Democratie niet
snel hersteld
Nixon doet boekje
open over zijn
eigen financiën
Yom Kippoer-oorlog brak
Israels zelfvertrouwen
Rede Griekse premier biedt weinig hoop
Arabische top en Europa
Sacharow laat KGB weten
dat zijn vrouw niet komt
Kleinzoon Getty
nu in München
gesignaleerd
United Airlines
ontslaat 1000 man
vanwege oliecrisis
Skylab voorlopig
verlamd in ruimte
K
Ï1ROLW/KWA.RTET DONDERDAG 29 NOVEMBER 1973
BUITENEAND
T7/K9"
ATHENE (AP, Reuter, UPI) De Griekse premier Adamantios Androetso-
poelos heeft gisteravond slechts weinig hoop gegeven op een spoedig herstel
van de democratie in Griekenland.
'Democratie kan niet bij de wet wor
den opgelegd. Er is een hervorming
van binnen uit noodzakelijk, die alle
aspecten van het leven betreft', aldus
de nieuwe premier in een door radio
en tv uitgezonden regeringsverkla
ring. 'Zonder deze hervorming is een
parlementair bewind een masker en
een valstrik, een uitvlucht en een le
ge vorm. Wanneer het land gereed is,
zal het naar verkiezingen worden ge
leid*'.
Zijn regering zal een nieuwe grondwet
opstellen en 'het volk naar een demo
cratisch bewind leiden'. Hij legde na
druk op het feit, dat de nieuwe lei
ding zich niet als een regime wil ves
tigen en voegde eraan toe dat er geen
overdracht van macht zal zijn, maar
dat vastbesloten aan hervormingen ge
werkt zal worden' om de pas van de
vooruitgang te versnellen'.
Grondwet
De grondwet van Papadopoelos is niet
langer van kracht. Totdat de nieuwe
wet is aangenomen zal de regering op
treden door middel van wetten die
door de ministerraad worden uitge
vaardigd. De situatie waarin de nood
toestand van kracht is, zal niet voor
onbepaalde tijd voortduren, maar het
is niet bekend wanneer de staat van
beleg wordt opgeheven. Hij vermeed
om over de monarchie te spreken, die
dit jaar door Papadopoelos werd opge
heven.
Uit de ondervragingen van gearres
teerden na de ontruiming van de
Polytechnische hogeschool in Athene
is de politie tot de conclusie geko
men, 'dat een communistische cel de
bezetting op 16 november heeft ge
organiseerd'. Getracht wordt achter de
identiteit te komen van de 'verant
woordelijke personen'.
De nieuwe regering heeft bepaald dat
politie-officieren vooraal alleen nog in
het huwelijk mogen treden met een
Griekse) met een 'onberispelijk ge
drag, die een goede opleiding heeft
genoten, een goede sociale positie
heeft en zich toegewijd heeft aan de
nationale idealen'. Officieren en on
derofficieren, stadspolitie en brand
weerlieden mogen niet trouwen zon
der speciale vergunning. Zij moeten
tenminste 26 jaar oud zijn. Mannen
mogen slechts in bijzondere gevallen
met een buitenlandse trouwen.
Vervolg van pagina 1
gedwongen zullen zijn daaruit de logi
sche gevolgtrekking te maken en de
bevrijdingsoorlog voort te zetten, met
alle mogelijke middelen en op alle ge
bieden, hoe lang dat ook zou duren'.
De gehele wereld moet erkennen, al
dus de zestien Arabische staatshoofd
en, dat er nieuwe confrontaties in het
Midden-Oosten mogelijk zijn. Daarom
wordt steun gevraagd voor 'de ge
rechtvaardigde Arabische strijd'. De
huidige wapenstilstand in het Midden-
Oosten wordt nog steeds gekenmerkt
door Israëlische manoeuvres en kan
daarom niet met vrede vergeleken
worden'.
Dajan
De Israëlische minister van defensie,
Dajan, heeft verklaard te zullen aftre-
ADVERTENTIE)
den, als de commissie die de fouten
van het Israëlische leger tijdens de
recente oorlog onderzoekt, tot de con
clusie komt, dat hij hiervan de schuld
heeft. De uit vijf leden bestaande
commissie is dinsdag met zijn onder
zoek begonnen, dat naar schatting zes
maanden zal duren.
Premier Golda Meir riep gisteren tien
kopstukken uit haar Arbeiderspartij
bijeen om een standpunt te bepalen
voor de vredesonderhandelingen. Vol
gens kringen in de Arbeiderspartij
wil de premier het centrale comité
van deze partij vragen om goedkeu
ring van het nieuwe standpunt van de
Israëlische regering. Bovendien zou
zij een geheime stemming willen over
de vraag of de regering nog het ver
trouwen geniet van het centrale comi
té.
Het Israëlische dagblad Yedioth Aha-
ronot publiceerde gisteren een Egypti
sche legerorder, waarin de Egyptische
soldaten werden bevolen Israëli's, die
zich overgaven te doden. De order
was ondertekend door een Egyptische
majoor.
De VS zouden momenteel druk op Is
raël uitoefenen om meer tegemoet te
komen aan de Egyptische eisen inzake
de troepenverschuivingen aan het Su-
ezkanaal-front. Dit hebben diplomaten
in Cairo meegedeeld. Deze Ameri
kaanse druk zou de reden zijn dat Is
raël gisteren op het laatste ogenblik
de onderhandelingen daarover met
Egypte 24 uur heeft uitgesteld.
De Verenigde staten hebben niet de
hand gehad in de meest recente
staatsgreep in Griekenland en ook
geen hand uitgestoken om de afgezet
te president Georgios Papadopoelos te
redden. Dit heeft Elias Demetracopoe-
los, een Griekse politieke leider in
ballingschap, verklaard. De reden
was volgens deze Griek dat de Ameri
kaanse regering haar belangstelling
voor Papadopoelos verloren had, na
dat hij geweigerd had, het Griekse
luchtruim open te stellen voor ameri-
kaanse wapenstransporten naar Israël
gedurende de oktoberoorlog Russi
sche toestellen met wapens voor de
Arabieren vlogen wel over Grieken
land.
Demetracopoelos, voor de coup van
1967 hoofdredacteur van een progres
sieve krant, verliet Griekenland in
1967. Drie jaar later werd hem zijn
staatsburgerschap ontnomen. Hij is
een der meest uitgesproken critici
van het regime in zijn land en van de
steun, die Amerika eraan geeft Naar
zijn mening onderhoudt de nieuwe
premier Androetsopoelos nauwe con
tacten met Washington. Hij was het
echter niet eens met Andreas Papan-
dreoe, die beweerde dat de premier
een 'regelrechte CIA-agent' is.
Karamanlis
De Griekse balling meent dat de wer
kelijke machthebber op het ogenblik
inderdaad generaal Dimitrios Ioanni-
dis, de commandant van de militaire
politie, is. Hij noemt de generaal 'een
hardvochtig man, maar de enige on
kreukbare onder de leden van dc jun
ta, die in 1967 aan de macht kwam.
Ioannidis zou wel eens de Khaddaffi
van Griekenland kunnen worden, om
dat hij een fanatieke ultra-nationalist
is.
Hoewel Demetracopoelos het niewe
bewind even fascistisch als het vorige
noemde, toonde hij een schim van op
timisme. Zodra het de moeilijkheden
niet de baas kan worden, zal het zich
genoodzaakt zien, oud-premier Kon-
stantinos Karamanlis naar Grieken
land terug te roepen. Deze geniet het
vertrouwen van de beroepsofficieren:
'Ik ben optimistischer daar het don
kerste moment van de nacht vooraf
gaat aan de dageraad', aldus Demetra
copoelos.
Andrej Sacharow en zijn vrouw Jelena in hun woning in Moskou, in
afwachting van de komende gebeurtenissen.
MOSKOU (AP, UPI) De Russische
atoomgeleerde Andrej Sacharow heeft
gisteren tegenover de KGB (geheime
politie) verklaard, de ondervraging
van zijn echtgenote als een 'vorm van
druk op zichzelf te beschouwen en de
volle verantwoordelijkheid te nemen
ADVERTENTIE
MUNCHEN (AP, UPI) —De politie
van München zoekt naar Paul Getty,
de kleinzoon van de gelijknamige olie
magnaat uit Texas, die dit jaar in Ro
me werd ontvoerd. Volgens Interpol
in Rome zou de 17-jarige jongeman
nu in München worden vastgehouden.
De zoekacties waren gisteren gecon
centreerd rondom het complex van de
Olympische Spelen in het noordelijk
deel van München. De politie kijkt
vooral uit naar de Amerikaan Elvis
Fajorsen, die ervan wordt verdacht de
ontvoering te hebben georganiseerd
en enkele miljoenen dollars losgeld te
hebben geëist.
Voor het laatst werd de jonge Getty
gezien in een nachtclub in Rome. Zijn
moeder, de vroegere actrice Gail Har-
ris (die van haar man gescheiden
leeft) heeft over zijn vrijlating onder
handeld. De oorspronkelijke losprijs
van 17 miljoen dollar is verlaagd tot
3.4 miljoen. Enkele dagen geleden
verklaarde zij tegenover een Italiaans
dagblad, een miljoen dollar bij de
hand te hebben.
De politie in Rome meende aanvanke
lijk dat de ontvoering in scène was
gezet. Nadat één van de oren van de
jongen naar een krant in Rome was
opgestuurd, kwam zij echter op deze
veronderstelling terug. De schatrijke
grootvader van de ontvoerde jongen
weigert ook maar een stuiver losgeld
te betalen, omdat hij zijn dertien an
dere kleinkinderen niet aan het risico
van ontvoering wil blootstellen.
WASHING-TON (Reuter, UPI, AP) President Nixon zal inlich-
tinfen verschaffen over zijn persoonlijke financiën om een eind te ;j
maken aan beschuldigingen aan zijn adres, als zou hij zich aan
overtredingen hebben schuldig gemaakt.
voor het feit, dat zij niet zal verschij
nen voor een volgende ondervraging.
De 52-jarige Sacharow zei dit in een
open brief aan het hoofd van de KGB,
Joeri Andrcpow. Mevrouw Jelena Sa
charow is in de afgelopen weken vijf
maal verhoord in verband met 'anti-
Sowjet-activiteiten'. Tijdens het laat
ste verhoor (dinsdag) verklaarde zij
niet te zullen terugkomen voor een
nieuwe ondervraging op woensdag.
Haar ondervrager dreigde haar te la
ten ophalen, samen met haar 'anti-
Sowjet-vrienden en buitenlandse jour
nalisten'.
Sacharow heeft een aantal journalis
ten van dit dreigement op de hoogte
gebracht. Gisteren kwam een agent
van de KGB naar het huis van Sacha
row met een dagvaarding, waarin de
volgende ondervraging werd vastge
steld op vanmiddag 2 uur. Naar aan
leiding hiervan verklaarde Sacharow
dat zijn vrouw ook dan niet zal ver
schijnen en dat hij daar de volle ver
antwoordelijkheid voor op zich neemt.
In zijn brief aan Andropow verklaar
de Sacharow dat zijn vrouw zal weige
ren te getuigen en dat zij dat 'catego
risch en bij iedere ondervraging' zal
doen. Hij schreef dat haar ondervra
ger geen rekening houdt met de ge
zondheidstoestand van zijn vrouw, die
volgens de geleerde tijdens de tweede
wereldoorlog invalide werd. Om die
reden ziet Sacharow, die een actief
strijder voor de rechten van de mens
in de Sowjet-Unie is, de activiteiten
van de KGB als gericht tegen hem
zelf.
ADVERTENTIE
Misschien krijgen alle leden van het
Congres volgende week al een map
met documenten. Hierbij ontbreken
waarschijnlijk gegevens betreffende
door Nixon betaalde of terug ontvan
gen inkomstenbelasting. Nixon heeft
nog geen beslissing genomen over de
manier, waarop hij gegevens hierover
kan verstrekken.
Watergate
Intussen heeft de privé-secretaresse
van Nixon gisteren verklaard dat zij
nooit bewust enigerlei conversatie
heeft verwijderd van een van de op
geëiste bandopnamen van het Witte
Huis. Op de vraag van haar advocaat
Charles Rhyne of zij de bedoeling had
om te verklaren dat zij 'woerden had
verwijderd van enig deel van de band'
antwoordde Rose Mary Woods: 'Neen
mijnheer. Ik heb nooit het woord ver
wijderd gebruikt omdat ik niet wist
of er iets was dat kon worden ver
wijderd'.
Zij zei ook nooit enigerlei conversatie
te hebben gehoord op het 18 minuten
lange deel van de band dat door een
zoemtoon is vervangen. Dus kon zij
onmogelijk verklaren, aldus haar le
zing, dat zij enigerlei conversatie
(tussen Nixon en diens persoonlijke
adviseur Bob Haldeman) had verwij
derd. Miss Woods zei geen raad te
hebben gekregen van de advocaten
van het Witte Huis over wat zij tegen
over de rechter moest zeggen. Zij
kreeg alleen advies van Alexander
Haig, de stafchef van het Witte Huis:
deze adviseerde haar. een advocaat te
nemen.
Het Witte Huis heeft ook ontkend
een poging te hebben ondernomen om
een federaal onderzoek naar een
smokkeloperatie van heroine ter waar
de van 300.000 dollar te beperken. Bij
de smokkelaffaire zou de financier
Robert Vesco betrokken zijn. Een
woordvoerder van Vesco in Nassau
heeft ontkend dat de financier direct
of indirect betrokken zou zijn geweest
bij de smokkel van heroïne of andere
narcotica.
De New York Times berichtte eerder
deze week dat een agent van de
dienst ter opsporing van narcotica, j,
die betrokken is bij enkele onderzoe-
ken voor federale bureaus, tegenover i,;
de narcotica opsporingsdienst van de |j
douane heeft verklaard dat Vesco vo-
rig jaar 300.000 dollar heeft gestoken ;jj
in een heroïnesmokkel. Volgens de,','
New York Times was het onderzoek
kort daarna stop gezet.
(ADVERTENTIE)
WASHINGTON-NEW YORK In
verband met het tekort aan vliegtuig-
benzine zal de grootste Amerikaanse
binnenlandse luchtvaartmaatschappij,
United Airlines, met onmiddellijke
ingang 1000 werknemers, onder wie
300 piloten, moeten ontslaan.
Verder zullen met ingang van 7 janu
ari om dezelfde redenen 100 dagelijk
se vluchten komen te vervallen. Na
deze inkrimping van de dienstregeling
zal United Airlines iedere maand toch
nog 36 miljoen kerosine voor haar
straalvliegtuigen nodig hebben. Bij
United Airlines werken momenteel
48.000 mensen.
KAAP CANAVERAL (Reuter) Het
ruimtestation Skylab mag tot nader
order niet meer in de ruimte ge
draaid worden om de waarnemingsap-
paratuur op het aardoppervlak of op
de naderende komeet Kohoutek te
richten. Bij een dergelijke manoeuvre,
werd dinsdagnacht zes maal zoveel
brandstof voor stuurraketjes gebruikt,
als de vluchtleiding verwachtte. Meni
gaat nu eerst uitzoeken hoe dat komt.|
De wendbaarheid van Skylab was ali!
eerder in gevaar gekomen toen een|
van de drie gyroscopen uitviel, die bij'1
positieverandermgen ook een rol spe-|
len. De overgebleven twee zijn voori'
manouvres voldoende, zij het dat watj
meer gebruik van de stuurraketje3
moet worden gemaakt Maar dat zou!
zeker geen factor zes behoren te sche
len.
(ADVERTENTIE)
door Michael Stein
Voor het eerst sinds 1947 twijfelen vele Israëli's aan de toekomst. De Yom Kippoer-oorlog lieeft in
één klap al het zelfvertrouwen weggevaagd. Na de zesdaagse oorlog van 1967 werden schlagers ge
zongen, waaruit bleek hoe blij men was gewonnen te hebben en het leven te hebben behouden. Het
was de tijd van 'Jeruzalem van Goud'. Maar nu wordt door radio en televisie het lied gebracht: 'In
naam van de levend verbrande tanksoldaten en de in vlammen naar beneden gevallen piloten, in
naam van hen allen, beloof ik jou, mijn kleine meisje, dat deze oorlog de laatste zal zijn, de laatste,
de laatste
De Yom Kippoer-oorlog heeft een
eind gemaakt aan de talloze illusies
en met een schok de gemiddelde Israë
li tot het realistische inzicht gebracht
dat zijn land klein en nietig is in de
strategie van de supermogendheden.
In nog geen drie weken heeft men
het complex verloren een mogendheid
van formaat te zijn, die een gezagheb
bend woord kon meespreken en rede
lijk onafhankelijk van de grote mo
gendheden kon opereren. De oorlog
heeft de helden dodelijk vermoeid.
Nooit is de behoefte aan vrede, gebor
genheid, veiligheid en geaccepteerd-te-
worden zo groot geweest; nooit het
wantrouwen in de capaciteiten van de
eigen leiders zo diepgaand; nooit het
gevoel van diepe eenzaamheid zo abso
luut. De oude Golda Meir drukte de
gevoelens van haar volk wel zeer wel
sprekend uit, toen ze tijdens de Socia
listische Internationale in Londen on
langs opmerkte: 'Het is verschrikke
lijk om klein te zijn en ook nog al
leen te staan'.
En toch heeft Israël de oorlog militair
niet verloren. In tegendeel. Algemeen
overheerst het gevoel dat alleen het
ingrijpen van de grote mogendheden
de Egyptenaren voor een catastrofale
nederlaag heeft behoed. Waarom dan
dat pessimisme, die twijfel? Hoe komt
het dat niemand zich verbaasde over
de uitspraak van president Katzir?
Hij zei afgelopen zondag dat 'de gehe
le natie de schuld deelt voor de mili
taire en politieke tekortkomingen'. De
zeer gerespecteerde vroegere stafchef
Yitschak Rabin had een week eerder
al verklaard dat de Arabische verras
singsaanval alleen mogelijk was 'om
dat wij in een wereld leefden van
ideeën, die irreëel bleken te zijn, iets
waarvoor we allemaal in hoge mate
verantwoordelijk zijn'.
Verwarring
Zoals de zesdaagse oorlog in Egypte
een proces op gang bracht, waarin tot
dan heilig geachte dogma's omver
werden gegooid, zo heeft nu in Israël
de Yom Kippoer-oorlog de ideeën over
eigen grootheid en macht vernietigd
en tegelijkertijd een mogelijk heilza
me verwarring gesticht. Hoe veilig
zijn de bezette gebieden? Het is waar
dat de Sinaï de zo broodnodige strate
gische ruimte verschafte om zich te
verdedigen, te hergroeperen en tot de
tegenaanval over te gaan. Maar was
diezelfde Sinaï niet ook de aanleiding
tot de oorlog? Hoe veilig is de Golan
als grens? Het is gebleken en Da
jan had dat al enige jaren geleden be
toogd, maar wel voor een bijzonder
kleine en besloten kring dat de
Golan-hoogten geen enkele manoe-
vreerruimte voor de tanks bieden en
slechts als bufferzone dienst kunnen
doen, zolang de Syriërs niet over vèr-
dragend geschut beschikken. Liepen
de nederzettingen in de Golan, die
men zo nodig moest stichten, geen do
delijk gevaar, toen de Syriërs aanvie
len? Van hoe groot strategisch belang
is Sjarm cl-Sjcikh voor de vrije
scheepvaart naar Eilat? Of is dat be
lang slechts theorie, nu de Egyptena
ren de Straat van Bab el Mandeb wis
ten te blokkeren? Of is Sjarm el*
Sjeikh toch van belang als uitgangsba
sis voor een aanval op Egypte, mocht
dat land weer eens te gevaarlijk wor
den? Welke strategische betekenis
moet aan de Jordaan worden toege
kend, nu gebleken is hoe eenvoudig
het was voor Egyptenaren en Israëli's
om het Suezkanaal over te steken?
Enz. enz.
Al die vragen worden nu eindelijk
hardop gesteld en de antwoorden
daarop zijn moeilijk, eigenlijk hele
maal niet te geven. Want iedere mili-
tair^strategische stelling verliest zijn
geldigheid, zodra één van de supermo
gendheden direct bij de.»6trijd betrok
ken raakt. En Israël heeft tot zijn pijn
lijke verrassing geleerd dat de grote
mogendheden, die het zo graag als be
slissende factor in het conflict met de
Arabieren had willen uitschakelen, nu
meer dan ooit betrokken zijn bij alles
wat er in het Midden Oosten gebeurt.
Waarmee de militair-strategische bere
keningen van de direct betrokkenen
waardeloos zijn geworden.
Waarschuwingen
Alsof dat niet genoeg was, zijn nu
ook alle vanzelfsprekendheden, waar
op men vertrouwend op eigen kracht
bouwde, weggevallen. Toen de oorlog
uitbrak, liep zo ongeveer alles mis,
wat er maar verkeerd kon gaan. Ter
wijl men altijd vertrouwd had op de
capaciteiten van de inlichtingendien
sten, die een oorlog minstens 48 uur
van tevoren zouden kunnen voorspel
len, bleek de voornaamste daarvan
de militaire inlichtingendienst de
waarschuwingen van de anderen naast
zich te hebben neergelegd, omdat men
niet voor de derde maal binnen één
jaar de alarmtoestand wilde uitroepen
vanwege een dreigende Egyptische
aanval, waarin men niet geloofde.
Nog ernstiger was dat de inlichtingen
diensten niet op de hoogte bleken te
zijn van de massale hoeveelheden ge
leide anti-tankraketten, waarmee de
Egyptenaren en Syriërs uitgerust wa
ren.
Maar niet alleen de inlichtingendien
sten hadden gefaald. Ook het opperbe
vel van de strijdkrachten bleek niet
op de snelle ontwikkelingen van de
moderne oorlogvoering te zijn inge
speeld. Want hoewel men al in 1970
kennis had gemaakt met de desastreu
ze werking van de SAM-raketten te
gen de luchtmacht en op de hoogte
was van het feit dat Egypte en Syrië
nu ook nog voorzien waren van grote
aantallen mobiele SAM-6-luchtdoelbat-
terljen, werd niettemin in de eerste
dagen van de oorlog de luchtmacht
ingezet tegen de overstekende Egypti
sche legers, alsof die raketten niet be
stonden. Pas na twee dagen van
vruchteloze aanvallen op de ponton
bruggen die, zoals ook al bekend,
onmiddellijk hersteld konden worden
gaf Dajan bevel de luchtaanvallen
op de Egyptische troepen te staken,
omdat die alleen maar zinloze offers
vergden.
Mobilisatie
Terwijl het Israëlische publiek jaren
lang gehoord had, hoe efficiënt men
het leger kon mobiliseren, bleek nu
dat vele militairen sóms een hele dag
kriskras door het land reden, van de
éne basis naar de andere, op zoek
naar de bij hun eenheid behorende
tanks, die óf in reparatie waren of
verplaatst. De chaos bij de mobilisatie
was zó groot, dat de eerste tankeenhe
den van de reserve, die tegen de
Syriërs werden ingezet, uit toevallig
bij elkaar gebrachte manschappen be
stonden die elkaar niet kenden. Niet
alleen waren er veel te weinig tanks
en halftracks en opleggers in de on
middellijke achterhoede ter beschik
king, maar ook waren een groot aan
tal tanks niet gereed voor de strijd
omdat ze gereviseerd moesten worden.
Terwijl Israël zich er altijd op heeft
beroemd de beste machinegeweren ter
wereld te produceren, bleken ze niet
in voldoende mate aanwezig te zijn
voor de soldaten van een infanteri-
compagnie, zodat die met verouderde
Tsjechische geweren de strijd introk
Na het feestelijk onthaal van de laatste uit Egypte teruggekeerde
krijgsgevangene begint in Israël een pijnlijke heroriëntering.
ken. Op het zuidelijke front in de Si
naï bleken de brigadecommandanten
zo weinig vertrouwen te hebben in
hun inmiddels gedegradeerde bevel
hebber Schmoeel Gonen. dat ze op ei
gen houtje tot ongecoördineerde ac
ties overgingen.
Het allerergste was dat het opperbe
vel niet alleen de invloed van de
SAM-6-raketten volkomen had onder
schat, maar ook geen nieuwe strategie
had ontworpen tegen de draadgeleide
anti-tank-raketten, die door de Egypti
sche infanterie met zo veel succes
werden bediend. Pas tijdens de oorlog
besloot men in Israël het Egyptische
voorbeeld te volgen en de infanterie
tegen de tanks in te zetten. En ten
slotte bleken alle munilievoorraden
slechts op een bliksemoorlog te zijn
ingesteld, zodat de Israëlische regering
na'tien dagen oorlog de VS op haar
knieën om vervangende munitie moest
bidden.
Slechts de taktische en strategische
fouten van de Egyptische en Syrische
bevelhebbers hebben Israël voor een
ramp behoed. De tegen-aanval van ge
neraal Ariel Sharon op de westelijke
Suez-kanaaloever die de krijgskansen
keerde voor Egypte en die al in 1970
was bedacht, was onder de huidige'
omstandigheden een uiterst riskant»
aangelegenheid, die net zo goed in
een vernietigende nederlaag had kun-i
nen eindigen.
De oorlog heeft Israël in de ernstigstej
crisis van zijn bestaan gebracht, niet
alleen op buitenlands-politiek gebied;
waar men volkomen geïsoleerd staat
vanwege het Arabische oliewapen, erf
op financieël-economisch gebied van-,
wege de voortgezette mobilisatie en de
stilstand van de economie, maar veef
meer nog op binnenlands politiek ge
bied. Het gebrek aan leiderschap en
visie was in de politiek al lang duide
lijk. Nu zich dat ook heeft gemanifes
teerd op bet militaire vlak, omdat de.
beroepsofficieren zich sinds de zes-^
daagse oorlog steeds meer in de poli-*-
tieke en de economische topfunctie»,
hebben gemanoevreerd, is de crisis^
compleet.
De verkiezingen van 31 december zul
len in die politieke en ideologische
vertrouwenscrisis geen verandering
brengen, geen antwoord geven op de
vragen die de Israëlische bevolking
kwellen. Binnen de Arbeiderspartij
van Golda Meir zijn de laatste weken
steeds meer stemmen opgegaan om
het leidende trio Golda Meir, Mosje
Dajan en Israel Galili naar huis te
sturen. Kortgeleden werd er voor het
parlement tegen Dajan gedemon
streerd met de veelzeggende slogan:
'Dajan geeft de voorkeur aan Sjarm
el-Sjeikh boven de vrede. Wij geven
de voorkeur aan vrede boven Dajan'.
Maar het probleem is en blijft dat de
Arbeiderspartij tot dusver geen lei
ders van formaat heeft weten te pro
duceren, die het ontstane vacuüm zou
den kunnen opvullen. En de oppositio
nele ultra-rechtse Likoed heeft
slechts holle kreten en slogans ge
bruikt om te verhullen dat ook zij
geen werkelijk politiek alternatief
kan bieden. De leiders van de Likoed
lijken hun eigen armzaligheid zelf
ook wel te beseffen, want ze zijn niet
bereid om alleen of met de religieuze
partijen te regeren, als zij een verkie
zingswinst uit de misère slepen. Ze
willen alleen maar samen met de Ar
beiderspartij in zee. gaan. In Neder
landse verhoudingen vertaald bete
kent dat een coalitieregering tussen
de progressieve drie en de VVD.
De Yom Kippoer-oorlog heeft Israël in
een stroomversnelling gebracht van
politieke tegenstellingen, onrust en
anti-leuzen. Aan het eind van die oor
log en op de drempel van een hoogst
dubieuze vrede is men het slechts
over één ding eens: 'Wij staan op
nieuw aan het begin, zoals in 1948.
We moeten alles, alles overdoen. Maar
hoe we het klaar moeten spelen weet
niemand'.
