EEG-landen voelen steeds
minder voor energiebeleid
Beztg bedrijf
is
Verdeling voedsel
;n energie nodig
Ook november toont
gebrek aan spaarzin
Gulden nog yamani spreekt zich zelf tegen
zeer flauw Produktiebeperking
olie gaat toch door
HET VERBRUIK VAN PRIMAIRE ENERGIE
IN DE EUROPESE GEMEENSCHAP
1960
1972
Ontslagen bij Erdal 'beperkt' tot 100
EEG dreigt met
stappen tegen
Japanse uitvoer
NEW YORK ZEER FLAUW
BOUW/KWARTET DONDERDAG 6 DECEMBER 1073
FINANCIËN 'ECONOMIE TPNOt S13/DU3
Grote' leden willen liever directe contacten met olieproducenten
door Nico Kussendrager
BRUSSEL Het Europese energiebeleid lijkt ter ziele nog voordat
het goed en wel was geboren. Weliswaar zeggen de meeste EEG-
landen bereid te zijn tot 'een evenredige verdeling van de schaar
ste,' o.a. om liet door de boycot getroffen Nederland te helpen, maar
de kans op een werkelijk gemeenschaps b e 1 e i d op lange termijn
jlijkt uitgesloten. Engeland en Frankrijk hebben op de jongste mi
nistersconferentie in Brussel alle voorstellen voor een gezamenlijke
energiepolitiek onder tafel gewerkt.
Deze zaak stond niet officieel op t>
agenda, maar in de wandelgangen van
het EEG-gebouw bleek overduidelijk
de geringe animo van de 'grote' EEG-
anden om mee te werken aan een ge-
neenschappelijk energie beleid. Enge
land en Frankrijk (en in mindere ma-
e ook West Duitsland) sluiten veel
liever afzonderlijke contracten met de
olielanden. Daarmee was de voorberei
dende nijvere arbeid, die de Europese
Jommissie vorige week had verricht,
evergeefs.
ïoewel over de activiteiten van de
Jommissie niets is bekend gemaakt,
«eet iedereen in Brussel dat er o.a.
ilannen bestonden voor een Europees
igentschap voor de 'eerlijke' verde-
ing van olie, voor een gezamenlijk
iptreden binnen de Organisatie voor
Jconomische Samenwerking en Ont
wikkelingen (OESO) en vooral voor
en gemeenschappelijke energiemarkt.
Jnlangs nog noemde Europees com-
nissaris Lardinois een dergelijke
narkt 'onmisbaar; omdat de helft van
je industrieële produktie en een
wart van de voedselproduktie in de
JEG afhankelijk is van olie'. Lardi-
lois vindt het op elkaar afstemmen
ran het prijsbeleid noodzakelijk om
onaanvaardt are concurrentie van
nergieprodukten te voorkomen'. De
luropese Commissie noemt een geza-
nenlijke regeling voor de in- en uit
roer van olieprodukten 'een wezenlijk
inderdeel' van zó'n gemeenschappelij-
e markt.
let ziet er echter niet naar uit dat
leze er komt. Al tijdens de ambassa-
eursbesprekingen die aan de minis-
irsconferentie vooraf gingen, bleken
Commissievoorstellen onhaalbaar,
odat de ministers er geen omkijken
aeer naar hadden.
'ijlers gesneuveld
)at de pijlers van een mogelijk EEG-
mergiebeleid zijn gesneuveld nog
oordat ze waren opgericht, heeft nog-
wat verklaringen, zoals bijvóór-
eeld de verdeeldheid over de kerne-
ergie, één van de krachtbronnen
oor de toekomst. Om kernenergie op
wekken is verrijkt uranium nodig
n voor het verrijken van uranium
estaan twee systemen, een Frans c-n
en Duits-Engels-Nederlands, naar het
lee van 'onze' professor Kistemaker.
et Franse proces voor gasdiffusie
eeft het voordeel dat het in principe
u al beschikbaar is - het is dezelfde
ichniek Avaarmee de Fransen het ma-
iriaal voor hun atoomwapens hebben
ervaardigd. De Fransen dringen dan
pk met grote kracht aan op een
sG-verrijkingsfabriek volgens hun
odel.
aar tegenover staan Engeland, Ne
derland en West-Duitsland. die hun
concurrerende ultracentrifuge-tech
niek bijna klaar hebben, maar er op
wijzen dat die aanzienlijk handzamer
zal zijn en op meer dan een manier
voordeliger. Een verrijkingsfabriek
met ultracentrifuges kan met betrek
kelijk kleine eenheden worden uitge
breid en kan dus de behoefte aan ver
rijkt uranium op de voet volgen.
Maar de Franse techniek levert alleen
een redelijk geprijsd produkt wan
neer er meteen een zeer grote fabriek
wordt opgezet. Daar stellen de Fran-
sèn dan weer tegenover dat de ultra
centrifuge nog in het stadium van
proeffabrieken zit, en gedeeltelijk
zelfs dat nog niet. Dat is wedden op
een methode die zich nog niet bewe
zen heeft, waarschuwen zij. Op net
ogenblik komt bijna al het verrijkt
uranium voor de EEG via het Eura
tom inkoopbureau uit de VS, maar n
verband met komende capaciteitspro
blemen, daar worden de leverings
voorwaarden steeds ongunstiger.-
Om de kool en de geit te sparen heeft
de Europese Commissie onlangs beslo
ten beide techniekep verder te subsi
diëren en verder te ontwikkelen. De
EEG-zal er dan voor zorgen dat de
produktie binnen de perken blijft,
wat er op neer komt dat de Franse fa
briek ver onder haar capaciteit zou
moeten werken. Parijs is dan_ ook
nauwelijks enthousiast over het 'com
promis' dat de Europese Commissie
heeft bereikt, en blijft de voorkeur
geven aan het alleen en uitsluitend
toepassen van het gasdiffusiesysteem,,
de tegenstellingen hierover vormen één
van de belemmeringen voor een Euro
pees energiebeleid.
Ander obstakel
Een ander, veel belangrijker obstakel
kan worden gevat onder het goed-Ne-
derlandse gezegde 'het hemd is nader
dan de rok'.. De EEG-landen proberen
afzonderlijk hun energievoorziening
zoveel mogelijk veilig te stellen, i.u
de olielanden hun produktie inkrim
pen. Zij bekommeren zich niet om ou-
ropese solidariteit. Met name Frank
rijk en Engeland halen de buit bin
nen door middel van afzonderlijke af
spraken met de olielanden, en niet
door een gemeenschappelijk optreden
van de EEG-staten. (De reis van de
Saoedi-arabische minister Jamani
blijkt niet tevergeefs te zijn geweest).
Als tegenprestatie zullen de twee wa
pens aan de Arabieren levéren en
hun ook verdere (economische en po
litieke) steun verschaffen. Engeland
zag de dreiging dat de olielanden hun
Sterlingreserves gaan inwisselen tegen
andere valuta als nog een andere
In miljoenen ton
steenkoleneenheden
740
1260
100.73
inclusief geothermische energie in kernenergie
De Europese energie situatie heeft zich in 1960 grondig gewijzigd.
overweging om het te zoeken in twee
zijdige -contaeteirmet de olielanden,
in plaats van over'eg via de EEG.
Voor Engeland is het eenvoudiger ie
handelen buiten de EEG om dan voor
Frankrijk, omdat Londen de Noordzee
oliereserves voor zich zelf wil houden.
Premier Heath maakt er geen geheim,
van dat hij er niets voor voelt de
voorraden in het Britse deel van de
vastèlandsstoep op de 'gemeenschappe
lijke markt' te brengen. Frankrijk
verkeert wat dat betreft - bij gebrek
aan eigen reserves - in een veel lasti
ger positie, behalve als het erin slaagt
de contracten met de olielanden ook
op langere termijn veilig te stellen.
Op de EEG-conferentie in Brussel
bleek ook West Duitsland het bij
voorkeur te willen zoeken in afzon
derlijke contacten met de producen
ten, na een tevergeefse poging de een
heid te bewaren. Bonn gaat een aan
tal landen in het Midden Oosten eco
nomisch helpen en steunen bij de op
bouw van de industrie in ruil voor
olie. Het Europese solidariteitssprook-
je is uit, omdat nationalisme en egoïs
me' sterker bleken,
In gevaar
Rol beperkt
De rol van de oliemaatschappijen
lijkt door dit alles te zijn beperkt, wat
trouwens ook het geval was geweest
als de Gemeenschap wel, als eenheid
was opgetreden.
Europees energie-commissaris Simonet
zei eerder al dat de traditionele ro!
van de concerns ernstig is aangetast.
Hun verhouding tot de produktie lan
den en hun invloed op de prijzen is
fundamenteel gewijzigd, zo vindt Si
monet. Naar zijn mening zijn de con-
suemtenlanden hoofdverantwoordelijk
geworden voor hun olietoevoer. 'Zij
kunnen hun verantwoordelijkheid
Miulbouwschap: hamsteren
et miljoenen mensenlevens op het spel
EN HAAG Omdat de energiecrisis het wereldvoedselvraagstuk
erscherpt, zijn er behalve afspraken voor een rechtvaardige ver-
_Jeimg van de energie, ook afspraken nodig over de beschikbaarheid
an voedsel en grondstoffen voor de voedselvoorziening. 'Het is grie-
ilig als men moet constateren dat de wereldvoedselvoorraden niet
irder reiken dan de consumptie van één maand', zo betoogde de
ce-voorzitter van het Landbouwschap, de heer C. G. A. Mertens.
Is uitvloeisel van het olievraagstuk
Mnt ook de voedselproduktie van es-
ntiële grond- en hulpstoffen voor
agrarische sectoren in de knel. De
er Mertens noemde als voorbeeld
fabricage van kunstmest en bestrij-
imiddelen.
land- en tuinbouw - en dus de
ledselproduktie - in de knel komen.
Hen zijns inziens niet alleen de rij-
maar ook de arme landen de dupe
Door paniekstituaties, die
w tot hamstermethoden leiden,
men niet alleen de. voedselproduktie
de westerse ianden, maar ook en
oral in de ontwikkelingslanden op
tocht te staan. Van enige ontwik-
lingssamenwerking kan dan nauwe-
Its sprake meer zijn. er worden dan
leen maar miljoenen mensenlevens
het spel gezet.
'er de situatie in Nederland merkte
heer Mertens op, dat de klappen
n de olieboycot in de hele agrari-
he sector gaan vallen. Een maand
leden had het voor menigeen nog
schijn, dat de nare gevolgen tot de
linbouw beperkt zouden blijven.
en groot stuk onzekerheid in de
nd- en tuinbouw is volgens de heer
"tens al weggenomen door de toe-
King van minister Van der Stee,
't de olievoorziening voor land- en
'Inbouw gecontinueerd zal worden.
ieders belang achtte de voorzitter
t voorts, dat de regering tot distri-
'tie heeft besloten. Alleen bij een
stributiesysteem zijn boeren en
"nders in staat hun produktie voor
nabije toekomst te plannen.
AMERSFOORT De ontslagen die
nodig zullen zijn bij de reorganisatie
binnen het Erdal-concern, kunnen be
perkt blijven tot ongeveer 100 man.
Van de 60 personeelsleden van de fa
briek in Schiedam kunnen ongeveer
20 mensen elders binnen het concern
wor.den ondergebracht en van de 120
van Mijdrecht circa 40, aldus desge
vraagd directeur algemene zaken H.
Termolen.
Dinsdag maakte de heer J. Evers van
de Industriebond NKV bekend dat de
bonden niet akkoord zullen gaan met
een reorganisatie waarbij ontslagen
zullen vallen. Partijen gaan op 10 de
cember opnieuw rond de tafel zitten
op basis van een nota, samengesteld
door de Erdal-directie.
Zij denkt aan de overplaatsing van de
commerciële zaken, opslag en expedi-
FONDSEN IN NEW YORK
Olie noteerdo gisteren S 313; 31V6-32).
r. S 414-424 (42-424). Philips 11%-%
1,2 U> en KLM $21% (22%). Opgave du
RëWulston.
Amrak (Akzo) bouwt
fabriek ontzwavelings
katalysatoren
ARNHEM Amrak, een dochter van
Akzona, gaat in Texas een fabriek
bouwen voor de produktie van ont-
zwavelingskatelysatoren met een jaar
lijkse capaciteit van 4.100 ton. Ver
wacht wordt dat medio 1975 met de
produktie kan worden begonnen. De
katalysatoren worden door raffinade
rijen bij de verwerking van een grote
verscheidenheid van ruwe olie toege
past. Hierbij kan worden voldaan aan
de milieubeschermïngsvoorschriften
die brandstoffen met een laag zwavel-
gehalte vereisen.
Veneta positief
HILVERSUM Ofschoon het afgelo
pen boekjaar 1972-1973 een jaar van
stagnatie is geweest, is dit gezien de
incidentele lactoren daarvan, voor de
directie van Veneta geen reden de re
sultaten van het lopende boekjaar
met reserve tegemoet te zien. Ook de
huidige gang van zaken in het bedrijf
geeft op zichzelf aanleiding tot een
positieve beoordeling, aldus het jaar
verslag. Hat maken van redelijke
prognoses wordt echter ernstig be
moeilijkt door diverse, buiten het be
drijf gelegen factoren. Een selectieve
investeringsregeling en een prijzenbe-
schikking, die doorberekening van be
paalde kostenstijgingen slechts gedeel
telijk toelaat, maken het de onderne
mer niet gemakkelijker het noodzake
lijke rendement te behalen. De onze
kerheid over het verloop van de
grondstoffenprij7en en de monetaire
onrust kunnen de resultaten op onvoor
spelbare manier beïnvloeden. Ondanks
deze verstorende invloeden vertrouwt
de directie erop dat de opgaande lijn
dit boekjaar weer wordt voortgezet.
De omzet van Veneta daalde in 1972-
1973 met een procent. Het bedrijfsre
sultaat voor afschrijvingen ging om
laag van ruim ƒ2,2 min. tot iets meer
dan 2,0 min. en de winst van
616.000 naar 594.000. Voorgesteld
wordt een onveranderd dividend van
ƒ2,80 per aandeel van 20.
HVA optimistisch
AMSTERDAM Op grond van de re
sultaten van de maanden januari tot
en met oktober verwacht Verenigde
HVA-Maatschappijen voor het lopende
boekjaar een aanmerkelijk hogere
concernwinst dan over 1972. In 1972
steeg de nettowinst van 5,8 min tot
6,7 min. en werd een onveranderd
dividend uitgekeerd van 6 pet.
De in mei tol stand gekomen samen
werking met de Belgische Socfin be
gint al haar vruchten af te werpen.
Nutsspaarbank
Maassluis bij
Spaarbank R'darn
ROTTERDAM De Nutsspaarbank
Maassluis is toegetreden tot de orga
nisatie van zusterinstellingen De
Spaarbank te Rotterdam. Door de toe
voeging van vijf kantoren in Maas
sluis Maasland en Rozenburg ontstaat
zo een regionale spaarbankeenheid
met 90 vestigingen in Rotterdam en
33 in andere gemeenten. Het gezamen
lijke tegoed van de ruim 815.000 reke
ninghouders bedraagt 1.3 miljard
aldus een communique.
Duitse boor-
onderneming vestigt
zich in Oldenzaal
OLDENZAAL De Westduitse boor-
maatschappij Deutag (Deutsche Tief-
bohr Aktiengesellschaft) in Bentheim
zal een Nederlandse dochtermaat
schappij in Oldenzaal vestigen, ge
naamd Deutag Friesland Drilling BV.
Dit is medegedeeld door de indus
triestichting Oldenzaal die het eerste
contact met Deutag voor deze vesti-
ging heeft gelegd.
Deutag maakt deel uit van het Deil-
mann-concern en verricht zowel in op
dracht van als in samenwerking met
verschillende maatschappijen borin
gen voor het opsporen en de exploita
tie van olie, gas, kolen, water en an
dere mineralen. Het Deilmann-con-
cern heeft een jaaromzet van 250 mil
joen DM en heeft vestigingen in ver
schillende plaatsen in Duitsland. In
1937 vond dit bedrijf gas in Bent
heim, wat destijds de aanleiding was
voor Deilmann om zich ter plaatse te
vestigen. Uit deze vestiging is Deutag
als dochteronderneming ontstaan.
Deutag heeft een jaaromzet van meer
dan 50 miljoen DM en een personeels
bezetting van ongeveer 600 personen.
Deutag heeft in Bentheim een werk
plaats voor de reparatie en vervaardi
ging van alle soorten onderdelen, die
bij boringen, zowel te land als ter
zee, benodigd zijn of vervangen moe
ten worden. Deutag Friesland Drilling
is in Oldenzaal gevestigd om boringen
in Nederland en daarbuiten op ver
antwoorde wijze te kunnen verrich
ten.
BRUSSEL De EEG heeft Japan ge
waarschuwd maatregelen te zullen ne
men om die industrie-sectoren te be
schermen die in de concurrentiestrijd
schade lijden als gevolg van goedkope
re Japanse uitvoer. De ministers van
buitenlandse zaken van de negen lan
den van de Europese Gemeenschap
hebben overeenstemming bereikt over
een ontwerpverklaring waarin de han
delspolitiek van de gemeenschap ten
opzichte van Japan wordt verduide
lijkt bij gebrek aan een algemene
handelsovereenkomst tussen EEG en
Japan.
Het Japanse kabinet heeft besloten
beperkende maatregelen in te stellen
om de Japanse industrie te dwingen
hun investeringen met name voor
installaties te besnoeien. De rege
ring hoopt een dergelijke investe
ringsbeperking tot stand te brengen
door meer toezicht van overheidswege
en door meer financiële druk. Doel
van de maatregelen is 'de opgetaste
binnenlandse vraag te beperken en de
produktie enigszins in overeenstem
ming met het olietekort te brengen.
Ontsporingen groter dan vorig jaar
AMSTERDAM De minder gun
stige ontwikkeling bij de spaar
banken heeft zich in november
voortgezet.
Nadat het derde kwartaal al gferingere
overschotten te zien had gegeven dan
in dezelfdé periode van 1972, trad in
oktober zelfs een ontsparing op. Ook
november leverde ontsparingen op.
Nu is ncvember door de sinterklaas
aankopen altijd een slechte maand
voor 'de spaarbanken, maar het nega
tieve verschil tussen inleggingen en
opvragingen was groter dan in no
vember 1972. Bij banken, waar vorig
jaar november nog een klein over
schot werd gemeld, was er sprake
van.een en negatief resultaat.
De Nutsspaarbank in Den Haag ont
ving 95.5 min en moest ƒ101,8 min
terugbetalen zodat het tegoed vermin
derde met ƒ6,3 min. Vorig jaar no
vember nam het tegoed, met 2 min
toe. Bij de Rijkspostspaarbank vond
een ontsparing plaats van ƒ4 min
(v.j. ƒ1 min). Ingelegd werd ƒ186
min en opgenomen 190 min. Het in
leggerstegoed bedroeg ultimo novem
ber 7902 min tegen ƒ7250 min eind
november 1972.
De Spaarbank voor de Stad Amster
dam ontving aan inleg ƒ137.8 min en
moest ƒ40.4 min terugbetalen, zodat
een nadelig spaarverschil is ontstaan
van 2.6 min. Vorig jaar nam het te
goed met ƒ2 min toe.
De Spaarbank tc Rotterdam verging
het niet anders. Hier werd ƒ2,7 min
meer terugbetaald dan ingelegd tegen
over vorig jaar een nadelig verschil
van ƒ1,3 min. De Bondsspaarbank
voor Midden- en Oost-Nederland
moest zich een ontsparing getroosten
van 0.7 min tegenover een toene
ming vorig jaar van 2,6 min.
niet meer overdoen aan particuliere
ondernemingen' Engeland, Frankrijk
en West Duitsland hebben de woor
den van Simonet ter harte genomen,
maar ze anders uitgelegd dan de EEG-
commissaris ze bedoelde....
Een derde reden voor het gebrek aan
solidariteit is de Nederlandse verhou
ding ten opzichte van de Verenigde
Staten, tegelijk oorzaak en gevolg van
de oliesituatie. Washington heeft ons
land toegezegd olie te zullen leveren,
zodat minister Lubbers zich het afge
lopen weekeinde flink kon houden,
toen hij met sjeik Jamani in Brussel
besprekingen voerde. Maar het is niet
onwaarschijnlijk dat als 'dank' steun
moet worden gegeven aan het Ameri-
kaansé standpunt inzake het Midden
Oosten, wat een verder uit elkaar
drijven van de EEG-landen inhoudt.
Daardoor is - naast veel meer - ook de
samenwerking tussen de EEG en de
VS op energiebeleid in gevaar. Die
coöperatie had volgens de plannen
van de Europese Commissie niet al
leen wedijver om op de wereldmarkt
de schaarse reserves in de wacht te
slepen moeten voorkomen, maar ook
kunnen leiden tot samenwerking bij
het opsoren van nieuwe voorraden.
De Commissie heeft verder ook een
pleidooi gehouden voor (economi
sche) samenwerking tussen de EEG
(als geheel) en de olieproducerende
landen. Ook dit is volledig van de
baan. In Brussel stierven alle voor
stellen gemeenschappelijke markt, sa
menwerking met producenten en (an
dere) consumenten - een voortijdig
eindè. De Europese topconferentie -
eind volgende week in Kopenhagen -
zal daar waarschijnlijk weinig aan
veranderen.
AMSTERDAM Ook gisteren was er
op de Amsterdamse wisselmarkt spra
ke van een vlucht uit de gulden, zij
het, dat de stroom naar het buitenland
niet zo groot was als dinsdag. De Ne-
derlandsche Bank moest voor circa
165 miljoen aan buitenlandse valuta
verkopen om te voorkomen, dat deze
munteenheden door hun plafond zou
den stoten. Dinsdag was het liefst 356
miljoen geweest
Verkocht werden 230,5 min Franse
francs, 298 min Belgische francs en 4,2
min Zweedse kronen.
De dollar was zwakkèr. Na een opening
op 2,8200-20 werd gesloten op 2,8030-
50 tegen dinsdag 2,8110-30.
Met de dollar gebeurde er verder wei
nig opziebarends op de Europese mark
ten. Hier en daar waren er kleine win
sten, elders lichte verliezen. Goud
stond des te meer in de belangstelling
In Frankfort schoot de prijs per ounce
5 dollar omhoog tot 105,75 dollar en
in Parijs bijna 3 dollar. In Londen was
goud 75 dollarcent lager, maar had de
grote prijsstijging dinsdag al plaatsge
had met 5,25 dollar.
DOW JONES INDEX
Indust. Spuren LUIII. Obi. Mods
3 dec. 806.52 172.12 86.40 73.13 676.8
4 dec. 803.21 171.23 86.05 73.27 684.3
5 dec. 788.31 166.86 84.82 73.96 680.9
3 dec. 17.900 15.910 1.842 210 1.385
4 dec. 19.030 17.470 1.825 532 964
5 dec. 19.180 19.930 1.825 236 1.308
tie en produktie van tubes naar de fa
briek in Amersfoort. De overige bë-
drijfsactiviteiten van Mijdrecht en
Schiedam zouden moeten worden
overgeplaatst naar het Belgische St.
Truiden. In tegenstelling tot Schie
dam en Mijdrecht zijn daar nog uit
breidingsmogelijkheden genoeg, aldus
de heer Termölen.
De toezegging die de Erdal-directie
heeft gedaan ten tijde van de overne
ming door Consolidated Foods dat
tengevolge van de fusie binnen vijf
jaar geen ontslagen zouden vallen,
heeft volgens de Erdal-directeur niets
met deze interne reorganisatie te ma
ken. Deze staat, volgens hem volledig
buiten de fusie als zodanig. De reor
ganisatie zal bij een zelfstandig blij
ven van Erdal ook moeten worden
doorgevoerd.
Eten en drinken in
trein 30 pet meer
op autoloze zondag
AMSTERDAM 'Het gaat niet
slecht op de autoloze zondag. In
de treinen wordt zondags bijna
dertig procent meer gegeten en
gedronken dan op zondagen
voor het zondags rijverbod'. Al
dus drs. P. J. van Houten, alge
meen directeur van Wagon-Lits
Nederland.
Drs. Van Houten is van me
ning, dat een zeer goed 'koelgc-
bied' in de treinen nodig is en
mogelijk ook In de treinen ge
plaatste automaten. De Wagon-
Lits-dirccteur vindt de afstan
den in Nederland te kort voor
zelfbedieningsrijtuigen ten be
hoeve van de verschaffing van
maaltijden, zoals deze sinds
twee jaar in Frankrijk bestaan.
Wel hoopt Wagon-Lits deze rij
tuigen in mei 1974 in te zetten
in de verbindingen tussen Ne
derland, België en Luxemburg.
Ook wordt nagegaan of in deze
verbinding een mlnigrill inge
voerd zou kunnen worden. Deze
zou kunnen passen in een 'be
ter gekwalificeerde trein Am-
sterdam-Brussel-Parijs'.
Drs. Van Houten meent, dat de
ze ontwikkelingen helemaal pas
sen In de treinen, die in de toe
komst op langere trajecten rij
den. Tot nog toe Is zijns inziens
de recreatieve behoefte van de
trein onderschat.
Wagon-Lits en de NS hebben de
besprekingen afgerond over het
aandeel van Wagon-Lits over de
40 tot 50 driewagontreinstellcn,
die in 1978 op de Nederlandse
trajecten zullen verschijnen.
NEW YORK De Arabische landen gaan hun olieproduktie in
januari wel met 5 pet beperken als er geen belangrijke stap wordt
gedaan in de ais,- vredesconferentie. De maatregel is gericht tegen
alle landen, die Arabische olie afnemen. Deze mededeling heeft de
minister van oliezaken van Saoedi-Arabië, sjeik Yamani in New York
gedaan. De verklaring van Yamani staat lijnrecht tegenover die van
zijn collega van Aboe Dhabi, Mana Al Ateiba. Dit zei maandag, dat
de Arabische landen niet van plan waren hun produktie in januari
met 5 pet te beperken.
sche zaken hebben woensdag gevraagd
om een geleidelijke terugtrekking van
Arabisch kapitaal uit buitenlandse
banken om het vermogen van Arabi
sche financieringsmaatschappijen te
vergroten cn kwamen verder overeen
dat de rijke Arabische landen zouden
moeten investeren in ontwikkelings
projecten van meer behoeftige Arabi
sche staten.
Intussen heeft ook de omstreden Rot
terdamse 'nlieprofessor' Odell weer
van zich doen spreken. Zijns inziens
kan olie uit de Noordzee tweederds
goedkoper worden geleverd dan de
huidige wereldprijs, ui. op 1.50 dollar
per vat. Bij zeer grote winsten voor
de oliemaatschappijen zou het vier
dollar zijn. Tot nog toe is steeds ge
zegd dat olie uit de Noordzee zeer
duur zou zijn.
Noorwegen is gisteren het achtste
land in Europa geworden, waar de au
toloze zondag is ingevoerd. Het ver
bod geldt van 0.00 uur tot 24.00 uur.
De leveranties van olieprodukten aan
de Noorse industrie zal met 10 pet.
worden besnoeid.
Ook Engeland heeft bezuinigingsmaat
regelen bekendgemaakt. Er geldt een
maximumsnelheid van 80 km en de
straatverlichting zal worden gehal
veerd, uitgezonderd op enkele gevaar
lijke punten. Ook de verwarming in
kantoren en fabrieken zal worden ver
minderd. Rantsoenering van benzine
wordt nqg. niet nodig geacht. De mi
nister van handel, Walker zei, dat de
auto-industrie hem ervan verzekerd
had, dat de leveringen slechts 10 pet
minder waren dan vorig jaar. West-
Duitsland zal deze winter een extra
toelage verstrekken aan mensen in de
laagste inkomensgroepen, die met olie
stoken. Het gaat om een miljoen men
sen en het kost de Duitse schatkist
160 miljoen mark.
De mededeling van Yamani is ook in
strijd met wat hij vorige week in
Brussel heeft gezegd. Volgens zijn
uitspraken daar zouden 'bevriende
landen', waaronder hij Frankrijk. En
geland, Spanje en wellicht ook België
rekent, per maand kunnen rekenen n
een hoeveelheid olie. die gelijk
staat aan de leveranties in september
of het gemiddelde over de eerste ne
gen maanden van dit jaar. In New
York vertelde Yamani, nu, dat de ver
mindering in de afleveringen doorgaat.
Indien en wanneer er een regeling .n
het Midden-Oosten, worj.lt getroffen
die de instemming van Üe Arabische
olielanden heeft zal de olieproduktie
worden vergroot, zoveel als dat, tech
nisch gespnken, mogelijk is. totdat
we hulp krijgen bij de industrialisatie
van onze landen.' Yamani zei dat die
hulp niet noodzakelijk behoeft te be
staan uit de volledige buitenlandse ti-
nanciering van de industrialisatie
maar meer uit bijstand in de vorm
van techrioloeische kennis en commer
ciële ervariu.
De minister deeld? mee dat de /.es
Olielanden aan de Perzische Golf eind
december opnieuw,..bijeen zullen ko
men om te praten over een verdere
verhoging, van de posted prices in ia-
nuari. Of daartoe ook zal worden be
sloten vhangt van de andere deelne
mers aan het overleg af, zo zei hij.
In antwoord op vragen over berichten
dat de Arabiscne landen met Noorse
ondernemingen praten over de bouw
van tankschepen zei Jamai: We zullen
een Arabische vloot hebben en vervol
gens een Sacedische vloot. Hierover
willen we praten met Noorwegen,
Spanje, Japan de Verenigde Staten .mi
alle andere landen die er belangstel
ling voor hebben.' Dc minister ont
kende dat" Saoedi-Arabië met Ameri
kaanse belangen besprekingen had ge
hóuden over financiële deelneming van
Saoedi-Arabië in de bouw van een olie
raffinaderij in de Verenigde Stateo.
'Onze plannen zijn in de eerste plaats
gericht op de irdustrialisatie van Sa
oedi-Arabië. in de tweede plaats op In
vestering in industrieën die met de on
ze te maken hebben en pas in de der
de plaats op verdere buitenlandse in-
vesteiingen'. zei Jamani.
Jamani is van plan een week in de
Verenigde Staten te blijven en daarna
door te reizen naar Japan.
De Arabische ministers van economi-
EFFECTENKOERSEN AVONDVERKEER
Slotkoerson van gisteren: Akzo 50.10, Hoog
ovens 55.50. Kon. Olie 851 Philips 33.60gb,
Unilever 115,30. KLM 64.20.
Koersen in Montreal
Oom Tar Chcin
Huskv
Nat. Glas
Mass Ferguson
Nat Resources
Shell Canada
4/12
I 90
201,
Accountant mag met
andere specialist
gaan samenwerken
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Registeraccountants
(leden van het NIVRA) mogen voor
taan een kantoor opzetten in samen
werking met beoefenaren van andere
vrije beroepen, zoals advocaten, belas
tingconsulenten en organisatiedeskun
digen. Ook zal in het vervolg zijn toe
gestaan, dat accountants, die samen
een kantoor hebben, dit kantoor
rechtspersoonlijkheid geven, dus er
een BV of NV van maken. Zowel bij
de samenwerking met anderen of bij
het scheppen van rechtspersoonlijk
heid is toestemming van het NIVRA-
bestuur nodig.
Tot nog toe was het uitdrukkelijk
verboden, dat accountants en bijv. or
ganisatie-adviseurs samen een kantoor
vormden. Door de steeds complexere
problemen, waarmee de accountant te
maken heeft, was er echter 1 een tijd
aandrang om de verbodsbepaling op
te heffen.
Nieuw is verder dat de beroepsrege-
len thans uitdrukkelijk voorschrijven
welke vormen van accountantsverkla
ringen mogelijk zijn (goedkeurend,
goedkeurend met voorbehoud, afkeu
rend, oordeelonthouding). In dë laat
ste drie gevallen moeten voorgeschre
ven bewoordingen worden gebruikt.
Misverstand omtrent de strekking van
een accountantsverklaring wordt daar
mee uitgesloten.
NEW york
AC'F Industrie
Alreo
Allied Chemical
Alum. Cn of Ain
American Brands
American Can
Am Cvanamid
Am Elecir Power
Am Mei al Climax
Am Mnlurs
Am Smell C Ref
Am T«l Si Tel
Ampex
Anaconda
Armen Sieel
Atlanl. Richfield
Burlington I rid.
Can Pacafic Hy
Celaiieee
Chase Manhaiian
Chessie System
Chrvsler
Cuiys Service
Colgaie Palmnlive
Coll Industries
Commnriw Edisui
15'.
65% 67%
31 30';
24% 24%
20% 191-
22 21%
4-1'.
433'
!7% 27%
13", 13%
22 20%
Kdi>
Curtis» writihi 14'. 14
Curiiss Wright 20
Dart Ind 14% 14'
Deere a Ml Co 47 47
Dow Chemical 52% 51%
Du. Punt (El) 130 147%
Eastman Kodak 109% 103%
First Nat City 42% 42%
Gen Electric
Gen Foods
Oen Motors
Oen Puhl Util
Tel Tel
Oil
Get tv
Gilelle
'int''ftusln Mach
Int Mek of Can
Int Paper
Int Tel Tel
255'25%
21% 23%
30% 30%
Martin Marietta 3'
Mav Dep Stores
McDonnell Dougla
Mobil Uil Corp
Nahisco
Nai cash Keiisie
Vil Distillers
Chase Select Fd
Columbia Gas
Cominou
Cont Telephone
i„ih
3S
83
r Hec 98%b 98%b
Pac Gas and El
Penn Central
Pepsicn
Phelps Dndye
Philip Morris
Philips Petr
Procter Oamhl
22 214
3% 3%
16% ex 66%
41% 40
109% 110%
02% 64%
96% 04%
KCA 17 16%
Republic Steel 20'% 19%
Revnnlds Ind 384 38%
Royal Dutch Petr 31% 31%
Pacific 33% 33 'i
Stand (Hl Indiana 94%
KkXiir. Corp 88%
Siudehiiker Worlh 28%
Sun Oil 554
Texas GuIf
Texas lust
Transamenc
224
6%
304
48%
104
