Misdaad neemt volgens de cijfers toe - maar veel blijft verborgen De echte FalconT Vlot over de oceaan Vermogensmisdrijven zijn de laatste jaren enorm gestegen Amerikanen klagen over Nederlandse 'Poppel'-aanstekers Meer belangstelling voor leerlingwezen bij werkende jeugd Ruim twintig jaar misdrijven in cijfers Koel, licht, droog. Vlees consumptie daalde flink Honderden granaten bij vliegveld Twente gevonden :i Trein grijpt auto: dode en gewonde 11 d N TROUW/KWARTET WO®\SDAlG 21 NOVEMBER 1975 BINNENLAND Til/® (ADVERTENTIE) In de laatste vijf jaar is het aantal vermogensmisdrijven met 98 procent gestegen. Van alle aan de politie gemelde misdrijven bestond in 1972 bijna de helft (48.5) procent uit eenvoudige dief stallen. Ruim een kwart (25.8 procent) bestond uit diefstallen van fietsen, auto's en bromfietsen. Moord en doodslag maakten vorig jaar 0.2 procent uit van alle ter kennis van de politie gekomen misdrijven. Het signaleren van een 'onrustbarende stijging van de criminaliteit' wat de laatste weken gebeurd is betekent in feite toeneming van het aantal eenvoudige diefstallen. De criminoloog dr. R. W. Jongman uit Groningen trok onlangs de 'voorzichtige conclusie' dat naarmate het delict-type minder ernstig is de stijging groter is. Voor ernstige misdrijven is de toeneming gering of afwezig'. door Rudie van Meurs DEN HAAG Een vluchtige blik op de statistiek zou de indruk kunnen wekken dat de misdaad in Nederland gedijt. Maar om op grond van zo n waarneming te concluderen dat een vloedgolf van criminaliteit ons land overspoelt en dat liet politie-apparaat ver sterkt dient te worden zoals deze week in de Kamer werd be pleit is wel erg voorbarig. Cijfers kun je op allerlei manieren interpreteren. De statistiek (zie hier naast) geeft bovendien bij voorbaat een onjuist beeld omdat zij alleen iets zegt over het aantal geregistréérde misdrijven en niets over de werkelijk bedreven delicten. De statistiek no teert alleen de misdadigheid die ge meld is aan de politie en die waaro ver een vonnis uitgesproken is. Het aantal werkelijke delicten is echter niet te tellen, ze zijn voor een groot deel onbekend bij politie en justitie. Zoals iedere bouwvakker en onderne- 'Criminaliteit even groot als politie aankan' mcr de een minder dan de ander wel eens 'zwart' bijverdient, wordt het aantal niet ontdekte misdaden aangeduid met de ietwat romantische term 'dark number' (zwart cijfer). Feitelijk is het dan ook zo dat de Ne derlander heel wat crimineler is dan de statistiek doet geloven. De socio loog Emile Durkheim heeft de mis daad getoetst aan de samenleving en is tot de conclusie gekomen dat de criminaliteit een normaal verschijnsel is. Omdat de criminaliteit normaal tot de maatschappij behoort, bestéét er in de strikte zin eigenlijk geen misdaad; Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De directie van 'Poppel'gasaanstekers in Assen tilt niet zwaar aan het plan van de Ame rikaanse consumentenbond gerechte lijke stappen te ondernemen tegen de verkoop van wegwerpaanstekers die in de hoogste stand gezet een vlam van ruim dertig centimeter ge ven en zodoende gevaarlijk zijn. 'Het zijn niet alleen de wegwerpaan stekers die wij produceerden, maar verschillende merken hadden in het begin die fout', zegt de directeur, de heer A. M. J. van Poppel. Hij noemt die zaak overigens 'ontzettend opge blazen. Poppel. zo verzekert hij, heeft het probleem van de 'steekvlam' intussen technisch opgelost en levert thans wegwerpaanstekers die volledig vol doen aan de door de Amerikaanse consumentenbond gestelde eisen. 'Wij waren een half jaar geleden al op de hoogte van de bezwaren die de Ameri kaanse consumentenbond tegen die te grote vlam in de horgstc stand. Daar om zijn wij onmiddellijk aan het werk gegaan om die fout eruit te krij gen, en dat is ons gelukt, aldus de heer Van Poppel. Hij vermoedt dat de klachten zijn geuit doordat daar nog wegwerpaanstekers uit 'oude' voorra den op de markt zijn gekomen. Ook in ons land is het mogelijk dat deze of gene tabakszaak nog oude wegwerpaanstekers in voorraad heeft. Dit aantal schat de heer Van Poppel zo gering, dat het naar zijn mening de moeite niet meer loont ze in te ne men. De wegwerpaanstekers die hier thans geleverd worden, voldoen alle aan de (strenge) voorschriften die hl Amerika voor gasaanstekers bestaan, zo verzekert de heer Van Poppel. Van onze onderwijsredactie DEN HAAG Bij werkende jonge ren groeit de belangstelling voor een beroepsopleiding binnen het leerling wezen. De groei van het vormings werk lijkt over zijn hoogtepunt heen. Dit blijkt uit een enquête die het mi nisterie van onderwijs heeft gehouden onder de instellingen van vormings werk en beroepsbegeleidend onder wijs. Najaar 1972 stonden bij de ongeveer honderd vormingsinstituten voor wer kende jongeren ruim 37.000 gedeelte lijk leerplichtige cursisten ingeschre ven. Voor zover nu bekend is zal dit aantal dit jaar amper gehaald worden. Wel staat vast dat het leerlingwezen steeds meer deelnemers trekt. Bij de vijftienjarigen steeg het aantal deel nemers van ruim negenduizend tot ruim elfduizend. Bij de zestienjarige jongens steeg de deelname van 17.500 tot 21.000. De toegenomen belangstelling voor het leerlingwezen is waarschijnlijk te danken aan het ontstaan van nieuwe leerlingstelsels voor de detailhandel en de administratieve beroepen. Of er ook sprake is van een verschuiving van vormingswerk naar leerlingwezen is nog de vraag. de misdaad is een sociaal begrip, zegt hij en zijn opvattingen worden ge deeld door hedendaagse sociologen en criminologen. Onlangs nog stond in deze krant dat de jeugdcriminoloog dr. R. W. Jongman 'zich ernstige zor gen zou gaan maken over de geestelij ke gezondheid van z'n zoon, wanneer hij geen delicten zou plegen'. Toch is de statistiek niet overbodig, in de loop der tijden is op grond van die statistiek gebleken dat er een opmer kelijk constant blijven van het gemid deld aantal misdaden valt te constate ren, een constantheid die 'de wet van de criminele verzadiging' heeft doen ontstaan. Hoe sterk publieke opinie en politie een rol spelen bij de beoor deling of er sprake is van een mis daad, blijkt uit de criminele en poli tiële statistieken in ons eigen land. Het valt bijvoorbeeld op dat het aan tal zedenmisdrijven afneemt. Uit een onderzoek in Denemarken is nu geble ken dat er sprake is van een daling van het aantal ernstige zedenmisdrij ven, maar daarnaast is het ook zo dat de normen anders zijn komen te lig gen. Niet iedere exhibitionist is direct meer een misdadiger, evenmin als de hetero- of homoseksueel die relaties aanknoopt met een minderjarige. Als het aantal verkeersmisdrijven we gens rijden onder invloed fiks toe neemt, vindt dat wellicht een oorzaak in het feit dat de politie tijdens de weekeinden zo nu en dan strenge en radicale controles houdt. Het aantal beschonken rijders op de weg is voor een flink deel een 'zwart cijfer', bij intensieve controles kan dat aan de oppervlakte komen. De hogere getal len voor wat betreft het doorrijden na een ongeval, zullen als oorzaak hebben veronderstellen de samen stellers van de statistiek de grotere drukte op de wegen en het feit dat meer mensen auto rijden. Overvallen Ontwikkeling Blijft gelijk De criminogene (misdaadverwekken- de) factoren kan je natuurlijk niet bestrijden door het politie-apparaat sterker te maken. De VU-criminoloog prof. dr. H. Bianchi zei daarover in 'De Volkskrant': De misdadigheid neemt niet toe maar blijft gelijk. Waarom? Omdat de politie steeds de zelfde hoeveelheid werk aankan. De criminaliteit is steeds even groot als de capaciteit van de politie. Nu eens stijgt deze categorie van delicten, dan weer een andere. Het is maar net waar de politie op let'. Dat is de wet van de criminele verzadiging ten voe ten uit. Meer politie zou betekenen een grotere produktie van het politie apparaat. Maar het aantal meldingen volgens de politieële statistiek zou er 'niet door stijgen. Of toch wel? Prof. Bianchi: 'Veel politie op straat kan zowél provoceren, agressie oproepen dus, als preventief werken'. Daarmee kom je terecht in de 'fatale kring loop', zegt dr. Van der Meulen. 'Want meer politie betekent meer processen- verbaal en die situatie bevordert weer de roep om meer politie. Enzovoort'. De snelle stijging van de cijfers voor 'diefstal met braak' wordt voor een groot deel veroorzaakt door de over vallen op bank en postagentschappen. In 1971 gebeurde dat 117 keer, vorig jaar werden 108 overvallen geregis treerd. Al vaker is discussie geweest over de vraag in hoeverre nou de ene bankoverval de andere veroorzaakt en vooral de rol van de massamedia in het geheel. Voor sommige kranten is misdaad 'lonend' omdat sappige, onge remde berichtgeving over b.v. bank overvallen en gijzelingen de verkoop baarheid van die kranten bevordert. Bevordert die gedetailleerde, breed uit gemeten misdaadjournalistiek ook de criminaliteit? De Leidse criminoloog prof mr. W. H. Nagel is daarvan over tuigd. Een andere uitleg, die gegeven wordt door de Amsterdamse jurist dr. Jac. van der Meulen, is dat geweld geweld (actie en reactie) veroorzaakt. Na de gijzeling in Deil en het machtsver toon dat toen gedemonstreerd werd door de politie, vreesde hij dat Neder land na enige tijd de reflectie van dat optreden zou zien. Het is best denk baar dat met het vormen van terreur- brigades door de politie, die opgericht zijn om op bevel tè kunnen doden, het aanschaffen van snelle auto's en moderne opsporingsapparatuur ook de misdaad zich hechter gaat organiseren. Zoals elk apparaat, is ook de politie er organisatorisch bij gebaat het cijfer- beeld van de statistiek via selectieve aandacht aan delicten te beïnvloeden. Via verontrustende cijfers valt druk uit te oefenen op parlement en pu blieke opinie om de politiecorpsen uit te breiden, is de mening van jurist Van der Meulen. 1950 1958 1960 1965 1970 1971 1972 102 89 94 81 83 82 86 3 3 3 4 5 6 7 27 22 26 26 34 31 33 54 75 93 166 417 540 609 Intussen verschaft de statistiek wél de middelen om te signaleren dat er meer en meer een ontwikkeling op gang is van de zogemaande geweldda den naar de 'vernuft'-delicten, de 'ver schrijvingen', de foutieve declaraties, de vermogensdelicten, de 'witte-boord- jes' misdaad. Het blijkt dat zo om streeks de jaren vijftig een kentering op gang is gekomen waarbij de ver mogensdelicten een overwicht kregen. Een overzicht van de 'agressieve misdaden' ontleend aan de politieële statistiek, dus 'misdaden' die aan de politie werden gemeld. De cijfers hebben betrekking op honderdduizend inwoners in de leeftijdsklasse van tien tot 79 jaar: Mishandeling Misdrijven tegen leven (moord en doodslag) misdrijven tegen openbare orde en gezag Diefstal met braak Totaal aantal misdrijven (waaronder ook verkeers misdrijven, vermogensde licten, diefstal, zedenmis drijven etc.) 1182 1292 1418 1708 2521 2872 3202 Het totaal aantal misdrijven dat door 100.000 inwoners tussen de tien en 79 jaar aan de politie ;s gemeld, is onder te verdelen in verschillende categorieën. Hier een paar: Zedenmisdrijven Eenvoudige diefstal Diefstal in vereniging gekwalificeerd) Verkeersmisdrijven (rijden onder invloed) ■J.) ..i-j.iden na ongeval .uTii-igen-JeLclcn Tenslotte een overzicht van de gevallen waarin het tot een veróórdeling kwam door de rechter, de criminele statistiek. Het gaat nu niet om 100.000 inwoners maar om geheel Nederland. Bovendien wordt vermeld het aantal seponeringen. (Seponeren wil zeggen dat de officier van justi tie niet tot vervolging overgaat. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren omdat het aangetaste rechtsbelang te gering is of omdat de officier geen vrees heeft voor herhaling). Door de twee op te tellen ontstaat het beeld van het totaal bij het parket ingeschreven zaken. 1950 1955 1960 1965 1970 1971 1972 82 83 92 90 79 75 74 504 511 680 855 1184 1362 1553 81 93 138 295 519 668 746 X 67 64 81 86 89 97 X X 25 49 82 86 90 774 737 921 1107 1808 2137 2430 Eenv. diefstallen Seponeringen Diefstal met geweld, bedreiging of/en in vereniging Seponeringen voorlopige cijfers X geen opgave 1965 7838 1966 8024 100 X 1967 1968 8074 8160 4870 128 X 1969 7533 631-3 105 95 1970 7149 6659 168 119 1971*) 6693 7013 215 142 1972*) 6275 7555 Autoloze zondag (26) Niet ik, maar zij die achter Israël staan, moeten de auto aan de kant zetten, de gehele week (behalve zater dag). Dat spaart zoveel benzine uit dat ik zondag'weer lekker kan rijden. Want. ik sta achter Nederland. Amsterdam R. Bente Autoloze zondag (27) Hulde aan net voorstel van het twee de-kamerlid mevrouw Epema-Brug- man, om zelf de dag te bepalen waar op men zijn auto aan de kant wil zet ten. Diegenen die beroepshalve op hun wagen zijn aangewezen, kunnen dan nog kiezen tussen een autoloze zaterdag of zondag. Op deze manier kunnen dan veel kerkgangers, die op vervoer van een auto zijn aange wezen, weer naar de kerk gaan. Hattem J. L. Boeve-Naas Autoloze zondag (28) De door prof Verkuyl voorgestelde slotzin voor de troonrede lijkt mij, wat het kabinet Den Uvl betreft, een volkomen mislukking. Den Uyl heeft, althans wat zijn regeringsbeleid be treft, God daaruit volkomen wegge daan. Dit blijkt ook nu weer met de autoloze zondag. Met het verstrekken van vrijstellingen plaatst hij predi kanten, toch dienaren Gods, achter bij sportmensen, popzangers, acrobaten, clowns e.d. Prof. Verkuyl kan nu zien waartoe zijn heillooös streven om Den Uvl ten troon te verheffen geleid heeft. Laten hij en allen die daaraan hetzij rechtstreeks, hetzij via PPR meegewerkt hebben, zich goed bewust zijn in welke droeve omstandigheden wij terecht zijn gekomen, zodat een predikant blij moet zijn als hij met een bus damesvoetballers mee mag rijden om te kunnen preken. Intus sen, hulde aan die dames. Abbenes N. T. Knihbc Olieboycot (25) De Nederlandse regering heeft Israël verraden en verkocht. Juist op het moment dat het met de rug tegen de muur voor zijn bestaan vocht. Het ju dasloon, de oliezilverlingen, hebben we nog niet gekregen, maar als we flink met onze buik door het stof naar de oliechanteurs kruipen en hen de handen likken, krijgen we mis schien te zijner tijd, na een paar for se trappen, weieens een oliekluif toe geworpen. Je zou je schamen voor je nationaliteit. Nederlanders waar is uw eer! Met een variant op een zinsnede uit de 'Max Havelaar' zou je zeggen: 'Rabbani, stik in je olie en verdwijn'. Wij kunnen ook boycotten. De Ara- l)e redactie behoudt zich het recht voor haar ter opname in deze rubriek toegezonden me ningsuitingen verkort weer te geven. Bij pu- blikatie wordt met de naam van de Inzender ondertekend. Brieven kunnen worden ge stuurd aan het secretariaat hoofdredactie Trouw/Kwartel, postbus 859. Amsterdam. bieren voeren fruit uit, varen met schepen etc. en ontvangen ontwikke lingshulp. Het is nu tijd om terug te slaan. Soest J. de Pater Olieboycot'(26) Nederland kan bezuinigen door in de eerste plaats de ontwikkelingskraan naar de Arabische staten, die nu Ne derland boycotten, dicht te draaien en dat geld besteden aan de bestrijding van de werkeloosheid die ontstaat door dc oliecrisis. Vervolgens: stuur onmid dellijk de 'gastarbeiders' die het eens zijn met de Arabieren het land uit en laat Nederlandse werkelozen dit werk gaan doen. Zevenbergen II. Lokers Olieboycot (27) Dankzij de oliesheiks maken we ons niet meer druk over de 3 miljoen van honger stervende mensen in Ethiopië, maar over de 3 miljoen auto's die we niet op zondag kunnen (mogen) ge bruiken. Komen wij even makkelijk van een probleem af! Hilversum L. Reitsma Links-rechts (3) 'De geest van de wijze richt zich naar rechts, maar de geest van de dwaas naar links'. (Prediker 10:2) Laat al de met het Marxisme koketterende chris tenen deze tekst eens boven hun bed hangen! Amsterdam W. J. Scholtz jr. Van een onzer verslaggevers NIJMEGEN De consument heeft in de periode juli 1972 tot juli 1973 aan zienlijk minder vlees gegeten dan in het jaar daarvoor. Dit bleek op de Slagersvaktentoonstelling te Utrecht. De oorzaak ligt in het langdurige ho ge prijspeil van enige maanden gele den, waardoor de consument zijn toe vlucht heeft gezocht tot vervangende artikelen. Per hoofd van de bevolking zakte het verbruik met 2,8 kilo van 51,2 kilo tot 48,4 kilo. De consumptie van rund- en klafsvlees daalde nader gespecifi ceerd van 18,3 kilo in 1971-1972 tot 17,9 kilo in 1972-73. De varkensvlees werd 2.5 kilo minder gegeten. Het verbruik beliep het afgelopen jaar 27,6 kilo, tegen 30,1 kilo het jaar daarvoor. Tegenover het verminderd verbuik van genoemde vleessoorten, steeg de consumptie van schape- en paardevlees: van 2,8 kilo tot 2.9 kilo. In 1972 vertegenwoordigde de totale uitvoer van vlees en vee een waarde van 2,75 miljard. De invoer beliep 750 miljoen, zodat de vee- en vlees sector een exportoverschot van 2 miljard opleverde. Van een verslaggever ENSCHEDE De explosieven oprui- mings dienst heeft bij graafwerk in de omgeving van de luchthaven Twen- the naar schatting vijftienhonderd brisantgranaten gevonden. Deze pro jectielen zijn nog steeds zeer gevaar lijk. De slagpen is va- roestvrijstaal ver vaardigd en in prima staat. Het om hulsel is door roest aangetast. De spe cialisten van de opruimingsdienst hebben besloten enkele kistjes met gevaarlijke granaten ter plaatse te vernietigen. Van een verslaggever DEN BOSCH Op een met automa tische knipperlichten beveiligde over weg tussen Boxtel en Oisterwijk is de 26-jarige P. H. Bonne uit het Lim burgse Posterholt gisteren omgeko men toen een auto door de D-trein 'Austraia-Express' (OostenrijkHoek van Holland) gegrepen werd. Een tweede inzittende werd zwaargewond. Schouten (2) Gelezen uw commentaar op het kei van drs. A. Schouten, lid van tweede kamer voor AR-partij, 'P Lubbers vanuit christelijke m schappijvisie verwerpelijk!!', heb maar één advies: stap over naar socialistisch kamp en beken kli dan weten wij tenminste waar y/e tce zijn. Siddeburcn (Gr.) E. de Biesheuvel (7) Mensen als Biesheuvel kunnen niet missen in Nederland. Ik geen partijman, maar krachtmet als Kuyper, Colijn, Drees en Mans enz. hebben we nodig. Jammer rend, maar ik begrijp heel goed da niet meer in de Tweede Kamer terugkeren na deze tragedie, zoals mij schreef. Den Uyl knapt 't wel Gods zegen heeft hij in ieder g niet nodig Slootdorp D. S Midden-Oosten (73) Israël van nu heeft noch godsdiens noch staatkundig iets met het bijt Israël te maken. In Jezus Chi" heeft een verbondsvolk opgehoudt bestaan en daarmede ook een staal» raël. De bijbelse gedachte Israël gen wij niet tot onze tijd door! ken. Als de Joden ons iets willen wijten moet zij wel bedenken dat een christelijke natie zijn en niet Joodse. Met de Joden te steunei hun dwaling roepen wij de oord Gods over ons en ook over de Jo I uit. De Joden dienen zich dat we i "erf i realiseren. De Joden moeten de b(,j te gebieden prijsgeven en zich haar godsdienst en staat bezinnen, Rotterdam P. C. van 1 Midden-Oosten (74) Er zou in Israël een comité gevotj zijn dat dank wil betuigen aan de 1 derlandse steun door sinaasappel schenken voor Nederlandse school deren. Mag ik opmerken dat dit, zover het de bekende Jaffa-sinaasa len betreft, een schenking is van stolen goed. In 1948 werden de A sche plantages,die op Arabisch ge lagen volgens de VN, door de Isr bezet en sindsdien gebruikt, zoipj de minste schadeloosstelling aan_ eigenaren. l Renkum L W. Th. BinifJ Jongeling (4) «r De olieboycot, die ons land trof gevolg van onze pro-Israël houdin hun strijd tegen hun vijanden, zeker niet, zoals de heer Jobse Rotterdam suggereert (Tr/Kw. Kg als een straf Gods voor Nederlan'dL zien worden. Dat is pure inlegku Wanneer de heer Jongeling het zbj steld heeft is hij in inconsequent, blijk geven van een voorkeur het Joodse volk en hun toeki (lees Romeinen 11) mag zeker nu de Arabische vorsten zich wri op Nederland, als een oordeel uitgelegd worden. Het Nederla volk strekt het tot ere partij voo: l raël gekozen te hebben. Oldebroek ,ej Vloeken (3) ED 10 ali Mevr. Rigterink protesteert terech e uw blad van 8 nov. '73 tegen het ken bij de T.V.-spel 'Blaffen tegel i, maan'. De bond tegen het vlo([ a schreef daarover reeds In een aan de NOS en kreeg als antwo d 'Ik kan het dan ook moeilijk met s. protest eens zijn'. De NOS. zegt ve 'het past in de lijn van de omroep jjt dat de NOS een dergelijke regist va op het TV-scherm brengt'. Maar zonder vloeken. Het protest is ter< we moeten het niet langer tolerei u$. Den Haag be N. M. Laai e Vakcentrales Het lijkt er op, dat na tachtig christelijk sociale beweging de i dag nadert. In december zullen dèep den van de aangesloten bonden ive het CNV hun stem vóór of tegetknd federatie moeten uitbrengen. Fe< er tie betekent volgens NW en I n één kantoor en één voorzitter nan de drie vakcentrales. Federatie %in kent volgens ons: het einde van va chr. vakbeweging in Nederland, a de naam CNV (voorlopig) wel bli SN bestaan. Maar het is nog niet zo Jhi De leden beslissen in decemberfn niet de verbondsraad! Hoogeveen C. Jan Op tijd Tom Ward (links) en Tom McCormick bij aankomst in Australië na een tocht per vlot over de Stille Oceaan. Ze vertrokken uit Ecuador en legden 8500 mijlen af. Graag zou ik zien dat de minister overschrijden van de opgegeven 1 duur van telprogramma's ging bieden. Het is onbeschaamd zoals steeds de uitzendingen verlengt, ook door soms uitgebreide aanto gingen wat er in een volgende ui ding wordt vertoond. Zijn de uitv ge programmabladen nog niet pa ,0o veislindend genoeg? In deze tijd noodzakelijke energiebesparingen ik dit vennorsing van licht en krf En wat een besparing van LichtL kracht door duizenden gezinnen de uitzendingen op tijd eindigen! m Appingedam F.r^ 25, ei w

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 12