steun voor
Middenstanders
weede Kamer
Ontluisterde wonderdokter voor rechter
Rijverbod is niet in
strijd met grondwet
Vierkant in de fles
Rond op de tong
Hulp aan horeca bepleit
Van Agt: nee
egen ontwerp
over abortus
Superwapens in haven
Dienstweigeraar
laat zich arresteren
r
Hel Westen en
de apartheid
Misschien geen
rijverbod voor
de 2e december
Oostenrijkers tegen
Rode Kruis station
voor Sowjet-joden
Van de Moosdijk beroofde kassier na afgang kruidenhandel
I
Eén protestantse
partij (AR-CH)
nu minder gewild
Energiecrisis
IIOUW KWARTET DUNDEKD\G IS NOVEMBEK 1 <)i:i
RI\\K\1.\M>
K5
orps
1948 fon onze parlementsredactie
haa
dlin )EN HAAG De Tweede Kamer is gisteren op duidelijke wijze in
ven le bres gesprongen voor liet midden- en kleinbedrijf. Tijdens de
3 «handeling van de begroting van economische zaken drongen de
grot ÉVP, ARP» CHU en WD maar ook de PvdA aan op een soepeler
rijsbeleid, zodat de inkomens van de kleine ondernemers niet ver-
Itejj er worden aangetast.
(aarnaast lieten de woordvoerders
ja°Jan de KVP (ooknamens de ARP en
en de WD noodkreten horen
igj an at
JtmA
waairer d€ horecabedrijven, waarvan een
vorj an tal de autovrije zondag niet zal
,r 3 verleven.
ir zj I's er één branche is, die een inko-
lensachterstand heeft opgelopen, zei
i k, e heer Krosse (KVP) dan is het wel
ïbar ie van de horeca. En juist deze be-
zu rijven worden weer het zwaarst ge-
indi offen door de autovrije zondag. De
and ser Portheine verklaarde, dat met de
•eist ictie van de WD verder niet meer
ni( praten zal zijn, wanneer door een
arto laatregel als gevolg van de oliecrisis
eer een bepaalde categorie van de
erin evolking eenzijdig wordt benadeeld.
Hi et leek hem daarom beter en recht-
200 aardiger tot een distributie over te
*n i aan. De heer Portheine vroeg concre-
niei t maategelen om deze zo zwaar ge-
L offen bedrijfstak te helpen. 'Wan-
irsli eer er nog enkele autoloze zondagen
imen', waarschuwde de heer Krosse,
1 uilen er stellig onder de horecabe-
eco ïjven slachtoffers vallen'.
"i techtvaardig
lijk
rol van de kleine bedrijven bij het in
standhouden van de leefbaarheid in
de steden (buurtwinkels, bruine café's
en eethuisjes). 'Maar de kleine bedrij
ven moeten verdwijnen door de sane
ringen of door de concurrentie van de
grootwinkelbedrijven. Dat is griezelig.
Privaat-economische overwegingen
mogen niet alleen bepalend zijn bij
de beantwoording van de vraag of
midden- en kleinbedrijven hun vesti
gingsplaats waard zijn. Ook sociaal-
economische kosten en baten dienen
bij die toetsing tegen elkaar te wor
den afgewogen'.
Van een onzer verslaggevers
ALKMAAR Het besluit van de ministerraad waarbij een auto
vrije zondag werd ingesteld, is niet in strijd met de grondwet. Dit
heeft de Alkmaarse economische politierechter, mr. B. Posch, gis
termiddag uitgesproken in een principieel en uitvoerig gemotiveerd
schriftelijk vonnis.
ADVERTENTIE
In de Amsterdamse haven is gistermorgen een Brits marineschip binnen
gelopen dat uitgerust is met de modernste wapensystemen. Het is dan
ook het meest geduchte schip dat ooit voor de Brise marine werd ge
bouwd. Vanaf de oorlogsbodem kunnen geleide projectielen worden
gelanceerd tegen vliegtuigen. Tot de gevechtsuitrusting behoren voorts
onder meer doelzoekende torpedo's.
i Hi e heren Krosse (KVP), Van der Mei
ake HU) en De Boer (ARP) namen het
de kleine zelfstandigen op vooral
Hijmdat het hun ging om een recht-
koo aardige inkomensverdeling. Krosse:
;pui ij hebben geen bezwaar tegen extra
koo logelijkheden voor de lagere inko-
roei iens, maar dat beleid mag niet tën
eigc iste gaan van honderdduizend men-
in in het midden- en kleinbedrijf,
vooje Boer: Waar de reële welvaartstoe-
voor werknemers 2 pet be-
e staagt, mag worden gevraagd of het
iliji rscherpte prijsbeleid in zijn huidige
jpg »rm kan worden gehandhaafd, waar-
;rinfor vooral voor de detailhandel een
itieve inkomensontwikkeling tot
oo and komt. Drs. De Ruiter van de
voovdA: Ik kan mij niet steeds aan de
gi druk onttrekken, dat wanneer ge-
i oi aat wordt over inkomenspolitiek
indeit midden- en kleinbedrijf wordt
nisiprgeten.
confessionele woordvoerders herin-
vafcrden daarom minister Lubbers en
oop aatssecretaris Hazekamp aan de door
nbe Kamer aangenomen motie-Kruisin-
nbe waarin juist wordt aangedrongen
een rechtvaardige inkomensverde-
ig. 'Maar\ zei drs. Van der Mei, 'de
-fgajinister-president heeft zich hierover
lei^et zo verstandig uitgelaten. Het gaat
ntr die motie bepaald niet om overbo-
2 ge zaken' drs. Den Uyl zinspeelde
2'6 a het aannemen van een motie er in
;n commentaar op dat de motie in
'Df. prullemand zou worden gedepo-
te »erd).
ïanl e heren De Boer en Van der Mei
ongen er met klem op aan de prijs-
ftd! aatregel voor de kleine bedrijven te
i ijzigen. Zij vroegen de toegestane 7
*wc ct voor de winstmarge bij de doorbe-
ij fkening van de prijzen te willen ver-
1)1 limen. De nu geldende bepaling
i»h ordt door velen als onrechtvaardig
ondjvoeld, zei drs. Van der Mei. Hij
aaide de laatste berekeningen aan
J 11 an het Economisch instituut voor
nde et midden- en kleinbedrijf, volgens
?aal elke het reële inkomen in de de-
u ailhandel in 1973 met 8 pet zal dalen
30n n in het gehele midden- en kleinbe-
"?ei rijf met 2.5 pet.
lok de heer De Ruiter pleitte voor
"a leer soepelheid tegenover de kleine
n ndernemers. Een scherp prijsbeleid
p01! i deze sector zet bovendien niet zo-
eel zoden aan de dijk. Hij legde
ooral de nadruk op de belangrijke
1M
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG In overleg met de
commissie bijstand dienstplichtigen
van de Internationale katholieke vre
desbeweging Pax Christi zal de 21-ja-
rige student Kees Vellekoop uit Delft
zich vanmorgen vrijwillig melden bij
de commandant van de Koning-Wille-
m-III-kazerne in Nieuwersluis en daar
direct dienst weigeren. Naar alle
waarschijnlijkheid zal hij daarop wor
den gearresteerd. De secretaris van de
commissie, drs. J. J. ter Laak, zal
hem bij zijn gang naar Nieuwersluis
vergezellen. Leden van de Vereniging
dienstweigeraars zullen bij de kazerne
een demonstratie houden.
Kees Vellekoop, die MO-geschiedenis
studeert, zal op deze spectaculaire ma
nier dienst weigeren om zowel princi
piële als persoonlijke redenen. Hij wil
uiting geven aan de gevoelens van on
behagen over de procedure waaraan
dienstweigeraars worden onderworpen
en daarnaast voorkomen dat hij te zij
nen huize door de marechaussee zal
worden gearresteerd.
Vanmiddag zal een bijzondere Tweede
Kamercommissie die een wijziging
van de wet gewetensbezwaren militai
re dienst voorbereidt, in Den Haag
een hoorzitting houden. Daarop zullen
onder anderen aanwezig zijn de heer
Ter Laak, de heer C ter Maat, secre
taris van Pax Christi en mr. H. W. J.
Droesen. raadsman van Kees Velle
koop. Voorzitter van de commissie is
het Tweede Kamerlid Cor Kleisterlee
(KVP). Kees Vellekoop heeft in 1971
een beroep gedaan op de wet gewe
tensbezwaren. Zijn verzoek om erken
ning van zijn bezwaren werd dit jaar
afgewezen, omdat de bezwaren, blij
kens de motivering 'niet deelneming
aan elk oorlogsgeweld betreffen'.
ADVERTENTIE
Deze week in Hervormd
Nederland o.a.:
Het Westen financiert de apart
heid.
Speciale informatie over de ker
kelijke 2%-aktie voor ontwikke
lingshulp.
Dr. van den Heuvel: De kerk is
werkplaats van de verzoening.
Wat willen de Arabieren van
ons?
Egypte teleurgesteld in het Wes
ten.
Ik abonneer
mij op/vraag
een
proefnummer
van
Hervormd
Nederland.
WOONPLAATS:
GIRONUMMER:
Abonnementsprijs 19.per half
jaar; 38,per jaar. Abonne
menten kunnen elk ogenblik in
gaan.
Bon ingevuld in BLOKLET-
TERS in envelop (zonder post
zegel) verzenden aan:
Hervormd Nederland.
Antwoordnummer 1776, Den Haag
Deze principiële uitspraak was hem
gevraagd door de Alkmaarse advocaat
mr. A. van Driel, die maandag bij de
verdediging van een zondagsrijder
naar voren had gebracht, dat het for
meel niet klopt met het zondagse rij
verbod.
Dit rijverbod is uitgevaardigd bij Ko
ninklijk Besluit, echter zonder dat de
Raad van State is gehoord een pro
cedure die door de grondwet wordt
voorgeschreven als een dergelijk KB
een algemene strekking heeft; dus
veel mensen bindt.
De Alkmaarse rechter overwoog ech
ter, dat de recente bepalingen voor de
autovrije zondag een heel andere
strekking hebben dan onder de huidi
ge, buitengewone omstandigheden en
kele sluimerende bepalingen uit de
distributiewet-193y snel in werking te
doen treden. 'Eigenlijk is het niet
meer dan een sleutel om een slot te
openen en daarom van een beperkte
strekking', formuleerde mr. Posch het
DEN HAAG De regering over
weegt zondag 2 december niet-auto-
loos te maken. Vele Nederlanders ple
gen reeds het weekeinde voor het
Sint Nicolaasfeest op 5 december in
familiekring te vieren, waarbij vaak
grote afstanden moeten worden over
brugd. Het probleem is of het open
baar vervoer deze stroom van 'pakjes
dragers' kan verwerken. Bij de over
wegingen 2 december niet-autoloos te
maken wordt ook in beschouwing ge
nomen of er een vervangende dag
voor aan te wijzen is.
WENEN (UPI). De plaatselijke
autoriteiten van het 2500 inwoners
tellende plaatsje Wollersdorf in Oos
tenrijk hebben fel geprotesteerd tegen
het besluit van de regering -Kreisky
om een eerste hulp-station voor ge-
emigreerde Russische joden in Wol
lersdorf in te richten.
Kanselier Kreisky kondigde maandag
aan dat het doorgangskamp Schönau
zeer binnenkort gesloten zal worden
en dat in Wollersdorf een kazerne
van het Oostenrijkse leger als eerste-
hulp-post van het Rode Kruis zal wor
den ingericht om die emigranten, die
te ziek zijn of te oververmoeid, op te
nemen. De overige Joodse emigran
ten, die uit de Sowjet-Unie in Oosten
rijk aankomen, moeten direct door
vliegen naar Israël.
Kreisky besloot op 28 september tot
de sluiting van Schönau in ruil voor
de vrijlating van drie Russische Jo
den en een Oostenrijker, die door Pa
lestijnse commando's gegijzeld waren
in de Moskou-Weenen-expres. Tegen
de internationale kritiek, die hem er
van beschuldigde voor chantage gewe
ken te zijn, verdedigde Kreisky deze
beslissing, door erop te wijzen dat het
verder functioneren van Schönau een
te groot risico vormde, omdat het
doorgangskamp ieder ogenblik door
Palestijnse commando's aangevallen
kon worden. De autoriteiten van Wol
lersdorf beroepen zich nu op deze me
dedeling en zeggen .dat ook hun vei
ligheid bedreigd wordt, als de rege
ring haar plannen doorzet.
an onze parlementsredactie
)EN HAAG De KVP-minister
!e an justitie Van Agt heeft gister-
e<;J vond in de Tweede Kamer ge
weigerd toe te zeggen, het abor-
us-wetsontwerp van de PvdA-
tamerleden Lamberts en Roet-
fof van kracht te doen worden
te contrasigneren), als dit door
Ie Tweede en Eerste Kamer zou
te vorden aangenomen.
De kaals bekend hebben de confessionele
'artijen grote bezwaren tegen dit wet-
ontwerp, dat een sterke versoepeling
an de abortusprocedure inhoudt. Zij
'ebben toegezegd met een eigen wet-
ontwerp te zullen komen. De abor-
usregeling was tijdens de kabinets-
ormatie een uiterst belangrijke zaak.
'ormateur Burger concludeerde toen,
lat het uiterst verwerpelijk zou zijn,
Js de regering het wetsontwerp-Lam-
'erts/Roethof niet zou contasigneren,
'Is dit door de beide Kamers zou zijn
ian [anvaard. Minister Van Agt zei giste-
;en 'avond deze conclusie van Burger te
en tollen betrekken bij het nemen van
hjn beslissing, als de bovengeschetste
an ijtuatie zich inderdaad zou vcordoen.
vind het echter nu te vroeg, om al
zeggen, wat voor beslissing ik dan
rkprecies zal nemen', reageerde de mi
nister op de aandrang vanuit de frac-
«es van VVD, D'66, PPR en CPN om
ke jin standpunt nu al duidelijk te ma-
in- *en-
in ^°als bekend heeft het Kamerlid me
juffrouw Goudsmit in verband met de
onduidelijkheid over de abortus, ge
weigerd staatssecretaris van justitie te
Worden in het kabinet-Den Uyl.
Van een onzer verslaggevers
DEN BOSCH "Desnoods ga ik bij Philips werken, of in de bouw," zei, ondanks
alles schijnbaar nog niet helemaal uit het veld geslagen, Willem J. A. van de Moos
dijk in oktober vorig jaar, toen de procureur-generaal bij het gerechtshof in Den
Bosch zich afvroeg hoe de als "kruidendokter' befaamd en later berucht geworden
Brabander ooit zijn schulden zou moeten aflossen. Een maand later week hij nog
al drastisch van zijn plannen af: in zijn villa in Casteren beroofde hij kassier De
Lange van de Eindliovense Grenswisselkantoren van een bedrag van ruim een mil
joen gulden.
Van de Moosdijk (47) werd
daarbij terzijde gestaan door
zijn 52-jarige broer Frans, die,
anders dan Willem, een aan
zienlijk deel van zijn leven in
inrichtingen en gevangenissen
had doorgebracht. Willem van
de Moosdijk bleef vijf dagen
ondergedoken, en werd op 15
november 1972 gearresteerd,
een paar uur nadat hij naar
zijn woning was teruggekeerd.
Precies een jaar na zijn aan
houding staat hij vandaag te
recht voor dc rechtbank in
Den Bosch.
Frans van de Moosdijk, die
naar het buitenland uitweek
en later in Neurenberg werd
gearresteerd, zal eveneens van
daag voor de rechtbank ver
schijnen. beschuldigd van me
deplichtigheid. Het grootste
gedeelte van het buitgemaakte
geld is niet teruggevonden,
ondanks intensieve speuracties
van de politie, waarbij niet al
leen de grond in de bossen bij
Vessem werd omgespit, maar
ook werd nagegaan of het geld
misschien was gestort op een
bankrekening in de Spaanse
plaats Alicante, waarheen een
relatie van Willem van de
Moosdijk, de autohandelaar
Giel Moers, is uitgeweken.
Onderbreking
Het gerechtshof in Den Bosch,
waaraan Van de Moosdijk in
oktober vorig jaar beterschap
beloofde, veroordeelde hem
wegens oplichting tot een ge
vangenisstraf van negen maan
den. Die straf zit Van de
Moosdijk sinds juni van dit
jaar uit; de voorlopige hechte
nis werd daartoe onderbroken.
De gang naar het hof, en eer
der de rechtbank, in Den
Bosch markeerde de, naar la
ter bleek: voorlopige, afslui
ting van een periode in het le
ven van Willem van de Moos
dijk waarin hij aan de ene
vernedering na de andere
werd onderworpen. Zijn eer
tijds bloeiende handel in zoge
naamd geneeskrachtige krui
den was toen al stukgelopen
in een faillisement; de 'won
derdokter uit Casteren', zoals
Van de Moosdijk zich in pagi
nagrote advertenties had ge
noemd, bleef zitten met een
gigantische schuldenlast
Zijn schuldeisers waren voor
namelijk Belgen, die zich na
de aankoop van de dure krui
den bedrogen voelden en zich
verenigden in een actiecomité.
Met de Eindhovense advocaat
mr. M. Athmer als hun pleit
bezorger probeerden zij hun
geld terug te krijgen; daar
naast ondernamen zij gerech
telijke stappen, die tot de ver
oordeling door het hof in Den
Bosch leidden.
Schandaal
De ommekeer in het leven
van Willem van de Mopsdijk,
vader van vier kinderen, da
teert van 1968. In dat jaar
werd zijn lucratieve handel in
opspraak gebracht door de
Hilversumse reclame-adviseur
Rinus Eerenberg wiens vrouw
voor het betrekkelijk geringe
bedrag van 35 gulden kruiden
van de 'wonderdokter' betrok.
Eerenberg rook een schandaal
en wist de zaak aanhangig te
maken bij Willem Duys, die
de praktijken van Van de
Moosdijk aan de kaak stelde
in zijn op 13 december 1968
uitgezonden televisieprogram-
later na de rechtzitting even huiselijk
en informeel. De advocaat mr Van
Driel, heeft echter nog steeds een an
dere mening dan de rechter. Hij is
van plan ('Als mijn cliënt mij daartoe
de gelegenheid geeft') omwille van de
principiële aspecten van deze zaak in
hoger beroep te gaan.
De betrokken autorijder werd veroor
deeld tot 400 boete, subsidair twin
tig dagen hechtenis.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het aantal voorstan
ders van het vormen van één protes
tantse partij door ARP en CHU is
aanmerkelijk kleiner dan het twee en
drie jaar geleden was. Ook onder le-
genen die op de ARP en CHU stem
den was het aantal voorstanders van
de éne partij flink gedaald.
Dit blijkt uit een onderzoek dat het
NIPO begin oktober heeft ingesteld.
Eenzelfde onderzoek werd ook gehou
den In oktober 1970 en in oktober
1971. Aan 953 stemgerechtigde Neder
landers werd gevraagd: 'Bent u vóór
of tegen samengaan van AR en CHU
in een nieuwe protestants-christelijke
partij?'
Voor vorming van de éne partij spra
ken zich nu 52 procent van de onder
vraagden uit (drie jaar geleden 62.
twee jaar geleden 65 procent), tégen
was 28 procent (vorige keren 19 en
21). geen oordeel had twintig procent
(vorige keren 19 en 14).
Onder degenen die ARP gestemd heb
ben was nu 73 procent vóór de nieu
we partij (vorige keren 88 en negen
tig), van de CHU-stemmers was 78
procent vóór (vorige keren 83 en 90).
Van de AR- en CHU-stemmers was nu
veertien procent tégen de nieuwe par
tij (vorige keren bij de AR: acht ®n
negen procent bij de CH dertien en
twee
Vervolg van pagina 1
hij zich af of ook de bromfiets niet
onder het rijverbod zou moeten val
len.
Behalve deze suggesties maakte de
Kamer ook kanttekeningen bij de ont
wikkeling van het bedrijfsleven, met
name de investeringsontwikkeling ver
vulde de Kamer met grote zorg.
Kweekreactor
Dat het aanwenden van nieuwe ener
giebronnen ondanks de oliecrisis met
de nodige voorzichtigheid gepaard
dient te gaan, bleek uit de woorden
van mevrouw Epema. die zei dat mi
nister Lubbers overleg moet plegïn
met de partners België en Duitsland
over het stoppen van de voorberei
ding van de bouw van de snelle
kweekreactor in het Westduitse Kal
kar. Er bestaan vele bezwaren tegen
het project, zei ze en de meest essen
tiële daarvan betreffen de reactor
zelf, die gevaren kan opleveren voor
veiligheid en milieu.
Over de tweede kernenergiecentrale
in Borsele zei het PPR-Kamerlid Jan
sen namens zijn vractie en die van de
PvdA, dat een dergelijke centrale in
geen enkel regeringsplan mag worden
opgenomen en dat het kabinet ook
geen enkele verplichting voor een
dergelijke centrale op zich mag ne
men. Eerst, zei de heer Jansen, moet
de Kamer zich in het algemeen uitla
ten over het beleid ten aanzien van
de kernenergie.
EO wil hulp aan
zendelingen in
hongerend Tsjaad
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Een EO-team heeft
een film gemaakt in Tsjaad, één van
de hongergebieden in Afrika. Daar
mee is gehoor gegeven aan de roep
om hulp van het zendingsechtpaar
Cook, dat daar werkt.
In het programma 'Metterdaad-Tsjaad'
worden de filmbeelden uitgezonden:
Nederland 1: 20.20 tot 20.50 uur.
Daarna wordt een oproep gedaan om
het zendingsechtpaar te steunen in
hun strijd tegen de honger in hun
omgeving.
De meisjesnaam van mevrouw Cook is
Jenny van Bove, afkomstig uit Olde-
broek. Zij is een bekende zendelinge,
ruim tien jaar geleden trok zij naar
Tsjaad. Ze werkte er en huwde later
met de Engelsman Derek Cook.
Op 18 november 1972 werd
Willem van de Moosdijk (twee
de van rechts) door de politie
meegenomen naar de bossen
bij Vessem, waar de buit van
de overval op kassier De Lange
verstopt zou zijn.
ma 'Voor de vuist weg'. Een
verontwaardigde Van de Moos
dijk spande een kort geding
en later een civiele procedure
tegen Duys en de AVRO aan.
maar beide keren moest hij
het onderspit delven.
De televisie bleek machtiger
te zijn dan de rechter, die
Van de Moosdijk eerder wel
eens tot geldboeten had ver
oordeeld wegens het onbe
voegd uitoefenen van de ge
neeskunst, maar niet had kun
nen verhinderen dat Van de
Moosdijk zich 'wonderdokter'
bleef noemen. Na de actie van
Duys verlegde Van de Moos
dijk zijn werkterrein naar het
buitenland, waar hij aanvan
kelijk minstens zo winstge
vend zaken kon doen als in
Nederland, maar waar hij ten
slotte ook door de mand viel.
Van de Moosdijk werd op alle
fronten ontmaskerd als een
oplichter, die voor een appel
en een ei van een handplaar
in Lunteren betrokken krui
den tegen ongelooflijk hoge
prijzen van de hand deed. Zijn
val, hoezeer Van de Moosdijk
die ook aan zichzelf had te
wijten, zette allerwegen de
sluizen van het leedvermaak
wijd open.
Dat leedvermaak heeft tot nog
toe veelal het zicht ontnomen
op de tragiek van een man,
die, in een arm gezin in Eind
hoven geboren, zijn kinderen
een betere jeugd wilde bezor
gen dan hij zelf had gehad.
Daarbij is hij verstrikt ge
raakt in een net van leugens
waarin hij misschien zelf wel
is gaan geloven. Ook al zou
van het vorig jaar geroofde
geld het grootste deel op een
.geheime plaats verborgen wor
den gehouden, dan nog is van
alle slachtoffers die Willem
van de Moosdijk jarenlang
heeft gemaakt, hijzelf het laat
ste geworden.
RITA
'Als u naar fouten zoekt in
mijn rekenschrift, mag u echt
op groot succes rekenen'.
