Kerk in de wereld
Engelse verklaring
over de incarnatie
Vandaag
flnM
Raad van kerken naar Amersfoort
Boetedienst,
geen kerstzang
Duits werelddiakonaat:
103 miljoen in 5 jaar
Ambtenaren
gaan
gespreid
werken
Wilde ganzen
voor Ermelo
Kerkgang is
geen sleur
7 rouw
Kwartet
Doe-boek over
vernieuwing
kerkelijk leven
Nieuwe boek
m
ej
Kerken in Ghana
verenigen zich
mOIW/KWARTET WOENSDAG 19 DECEMBER 1973
KERK
LONDEN 'Jezus was waarlijk God en waarlijk mens. Dit kunnen
we alleen maar weten in geloof'. Aldus de verklaring over de Incar
natie (vleeswording) van de theologische commissie van de Engelse
r.k. bisschoppenconferentie. 'We kunnen niet volledig begrijpen wat
God-zijn betekent, zelfs niet wat mens-zijn is. Des te moeilijker is
het te bevatten, wat het betekent God en mens te zijn'.
De verklaring is uitgegeven naar aan
leiding van een uitspraak van de con
gregatie voor geloofsleer in Rome van
maart 1972, waarin er de aandacht op
werd gevestigd, dat er op het gebied
van de leer bepaalde foutieve opvat
tingen leefden. In hun verklaring pro
beren de Britse theologen vooral de
'gewone 'katholieken ertoe te brengen
dieper na te denken over hun geloof
en vooral over wat het betekent voor
hun dagelijkse leven. De verklaring
heet dan ook bedoeld te zijn voor 'de
gelovigen en vooral vcor hen, die in
Het voormalige oud-katholieke seminarie in Amersfoort heeft een nieuwe bestemming gekregen. Sinds maandag is de
Nederlandse raad van kerken erin gehuisvest. Het oude bureau van de raad, 'Maliebaan 88' in Utrecht, lang een begrip,
was te klein geworden. In het seminarie heeft men onder andere betere vergaderruimten gekregen. De oud-katholieke
priesteropleiding is drie Jaar geleden overgegaan naar De Uithof in Utrecht, waar ze is opgenomen in de theologische
faculteit van de rijksuniversiteit
VLEUTEN In plaats van de
jaarlijkse kerstsamenzang op
een van de dagen voor kerstmis
zal in Vleuten en De Meera een
oecumenische boetedienst wor
den gehouden. Hiertoe heeft
het interkerkelijke beraad voor
Vleuten en De Meern besloten.
'Het samen zingen van wat on
schuldige kerstliedjes' is vol
gens het beraad voor onze tijd
een wat te magere zaak gewor
den. Daarom zal er een boete
dienst zijn, waarin 'we samen
luisteren naar de H. Schrift, als
zondaars, wetend dat we ook sa
men en tegenover elkaar in zon
de staan.'
De redactie Dehniidi ricti hel recht voor haai
ter opname In deze rubriek toegezonden me-
nlngsuHingen verkort weer te geven. BI) pu-
hlikuite wordt met de naunt van de Inzender
ondertekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan net secretariaat hoofdredactie
Trouw/Kwartet, posthui KM. Amsterdam.
Buikriem (2)
Dhr. Andrea schrijft dat de arbeiders
in vertrouwen ons land weer opge
bouwd hebben, enz. Bedoelt, dhr. An
drea met arbeiders, diegenen die met
de handen hun werk doen en in loon
dienst zijn, of allen die in loondienst
zijn? Hebben de zelfstandigen, bv. de
boeren hieraan niet meegeholpen? De
ondernemers ook niet? Dat er steeds
meer miljonairs en belastingplichti
gen met een vermogen van meer dan
100.000,- komen, is een gevolg van
de geldontwaarding. Dat ze het gewor
den zijn denkt u. waarschijnlijk door
de arbeiders. Die zullen er denk ik
wel zijn maar meer dacht ik in de
handel, de sport, het amusement. Het
grootste deel is echter geen beschik
baar vermogen, maar bedrijfsinveste
ringen en bedrijfskapitaal.
minder kans op gewenning.
Utrecht
J. L. Bliek
arts-assistent psychiatrie
Kleuterleidster (4)
Het salaris van 'pak weg zo'n 1720,-
bruto per maand' waar dhr. Dirksen
over schrijft is het maximum voor
een kleuterleidster met hoofdakte,
hetgeen ze dan op 43-jarige leeftijd
verdient. Wij vragen ons af wat een
administratief ambtenaar op die leef
tijd als maximum verdient. Dhr. Dirk
sen schrijft niet. dat de kleuterleid
sters die zo 'klagen' juist de jongere
leidsters zijn. die een salaris verdie
nen van 800.- k 1100,- bruto per
maand na de laatste salarisverhoging.
Om dit te kunnen gaan verdienen
moeten zij na event. ULO, MULO of
MAVO-opleiding nog een driejarige
dag- en een éénjarige avondopleiding
gevolgd hebben! Hebben ze de hoofd
akte echter niet, dan zullen ze ook
nooit een salaris van 1720,- per
maand gaan verdienen, maar ontvan
gen ze op 48-jarige leeftijd een salaris
van 1031,- per maand. Waarom zou
den kleuterleidsters niet in auto's mo
gen rijdenden arbeiders en ambtena
ren wel? U doet toch niet aan discri
minatie, mijnheer Dirksen? We raden
dhr. Dirksen aan zich voortaan beter
te laten informeren voor hij is inge
zonden stukken verstuurt, waarin hij
de lezers onjuist voorlicht!
Dronten 7 kleuterleidsters:
J. M. de Feijter, S. de Roest,
A. Coppoolse, B. v.d. Laan.
A. Kooistra, S. Laphor, J. Stal
11.12.1973 in Tr./Kw. is nog het vol
gende toe te voegen. Over het alge
meen worden verongelukte auto's als
zij niet meer te repareren zijn. naar
dagwaarde vergoed. De dagwaarde van
grote wagens is thans slechts 1/3 k
1/2 van die van voor de energiecrisis.
Het gevolg is dat ook de uitkeringen
veel lager zijn komen te liggen. Bo
vendien zal een auto. welke nog niet
ernstig beschadigd is eerder 'total
loss' worden verklaard daar reparatie
relatief duurder is geworden. Dit laat
ste kan één van de oorzaken zijn dat
er zoveel minder werk in garagebe
drijven is.
Borne
B. H. Kraaijcnbrink
Midden Oosten (94)
Ik sluit mij aan bij mevr. De Bruyn-
Tijssen. Er staan nog zoveel Israëls r0pmUZI6K
zoals Hebr. 8:8-13, Jeremia 31:31-34.
Men hoeft de bijbel maar open te
slaan, om na te gaan, dat God zich
over Zijn volk zal ontfermen. Een
voorwaarde is, dat zij de Heere zullen
aannemen als hun persoonlijke Verlos
ser, Heiland en Zaligmaker.
Dordrecht
mevr. D. Verloop-Beckmann
bouwen voor ons een kerncentrale,
die bv. na 5 jaar volledig in werking
kan treden en wij houden dan de
oliekraan open voor dezelfde prijs. In
die vijf jaar moeten jullie ons ook
helpen die projekten op te zetten die
mee kunnen helpen ons na vijf jaar
een begin van economische zelfstan
digheid te geven. Ik denk aan beplan
tingen, kassen, enkele textielfabrie
ken, verbouw van katoen. Hiervoor
zouden zij er tevens goed aan doen Is
raël een zo groot mogelijk gebied toe
te wijzen en dit te beschouwen als
proftuin om dan in onderling overleg
de beste werkwijze toe te passen. Alle
partijen zouden hier beter van wor
den.
Ermclo
II. L. J. Hazcbroek
het onderwijs werkzaam zijn'.
De theologen stellen voorop, dat de
formulering van het Concilie van
Chalcedon in 451, dat Jesus Christus
waarlijk God en waarlijk mens was,
altijd een moeilijk geloofspunt is ge
weest In de loop van de geschiedenis
hebben bepaalde woorden een andere
inhoud gekregen, maar in wezen is de
formulering nog steeds waar.
Dankzij het werk van vele theologen
is de betekenis van het geloof steeds
duidelijker geworden, al zullen we
nooit zover komen, dat 'we het volle
dig kunnen vatten'. De verklaring
wijst er op, dat er in de loop der tij
den ook fouten gemaakt zijn en zelfs
dwalingen zijn ontstaan. Zonder dit
werk zcu er geen ontwikkeling op
gang gekomen zijn. Met dit voor ogen
zouden we ook wat meer begrip moe
ten opbrengen voor het werk van de
huidige theologen. 'Niet iedere nieu
we verklaring of terminologie is bij
voorbaat onorthodox'.
STUTTGART De afdeling wereld
diakonaat van de evangelische kerk in
West-Duitsland heeft de laatste vijf
jaar bij rampen over heel de wereld
voor in totaal meer dan 103 miljoen
mark hulp verleend.
In de 103 miljoen zijn ook begrepen
de bedragen, die de afgelopen tijd
binnenkwamen voor de Sahel en voor
Ethiopië, maar niet de gemiddeld
rond 30 miljoen, die jaarlijks via de
actie 'Brood voor de wereld' bijeen
wordt gebracht voor ontwikkelings
projecten.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister de
Gaay Fortman van binnenlandse
zaken heeft in een brief zijn
collega's gevraagd het tijdstip
waarop op de ministeries het
werk begint zoveel mogelijk te
spreiden tussen half acht en ne
gen uur. De minister wil op dé
ze wijze tegemoet komen aan de
problemen die zich zullen voor
doen na 7 januari als veel auto
mobilisten met het openbaar
vervoer gaan reizen als gevolg
van de benzinedistributie.
Het gevolg van de spreiding is
dat sommige departementen om
half acht beginnen en eindigen
om half vijf, terwijl andere pas
om negen uur beginnen en om
zes uur eindigen. Hoewel dit
systeem de bij vele diensten
reeds bestaande mogelijkheid
van keuze-werktijden zal door
kruisen, zegt de minister dat
dit bezwaar op 't ogenblik niet
mag tellen, nu iedereen offers
moet brengen.
De nieuwe regeling heeft wel
tot gevolg dat het inhalen van
óf 24 december óf 31 december
door in januari elke dag een
kwartier langer te werken, ex
tra ongerief met zich mee
brengt Daarom heeft minister
De Gaay Fortman verklaard dat
het inhalen van deze vrije dag
kan gebeuren tussen 1 april en
17 mei 1974.
Aan de gemeenten en provin
cies heeft de minister een aan
beveling gedaan om tot een
soortgelijke regeling te komen.
Den Haag loopt hier reeds op
vooruit. De gemeente-ambtena
ren in deze gemeente zullen
daar voor 25 procent om half
acht beginnen, 25 procent om
negen uur en de rest daartus
sen.
Oliecrisis (3)
Wanneer de Arabische vorsten onge
rust zijn over de uitputting van hun
olievoorraad, zouden ze met de wes
terse landen en Amerika en/of Rus
land in onderhandeling moeten tre
den. Ze zouden moeten zeggen: Jullie
Zo langzamerhand *3 wel duidelijk,
dat uw poprecensent, Willem-Jan Mar
tin, na de Byrds is blijven steken en
dat hij liefhebber is van country-pop.
Mij best. mooie muziek ook. maar
popmuziek kent meerdere stromingen.
Subjektiviteit valt moeilijk te vermij
den, maar als voorlichter van het pu
bliek van het gehele oeuvre dient
men tooh een iets 'bredere interesse
op te brengen dan blijkt uit de recen
sie van het Roxy Music-consert in
Amsterdam. Het gehele popwezen
(pers en publiek) is op z'n minst en
thousiast over Roxy Music.
Hillegom
Erik Groot
AMSTERDAM De wilde gan
zen vlogen óók voor Ermelo. Ze
brachten 100 aan voor de
Trouw-Kwartet-aktie ten bate
van 's Heerenloo. Weer een wel
kom bedrag, dat voert naar het
einddoel: 75.000 als beslissend
aandeel voor de bouw van het
ontmoetings- en ontspannings
centrum voor de patiënten. De
helft van het totaalbedrag
150.000 gulden is er reeds.
Dat is bijeengebracht door de
ouders van de verpleegden en
belangstellenden. Er is om
de actie rondom oudjaar af te
sluiten nog ruim 20.000 gul
den nodig. Uw girogift is van
harte welkom via R.V. De Chris
telijke Pers, Amsterdam: Post
giro: 269274: Gemeentegiro Am
sterdam: X 500: Nederlandsche
Middenstandsbank N.V., Amster
dam, rekeningno. Chr. Pers:
697.360.768.
DEN HAAG Het merendeel van de
kerkgangers gaat niet uit sleur naar
de kerk. Dit blijkt uit een eerste on
derzoek van de antwoorden op een
enquête van het Kaski (katholiek so
ciaal kerkelijk instituut) naar de
b weegreden en van mensen om al of
niet naar de kerk te gaan. Tevens
blijkt, dat niet-kerkgangers vaak se
rieus hebben nagedacht, waarom zij
niet gaan. 'Zij zitten met de vraag,
waarom God, die toch zulke mooie
dingen tot stand heeft gebracht, toch
ook zoveel rotzooi in deze wereld laat
bestaan', aldus drs. W. Kusters, direk-
teur van het kaski.
Over de liturgievernieuwing wordt
verschillend gedacht. Bij een aantal
bestaat verlangen naar mystiek en
hen spreekt daarom de traditionele li
turgie meer aan. Anderen zijn vol lof
over de gezins- en jeugddiensten, om
dat deze zorgen voor 'n betrkkenheid
bij de problemen van alledag. In veel
gevallen zoekt men de dienst en de
pastor, die het meest aanspreekt.
Hal Lindsey
Hartelijk dank aan diegene die ons in
Tr./Kr. attent maakte op het boek
van de Amerikaanse theoloog Hal
Lindsey. De titel is 'De planeet die
Den Haam aarde heette'. Hij is een oprecht chris-
A. G. Kleinjan ten die de draad heeft mogen zien
tussen alle profetieën van de bijbel
0 /0. over dit tijdperk. Het tijdperk van het
berenase [d) herstel van Israël.
Den Doider
mevr. E. P. Niessen-Dekker
door Aldert Schipper
Door verschillende briefschrijvers is
gesuggereerd dat Serenase een gevaar
lijk middel zou zijn, dat blijvende
schade van psychische aard zou kun
nen veroorzaken. Niets is echter min
der waar. Serenase is een veelvuldig
uitgetest neurolepticum, dat wanneer
men het vergelijkt met andere neuro-
leptica er bijzonder goed afkomt wat
betreft bijwerkingen en veiligheid.
Proefnemingen hebben aangetoond
dat een dosis van 20 tot 30 maal de
normale dosering geen schadelijke ge
volgen heeft voer de proefpersonen.
Door de grote veiligheid en geringe
bijwerkingen wordt Serenase veelvul
dig gebruikt bij verzwakte patiënten
en bij bejaarden met psychische stoor
nissen. De toepassing van Serenase
door huisartsen en andere medici bij
angst en spenningstoestanden is al
leen maar toe te juichen. In vergelij
king inet Valium. Librium en andere
tranquilizers is Serenase veiliger,
minder slaapverwekkend en geeft
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Peri
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Adam Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
Olieboycot (38)
De heer A. Pola vindt het een soort
griezelige-egocentrische Godsvrucht en
vrome zelfverzekerdheid en zelfs
hoovaardig en een vorm van blasfe
mie (is godslastering) als gelovige
mensen zich afvragen of God soms de
Arabieren gebruikt om ons volk en
regering te laten zien dat we Hem
niet straffeloos kunnen negeren. Maar
dit is een zuiver bijbels standpunt.
Ook in het Oude Testament zijn voor
beelden genoeg aan te halen waaruit
duidelijk blijkt dat de Here God
soms mensen gebruikt om zijn onge
hoorzame volk te straffen.
Rotterdam
mw C. Bos
Olieboycot (39)
A. Pola heeft mijn ingezonden stuk
(no 31) geheel verkeerd begrepen.
Heeft hij het vraagteken aan het eind
niet zien staan? Ik stelde een vraag,
nu durf ik ook mijn mening te zeg
gen: ik vind dat Israël het stuk grond
dat in '67 is veroverd, moet terugge
ven. Palestijnen hebben ook recht op
een plaats om te wonen.
Den Haag
J. J. Lankester-v.d. Kruk (wier naam
de vorige keer ten onrechte werd
weergegeven als I. S. Lamkeste v.d.
Viruk).
Huren
Waarom tracht de heer Bernhard
(Men schrijft ons' van 13.12.73) de
heren Boersma en Westerterp een
trap in de rug te geven met het ver
haaltje dat zij de dictatuur van de
linkse partijen proberen waar te ma
ken? Als er een paar ministers ver
guisd zijn door hun eigen partijgeno
ten, dan zijn zij het wel geweest. Als
de heer Bernard het onrechtvaardig
vindt, dat de 20 procent huurverho
ging van het vorige kabinet niet is
doorgegaan, schijnt hij toch wel
slecht op de hoogte te zijn van wat de
laatste vijf jaar met de huren is ge
beurd. Met medewerking van het vori-
g kabinet zijn de huren in sommige
gevallen in vijf jaar tijds met meer
dan 100 procent verhoogd.
Honselersdijk
C. Landman
Schade
Aan het commentaar Schade II van
De Tilburgse prof. dr. W. God-
dijn (vroeger directeur van het
sociologisch instituut en secreta
ris van het pastoraal concilie)
heeft een boek geschreven, dat
hijzelf aankondigt als een doe-
boek, waaruit te leren is welke
omstandigheden leiden tot voor
uitgang en achteruitgang in het
kerkelijk vernieuwingsproces. Hij
beschrijft dat proces aan de hand
van een sociologische beschou
wing van de Nederlandse katho
lieke kerk en hij laat dit volgen
door een historisch relaas over de
vertrouwenscrisis tusen Rome en
Nederland, die tenslotte leidde tot
stilstand van het proces.
Omdat een meer bevoegde binnenkort
hoopt over de sociologische kant van
Gcddijns studie te schrijven, pik ik
hier en daar enkele historische
graantjes uit dit interessante boek.
Dr. Goddijn venvacht dat het vernieu
wingsproces in ons land niet persé de
finitief gesloten is. Hij heeft het boek
derhalve de ondertitel meegegeven:
uitgestelde revolutie in r.-k. Neder
land. Tijdens een gesprek met hem
verduidelijkte hij deze opvatting.
'Wat in Nederland gebeurde in de
zestiger jaren was bijna een volledige
herhaling van wat eerder in Frank
rijk was gebeurd, inclusief de cate
chismuskwestie. In Frankrijk eindigde
de kerkvernieuwing met het verbod
van de priester-arbeiders.'
Dezelfde factoren
Goddijn verwacht dat in Duitsland de
zelfde factoren als in Nederland nu
binnenkort aanleiding zullen zijn voor
een belangrijke progressieve bewe
ging .Goddijn heeft de vernieuwing in
ons land van zeer nabij als adviseur
en vertrouwensman van het Neder
landse episcopaat meegemaakt. Van
deze plaats uit heeft hij gezien hoe
het proces tot stilstand kwam. 'Niet
in de eerste plaats als gevolg van een
actie uit Rome', aldus prof. Goddijn.
De pers heeft niet zo'n mooie rol ge
speeld bij het alarmeren van de Ro
meinse instanties.
In de tijd van het pastoraal concilie,
waar eens op een keer 172 persmen
sen aanwezig waren, haalde Nederland
Mr. Luns
telkenmale de voorpagina's van de we
reldpers alleen door zijn kathclieke
kerk. Deze enorme publiciteit vond
men vaak plezierig, maar zij leidde
tenslotte tot Rome's ingrijpen. Toen
het Amerikaanse blad Time en het
Franse Paris Match, eenmaal geschre
ven hadden over 'de desorganisatie
van de Nederlandse kerk', kon nie
mand dat valse beeld meer herstellen
in Rome. 'Alles wat we deden was in
de ogen van de één geweldig en in de
ogen van een ander geweldig fout.
Nederland werd hierdoor te hoog ver
heven door de communicatiemiddelen.
Dit irriteerde Rome, want Nederland
was te klein om dingen te mogen zeg
gen. die Duitsland zich op het mo
ment gemakkelijk kan permiteren.'
Hoe te werk?
Hoe ging Rome te werk? Goddijn
typeert in zijn boek Rome's strategie
als volgt: 'Tevoren wordt meestal op
verborgen wijze medewerking voor dit
ingrijpen verkregen bij bepaalde loka
le groepen die de vernieuwing vercor-
delen. Er worden aanvallen gedaan op
de publiciteitsmedia, die de vernieu
wing steunen. Soms verdwijnen deze
of gaan ze een andere koers varen.
Gezocht wordt naar de juiste perso
nen. die moeten worden uitgescha
keld. Deze personen worden in hun
goede naam aangetast. Zij worden zo
bekend als tegenstanders van de Ro
meinse maatregelen. Worden deze
maatregelen openbaar, dan wordt de
diffamatie van personen, van theolo
gen of van bisschoppen voortgezet.
Soms wordt de plaatselijke kerklei
ding niet zozeer formeel, maar dan
toch feitelijk gedesavoueerd. Er wor
den bezoeken aan Rome afgelegd. Er
komt een tweestrijd op gang. die er
reeds latent was, tussen voor- en te
genstanders van de Romeinse hou
ding. De hiërarchie is niet meer soli
dair. Er komen uittredingen van gelo
vigen en priesters. Protesten van
hoogleraren en literatoren. Ingezon
den stukken voor en tegen. Het con
flict tussen Rome en de lokale Kerk
wordt een conflict binnen de loka
le Kerk. De interne polarisatie werkt
verlammend en regressief. Er is ver
bittering, berusting aan de ene kant,
een stil triomfalisme aan de andere
kant. De verliezende groep publiceert
een witboek. De religieuze ordes en
congregaties, minder hiërarchisch ge
bonden, kiezen partij. Zij worden al
of niet onder druk gezet door Rome
en geven hier al of niet aan toe. Dan
volgt een stilte. De eindfase is inge
treden.'
Rome en Luns
Prof. Goddijn geeft Rome dus niet al
le schuld van de stagnatie van het
vernieuwingsproces in Nederland: 'De
regressie-elementen waren reeds veel
eerder aanwezig in de Nederlandse ge
loofsgemeenschap. Internationaal is
het stagnatieproces zelfs nog vroegtij
diger ingezet. Al tijdens de zittingen
van het Vaticaans Concilie. Nederland
heeft deze regressiebeweging in goed
vertrouwen geruime tijd ontlopen.
Totdat het van koploper internationa
le zondebok werd.'
Van de Nederlandse factoren die oor
zaak waren voor de stagnatie noemt
dr. Goddijn de verontrusten, die hun
centrum in 1964 hadden in Den Haag,
'waar de nuntiatuur was gevestigd en
er via buitenlandse ambassades en het
ministerie van Buitenlandse Zaken
(tot 1971 onder leiding van de huidi
ge secretaris-generaal van de NAVO J.
Luns) veel gelegenheid was tot inter
nationaal contact. In Den Haag is ook
het provincialaat van de paters jezuïe
ten gevestigd. Andere centra waren
Groningen. Tilburg en Zuid-Limburg.
Later kwam pas de figuur van de ul
tra-conservatieve pater W. Kotte in
Utrecht naar voren. Hij huurde in de
ze stad, waar kardinaal Alfrink woont,
een kerk voor een groep geestverwan
ten. In de plechtige openingsdienst
was J. Luns zeer demonstratief aan
wezig. Pater Kotte werd beschuldigd
van vrcegere contacten met de in
Noord-Frankrijk vertoevende tegen
paus Clemens XV.' Maar de actie te
gen de bisschoppen is vooral uitge
gaan van de groep Confrontatie. Prof.
Goddijn citeert de Nijmeegse prof.
Schillebeeckx, die schrijft: 'Zij klagen
over het gemis aan gehoorzaamheid
aan de paus en doen intussen al wat
ze kunnen om het gezag van de Ne
derlandse bisschoppen te fnuiken en
daardoor de onzekerheid in Nederland
verdroten.' Goddijn tekent hierbij
aan: Hij vindt deze vorm van integra-
lisme des te erger, omdat zij de schijn
draagt van vrome onderwerping en
verdediging van de orthodoxie.'
Hoogtepunt
CDA
Opnieuw is het Christelijk demi
tisch appèl niet van de grond ee
men. Een beetje onnozel gaven
paalde persmedia dit als groot nil ID
door. Want wie had dan gedacht n
het wel zou gebeuren? Iedereen r
de laatste tijd het gedrag vas Ut,
Christelijk Historische Unie vc
kon dit toch op z'n vingers na: er
nen. Terwijl de beide andere chi t g
lijke partijen hun uiterste best
om deze regering, waarvoor zij bi to]
totstandkoming echt niet stonde irai
juichen, loyaal tegemoet te tq ien
dook de CHU duidelijk de cons Vai
tieve hoek in. Het was niet ma no£
om bij welk aanhangig punt oc de
voorspellen hoe de kamerleden Alt
deze partij zich zcuden opstellen, eve
getwijfeld als konsekwentie van ten
standpunt bij de formatie van di Hel
binet. Maar is het reëel? Op het i lijk
le vlak doet deze regering z'n uit De
best om hen die gemeenlijk het ciej
de dupe worden van een ekonom tori
regressie te beschermen. Zuiver He'
lijk gezien zou iedereen dit mi onr
toejuichen, al was het alleen maa te
juist in die kringen ontevredenhe ver
voorkomen en niet terecht te ki eer
in Engelse situaties. Bij welke To<
ties bepaalde machten in de wi sin
wel eens heel blij zouden u stel
zijn, dat op deze gezochte of i Con
zochte manier de ekonomie van vri;
westen op losse schroeven kon vor
staan. Maar sedert wanneer mag doe
regering van een christelijke iijr
niet meer in de allereerste plaats zaa
ken aan hen die altijd uit de v<
dreigen te vallen? Hebben we d; md
weinig geleerd? Er wordt wel n
zwaaid met alternatieve wijzen va !n,
gemoettreding van de huidige k de
maar nog nergens heeft iemam
zinnige wijze kunnen aangeven
dit beter en voorzichtiger zou mi
geschieden dan de huidige regit d
dat poogt te doen. Zonder bravoul.O.
zonder krampachtigheid. Zolanghr c
onder de christenen in ons land
overeenstemming bestaat ten aai
van de meest fundamentele ori t
ties die ons vanuit de Schriften
den aangereikt, en daartoe rekJ
primair dat God de God van het r
der armen (overal) is, zal er van
CDA niets terecht komen en|
niets terecht moeten komen.
NED. HERVORMDE KERK
Bedankt voor Zoetermeer: A.
te Vlaardingen.
GEREF. KERKEN (VRIJG).
Aangenomen naar Grootegast
Hoorn, kand. te Sappemeer, dif^
dankte voor Baflo- Pieterburen,
relsweer-Ten Post, Aduard, Kaï
Zaamslag, Drogeham, Gorinchem5'
gerak, Wetsinge-Sauwerd, Musse.^.1
Surhuisterveen-Opende.
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Mijdrecht: Nrc>e)
Nieuwer.huijze te Delft. scl
Bedankt voor Hamilton (Ontario I v
nada) bij de free christian refok
church: D. A. Klien-Onstenk te
sluis.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Dordrecht: P. Blo
Dirksland; te Slikkerveer; R.
gaard te Leiden.
1 1
rio:
Groepen als Confrontatie doen het
voorkomen alsof het beleid van de
bisschoppen heeft gefaald en alsof zij
het vertrouwen van de kerkleden
kwijtgeraakt zijn. Dr. Goddijn herin
nert evenwel dat in 1969 88 procent
van de door het Nipo ondervraagde
katholieken in het algemeen vertrou
wen in de Nederlandse bisschoppen
heeft. Slechts negen procent zegt dat
vertrouwen niet te hebben.
Toch vond Rome het nodig het beleid
van de Nederlandse bisschoppen te
corrigeren met een beroep op de
meerderheid van de Nederlandse ka
tholieken. Een correctie-procedure bo
vendien die niets aan de dubbelzin
nigheid overliet, waarmee Rome door
gaans allerminst zuinig omspringt.
Het hoogtepunt van het conflict tus
sen Rome en ons land was (en is nog
steeds) de kwestie van de gehuwde
ambtsdrager. Doordat Rome over dit
onderwerp de discussie domweg ver
bot d. lijkt een oplossing voorlopig
niet binnen bereik. Prof. Goddijn zegt
'dat elke oplossing te laat zal zijn' en
hij wijst op het feit dat vorig jaar
nog maar 29 nieuwe priesters gewijd
werden, terwijl een derde van de Ne
derlandse parochiepriesters ouder dan
55 jaar zijn.
Dr. Goddijn eindigt zijn boek niet in
mineur. Hij geeft een soort blauw
druk voor overleving (Hij noemt het
een 'blueprint for survival', want het
boek was aanvankelijk bedoeld voor
het buitenland). 'Er waren in de re
cente kerkgschiedenis van Nederland
bisschoppen met een moderne stijl
van gezagsuitoefening, in goede com
municatie en interactie met priesters
en leken. Deskundigen van diverse
disciplines, vooral de theologen, beoe
fenden hun wetenschap in nauw con
tact met de pastorale praxis en de fei
telijke, lokale kerkgemeenschap. Er
waren bekwame journalisten van radio,
pers en televisie die financieel on
afhankelijk waren van de Kerk en een
zekere affiniteit vertoonden met de
gebeurtenissen in de kerkgemeen
schap. Hun berichtgeving en commen
taren bevorderden de vrije en kriti
sche opinievorming. Dat recept houdt
Goddijn voor aan de kerk in andere
landen.
Peter L. Berger en Brigitte Be
Sociologie; Ambo, Bilthoven, 355
prijs 22.50.
De opzet van deze inleiding in
ciologie is misschien origineel,
daarom nog niet geslaagd. De roW l
ding die het Amerikaanse ecb jjj
Berger de beginnende student
geïnteresseerde leek (voor hen i
boek bedoeld) geeft, heeft 't kal een
van een gezellige wandeling lang
instituties die de mens tegenkoi
zijn levenspad van wieg tot graf.
sociologisch gezegd: vanaf de s(
serende zindelijkheidstraining tc
met de meer verheven waardef
normen die de schrijvers ter
brengen op het moment waaro
stervende mens vraagt naar diElD
van het leven. fcrsli
Ons bezwaar tegen zo'n opzet is
te weinig gezocht wordt naar
systematiek die uit het vak zelf
komt. Het boek wordt daardoi
breedsprakig en gezellig. Zo on
een verkeerde indruk van wat si
gie nu is. Dat misverstand ka)
ontstaan doordat het boek nogal e
rikaans is. De hele discussie tuss
aanpassings-sociologie en de van T
sprong marxistische conflict-socif^
komt niet goed uit de verf.
Het boek van de Bergers is wel
baar als eerste introductie. Maar
die inleidingen die er al besti
het niet het boek waar we op zat
wachten.
ACCRA Zeven protestantse
in Ghana zijn het eens geworden
een plan om samen te groeien t(
evangelische kerk van Ghana. D
enigde kerk zal in 1976 definiti
stalte hebben gekregen. De s
groeiende kerken hebben een lei
van anderhalf miljoen, dat is de
van het aantal christenen in G
Deze drie miljoen christenen v<
samen 33 procent van de bevolki
mi]
t S
ge
I
