tinister Westerterp: liegveld Zestienhoven og even laten bestaan of. Van Gooi: ons nd zal Arabieren )g dankbaar zijn 'The babymaker' is een poëtische film KLM-monopolie op West doorbroken Transportbedrijf in Spijkenisse van chantage beschuldigd ondergeschikt aan gemeentes Jeep aan helikopter NS-Minitrips in eigen land Uheeftmaar één crème nodig. LdB geeft uwhuid de zuivere Zweedse zachtheid van Pierre Robert. PIERRE ROBERT Protest behandeling Russische dissidenten Gera Kraan-Van schrijfster met den Burg: een n brandend hart Actie tegen kweekreactor in Kalkar Gedrags- j onderzoekers j kregen de Nobelprijs i Sterf de moord: kunstmatig verzinsel /Kfff/EV.-VRTET ZATERDAG 17 NOVEMBER 1973 BlMNENLANiD/KUNST TPNOUS9/1K11 ité: kankergezwel van geluidshinder niet uitzaaien onze Haagse redactie (J HAAG Minister Westerterp vindt, dat het vliegveld Zestienhoven (eerstkomende jaren' beschikbaar moet blijven voor de verkeersontwik- pg op nationaal niveau. Een luchthaven als Zestienhoven, schrijft de ister in een nota aan de Tweede Kamer, is in het Rotterdamse gebied een tiale voorziening. Het wegvallen daaivan zou een ongewenste aantasting kenen van het voorzieningsniveau. indsman plaatst zich met deze Ing tegenover de motie-Kern die de gemeenteraad van Rot- oktober 1971 aannam en wordt gesteld, dat de sluiting t vliegveld moet worden voor- In deze motie wordt verder dat de start- en landingsbaan et vliegveld niet mag worden [d en dat er maatregelen moe rden genomen om de geluids- te beperken. recent rapport van de stichting il comité Anti-Bulderbaan, dat dagen aan de gemeenteraden otterdam en omliggende ge- n is aangeboden, wordt intus- achtig stelling genomen tegen pvatting van de minister. Met een voortbestaan van Zestienhoven zijn noch nu, noch in de toekomst we zenlijke en zwaarwegende belangen van Rotterdam gediend, aldus het rap port. De minister schijnt met de ge dachte te spelen het toeristisch char- terverkeer over te hevelen naar de re gionale velden, hiermee, aldus het rapport, wordt gekozen voor het uitzaaien van het kankergezwel dat geluidshinder is. Planologisch is Zes tienhoven een onding. Het ligt zeer ongelukkig in een dichtbevolkt ge bied. Dat is catastrofaal. Ook de recre atiegebieden als midden-Delfland en het gebied rond de Rottemeren kun nen bij een verder bestaan van Zes tienhoven hun functie niet vervullen.' Wanneer meer investeringen worden gedaan voor Zestienhoven (in strijd met de motie van de raad zou de startbaan verzwaard moet worden) zal het jaarlijkse zichtbaar geworden te kort van zes miljoen gulden nog ver der toenemen. De stichting heeft uit gerekend, dat de werkgelegenheid (dit was een argument vóór handhaving van het vliegveld) op de luchthaven in feite in stand wordt gehouden door een jaarlijkse overheidssubsidie van meer dan twaalf mille per arbeids plaats. De ontwikkeling van het vrachtver keer op Zestienhoven is een illusie, gezien de nabijheid van Schiphol en de concentratie van dit verkeer op grote luchthavens. De gegevens over het vrachtverkeer via Zestienhoven zijn niet juist, omdat tachtig procent van de vracht niet van Zestienhoven vertrekt, maar over de weg naar Schiphol gaat. Het gering aantal pas sagiers van Rotterdam naar Rotter dam (slechts 130.000 in het eerste half jaar van 1973) kan gemakkelijk van Schiphol vertrekken. Dat bete kent per toestel gemiddeld vijftien passagiers meer. i i i door H. Steggerda ROTTERDAM Regisseur James Bridges heeft het bestaan een vaak in het geheim gekoesterde droom op een bijzonder subtiele wijze te visualiseren. Soms raakt zijn verhaal aan poëzie. Hij schreef ook het scenario, dat handelt over een ideaal huwelijk, doch dat helaas kin derloos bleef, ondanks medische bemoeienis. ïze redacteur wetenschappen CHT Het ligt voor de hand, de noodzakelijke verhoging van [asprijzen te gebruiken voor financiering van het onderzoek tndere vormen van energieproduktie. Deze suggestie doet prof. van Gooi, voorzitter van de Koninklijke Nederlandse chemi- tereniging, in het Chemisch Weekblad van gisteren. ar. steeds sterkere mate energie lende samenleving kan niet op gas alleen gebaseerd blijven. ;gen deskundigen al een hele iar het wordt nu aan het grote schokkend duidelijk gemaakt, lein deukje in de olietoevoer verkgelegenheidvan tienduizen- :nsen staat op het spel. Een euk en we gaan terug naar de ige boude toestand waar we ekel aan hebben', schrijft prof. sol. en parlement zullen de ko- jaren een aantal onprettige be en moeten nemen. De voorzit- de KNCV vindt dat er een idig en onafhankelijk instituut' is om de verschillende muge en uit te werken waaruit een ;e keuze gemaakt moet worden, dviesorgaan zou onafhankelijk zijn van de huidige producen- leveranciers van energie, zoals maatschappijen. Hun belangen lamelijk internationaal gericht Nederlandse afzetgebied is een kleine factor in hun inte- we over twintig tot dertig jaar ede energievoorziening hebben, >rof. Van Gooi, dan zal er nu nderzoek moeten worden ver- Lange-termijnoplossingen zoals sie en het gebruik van zonne- vereisen nog veel fundamen- technisch onderzoek, ering zal op dit punt bestaande ingen moeten doorbreken, it de onderzoekbudgetten voor rheidsinstituten de laatste jaren ijn beperkt, was het niet moge- i nieuw onderzoek op energie gebied aan te vatten of bestaand on derzoek uit te breiden. Prof. Van Gooi herinnert aan de mo tie die de Tweede Kamer aannam bij de behandeling van de financierings wet voor de snelle kweekreactor in Kalkar. Daarin werd de regering ge vraagd, het onderzoek naar andere enegiebronnen dan kernsplitsing sterk te intensiveren. 'Dit is duidelij ke taal. Tot nog toe lijkt intensiveren te bestaan uit inventariseren', tekent de KNCV-voorzitter aan. Hij waar schuwt dat fundamenteel onderzoek, als het geld ervoor komt, niet op kor te termijn soulaas kan bieden. Het kan er wel toe bijdragen 'dat oplos singen die nu volkomen oninteressant zijn, toch een belangrijke rol gaan spelen.' Als de ontwikkeling goed op gang komt' en bijvoorbeeld in 1990 het ge bruik van kernenergie, zonne-energie en windenergie een grote onafhanke lijkheid waarborgt', dan zal de volgen de generatie misschien dankbaar zijn voor het stimulerende optreden van de Arabische olielanden, aldus prof. Van Gooi. UTRECHT De waterschappen in Utrecht hebben voortaan een vergun ning van de gemeentelijge overheden nodig om het waterpeil in de polders te verlagen. Wel mogen zij vrij opere ren binnen bepaalde peilgrenzen. Zo dra echter de boven of benedengrens wordt overschreden, zullen de water schappen eerst vergunning aan de ge meenten moeten vragen. Met deze aanwijzing, die aan alle col leges van B. en W. van Utrechtse ge meenten is toegezonden, heeft het. provinciaal bestuur van Utrecht een principiële uitspraak gedaan. De pro vincie heeft bepaald dat de water schappen met betrekking tot water- schapswerken, onderworpen zijn aan gemeentelijke verordeningen. De laatste tijd hebben zich in Utrecht en ook elders in Nederland 'compe tentiegeschillen' voorgedaan tussen gemeentebesturen en waterschappen. Het waterschap is een van de oudste bestuurlijke instellingen in ons land, dat dezelfde plaats inneemt als een gemeente. Onlangs heeft de regering vastgesteld dat evenwel ook in het verleden de waterschappen met be trekking tot waterschapswerken on derworpen zijn geweest aan gemeente lijke verordeningen en dat ze dat van daag de dag nog zijn. In Zuid-Engeland hebben Nederlandse en Engelse troepen een gecom bineerde landingsoefening gehouden. Een helicopter laat een jeep zakken. Sabena mag naar Aruba Van een verslaggever SCHIPHOL De Antilliaanse minister Leo Chance (woonachtig op Aruba) heeft zijn zin doorgezet: de Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena krijgt een vergunning voor een geregelde lijndienst van Brus sel naar Aruba. Een in allerijl genomen besluit van de KLM om één van haar zes wekelijkse vluchten naar de west over Aruba te leiden, heeft dit besluit niet kunnen verhinderen. Het monopolie, dat de KLM had op de transatlantische route naar de Antillen wordt derhalve door de Sabena doorbroken. (ADVERTENTIE) n. 'oUedig verzorgi nel. reis van iedc tation, logies en baal tijden. dagen msterdam d, dus VAf 51.- 1 YAf 60.- VAf 62.- VAf 66.- VAf 68.- VAf 69.- VAf 71- Yif 71- VA f 79.- VA f 80.- VA f 85.- VA f UI- VA f 111- YAflli- ?ef< 'ertrek dagelijks. r~e informatie in de brochure «loeren met NS" op het bon. ortelig uit met NS Chauffeur zou met actiegroep van beroepsvervoerders moeten breken Van een verslaggever UTRECHT De federatie van vervoersvakorganisaties (vervoers- bonden van NW en NKV) heeft het transportbedrijf Getron b.v. in Spijkenisse beschuldigd, chantage en omkoping toe te passen op chauffeur Jan van der Weck uit Hoogvliet. Zijn vrouw Riet is de afgelopen twee jaar opgetreden als voorvechtster en woordvoerster van de actiegroep van beroepsgoe- derenchauffeurs. Van der Weck heeft volgens de bonden na een ziekte van twaalf weken te horen gekregen, dat hij zijn eigen positie in het bedrijf pas weer mag innemen, als hij en zijn vrouw schriftelijk en onder sanctie van een dwangsom beloven, zich verder niet meer met de actie groep te bemoeien. De directeur van het transportbedrijf, de heer A. van Genderingen, zou de chauf feur bovendien enkele duizenden guldens in het vooruitzicht hebben gesteld als hij vrijwillig ontslag zou nemen. De vervoersbonden hebben deze af faire openbaar gemaakt nadat een bemiddelingspoging van het Twee de Kamerlid P. van Zeil is mis lukt. Het merendeel van het perso neel van Getron zou de zijde van de directie hebben gekozen. Vol gens de bonden gaat het echter om een 'geïnspireerd initiatief', waar aan de individuele personeelsleden zich moeilijk konden onttrekken. De heer B. van der Heul, bestuur der van dc vervoersbond NW ver moedt dat het gedrag van de heer Van Genderen door de andere werkgevers wordt geïnspireerd. Dit omdat Van der Weck al acht jaar bij Getron in dienst is en zijn werk altijd goed heeft gedaan. Op advies van de bond hebben de chauffeur en zijn vrouw Getron bij de activiteiten van de actiegroep ook steeds 'ontzien'. Er was ook geen bijzondere aanleiding tot ac ties tegen dit bedrijf, want het past de CAO toe. Ziekte Maar volgens de bonden heeft de directeur steeds geprobeerd, Van der Weck en zijn vrouw het zwij gen op te leggen. Pogingen, die onder meer de ziekte van de chauf feur tot gevolg gehad zouden heb ben. Zo kreeg Van der Weck de schuld van het feit, dat zijn wagen in Duisburg is gekanteld. De heer Van Genderen becijferde de schade van dit ongeluk op zesduizend gul den. Het ongeluk, aldus de bon den, was te wijten aan de ondeug delijke staat waarin wagen en op legger verkeerden, maar de chauf feur werd verantwoordelijk ge steld. Na zijn ziekte werd hij gedwongen tot 'voor een internationaal chauf feur denigrerend' pendelwerk in het Botlekgebied. Ook daarvoor zou hij een technisch niet al te beste wagen hebben gekregen. Hij protesteerde via zijn bond, maar keeg toen te horen dat hij elke ac tie voor de beroepsgoederenchauf- feurs achterwege moest laten. Hij weigerde dat, waarop de heer Van Genderen hem aanbood, hem het bedrag van de in Duitsland gele den schade kwijt te schelden en hem nog vijfhonderd gulden op de koop toe te geven, als hij vrijwil lig ontslag nam. Sindsdien heeft de heer Van der Weck volgens de bonden in het Botlekgebied vanwe ge de technische staat waarin zijn wagen verkeerde nog een paar keer een bekeuring opgelopen en uiteindelijk een rijverbod Aruba, dat binnen de Antillen zo graag een eigen koers wil varen,) krijgt nu plotseling twee eigen recht streekse 1 u chtverbindingen met Europa. Het Arubaanse verlangen stuitte aanvankelijk op duidelijke be zwaren van de Nederlandse regering en de Nederlandsse Rijksluchtvaart dienst, die liet weten, dat zij minister Chance zijn plan ten sterkste hadxlen ontraden. Minister Westerterp vertrok met de plaatsvervangend directeur-ge neraal van de RLD, mr. H. J. Span jaard, naar Curasao. Ze zijn daar met minister Chance tot wat zij noemen een compromis gekomen. 'Wij hebben zeker geen bakzeil ge haald', zegt minister Westerterp. 'Af wijzen van het Arubaanse verzoek om de Sabena een concessie te verlenen zou echter tot grote spanningen aan leiding hebben gegeven, daar ben ik (ADVERTENTIE) m vast van overtuigd. Wij hebben daar om toegestemd in een compromis, ten einde de goede verhoudingen binnen het koninkrijk niet te verstoren'. Over de gemaakte afspraken blijven voorlopig de Antilliaanse rijkslucht vaartdienst cd minister Westerterp vaag. Gepolst over de aan Sabena op te leggen voorwaarden, zei minister Westerterp, dat deze betrekking heb ben op de tarieven en op de frequen tie. Aangenomen mag worden, dat de Sabena, evenals de KLM, slechts een vlucht per week op Aruba wenst uit te voeren. Resteert de strijd om de ta rieven. Tarieven De KLM maakl op het traject naar de westelijke rijksdelen gebruik van twee tarieven: het goedkope eabotage- tarief voor Nederlandse rijksgenoten, die tevens ingezetenen zijn, en het ge bruikelijke en veel duurdere IATA-ta- rief voor buitenlanders. Indien de Sa bena uitsluitend vergunning zou krij gen om tegen het hoge IATA-tarief op Araba te vliegen, zou er in de nieuwe lijn voor haar weinig of geen perspec tief zitten. Daarom kan worden aange nomen, dat de Antilliaanse regering de Sabena de mogelijkheid wenst te verschaffen ook Nederlandse rijksge noten, met name Arubanen, voor het vervoer naar Europa aan te trekken. Dit zou alleen kunnen, wanneer de Sabena deze Nederlandse rijksgenoten de gelegenheid mag bieden de vlucht te maken tegen een prijs, die niet zo erg veel boven het cabotage-tarief van de KLM ligt. De ministers zijn nu overeen geko men, dat bij het verlenen van de concessie aan de Sabena 'rekening zal worden gehouden met de belangen van de KLM'. Dit houdt dus in, dat de Sabena een minumum-tarief zal worden voorgeschreven. Hoe hoog dat zal zijn, wordt voorlopig nog geheim gehouden. Van een onzer verslaggevers WAGENINGEN Bijna drieduizend docenten en studenten van de Land bouwhogeschool in Wageningen en de Technische Hogeschool in Twente, hebben hun handtekening geplaatst onder oen protest tegen de behande ling van Russische dissidenten. In de actie zijn vooral de verklaringen van prof. Cacharow genoemd en werd ge protesteerd tegen de nieuwe veroorde ling van Amslrik. IJSSELSTEIN Itond het midda guur is de 49-jarige S. Baauw uit Lin- schoten gisteren bij een botsing met een bestelauto van de PTT zeer ern stig gewond en op weg naar het zie kenhuis overleden. De aanrijding ge- beurde bij het verlaten van de steen fabriek 'De Hoop' waar het slachtof fer, vader van acht kinderen, werkte. Hij reed met zijn bromfiets de Zo- mersdijk op en werd door zijn onop lettendheid aangereden door de PTT- auto, aldus de rijkspolitie. Dan is daar Tish Gray, mooi, intelli gent. die met het echtpaar in contact wordt gebracht. Spoedig is het con tract getekend, dat Suzanne en Jay Wilcox, zoals het jonge echtpaar heet in het bezit zal komen van een bafby, d.w.z. een eigen kind van Jay, zo wil de Suzanne het. Het gevoel van de toeschouwer zegt in eerste instantie: dat kan niet, het huwelijk is ijzersterk en Tish eem wonderlijk meisje. Dat wil niet zeg gen, dat er ivet aanstonds problemen ontstaan. Ten eerste tussen haar vriend Tad en het zuiver houden van de verhouding tussen Suzanne ener zijds en Jay anderzijds. This en Jay trekken zich terug in zijn vakantiebungalow en het moeilijkste ogenblik maakt Suzanne alleen door iii een motel. Maar als de zwanger schap oenmaai doorzet leeft zij zich zo in Tish' zwangerschap in alsof ze het kind zelf draagt. Tad kan zich moei lijk aanpassen en zoekt contact met een ander meisje, doch Tish laat dat aan zich voorbijgaan. Natuuurlijk wordt Suzanne ook bang Op 15 november is te Amersfoort op 85-jarige leeftijd mevrouw Gerarda Kraan-Van den Burg overleden. Als schrijfster heeft zij zich, vooral in protestants-christelijke kring, een goe de naam verworven. Zij behoorde niet tot de, overigens door mij gewaar deerde, volksschrijvers, die allereerst van zins zijn, hun lezers een beoeiend vermaak te schenken. Nee, zij bedreef een ander genre. Haar misschien oe- kendste roman is 'Brandende harten', dat het korte leven beschrijft van de patriciërs Maurits en Suze van Hall, die in de tijd van het Réveil en Af scheiding, de zijde kozen van de Afge scheidenen en daardoor in hun milieu onmogelijk werden. Gerarda Kraan- Van den Burg had zélf een brandend hart, een hart gevoelig voor de strijd van de eenvoudigen om hun recht op belijden zoals zij dat wilden. De in 1953 geschreven roman is ech ter niet de enige die ik hier memore ren wil. In 1931 was al 'Het huis 'De Gouden El' verschenen, een familie- ïoman die na haar roman Knotwilgen en enkele schetsen in 'Opwaarsche Wegen' haar naam als romancière ves tigde. Gera (zoals zij zich als schrijfster noemde) Kraan - Van den Burg, oe- gon haar loopbaan als onderwijzeres, voor een blijvende verhouding van Tish tot haar man. Echter alle zorgen kan ze vergeten als er een gezonde baby, een jongen, wordt geboren en door Tish in haar armen wordt ge legd, niet zonder emotie en pijn ont vangt zij haar geld voor de vervulde opdracht en met weemoed staart ze de verdwijnende auto na waarin het ge lukkig echtpaar met de baby haar le ven uitrijdt. Het is alles door Bridges op prachtige wijze verfilmd, zodat men haast het doek vergeet. Barbara Hershey is een hartveroverende This, Sam Groom een levensechte cn gezonde Tad, die het eerst niet aan ken. Scott Glenn een voortreffelijke en fijngevoelige echt genoot die zijn vrouw vol liefde door de moeilijke dagen leidde. Colling Wilcox-Horne een prachtige tegen speelster van Jay. Stuk voor stuk overtuigende figuren onder een uit stekende regie die ruimte liet aan persoonlijke inzet, wat de kracht van deze boeiende film uitmaakt. Rotterdam Thalla 18 Jaar. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Vijf politieke partij en gaan een landelijke handtekeninge nactie voeren tegen de bouw van een snelle kweekreactor, het Kalkarpro- ject. Het initiatief van de Amsterdam se besturen van PvdA, CPN, D'66, PPR en PSP is nu ook door hun lan delijke achterban overgenomen. Doel van de actie is om alsnog de Neder landse deelname aan het project te verhinderen. De actie moet een hoog tepunt krijgen in januari (bij een na der commentaar van minister Lubbers op de energie-nota) of omstreeks mei. Dan komt de minister namelijk met zijn eerste nota over het hele energie probleem. De partijen hebben bij him actie nieuwe moed geput uit de twijfel die minister Lubbers deze week uitte over het economisch nut van het Kal karproject. 'Wanneer je aan een pro ject twijfelt, moet je het niet doen', aldus woordvoerder Rinus Haks (CPN) gisteren namens de vijf partij en op een persconferentie waar de handtekeningenactie werd aangekon digd. (ADVERTENTIE) omdat hun wetenschap (en hun boeken!) van grote waarde zijn voor mens en samenleving. Prof. Niko Tinbergen Spieden en speuren in de vrije natuur 19,90 Prof. Konrad Lorenz 1 Over agressie bij dier I en mens 19,90 De acht doodzonden van de beschaafde mensheid 14,50 Ik sprak met viervoeters, I vogels en vissen 14,90 1 Mens en hond 12,75 2 Verkrijgbaar in de bockhandel Uitgave Plocgsma Amsterdam J deed in 1915 Staatsexamen en stu deerde Nederlands aan de Universiteit te Utrecht. Zij deed in 1918 kandi daats. In 1921 huwde zij de bekende predikant dr. E. D. Kraan. Zij is als Journaliste werkzaam ge weest, o.a. aan 'Trouw', waarin zij een aantal artikelen over vrouwenlevens publiveerde, en de reeks 'Vrouwen maakten geschiedenis'. Behalve het reeds genoemde, mag haar roman 'De Spiegelklok' niet vergeten worden. Het boek verscheen in 1948 en s, evenals 'Brandende harten' een histo rische roman die in de kringen van het Réveil speelt Van betekenis is, dat de schrijfster in deze roman het befaamde conflict tussen Groen van Prinsterer en Van der Brugghen (1857) beschrijft. In 1954 kwam 'Scheel heb ik je lief' uit. Mevrouw Gera Kraan-Van den Burg was een goed styliste en een liefde vol proever van het menselijk hart. Zij behoorde tot de betrekkelijk klei ne groep protestants-christelijke au teurs, die streefden naar een protes tants-christelijke literair verantwoor de produktie. Haar boeken behoren tot die werken die men graag her drukt zou zien. J.v.D. door Ber Huising HAARLEM Centrum vertoonde, donderdagavond voor het eerst, in de Haarlemse schouwburg, Sterf de Moord van J. Bernlef. Nu kunnen wij het wel aardig vinden, dat die ook eens iets voor het toneel probeerde, en dat dc mensen van Centrum er iets van wilden maken, maar op mij, als bezoeker, kwam het geheel even onaardig over als de titel Sterf de Moord (maar). Daarin zitten vier oude invaliden, een lamme, een blinde, een doofstomme, en een seniele debiele, op een boot te wachten. Ze zijn niet alleen zielig maar ook nog vulgair vervelend, dom, keuterig on slecht. Ze laten elkaar rustig doodvallen en helpen daarbij graag een handje. Er liggen aan het slot dan ook drie lijken op de plan ken en de viorde murmelt voort in de dalende schemering. Ze waren met va kantie, op een eiland, en ofschoon zij elk ogenblik de zuster kunnen roe pen voor een kopje thee, zijn ze ake lig verlaten en alleen. Dat bedoelde Bernlef tenminste met zijn kunstmati ge verzinsel. Waarom ze dood moeten is niet duidelijk, maar het maakt ook niet uit, want ze leven toch al niet Ze kletsen maar wat en spelen een kinderachtig spelletje sprookjesfcwar- tet, met een dooie aan tafel. Er werd in de zaal nogal om gegrinnikt en voor zover er te lachen valt om inva lide en stervende idioten kunnen wij Bernlef een zeker gevoel voor humor toeschrijven. Als dat de bedoeling was tenminste. Het werd gedaan door Ad van Kemper., Polio Hamburger, Rut- ger Weemhoff. Elias van Zanden, en geregisseerd door Christiaan Nortier. Die konden er, voor mij niets aan redden. Het duurde gelukkig maax een uur. f

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 11