts na rijp beraad en
zeer terughoudend beslissingen neemt
over straffen die wij voor elkaar in
petto houden.
En dan de doodstraf, volgens Gorter
voor de ergste vormen van moord. In
de eerste plaats is het nauwelijks ver
antwoord om steeds maar weer over
moord en doodstraf te spreken. Er
vinden in Nederland minder dan tien
moorden per jaar plaats. Het aantal
gevallen van doodslag ligt een eind
onder de honderd.
Daar moeten meteen vanaf die geval
len die gepleegd zijn om het eigen
hachje te redden, noodweer. Mis
schien houden we er ongeveer vijftien
over. Daarvan vindt het merendeel
tijdens familieruzies en ruzies tussen
vrienden of bekenden plaats. In Ame
rika. een land waar we- ons inzake de
criminaliteit liever niet aan spiegelen,
is uit onderzoek gebleken dat in bijna
de helft van alle moorden in huise
lijke kring, het agressieve gedrag van
het slachtoffer de oorzaak van de uit
eindelijke daad was. En is een agres
sieve delinquent een gevaarlijke de
linquent? Uit een Amerikaanse publi-
katie: van de 342 gevallen van moord
in California gedurende negen jaar,
waarbij voorwaardelijke invrijheids-
stelling (in plaats van de elektrische
stoel) had plaats gevonden was er één
moord-recidivist 'Zou de doodstraf
zijn toegepast dan zou deze tweede
moord niet zijn voorgevallen, ander
zijds zouden meer dan 300 personen,
zijn terechtgesteld'.
TBR
Vrijwel iedere ernstig-agressieve de
linquent wordt in Nederland ter be
schikking van de regering gesteld.
Dat is dan officieel geen straf, maar
een maatregel, als straf wordt hij wel
degelijk gevoeld. De duur ls onbe
paald. En er wordt voortdurend aan
je persoonlijkheid gepeuterd. In een
ordinaire gevangenis ben je iemand,
in een inrichting voor TBR moet je
iemand worden. De resultaten van
een inrichting voor TBR en een ge
vangenis zijn onlangs eens nagegaan:
twee procent van de ontslagen TBR-
gestelden komt opnieuw met de straf
rechter in aanraking voor een ernstig
delict tegen ruim veertig procent van
de vrijgekomen gevangenen.
Er valt dus, mogen we concluderen,
met ernstig agressieve delinquenten,
wel degelijk en met veel meer kans
op succes in de zin van niet opnieuw
terecht staan dan in een gevangenis
wat aan mensen te verbeteren. Toch
maar liever dc strop! 'Er zijn
voorbeelden waarbij is gebleken dat
deze mensen zich totaal buiten de
maatschappij hebben geplaatst', aldus
mr. Gorter. 'Kans op reclassering is
in sommige van die gevallen niet aan
wezig". Gorter speelt hoog spel met
zijn oordeel dat mensen zich buiten
de maatschappij hebben geplaatst.
Misschien buiten de maatschappij van
Gorter. Maar ook buiten de maat
schappij van de delinquent zelf? Wie
is Gorter dat hij kan beoordelen dat
iemand buiten de maatschappij staat?
Wie zijn wij dat wij dat zouden kun
nen?
Inmiddels is uw juridisch mede
werker in de kuil van Gorter geval
len. Hij vond dat deze te veel ruimte
kreeg. Heeft het dan toch nut dat
Gorter, een jurist, een stukje heeft
gepleegd over criminaliteit?. Ik geloof
het wel. Bijvoorbeeld voor de bevesti
ging van het spreekwoord over de
schoenmaker. Maar vooral om te laten
zien dat juristen ten onrechte preten
deren veel van effecten van het recht
in de praktijk af te weten. Uw straf
rechtsjurist pretendeert dat dan ook
niet over het effect van straffen. Te
minder waar gedragsdeskundigen nau
welijks raad weten.
A propos, die doodstraf die misschien
zou moeten worden ingevoerd: er zijn
er al twee, en wel zonder vorm van
proces. Dat is de terreurbrigade, schie-
ten-om-te-doden, en dat is het ver
keer, ruim drieduizend verkeersdoden
per jaar. Het zou iemand die de in
voering van de doodstraf bepleit voor
die ene mens per jaar die zich (mis
schien?) buiten de samenleving plaatst,
sieren, als hij ook een oplossing aan
bood voor die duizenden anderen die
per ongeluk uit deze samenleving
worden verwijderd.
studie, een eigen plan ontwikkelde dat
van de Benedenstad geen spaan heel
laat. De conclusie van het buurtcomi
té is dat Empeo in feite al alles in
handen heeft; dat van enige bijsturing
door de raad geen sprake zal kunnen
zijn; dat 'onderzoek opgezet door Em-
peo-Bredero niet objectief zal kunnen
zijn omdat de belangen van een pro
jectontwikkelingsmaatschappij niet sa
menvallen met het algemeen belang'.
In Amstelveen heeft Empeo, die hier
bezig is met de voorbereidingen van
een nieuw centrumplan, soortgelijke
kritiek gekregen. Er zijn legio ge
meenten in Nederland waar actiegroe
pen in het geweer komen tegen de
projectontwikkelingsmaatschappijen.
In steden worden centra vervormd en
soms misvormd. In kleinere dorpen
hebben de activiteiten van de project
ontwikkelingsmaatschappij vaak
een ongezonde, snelle groei van de sa
menleving tot gevolg, een verstoring
van het sociale klimaat, een onmoge
lijkheid tot sociale bouw (zoals in
Akersloot dreigde), 'verstening' van
het landschap en planologische chaos.
Projectontwikkeling heet 'een vorm
van samenwerking tussen een gemeen
te en een of meer particuliere onder
nemers die erop gericht is een be
paald stedebouwkundig plan in ?ijn to
taliteit, dus met alle bijbehorende
voorzieningen, tot stand te brengen'.
Waarschuwing
Wel ergens
Gemeenten zijn onderworpen aan een
vijfjaren plan, dat aangeeft hoeveel
woningen gebouwd mogen worden. Er
is controle van de provincie op het be
stemmingsplan van een gemeente, dat
moet passen in het provinciale streek
plan. Bovendien vergt een financiële
transactie van een gemeente, de goed
keuring van de provinciale overheid.
Een driedubbele controle dus. Niette
min kan veel fout gaan, zo weet ook
de heer Van der Sluis. Het komt voor
dat een projectontwikkelaar grond
heeft weten te kopen, buiten een ge
meente om. Met een kant en klaar, en
voor de groei en aanzien van de ge
meente aantrekkelijk plan, benadert
hij vervolgens b en w. Daarop kan
het gebeuren dat in een razend tempo
een bestemmingsplan wordt vastge
steld vóórdat gedeputeerde staten
gesproken hebben. De provincie kan
dan achteraf optreden maar veel,
soms te veel onheil is dan al geschied
om het proces nog te keren.
En hoe komt het dat sommige ge
meenten te hard groeien, veel harder
dan het vijfjarenplan aangeeft? 'Dat',
zegt mr. Van der Sluis, 'dat is de er
fenis van het verleden. Met de tweede
nota op de ruimtelijke ordening :.s
een duidelijk rijksbeleid op gang ge
komen. Die nota werd in 1967 vastge
steld. Maar bestemmingsplannen zijn
soms meer dan acht jaar onderweg.
Dat betekent dat op dit ogenblik nog
steeds gebouwd wordt aan de hand
van plannen die vóór 1967 werden in
gediend, die dus 'in de pijplijn zit
ten'. Je zou kunnen zeggen dat op dit
ogenblik ruim zes jaar na het van
kracht worden van de tweede nota,
die nota pas gaat fungeren. Niettemin
blijven er ook, met het in praktijk
komen van de tweede nota, nog wel
een aantal manco's waardoor gemeen
ten in contracten met projectontwik
kelingsmaatschappijen scheef kunnen
komen te zitten.
Zo wenst gedeputeerde Van der Sluis
dat in de toekomst, én in de bestem
mingsplannen én in de contracten, t>ij
voorbaat wordt vast gesteld in welke
orde van grootte de kostprijs van wo
ningen komt te liggen en hoe groot
de huurprijs van de (woningwet)wo
ningen wordt. 'Hierdoor zou veel
meer inzicht en duidelijkheid komen,
naar de behoefte van de eigen bevol
king naar een woning'.
kJT%:
Mr. A. G. Smallenbroek: 25 van
de 650 zijn goed.
Mr. A. G. Smallenbroek, die burge
meester is van Harmeien en als des
kundige geldt op het gebied van de
projectontwikkeling hij schreef er
een boekje over en hij was enkele ja
ren geleden projectleider voor Hoog-
Catharijne voor de gemeente Utrecht
waarschuwt dat er 650 projectont
wikkelingsmaatschappijen in Neder
land bestaan 'waarvan er eigenlijk
maar 25 goed zijn'. Gevraagd om een
nadere uitleg over de kwalificering,
antwoordt hij: 'Laat ik me zo uitdruk
ken. Ik wil niet zeggen dat al die an
dere malafide zijn maar ik zou er
maar 25 van hier in het gemeentehuis
in Harmeien willen binnenlaten'.
Toen Harmeien enige tijd geleden liet
weten dat volgend jaar het nieuwe
plan Hofwijk gerealiseerd kan wor-
den( beleefde het dorp een ware inva
sie van projectontwikkelaars. In een
paar weken tijd liepen vertegenwoor
digers van zo'n tachtig projectontwik
kelingsmaatschappijen de deur van
het raadhuis plat. 'Er kwamen hier
mensen binnen met plannen, die hier
helemaal niet hadden mógen komen',
zegt mr. Smallenbroek.
Tegenover de massa, soms in fraaie
en veelbelovende volzinnen verpakte
aanbiedingen, stelde burgemeester
Smallenbroek als eis dat zijn gemeen
te alles te zeggen zou krijgen bij het
bouwrijp maken van de grond, de
kwaliteit en de prijs van de te bou
wen woningen. Toen bleek ineens het
overgrote deel geen trek meer te heb
ben. Tenslotte bleven er vier maat
schappijen over die wél akkoord wil
den gaan.
Intussen krijgen alle 650 maatschap
pijen die iets aan projectontwikkeling
doen, wel érgens voet aan de grond.
Brengt die situatie geen gevaren met
zich mee? Als een vrij grote gemeente
als Utrecht, die althans financieel in
staat moet worden geacht de nodige
kennis en deskundigheid op te bren
gen om tegenvuur te geven, 'over
spoeld is door de goed geoutilleerde
ervaren plan ontwikkelaars' (prof. mr.
R. Crince Le Roy op 21 juli in de
Volkskrant), hoe moet het dan wel
niet de kleine gemeenten vergaan?
Smallenbroek, die zoals gezegd enige
deskundigheid bezit: 'Er zijn er die
het gevaar lopen in de puree te ko
men. Ik heb niet de indruk dat de
mensen die er in de gemeenten mee
bezig zijn, er soms maar iets van af
weten'.
Is het, gegeven de situatie dat ge
meenten onvoldoende kennis hebben
om alle valkuilen en voetangels, die
sommige contracten kunnen verber
gen, te overzien nu wel juist 't proces
van projectontwikkeling op z'n beloop
te laten? Moet de overheid niet met re
gels komen of althans aangeven aan
welke voorwaarden projektontwikke-
laars moeten voldoen? Als, zoals
Smallenbroek zegt, maar 25 van de
650 maatschappijen goed zijn, moeten
daar dan ook niet andere gemeentebe
sturen van op de hoogte worden ge
steld?
Het lid van Gedeputeerde Staten van
Van onze weerkundige medewerker
Er zijn dit najaar meer stormdepressies op ons afgekomen dan
in jaren is gebeurd. Niet alleen de frequentie van de stormen
is zeer opvallend, maar vooral ook liet type storm, dat de Ne
derlandse kusten belaagt, namelijk met de krachtigste winden
uit west tot noordwest. We moeten ver teruggaan om een voor
beeld van een dergelijke cyclus te vinden.
Op 6 september met de viering
van het 25-jarig jubileum van ko
ningin Juliana bij veel zon en 30
tot 31 graden-temperatuur, was al
les nog koek en ei. Daarna trokken
van 16-22 september de eerste de
pressies met stormvlagen naar
West-Europa op. Die eerste mini
ma kwamen uit het zeegebied van
Biscaje en verplaatsten zich naar
Ierland, in noordoostelijke richting
dus. In oktober verlegde de baan
zich langzamerhand en de minima
van de Oceaan naar Zuid-Skandina-
vië, om vandaar door te gaan naar
de Oostzee of West-Rusland.
Vooral in november werd dit de
voorkeursbaan van de minima, die
tot ver in december gehandhaafd
bleef. Het slechtste weer kregen
we daarbij steeds aan de achterzij
de van de lagedrukgebieden. Het
venijn zat in de staart in de vorm
van zeer forse west-noordwesten
winden. Dat uiteindelijk de dijken
in Noordoost-Groningen er nog
juist goed af kwamen, hield ver
band met de betrekkelijk korte
duur van de windexplosies, gebon
den als ze waren aan vertikaal zeer
krachtig ontwikkelde buien van
hagel en sneeuw.
Het waren in feite plaatselijke mi-
niatuurstormen met zeer zware
valwinden van koude lucht uit de
hogere etages van de buien, die
eind vorige week zoveel angst in
sommige streken van Zeeland te
weeg brachten.
SUDDEREND ZEEWATER
Uiteraard is het betrekkelijk war
me Noordzeewater niet onschuldig
aan deze gang van zaken: deze bin
nenzee pleegt in het najaar polaire
buien sterk op te jutten door war
me uitwaseming in de onderste ni-
veau's. Een paar jaar geleden
kwam het daardoor ook tot de vor
ming van twee november-windho-
zen in het Westland. Waarom de
depressies voortdurend via het zee
gebied tussen IJsland en Schotland
naar de Oostzee gaan. houdt ook
verband met de aanwezigheid van
een semi-permanent hogedrukge-
bied tussen de Azoren en Ierland.
Dit maximum houdt in de hogere
niveau's langs zijn noordzijde een
soort glijbaan in stand, waarmee
de depressies ongehinderd van Ca
nada naar Europa komen.
Doordat het maximum weinig van
plaats verandert, wijzigt zich die
hoogtestroming ook niet of maar
weinig en is de 'verkeersregeling'
week in week uit vrijwel dezelfde.
Een ander hogedrukgebied boven
Baffin-land en Groenland, dat zich
ook niet veel verplaatst, oefent
druk op dc poollucht uit, vooral
naar zuidelijke regionen uit te bre
ken. In het ontmoetingsgebied van
deze lucht met warmere, meer
naar het zuiden, zijn de voorwaar
den voor depressiegeboorten ver
vuld. Ook volgens de laatste weer
kaarten stopt de aanmaak van
nieuwe minima in het gebied ron
dom New-Foundland nog maar al
tijd niet.
LANGE DUUR ZELDZAAM
De laatste keer dat we een echte
stormperiode hadden met opeen
volging van hoge windsnelheden
was in de derde dekade van febru
ari 1967. In Harlingen kwam toen
een winters rekord van de water
stand voor: 3.09 meter boven NAP.
Zeer stormachtig was ook de laat
ste week van november 1965, en de
hele maand december 1954 maakte
op dit terrein naam met onder
meer een SL Nicolaas- en een SL
Thomasstorm, waarbij op de 23e
december de dijk in Wierum
scheurde. Veel verder terug produ
ceerde november 1928 drie zware
stormen, twee uit zuidwest, een uit
noordwest, maar in al die gevallen,
was de stormshow als geheel min
der langdurig dan ditmaal. We
kunnen dan ook stellen, dat wat
de natuur momenteel te zien geeft
in de laatste decennia niet is ver-*
toond. Misschien een rekord dus,
maar dan geen rekord om trots
op te zijn.
