Wij blaffen tegen
de verkeerde boom
dichtbij
immentaar
penhagen (1)
Een kwart eeuw na het doodvonnis tegen
Josef Kotalla, een van de 'drie van Breda'
penhagen (2)
Twee militairen
in busje bij
botsing gedood
Drtier sexclub
ikent fataal schot
MIST
zeg maar ja tegen holland
plaat
dorstig
diepgaand
het weer
P4/K UT/KWARTET VRIJDAG 14 DECEMBER 1973
BESNENLAXD/C0MMENT A A R T5/K7
en morgen houden de rege-
lers van de negen EEG-Ianden
upenhagen een topconferentie,
iatief daartoe is uitgegaan van
president Pompidou. Dit
[te denken. Het is geen geheim,
ipidou niet tot de vurigste de
len van West-Europa behoort en
fin ideeën over de verdere ont-
ig van dit deel van de wereld
x>k niet beheerst worden door
arme voorliefde voor democrati-
irocedurcs. Als hij het in de
voor het zeggen had, zouden hij
paar andere regeringsleiders
ven in onderonsjes uitmaken, hoe
!uropa van morgen crliit zou
•n zien. En hoewel hij het in de
niet alleen voor het zeggen
valt te vrezen, dat zijn voorkeur
uidelijk stempel drukt op de top-
itie die vandaag begint. Welis-
worden ook de ministers van
indse zaken er toegelaten,
volgens de laatste berichten zal
is een deel van de beraadslagin-
iiitsluitend door de regeringslei-
De Engelsen kennen de boeiende spreekwijze 'To bark up the wrong tree', tegen
de verkeerde boom opblaffen. Men denkt daarbij aan honden, maar het beeld
kan ook naar de mensenwereld worden overgedragen. Wij, in Nederland, blaf
fen vaak tegen de verkeerde boom op.
avai ivorden gevoerd, zij het met hulp
jlkcn.
om twee redenen een bedenke-
wruitzicht. In de eerste plaats
zo'n onderonsje lijkt te veron-
illen, dat alle betrokkenen in de
ig van hun land dezelfde positie
:n. Deze veronderstelling is on-
De premier van Engeland (om
president van Frankrijk maar
ijgen) is binnen het kabinet een
lachtiger en onafhankelijker fi-
dan bij voorbeeld zijn Neder-
collega. Een bijeenkomst als
Kopenhagen zet de deelnemers
n voetstuk waarop sommigen
niet thuishoren.
bezwaar is algemener van
Als de politieke eenwording van
Europa wenselijk is en die
is op het ogenblik minder ge-
otort elijk te beantwoorden dan som-
,ni i denken dan zal ze zich in
igd
anzei
pal democratische lijnen
:n voltrekken. Een volwaardig
pees parlement is daarbij onont-
jk. Dat hebben we niet en als
an Pompidou en Heath ligt, kun-
we daar nog heel lang op wach-
In deze situatie zijn onderonsjes
'regeringsleiders' die beogen, op
nige gebieden een gezamenlijke
pesc politiek uit te stippelen, rond-
waarlijk, omdat er onvoldoende
ieve democratische controle kan
f en uitgeoefend op wat in zulke
ijkingen wordt bekokstoofd. We
[Man ook, dat het Franse streven
ian dit soort topconferenties een
)ees instituut te maken, in Ko-
igen getorpedeerd zal worden.
Jon de Nederlandse regering nochtans
ing naar Kopenhagen heeft willen
1 n. is overigens wel te billijken,
v n het eventuele belang van deze
oepe mfcrentie voor de Nederlandse
c amie. Hoewel er geen agenda is
esteld. hoeft er niet aan te wor-
getwijfeld, dat de oliecrisis een
belangrijk onderwerp van gesprek
rarmen. Zoals bekend is, wacht
Beu'crland nog steeds op het bewijs,
Ic EEG ook op het gebied van de
'rt oorzien ing de naam van gemeen-
Pai waard is. Velen hopen en som-
verwachten, dat dit bewijs in
l.'jtnhagen zal worden geleverd. Wij
het hopen, maar stellen tegelij-
jd vast, dat, als Frankrijk en En
id in principe bereid zijn die hoop
[rvullen, ze daar in elk geval van
:rland een prijs voor zullen vra-
In dit opzicht komt het recente
;aanse aanbod, Nederland te
en met zijn olievoorziening, onze
ring vermoedelijk goed van pas.
onderhandelingspositie ten op-
van de EEG-partners is er
rschijnlijk door versterkt. Waar-
nlijk want het maakt natuur-
wel wat uit, ten eerste, of Ameri-
an zijn aanbod ook een prijskaart-
teft bevestigd; ten tweede, wat er
dat prijskaartje staat; .en ten derde,
bet antwoor.d op deze vragen aan
EEG-partners bekend is.
Dat zouden wij op 14 december 1973
een ogenblik kunnen beseffen. Op de
ze dag is het namelijk 25 jaar geleden
dat de Duitser Josef Kotalla, vrijwilli
ger in een SS-regiment, plaatsvervan
gend commandant van het kamp te
Amersfoort waar de Duitse bezetters
Nederlanders en Russen aan zijn sa
disme toevertrouwden zij wisten
wat zij deden, die Duitse bezetters
door het Bijzonder Gerechtshof te
Amsterdam ter dood veroordeeld
werd. Kotalla heeft enige honderden
gevangenen mee helpen fusilleren en
dat was bepaald niet het ergste. Presi
dent J. A. van Hamel merkte op dat
de gepleegde mishandelingen zo hard
vochtig en wreed waren, dat 'het
kamp tot een hels verblijf is gewor
den voor een niet te becijferen aantal
Nederlanders'.
Na de aanslag op Rauter werden 49
van de gevangenen door acht man on
der leiding van Kotalla doodgescho
ten. 'Misschien krijg je wel het ijze
ren kruis', fluisterde zijn commandant
Berg hem in, en Kotalla gaf de omver
gefusilleerden persoonlijk het nek
schot. De acht soldaten van het pelo
ton gaf hij een borrel, of hij zelf het
ijzeren kruis ontvangen heeft weet ik
niet, maar Berg, de commandant die
hem zijn gang liet gaan, herkreeg in
1960 de vrijheid al, daar heeft geen
hond tegen gehuild, geblaft of ge
jankt. Zoveel te meer gaat de horde
te keer zodra iemand de overweging
durft te uiten dat de Drie van Breda
nu eens moeten worden vrijgelaten.
De horde blaft dan tegen de verkeer
de boom!
GRATIE
Het doodvonnis van Kotalla is niet
uitgevoerd, hij kreeg gratie. Teen en
kele jaren gelden de gemoederen over
de kwestie van dé vrijlating van 'De
Drie van Breda' weer hoog oplaaiden,
kregen wij te lezen dat de eigenlijke
oorzaak van de omzetting van de
doodstraf in levenslang was, dat ko
ningin Juliana op geen enkele wijze
aan verdere executies heeft willen
meewerken. Daar zou men respect
voor moeten opbrengen: Men heeft
een koningin of men heeft geen ko
ningin.
Mijn bescheiden mening is in de eer
ste plaats, dat de Koningin haar me
dewerking aan een terechtstelling
moet kunnen weigeren wanneer zij
zich daartoe van binnen uit gedwon
gen voelt. Verder deel ik haar be
zwaar tegen de doodstraf in het alge
meen. Wat betreft de omzetting, door
gratie, van doodstraf in levenslange
gevangenisstraf is er dacht ik niets
verontrustend aan de hand.
Men zou zich alleen kunnen afvragen
of het feit dat er gedurende de oorlog
en in de eerste jaren daarna dan toch
maar wel terechtstellingen hebben
plaatsgevonden ons dan niet uiterma
te meet verontrusten. Misschien is
het tot verbazing van de lezer dat ik
deze vraag ontkennend beantwoord.
NOODWEER EXES
In 1956 heb ik al eens uiteengezet hoe
ik met deze schijnbare tegenspraak
vrede heb. Ik vergeleek de kwestie
toen met de strafrechterlijke situatie
van het noodweer exes. Volgens vrij
wel een ieders rechtsgevoel en ook
overeenkomstig ons recht mag de aan
gevallen mens zich verdedigen, ook al
zou de aanvaller op zijn beurt nu
slachtoffer worden.
Maar er is meer, er kan zelfs een ver-
ontschuldigingsgrond aangevoerd wor-
door prof. mr.
W.H. Nagel
den wanneer de aangevallene, in een
geëmotioneerde toestand waarin de
aanval hem heeft gebracht, niet op
slag heeft kunnen ophouden. De opge
wekte "verdedigingsagressie freewheelt
als het ware nog heel eventjes na. Let
wel, 'noodweer exces' rechtvaardigt
niet, maar houdt een verontschuldi-
gingsgrond in. Hij kan dus slechts
worden aangevoerd voor direct, niet
te lang na de aanval plaatsgevonden
reactie.
Deze voor personen voorziene veront-
schuldigingsgrond kan men met soort
gelijke beperkingen ook aanvaarden
voor sociologische figuren en structu
ren. Het is dc Koningin die met haar
Gevangenhouden
nu niet langer
aanvaardbaar
'nu is het genoeg geweest' het einde
van de periode van de gelding van
het noodweer exces voor het volk
heeft aangegeven.
In de tweede plaats neem ik aan dat
de Koningin principieel tegen de
doodstraf is, en dat dit feit haar het
einde van de terechtstellingen des te
gemakkelijker heeft kunnen doen
vaststellen. Ik vind dat een instelling
die bij de Nederlandse cultuur past,
en mag mijzelf wel uit de genoemde
oratie citeren: 'Die executie van een
straf, waar de veroordeelde nooit
meer onderuit kemt, waar hij in blij
ven moet, preverteert het karakter
van de straf. De grenzen van een
strafstelsel zijn derhalve bepaald door
datgene, wat een veroordeelde kan
verdragen, wil hij zijn plaats in de
gemeenschap weer kunnen innemen.
DOODSTRAF GEEN STRAF
Hiermee heb ik feitelijk al uitgespro
ken dat de doodstraf waarmee deze
grens immers onherroepelijk over
schreden wordt, geen straf is. De
doodstraf is juridisch een onredelijk
heid, een onding. Ik zeg hier, dat het
doden als straf onmenselijk is. Dat
wil iets anders zeggen, dan dat het
doden in de strijd om zelfbehoud on
menselijk zou zijn. Ook zij, die me
nen, dat men, in oorlog aangevallen,
beter kan omkomen dan zelf te do
den, zullen geloof ik niet zozeer
dit doden in zelfverdediging onmense
lijk achten, dan wel de supermenselij-
ke houding van het dulden aanbeve
len'.
Dit voert ons tot het laatste punt; Is
het redelijk, heeft het in lijn van de
verwachtingen gelegen, kan de Konin
gin hebben bedoeld, ja, is het recht
vaardig, te eisen dat de begenadigde
nu tct de dood in gevangenschap
moet blijven? Zie boven: nee. De ge
vangenisstraf heeft manifeste en la
tente functies. Tot de functies be
hoort niet, het laten dood gaan van
gevangenen. Dat het Nederlandse volk
dat niet wil zien vind ik beperkt. Ik
ga zelfs zover, dat de slachtoffers van
1940 tot 1945 opzettelijk beperkt van
inzicht gehouden worden door veel
leidslieden, die de meute liever niet
tegen de bomen willen laten opblaf
fen. tegen de bomen die daar in wer
kelijkheid voor in aanmerking komen.
TWEE GROEPEN
Ik zei al dat de ook in Amersfoort
aanwezige controleur, inspecteur en
chef van Kotalla al in 1960 weer op
vrije voeten gesteld is, en dit leidt
mij tot professor C. F. Rüter van de
stedelijke universiteit te Amsterdam,
die in 1972 in een uitvoerige analyse
aangetoond heeft dat twee groepen
van de Duitse misdadigers zijn ge
straft, maar dat één belangrijke groep
de dans is ontsprongen. Gestraft zijn
de allerhoogste nazibonzen voorzover
ze geen zelfmoord hebben gepleegd,
en gestraft zijn de lagere, de uitvoer
ders, die bloedende handen kregen.
De grote middenmoot, die de misdadi
ge mogelijkheden in belangrijke mate
meebepaald heeft, is de dans ont
sprongen, tot die middenmoot behoor
den de niet al te opvallende leden
van de Duitse militaire bevelhebbers
en stafleden. Zij hebben de plannen
tot de overrompeling van vreemde,
soms buurlanden, waar straks de
Kotalla's tekeer zouden gaan, ge
maakt. Ze hebben de veroverde gebie
den met hun legers bezet gehouden
en het de Kotalla's mogelijk gemaakt
vrij te blijven 'werken'.
Waarom is Hitiers generale staf door
het tribunaal van Neurenberg niet tot
een misdadigersorganisatie verklaard,
zoals de aanklagers wensten? Voorna
melijk niet, daar het tribunaal ver
klaard heeft, omdat die staf geen 'orga
nisatie' of 'groep' was in de zin van
artikel negen van het Charter. Met
deze formalistische handgreep heeft
het westen zijn verdachte aanstaande
bondgencten kunnen redden. Hoewel
het tribunaal tot de uitspraak komt
dat de kerels van Hitiers staf geen
groep of organisatie vormden in de
zin van artikel negen dus niet als zo
danig konden worden veroordeeld,
voegt het hieraan 'tot troost' nog wel
een paar woorden toe.
'Zij waren in grote mate verantwoor-
Josef Kotalla zoals hij er tijdens
de oorlogsjaren uitzag.
delijk voor de ellende en het lijden
van Hitier en de zijnen academisch en
mannen'. 'Zonder hun militaire lei
ding zouden de agressieve ambities
van itler en de zijnen academisch en
onvruchtbaar gebleven zijn'. Ofschoon
zij naar de woorden van het Charter
dan geen groep vormden 'they were
certainly a ruthless military cast', wat
betekent: 'Het was zeer zeker een on
meedogende militaire troep'. Kortom,
het Duitse militarisme blceide met
zijn tijdelijke bondgenoot, het nazis
me. evengoed of zelfs beter dan het
in het verleden ooit gedaan had. 'Het
is de waarheid dat zij aktief deelna
men aan of als getuige toekeken bij
Hitiers brutale misdadigheid, een mis
dadigheid groter en schokkender dan
de wereld ooit het ongeluk gehad had
mee te maken'. (Zie deel 22 van de
stukken van het internationale mili
taire tribunaal te Neurenberg, bladzij
de 484).
Een van deze verdachten was Bennec-
ke. De emoties van het Nederlandse
volk, die het denkbeeld van de vrijla
ting van J. J. Kotalla oproept, is even
verachtelijk als de onnadenkendheid
en onderworpenheid waarmee het
Jürgen Bennecke in 1967 zijn intrek
laat nemen in het kasteeltje in Bruns-
sum. Hij kwam in de plaats van de
aangewezen Hitler-militair Schnez,
maar die was zelf voor Nederland ab
soluut niet aanvaardbaar wegens zijn
verleden. eBnnecke wel. Hij meldde
zich in 1930 vrijwillig als aspirant-of
ficier bij het rijksleger; en leek weer
een militaire toekomst voor Duitsland
te dagen! Tijdens de tweede wereld
oorlog diende hij in verscheidene
functies bij de generale staf, in de
Balkan en in Rusland. Hij heeft in
naam van de Führer en het facisme
dood en verderf gezaaid, een ellende
die ondermeer geconcretiseerd werd
door de Drie van Breda. Maar Ben
necke kwam eraf met in totaal twee
jaar Engelse krijgsgevangenschap. In
1952 werd hij in de commissie be
noemd die de herbewapening van
West-Duitsland moest organiseren.
Het is op 14 december 1973 nodig,
vast te stellen dat het niet aanvaard
baar is de Drie van Breda gevangen
te houden. Gerechtigheid is distribu
tief, of is er niet. Het is nodig, de
ogen te openen voor het feit dat de
ongerechtigheid een berekende onge
rechtigheid is. Er zit systeem in onze
ongerechtigheid. En het zou tegen dat
systeem moeten zijn, waartegen wij,
honden van Nederland, moeten leren
blaffen.
Mr. W. H. Nagel is hoogleraar aan de
Rijksuniversiteit te Leiden.
WIERINGERMEER De negentien
jarige H. J. van Apeldoorn en de
twintigjarige P. H. Holland, resp. uit
Driebergen en Nijmegen, beiden mili
tair, zijn omgekomen toen het auto
busje waarin zij zaten vanaf een zij
weg de E10 wilde oprijden en door
een vrachtwagen met oplegger gegre
pen werd. Een derde militair, die in
het busje zat, werd levensgevaarlijk
gewond.
max. neer-
temp. slag
ss" atTA De 33-jarige portper Ge-
e 5 D- heeft bekend het schot te
mai &en gelost, dat een einde maakte
ianai1 leven van de 25-jarige Franse
van Mtuee Marquirita Guimese. Het
•weghaal dat twee gewapende mannen
sexclub zouden zijn binnengedron-
I en een van hen de jonge vrouw
lotel hebben neergeschoten, had de
pel. tjer en de Francaise Christine J.
daar ook werkte, verzonnen.
- istine heeft nog geen bekentenis
elegd.
°fge heeft de rijkspolitie verteld,
EO het wapen, een stengun, in de
ans('ken lag, waar hij zich met het
Stoffer bevond. Toen hij het wa-
I ja1 pakte, zou hij waarschijnlijk met
gfr i vinger ergens tegenaan zijn geko-
;tan- n. waardoor het schot afging. De
i de el trof de francaise in de buik.
ileS- na een mislukte poging de hevig
izet *dende wond te verbinden, werd
vrouw naar een ziekenhuis ge-
cht Daar overleed zij.
Amsterdam
regen
7
1
De Bilt
regenbui
7
2
Deelen
regenbui
7
1
Eelde
regenbui
7
3
Eindhoven
regenbui
8
3
Den Helder
weerlicht
7
0.1
Luchth. R'dam regenbui
8
1
Twente
regenbui
7
1
Vlissingen
regen
8
0.6
Zuid-Limburg
regen
7
1
Aberdeen
hagelbui
5
3
Athene
geheel bew
13
0
Berlijn
regen
4
4
Bordeaux
motregen
12
1
Brussel
regenbui
8
0.2
Frankfort
zwaar bew
6
0.6
Genève
regen
4
0.5
Helsinki
sneeuw
—2
0.1
Innsbruck
sneeuw
1
0.1
Kopenhagen
sneeuwbui
4
0.4
Lissabon
onbew
16
0
Locarno
licht bew
1
0
Londen
zwaar bew
9
0
Luxemburg
zwaar bew
6
3
Madrid
onbew
12
0
Malaga
onbëw
17
0
Mallorca
licht bew
14
0
München
regen
4
0.3
Nice
onbew
14
0
Oslo
geheel bew
0
6
Parijs
geheel bew
11
0.1
Rome
onbew
12
0
Split
geheel bew
10
0.1
Stockholm
sneeuw
2
3
Wenen
ijzel
0
0.1
ZUrich
regen
5
1
Casa Blanca
onbew
17
0
Istanboel
onbew
10
0
Las Palmas
half bew
0
ZONNIG
SNEEUW
OPKLARINGEN
ONWEER
err:
cCZb
BEWOLK
NG
REGEN
10
MAX. TE MP.
HAGEL
70
MIN. TEMP.
WINDRICHTING
onder redactie van loessmil
Een schouderklopje voor olie-arm
Nederland om de moed er in ie
houden komt van zes joodse inwo
ners van San Francisco in Califor-
nië. Of eigenlijk een flinke klap
op de schouder, want die zes
twee echtparen en twee eenlingen
kochten in het weekblad San
Francisco Jewish Bulletin een hele
advertentiepagina om persoonlijk
hun bewondering voor ons land
uit te spreken. Bovenaan staat een
kaart van Europa met de tekst:
Navo-landen: nee! Nederland: ja!
en dan volgt de verklaring in de
vorm van een brief, gericht 'Aan
Holland'.
Dit is, aldus de brief, zonder twij
fel de meest beschamende periode
voor West-Europa sinds München,
en voor Japan sinds Pearl Harbgr
'De houding van Nederland staat
in scherp contrast met het lafharti
ge gedrag van de meeste Westeuro-
pese landen en Japan. Die landen
zijn zonder enig verzet voor de olie
sjeiks door de knieën gegaan en
zijn desnoods bereid Israëls be
staansrecht, mensenlevens en hun
eigen eer voor olie te versjache
ren. Het is om misselijk van te
worden, dat Duitsland en Japan,
die toch de grootste mensenslach-
tina aller tijden op hun geweten
hebben, aan die ervaringen niet
wat meer moreel verantwoordelijk
heidsgevoel overgehouden hebben.
Zo mogelijk nog erger is het, dat
Engeland en Frankrijk, die eens
zij aan zij streden voor de mense
lijke waardigheid, die morele ver
antwoordelijkheid volkomen kwijt
zijn.
Maar Nederland, dat weigert zich
voor de oliesjeiks in het stof te
buigen, houdt de hoop op een
menswaardige toekomst levend.
Wij willen op alle mogelijke ma
nieren onze gevoelens van respect
uitdrukken. Als we naar Neder
land kunnen gaan in plaats van
naar andere Europese landen of
naar Japan, dan zullen we dat
doen. Kunnen we net zo goed van
de KLM gebruik maken als van
andere Europese of Japanse lucht
lijnen, we zullen het niet nalaten.
Als wij als zakenmensen of consu
menten Nederlandse artikelen kun
nen kopen in plaats van goederen
uit andere Europese landen of uit
Japan, dan zullen we dat zeker
doen.
We koesteren niet de illusie dat
we ons in een zaak van enige eco
nomische betekenis storten, maar
voor ons is het een manier om on
ze achting voor een groot land tot
uitdrukking te brengen en boven
dien een kwestie van zelfrespect.
Wij zijn er zeker van dat miljoe
nen anderen precies zo over Ne
derland denken'.
In de verklaring staat nog, dat het
ook Nederland icas dat na de afge
dwongen sluifing van het kamp
Schönau in Oostenrijk spontaan
aanbood een opvang mogelijkheid
voor Russische joden op doorreis
naar Israël te creëren. Dat is een
beetje al te mooi voorgesteld, want
het plan is nooit verder gekomen
dan een schriftelijke suggestie in
de Tweede Kamer. Maar een aardi
ge brief is het wel
De kaart van Europa met ons land als gunstige uitzondering tussen de
andere Navo-partners, zoals die is afgedrukt boven een paginagrote open
brief in een in San Francisco verschijnend weekblad.
Groepsleider Peter Kits van Groot
Emaus in Ermelo (dus niet die
verzorgingsinrichting waarvoor de
actie-Ermelo gevoerd wordt) heeft
samen met een kinder- en een ge
mengd koor een l.p. volgezongen
met geestelijke liederen. Niet zo
maar voor de lol, maar voor 'zijn'
kinderen op Groot Emaus, aan wie
de opbrengst besteed wordt Daar
om hopen hij en zijn collega's na
tuurlijk dat veel mensen 17,65
(plaat plus verzendkosten) op post
giro 1135719 tn.v. de heer K. J.
Klok, Veldweg 1, Ermelo, willen
storten, die dan de l.p. zo gauw
mogelijk thuis krijgen. Hoe meer
verkochte platen, hoe meer vreugd
op Groot Emaus.
De Amerikaanse politie mag voort
aan iedereen die aangehouden
wordt, tot op het bot fouilleren.
Vluchtig aftasten op wapens is
niet meer genoeg, zelfs niet als het
alleen maar om een verkeersover
treding of een ander licht vergrijp
gaat want je weet maar nooit. Die
beslissing is genomen door het ne
gen leden tellende opperste ge
rechtshof in Washington waar
van overigens drie leden tegen
stemden dat voorbeelden bij de
hand had van automobilisten die
alleen voor een verkeersfout wer
den aangehouden en later drugs op
zak bleken te hebben. Vandaar dat
het hof een diepgaande visitatie
noodzakelijk achtte, die de ploitie
nu het recht geeft allerlei bezittin
gen in beslag te nemen die niets
met de reden van de arrestatie te
maken hebben.
Onze waterbedrijven zijn voor het
drinkwater nu nog voor éénderde,
maar in het jaar 2000 al voor twee
derde op het oppervlaktewater aan
gewezen. Logisch dat ze zich er het
hoofd over breken hoe dat dan wel
zal moeten, want het water doet
niets anders dan alsmaar verder
vervuilen. Groot belang bij goed
drinkwater hebben de jongeren,
die in 2000 net in of tegen de mid
delbare leeftijd aan zullen zitten
en dus nog lang moeten kunnen
drinken. Om hen van de ernst van
de watertoestand te doordringen,
gaat het ministerie van volksge
zondheid en milieuhygiëne tien
duizend folders over twee drinkwa
ter-films naar scholen en jeugdor
ganisaties versturen. Ook perso
neelsbladen en waterleidingbedrij
ven krijgen wat exemplaren. De
films zelf zijn eventueel aan te
vragen bij de filmotheek van de
rijksvoorlichtingsdienst. Ze heten
'Dorstig Europa' en 'Water voor
waterland' en gaan uiteraard over
de watervervuiling en waterzuive-
rings-problemen, met als de folders
Jarig Alles wat op
geheven wordt, bestaat volgens ons
niet langer, maar met een regi
ment zit dat blijkbaar anders. Zo
is het vierde regiment infanterie
opgeheven, maar niettemin gaan
oud-militairen z'n 160ste verjaar
dag vieren. Dat gebeurt op 12 ja
nuari en wie behoefte heeft met
de 'overledene' te fuiven, moet
zich opgeven bij secretaris A. Ou-
werkerk, Hooglandse Kerkgracht 2
in Leiden.
'Kon je echt geen andere weg vinden om de spits-drukte te ontlopen?'
Kouder
Van onze weerkundige medewerker
Het wordt kouder. De polaire show
speelt zich af in de staart van een
stormdepressie van 975 millibar in de
Oostzee met welwillende medewerking
van een Atlantisch hogedrukgebied,
waarvan het centrum zich gisteravond
met 1039 millibar dichtbij het weer-
schip K ten westen van de Golf van
Biskaje bevond. Trogstoringen op de
Noordzee deden heel wat buien met
hagel ontstaan, terwijl er zich boven
dien een stormveld ontwikkelde. De
wind loeide gisteravond vooral aan de
Schotse oostkust: St. Abb's Head rap
porteerde om 19 uur een noord-noord-
wester storm van gemiddeld 10 Beau
fort met uitschieters tot 12 Bf. (or
kaan). De wind had er een maximale
snelheid van bijna 120 km/uur. Wind
stoten van 10 Bf. werden onder meer
gemeld door Prestwick en Manchester.
Op de meeste plaatsen in Schotland
en noord-Engeland viel de neerslag
nog als hagel, wat meer noordelijk
mei sneeuw. Op de Shetlands lag bij
een temperatuur van 1 graad Cel
sius gisteravond 2 cm. Het is te ver
wachten dat ook Nederland tijdens
het weekeinde wat meer in de greep
van de poolkou komt, waarbij sneeuw
buien eveneens mogelijk zijn en voor
de afwisseling ook weer eens lichte
vorst in de nacht. Op IJsland vriest
het op dit ogenblik streng. Gistera
vond gaven Reykjavik en Akureyri
-14 en een station in het uiterste
noordoosten -15 gr. C.
Het onweer dat zich gisteren plaatse
lijk in Nederland en op de Noordzee
voordeed, heeft 'profeet' Pruiksma in
Boxum ervan overtuigd, dat ons dit
seizoen geen werkelijke winterkou te
wachten staat. Eerder denkt hij in de
richting van een zacht seizoen, even
als in 1966-'67 toen het in de eerste
en tweede week van december ook on
weerde en de maand zeer nat werd
met plaatselijk meer dan 150 mm
neerslag. In februari volgden drie fu
rieuze stormen, waarvan er één de
Urker kotter 'Maartje' deed vergaan
met vijf man.
Tenslotte nog een contrast: op 5,5 km
hoogte werd gistermiddag in Assoean
(Egypte) -10 graden Celsius gemeten:
daarentegen in het noord-Finse So-
dankylü -37 gr. C.
HOOG WATER 15 december Vlissinp.en:
5.31—17.56. Haringvlietslutzen: 7.20—19.41.
Rotterdam: 8.1520.58. Scheveningen: 6 42—
19.08, IJmuiden: 7.26—19.52. Den Helder:
11.38—23.34, Harlingen: 1.12—14.06. Delfzijl
313.—15.56.
