Weer botsing over
prijscompensatie
ORGELS PIANO'S
BRIJNEN
PLAATS EEN
KOERIER
Stijgen voedselprijzen
is van tijdelijke aard
Industriebonden scherp tegenover werkgevers
Dirk en Simon
leggen ruzie bij
Gaan mevrouw'meneer nog op wintersport
van 'tjaar?
Léon
Zoekt u een woning?
Makelaarskantoor W. de Leeuw
Smit's woninginrichting
heeft wat u zoekt
Smit's woninginrichting
TURFMARKT 7 - LEIDEN - TELEFOON 01710-21595
foil nü
uw oude benzineslurper
bij ons om en maak 4x winst
I
1
I
-ROl'T/KWARTET VRUDAG 14 DECEMBER 1973
L23
Van onze sociaal-economische redactie
PEN HAjAjG Hèt vraagstuk van de prijscompensatie heeft de industriehonden van het NVV, NKV
en CNV en de industriële werkgevers opnieuw met elkaar in botsing gebracht. Het afgelopen voor
jaar leverde dit vraagstuk het grootste na-oorlogse arbeidsconflict op. Het akkoord dat de parlijen
toen sloten is nu aan flarden gescheurd en opnieuw weigeren zij elkaar een centimeter toe te geven
in de kwestie of de hogere inkomens wel of niét minder prijscompensatie mogen krijgen ten gun
ste van de laagstbetaalde.
De directe aanleiding tot het weer op
laaien van het conflict vormde het
rapport dat de Wageningse hoogleraar
mevrouw drs. C. M. Visser, voorzitter
van het bestuur van de Stichting
voorlichtings instituut voor het ge-
zins-budget in samenwerking met het
Centraal Bureau van de Statistiek en
het Nederlands Economisch Instituut
heeft opgesteld.
Zo op het eerste gezicht is er aan dit
rapport weinig of geen touw vast te
knopen. Zich precies houdend binnen
het raam van een opdracht beschrij
ven de samenstellers van het rapport
hoe het uitgavenpakket van de ver
schillende inkomenscategoriën zich de
afgelopen tien jaar heeft ontwikkeld.
De kernvraag daarbij was of het uit
gavenpakket van de lagere inkomens
wellicht groter is geworden dan het
pakket van de hogere inkomens, met
andere woorden; is de koopkracht van
de gulden voor de lagere inkomens er
In vergelijking tot de hogere inko
mens meer op achteruit gegaan. Zou
dat het geval zijn dan mag worden ge
constateerd dat de hogere inkomens
groepen in de afgelopen jaren zijn
overgecompenseerd.
Arbeidsonrust lijkt
niet uitgesloten
Welnu, de conclusie van het rapport
is dat de koopkracht van het uitga
venpakket van hogere inkomens in
grote lijnen hetzelfde is gebleven als
dat van de lagere inkomens. Procentu
eel zijn de hogere inkomens er zelfs
een tikkeltje op achteruit gegaan, na
melijk ongeveer vier procent. Het aar
dige is nu dat mevrouw Visser de in
terpretatie van deze conclusie aan de
partijen heeft overgelaten; zij moesten
uitmaken of grond van dit rapport be
sloten zou moeten worden of de prijs
compensatie voor de hogere inko
mens af te remmen of juist niet. De
beantwoording van deze vraag was
bijzonder belangwekkend, omdat de
partijen destijds bij een akkoord had
den afgesproken dat op grond van het
rapport een beslissing zou worden ge
nomen over de'prijscompensatie per 1
januari 1974. Die bedraagt ruim drie
procent. Het gaat er dus om of de ho
gere inkomens er iets minder van zul
len krijgen en de laagst betaalde
méér.
Het antwoord op deze vraag is des te
interessanter nu het kabinet-Den Uyl
gisteren heeft besloten althans deze
prijscompensatie (na-indexering) bui
ten de loonmaatregel te houden en de
partijen hebben dus ondanks de
machtigingswet de ruimte gekregen
elkaar op een uiterst gevoelig terrein
te bestrijden. Arbeidsonrust, stakings
acties en dergelijke behoren daarmee
wellicht tot de mogelijkheden. En zo
als de kaarten er nu voor liggen, ziet
het er naar uit dat de partijen elkaar
geen centimeter willen toegeven: de
opvattingen over het rapport staan
namelijk lijnrecht tegenover elkaar.
Snelle conclusie
De werkgevers hadden woensdagavond
al anderhalve dag na het verschij
nen van het rapport de opvatting
dat er van overcompensatie geen spra
ke is en dat dus de prijscompensatie
voor de hogere inkomens niet afge-
stop tmogen worden. De voorzitter van
de industriebond NW, Arie Groene-
velt, complimenteerde de werkgevers
woensdagavond staande de vergade
ring met deze prestatie: 'Wie zo snel
conclusies kan trekken uit een zo in
gewikkeld rapport verdient van mij
alle lof zei hij, want volgens de in
dustriebonden ligt een dergelijke con
clusie helemaal niet voor de hand.
Zij vinden dat het rapport een groot
aantal zaken onbesproken heeft gela
ten. Om te beginnen is er verschil in
kwaliteit in het goederenpakket van
Jan met de Pet en dat van de fa
brieksdirecteur. De artikelen van de
fabrieksdirecteur zullen wellicht
duurzamer zijn, zodat hij over een
aantal jaren gemeten meer voordeel
heeft. Duurkoop is goedkoop, zegt het
spreekwoord, maar het effect daarvan
heeft het rapport niet gemeten.
Een belangrijke rol speelt volgens de
industriebonden ook de vervangings
mogelijkheid. Een fabrieksdirecteur
kan inplaats van duurdere, goedkope
re, goederen kopen, zodat hij geld
overhoudt. Dit is ook alweer een zaak
die niet is uitgewerkt. Tenslotte vin
den de industriebonden het te ver
gaan conclusies te verbinden aan een
cijferopstelling die is gebaseerd op ge
gevens van 1964. Namelijk het toen
malige budgetonderzoek van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek.
Ook de beleggingsmogelijkheden van
de hogere inkomens en het voordeel
dat zij daarvan trekken bijvoorbeeld
de waardestijging van de eigen wo
ning) zou het rapport onvoldoende
hebben onderzocht.
AMSTERDAM De huidige explosieve stijging van de voedselprij-
Van een onzer verslaggevers
zen die zich nu voor de derde maal in deze eeuw voordoet is
veel meer het produkt van tijdelijke voorraadtekorten, dan van wel
ke ontwikkeling op lange termijn dan ook, aldus First National City
Bank in zijn maandelijkse economische nieuwsbrief van december.
Verdeling
Her allerbelangrijkst is wellicht dat
het rapport geen rekening heeft ge
houden met de inkomensvorming. Dat
viel buiten de opdracht, wellicht om
dat de industriebonden te voorbarig
meenden dat ook zonder dit wel in
het gelijk zouden worden gesteld.
Want waar het uiteindelijk bij het
vraagstuk van de prijscompensatie om
gaat is natuurlijk het vraagstuk van
de inkomensverdeling.
Het was onverstandig van de indus
triebonden dit buiten beschouwing te
laten. Zo speelden zij de werkgevers
al te gemakkelijk in de kaart want
hun stelling is altijd dat prijscompen
satie dient om de koopkracht te hand
haven en niet mag dienen als een in
strument om tot een rechtvaardiger in
komensverdeling te komen. Welnu
De angstaanjagende voorspellingen
dat de wereld aan de rand staat van
een algemene voedselcrisis, betwis
tend, zeggen de economen van Citi
bank dat 'de scherpe stijging van de
voedselprijzen in 1973 een voorbij
gaand verschijnsel lijkt te zijn, dat
zich op langere termijn niet zal voort
zetten. Het is mogelijk dat de voedsel
prijzen tot rust komen op een hoger
niveau dan in vroeger jaren maar in
verhouding tot het algemene prijspeil
zullen de voedsel prijzen dan waar
schijnlijk niet gestegen zijn.
Er zijn voldoende bewijzen om de
voorspelling te weerleggen dat de we
reld een tijdperk van Malthusiaanse
schaarste binnengaat, aldus Citibank.
De statistieken laten zien dat in deze
eeuw, bij de twee voorgaande gelegen
heden toen de voedselprijzen in de
Verenigde Staten scherp stegen, deze
prijzen in de loop van de daarop vol
gende jaren weer daalden. 'Oorlogen
het rapport toont aan dat die koop
kracht in grote lijnen gelijk blijft.
Onvoldoende hebben zij echter willen
erkennen dat de samenstellers het
rapport bij het formuleren van deze
stelling nogal wat voorbehoud hebben
gemaakt en naar de bezwaren van de
industriebonden wilden zij helemaal
niet luisteren. Een wat langduriger
discussie over het rapport, zoals de
industriebonden hebben voorgesteld,
zou daarom wel op zijn plaats zijn ge
weest. De werkgevers waren echter
veel te blij dat het rapport hen in het
gelijk lijkt te hebben gesteld. En wel
licht heeft de oliecrisis hen wat over
moedig gemaakt. Een bestuurder van
een van de industriebonden merkte
nogal wrang op: 'Ze voelen zich mach
tig omdat ze werkloosheid ruiken.'
en misoogsten kunnen een spectacu
laire, maar niettemin kortstondige in
vloed uitoefenen op de voedselprij
zen.' De experts van Citibank zijn ver
der van mening dat wanneer het waar
zou zijn dat de wereld met een voed
seltekort wordt bedreigd 'de voedsel
prijzen in een beduidend hoger tempo
zouden moeten stijgen dan alle ande
re prijzen.' Uit een analyse van de ge
gevens over de periode sinds 1949 met
betrekking tot tien landen blijkt ech
ter niets van een dergelijke tendens.
De indexcijfers houden uiterst nauw
verband met elkaar, hetgeen aangeeft
dat er een enkele wereldmarkt voor
primaire goederen bestaat, ondanks
transportkosten en andere belemme
ringen voor de handel.
De cijfers duiden erop dat gedurende
het grootste gedeelte van de periode
de voedselprijzen weinig of geen ont
wikkeling vertoonden in vergelijking
met de totale prijzen. 'Het is zelfs zo
dat de gemiddelde ontwikkeling van
de voedselprijzen in vergelijking met
het toaal aan prijzen hoogstens een
licht dalende tendens vertoont', aldus
de economen van Citibank.
De nieuwsbrief karakteriseert het ho
ge prijsniveau op alle gebieden van
dit moment als 'een klassiek, hoewel
misschien wat onplezierig, voorbeeld
van het verschil tussen het aanpas
singsproces op korte en op lange ter
mijn.' De economen van Citibank voe
gen hieraan toe dat 'wanneer het eco
nomisch potentieel voor de produktie
van goederen en de verlening van
diensten verminderd zou worden ten
gevolge van het niet bij machte zijn
de beschikbare hoeveelheid energie te
vergroten, een minder snelle monetai
re groei dan de huidige noodzakelijk
zou zijn om een lager inflatie tempo
te bereiken.'
Van een onzer verslaggevers
ZAANDAM Albert Heijn en Dirk
van de Broek hebben tijdens een per
soonlijk gesprek hu.i geschil bijge
legd. De heren ruziëden over adver
tenties van Albert Heijn-dochter Si
mon (de Wit), waarin artikelen van
Dirk van den Broek en Simon in prijs
werden vergeleken. De laatste sprong
er beter uit, maar volgens Dirk van
den Broek op twijfelachtige en soms
onjuiste gronden. Hij spande een kort
geding aan. Albert Heijn verloor,
maar Dirk van den Broek ging daarop
in hoger beroep. Hij zal dat nu in
trekken, evenals de eis tot schadever
goeding. Die claim moest Albert
Heijn volgens Dirk van den Broek be
talen omdat Simon-directeur Govers
gezegd zou hebben dat hij met de
sherry van Dirk van den Broek nog
niet de afwas zou willen doen. Albert
Heijn betreurt die uitspraak nu. Dirk
van den Broek en Albert Heijn heb
ben hun geschil bijgelegd omdat 'de
huidige tijd voor de detailhandel in
levensmiddelen teveel problemen
meebrengt, dan dat onderlinge twist
punten de aandacht van beide bedrij
ven kunnen vragen'.
DOW JONES INDEX
InduM. Spurt-n Utlll. Obi. Mods
11 dec. 834.18 177.42 88.09 73.09 698.3
12 dec. 810.73 172.20 87.84 73.04 686.3
13 dec. 800.43 169.92 86.62 72.91 682.0
Aand. Obi. loc U. L.
11 dec. 20.100 18.030 1.848 503 1.038
12 dec. 18.190 27.210 1.816 187 1.388
13 dec. 18.130 16.380 1.820 352 1.158
NED. FONDSEN IN NEW YORK
Kon. Olie noleerde gisteren 3214-&4 <3214-
M. Unilever S 40-la <41>,i-42). Philips S ll3,-
(llV&-%> en KLM S 22*4 (23m. Opgave
duPont-Wulston.
EFFECTENKOEKSEN AVONDVERKEER
AMSTERDAM In het telefonisch avondver-
keer kwamen donderdagavond de volgende
koersen tot stand (tussen haakjes de offi
ciële slotkoers van dezelfde dag).
Akzo 47.20-48.00 gl (47.80). Hoogovens
(54.50). Kon. Olie 82.50 gb-83 30 gl (83.40).
Philips 31.80 gb-32.80 gl (32.40). Unilever
106.70-107.30 (107.50). KLM 65.00 gb-66.00
(65.80).
Tegen binnen- en buitenlandse windvlagen en sneeuwstormen:
lekker warme coltrui van Prêt-è-Porter, in alle kleuren.
Vanaf f 19,-. Fantastisch ski-jack met ingebouwde capuchon en
zakken met ritssluiting. Kleuren: geel of- rood met marine.
Vanaf 4 jaar: f 87,90. Helanca skibroek: opgestikte zakken, met
ritssluiting; regen- en sneeuwafslulters in de pijper».
Vanaf f 47,90. Op de wintersport draag je natuurlijk lange
sokken: DD kniekousen. Vanaf f 6,50.
mode voor jongens en
meisjes van 3 tot 14
Breestraat 169 - Leiden
Après-ski:
"Grote-mensen-vest" van
Prêt-A-Porter. Alle kleuren.
Vanaf f 21,60.
Tricot bloes met
leuke figuurtjes.
Vanaf f 34,95.
Vraagt inlichtingen of woninglijst.
Wij bemiddelen bij aan- en verkoop van
huizen, flats enz.
Makelaarskantoor in onroerende
goederen en assurantiën.
Rijnsburgerweg 100, Rijnsburg.
Telefoon 01718—72746.
Ondanks alle verhogingen hebben wij nog
een grote sortering *in voorraad tegen de
laagste prijzen van
TERLENKA VITRAGES.
OVERGORDIJNEN, TAPIJTEN,
DEKENS en MATRASSEN.
NU KOPEN BESPAART U VELE GULDENS.
Mare 98
Telefoon 23913
THANS kunnen wij enige AANTREKKELIJKE orgels
aanbieden, afkomstig van inruil en demonstraties.
ZIJ ZIJN UW BELANGSTELLING WAARD!
Alle exemplaren MET GARANTIE, prijzen tussen
600,- en 4250,-. Financiering is mogelijk.
ingenieursbureau voor project rationalisatie en
coördinatie b.v.
met vestigingen te:
Heerlen, Rotterdam,
Alphen aan den Rijn, Groningen,
Dorlniund, Brussel en Curacao
zoekt voor haar hoofdkantoor te Zoeterwoude
EERSTE STAFMEDEWERKSTER
voor gevarieerd typewerk en secretariaatswerkzaamheden.
Bij gebleken geschiktheid wordt zij belast met de dage
lijkse leiding van het secretariaat.
wij vragen:
Minimaal Mavo-opleiding met typediploma
Steno strekt tot aanbeveling
Kennis van de Duitse en Engelse taal
Ervaring in soortgelijke functie
Aantrekkelijke primaire en secundaire arbeidsvoorwaar
den.
Sollicitatiebezoek na telefonische afspraak met de heer J. Th. Krebbers.
Ingenieursbureau P.R.C. b.v., Hoge Rijndijk 311, Zoeterwoude.
Telefoon 01710-49745.
wij bieden:
SMEEDT HET IJZER AIS HET HEET IS
Het recht van de werknemers op medezeggenschap, op mon
digheid wordt door vrijwel niemand meer ontkend.
Do democratie klopt aan de poorten van het bedrijfsleven.
Werkgevers en werknemers samen moeten daar vorm aan geven.
De christelijke vakbeweging werkt daaraan van harte mee, omdat
zij uitgaat van de gelijkwaardigheid van alle mensen in evan
gelische geest.
Daarvoor hebben we alle krachten nodig, leder, die op deze
manier wil meewerken aan vernieuwing van de samenleving,
hoort erbij.
Meldt u daerom ook aan bij:
Dankzij de olie-boycot is het aanbod in
nieuwe occasions'groot en zijn de prijzen
maar klein. Ni) uw oude auto omruilen is dan
ook heel'winstgevend. Bij ons.
Ie WINST Al onze occasions komen recht-
streeks van de particulier en die kunnen wij
u nu vèr onder de katalogus-waarde
aanbieden. Van elk merk. in elke prijs-klasse.
2e WINST Al onze occasions zijn nog jong.
Dus minder onderhoud, minder oliegebruik.
minder bezineverbruik. minder vervanging van
versleten onderdelen.
3e WINST Bovendien hebben al onze
occasions de uitgebreide speciale BoycotBeurt
gehad. Alles is gecontroleerd, nagemeten,
bijgesteld en zonodig vernieuwd, zodat u
kilometers langer doet met uw benzine.
4e WINST Elke auto die u bij ons koopt is
gegarandeerd. Dat betekent dat wij erwerkelijl
achter staan. Probeer dat ergens anders maar
even te krijgen.
I
Ranger 2500 automatic, directie-auto 1972
Ranger 1700 1973
Vauxhall Viva Vestirama de Luxe 1972
V'auxhall Viva de Luxe 1971
Vauxhall Viva de Luxe. 4-deurs 1970
Vauxhall Viva standaard 1970
Vauxhall Viva de Luxe 1970
Bedford bestel 2000 1972
Cltroën G.S1971
ENIGE GEBRUIKTE WAGENS ZONDER GARANTIE:
Volkswagen 411 1969
DAF 35 combi 1970
Vauxhall Viva 1970
Simca 1301 1969
Buick Skylarck 1966
K
I
Financiering mogelijk
Onze occasions met de speciale BoycotBeurt maken meer kilometers.
GTlfSl V> POSTBUS 2475-UTRECHT
