Roerig Amsterdam
lijkt op derde
wereld vandaag
dichtbij
Commentaar
Federatie
Noodwet
Mies Bouhuys en Ed Hoornik
schreven samen een televisiespel
=fln
ambassade Santiago
nog 25 vluchtelingen
Domela aan Wilhelmina
.^Onbestendigheid
weerrapporten
thee in koud ministersbed
aansporing
XI
TROW,/KWARTET DONDERDAG 15 NOVEMBER 1973
BINNENLAND/COMMEOT1 \\R
T5 K7
Het CNV is na vier dagen moeizaam
vergaderen tot de naar het zich
Iaat aanzien gelukkige conclusie
gekomen, dat de kracht van een vak
centrale niet kan liggen in het isole
ment, maar dat er vooral terwille van
de belangenbehartiging van de leden
intensief moet worden samengewerkt
met de twee andere vakcentrales.
De beslissing om tot de federatie van
vakcentrales toe te treden, is moeilijk
geweest, omdat veel bondsbestuurders
huiverig stonden tegenover het opgaan
in een grotere organisatie. Angst voor
identiteitsverlies, voor vervreemding
van de leden en zelfs voor een scheu
ring binnen het CNV speelden daarbij
een rol.
In het nu geformuleerde unanieme
standpunt probeert de CNV-verbonds-
raad deze angst zoveel mogelijk weg
te nemen. Het CNV eist evenals
het NKV bij het aangaan van de
federatieve samenwerking voldoende
mogelijkheid om eigen standpunten te
3 bepalen en uit te dragen. De identiteit
als christelijke vakbeweging mag niet
in gevaar komen.
Uit voorlopige reacties van het NVV
is inmiddels wel gebleken, dat men
zich er daar terdege van -bewust is dat
er ruimte voor principieel beraad
moet zijn, wil de federatie een succes
worden. Het pad naar een grotere or
ganisatorische eenheid binnen de Ne
derlandse vakbeweging lijkt daarmee
geëffend.
Dat de regeriug de mogelijkheid dient
te krijgen om, via een noodwet, de in
komensontwikkeling in 1974 te be
heersen. lijkt ons nauwelijks voor dis
cussie vatbaar. Zeker nu er geen cen
traal akkoord is, zou de regering haar
plicht verzuimen, als ze zich niét de
nodige instrumenten verschafte om de
ens kwalijke effecten van de oliecrisis,
ook op het gebied van de inkomens,
zo eerlijk mogelijk te verdelen.
Het lijkt misschien voor de hand te
liggen dat de noodwet straks gebruikt
wordt om het ontwerp-centraal-ak-
koord. dat vorige week de mist in
j* ging. bindend op te leggen. Maar het
is niet ondenkbaar, dat de opstellers
van dit akkoord, bij gebrek aan vol
doende gegevens over de gevolgen van
de oliecrisis, de sociaal-economische
vooruitzichten voor '74 nog niet som-
~^bcr (of beter: realistisch) genoeg heb-
ben geraamd. Met andere woorden: de
mogelijkheden tot inkomensverbetering
zouden volgend jaar wel eens beperk
ter kunnen zijn dan nog maar kortge-
J leden werd verondersteld. In dat
k onverhoopte geval wensen wij het
Pt kabinet de moed toe om daar met
doortastendheid de consequenties uit
F te trekken, en dat natuurlijk niet al-
een ten nadele van de inkomensgroe
pen die onder een cao vallen.
door Riet Diemer
AMSTERDAM - Met 'roerig Amsterdam' hebben Mies Bouhuys en haar man Ed
Hoornik de eerste en enige keer aan eenzelfde stuk gewerkt. 'Daarom sta ik
er zo anders tegenover, omdat wij dit intens samen hebben gedaan. De
vrije uren hebben we zelfs besteed om erover te lezen. Het was een heel
plezierige tijd. We hebben honderden boeken gelezen, politierapporten over het
palingoproer, nieuwjaarsredes van de burgemeester, oude kranten en rede
voeringen van Domela Nieuwenhuis.
Mies Bouhuys vertelt dit vier jaar na
dat beiden begonnen met het verza
melen van het grondraateriaal voor
'Roerig Amsterdam', het documentaire
televisiespel waarvan de VPRO van
avond het eerste deel en volgende
week donderdag het tweede uitzendt.
Het stuk gaat over de opkomst van de
socialistische arbeidersbeweging in de
jaren 1870 tot 1920.
Haar artistiek ingerichte huis aan een
Amsterdamse gracht is een voormali
ge koffie- en theewinkel, die werd
herschapen in een originele woon- en
werkruimte. Een paar antieke voor
werpen en andere neerzetdingen ver
raden belangstelling voor het kleine
en heel veel smaak. Verder rijen boe
ken. Een portret aan de muur van Ed
Hoornik, in 1966 door Paul Citroen
getekend, is een blijvende herinne
ring aan de dichter-schrijver, die in
1970 overleed. Na zijn dood schreef
Mes Bouhuys na jarenlang proza ie
hébben geschreven de gedichtenbun
del 'Blijven kijken'.
De eigenlijke opzet van 'Roerig Am
sterdam' was, dat het schrijversecht
paar een documentair spel, opge
bouwd uit scènes en gedichten zou
samenstellen, dat bij de Nederland-
sche Comedie op nieuwjaarsdag 1970
in de Amsterdamse schouwburg in pre
mière zou gaan, in plaats van de Gijs-
brecht.
De keus viel op de opkomst van de
arbeidersbeweging die een eeuw gele
den bego. Eind 1969 werd het stuk
voltooid, maar het zou nooit op de
planken worden gezet omdat de Ne-
derlandsche Comedie de crisis in de
theaterwereld niet overleefde. De
VPRO toonde echter belangstelling
om er een televisiespel van uit te zen-
Niv
1 Van een verslaggever
;™DEN HAAG Er zijn nu 2,9 vluchte
lingen via de Nederlandse ambassade
ai te Chili in Nederland aangekomen.
Daarbij zijn zes niet-Chilenen. Er be
vinden zich nu nog 25 Chileense
vluchtelingen in de Nederlandse am-
:j bassade in Santiago,
o Dit antwoordt minister Van der Stoel
op vragen van het Tweede Kamerlid
Kweksilber (PvdA). De bewindsman
vindt, dat ambassadeur R. Goedhart
op zijn post kan worden gehandhaafd.
HILVERSUM Bij de kroning
van de jonge koningin Wilhel
mina schreef Domela Nieuwen
huis haar de volgende brief, die
in het VPRO-tv-spel 'Roerig
Amsterdam' zal voorkomen.
'Ter gelegenheid van uw inhul
diging, mevrouw, zijn er vele
geschriften uitgekomen ter ver
heerlijking van het tijdvak dat
achter ons ligt. Het heefter al
le schijn van of men U heeft
willen rondleiden in eert soort
luilekkerland waar alles vrede
en vooruitgang ademt. Vergun
mij mevrouw, u te wijzen op
een leemte in die geschriften.
Ik voel het als mijn plicht om
een vergeten hoofdstuk aan de
gedenkboeken toe te voegen.
Het volk waarover u het be
wind aanvaardt kan verdeeld
worden in drieën: ten eerste de
zogenaamde bovenste 10.000. de
klasse van mensen die leven
van de opbrengst van hun kapi
taal en uitsluitend bestaan om
dat zij anderen voor zich laten
werken, ten tweede de bredere
klasse van tussenpersonen die
in afhankelijkheid van de eer
ste klasse doen en laten moeten
wat hun ivordt. voorgeschreven,
ten derde de arbeidende klasse,
verreweg de talrijkste, die in
volslagen afhankelijkheid leven
van de anderen, omdat zij bui
ten werk gerakend direct bui
ten brood zijn. Dat zijn de
blanke slaven onzer dkgen.
Men verplettert de werkman,
men stompt zijn geest af door
inspanning en overmatig lange
werktijden. Men vergiftigt hem
in fabrieken,. Men neemt de
vrouw, men maakt een lastdier
van haar. Erger nog dan van
de man. Men neemt het kind,
men gebruikt het voordat zijn
krachten voldoende ontwikkeld
zijn.
En toch mevrouw, alle voor
waarden zijn hier te lande aan
wezig om allen een gelukkig en
goed leven te doen leiden. Er
kon voorspoed, vrede en geluk
gemaakt xcorden in eèn land,
u-aar letterlijk alles voorhan
den is wat benodigd mag heten.
O mevrouw, haat niet wat gij
niet kent, veroordeel niet op
horen zeggen, zie verder dan de
oppervlakte der dingen, luister
naar iets anders nog dan naar
officiële rapporten. Als allen
hun levensgeschiedenis eens
konden vertellen, hun aanhou
dende strijd tegen zorg en ont
bering, o mevrouw, uw hart zou
van steen moeten zijn om niet
te breken'.
Ed Hoornik
Van onze weerkundige medewerker
De krachtige kou-inval achter de
stormdepressie, die woensdagmiddag
om vier uu al ten noordoosten van
Leningrad was aangekomen (ca. 975
millibar), heeft duidelijke sporen ach
tergelaten. Óp de Broeken werd
woensdagmorgen een sneeuiolaag van
maar liefst 32 centimeter gemeten
(hoogte 380 meter) bij matige vorst.
In noord-Zweden werd -27 graden af
gelezen en dat ook in noordwest-Rus
land volop de winterse sfeer aanwezig
is blijkt uit het volgen.de overzicht:
Moermansk gistermorgen -25 graden,
gistermiddag -26, Krasnosjtsjeli op het
schiereiland Kola ten zuidoosten van
Moermansk: -29 gr. en boven de 15 tot
24 cm. dikke sneeuwlaag -31 gr. (als
contrast: Malaga gistermiddag maxi
maal 25 gr.).
De bovenlucht in west-Rusland is ook
behoorlijk koud( Pskoiv, op dezelfde
breedte als het Deense Skageri, regi
streerde op 5Vz kilometer hoogte -34
graden bij een west-noordwesteldke
stroming, uiteraard onder invloed van
bovengenoemde stormdepressie, die
via Finland naar noordwest-Rusland
is uitgeweken.
Nadat dit in oktober wel zo was ge
weest, gedraagt het weer in ons ive-
relddeel zich in deze novembermaand
niet bepaald als karakteristiek vóór
een koude of strenge winter. De war-
nie, zuidelijke winden laten te veel
verstek gaan, nu de luchtdruk wel
hoog is. Op de oceaan ten noorden
van de Azoren, maar niet in Rusland.
Ook het vrij frequente onweer past
niet zo goed in dit schema. 'Onweer
"erpesf de bovenlucht', pleegt profeet
Pruiksma te Boxum in zo'n geval te
'zeggen. Slaat de natuur dan nu toch
meer de ueg van het slappe wintersei
zoen 1956-'57 in? (1956 werd met be
trekking tot het oktobericeer, in de
Londense prognose ook als voorbeeld-
jaar genoemd).
In november 1956 urns het percentage
zuidelijke winden in De Bilt maar
Hen tegen 21 normaal en koploper
Weerrapporten van gisteravond 19
uur, maximum temperaturen en neer
slag van 719 uur.
icas toen west met 19 procent tegen
12 normaal. De vergelijking: novem
ber 1941, dus voor de winter van '42:
zuidoostelijke wind 36% (normaal
13), west 4% (normaal 12). De afgelo
pen novemberweek heeft de wind in
onsland vrijwel uitsluitend uit rich
tingen tussen zuidwest en west ge
waaid. De vooruitzichten blijven wij
zen op onbestendigheid. Ditmaal is
het een uitdiepende IJslandse storing,
die de wind-en regenkansen vandaag
gaan vergroten. Het minimum trekt in
zuidoostelijke richting naar de Noord
zee. In noord-Schotland in het uiter
ste noorden van Schotland werd om 7
uur gisteravond als barometerstand
ca. 990 millibar opgegeven en de
sterkste drukdaling in drie uur was 6
millibar op de Shetlands.
Amsterdam
zwaar bew
8
3
De Bilt
zwaar bew
8
3
Deelen
half bew
8
1
Eelde
half bew
7
2
Eindhoven
half bew
9
1
Den Helder
regen
8
2
Luchth. R'dam half bew
10
0
Twente
half bew
7
4
Vlissingen
half bew
10
0
Zuid-Limburg licht bew
9
0
Aberdeen
half bew
7
0
Barcelona
onbew
17
0
Berlijn
licht bew
6
0.1
Bordeaux
regen
16
2
Brussel
zwaar bew
9
0
Frankfort
half bew
9
1
Genève
regenbui
11
12
Helsinki
geh bew
0
1
Innsbruck
regen
6
12
Kopenhagen
licht bew
0
0.1
Lissabon
onbew
18
0
Locarno
onbew
21
0
Londen
regen
10
0.1
Luxemburg
onbew
9
0
Madrid
licht bew
16
0
Malaga
onbew
24
0
Mallorca
onbew
19
0
München
geh bew
6
3
Nice
zwaar bew
17
0
Oslo
onbew
—1
0
Parijs
regen
12
2
Rome
onbew
18
0
Split
half bew
17
0
Stockholm
onbew
i
0
Wenen
half bew
8
0
Ziirich
geh bew
9
5
Casa Blanca
onbew
24
0
Istanboel
zwaar bew
16
0
Las Palmas
geheel^ bew
24
0
Tunis
zwaar bew
20
0
HOOG WATER
16 nov. Vlissingen:
5.44-
den. Voor dat medium moest het ech
ter helemaal worden omgewerkt. Mies
Bouhuys over de inhoud: 'We keken te
rug naar 1870: de Parijse commune.
Wat voor uitwerking had dat in Am
sterdam? We hebben een tijdsduur
van vijftig jaar genomen, maar even
met de gedachten gespeeld er honderd
jaar van te maken. Zodra je echter je
concentreert op de arbeidersgeschiede
nis, merk je dat de laatste vijftig jaar
een stabilisatie zijn van de eerste vijf
tig. Je kunt wat onvriendelijk zeggen:
de verburgelijking van wat in de eer
ste vijftig jaar tot stand is gebracht.
Er was een massa, die volstrekt on
mondig was, die geen kiesrecht had
en in volslagen armoede leefde. Van
de 200.000 gezinnen leefden er zestig
duizend van de bedeling. We hebben
het tijdperk genomen van die tijd tot
de grote opkomst in 1920. Een perio
de, die volkomen bezielde tot een be
tere wereld van lotsverbetering, die
er ook gekomen is'.
Hetzelfde thema
Mies Bouhuys, die veel onder
werpen in een gesprek weet te
combineren, toont verschillende ma
len de overeenkomst aan de tussen de
positie van de derde wereld van van
daag en die van de arbeiders in ons
land, honderd jaar geleden 'Het the
ma is hetzelfde. Er is een grote on
derliggende laag en de rest is de
heersende klasse'.
Mies Bouhuys is bij de meeste men
sen bekend als schrijfster van kinder
boeken en kinder-televisieseries. Ver
leden jaar verscheen op 5 december
van haar de musical over Sinterklaas.
Toch is haar terrein veel uitgebrei
der. Ze schreef veel toneelstukken,
waaronder (in 1971 Esperanza, over
de derde wereld. Televisie fascineert
haar het meest. Zij regisseerde een
paar maal haar eigen stukken. 'Dat
komt door de wetten, die televisie
stelt, maar het geeft tegelijk meer
mogelijkheden'.
'Ik wil een zo groot mogelijk publiek
op speelse manier aan het denken zet
ten. Verleden jaar kreeg ik de op
dracht de Sinterklaasmusical te
schrijven. Nu kun je daar een lekker
verhaal van maken met pepernoten,-
maar ik heb daarin ook het thema
van de buitenlandse arbeider ver
werkt De zwarte piet, die na 6 de
cember in ons land wil blijven omdat
de mensen hier zo aardig zijn en die
dan als gastarbeider behandeld wordt.
Voor een Surinamer is niet direct een
kamer of een baan te krijgen'.
'Je bereikt de meeste mensen met
theater. Voor die dingen, die ik te
zeggen heb dringt de dramatische
vorm zich op. Dat heeft met mijn per
soonlijkheid te maken. Ik ben niet ie
mand van de lange adem. Ik zou
nooit een roman schrijven. De politie
ke situatie honderd jaar geleden in
Amsterdam zie ik in dramavorm. Het
palingoproer, Jan Mens heeft er oen
uitstekende roman over geschreven
Ik zou zoiets in een dramatische situa
tie zien. Het begint met een spelletje,
paling trekken, dat verboden wordt'.
Paling trekken
Ze legt uit wat paling trekken voor
spel was: over de grachten van do
Jordaan werden touwen gespannen
waaraan een paling werd gehangen.
Mannen varen er in boten onderdoor
en proberen de gladde paling te pak
ken, een wreed spel. dat door de bur
gemeester werd verboden - een eerste
begin van dierenbescherming. Toen
een politie-agent ingreep om het touw
door te snijden leidde dit tot het erg
ste oproer, dat Amsterdam in drie
eeuwen heeft gekend. De botsing tus
sen de politie en arbeiders eiste 26
mensenlevens en veel zwaar gewon
den.
Mies Bouhuys: 'Ik probeer me voor te
stellen wat zoiets betekent voor een
man, die hier vlakbij woonde - Looi
ersgracht - en die erbij was. Het poli
tierapport uit die dagen spreekt ook
over een naaister van 26 jaar, die
werd neergeschoten evenals een man,
die bij familie op bezoek was en naar
buiten keek.
Ik zie ook het menselijk conflict van
iemand, die niet tot 'de rooien* hoort,
maar die met een gezin van veertien
kinderen moet zien rond te komen.
Zo zijn er mensen, die rooms-katho-
liek of protestant zijn opgevoed en
die zeggen: we leven in een aards tra
nendal. Later wordt het beter. Als we
ons nu voegen naar de overheid gaat
het goed. Daarnaast zijn er weer men
sen die zich wel verzetten'.
Derde wereld
Ook hier ziet zij de parallel met de
derde wereld, waar dezelfde conflicten
zijn: De ene priester predikt geweld,
de ander lijdzaamheid. Op de vraag
waar ze zelf staat is het antwoord: 'Ik
mag hiervandaan geen mening heb
ben, ik kan niets zeggen. Maar ik ge
loof wel, dat als ik daar woonde, dat
ik alleen maar zou zien dat het alleen
met geweld kan. In Chili is dat op
een verschrikkelijke manier bewezen.
Maar men moet dan zoveel op het
spel zetten, daar kunnen wij niets
over zeggen'.
'Roerig Amsterdam' bestaat uit een
puur documentair gedeelte en daar
tussenin treden acteurs op als com
mentatoren. Ton van Duinhoven is
Gerrit Kraay, de doodgraver. Tevens
is hij de verteller. Hij is het type van
de kleine werkgever in de negentien
de eeuw. Hij is jaloers. Hij zou ook
zo graag een geweldige droom heb
ben, maar hij heeft er ook angst voor.
Andere spelers zijn: Ina van Faassen..
Guus Oster, Germaine Groenier, Hid-
de Maas, Riny Blaaser, en Hans Veer
man.
Sprookje
18.11; Harlngvlletslulzen: 7.27-19.SU; Rotter
dam: 8.23-21.08: Schevenlngen8,45-19.09:
lJmuidol): 7.32-19.58; Den Helder: 11<16-23.-16
Harlingen: 1.26-14.15: DWttijl: 3.20-18.11.
Mies Bouhuys (begin veertig), veelzij.
dig schrijfster met een enorme pro-
duktie, wil nog wel iets kwijt ovpr
haar toekomstplannen. Maandag zendt
de AVRO met 'De Varkenshoeder' het
tweede sprookje uit voor volwassenen,
door haar bewerkt. Daarna zullen er
nog verscheidene volgen, zoals 'Het
meisje met de zwavelstokjes' met
Kerstmis. Mies Bouhuys: 'Het wordt
uitgezonden als iedereen zich tegoed
doet aan de kerstgans'.
Toch is ze in haar geëngageerdheid
niet overheersend, eerder begrijpend.
'Je opdracht is om een stuk te maken
voor kerst en voor een groot publiek.
Dat kun je ook weer niet helemaal
ondergeschikt maken aan jouw eisen.
Dan kun je beter met een pamflet
rondgaan of op een plein gaan zitten
en 24 uur niet eten'.
Ark
Dan staat er een kindertoneelstuk op
stapel, dat bij het Amsteltoneel tegen
Kerstmis in première gaat. Het heet
'Het mannetje van Stavoren', en gaat
over milieuverontreiniging. 'In zijn
achtertuin bouwt dit mannetje een
Foto Wubbo de Jong
ark om te redden wat er te redden
valt vlinders, bomen enzovoorts. Hij
is tegelijk de grootste vervuiler door
zich als eenling op te stellen. Alleen
met z'n allen kun je iets oplossen, en
dan kom je op solidariteit'.
Ook heeft ze het manuscript voor een
nieuw kinderboek ingeleverd dat 'Die
renverhalen' heet, maar waarin de
twee poezen Pirn en Pom, die in de
kamer rondscharrelen en die al vaak
model gestaan hebben voor verhalen,
geen rol in spelen. En tenslotte is er
dan toch nog het heimelijk verlangen
in de toneelwereld in de hoofdstad
nog 'Roerig Amsterdam' op de plan
ken te brengen ter gelegenheid van
het zevenhonderdjarig bestaan van
Amsterdam in 1975.
onder redactie van loes smil
In Zuid-Oost-Azië leefde eens een
monnik, Bodhidharma, die zeven
jaar van zijn leven wilde ivijden
aan meditatie over Boedha zonder
ook maar één uurtje te slapen.
Maar na een paar jaar hield hij
dat niet meer vol en toen hij wak
ker werd, schaamde hij zich zo vre
selijk dat hij zijn oogleden afsneed
en weggooide. Onmiddellijk scho
ten er op die plek twee prachtige
struiken op met sierlijke bladeren
in de vorm van oogleden. En dat
moeten dan de eerste theeplanten
geweest zijn. Dat is althans een le
gende die de Japanners er over
weten te vertellen, maar over thee
valt veel meer te zeggen. Niet zo
zeer over de ontdekking, maar des
te meer over de geschiedenis en de
consumptie.
Eelco Hesse schreef alleen over de
thee een boekje vol (Bert Bakker
in Den Haag gaf het uit en het is
nu voor 12,50 te koop) en wie
het leest zal het jammer vinden,
dat het op pagina 138 uit is. Niet
alleen vanwege de illustraties
gravures en oude theemerken uit
allerlei landen, maar vooral om
dat Hesse zo veel en zo sappig
over die droge theeblaadjes
schrijft. Natuurlijk over de ge
schiedenis, hoe de thee vanuit Ti
bet, China en Japan uiteindelijk
in Europa belandde, hoe die ver
voerd werd en in diverse landen
gezet wordt of zou moeten worden,
over theegerei en koek-thee, maar
oook staan er aardige anekdotes
in. Deze bijvoorbeeld: 'Gladstone,
de eerste minister onder Victoria,
was wel een zeer fervent theedrin
ker: 's nachts vulde hij zijn kruik
met thee om zijn lievelingsdrank
altijd bij zich te houden en zijn
voeten te warmen'.
Bijzondere aandacht krijgt de
kruidenthee. Dat is zo in dit boek
en zo was het ook, toen de drank
vog maar net in ons land was
doorgedrongen. Ons land is overi
gens op geen stukken na de groot
ste thee-consument, en zelfs Enge
land niet. Libië is ver-uit de beste
drinker: daar drinken ze per jaar
5j/2 kilo de man, daarna volgen de
(vrije) Ieren met 4 kilo, dan pas
de Engelsen met 3,7 kilo, en tussen
de Nederlanders met hun armzali
ge 0,6 kilo zitten dan nog de Saoe-,
di-A rabieren, Nieuw-Zeelanders,
Australiërs en Irakezen. Wat nog
helemaal niet wil zeggen dat we
hier slechte thee zouden hebben.
Eelco Hesse: 'Het is echt waar dat
Britse theekenners wel eens zeg
gen, dat het gemiddelde pakje thee
in de Hollandse supermarkt beter
is dan ivat de Engelse huisvrouw
aangeboden krijgt'. En over al die
Engelse blikjes die hier te koop
zijn: 'Nu goed, de blikjes zijn vaak
erg aardig, de namen klinken,
maar verder zie ik het nut toch
niet zo om die Britse merken te
kopen. Het lijkt me dat een zekere
snob-appeal er niet vreemd aan is'.
Terug naar de kruidenthee: 'In
Holland kocht je de thee aanvan
kelijk bij de apotheker, die het
per ons verkocht. Met het toene
men van de handel daalde welis
waar de prijs, maar er zijn toch
verhalen bekend van deftige fami
lies, die door hun tea-parties in .Je
schulden raakten'. De zeventiende-
eeuwse Dokter Bontekoe dr.
Cojmelis Decker uit Alkmaar
schreef de .thee ('volgens getuige
nissen der Chinezen') deze deug
den toe: 'Suyvert het grove bloedt.
Ve- drijft de sware droomen. Ver
licht de Ilerssenen van sware dam
pen. Verligt en geneest alle duyse-
linge en pijne des Hoofts. Verteert
alle rauwe vochtigheyt. Neemt
ioegh alle verstoptheyt. Maakt het
gesichte klaar. Het suyvert de ver
brande Humeuren en hitte der le
ver. Tegen alle gebreken der bla-
Dit teken gebruiken de Chinezen
ais ze het woord 'thee' willen op
schrijven (zie ook: thee in koud
ministersbed).
sen. Het versacht de grove Milt. 't
Verdrijft de overtolligen slaap, 't
Verjaagt de Dommigheyt. 't Maakt
gaauw en wakker, 't Courageert 't
Herte. Doet de vreese wijken'. De
patiënt mocht dan ook gerust 200
koppen thee per dag drinken.
Wie tot zijn spijt moet vaststellen
dat ie aan het eind van zijn thee
is, kan er ook dan nog een hooo
plezier aan beleven, al was het al
leen maar door zelf de recepten
uit te proberen: van slempthee,
Russische thee en de mierzoete
Arabische thee tot aan een Perzi
sche liefdesdrqnk toe.
Koud een week geleden zetten de
vereniging van exploitanten van
gasbedrijven in Nederland en de
NV Nederlandse Gasunie een pagi
na-grote advertentie in alle kran
ten, waarin ze twaalf manieren op
somden om aardgas te besparen
onder het motto: wat hebben de
autoloze zondag en aardgas met el
kaar te maken? Mét een begelei
dend roerend verhaaltje, waarvan
de strekking was dat mensen die
aardgas gebruiken, er echt zo zui
nig mogelijk mee om moeten
springen.
Na zulke smeekbeden laat het
frankeringsstempel, waarvan het
VEG-gasinstituut in Rijswijk zijn
enveloppen nog dagelijks voorziet,
een wrang smaakje achter. In
oranje stempelinkt staat daar nog
steeds de aansporing: 'gas voor
koken, warmwatervoorziening en
ruimteverwarming'. Hoe meer gas-
gebruikers, hoe meer vreugd.
Blijkbaar worden alle Nederlan
ders geacht ijverig mee te helpen
het dreigende energietekort op te
vangen, behalve de energieleveran
ciers zelf.
