r
Pop op do plaat
op-de-centen
zitter 9
Toerisme
Toeristen belasti ng
loopt uit de hand
I Olietoeslag: reisbureaus verwachten grote chaos
lekker thuis
zélfgebakken
Verfijnd griezelen
in 'The Other'
da's pas patat S
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK
door Willem-Jan Martin
John Lennon
valt tegen
Week weg vaak nog goedkoper dan weekend
straks
automaat
Van Heek Scholco (textiel)
verwacht gelijke winst
Ambassadeur
in Chili op
ministerie
Filmbeeldjes
DERK DE VRIES
14 QLW/KWAjRTET VRIJDAG 30 NOVEMBER 1973BINNENLAND T11/K15
(ADVERTENTIE)
De organisatie van recreatie-onder
nemers, de Recron, is verontrust
,over het dreigende 'uit de hand lo
pen van de toeristenbelasting'. Zij
vindt, dat in vele gemeenten de be
lasting (normaal een kwartje tot
veertig cent per nacht per persoon)
te drastisch en te willekeurig wordt
verhoogd. Er zijn gevallen bekend,
waarin van het ene op het andere
seizoen een verhoging van zestig
procent werd ingevoerd.
Even ontevreden is de organisatie
over het steeds in omvang toene
mende verschijnsel, dat gemeenten
ondernemers dv/ingen die belasting
gelijk voor een heel seizoen te in
nen. Dit laatste geldt met name
voor die terreinen, waar plaatsen
voor stacaravans worden verhuurd.
Op verscheidene terreinen op de
noord-Veluwe ('t is maar één voor
beeld) wordt de recreant, die een
vier-persoons caravan wil plaatsen
zelfs al verplicht per jaar 125 gul
den te betalen. Heeft men een cara
van voor meer dan acht personen,
dan is dat bedrag zelfs al tweehon
derd gulden. Dit ongeacht het aantal
personen, dat er gebruik van maakt
en ongeacht het aantal dagen, dat
erin wordt doorgebracht.
De Recron heeft geconstateerd, dal
om administratieve rompslomp te
vermijden in veel gemeenten ge
makshalve maar wordt uitgegaan
van een jaarlijks verblijf van negen
tig dagen. Een periode waarover de
recreant van tevoren moet betalen.
De Recron noemt de duur van deze
periode in volstrekte tegenstelling
tot de praktijk. 'In verreweg de
meeste gevallen worden door de re
creant veel minder dagen in de cara
van doorgebracht. Wij vinden het
daarom een zeer onredelijke zaak,
dat hij het volle pond moet betalen'.
Trouwens, zegt de Recron, ook de
ondernemer zelf is vaak de dupe
van dit systeem. In veel gevallen
wordt hij verplicht het volle bedrag
voor al zijn plaatsen tegelijk te vol
doen. 'De gemeente gaat er dan van
uit, dat hij dat bedrag wel kan ver
halen op de huurders. Dat Is na
tuurlijk een totaal scheve voorstel
ling van zaken omdat geen enkel be
drijf het hele jaar door een bezet
ting van honderd procent heeft. Ge
middeld komt men niet hoger dan
60 procent'.
De Recron, die het vreemd vindt,
dat de consumentenorganisaties hier
nog niet in zijn gesprongen, noemt
deze ontwikkeling verontrustend on
bepleit bij de gemeente behalve ma
tiging ook een meer uniform
systeem. 'Wij ervaren het als on
rechtvaardig, dat nog steeds met
verschillende tarieven en systemen
wordt gewerkt. Daarmee is nóch de
ondernemer nóch de recreant ge
baat'.
8
John Lennon
weer zo'n nummer in de breedte dat
sterk aan Imagina doet denken, de
nodige punten aan, maar dan is het
wel afgelopen en blijft de
aanwezigheid van vaagheid en gezweef
de resterende muziek hinderlijk
teisteren. Ondanks Sneaky Pete,
ondanks Jim Keltner, ondanks Dr.
Winston O'Boogie Los Paranoias,
maar vooral cndanks John Lennon
zelf.
Niet leuk is ook QUADROPHENIA
(Track Deluxe Double 2644 001), een
nieuw ambitieus projekt van het
kaliber Tommy uit de koker van Pete
Townshend en THE WHO. Fraai
verpakt, met een schitterend fotoboek,
en geperst in twee stuks vinyl, gaat
het dit keer niet over een
doofstomme en blinde Pin Ball
Wizzard, doch betreft het de
geschiedenis van de puber Jimmy in
de tijd dat het Verenigd Koninkrijk
beheerst wordt door de tegenstelling
tussen Mods en Rockers, waarbij
vooral de badplaats Brighton het
nogal eens moet ontgelden. Jimmy i.s
een Mod en rijdt dus op een scooter,
maar behalve dat heeft'ie problemen
thuis, gaat het op school niet best,
belandt hij dus in een fabriek, waar
het ook niks is (Dirty Jobs) en wordt
hem tct overmaat van ramp zijn
vriendin afhandig gemaakt door een
of andere 'handsome'. Dat doet de
deur dicht en de held breekt er uit.
Was het totzover wat thema betreft
allemaal best in orde, de 'oplossing'
die Townshend uit de hoed tovert is
in al zijn vaagheid bedenkelijk en op
zijn minst onbevredigend: met een
gestolen boot belandt de jongen
tenslotte op een rots en begint een
periode van voornamelijk navelstaren.
(Love Reign O'er Me). Maar
vervelender is eigenlijk de grote wijzo
oeverloze muzikale brij, waarin
Townshend zijn verhaal heeft verpakt
Er valt een ontstellend gebrek aan
puntigheid (toch anders niet een van
The Who's zwakste stellingen) en een
overmaat aan theatrale momenten te
noteren. Townshend is hier wel èrg
druk in de weer met allerhande
synthesizers, en voorzover deze de
bcel niet vervlakken en elk gaatje
volproppen, is er altijd nog het
slagwerk van Keith Moon, die hier
alle registers (vooral onnodige)
opentrekt en elke nuance weghamerl
in een vloed van pauken- en
trommelslagen. En dan heb ik het
nog niet eens over zwelgeffekten als
obligaat zeegeruis, onweer en bliksem
en meer van dat soort zaken, die
moeten verduidelijken hoever we met
het verhaal gevorderd zijn.
Vervolgens enig zangtalent uit de
Asylumburelen. Linda Ronstadt, die
ooit nog eens de Eagles (jawel!) als
begeleiders gekregen zou hebben, en
Jarkson Brouwne, die met Eagles'
Glenn Frey de prima song Take It
Easy schreef. Je zou er haast wat van
gaan denken met al die Eagles
(Linda's producer John David
Souther heeft ook nog eens een ferme
hand in het Eaglesrepertoire). maar
zowel Do'nt Cry Now als Fcr
Everyman, de elpee van Jackson
Browne, zijn weinig opzienbarende
platen. Muzikaal gaat het allemaal
wel, de nummers zijn niet slecht en
vooral bij Linda Ronstadt is een
macht aan begeleidend talent
aanwezig. Maar het is vooral de zang
als zodanig die deze platen op den
duur onuitstaanbaar maakt. De
jongelui scoren hoog in de sektor
kraak-noch-smaak, een vlak geluid,
waarmee ze weinig meer doen dan
hun lesje afdraaien, ik bedoel The
Fast One, I Believe In You en
Desperado (Linda) of Take It Easy
(Jackson) zijn prima nummers, maar
ik hoor ze duizend keer liever van de
auteurs cq. co-auteur plus vrienden
(Take It Easy).Aan de staart van het
peloton bungelt dan nog Fleetwood
Mac met Mystery To Me. Ik heb hem
vijf keer gehoord, maar ik weet
eigenlijk niet meer wat er op staat.
den. Dat blijkt wel als men brochu
res van vanaf Brussel vertrekkende
bureaus als Sunair, Broere en Chris-
toffel vergelijkt met die van de bu
reaus, die Schiphol als thuisbasis
hebben.
Reisbureaus verwachten een grote
administratieve chaos als gevolg van
ie recent opgelegde prijswijzigingen.
\Tog maar juist was de Algemene
Nederlandse Vereniging van Reisbu
reaus (ANVR) met het ministerie
van economische zaken een prijsver
laging (het effect van de revaluatie)
overeengekomen of de oliecrisis
diende zich aan met het gevolg, dat
iedereen, die na 1 december per
vliegtuig op vakantie gaat een olie
toeslag moet betalen.
Hoe die twee wijzigingen moeten
worden verrekend, is in de reiswe
reld nog een punt van discussie.
Zoals bekend, was het aanvankelijke
plan de vliegreizen met één procent
te verlagen, de busreizen met twee
procent en de treinreizen met drie
procent. Daartegenover komt nu een
olietoeslag van 10 tot 25 gulden per
passagier te staan (het laagste be
drag voor bestemmingen al3 Oosten
rijk en het hoogste voor, bijvoor
beeld, de Canarische eilanden).
Het meest voelt men er in de reis
wereld voor het revaluatievoordeel
tje uit te betalen op de plaats van
bestemming en de olietoeslag te in
nen bij vertrek op Schiphol.
NOG DUURDER
Een touroperator: 'We weten nog
niet precies hoe we hier uit moeten
komen: dit wordt straks een enorme
chaos. Temeer omdat we niet weten
of dit wel de laatste verhoging zal
zijn. We houden er ernstig rekening
mee, dat er de komende maanden
nog meer verhogingen zullen vol-
door Dick Ringlever
gen. Het is niet onmogelijk, dat
overwinteraars, die voor lange tijd
wegblijven, straks bij terugkomst
opnieuw extra moeten betalen om
dat de brandstof dan opnieuw duur
der is geworden'.
Dat op den duur ook de busreizen
en wellicht ook de treinreizen duur
der zullen worden, wordt in de reis
wereld waarschijnlijk geacht. Deze
verhoging zal echter een aanzienlijk
minder schokkend effect hebben dan
bij de vliegreizen, waar de prijs van
de brandstof een veel grotere in
vloed heeft op de totale kosten. Zo
als bericht, is de prijs van vliegtuig-
benzine per 1 november met dertig
procent verhoogd.
De vorige keer kondigden we het
reeds met enige aarzeling aan: het
wordt vandaag beslist geen vrolijke
aflevering (dus wie zijn opgewekte
humeur niet grondig verknald wenst
te zien, doet er goed aan op dit punt
het lezen onverwijld te staken). Er is
werkelijk geen plaat bij, die
onverkort aangeraden kan worden,
sterker nog, het vijftal dat hier
besproken gaat worden kan wat mij
betreft zó weer retour afzender. En
dat met de decemberfeesten in het
vooruitzicht, waarop menig popvriend
zijn 'buddie' (vriendin, vader, moeder
etc. )toch graag met een aardig
muziekje had bedacht.
Dat zit er dus niet in. Heden. Neem
bijvoorbeeld JOHN LENNON. Na
twee fantastische werkstukken als een
gelijknamige eerste post-Beatle-eruptie
en Imagine, vormt MIND GAMES
(Apple 5C 062-05491) een onverwachte
en geduchte tegenvaller, die muzikaal
zo min als qua teksten het
hoogstaande peil van zijn voorganger
kan benaderen. Om bij het laatste te
beginnen. Lennon formuleert hier
ongewoon slap, geen tekst treft zoals
anders door een kernachtige
woordkeus. Voorts beweegt de tekst
zich inhoudelijk ook op een
bedenkelijk nivleau. Zijn politieke
stukken blijven steken in de slogans,
terwijl de afdeling-love een
mengseltje herbergt van uiterst
wazige visioenen (Out The Blue.
Mind Games, Intuition) en cp zijn
minst genante prietpraat richting
Yoko, welke overigens met sukses
buiten de studio gehouden kon
worden, al zal dat dan niet, zoals de
platenfirma weet te melden, gebeurd
zijn doordat John haar persoonlijk op
het toilet had opgesloten. Hoe dan
ook, aan de teksten valt weinig lol tc
beleven.
Muzikaal gezien heeft de elpee iets
meer in petto. De opening, Mind
Games, is althans van
Imagine-kaliteit, gedragen, beheerst
gegarandeerd en voorzien van een
een uitstekende hartverscheurende
'bridge' flove is the
answer.etc.). Verder dragen ook
Tight A$, een aanstekelijk swingende
rocker, en Aisumaisen (I'm Sorry),
Om even over na te denken: als u
nou tóch nog wat vrije dagen achter
de hand hebt en voor relatief wei
nig geld de grens over wilt voor een
zonretourtje, minivlugje en royal
weekend, bekijk de reisbureaubro
chures dan vooral kritisch en verge
lijk. Niet alleen de bureaus, maar
ook de bestemmingen. Dat kan
tientjes sparen en zelfs voor hetzelf
de geld een langere vakantie ople
veren.
Meest opvallend bij zo'n vergelijking
is, dat men met korte weekeindreis-
jes naar de grote Europese hoofdste
den (Londen, Parijs, Wenen, Kopen
hagen en Sofia zijn er maar een
paar van) over het algemeen niet al
leen verhoudingsgewijs maar ook ab
soluut meer geld kwijt is dan voor
een hele week vakantie. Om maar
één voorbeeld uit én van de bro
chures te noemen: vijf dagen Mallor-
ca wordt daarin aangeboden voor
237 gulden (alleen huur apparte
ment), terwijl voor drie dagen We
nen (logies met ontbijt) 311 gulden
wordt gevraagd. Voor buitenstaan
ders een raadsel, voor insiders géén
geheim: dat zit 'em nog steeds in de
(erg gecompliceerde) KLM bescher
mende spelregels van de Rijkslucht
vaartdienst.
Hoewel de RLD dit jaar wat soepe
ler is (fan vorige jaren en de drem
pels voor de reisbureaus heeft ver
laagd, is wel gebleken, dat de touro
perators met deze regeling nóg niet
helemaal tevreden zijn omdat veel
reizen in feite nog tientjes goedko
per zouden kunnen worden aangebo-
Zélf thuis patat friet bakken naar eigen smaak:
haal zo'n zak voorgebakken Dam-Friet in huis
even frituren enhet hele
gezin kan smullen!
Dam-Friet is
een diepvries-
produktvan
Dam-Chips en
verpakt
in 't zakje met
de rode ruit.
i
j»ECHT Wanneer een proef met
ffltskaartenautomaten goed bevalt,
4 de NS vanaf 1977 op grote schaal
in den lande automaten gaan
j ^ihakelen. Op den duur kan men
o? een gewoon spoorkaartje dan al-
fl nog maar bij de automaat te-
J 4t. Rond 1975 wil men circa 70 au-
|aten verspreid over het land plaat-
om ervaringen op te doen. Slaagt
proef dan gaat men uiteindelijk
5? automaten aanschaffen, exclusief
55 op de meer secundaire lijnen. Op
-<>; manier zou men 700 man perso-
_|l kunnen uitsparen, aldus NS.
ENSCHEDE Tot en met eind sep
tember van dit jaar is de omzet van
Van Heek-Scholco Textielfabrieken ex
clusief dochtermaatschappijen, 13 pet.
hoger geweest dan in dezelfde periode
van het vorige jaar. De in dat tijdvak
behaalde winst was eveneens hoger,
hoewel hierop enkele extra voorzie
ningen ten bedrage van ƒ300.000 ge
troffen moesten worden. Het totale
resultaat voor 1973 is gezien de hoge
katoenprijzen moeilijk te voorspellen.
Het bestuur rekent op een gelijke
winst als over 1972.
Als men verfijnd wil griezelen en tegelijk een bitterzoet heimwee
voelen naar een vrij recent verleden (zo omstreeks het midden van
de jaren dertig) kan men bij 'The Oother' terecht.
De film begint als een idylle: het jon
getje Miles Perry speelt in het lande
lijke Connecticut op een warme zo
merdag met zijn tweelingbroer. Hij is
omgeven door familieleden, maar de
grote, sterke kracht in zijn leven is
zijn grootmoeder van Russische af
komst. Zij speelt 'het spel' met hem:
hij concentreert zich zo sterk op een
boom, een bloem, een vogel of een
mens dat hij wordt waaraan hij
denkt. Maar allengs duiken er geheim
zinnige, morbide, bovennatuurlijke
dingen op in het natuurlijke leven
van alledag.
Er is een gouden ring met een val-
kenkop die angst aanjaagt, en een
pakje in blauw papier. Een neefje
komt ongelukkig aan zijn eind, een
buurvrouw sterft van schrik, Miles'
moeder, toch al een schaduw van zich
zelf na de dood van haar man, wordt
door een val invalide, een pasgeboren
kind sterft een gruwelijke dood. De
grootmoeder komt, te laat, tot het be
sef dat zij met gevaarlijke dingen
heeft gespeeld en de jongen emotio
neel te sterk heeft gebonden. Ze
neemt maatregelen, maar het drama
is dan al in volle gang. Er komt nog
een climax aan het eind, maar dan is
alles, helaas, allang tot melodrama ge
worden, met donder én bliksem en
lachwekkend theatraal getier. Jam
mer, want Robert Mulligan's film be
gint lang niet slecht en de broertjes
Chris en Martin Udvarnoky doen het
best in de hoofdrollen]
W. Wielek-Berg
(Den Haag-Krlterion, 14 Jr.)
'Buskando' kan wel
discussies loswoelen
René van .Nie was, voor Sticusa. naar
de (nog) Nederlandse Antillen en
ging daar op zoek Buskando in het
Papiamentu naar de geest van be
vrijding, die lang geleden de slaaf
Toela al tot verzet tot in de dood
dreef. En hij vond er, op alle zes ei
landen, zo goed als niets van. Nog
steeds niet.
Eddy Kelly, een Antilliaan, speelt de
man die overal zoekt en vraagt. Er is
wel een oude neger die nog een ver
haal kan vertellen over de slavernij,
er zijn oude slavenhuisjes bewaard ge
bleven als monument, maar het leven
en de blanke overheersing zijn, in we
zen, weinig veranderd. René van Nie,
en zijn cameraman Rob v.d. Drift
vonden daar, met een ironie, de film
beelden voor. Van Blanken op Saba,
die er in hun afzondering als 'ras'
ook niet op vooruit zijn gegaan. Van
Amerikaanse toeristen, die daar er
gens in een winkeltje dat New Volen-
SANTIAGO De Nederlandse ambas
sadeur in Chili, L. J. Goedhart, heeft
op het ministerie van buitenlandse za
ken in Santiago een gesprek gehad
met de chef van het protocol, Tobias
Barros, naar de ambassadeur zei 'uit
sluitend over protocollaire zaken'.
Naar verluidt zou het gesprek éven-
wel voornamelijk het manifest van de
Chileense communistische jeugd. Dit
manifest is geschreven door de voor
malige afgevaardigde mevrouw Gladys
Marin, die gastvrijheid op de Neder
landse ambassade geniet. De tekst van
het maniefest is op de één of andere
manier naar het buitenland gesmok
keld en de Chileense junta verdenkt
er mogelijk de Nederlandse ambassa
de van hiervoor diplomatieke kanalen
te hebben gebruikt.
De vrouw, die zondag in een zieken
huis werd gearresteerd, waarbij het
tot een gevecht kwam tussen de
Zweedse ambassadeur en de juntapoli-
tie, blijkt de Uruguese mevrouw Mir-
ta Fernandez de PucUrull te zijn. De
politie zocht een andere vrouw, maar
die bleek al gevangen te zitten. Me
vrouw Pucurull zal het land mogen
verlaten.
De secretaris-generaal van de buiten
de wet gestelde communistische par
tij, Luis Corvalan is overgebracht
naar het gevangeniseiland Dawson,
dat in het uiterste zuiden ligt. In
zijn gezelschap bevinden zich ex-mi
nister Ramirez, de voorzitter van de
radicale partij, Anselmo Sule en Ca-
mino Salve, exparlementslid voor de
radicale partij
Chris Udvarnohy
dam heet klompen en molentjes ko
pen. Van de verering, met vlaggetjes
of een standbeeld, van ons konings
huis. En van jonge mensen, die van
Toela niet willen weten, en onder Ne
derland willen blijven.
Vaak zijn die filmbeelden, naast of te
genover de tekst, welsprekend voor de
goede verstaander. René van Nie
zocht dan ook maar 360 meter film
uit 5500 meter opnamen. Meer dan
een indruk kan zo'n korte film, over
een zo'n uitgebreid gebied met zeer
verschillende bewoners, en proble
men, niet zijn. Maar met dat zoeken
naar de geest van Toela, en niet naar
louter mooie toeristische plaatjes, kan
de film wel discussies loswoelen.
B. Huising
De Cobra: vol van
't bekende geweld
De Cobra is de bijnaam van een der
Orsini's die in Bangkok toevallig net
niet wordt doodgeschoten, terwijl in
Marseille zijn hele Corsicaanse familie
al is afgemaakt door de zakelijke en
politieke concurrenten. Behalve zijn
verraderlijke oneerbare schoonzuster
dan. Maar zijn vrouw en zijn dochter
tje worden ook vermoord. Hij heeft
dus redenen om in Marseille ook do
delijk te keer te gaan. Want de poli
tie daar, en zijn oude vriend van de
CIA of zo, doen om politieke redenen
ook niet veel. Jean Yanne (de Cobra)
gaat dus alleen aan de gang, nadat
een paar van zijn mannen Vietna-
mezen volgens de film zelf worden
neergeschoten, nadat zij hier en daar
iemand bloedig uit de weg ruimden.
Op een komische wijze, want zij zijn
maar Oosterlingen.
Jean Yanne doet of het ernst is en
hij gaat onverschrokken voort totdat
hij zelf de kogel krijgt, van die oude
vriend nog wel. Dat doet dan nie
mand iets meer doordat hij gewoon
dode numer zoveel van de lange rij
is. Want Yves Boisset, die de film
maakte, dacht dat je van geweld niet
genoeg kon krijgen. En daarom zit
het er allemaal weer in: de schoten,
de ros- en botsautootjes, ontploffin
gen, een gedreseerde gifslang voor
een marteling, de hoogtevreesachtige
klimpartij, de moord op het dak en
de val in de diepte.het bekende
werk waarmee men zich westers be
schaafd graag vermaakt. Yves Boisset
maakt zoiets niet beter dan vele ande
ren, hoogstens met een beetje meer
sarcasme. Hij laat wat linkse jongens
die zich tegen zulke 'politici' verzet
ten ook even in elkaar rammen. Maar
dat is niet meer dan een doekje voor
het vele bloeden.
B. Huising
(Amsterdam- Calypso, 18 j.)
De Beste uit Cinestud '73, Animals
in Mition, The Six Sillies, Flat 15,
Would be Better, Fake Five, Vi Laap,
Dovjnici, Kubkas, Listopad, Gerald
Man ley Hopkins, ivorden maandag 3
december nog vertoond in de Utrecht
se Volksuniversiteit.
Prijswinnaar Cinestud '73 ver
toont die Utrechtse Filmkring dan nog
op maandag 10 december.
Melkweg, Amsterdam, vertoont
vrijdag 30 november, zaterdag 1 en
zondag 2 december nog zeven tot acht
verschillende Cinestud-films.
(ADVERTENTIE)
Is een Derk de Vries roker een
Kom, kom. Er zijn nog ervaren
sigarenrokers die op hun eigen
smaak en fijne neus vertrouwen.
Die roken Derk de Vries omdat die
gewoon voordeliger zijn. Kunnen
ze net iets meer genieten.
een warme vriendschap waard!
