hemie wil volle
pond aan olie
Mariënburg op
rand bankroet
Geen verdere beperking
Arabische olieproduktie
Bezig bedrijf
In Noordzee wordt
thans intensiever
dan ooit geboord
Produktie van centen
kromp in '72 sterk in
Ter voorkoming totale ontwrichting
Aandelen voor
Britse arbeiders
Suikerproduktie gedaald
Akzo en Bayer
kempen om
Amerikaans
farma-concern
WALL STREET FLAUW
ROUW/KWARTET DINSDAG 4 DECEMBER 1973
FCS'AiNCIëN/ECONOMIE
T13/K13
Yan een onzer verslaggevers
DEN HAiAG De cliemische industrie Avil op zijn minst de hoeveelheid olie toegeleverd krijgen,
die gebruikt werd voor de olievoorziening ging stagneren. Dat geldt voor de olie, die als grondstof
wordt aangewend, maar ook voor de olie, die in de chemische bedrijven als energiebron dient. Ont
vangt de chemische industrie de gevraagde hoeveelheid niet, 'dan dreigt er een ontwrichting van de
Jjele samenleving.'
Dit is de mening van de Vereniging
'van de Nederlandse Chemische Indus-
tie (VNCI). De VNCI wil, dat de
'overheid de zeggenschap krijgt over
de verdeling van de schaarse olie. In
een brief aan het ministerie van eco
nomische zaken pleit de Vereniging
ervoor, dat de industriële activiteit in
leder geval in stand gehouden moet
worden en dat het onbelemmerd func
tioneren van de chemische industrie
idaarvoor een eerste vereiste is. Zono
dig moet de olievooraening aan de
^chemische bedrijven ten koste gaan
van andere aanwendingen van olie en
olieprodukten, aldus de VNCI.
Krijgt de vereniging haar zin, dan zal
dit zeer ingrijpend zijn voor de ande
re sectoren in de maatschappij. Van
de totaal in Nederland beschikbare
olie dient 20 pet. als grondstof voor
de chemische industrie, terwijl deze
bedrijfstak ook nog eens beslag legt
op 10 pet. van de landelijke energie
voorziening, waarin olie een grote rol
speelt. Wanneer nu de chemie het
volle of bijna het volle pond krijgt,
dan betekent dat een aanzienlijke ver
mindering voor andere sectoren.
De VNCI keert zich echter duidelijk
tegen het huidige beleid van de olie
maatschappijen, waarbij iedere sector
DEN HAAG In 1972 zijn belangrijk minder centen geproduceerd
dan in het voorafgaande jaar, zo blijkt uit het Muntverslag 1972. De
produktie liep nl. terug van 70 miljoen (in 1971) tot 40 miljoen.
pverweging daarbij was, dat er reeds
meer dan 1.5 miljard centen uitston
den en dat een activering van de
muntcirculatie tot een efficiënter ge
bruik van deze hoeveelheid zou lei
den. Hiermede werd in 1972 een be
gin gemaakt door verbetering en uit
breiding van de muntendienst van de
'PTT die het in circulatie brengen en
het in ontvangst nemen van pasmun
ten verzorgt.
Uit het muntverslag blijkt voorts, dat
er op 1 januari van dit jaar bijna 3,5
miljard munten uitstonden, die teza
men een nominale waarde vertegen
woordigden van ƒ538 miljoen. De to
tale muntcirculatie nam vergeleken
met 1971 met ruim 140 miljoen
munten toe met een nominale waarde
van meer dan 30 miljoen,
behalve de munten met de hoedanig
heid van wettig betaalmiddel stond er
!per 1 januari 1973 ook nog 8.996.900
ƒ8.996.900 aan muntbiljetten van
aan muntbiljetten van ƒ2,50 en
ƒ4.930.000 aan muntbiljetten van ƒ1
uit. (Deze muntbiljetten zijn nog
steeds wettig betaalmiddel).
Aan zilveren guldens en rijksdaalders,
die begin van dit jaar buiten omloop
werden gesteld en daarmede hun hoe
danigheid van wettig betaalmiddel
verloren, waren per 1 januari '73 de
volgende aantallen nog niet uit de
circulatie teruggekomen: rijksdaalders
(zilver) 43.340.000 met een nominale
waarde van 108.350.000 en guldens
(zilver), 128.840.000 met een nomina
le waarde van 128.840.000.
Ultimo 1972 waren nog slechts 48.204
tienguldensstukken (bevrijdingstien
tjes) voor afgifte beschikbaar, welk
aantal per eind augustus j.l. was te
ruggelopen lot 9.887 stuks. In 1970
werden hiervan in totaal 6 miljoen
stuks aangemaakt.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Indien de voortekenen niet bedriegen, zullen bin
nen afzienbare tijd enkele succesvolle boringen naar olie en gas in
de Noordzee worden bekendgemaakt. De laatste tijd is, niet in laatste
plaats als gevolg van de olieboycot van het Midden-Oosten, het zoe
ken in dat gebied intensiever dan ooit voortgezet.
•Het zeer slechte weer windstoten
.van ca. 160 km. per uur en golven
van zo'n 20 meter hoogte bemoei
lijkten de werkzaamheden vaak in
'sterke mate. Zo zelfs, dat enkele boor
eilanden naar een haven moesten wor
den gesleept voor het ondergaan van
noodzakelijke reparaties. Uiteraard
heeft dit vertragend gewerkt op de
exploratie.
i In totaal wordt in de Nederlandse,
Engelse, Noorse en Deense sector van
het continentale plat op 31 plaatsen
geboord. Alleen in de maanden okto
ber en november werd met 11 nieuwe
programma's begonnen door de inter
nationale oliegroeperingen die hier
'werkzaam zijn.
'Opvallend is daarbij, dat de belang
stelling om te boren zich in toene
mende mate concentreert op het
noordelijk deel van de Noordzee. Hier
werden in de afgelopen maanden de
olievelden Dunlin, Brent en Thistle
als commerciële bronnen aangemerkt.
!ln oktober kreeg in dit gebied ter
(hoogte van de Shetland-eilanden de
booractiviteit een nieuwe impuls door
de aanvang van een drietal nieuwe
programma's. Als eerste besloot de
Britse Burmah Oil met een uit Japan
overgebracht booreiland een speurac
tie in te zetten naar olie en gas. Par
ticipant in de boring, in net veelbelo
vende blok 3/3 id o.a. het Britse che
mische concern ICI.
Ten zuiden van deze lokatie is de Bri
tish Petroleum actief in het blok 3/8.
De wedloop tussen Burmah Oil en
BP, waarvan op korte termijn resulta-
ten worden verwacht, wordt door de
olie-experts in Londen met grote inte-
j resse gevolgd.
Maar ook Conoco, Philips Petroleum
en Occidental zijn op zoek, o.m. in de
Noorse sector. Het is hier echter, dat
niet alle boringen even succesvol ver-
lopen. Het laatste geldt ook voor het
I zgn Heimdahl-veld, voor de Noorse
j kust, waar de Franse groep Petronord
LONDEN In Groot-Brittannië is
een wet in werking getreden, die het
werknemers van Britse industriële- en
handelsondernemingen mogelijk
maakt tegen gereduceerde prijzen en
met belastingaftrek aandelen te kopen
in de ondernemingen waarvoor zij
werken.
De bedoeling ,a het sparen aan te
moedigen door deze vorm van investe
ring toe te voegen aan de faciliteiten
voor geregelde bijdragen aan bedrij
ven waar men werkt door middel van
het 'sparen-naarmate-men-verdient-
plan'
teleurstellende resultaten zou hebben
geboekt.
De boring van Philips Petroleum in
het Ekofisk-complex zou eveneens
twijfelachtige uitkomsten hebben op
geleverd.
in de maatschappij, of het nu de huis-
verwarming betreft, het vervoer of de
industrie, in principe allemaal hetzelf
de percentage minder krijgt. Het ge
vaar bestaat dan, aldus de chemici,
dat er gaten vallen in onze economie.
Daarom moeten we zoeken naar een
nieuw verbruikspatroon, dat is afge
stemd op de verminderde olietoevoer.
De brief van de VNCI aan het minis
terie van economische zaken is het ge
volg van een enquête, die is gehouden
onder de leden, dat zijn bijna alle
chemische bedrijven in Nederland. In
het onderzoek werd de vraag gesteld,
wat de gevolgen zouden zijn van een
25 pet. vermindering van de olieleve
ring.
Werkgelegenheid
Een van de conclusies was een aantas
ting van de werkgelegenheid over de
geheld linie, dus niet alleen in de
chemie. Bij 25 pet. minder olie zal de
werkgelegenheid in de chemische in
dustrie op korte termijn minder dan
die 25 pet. afnemen, maar op lange
termijn meer. Veel ernstiger zijn de
gevolgen voor de gehele industrie.
Voor iedere man, die in een chemisch
bedrijf zijn baan verliest, gaan er in
andere takken van de industrie twee
man de straat op.
Dit hangt samen met de grote onder
linge afhankelijkheid tussen de che
mie en andere branches. Naar de me
ning van de VNCI neemt de chemi
sche industrie een centrale plaats in
onze economie in. Zij wijst er bijvoor
beeld op, dat chemische bedrijven
grote afnemers zijn van de machine-
en apparatenindustrie.
Maar wellicht nog belangrijker is, dat
de chemische produkten op grote
schaal worden toegeleverd aan andere
industrieën. Naar schatting gaat 35
pet. van de chemische produktie di
rect naar de consument en 65 pet.
naar andere bedrijven in de vorm van
grondstoffen of halffabrikaten.
Het wegvallen van essentiële produk
ten zal daarom met name in arbeids
intensieve bedrijfstakken tot een aan
merkelijke werkloosheid leiden, aldus
de VNCI. Genoemd kunnen worden
de textielindustrie, de metaal- en
elektrotechnische industrie, de voe-
dings- en genotmiddelenindustrie, de
bouwwereld en, buiten de direct in
dustriële sfeer, de land- en tuinbouw.
De VNCL ontdekte in de enquête, dat
er geen tak van industrie is te noe
men, die niet op een of andere wijze
voor bepaalde essentiële stoffen op de
chemische industrie is aangewezen. In
de huidige situatie is dit van des te
groter belang omdat in zeer vele ge
vallen het verminderen of wegvallen
van in Nederland geproduceerde pro
dukten niet kan worden gecompen
seerd door invoer, aangezien vrijwel
alle andere landen met een goed ont
wikkelde chemische industrie in de
zelfde situatie als Nederland verkeren
of dreigen te komen. Mag de invoer
wegvallen, de uitvoer komt in nog
veel grotere mate in gevaar, als de
hele industrie stagneert. Daarom con
cludeert de VNCI, dat verminderde
ontvangst van olie in de chemie een
structurele aantasting van de beta-
PARAMARIBO De suikeronderneming 'Mariënburg' in Suriname
staat aan de rand van een bankroet. Als niet snel hulp wordt gebo
den, zal het bedrijf eind deze maand moeten sluiten. Er zal dan geen
geld meer zijn om de lonen uit te betalen, zo wordt van goedinge-
lichte zijde in Paramaribo vernomen.
Een onderdeel van de chemische industrie in Nederland. Van de be
schikbare olie in ons land dient 20 pet als grondstof voor de chemie.
Daarbij komt nog een hoeveelheid olie als energiebron voor de che
mische bedrijven.
omdat apparatuur beneden een be
paalde bezettingsgraad niet kan wer
ken. Of omdat essentiële hulpstoffen
niet te krijgen zijn. Maar de belang
rijkste oorzaak van een staking van
pen deel van de activiteiten is, dat on
dernemingen met meerdere produk-
ties hun grondsoffen en energie moe
ten bewaren voor hun belangrijkste
afdelingen.
Bij dit alles speelt, dat de chemische
bedrijven geen kans hebben de boycot
te omzeilen, door direct olieprodukten
m het buitenland te kopen. Al voor
de oorlog in het Midden-Oosten uit
brak, was er een tekort aan nafta, het
belangrijkste olieprodukt voor de che
mische industrie. Zo nu en dan kan
men een hoeveelheid op de kop tik
ken, maar dat zet geen zoden aan de
dijk, bovendien is de prijs zeer hoog
pn de samenstelling meestal anders
dan men in Nederland gewend is.
lingsbalanspositie zou veroorzaken,
die zeer moeilijk ongedaan zal z^n te
maken.
Eigen bedrijfstak
Een leveringskorting van 25 pet. heeft
in veel chemische bedrijven een even
redige vermindering van activiteiten
tot gevolg. Uit de enquête kwam ech
ter naar voren, dat enkele grote tot
zeer grote bedrijven te maken hebben
met een meer dan evenredige daling
van de bedrijvigheid.
Een aantal ondernemingen zou zelfs
de produktie moeten staken, als de
toevoer van grondstoffen en/of ener
gie stagneert Een op de drie ant
woorden in de enquête maakt daar
melding van, zij het dat zij het in dat
geval slechts hebben over een maatre
gel op korte termijn. Staking van de
produktie kan bijvoorbeeld nodig zijn.
De directeur van 'Mariënburg' is naar
Nederland vertrokken om overleg te
plegen met de directie van de Rubber
Cultuur Maatschappij Amsterdam
(Amsterdam Rubber), de eigenaresse
van het suikerbedrijf. Hij zou ook be
sprekingen gaan voeren met de Ne
derlandse overheid.
De produktie van 'Mariënburg' is de
laatste maanden gedaald tot ongeveer
200 ton suiker per week. Dat is ge
middeld 30 t( n minder dan de norma
le weekproduklie. De huidige produk
tie is niet toereikend voor de binnen
landse behoefte Men schat dat de to
tale jaarproduktie niet hoger zal ko
men dan 9000 ton terwijl er 10.000
ton nodig is om de normale behoefte
te dekken. Bij een goed jaar produ
ceert 'Mariënburg' ongeveer 12.000
ton suiker. Het overschot wordt geëx
porteerd.
Zware regenval
Eén van de oorzaken van de produk-
tiedaling is de zware regenval van de
laatste maarden. Volgens de Suri
naamse krant 'De ware tijd' er is vol
doende suikerriet aangeplant en staat
het riet op de velden er goed bij. De
aanvoer van het riet naar de fabriek
wordt, aldus het blad, evenwel gestag
neerd doo:r de slechte staat van onder
houd waarin de treinen en 't spoor ver
keren. De machines in de fabriek zou
den door geldgebrek ook slecht zijn
onderhouden waardoor het regelmatig
voorkomt dat door defecten de pro
duktie enkele uren of dagen komt stil
te liggen.
De laatste lien jaar is in Suriname de
prijs van suiker niet verhoogd. 'Ma
riënburg' heeft regelmatig gevraagd
de prijs te n ogen verhogen maar de
Surinaamse regering gaf nimmer toe
stemming. Volgens 'De ware tijd' zal
een prijsverhoging het bedrijf gedeel-
Minister Aboe Dhabi:
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Volgens de minister van olie van Aboe Dhabi, Mana al Oteiba, zijn de Arabische
olielanden niet van plan hun produktie in januari verder te vermindt^en, tenzij de omstndigheden
veranderen. Op het ogenblik bedraagt de produktievermindering 25 procent. De Arabische landen
hadden besloten tot een verdere beperking van 5 procent in januari maar zouden uitzonderingen
maken voor 'vriendschappelijke' landen als Engeland, Frankrijk en Spanje.
telijk uit de financiële moeilijkheden
helpen. 'Hoewel daarmee niet alle
problemen zijn opgelost'.
De slechte gEng van zaken bij 'Ma
riënburg' is nu al duidelijk voelbaar
in Suriname. Witte suiker is bijna
niet meer tc krijgen. Op de zwarte
markt wordt meer dan het dubbele
betaald van de normale prijs. In het
district Commewijne, waarin 'Mariën
burg' ligt, zijn ongeveer 8000 mensen
voor hun dagelijks brood afhankelijk
van het suikerbedrijf.
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM Akzo en de Duitse che
mie gigant Bayer dreigen elkaar te
gaan bekempen om het bezit van de
Amerikaanse geneesmiddelfabriek
Cutter in Berkley. Kondigde Akzo 17
oktober aan een bod te willen doen
op deze (toen nog niet met name ge
noemde) fabriek, nu wil ook Bayer
het bedrijf overnemen. De prijs per
aandeel die het Duitse bedrijf wil be
talen zou 18,50 dollar per aandeel
zijn, wat neerkomt op in totaal 50
miljoen dollar. Minstens 90 procent
van de aandelen moet worden aange
boden. De familie Cutter, die het me
rendeel van de stukken bezit, zou het
bod, dat nog niet officieel is uitge
bracht steunen. Akzo wil een eventue
le overname deels financieren met
aandelen Akzona, de Amerikaanse
dochter van het concern. Een con
creet bod is nog niet uitgebracht
De farmacie-divisie van Akzo zou haar
omzet verdubbelen bij overname van-
Cutter, dat gevestigd is te Berkley Ca-
lifornië. De omzet van de farmacie-di
visie bedroeg vorig jaar ongeveer
ƒ450 miljoen. De overname moet Ak
zo een betere toegang tot de Ameri
kaanse markt verschaffen.
EFFECTENKOERSEN AVONDVERKEER
AMSTERDAM In het telefonisch «vond.
verkeer kwamen maandagavond de volgen
de koersen tot stand (tussen haakjes do of
ficiële slotkoers van dezelfde dag): Akzo
49.40 gb-49.60 (49.70 gl), Hoogovens
(63.50), Kon. Olie 83 gb—84.00 (84.30 gl),
Philips 32.70—32.90 (33.20 gl). Unilever
114.40 gb—115.20 (115.10 gb). KLM (63.50).
De minister van olie van Saoedi-Ara-
bië, sjeik Achmed Zaki Jamani, ver
wacht dat de prijs van ruwe olie in
1975 of nog eerder de 10 dollar per
vat zal bereiken. Hij zegt in een in
terview in het Westduitse weekblad
Der Spiegel dat de Arabische landen
bezig zijn na te gaan wat de gevolgen
van een priisveriioging tot 10, 15, 20
dollar zullen zijn. 'Een prijs van 10
dollar, zullen we mogelijk al in 1975
berèiken, misschien wel eerder'.
De minister vindt dat een regelmatige
voorziening van de Bondsrepubliek
met olie uit Saoedi-Arabië en verster-
Sanders Behang
verwacht goede
resultaten
DELFGAUW Sanders Behang ziet,
wat de bedrijfsresultaten betreft, het
boekjaar 1973-74 met een zeker ver
trouwen tegemoet. De collecties voor
dat jaar zijn op de binnen- en buiten
landse markten goed ontvangen, zo
zegt de directie in het jaarverslag. Ge
geven de concurrentie in het binnen
land en het aandeel van Sanders in
deze markt, zal de omzetstijging waar
schijnlijk in meerdere mate in de ex
port liggen. Ondanks de valutarisico's
heeft de directie goede verwachtingen
over de omzetmogelijkheden in het
buitenland.
De omzet in geld nam toe van ruim
42,6 min tot bijna 45.5 min. De
omzet in rollen daalde. Ondanks de
kostenstijgingen bleef het bedrijfsre
sultaat, na hogere afschrijvingen" van
1,88 min (v.j. 1,73 min), met
2,31 min 2,43 min) nagenoeg ge
lijk. De netto-winst beliep 1,33 min
1.28).
Eerder werd een onveranderd divi
dend voorgesteld van 17,5 pet. waar
van opnieuw naar keuze 5 pet in aan
delen.
Aannemers fuseren
HOOFDDORP/HAARLEM Aanne
mingsmaatschappij P. Vermeer te
Hoofddorp 60 min omzet en 700
werknemers) en Aannemingsmaat
schappij D. de Rooij te Haarlem (om
zet 25 ml"i, circa 250 werknemers)
gaan volledig samen. De fusie zal
plaatsvinden in de vorm van overne
ming door Vermeer van alle aandelen
De Rooij via aandelenruil.
Chrysler beperkt
produktie
DETROIT In navolging van Gene
ra! Motors gaat Chrysler deze winter
fabrieken sluiten omdat de oliecrisis
de verkoop van auto's met grole
cylinderinhoud drastisch heeft doen
teruglopen De zes fabrieken, waarin
33.000 mensen werken, worden op ver
schillende tiidstippen met korte tus
senpozen gcs:otcn.
Ondanks crisis: Bredero
optimistisch gestemd
UTRECHT De oliepcrisis en de
economische gevolgen daarvan vor
men voor de Verenigde Bedrijven
Bredero 'dank zij haar flexibiliteit
buiten de grenzen' geen aanleiding
om de prognoses voor 1973 te herzien
De president-directeur van Bredero,
dr. J. de Vries, verklaarde dat maan
dag op een lunchbijeenkomst in
Utrecht.
Ook aan de positieve prognose voor
1974 behoeft volgens hem niet te wor
den getornd. Bredero is van plan haar
activiteiten vanuit Nederland 'te ver
schuiven naar gebieden in Europa
waar de dynamiek andere aangrijpings
punten biedt' dan in ons land waar
de activiteiten teruglopen.
De heer De Vries verklaarde voorts,
dat de recente gebeurtenissen Brede-
ro's Ankers in de Noordzee (het be
drijf is ook betrokken bij 'de gaswin
ning) alleen maar versterken doordat
er meer opdrachten komen.
Hoger saldo Oostzee
AMSTERDAM Door de opleving
van de vrachtonmarkt is het voorlopi
ge exploitatksa'do van Stoomvaart-
Maatschappij Oostzp" (waarin onder
meer de Noorse Fearnly en Egcr-
groep een belang heeft) in de eerste
tien maande'! van 1973 niet onaan
zienlijk betet geweest dan in 1972.
Het ligt in de bedoeling om in de na
bije toekomst enige wijzigingen in
het vlootbestard aan te brengen.
Hiertoe zullen oudere schepen worden
vervangen doe: modernere tonnage.
Kortgeleden werd besloten een geau
tomatiseerde bulkcarrier van 21.000
ton dwt met eigen laadgerei, gebouwd
in 1965, aan te kopen.
Stoomvaart-Maatschappij Oostzee (Cu
racao) zal <n het eerste kwartaal van
1974 twee identieke volledige nieuwe
roll-on-roll-off-sebepen van 3400 ton
dwt in de vaart, brengen. Met deze
sch-pen zal vanuit Miami een week
dierst worden onderhouden op de
Maagdeneilanden en de Dominicaanst
Republiek.
Gouda Garen verwacht
beter resultaat in '73
GOUDA Gouda Garen verwacht in
1973 beter resultaat te behalen dan
over 1972. Bij dit te realiseren resul
taat is geen rekening gehouden met
bijzondere inkomsten.
Per 1 december zal een interim divi
dend van b pet. betaalbaar worden ge-
steid. In 1972 behaalde het bedrijf
een winst van circa 60.000 en werd 5
pet. dividend betaald.
In de jaren 1P70 en 1971 werkte Gou
da Garens met verlies. Hierop werd
een ingrijpende herstructurering door
gevoerd, waarirj niet-rendabele onder
delen werden afgestoten en de pro
duktie van b« ter in de markt liggende
artikelen enigszins werd uitgebreid.
Akzo neemt Zweeds
bedrijf over
ARNHEM Akzo Zout Chemie heeft
"het gehele aandelenpaket van het
Zweedse bedrijf J. P. Hogberg overge
nomen. Dit meldt het personeelsblad
'Spindop' van Enka Glanzstoff. Het
Zweedse familiebedrijf met ongeveer
25 werknemers trad al enkele tiental
len jaren op als o.a. importeur en dis
tributeur van het zout dat Akzo naar
Zweden exporteert.
Hetzelfde personeelsblad meldt voorts,
dat Akzo Zout en het Japanse inge
nieursbureau Nittetu Chemical Engi
neering (NICE) in Tokio een over
eenkomst hebben gesloten, waarbij
NICE de exclusieve licentie krijgt om
en een aantal gebieden van het Verre
.Oosten het cloor-vloeibaarmakingspro-
ces van Akzo-Zout te verkopen.
In Groot-Brittannië zal Akzo de Bri
tish Salt helpen met de uitbreiding
van de zoutproduktie. Met deze uit
breiding wordt ook werkgelegenheid
in Nederland verschaft.
Amev: gelijk dividend
UTKECHT AMEV zal over 1973
een onveranderd interimdividend van
fl per gewoon aandeel van 10 uitke
king van de Westduitse economische
betrekkingen met zijn hand land uits
luitend afhankelijk is van het beleid
van de regering in Bonn. Hij merkt
op dat andere landen zijn regering be
naderd hebben voor besprekingen
over uitbreiding van de economische
betrekkingen met zijn land uit
sluitend afhankelijk zijn van het beleid
band de Verenigde Staten, Japan en
Frankrijk.
Hij verwerpt het denkbeeld van een
Westeuropese tegenboycot van de Ara
bische olielanden als 'erg gevaarlijk
voor Europa'. Olie is naar zijn me
ning voor de Arabische landen een
bijzonder krachtig wapen. Tegenmaat
regelen kunnen alleen maar tot ver
geldingsacties van de Arabische lan
den leiden. Over de aard van deze ac
ties laat nij zich niet uit.
De minister zegt er ook niet bang
voor te zijn dat de Westerse technolo
gie energiebronnen zal ontwikkelen
die de plaats van olie kunnen inne
men. Die alternatieve energiebronnen
zijn toch nodig met het oog op de
vermindering van de Arabische oliere
serves. maar olie zal een van de be
langrijkste bror.nen van energie voor
de wereld blijven, aldus Jamani in
het interview.
In hetzelfde nummer van Der Spiegel
doet minister-president Den Uyl een
beroep op de loyaliteit van de EEG-
landcn. Hij steunt bondskanselier
Brandt die onlangs gezegd had: 'De
Europese solidariteit inzake het ener
gieprobleem moet op haar laatst be
wezen worden op de in december te
houden EEG-topconferentie'. Was dit
niet zo, aldus de Nederlandse pre
mier, dan zou deze vergadering ,>p
een grote teleurstelling uitlopen.
'Welke gevolgtrekkingen wij daaruit
zouden moeten maken zou ik thans
Gamma redelijk
optimistisch
HELMOND De resultaten van
Gamma Holding zijn in de eerste pe
riode van dit jaar niet geheel bevredi
gend geweest. Toch bestaat de ver
wachting, dat de resulaten >ver het
hele jaar ver beneden die van 1972
zullen liggen, aldus een verslag van
een vergadering van de Concernraad
in het bedrijfsinformatieblad Wijzer.
Er zijn twee ontwikkelingen die Gam
ma zorgen baren. Daar is ten eerste
het structurele tekort aan arbeids
krachten, waardoor een aantal orders
niet kan worden uitgevoerd en dat de
uitbreiding van de afzetmarkt voor
produkten van met name Vlisco, Ha-
tema en Leo Schellens wel zeer moei
lijk maakt. Er zijn op korte termijn
niet voldoende alternatieven om het
tekort aan arbeidskrachten toereikend
op te heffen. Daarnaast zal een lang
durige olieboycot bijzonder nadelig
zijn voor de chemische vezelindustrie
en daarmee gedeeltelijk dus ook voor
Gamma. Verwacht wordt dat bij een
langdurende boycot de prijzen v* de
ze synthetische vezels sterk zullen
stijgen, hetgeen een negatieve invloed
heeft op de afzet van genoemde pro
dukten.
werkelijk nog niet weten'.
Shell Nederland blijft de toekomst op
zowel korte als op langere termijn
met vertrouwen tegemoet zien. Dit zei
president-directur mr. J. R. II. van
Schaik ter gelegenheid van het slaan
van de eerste paal voor het nieuwe
Shell-gebouw aan het Hofplein in Rot
terdam. Wel vindt hij. dat Nederland
wat zuiniger kan worden met het ge
ven van vingerwijzingen wanneer
het gaat om ontwikkelingen in andere
landen. 'Wij zijn tenslotte allemaal af
hankelijk van de goodwill in de we
reld'. aldus de heer Van Schaik. Hij
voegde hieraan toe, dat ook bij hem
weinig neiging bestaat jm zich aan ie
sluiten bij degenen die nu met de
vinger wijzen naar regeringspersonen,
die de volle blaam voor de olieboycot
van de Arabische landen zou moe
ten treffen.
NED. FONDSEN IN NEW YORK
Kon. Olie noteerde gisteren 3l'i-31i4 <S2%-
Unilever S 41%-41% (42V4-4S). Philips
J 11%-12 <12%-13) en KLM S 22% (24%),
Opgave duPont-Wulston.
DOW JONES INDEX
Induct. Sporen Utlll. Obi. Mods
29 nov. 835.11 176.38 88.38 72.79 679.9
30 nov. 822.25 175.18 87.93 73.20 678.0
3 dec. 806.52 172.12 86.40 73.13 676.8
29 nov. 18.870 16.430 1.829 661 854
30 nov. 15.380 14.320 1.795 396 1.118
3 dec. 17.900 15.910 1.842 210 1.385
Koersen in Montreal
Dom Tar Chera
Husky
Nat Glas
Mass Ferguson
Nat Resources
Shell Canada
S/12
1 95
20',
NEW YORK
ACP Industrie
Alreo
Allied Chemical
Alum Co of Am
American Brands
American Can
Am Cvanamld
Am Electr Power
Am Meial China*
Am Motors
Aoi Smell C Rel
Ain Tol Tel
Ampel
Anaconda
Armen Stee]
Alia rit. Richfield
Celanese
I'll jse Manhattan
Cliessie Syslein
Chrvsler
Cules Service
Colgate Palmoliv
Colt Industries
Comnmnw Kdiso
Cons Edison
32'g 31
25%!4%ex
21' 21
23 22'/,
46'* 45»;
3»; 3%
23', 22',
Deere ar.d Co
Dow Chemical
Du Pont (El)
Eastman Kodak
First Nat City
Allengheny Poe
Akzona
Am Standard
Amsted Ind
Can Breweries
Cello
Chadtiourn Goth
Chase Select Pd
Columbia Gas
Comiricp
Cont. Telephone
15».
49»;
52'i
152% 1
10% 10%
17». 17»,
19 18'
Gen Electric
Gen Fonds
Gen Motor*
Gen Publ Ulil
Gen Tel Tel
Gilet
r Oil
Central Ind. 18% 7',e
Insllco 8% S'
Int Busln Mach 263 258'
Intern Haivester 2'%
Int Nick of Can 31',
Int Paper 44'. 43'
Int Tel b Tel 28 27
John:
wille
17», 17'
Jones and Laugh 16»;
Lirix-Lemco Vuugh 9», 9'
Litton Ind 7', 7"
Lockheed Aircraft 4% 4';
Marcur 20% 20»,
Martin Marietta 14'; 13
May Dep Stores 24', 21';
McDonnell Dougla 15% 15';
Mobil Oil Corp 47% 4
Nabisco
Nat Cash Regl«te
Nat Distiller*
Nul Cypsum
Nat Steel
Nat Lead Irid
12% 11';
30% 29%
11% '1 'ie::
mW
42 40%
108% 106%
63 82»;
Pac Cas and El
Penn Central
Pepsico
Phelps D"dee
Philip Morris
Philips Petr
Proclei
RCA 18% 18%
Republic Steel 21% 20%
Reynolda Ind 40% 39%
Royal Dutch Petr 32% 31%
Santa Fé Ind 29% 29%
Sears Roebuck 81% 81%
Shell Gil 40%>8%ex
Siudehiker Worth 29%
9 1»
26%
34»;
Int Bank for Ree 99%b 9
Int Fla» Frag 81%
Int Paper <*4) 50%
Kansas CU
Kansas Puv
KLM
Irid 11%
Krui
Lei
Lone Star Cer
10%
18%
13%
Transamerica
Unilever
Union Carbide
Uni Royal
United Aircraft
United Hrands
US "teel
West Union Tel
Nat Can
NV Centr A
North West R
N Am Philips Co
Standard Bram
Statham Ind.
Tandy
Union Eleclr
United Corps
United Cas
Western Banco
13»,; 13%
32% 31%
19% 19%
7% 7V4
7% 1
67% 47%
