'Handen vrij in
Griekse kwestie'
MIJN KAT
MAAKT VERSJES
WAT NU?
Isolatie straks
verplicht stellen
bij nieuwbouw
In water kan zwakzinnige méér
Rabobank S
wM<&
Zestienjarig meisje
debuteert met dagboek
Van der Stoel wil geen moties
Geheime cheque 029:
Op de polaroid
met Sint Nicolaas.
Nog geen
datum bekend
voor distributie
D 66publiceert plan:
'Groot-Schuylenburg' blij met zwembad 'Het Ei'
geef een appeltje voor de dorst;
zet wat op een
spaarboekje bij de
TROUW/KWVRTET VRIJDAG 30 NOVEMBER 1973
BENiNENLANO
T3/K5
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Van der Stoel (buitenlandse zaken) heeft gisteren
een dringend beroep op de Tweede Kamer gedaan geen uitspraken in de
vorm van moties te doen over eventuele maatregelen tegen Griekenland.
'De regering moet de mogelijkheid
hebben in overleg binnen de Navo de
meest effectieve beleidslijn uit te zet
ten. Ze moet daarbij niet van tevoren
gebonden worden aan uitspraken van
de Kamer', verklaarde mr. Van der
Stoel. Hij reageerde daarmee op een
door PvdA, D'66 en PPR aangekondig
de motie waarin bevriezing van de
militaire contacten met Griekenland
wordt bepleit. Ondanks het beroep
van minister diende de PPR toch de
(ADVERTENTIE)
-• Maandag 3 t/m woensdag
5 december's middags van 2 tot 5
mag iedereen gratis op de Polaroid
in gezelschap van de Sint.
Na afgifte van Geheime Cheque 029.
Kijk es in de BijenkorfJjTl
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM Het dagboek van een zestienjarig meisje, waaraan zij op
dertienjarige leeftijd begon, wordt als boek uitgegeven. De jeugdige
schrijfster is Karin Beks. dochtertje van de kunstenaars Elma en Maarten
Beks. Het boekje, waarvan het eerste exemplaar maandag op het provin
ciehuis in Arnhem wordt uitgereikt, wordt uitgegeven door de stichting
De Gelderse Bloem, een culturele instelling, die werkt met subsidie van
de provincie.
Het boekje van Karin, handelend over haar leven op school, verschijnt
binnenkort ook in het Frans. De vertaling is reeds klaar.
(ADVERTENTIE)
Dan is het de hoogste tijd om óók maar 's wat te doen, mevrouw S. te B.,
want ook een kat wil v/el 's een surpise. En denkt u aan iets lekkers,
vraag dat dan bij de dierenspeciaalzaak. Alleen daar ligt trouwens ons
uitstekende Witte Molen VLEESMENU. nieuwe knabbelbrokjes van
puur-natuur en boordevol eiwit. Dan staakt-ie z'n wild geraas!
Voedert al wat blaft, mauwt, piept, fluit, koert of knort.
motie in..
'Griekenland betekent een geweldige
belasting var het Navo-bondgenoot-
schap. De situatie op dit moment is
echter nog onduidelijk. Ik heb sterk
de indruk dat er een ontwikkeling in
ongunstige zin zal plaatsvinden, maar
er is misschien nog lans op een meer
positieve ontwikkeling. Nederland zal
ter gelegenheid van de Navoraad op
10 en 11 december in Brussel van on
ze houding blijk geven', aldus de mi
nister. PvdA, D'66 en PPR vonden
dat de minister met zijn bereidheid
mogelijkheden tot actie te onderzoe
ken niet ver genoeg was gegaan. Zij
willen met name van de minister de
toezegging hebben dat hij het pro
bleem Griekenland niet alleen in de
wandelgangen tijdens de Navoraad,
maar ook in de Navoraad zelf aan de
orde stelt.
Gisteravond laat deed minister Van
der Stoel de toezegging de kwestie
de orde te stellen. De PvdA trok daar-
Griekenland ook in de Navo-raad aan
op haar steun voor de motie in.
Minister Van der Stoel weigerde
DEN HAAG Er is nog geen ze
kerheid over de datum waarop de
oliedistributie zal worden inge
voerd. Het kabinet moet hierover
nog beslissen. Het is niet waar
schijnlijk dat de distributie vóór
17 december een feit wordt.
In de commissie van de Tweede Ka
mer voor verkeer en waterstaat heb
ben de ministers Westerterp en Lub
bers zich nog niet concreet uitgespro
ken. De commissie heeft vele vragen
gesteld en suggesties gedaan. Er was
kritiek op de regering naar aanleiding
van de noodkreet, dat als de oliemaat
schappijen de busondernemingen niet
voldoende olie leveren, het openbaar
vervoer half december met 25 pet
moet worden ingekrompen.
Geen duidelijkheid gaven de ministers
over de groette van de olievoorraden.
Evenmin kon werden gezegd of deze
voldoende zouden zijn om bij een dis
tributie zow»i het recreatieverkeer als
het woon-werkverkeer mogelijk te ma
ken. Indien dat laatste niet het geval
zal zijn, zal het openbaar vervoer
nooit de gro»i van het reizigersaanb )d
in de spitsuren kunnen opvangen. Hst
openbaar vervoer heeft dan niet al
leen voldoende olie nodig, maar ook
extra geld cm uit te breiden, aange
zien het huidige materiaal onvoldoen
de is.
In Den Haag wordt dan ook bij de be
handeling van de begroting van Ver
keer en waterstaat een hevig debat
verwacht over structurele verbeterin
gen van het openbaar vervoer, een on
derwerp dat volgens een aantal poli
tieke partijen ook regeringspartij
en in de begroting wordt gemist.
Er worden dan vanuit de Kamer en
niet name van progressieve zijde voor
stellen verwacht om het openbaar ver
voer structureel te helpen. Dit zou
mogelijk moeten worden door be-
snoeïng op de gelden voor het rijks
wegenfonds. omdat elders in de begro
ting nauwelijks financiële ruimte is.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Door een goede isolatie van woningen en gebou
wen kan op liet totale energiegebruik in Nederland ongeveer 25 pet
bespaard worden.
Minister Van der Stoel aan het woord in de Tweede Kamer bij de
behandeling van de begroting van buitenlandse zaken. Verder op de
ze foto van onder af: staatssecretaris Brinkhorst, minister Vredeling
en staatssecretaris Kooymans.
voorts de dringende pleidooien van de
linkse fraciics te honoreren om de in
de Portugese kolonie Guinee Bissau
door de bevrijdingsbeweging PAIGC
uitgeroepen republiek te erkennen.
Het PvdA-Kamerlid Ter Beek had
hierover met een motie gedreigd. De
minister meende dat inplaats van de
erkenning van de republiek door Ne
derland alleen veel meer effect te
verwachten is van een diplomatiek of
fensief van de gezamenlijke westerse
landen bij Portugal om tot onderhan
deling te komen met de bevrijdings
bewegingen in zuidelijk Afrika. De
minister nam een suggestie van dr.
Boertien (ARP) over om de westerse
landen hulp te laten bieden aan de
dan onafhankelijk geworden Portuge
se koloniën voor de opbouw van het
land. Over deze financiële hulp, die
volgens hem grote prioriteit moet
krijgen, heeft hij al positief overleg
gevoerd met minister Pronk (ontwik
kelingssamenwerking). De minister
kondigde vooits aan dat het onder
zoek naar het ontduiken van de han
delsboycot tegen Rhodesië door de
Nederlandse firma Zephyr en de toe
leveringsbedrijven binnen korte tijd
in handen van de officier van justitie
gesteld zal worden. Daarmee kan dan
de justitiële vervolging van dit be
drijf beginnen
Ten aanzien van het. midden oosten
en de campagne in sommige persorga
nen om hem van de oliecrisis de
schuld te geven, zei mr. Van der
Stoel dat dit absurde beweringen zijn.
Fel ging hij in tegen de algemene kri
tiek op zijn beleid die door CHU en
VVD waren geuit. 'Dr. Kruisinga
(CHU) verweet mij onzorgvuldigheid
in het beleid, maar hij bewijst dat
nergens'. Ook de bewering van het
VVD-Kamerli:l De Koster dat het be
leid teveel getuigend is en door actie
groepen wordt bepaald, wees hij van
de hand. 'Tn deze wereld kun je be
hartigen van de Nederlandse belangen
niet loszien van andere belangrijke
doelstellingen als het bereiken van
vrede, veiligheid en gerechtigheid in
de wereld. Je kunt niet verzwijgen
wat wezeniijk in het volk leeft, maar
het getuigen daarvan moet ook mee
helpen de problemen op te lossen. Ik
ben er niet voor te pas en te onpas
banvloeken ie slingeren naar landen
die ons niet aanstaan', verklaarde mr.
Van der Stoei.
Uitgebreid ging de minister in op de
komende conferentie van de staats
hoofden en regeringsleiders van de
EEG-landen in Kopenhagen op 14 en
15 december. De minister benadrukte
dat op deze door de Franse president
Pompidou geïnspireerde topconferen
tie geen besluiten zullen worden ge
nomen. Nederland en enkele andere
landen heoben dit voorbehoud bedon
gen, omdat niet premier Den Uyl.
maar minister Van der Stoel verant
woordelijk is voor het buitenlands be
leid. De ministers van buitenlandse
zaken zullen, in tegenstelling tot de
eerdere bedoeling van president Pom
pidou, wel op de conferentie aanwezig
zijn bij de begin- en slotzitting. Van
uit de Kamer waren ernstige bezwa
ren tegen deze topconferentie gefor
muleerd onaer meer omdat men
vreest dat hierdoor de normale insti
tuten van de EEG worden uitgehold.
Minister Van der Stoel gaf toe ook
niet helemaal gelukkig te zijn met de
nu gevonden constructie voor deze
topconferentie 'We staan echter voor
het probleem dat er veel contacten
tussen Frankrijk, Engeland en Duits
land bestaan Als wc deze conferentie
hadden afgewezen, zouden die contac
ten toch doorgaan, zonder dat wij
daar enige invloed op hebben. Dat is
een belangrijke reden voor Nederland
geweest met deze conferentie akkoord
te gaan', aidus mr. Van der Stoel. Op
de conferentie zullen onder meer de
oliecrisis, de verhoudingen binnen
Europa en die met de Verenigde Sta
ten aan de orde komen.
Geen verandering
De ministers Van der Stoel en Vrede
ling (defensie) ontkennen dat er spra
ke zou zijn van een verandering van
de Navo-strategie. Verschillende Ka
merleden hadden gewezen op de be
richten dat de Amerikanen andere
ideeën ontwikkelen over de tactische
nucleaire wapens, die een hoofdbe
standdeel vormen van de Navo-strate-
gie.
Op het gebied van de warmteisolatie
van woningen loopt Nederland ver
achter bij het buitenland. Fractievoor
zitter Jan Terlouw van D'66 vindt
daarom, dat bij nieuwbouw afdoende
isolatie verplicht moet zijn. Deze ver
plichting kan worden opgenomen >n
de gemeentelijke bouwverordening.
Bovendien wil hij de warmte-isolatie
als voorwaarde zien voor het verstrek
ken van subsidie.
Het wetenschaopelijk bureau van D'66
heeft gisteren een rapport gepubli
ceerd, waarin een plan wordt ontwik
keld voor de isolatie van woningen.
Voorgerekend wordt, dat de isolatie-
voorzieningen een extra investering
vragen van gemiddeld ƒ2.100 per
huis. Dit betekent, dat er een hog°re
huur moet worden gevraagd. Hi->r
staat tegenover, dat de stookkosten
geringer zullen zijn. In tien jaar kun
nen de extra uitgaven worden terug
verdiend. Bij een prijsstijging van H)
tot 12 pet per jaar kan dit minder
dan vijf jaar worden. De voorzienin
gen bestaan uit het aanbrengen van
dubbele glazen, tochtweringen en be
tere gevels, daken en vloeren.
Het bureau van D'66 doet verder Je
suggestie de kosten van de extra isola
tie te spreiden. Dit zou mogelijk lijn
door wat genoemd wordt 'warmte-isn-
latie-tiypotheken'. Bij een juiste aan
pak kunnen de maandelijkse kosten
gelijk zijn of zelf'-, minder dan die
van de brandstofbesparing.
maatregelen voor in de particuliere
sfeer. Energie-intensieve apparaten in
de huizen moeten gewoon verboden
worden. Genoemd worden: tweede ^u-
to. airconditioners, wasdrogers, afwas
machines en elektrische waterverhit-
ters, waarvoor dan een vergunning
nodig is (bijvoorbeeld voor invali
den. Ook stelt het wetenschappelijk
bureau een sterk progressief tari?t'
voor het gebruik van elektriciteit, gas
en huisbrandstof voor. Dit zal het ge
bruik sterk kunnen afremmen.
Omwenteling
Als gevolg van de oliecrisis zijn '1?
rapporten van D'66 vervroegd uitgege
ven. Er moeten snel maatregelen wor
den genomen. Fractieleider Jan Ter
louw voorspelde: 'Het tijdstip voor
goedkope energie is voorgoed voorbij.
Er zullen zich op allerlei gebied ge
weldige omwentelingen voordoen. Er
gaan belangrijke dingen gebeuren'.
Zijn argumenten zijn: 'De prijs van
de energie rtijgt, afgezien van de in
flatie. 10 tot 15 pet per jaar tot drie
tot vier keer de prijs van vandaag.
Daarom moet er een nieuw beleid ko
men gericht op het ontwikkelen van
nieuwe en schone energiebronnen, het
beter gebruiken van de bestaande
energiebronnen en het stabiliseren -n
verminderen van de vraag'.
Verspilling
Het rapport van D'66 maakt duidelijk,
dat we in onze huizen zeer verspil
lend zijn me» de energie. De cv-instal-
laties met ingebouwde heetwatervoor-
ziening gebruiken bijvoorbeeld 3,5 ku
bieke meter aardgas per dag. Dit bete
kent over een heel jaar een onnodig
verbruik van 20 tot 25 pet van het to
taal. Een andere slokop is de elektri
sche pomp van de cv, die constant
draa't, terwijl, aldus het rapport, 5
tot 10 pet van de tijd voldoende is.
Door deze pomp gaat 20 tot 40 pet
van het totale elektriciteitsverbruik
van het gezin verloren.
Het wetenschappelijk bureau van D'36
gaat in zijn suggesties nog veel verder
en stelt in een tweede rapport met als
titel 'Van oliecrisis op weg naar een
optimaal energiebeleid', ingrijpende
RITA
'Mogen we uw luchtpomp ge
bruiken om een langgerekt
signaal te geven?'
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
DIREKTE HULP
Angola, Mozambique,
Guinee-Bissau
Moncllane-Stichting
Giro 1.884.800 Amsterdam
spaar
vooralle
zekerheid
APELDOORN In het wa
ter kan de zwakzinnige
méér. Hij hoeft het maar
met een vinger te beroe
ren en er komt beweging
in, er vormen zich kringen,
het spettert en* het spat,
een verrukkelijke sensatie.
Water is belangrijk voor
(uiteraard op zijn niveau)
de persoonlijkheidsbele
ving van de zwakzinnige.
En daarom is men in de
christelijke inrichting voor
geesteszwakken Groot-
Schuylenburg in Apeldoorn
zo blij met het zwembad
complex, dat vandaag door
burgemeester mr. F. Th.
Dijckmeester officieel
wordt geopend,
blij is men op Groot-Schuy-
lenburg (dat deel uitmaakt
van dat landelijke vereniging
's Heeren Loo. die haar zor
gen in totaal tot vijfenveertig
honderd zwakzinnigen uit
strekt) ook met wat genoemd
wordt 'Het Ei'. Een in ei-vorm
gebouwd gewennigsbad' om
kleuters met het water ver
trouwd te maken.
Het EI is de vrucht van parti
culier initiatief, van veel lief
de ook. Een bedrag van twee
honderdduizend gulden is
hiervoor destijds bijeen ge
bracht door de Stichting
'Vrienden van Groot-Schuylen
burg', door een plaatselijk ac
tiecomité en dour zeer velen
in den lande. Mr. W. van
Het nieuwe zwembad van Groot-Schuylenburg, Inrichting voor
geesteszwakken te Apeldoorn, deel uit makend van de christe
lijke vereniging 's Heeren Loo. Op de voorgrond een funktie-
assistente bewegingstherapie.
Doorn, voorzitter van de be- voor in touw geweest. Aalten
stuurscommissie van Groot- voetbalde ervoor, de Amster-
Schuylenburg: 'In Breukelen damse politiekapel kwam er-
is de postduivenvereniging pt voor blazen'.
Winst
Het Ei maakt deel uit van een
groot, modern, volledig aan de
behoeften van de zwakzinni
gen aangepast complex, waar
toe ook behoren een oefenzaal
voor bewegingstherapie en een
zwembad. Architect was de
heer J. C. Sprey uit Arnhem.
Samen kostte het driemiljoen-
tweehonderdduizend gulden,
waarvan de overheid miljoe
nen verschafte. Het gaat hier
immers om meer dan alleen
maar het bieden van wat ont-
spanning.Een dergelijke acco-
modatie is eenvoudig nodig
als middel om de zwakzinnige
zoveel mogelijk als mens tot
zijn recht te laten komen. 'De
winst gaat veel verder dan het
zuiver recreatieve', zegt de
heer L. C. Keers, hoofd bewe
gingstherapie Groot-Schuylen
burg.
Ongeveer zeshonderd van de
ruim achthonderd pupillen
van Groot-Schuylenburg gaan
per week een uurtje te water.
Zij komen met hun eigen, ver
trouwde zusters of broeders.
Daarnaast zijn er de specialis
ten van het zwembadcomplex,
de functie-assistenten bewe
gingstherapie. In het in L-
vorm gebouwde, grote zwem
bad kan men tot twee meter
diep gaan. Er zijn tenslotte al
veertig zwakzinnigen met een
zwemdiploma, van wie zelfs
één met het diploma C. Het
water heeft een als prettig er
varen temperatuur van 28 gra
den en men kan er desge
wenst per rolstoel inrijden.
De veiligheid is uiteraard op
timaal, er is ook beademings
apparatuur aanwezig. Wie -
bijvoorbeeld - aan epilepsie
lijdt, draagt een blauw kapje
en kan daardoor gemakkelij
ker in de gaten worden gehou
den. Toiletten zijn bijwijze
van spreken binnen handbe
reik, want veel pupillen blij
ven onzindelijk.
Juweel
Ook geneesheer-directeur L.
Hoorweg is met de aanwinst
in zijn nopjes. Groot-Schuylen
burg, dat gehuisvest in intus
sen wel gemoderniseerde pa
viljoenen, waarin voor de oor
log '40-'45 een psychiatrische
inrichting van joodse huize
gevestigd was, behoort tot ou
dere inrichting van de vereni
ging 's Heeren Loo. Het is
wat laat in het bezit gekomen
van een zwembad annex oefen
zaal voor bewegingstherapie,
maar geleerd door wat men el
ders in dit opzicht heeft ge
zien, is er dan ook een ju
weeltje uit de bus gekomen.
Een aardige uitspraak cite
rend, sprekt dr. Hoorweg van:
'de voorsprong van de achter
stand'.
Aan een der wanden van het
zwembad is een kunstwerk
aangebracht naar ontwerp van
de heer W. D Kluizenaar,
hoofd creatieve therapie van
Groot-Schuylenburg. Een mo
zaïek met motieven, ontleend
aan het leven onder water. In
het 'oortdurend in beweging
zijnde water, levert het spie
gelbeeld van dit kunstwerk de
fraaiste effecten op.
zo noemen zich Raiffeisenbanken en Boerenleenbanken
i
