Boekenclubs vullen een
groot gat in de markt
c
ii
België: 'onze' olie niet
in Nederlandse handen
v
Bijna helft van
onze energie
gaat verloren
'Wegvervoerders
getroffen door
gering aantal
ritmachtigingen'
Friesch-Groningsche
en ABN "amen in
proiprtonf wikkeling
Gulden en dollar
waren weer zwak
Arabieren willen
geld in buitenland
weer terughalen
Kans notering
Ned. fondsen
in Tokio groeit
Groter tekort op
betalingsbalans
Groot-Brittannië
Geen beurshandel op
24 en 21 december
WALL STREET IN HERSTEL
1!" 2
1 f„fl
«fe
TROUW/KU'iVRTfTT VRIJDAG 7 DECEMBER 1973
FIN AN CIëN /ECONOMIE
T17/DHL:
Onmisbaar afzetkanaal ioor uitgevers
Van een onzer verslaggever?
AMSTERDAM Veel Nederlanders komen nooil in een boekwin
kel. Zij zijn nog steeds niet heen over de drempelvrees, die samen
hangt met de boekhandel van vroeger met zijn eigen, bijna intellec
tualistische sfeer. De laatste jaren is er veel veranderd. De bezoe
ker kan vrij rondkijken. Hij wordt niet meer direct na binnenkomst
aangesproken door een meneer met een donker pak. En hij wordt
daardoor niet meer in verlegenheid gebracht, omdat hij de boek
handelaar niet kan uitleggen, wat hij precies zoekt. Toch is die
drempelvrees nooit helemaal verdwenen.
'De boekhandel heeft in de evolutie
van het vak de boot gemist', zegt de
heer J. Giltay, directeur van de boe
kenclub 'Boek en Plaat'. Toch is de
behoefte aan boeken groeiende, meent
hij. Mensen met een beperkte oplei
ding hebben steeds vaker kinderen op
de middelbare school en willen zelf
bijblijven. Op dt televisie worden we
met de meest uiteenlopende onder
werpen geconfronteerd en zijn we wel
verplicht onze kennis bij te schaven
om het allemaal te kunnen volgen.
Bovendien kijken we selectiever tv
dan een paar jaar geleden, waardoor
er weer ruimte voor andere dingen,
zoals lezen, vrijkomt. De heer Giltay
noemt ook de energiecrisis. Dat is
gunstig voor de boekverkoop, consta
teert hij. Or de autoloze zondagen is
al een stijgende verkoop van tijd
schriften waargenomen.
Om al deze redenen ziet de heer Gil
tay biood in de boekenclubs, organisa
ties, waar de leden een maal in de zo
veel tijd (meestal eens per kwartaal)
verplicht zijn een hoek (of plaat) ,e
bestellen.
Eigen winkel
De leden van boekenclubs vormen in
derdaad een andere markt dan bezoe
kers van de boekhandel. Zo'n 80 pro
cent van onze leden komt daar nooit,
deelt de heer Giltay mee. Maar wel
komen zijn leden in de eigen winkels
van Boek en Plaat. Je moet lid zijn
om daar te kunnen kopen en de men
sen beschouwen deze zaken daarom
als hun eigen winkel, waar ze geen
drempelvrees kennen als in de boek
handel. Toch werkt dat lidmaatschap
van een boekenclub op den duur sti
mulerend voor dc boekhandel; de
mensen worden meer boek-minded -n
Boek en Plaat verliest dan ook leden
doordat mensen hun schroom voor de
boekwinkel overwonnen hebben. Daar
komen anderen voor in de plaats, een
soort doorschuifsysteem dus.
In het algemeen mikt Boek en Plaat
op de middengroepen in de bevolking.
'Wij missen de top en de laagst ge
schoolden', zegt Giltay. Zijn boeken
programma. dat eens in de drie maan
den per catalogus wordt verspreid is
dan ook op een grote groep afge
stemd. Televisietoppers zijn bestsel
lers voor de club. Bartje. De Kleine
Waarheid en het boek van Jan /an
Hillc over de koningin vliegen de
deur uit. Vrouwenromans en streex-
boeken vormen een vast hoofdstuk in
de catalogus, evenals woordenboeken.
Ook tverken over de natuur doen het
goed, evenals titels op het gebied van
vrijetijdsbesteding, atlassen en ency
clopedieën. Echte literatuur verkopen
wij weinig', vertelt de heer Giltav,
maar tot zijn verrassing gingen '-an
'Wie is van hout' van psychiater Jan
Foudraine echt niet voor het ernte
publiek tien a twaalf duizend
exemplaren naar dp leden toe.
De Nederlandse markt omvat op net
ogenblik drie grote boekenclubs plus
nog een aantal aanzienlijk kleinere.
Boek en Plaat is de grootste met
325.000 leden. Nummer twee e:i
verreweg de oudste in het gezelschap
is de Nederlandse Boekenclub
(Boek en Plaat werkt pas sinds 1966).
De NBC bestaat al tientallen jaren,
maar werkte altijd zonder de zoge
naamde 'erkende uitgevers', van wie
de boeken tot voor enkele jaren al
leen te krijgen waren in de 'erkende
boekhandel'
Die erkende uitgevers zetten hun 'i-
tels wel af via Boek en Plaat en ook
via de laatste onder de grote drie. Eu
ropaclub Internationaal (ECI) met
200.000 leden, waaronder 60,000 in
België. De ECI brengt een exclusiever
programma dan Boek en Plaat en Ie
NBC, maar volgens de heer Giltay is
ECI daar enigszins van afgestapt. Het
publiek, dat 'exclusievere boeken
leest, zou volgens hem zelf wel na ir
de boekhandel gaan.
Boek en Plaat hoopt over enige jaren
400.000 450 000 leden te hebben. De
maximale cmvang van de boekenclub-
markt wordt geschat op 900.000 h 1
miljoen. Momenteel is die omzet hij
circa 700.000 leden ƒ70 miljoen oer
jaar.
Uitgevers
De boekenclubs /.ouden nooit zn groot
geworden zijn, als niet zo'n jaar i.f
tien geleden de uitgevers naar andere
afzetkanalen hadden gezocht dan de
boekhandel alleen. Men zocht contict
in Duitsland waar een aanzienlijke
ervaring bestond op het gebied van
boekenclubs en toen de zaak zich na
geboortpperikelen eenmaal geconsoli
deerd had. bleken de erkende uitge
vers zich gegroepeerd te hebben rond
Boek en Plaat en de ECI. Bij beide
kreeg een grote Du'^e boekenclub,
die kennis en ervaring leve-de een
flinke vinger in de pap. De F°i
werkt met Bartelsmann en Boek en
Plaat met de Deutscher Bllcherbund,
een dochter van de uitgeverij Von
Holtzbrink, die een belang in Boek cn
Plaat heeft van 24 procent.
De aandelen van Boek en Plaat zijn
verder voor het merendeel in hand mi
van andere uitgevers, onder wie Else
vier de grootste is. Belangrijke aan
deelhouder bij de ECI is Kluwer. Een
uitgever verkoopt zijn boeken, behal
ve via de boekhandel, alleen door
middel van de boekenclub, waarvan
hij aandeelhouder Is. De afzetkanalen
hebben hierdoor een vast patroon ge
kregen. De enige speling vormen wat
kleinere uitgevers, die geen aandeel
houders zijn in een van de clubs cn
daardoor op het aantrekkelijkste aan
bod kunnen ingaan. De boekenclubs
zijn voor 'de uitgevers zo belangrijk
gewerden, dat zij vaak eerst met de
clubs overleggen, alvorens een con
tract met een auteur aan te gaan.
Boekenclubs, zoals hier de ECI, voeren intensieve advertentie
campagnes.
ra's. platenspelers, cassetterecorders
en radio's. Voor andere produkten
wordt de markt uitgetest.
'Wij beoorde'eh manuscripten met de
uitgevers', a'dus de heer Giltay.
Platen
Aandeelhoudster van Boek en Plaat is
ook de NV Plaat, waar de meeste gro
te grammofoonplatenmaatschappijcn
in deelnemer.. Zonder de grammo
foonplaat waren wij nooit zo groot ge
worden', zegt dt heer Giltay. Het re-
zin wordt soms lid om de piaten,
maai heeft dan natuurlijk ook het
recht boeken te kopen. Door de platen
komt men dan tot de boeken. De tota
le omzet van Boek en Plaat bestaat
voor 30 pet. uit platen en voor 70 pet.
uit boeken.
Boek en Plaat geeft bij platen 20 pet.
korting op de richtprijzen van de
maatschappijen (bij boeken 18 tot 25
pet» Toch heeft Giltay ondanks 'ijn
korting veel concurrentie te duchten
van de witte winkels waar platen van
22 gulden v->or f 12.90 I ƒ14,90 w ir-
den aangebeden Hii neemt aan, 'lat
die winkels toch nog winst maken cn
zegt dan de platenindustrie niet te be
grijpen. 'Die bederven ernstig de
markt met hun prijzenpolitiek.
Het is voor de Boek en Plaatdirectie
niet de bedoeling zich tot boeken -n
platen te beperken en het zit er wel
in, dat de boekenclub op den duur
een soort postorderbedrijf wordt.
'Waarbij we beslist niet in de textiel
gaan', zegt de heer Giltay. Wel ver
koopt de club intussen al filmcamc-
Colportage
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Nu de Nederlandse
vervoerders het toch al moeilijk krij
gen door het tekort aan olie, wordt
het wegtransport nog eens een keer
extra gehinderd door het geringe aan
tal ritmachtigingen voor West Duits
land. Ons land kreeg er slechts 42.500
extra, in plaats van de gevraagde
100.000. Voorzitter Hooykaas van
NOB-wegtransport is daarover 'diep
teleurgesteld', zo zei hij gisteren op
de ledenvergadering van zijn organisa
tie in Utrecht.
Overigens hoeven de gevolgen van het
olietekort voor de Nederlandse ver
voerders voorlopig niet zo groot te
zijn als aanvankelijk werd gevreesd.
Zij krijgen althans 7 januari nog niet
te maken met distributie, in tegen
stelling tot de partii-uliere weggebrui
kers. Van de transportondernemers
wordt verwacht 'dat zij oog hebben
voor de ernst van de situatie' en dus
zo zuinig mogelijk met dieselolie om
springen.
De voorzitter uitte zijn bezorgdheid
over de toenemende kostenstijgingen
binnen de bedrijfstak, sprak zijn te
leurstelling uit over het doorgaan van
de accijnsverhoging per 1 januari en
over het zogenaamde statiegeld voor
auto's 'het wegtransport heeft part
nog deel aan het wrakkenprobleem'
en hekelde de 'tendentieuze be
richtgeving' van de laatste tijd over de
aocpIc toestanden in het wegtran
sport
AMSTERDAM De Algemene Bank
Nederland en de Friesch-Groningsche
Hypotheekbank hebben besloten elk
voor 50 pet. deel te nemen in een
nieuwe ontwikkelingsmaatschappij
voor vzstgoed genaamd ABN-FGH
Project in Amsterdam.
Als eerste projecten zullen worden in
gebracht een te realiseren winkelcen
trum in Cuvk en een te bouwen com
plex eengezinswoningen in Zeist.
Daarnaast hebben de beide banken be
sloten om. primair voor de financie
ring van onroerend goed-projekten
voor derden, een gezamenlijke finan
cieringsmaatschappij op te richten on
der de naam Financieringsmaatschap
pij voor Br uwprojekten ABN-FGH,
eveneens :n Amsterdam. In het kapi
taal zal de ABN voor 75 pet. en de
FGH voor 25 pet. deelnemen.
De twee banken beogen met deze inti-
afieven een versterking en uitbreiding
van de diverse door hen uitgeoefende
activiteiten od het gebied van vast
goed en de financiering daarvan, al
dus de mededehng.
AMSTERDAM Zowel de gulden als
de dollar waren weer zwak gisteren.
De Nederlandsche Bank moest weer
voor grote bedragen aan vreemde va
luta's verkopen om te voorkomen, dat
deze door het gebrek aan vertrouwen
in de Nederlandse gulden boven hun
hoogste, toegestane koers zouden ko
men. Het ging om een totaal van
222,9 miljoen aan Franse en Belgi
sche francs alsmede Zweedse en Deen
se kronen, aldus valutamarktkringen
De dollar moest per saldo weer ter
rein prijsgeven. Na een drukke han
del met grote omzetten werd gesloten
op 2.7950 tegen 2.8040 woensdag
De daling van de dollar, die ook el
ders in Europa plaats vind, werd toe
geschreven aan geruchten dat presi
dent Nixon zich wil terugtrekken we
gens 'een slechte gezondheid'. Ook de
verwachting dat de Amerikaanse beta
lingsbalans aanmerkelijk zal verslech
teren door de olieboycot droeg tot de
koersdaling bij. De koers van het
goud was vrijwel onveranderd; 'Een
routine-dag' zei één van de hande
laars.
CAIRO De Arabische landen heb
ben in principe besloten om gedeelten
van hun tegoeden op wc'sterse banken
op te nemen om plaatselijke ontwik
kelingsprojecten te kunnen financie
ren, zo heeft een woordvoerder van
de Arabische Liga bekend gemaakt.
De woordvoerder zei, dat een speciale
commissie zal gaan uitzoeken hoeveel
tegoeden zouden moeten worden opge
nomen en hoe het geld moet worden
geïnvesteerd. Hij legde er nog eens de
nadruk op dat de Arabische olielan
den miljarden dollars op westerse
banken hebben staan.
EFFECTENKOERSEN AVONDVERKEER
AMSTERDAM In hel telefonisch avond-
verkeer kwamen donderdagavond de vol
gende koersen lot stand (lussen haakjes de
officiële slotkoers van dezelfde dag).
Akzo 49 70-49.60 gl (48.40). Hoogovens
(55.10» Kon. Olie 84.00 gb-85.00 (83.50). Phi
lips 32 30-33 10 (32.30). Unilever 111.00-
112.00 gl (112.00). KLM 63.00-65.00 (62.60).
De verklaring volgt op het bezoek dat
2 Arabische olieministers (Jamani
van Saoedi Arabië en Belaid Abdessa-
lem van Algerije) het afgelopen week
einde aan Brussel hebben gebracht.
Abdessalem zei toen dat de Arabische
landen doorvoer van olie via Rotter
dam wilden toestaan, als gegarandeerd
kon worden dat deze olie niet naar
Nederland ging.
België, dat 50 tot 60 procent van zijn
ruwe olie via Rotterdam krijgt, zegt
vrije doorvoer te kunnen garanderen
nmdat de olie niet buiten het vrijhan-
delsgebied van de Rotterdamse haven
kom Ook over de pijpleiding tussen
Rotterdam en Antwerpen heeft Neder
land volgens België niets te zeggen.
Woordvoerders in Den Haag spraken
gisteravond hun twijfels uit over de
Belgische verklaring, maar wilden er
niet concreet op in gaan. Een douane
woordvoerder meende dat de betref
fende olie 'wel degelijk' onder Neder
landse bevoegdheid valt.
De Conoco-groep, waarin de Ameri
kaanse Gulf en de genationaliseerde
Britse kolenindustrie deelnemen,
heeft melding gemaakt van een nieu
we olievondst in de Noordzee. Het
veld, dat de naam Hutton heeft gekre
gen, zou een capaciteit hebben van
10.000 vaten (van 159 liter) per dag
en ligt ongeveer 120 kilometer ten
noordoosten van de Shetland-eilanden,
■•lakbij het gebied waar Koninklijke
Shell eerder olie heeft gevonden. De
omvang zou overeenkomen met die
van het Brent-veld, een van de groot
ste vondsten tot nu toe.
Officieel is in Londen nog niet op de
nieuwe vondst gereageer', maar pre
mier Heath heeft er bij eerdere gele
genheden nooit een geheim van ge
maakt dat hij er niets voor voelt de
olie uit het Engelse deel van de
Noordzee op de 'gemeenschappelijke'
markt te brengen
Sjeik Jamani heeft in Washington be
loofd dat het westen meer olie krijgt,
zodra Israël de terugtocht uit de be
zette Arabische gebieden begint. Op
een persconferentie, na afloop van
een gesprek met minister Kissinger,
zei Jamani dat de Arabieren niet de
Israëlische terugtrekking uit de bezet
te gebieden eisen voordat de oliele
veranties worden hervat. 'Ik geloof
dat, als de Israëli's besluiten zich te
rug te trekken en daarvoor een tijd
schema vaststellen, er een tijdschema
komt voor het verhogen van de olie-
produktie dat coorespondeert met dat
van de terugtrekking. Wij zijn bereid
in beweging te komen, we willen al
leen een reden om in beweging te ko
men. Israël moet beseffen dat het de
bezetting niet kan voortzetten', aldus
Jamani.
De Arabische bewindsman zei niet
hoe groot de Israëlische terugtrek
king moet zijn voordat de oliekranen
verder opengaan. 'Het uiteindelijke
doel is de terugtrekking van de Israë
lische troepen. We zouden zelf meer
dan gelukkig zijn met een verlichting
van de oliemaatregelen'.
De Amerikaanse senator Edward Ken
nedy heeft een 'wereldenergie confe
rentie' bepleit die zo snel mogelijk
moet worden gehouden en zo groot
mogelijk moet worden opgezet. De se
nator, die zijn voorstel in het Ameri
kaanse congres heeft gebracht vindt dat
de conferentie onder auspiciën van de
Verenigde Naties moet worden gehou
den. Hij is van mening dat de confe
rentie een 'Bretton Woods' voor ener
gie moet worden.
Het Libische staatsbedrijf voor de
verkoop van olieprodukten, Brega,
heeft buitenlandse verkoopmaatschap-
Shell Duitsland: benutting moet efficiënter
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Bijna de helft van de beschikbare primaire ener|
(kolen, olie, gas) gaat verloren bij de omzettingen in andere vi
men (bijvoorbeeld in elektriciteit) en bij het verbruik. Shell Duil
land heeft dat uitgerekend en trekt in een rapport de conclusie da
de benutting van energie veel efficiënter moet worden.
BRL SSEL/LONDEN België kan Koeweit en Saoedi Arabië geranties geven dal voor haar bestem
de olie niet naar Nederland gaat. Onze zuiderburen zeggen genoeg controle-mogelijkheden te hebben
om ervoor te zorgen dat in Rotterdam aangevoerde olie dóór wordt gevoerd en niet in ons land blijft
(Bij dat 50 procent verlies valt bij
voorbeeld van warmte olie te
denken aan de omzetting van warmte
(olie) in elektriciteit, waarvan het
rendement hooguit 35 procent be
draagt. De omzetting van warmte
(benzine) in bewegingsenergie in een
automotor heeft een rendement dat
dichter bij 20 procent ligt. Een kachel
of verwarm ngsketel kan een rende
ment van 80 procent of meer behalen,
maar door gebrekkige isolatie van ge
bouwen lekt een groot deel van de
warmte daarna nutteloos weer naar
buiten. Ook door de industrie voor
technische doelen opgewekte warmte
lekt voor naar schatting zeker tien
procent doellos weg. red.).
Shell vreejt dat in deze gang van za
ken geen verandering van betekenis
kan worden gebracht zolang fossiele
brandstoffen in toenemende mate
moeten worden gebruikt voor omzet
ting in elektriciteit. Als echter het
aanbod van olie en gas kleiner wordt
zul'en deze energiebronnen zoveel mo
gelijk daar 'orden gebruikt waar ze
het hoogst mogelijke rendement ople
veren of waar ze om technische rede
nen onvervangbaar zijn. Zo is aardgas
bijvoorbeeld ideaal voor huishoudelijk
en ambachtelijk gebruik; in die sector
bedraagt het rendement ongeveer 70
procent. Er moet alleen voor worden
gezorgd dat schommelingen in het
verbruik worden opgevangen, zodat de
pijpleidingen rendabel kunne/i wor
den geëxploiteerd.
Goede vooruitzichten
bij Meneba
worden gebruikt voor de onmiddelli
ke opwekking van warmte, als groi
stof voor chemische produkten en a
brandstoffen zolang hiervoor get We
economisch en technisch aanvaardbar|et(
alternatieve gevonden zijn. Restoliè
als zware stookolie en bitumen kuijii 1
nen voor de produktie van elektric^lijk
teit of voor de wegenbouw worden g nde
bruikt. De kolen zijn eigenlijk alleejeft
maar geschikt voor de produktie va et
gas voor de elektrische centrale ier
Vooral in de Verenigde Staten lijk iff.
de vergassing van kolen en goede tos^ d
komst te hebben, zeker als het pn»rtg<
bleem van de ontzwaveling is opgi fij
lost. De vermindering van het kolere
verbruik moet vooral worden toegfcd,
schreven aan de gevaren die dit vocfoell
het milieu opleverde, aldus Shell. ogI
De toepassing van gasturbines voc
dekking van pieken in de stroomafn
me mag dan uit een oogpunt van m
lieuzorg wenselijk zijn, van het stap*^°
punt van een rationeel energiev
bruik bekeken komt het neer op enei
gie verspillen. Shell is dan ook vas
mening dat meer dan tot nu toe is gef"'n
1
jerei
Boekenclubs zijn vooral een paar jaar
geleden nogal eens negatief in de pu
bliciteit geweest door hun wervings
methoden. De Consumentenbond
Koning Klant kwamen in het bijzon
der met klachten op het gebied van
colportage langs de dejr. Giltay: 'er
wordt continu gecontroleerd of de
mensen niet verkeerd zijn voorgelicht.
Behalve 40 colporteurs heeft hij ook
een aantal controleurs in dienst,
waardoor ongeveer de helft van de °e-
worvenen korte tijd later thuis oe-
zocht wordt. B ivendien wordt elke
nieuwe inschrijving nog een keer oe-
keken op het kantoor ir. Amsterdam.
De heer Giltay zegt g*en mensen :e
willen hebben, die overdonderd /.ijn
en daardoor tegen hun zin lid zijn ge
worden. dat 'ijn toch geen blijvers n.i
een jaar (de min mumduur van het
lidmaatschap) 'We hebben goede le
den nodig' zegt hij. Overigens is nij
besl'st een voorstander van colpor'p-
ren langs de deur. Dan komt er een
gelijkmatige stroom nieuwe leden bi.i-
nen. Bij adverteren, wat Boek en
Plaat ook uitvoerig doet, constateert
men golven nieuwelingen en dat is
voor de administratie ('een goede ad
ministratie is essentieel') moeilijk Ie
verwerken.
pijen en raffinaderijen uitgenodigd in
te schrijven op Libische ruwe olie.
Gegadigden kunnen een contract krij
gen dat op 1 januari 1974 ingaat en
een jaar loopt. Libië biedt verschil
lende soorten olie aan, ook olie die de
staatsondernemingen produceren. Bre
ga behoudt zich het recht voor aanbie
dingen zonder opgaaf van redenen te
weigeren, wat bijvoorbeeld ook bete
kent dat ondernemingen die olie aan
Nederland willen leveren gepasseerd
kunnen worden. Aanbiedingen van
makelaars of tussenhandelaren komen
in elk geval niet in aanmerking. De
voorkeur gaat uit naar inschrijvingen
van ondernemingen die willen mee
werken aan de ontwikkeling van olie
winning. landbouw en industrie in Li
bië. Ondernemingen die een contract
krijgen moeten zich houden aan de
voorschriften van de regering betref
fende de bestemming van de olie.
De Zweedse regering stelt 200 miljoen
kronen (ongeveer ƒ120 miljoen) be
schikbaar voor de aankoop van ruwe
oi.? op de vrije markt. De regering
hoopt op die manier het olietekort in
Zweden te kunnen opheffen.
William Simon, twee dagen geleden
benoemd tot hoofd van het federale
ene»giebureau in de Verenigde Sta
ten. heeft donderdag de mogelijkheid
van benzine-rantsoenering voor maart
van het komend jaar van de hand ge
wezen.
De Verenigde Arabische Emiraten
hebben beslaten Japan voortaan als
een 'vriendschappelijk' land te be
schouwen. Het regeringsblad Al-Itti-
had zegt dat de minister van olie van
Aboe Dhabi, Mana al Oteiba, dit heeft
meegedeeld aan de in Koeweit wonen
de Japanse ambassadeur bij de Vere
nigde Arabische Emiraten. Rioko Isji-
kawa.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Yamaichi Securities
verwacht, dat eind januari van het
volgende jaar de problemen voor het
noteren van Nederlandse fondsen aan
de beurs van Tokio zullen zijn opge
lost. Het is de onderneming, die be
hoort tot een van de oudste en groot
ste effectenhuizen van Japan, geble
ken. dat tal van Nederlandse onderne
mingen geïnteresseerd zijn voor een
notering in Tokio.
Dit zei de president van Yamaichi Se
curities, Hisamitsu Uetani, bij de op
richting van Yamaichi International
(Nederland), de in Amsterdam geves:
tigde dochteronderneming van dit Ja
panse effectenhuis. Volgens de heer
Uetani, zal de Nederlandse dochter
zich behalve met investraentbanking
(deelnemen in emissie-syndicaten),
ook gaan bewegen op het normale
werkterrein var. een commerciële
bank. Dit is mogelijk geworden op
grond van een recent genomen besluit
van de Japanse minister van finan
ciën.
Wat de toekomstige ontwikkeling aan
de beurs van Tokio betreft zei de
heer Uetani, dat het doen van voor
spellingen dienaangaande gezien de
oliecrisis uiterst moeilijk is. Ook
speelt hierbij een rol hoe de inflatie
in Japan zich zal ontwikkelen. Toch
meende hij te mogen verwachten, dat
in de tweede helft van 1974 de op
waartse tendens na een aanvanke
lijke stagnatie in de eerste helft
zal kunnen worden hervat.
Yamaichi International (Nederland)
is de 9e buitenlandse vestiging van
Yamaichi Securities, die 81 kantoren
in Japan heeft en ca. 800 werkne
mers telt. In het boekjaar 1972/73 be
liepen de provisie-ontvangsten 560
miljoen en werd een bedrijfsresultaat
behaald van 230 min. De waarde
van de nettto-activa was eind septem
ber 780 min. De onderneming heeft
een leidende positie als verstrekker
van industriële lange termijn kredie
ten.
LONDEN Het tekort op de lopen
de rekening van de Britse betalingsba
lans is met correctie voor seizoens
invloeden toegenomen van 208
miljoen pond sterling in het tweede
kwartaal tot 317 miljoen pond in het
derde kwartaal. Blijkens een bekend
making van het ministerie van finan
ciën in Londen moet deze ontwikke
ling geheel worden toegeschreven
aan de verslechtering van de Britse
handelsbalans in het derde kwartaal
(tekort van 550 miljoen pond ster
ling vergeleken met een nadelig saldo
van 411 miljoen pond in april-juni).
Hoger interim
Nat Nederlanden
DEN HAAG Nationale Nederlan
den NV (verzekeringen) gaat over het
boekjaar 1973 een interimdividend
uitkeren van ƒ1.24 per aandeel van
ƒ10 (v.j. ƒ1), aldus het concern.
AMSTERDAM Bij Meneba heeft de
tendens van een hoger resultaat over
1973 zoals reeds tot uitdrukking
kwam in het eerste halfjaar, zich ook
in de tweede helft van 1973 voortge
zet. Dit ondanks een verdere terug
gang in de resultaten van de brooddi
visie, waarvan naast de felle prijscon
currentie ook het gewijzigde prijsbp-
leid van de nieuwe regering de oor
zaak is. Nietttemin verwacht Meneba
1973 af te kunnnen sluiten met een re
sultaat dat de ƒ9 min. zal overschrij
den (v.j. 7.3 min). Voorts meent de
hoofddirectie dat het, ondanks de tal
rijke onzekere factoren, mogelijk zal
zijn om ook 1974 met bevredigende
resultaten te kunnen afsluiten. Dit
valt te lezen in een prospectus, waar
uit o.m. blijkt dat houders van aande
len en niet-royeerbare certificaten van
aandelen Verenigde Mengvoederfa
brieken Koudijs hun stukken tot en
met 4 januari kunnnen aanmelden als
zij gebruik willen maken van het eer
der aangekondigde bod van Meneba.
clie reeds 43.5 pet. van het aandelen
kapitaal van Koudijs bezit. Per aan
deel of certificaat Koudijs van ƒ500
biedt Meneba 750 9 pet. beperkt ach
tergestelde, in certificaten van aan
deel converteerbare obligaties Mene
ba. Oorspronkelijk was de rente op
deze obligaties vastgesteld op 8.5 pet.
Gezien,, de gewijzigde omstandigheden
op de kapitaalmarkt en de disconto
verhoging is het percentage verhoogd
tot 9.
AMSTERDAM Op de Amsterdamse
beurs zal op 24 en 31 december niet U()m Ia
worden gehandeld. De laatste beurs- Husky
dag van dit jaar is derhalve 28 decern- Nat. bias
ber. In 1974 zal er voor het eer,
januari weer beurshandel zijn.
beurd naar compromissen moet woi
den gezocht.
Als de huidige ontwikkeling doorgai
zal de vraag naar elektriciteit ooLj.t
veel sneller toenemen dan de algemi „w
ne vraag naar energie.
Daar staat tegenover dat het verbrui j,
van elektriciteit op basis van fossielj,
energie voor huishoudelijke en an v
bachtelijke warmteproductie du
voor ruimteverwarming, warmwater
bereiding, verwarming van wasmach
nes en vaatwasmachines bijn
tweemaal zoveel verlies oplevert a
de rechtstreekse omzetting van fossiel
ie brandstoffen. Het is dan ook raai et°
zaam zo weinig mogelijk elektricitei 1 r
te gebruiken voor de produktie va ®z(
warmte. ki
Eén van de kenmerken van de wereld iar
energiesituatie vindt Shell dat grot
energiereserves worden aangetroffeifcds
juist in gebieden waar ze niet nodi in
z.jn. In veel gevallen is het vervol mg
om technische of economische redi
nen niet goed uitvoerbaar. Dat geli »n<
vooral voor aardgas en waterkrach he
Weliswaar kan aardgas vloeibaar wo om
den gemaakt en per tankschip worde 1 w
vervoerd, maar dat is bijzonder duu:
Shell vindt dan ook dat industries nde
in de toekomst vaker dan tot nu toerhi
moeten worden gevestigd in gebiede
waar deze vormen van energie in vc
doende mate voorhanden zijn. D
maatschappij denkt hierbij vooral aa |Sta
de opwerking van ertsen en aan iih
dustrieën met een hoog energieve eej
bruik als fabrieken van aluminium e
staal, de ve.rijking van uranium, d
verwerking van olie en de chemie. nf
n i
gsb
ian
DOW JOINlES INDEX dl
d(
:hti
4 dec. 803.21 171.23 86.05 73.27 684, de
5 dec. 788.31 166.86 84.82 73.96 680. 0r
dec. 814.12 170.07 85.28 73.27
htr
4 dec. 19.030 17.470 1.825 532 96
5 dec. 19.180 19.930 1.825 236 1.30
dec. 23.260 18.130 1.83 1 972 551
Indiisl.
(Mill. Ohl. (Mud
Koersen in Montreal
Dom Tar Chei
4/12
1.90
2044
18%
5.371
17%
lek
6/1 g(
ziel
NEW YORK
ACK Industrie
Alreo
Allied Chemical
Alum. Co of Ain
American Brands
Amerlcaq Can
Am Cyanamid
Am Electr Power
Am Metal Climax
Am Motors
Am Smelt C Ref
Am Tel Tel
Ampex
Anaconda
Armco Steel
Atlar.t. Richfield
Bi'iidlX
5/12 6/12
38% 40%
15% 14%
44 44%
67% 69%
30 (a 31%
24% 24%
19% 19%
21% 22
43% 44%
8% 8%
19 1944
45% 47%
3% 3%
223; 24%
19% 19%
,00%ei01%
Bethl. Steel
27%
28
Boeing
1334
13%
Burlington Ind.
20%
21
Can Pacific Ky
15%
13%
Celanese
25%
26%
Chase Manhattan
53
54
Cliessle System
51%
51»
Chrysler
14%
16,%
Cities Service
48%
Colgate Palmullve
26%
29
Colt Industries
14%
14%
Commonw Edisoi
27%
27%
Cons Edison
19%
19
Com Can
20%
20*4
Conl. on
45%
48s»
CurUss Wright
14
143.
Curtiss Wright A
20
20%
Dart Ind.
1454
17
Deere ar.d Co
47
50^4
Dow Chemical
51%
54%
Du Pont (El)
147%
15.
Eastman Kodak
103%
110»,-.
First Nat City
42%
43%
Admiral Corp.
10%
10%
Allengheny Pow S
17%
173,4
Akzona
19%
18%
Am Standard
11%
11%
Amsted Ind.
32%
33
Bait Ohio
44%
44%
Bavuk Cigars
8%
8%
Can Breweries
33,
3%
Cello
1334
3%e
Chadbourn Goth
Chase Select Fd
8.97
8.83
Columbia Gas
26%
26%
Cominco
3334
Cont. Telephone
18%
19
Fluor Corp.
52%
53%
Oen Electric
Gen Foods
Gen Motors
Gen Publ Util
Gen Tel Tel
Getty oil
Giletle
Gimbel Brothers
Goodvear I and B
Gulf Oil
Illinois
Central Ind.
Insilco
Int Bustn Mach
Intern Harvester
Int Nick of Can
Int Paper
Int Tel Tel
Lit ton Irid
Lockheed Air
Marcor
59% 61%
22% 22%
45 46%
13% 14%
2154 23
20% 21
25% 2603;
23'4 23%
30s, 30%
44% 47%
Martin Marietta 13% 13%
May Dep Stores 22% 14%
McDonnell Dougla 13% 14%
Mobil Oil Corp 45% 45%
Nabisco
Nat Cash Reglste
Nat Distillers
Nat Cypsum
Nat Sleel
Nat Lead Ind
41
41
31% 52*.
12% 12%
11% 11%
28% 29%
11% 11%
Pac Gas and El 21%
Penri Central 33i
PepsIco 66%
Phelps Dodge 40
Philip Morris 110%
Philips Peir 64%
Procter Gam hi 94',»
RCA 16%
Republic Steel 19%
Reynolds Ind 38%
Royal Dutch Petr 31%
Santa Fé Ind
Sears Roebuck
Shell Oil
Southern
Southern Pacific
Railway
Sperry Rand
Stand Oil Calif
Stand oil Indiana
Exxon Corp
Studeh.iker Worth
Sun Oil
eko
t oik.
3' OtOf
- iitkt
leze
ilmi
iji Ion;
39' faedi
32V Bra;
eke i
"1 ope
Hit Bank lor Rec
Int Flav Frag
tnt Paper (3 4)
Kansas City Ind
Kansas Power
KLM
Kroger
98%b98%b
69% 72%
48% 48%
20.50 20.30
193j 19%
United Aircraft
United Brands
US «teel
West Union
Westiiighoiij
Woolwnrlh
Nat Can
NY Cenir A
North West R
N Am Philips l
16%
4534
11%
18«
4* r.o
5 ongi
iu*
26V noe'
iet 1
leer,
26''. ;r'Jg
iw lelai
g: neei
!elu:
3isrkl1
7', «ir
:i opei
Ire
i Het
door
jeno
boot
van
milk
droo
de b
film
elka;
«jn
idve
gem
spee
