Pinksterbeweging wil
meer samenwerking
Kerk in de wereld
Zelfs de atoombom
staat in de bijbel
Een andere
liturgie
voor de
geloftedag
Vandaag
Trouw
Kwartet
Refomatorische
hulpactie
Bij Singer
250 ontslagen
ifamlisM
Nieuwe boekei
TROUWKWARTET WOENSDAG 14 NOVEMBER 1973
KERK
T2/XJ
Van een onzer verslaggevers
DEN HAjAjG In de pinksterbeweging blijkt nog Steeds een sterke groei te zitten. Volgens een recent
onderzoek moet liet aantal pinkstermensen in Nederland buiten de gevestigde kerken thans op circa
30.000 geschat worden.
De royaalste schattingen liepen tot nu
toe tot 20.000. In 1945 waren het er
nog geen drieduizend. Over de laatste
ontwikkelingen spraken we met de
heren J. J. Frinsel, A. van Polen en
H. N. van Amerom, bestuursleden van
de oudste en grootste groep, de broe
derschap van Pinkstergemeenten.
De heer Van Polen spreekt van een
uur met gouden kansen. Er is in de
kerken veel meer openheid gekomen.
In veel kerken en groepen bestaat het
verlangen naar een opwekking, denk
aan de charismatische beweging. Er
zijn met name onder de jeugd goede
mogelijkheden met de koffiebars en
de contacten met de Jesus-people.
Eendracht is echter niet het sterkste
punt van de pinksterbroeders. De on
geveer tweehonderd pinkstergemeen
ten, groepen en huissamenkomsten in
ons land vallen uiteen in zeker twin
tig groepen. De broederschap wil nu
komen tot een nationale raad van
pinkstergroepen met behoud van ei
gen identiteit. Zo zouden de pinkster
mensen meer hun plaats in de samen
leving kunnen innemen b.v. meer in
vloed bij de regering kunnen aanwen
den.
Radio
'Het is toch eigenlijk te gek, dat wij
maar eens in de drie jaar gelegenheid
krijgen voor een radiodienst, terwijl
een mini-groepje als Christian Science
een kwartier zendtijd per maand
krijgt', aldus de heer Van Polen.
Hij somt enkele groepen op, waarmee
men contact zoekt: Stromen van
Kracht (de federatie), de Bethel Pen-
tecostalgroepen, die alleen dn de naam
van Jezus dopen (Theys, Totays, Spij
ker), de Johan Maasbach Wereldzen
ding, waar goddelijke genezing een
belangrijke plaats inneemt, de Stem
der Genezing van br. Z. Hilberink, de
Pinksterzending in Arnhem (zr. M. A.
Alt van de Gloriekiokken), de Pink
sterbeweging van br. J. Thiessen, de
Volle Evangelie Gemeenschap. Ben
Hoekendijks evangelisatiecampagne en
sommige groepen Jesus People (de
groep van Ron Muntstra in Den Haag
heeft zich onlangs bij de broederschap
aangesloten).
Nu we toch aan het namen noemen
zijn, nog enkele andere groepen, die
wat verderaf staan: de gemeente des
Heeren (Hollandseveld, die medische
hulp weigert), de Hoge Weg van br.
J. E. van den Brink voorheen Beu-
kenstein), de Spade Regen-beweging
(met sterke nadruk op het belijden
van zonde), de Filadelfia-beweging
van br. P. Quist, de Noorse broeders.
Oorspronkelijk Christendom (vanuit
Denemarken, met ambten van aposte
len en profeten), de United Pentecos
tal Church (Br. Kingsina) en Getuige
nis en Eenheid (ds. A. A. Leenhouts).
na), over de verklaring van de EEG-
ministers inzake het Israëlisch-Ara-
bisch conflict, dat aan duidelijkheid
niets te wensen over liet Andere cou
ranten hebben de zaak verdoezeld
door de adhesie van de ministers aan
het befaamde besluit 242 van de V.N.
weg te moffelen, d.w\z. achteraan te
plaatsen. Het gaat hier om een volle
dige verandering van standpunt, zeker
wat betreft Nederland, uit zuiver op
portunistische overwegingen. Een
slecht begin voor Europa, dat i.p.v.
aan zijn imago, de stier, meer doet
denken aan een bibberende juffers
hond. De verklaring heeft niets te
maken met eer en recht, maar is ge
heel van oliegeur doortrokken.
Rotterdam
mr. P. Pilon
De redactie behoudt zlcb bet recht voor haar
ter opname In deze rubriek toegezonden me
ningsuitingen verkort weer te geven. Bij pu-
blikatle wordt met de naam van de Inzender
ondertekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan bet aecretarlaat hoofdredactie
Trouw/Kwartet, postbus 85», Amsterdam.
EEG-verklaring
Zo lees je het dan op de voorpagina
van Tr.-Kw. 'Regering steunt EEG in
pro-Arabische verklaring. De Neder
landse regering heeft een zwenking
van 180 graden gemaakt in haar poli
tiek ten opzichte van het Israëlische
conflict*. Je bent geneigd te denken:
ik moet me nu schamen Nederlander
to zijn. Maar ik zeg: het is bescha
mend voor deze huidige regering om
te buigen voor machten, die Israël heb
ben bedreigd in zijn bestaan en altijd
zullen bedreigen. Maar ja, zonder olie
kan de politieke machine niet draaien
en intussen wordt het hoogste recht
het hoogste onrecht. Helaas, dat olie
mannen-van-formaat zó kan doen zwen
ken dat je je afvraagt: zijn dat ook
mannen-met-ruggegraat? Zonder Israël
te idealiseren zeg ik: dit volk verdient
onze steun en sympathie.
Egmond aan Zee
ds. B. Martel
EEG-verklaring (2)
Met diepe teleurstelling en met nog
grotere verontwaardiging heb ik gele
zen dat ook onze minister van buiten
landse zaken gezwicht is voor de
chantage der rijke Arabische olielan
den. Ik schaam mij dat ik Nederlan
der ben, ten opzichte van het dappere
Israëlische volk. Ik had een betere sug
gestie voor onze regering: laten we
beginnen met de miljoenen die wij
besteden aan ontwikkelingshulp vanaf
heden te stoppen. Het geld dat hierdoor
vrijkomt kunnen wij besteden om Su
riname, dat zo gaarne vrij wil zijn te
helpen door met geld olieboringen te
verrichten in Suriname. Door zulks te
doen kunnen de Surinamers zich ont
wikkelen en zo zijn Suriname en Ne
derland beiden geholpen
Hattem (GLD)
C. Hondsmerk
EEG-verklaring (3)
Mijn compliment voor de kop boven
het artikel van 7 november (voorpagi-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor tJ.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.glro
X 500.
De broederschap staat bekend als de
meest open gemeenschap. Zij heeft
ongeveer 50 gemeenten. Zij legt de
nadruk op het streven naar stabiele
gemeenten met vrijheid voor de Geest
en grote nuchterheid wat betreft ui
tingen van de Geest. Een belangrijk
hulpmiddel is daarbij de centrale
pinksterbijbelschool in Den Haag.
Acht en dertig jongemensen zijn er
de laatste jaren afgestudeerd en heb
ben een plaats gevonden in pastoraal
werk, jeugdwerk (ook interkerkelijk,
in koffiebars) en zending: mensen
met dezelfde opleiding en boodschap,
die een hechte gemeenschap vormen.
De school kampt met ruimtegebrek.
Thans studeren er 49 en men ver
wacht, dat zich komend jaar liefst 40
nieuwelingen zullen aanmelden
Zending
EEG-verklaring (4)
Deze regering heeft het dus gepres
teerd om een knieval te doen voor de
Arabische landen, terwille van de olie
voor haar god de auto. Ik hoop dat er
nog velen zijn, die met Israël zijn en
het verraad verfoeien.
Amsterdam
MeJ. J. G. Prins
Superstar
Als we ons afvragen, wat we tegen
films als J. C. Superstar kunnen
doen, zou ik willen wijzen op hetgeen
onze geloofsgenoten ln België gedaan
hebben toen vorig jaar in verschillen
de grote plaatsen de musical 'God-
spell' opgevoerd zou worden. Hoewel
een minderheid vormend, Is men daar
zeer actief geweest Men heeft getui
gende gesprekken gevoerd met direc
ties van theaters waar de opvoeringen
gegeven zouden worden, met de spe
lers en de regisseur. Voor de aanvang
der voorstellingen heeft men gepost
en de mensen die er heen gingen aan
gesproken en hen gewezen op het
godslasterlijke van deze voorstellingen
en hen gewaarschuwd voor het grote
gevaar van de verleiding van satan. In
Antwerpen heeft men zelfs ongeveer
50.000 folders verspreid onder het
motto: 'God laat niet met zich spot
ten', en hiermede de bevolking ge
waarschuwd. Mede hierdoor waren er
in de grote zalen waar het 6tuk opge
voerd werd, soms maar 40 of 50 be
zoekers.
Dordrecht
B. Pullen
Verkeersslachtoffers
Wat een doden op de weg, waarom
neemt men niet de volgende maatre
gelen?: a. Op de hoofdwegen een
maximum snelheid van 100 kilometer.
Bij overtreding een boete van mini
maal 1000 gulden, b. Bij alle kruisin
gen een stopbord op de zijwegen (zo
als in Canada), boete; auto in beslag;
Zo mogelijk controle uit de lucht
Is niet te zien door de chauffeurs en
werkt ontzettend preventief. Aantal
doden per jaar: 1 i 2.
Middelburg
G. Noback
Tandartstarieven
Wederom is toestemming gegeven de
tarieven van de tandartsen en specialis
ten te verhogen. Toestemming van
een 'sociaalvoelende' regering. Dat be
handelingen door een tandarts hier
door onbetaalbaar worden is blijkbaar
niet erg. De gewone man kan toch
best rekeningen van enige honderden
guldens betalen! Wanneer durft men
nu eindelijk eens te zeggen: 'Stop',
uw inkomen is uitzonderlijk hoog, u
dient zich ook te matigen.
Rotterdam
J. Sterk
Olieboycot (8)
Laten wij nou alstublieft als volk van
Nederland niet gaan klagen en zeuren
over allerlei ongerief dat de olie-boy-
cot-chantage ons aandoet, ook niet op
de lange duur, als we straks mis
schien zitten te luieren bij een schra
le verwarming. We zijn en blijven
wel vatbaar voor rede maar niet voor
chantage. Dat Israël eerst uitwisseling
van krijgsgevangenen eist, voor 't los
laten van 't omsingelde Egyptische le
ger, is alleszins redelijk. Dat Egypte
en Syrië niet aan die voorwaarde tege
moet willen komen, doet vrezen dat
deze staten geen of weinig krijgsge
vangenen in leven hebben gelaten. En
verder maar hopen en bidden, dat er
een billijke vrede-verdeling tot stand
komt tussen Israël, de Palestijnen en
de Arabische staten, met geven en ne
men van weerszijden.
Leeuwarden
R. C. v. d. Meer-Okma
Ook streeft men naar een nationale
zendingsraad van pinkstergemeenten
ter coördinatie van de vele activiteiten
op dit gebied. In totaal werken er ze
ker 120 pinksterzendelingen vanuit Ne
derland in alle delen van de wereld,
gesteund door vele, historisch gegroei
de, thuisfronten: de Braziliëzending,
Japanzending, Kongozending enz. De
broederschap is op het ogenblik
ook druk doende met een bijbelpro
ject in Roemenië. Het Nederlands bij
belgenootschap werkt daar mee aan
een project, dat de druk van een
groot aantal bijbels voor de orthodoxe
kerk mogelijk maakt. In goede harmo
nie met het NBG hebben pinksterge
meenten dn West-Wuropa het op zich
genomen, te zorgen voor de druk van
100.000 bijbels voor de evangelische
kerken in Roemenië. Een ander pro
ject betreft hulp aan de bouw van
een kerk in Boedapest.
Nog één vraag: wat vindt men in de
broederschap van de charismatische
beweging? De heer Frinsel: 'Wij vol
gen deze met grote belangstelling,
maar wij zetten ook onze vraagtekens.
Wij vragen ons af, of het niet te
breed-oecumenisch is. Als iemand
zegt: hoe meer dk gegrepen ben door
de charismatische beweging, hoe beter
rooms dk ben geworden, vinden wij
dat bedenkelijk. Ook hebben wij de
indruk, dat men wat te veel aandacht
heeft voor de horizontale aspecten
van het evangelie.
Daarbij constateren wij in de charis
matische beweging een merkwaardige
eenzijdigheid. Juist wat men ons vroe
ger verweet: een te sterke nadruk op
de geestesdoop, het spreken in ton
gen, vindt men nu dn de charismati
sche beweging.'
Overigens zijn er wel pinkstermensen,
die individueel meedoen, zoals de
heer Van Amerom, die hoopt, dat de
charismatische beweging zich zo in de
kerk zal kunnen gaan ontplooien, dat
er geen aparte pinksterbeweging meer
nodig zal zijn.
De Jezus-beweging bracht de pinksterboodschap bij nieuwe groepen
jongeren.
DEN HAAG De pinkstermensen zien met meer dan gespannen
aandacht naar de gebeurtenissen rondom Israël. Zij geloven, dat nu
de tijd aanstaande is, waarvan de discipelen aan Christus vroegen:
Here, herstelt Gij in deze tijd het koningschap voor Israël?
Wij geloven in een zeer letterlijke
wederkomst van Christus, zegt de
heer J. J. Frinsel, directeur van de
vereniging Tot Heil des Volks in Am
sterdam met opmerkelijk werk onder
de Damjeugd, waarover juist een boek
is verschenen. Hij is voorzitter van de
broederschap van pinkstergemeenten.
'Christus zal volgens Zacharia 14 let
terlijk zijn voeten op de Olijfberg zet
ten. Wij zien vele bijbelse profetieën
nu al in vervulling gaan'. Hij wijst cp
Ezechiëls visioen van het dal met de
dorre doodsbeenderen. Eenmaal zou
Israël terugkeren naar zijn land en
herrijzen. Dat is nu gebeurd. Wel
hebben de Joden hun Messias nog
niet aanvaard, maar in het boek Eze-
chiël zegt God steeds met nadruk: Ik
doe het niet om u, maar om mijn gro
te naam.
Let op de vijgeboom en al de bomen,
zei Christus. Zodra zij uitlopen, weet
gij, dat de zomer nabij is (Lucas
21:29). De vrijgeboom is het beeld
van Israël, maar je ziet nu inderdaad
alle bomen (volken) uitspruiten.
Denk maar, hoe in Afrika de volken
ontwaken.
De heer Frinsel wijst ook op de plot
selinge interesse van Rusland voor
het Midden-Oosten. Lees maar in Eze-
chiël 38 en 39, hoe Gog en Magog on
weerstaanbaar getrokken zullen wor
den naar dit gebied. Hij gelooft dan
ook op grond van deze hoofdstukken,
dat Ruslands mil. macht (Gog en Ma
gog) in het Midden-Oosten zal worden
verbroken. Hij ziet ook de voorspel
lingen van de club van Rome en de
oliecrisis als bewijzen, dat Christus'
wederkomst niet veraf meer kan zijn.
De aarde zal kwijnen, staat er ergens
in het oude testament, en in He
breeën 1, dat de aarde versleten zal
raken. Hij attendeert op het boek van
Hal Lindsey, 'De planeet, die aarda
heette', een boek, dat in Amerika een
ongelooflijke bestseller bleek, en dat
een bijzondere visie heeft op de actu
aliteit van de bijbelse profetieën voor
deze tijd.
Op grond van zijn visie op deze profe
tieën ziet de heer Frinsel de ontwik
keling in het Midden-Oosten nu als
volgt: De Joden leven nu in hun laat
ste en grootste getto. Volken die voor
heen neutraal waren, keren zich nu
ook tegen Israël, zoals de Afrikaanse
landen. Israël kan het zich niet per
mitteren, ook maar enig stuk land af
te staan, dat het nu heeft. Het is de
Arabieren zonder meer te doen om de
vernietiging van het volk, zoals er in
Psalm 83 staat: Komt laten wij hen
als volk verdelgen, zodat aan de naam
van Israël niet meer wordt gedacht.
Trouwens, de bijbel is heel duidelijk
over de grenzen van Israël in de eind
tijd. Het zal een grote mogendheid
worden, die zich uitstrekt van de beek
van Egypte (ergens in de Sinai-woes-
tijn) tot aan de Eufraat. Maar daar
zal een geweldige slachting aan voor
afgaan, het armageddon. Li het gehe
le land zal twee derde deel uitgeroeid
worden (Zacharia 13:8). Er zal ge
streden worden met atoomgeweld. Het
is ongelooflijk, maar ook daar spreekt
de bijbel over: dat ieders vlees, ter
wijl hij nog op zijn voeten staat, zal
wegteren, en ieders ogen zullen weg
teren in hun kassen en ieders tong
zal wegteren in zijn mond (Zach.
14:12).
En dan zal Christus plotseling weder
komen op de Olijfberg bij Jeruzalem.
Pas dan zullen de Joden Hem als hun
Messias aanvaarden, als zij Hem aan
schouwen, die zij doorstoken hebben
(Zach. 12:10). Dan zullen ook de
moslims zich tot Christus bekeren. De
Koran spreekt opmerkelijk over de
verwachting van een zevende profeet,
die nog komen moet En dan is het
duizendjarig vrederijk begonnen.
Totzover de visie van de heer Frinsel,
de voorzitter van de broederschap van
pinkstergemeenten in Nederland.
Van een onzer verslaggevers
GORINCHEM Binnen de gerefor
meerde gezindte is opgericht de stich
ting 'Reformatorische hulpactie
Woord en Daad'. Doel van deze stich
ting is, 'de christegelovigen in Neder
land een adres te bieden voor schrif
tuurlijke hulpverlening, dat wil zeg
gen in nauwe binding aan de normen
van de Heilige Schrift*.
Naast wat de verschillende kerken
zzelf al doen op het gebied van natio
nale en internationale hulpverlening,
wil deze stichting een coördinerende
functie vervullen bij gemeenschappe
lijke projecten.
In een persbericht van de nieuwe
stichting wordt gezegd: 'Bij de zich in
dit verband veelal aandienende inter
kerkelijke hulpacties namelijk blijken
onschriftuurlijk oecumenisme en link
se ideologieën in toenemende mate
van invloed te zijn als gevolg van ho
rizontalistische en humanistische uit
gangspunten, hetgeen velen weer
houdt hun giften aan dergelijke orga
nisaties toe te vertrouwen'.
Hulpverlening zal bij voorkeur door
middel van Schriftgetrouwe kerken
ter plaatse worden geëffectueerd.
In het bestuur zitten ds. T. Lekker-
kerker te Leerdam (hervormd), voor
zitter. I. 't Lam te Gorinchem (geref.
gem.), secretaris, G. Puttenstein te
Velp (geref. vrijg.), penningmeester
en verder onder meer ds. H. J. Heg-
ger te Velp (geref.) en ds. J. C. Maris
te Amstelveen (chr. geref.).
Er is een comité van aanbeveling ge
vormd, dat onder andere bestaat uit
dr. W. Aalders (herv.), prof. dr. J.
Douma (geref. vrijg.), ir. J. van der
Graag (herv), prof. dr. G. A. Linde
boom (geref.), prof. dr. ir. H. van
Riessen (geref.), ir. H. van Rossum
(geref. gem.), ds. W. L. Tukker
(herv), prof. C. Veenhof (geref. vrijg.
b.v.), ds. A. Vergunst (geref. gem.)
en ds. J. H. Velema (chr. geref.).
NIJMEGEN Op korte termijn wor
den 200 tot 250 van de in totaal 1150
werknemers van Singer-Nijmegen BV
ontslagen. Staf, ondernemingsraad en
vakbonden hebben, aldus ir. W. B.
Brouwer, waarnemend general mana
ger, 'alle begrip' getoond voor de in
grijpende reorganisatie, die het Nij
meegse bedrijf een van de 180 Sin-
gervestigingen in de wereld weer
'naar een betere concurrentiepositie
moet voeren.'
Deze maatregelen op advies van de
Amerikaanse hoofddirectie een eenma
lige ingreep treffen met name
werknemers in de indirecte en admi
nistratieve sector, temeer omdat voor
dit personeel in Nijmegen en omge
ving geen passend vervangend werk
te vinden is. Andere bedrijven in Nij
megen hebben inmiddels te kennen
gegeven, dat er plaats is voor tal van
Singerwerknemers in de produktiesec-
tor. Bij Singer hoopt men het aantal
ontslagen te 'drukken' door interne
overplaatsingen en omscholing.
De Singer-verkooporganisaties in Ne
derland, de meest winstgevende on
derdelen, zijn niet bij de reorganisa
tie betrokken.
door Aldert Schipper
Op 16 december is het Geloftedag.
Dan herdenken de Afrikaners hun na
tionale ontstaan. Zij zien dan in Pre
toria bij het voortr ekersmonum e nt
met dankbaarheid terug op de laatste
eeuw geschiedenis Er is evenwel een
schaduwzijde aan deze geschiedenis;
de laatste jaren zijn minder eervol
dan het begin. Zuid-Afrika is van een
land dat de moed had op te staan te
gen een tiran, een land geworden dat
zelf tirannieke kanten heeft.
In Engeland is daarom het idee gebo
ren, op de dag dat Zuid-Afrika Gelof
tedag viert, in de kerken buiten Zuid-
Afrika een korte godsdienstige plech
tigheid te houden. Een goede kerk
dienst heeft tevens een demonstratief
karakter, zo ook deze. Het thema van
de dienst is: Voor de verbannenen in
Zuid-Afrika. En het verloop zou als
volgt kunnen zijn:
Predikant
Vandaag, nu in Zuid-Afrika de men
sen samenkomen om het bestaan van
hun republiek te vieren en de band
die de Afrikaners met God voelen, ko
men wij ook plechtig bijeen om te ge
denken.
Wij komen bijeen om de moed en
vastberadenheid te gedenken van an
dere mensen in dat zelfde Zuid-Afri
ka. Wij komen bijeen om de moed te
gedenken, die hen bereid maakt tot
zwijgen te worden veroordeeld over
het kwaad ln hun eigen land. Wij ko
men bijeen om ons te verheugen om
hun vastberadenheid bij het eisen van
verandering en bij het verzamelen
van hoop, waar velen wanhopig zijn.
Wij komen bijeen om te denken over
de stilte in de mensenharten, waar
door de ongerechtigheid kan voortbe
staan.
Lezer
Wat betekent het verbannen te wor
den? Het is een goedkope gevangenis
zonder trahes. Iemand wordt het ver
boden om met anderen buiten zijn ei
gen familie om te spreken, behalve
wanneer het er slechts één tegelijk is.
Mensen die verbannen zijn, mogen
nooit geciteerd worden in een krant.
Verbanning beperkt iemands bewegin
gen. Soms betekent verbanning dat ie
mand onder huisarrest is en zich da
gelijks bij de politie moet melden.
Hij moet zich dan op bepaalde uren
thuis bevinden. Velen gaan kapot on
der deze spanning Sommigen niet.
Verbanning treft zwarten en blanken.
Vaak kunnen verbannenen geen werk
krijgen, omdat hun medeburgers hen
als uitgestotenen behandelen.
Onder de wet tot onderdrukking van
het communisme in Zuid-Afrika kan
de regering zomaar iemand tot elk
willekeurig aantal jaren verbanning
veroordelen. Er is geen hoger beroep
tegen een verbanning door de minis
ter. Het besluit Is onherroepelijk.
En in de wet wordt het woord com
munisme zo gebruikt dat het alles be
tekent dat beschouwd kan worden als
een bedreiging van de staat.
Predikant
We komen vandaag bijeen om deze
onbekende verbannen mensen te ge
denken. Wij willen naast hen staan in
hun lijden, voorzover wij het kunnen
meevoelen.
Wij roepen de regering van Zuid-Afri
ka op om terug te keren op haar kwa
de pad en orde op zaken te stellen
eer het te laat is.
Lezer 2
Tirannieën komen en gaan in de we
reldgeschiedenis. Wij vragen, net als
de joden: Hoe lang, o Heer, moeten
wij dit verdragen?
Stilte
Als voorbereiding voor de processie
van de verbannenen.
Predikant
Hier zijn de namen van enkelen van
de verbannen zwarten en blanken in
Zuid-Afrika. Er zijn er meer dan dui
zend geweest in de laatste vijftiental
jaren. De verbanning kan voor vijf
tot tien jaar gelden. De datum geldt
voor het einde van de maatregel,
maar de verbanning kan bij het aflo
pen van de periode worden her
nieuwd.
(De aanwezigen moet voor de dienst
worden gevraagd, de naam van een
verbannene op een bord te schrijven
met de datum tot welke de verban
ning geldt: Op deze manier aldus: Da
vid Edmond de Beer verbannen tot
31.5.77).
Processie van de verbannenen
Predikant
Verbannen onder de wet tot bestrij
ding van het communisme: David Ed
mond de Beer (Op dit moment komt
de persoon naar voren, die deze naam
op een bord met zich meedraagt. Hij
spreekt niet).
Predikant
Dank God voor zijn moed.
Allen
God zij gedankt.
(Dit wordt herhaald met de overige
namen, die volgen. Elke keer eindigt
de predikant de naam van een verban
nene met de zin: verbannen onder de
wet tot bestrijdig van het communis
me).
David Edmond de Beer 31 5 77
Florence Lucella Duncan 31 12 73
Isaac Heyman 31 5 76
Leslie Erica Schermbrucker 30 11 73
Moses Bhengu 31 3 76
Malunga Sidwell Bolosha 31 7 73
Temba Harry Gwala 30 6 77
Cyril Wallace Jacobs 31 8 74
Sexford Peter Magubane 30 9 75
Tshintsheng Caroline Mashaba35 5 76
John Jolane Mavuso 23 2 76
Moorgiah Dhanabathy Naidoo
31 3 76
Phyllis Ruth Vasendha Naidoo
Reuben Victor Noel 31 3 77
Sabelo Stanley Ntwasa 28 2 77
Mawalal Ramgobin 30 9 76
Stephen Hayes 31 5 77
Hethro Ndhlovu 31 3 78
Tom Dingane 30 4 78
Wongana James Nquondela 30 4 78
Predikant
In het eerste halfjaar van 1973 wer
den door de regeringscommissie-Schle-
busch, de volgende personen verban
nen of onder huisarrest geplaatst Het
zijn de studentenleiders van deze ge
neratie, van de nationale unie van
Zuidafrikaanse studenten en van de
Zuidafrikaanse studentenunie.
Lezer
Verbannen
Lezer 2
Harry Nengwenkulu
Lezer 3
Verbannen
Lezer 2
Strini Moodley
(Zo gaat het verder met de volgende
namen: Bokwe Mafuna, Drake Koka,
Saths Cooper, Steve Biko, Barney Pi-
tiana, Jerry Modisane, Meville Curtis,
Philippe Le Roux, Clive Keegan, Shei
la Lapinsky, Paula Ensor, Chris
Wood, Nick Turner, Paul Pretorius).
Predilcant
In de krant staat: De Zuidafrikaanse
regering heeft twintig zwarte leiders
verbannen in een schijnbaar allesom
vattende campagne om elke zwarte or
ganisatie buiten de officiële bantoe-
stans te verlammen. De regering mikt
nu ook op haar blanke tegenstanders.
Het belangrijkste doel is het christe
lijk instituut voor Zuidelijk Afrika.
Lezers
Tekst van Jezus voor Pilatus Lukas 23
vers een tot twaalf.
Zingen
Predikant
Laten wij bidden: een dankgebed.
Wij danken u, o Heer, voor de moed
die Jezus had toen Hij stond voor de
politieke leiders van zijn dagen; Wij
danken u voor zijn bereidheid pijn en
•HEERSCHAPPEN'
Met de tweede autoloze zondag achte
de rug zullen velen opnieuw zijn gift
nadenken over wat oris op dit gëbli!
te wachten staat. Dat we het met w
minder energieverbruik zullen moefc
doen in ons partikuliere leven zal
minste zijn maar welke terugslag^
dit hebben op onze kuituur, op de It
stelling van de mensen ten aanzfe:
van hun leven? 't Was niet zo vreefc
dat uitgerekend op deze zondag^
'Zienswijze' gesproken werd over ti
zetenheid', maar vooral dat daad.
ter sprake kwam die vreemde has
van jonge mensen naar exotisch
mystieke ervaringen. Als reaktie o
ons rationalisme, op onze wijze va
leven. Denk maar even aan die io;
dag: mensen kunnen elkaar niet me-,
bereiken. Ze zijn gewend hun vria
den op afstand te kiezen, de auto i
er goed voor, maar dan ineens zifc
ze geïsoleerd. Het is bovendien n
en grimmig weer zodat niemand!
straat of op de weg komt Host»
mensen zullen er eenzaam zijnji
weest? Alfred Portmann, beroemdï
oloog, schrijft in zijn herinnering!
over de spijt waarmee hij het afstoti
van bepaalde onderzoekingen op zi;
gebied heeft moeten aanzien. 'Ballu
abwurf', het afwerpen van balla
noemt hij het op zij zetten van di
onderzoekingen. De motieven wan
bijzonder rationeel. De onderzoeH
gen waren opzichzelf interessant fc
noeg, maar ze droegen niet voldoeni
bij aan datgene waarnaar wij op zo:
zijn. En dat is minder om er wijn
en gelukkiger van te worden dan o;
er beter de natuur en onze omgevic
mee te kunnen overheersen (denk ai I
de ruimte-experimenten), 'Hei
schaftswissen' noemt hij dat in navo
ging van Scheler. Terug naar onze
tuatie, het is te vrezen dat velen ere
zullen aansturen om nu maar zo spc
dig mogelijk 'ballast' af te werpei
Die ballast wordt al aangewezen in
overheidssubsidies aan de kunst, u
de pers, in de gelden voor de ontwil
kelingshulp (en dan als een soci
weerwraak). Zulke gedachten pass»
in een 'Herrschaftsdenken', het d«
ken van 'heerschappen' die nog altlj
de waan voeden dat zij met hun ve
stand alleen deze werkelijkheid wi
klein kunnen krijgen en al was 'n
dan maar voor die 'heerschappen' zei
Wij zullen op onze hoede moeten zi;
en voorkeur moeten geven aan hi
'dienstdenken' wil er ooit iets van o:
terecht komen.
•leed te aanvaarden en te worden ver
acht en in de steek te worden gelaten
om alleen te sterven.
Wij danken u dat er ook vandaag jon
ge mannen en vrouwen bereid zijn te
lijden voor de waarheid zoals zij die
zien, vooral in Zuid-Afrika Vergeef
de zonde van hen die deze jongeren
in de boeien willen slaan van een hel
van eenzaamheid; geef de verbanne
nen de kracht vast te houden aan hun
overtuiging en geef oits de kracht te
blijven bij wat wij als juist en waaT
zien. Amen.
Zingen
Lezers 1,2 en 3
Lezen de volgende tekst Deze kan
desnoods ln mime gespeeld worden
tijdens het voorlezen.
'In de scène over de grootinquisiteur
in Dostojevki's Gebroeders Karamasov
verschijnt Jezus Christus opnieuw in
de straten van het zestiende eeuwse
Sevilla. De gewone mensen herkennen
Hem met vreugde aan zijn genezin
gen. Door de wacht van de kardmaal-
grootinquisiiteur wordt hij prompt
gearresteerd en naar de gevangenis
gebracht om voor de groot-inquisiteur
te verschijnen. Dan begint deze kardi
naal met zijn 'ik klaag aan'. En steeds
volgt keer op keer de rationalisering
en zelfrechtvaardiging van de weg die
de kerk moet gaan om het oorspron
kelijke werk van Jezus te corrigeren.
Hijzelf staat alles zwijgend aan te ho
ren. Hij beschuldigt niet, Hij verde
digt niet meer dan Hij deed toen Hij
voor Pilatus stond. Hij is alleen wie
Hij is en luistert. Langzaam dringt
dit zwijgen door tot het hart van de
kardinaal en brengt hem tot zwijgen.
Dan is er een laatste schreeuw: de
kardinaal dreigt met de doodstraf als
Jezus niet onmiddellijk heengaat. In
Dostojevski's scene, wandelt Jezus
door de kamer heen, kust de bejaarde
kardinaal op zijn bloedeloze lippen en
verdwijnt Zelden is de menselijke
geest schitterender beschreven dan
hier waar hij tegenover de eeuwige
luisteraar staat*.
Predikant
Twee laatste gebeden'
Een gebed tot vergeving: O God, die
door Jezus Christus ons uw kracht
toont allen te vergeven, help ons geen
moderne farizeeën te zijn, maar ons te
herinneren dat wij vergeving behoe
ven voor de verkeerde dingen die wij
doen. Geef ons de kracht tegen het
kwaad te strijden, de boze te weer
staan, waar we ook zijn, en eenvoudig
met u te wandelen in de geest van
Christus, die nog steeds werkt in deze
gemartelde wereld. Amen.
Een laatste gebed om hoop: O God.
die in Jezus Christus hoop deed gebo
ren worden, de belofte van een nieu
we dag, geef ons de zekerheid van de
ze zelfde hoop, dat mensen eens als
broeders en zusters deze wereld zul
len regeren met gerechtigheid, barm
hartigheid, liefde en vrede. Amen.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Vroomshoop: J. G. v.
Vlast te Zevenhuizen (ZH); te Ede:
C. Schuurman te Putten; te Devente
K. Pruijsen, hulppred. te Devent
(verb, ber.)
Aangenomen naar Diemen: J. Stru i
te Utrecht, die bedankte voor Veldh
ven; naar Vlaardingen (wijgem. Hol
Noord): P. Vermaat te Vlaardingen.
Bedankt voor Blauwkapel-Groeneka i
T. de Jong te Nieuw-Lekkerland; voi
Nederhardinxveld: A. Romein te IV i
zep; voor Putten, Baarn en Hardis
veld: P. Vermaat te Vlaardingen.
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Hardegareijp: N. J. G
ris te Zutphen (verb, ber.)
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Drogeham: J. Hooi
kand. te Sappemeer.
Aangenomen naar Hengelo: J. Ge<
sing te Rouveen, die bedanikte vo
Harlingen.
CHR. GEREF. KERKEN
BBedankt voor Klundert: D. J. Klei
Onstenk te Maassluis.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Zwijndrecht: J. Karens
Opheusden.
Bedankt voor Ermelo: C. de Ridder
Nunspeet.
VRIJ EV. GEMEENTEN
Bedankt voor Amsterdam-West:
Vermaas te Amsterdam-Zuid.
Marcellus Emants: Op zee. G. A.
Oorschot 174 blz. 12,90
tweede druk. Verantwoording: Pier
II. Dubois.
Het verhaal 'Op zee' van Emat
(1848-1923) verscheen voor het eö
in 1899 in een bundel met daar»
toegevoegd nog drie korte verhalt
Het is nu bijna 75 jaar later
door Emants biograaf Dubois uitgel
zen voor een herdruk die natu
lijk Van Oorschot weer voor J
rekening nam. Nog twee uitgaven t
Emants worden door Dubois in t
vooruitzicht gesteld: het verhaal 'Vi
tig' en een keuze uit de in 1920 ïi
schenen novellenbundel 'Mensen'.
'Op zee' van Emants is een verin
met een sterk autobiografische insl
wat, volgens Dubois, niet zeggen
dat het boek als een autobiogral
mag worden beschouwd. Toch mat
dat aspect de herdruk belangrijk. I
verhaal zelf is me te gekunsteld. Li
hebbers die Dubois' biografie hebb
gelezen en geïnteresseerd zijn
Emants 'pikken' onleesbare passaj
makkelijker dan de 'gewone' lezer.
pagina 11 staat zo'n voorbeeld: 'Zod
wijls hij geprezen werd of een zei
praal behaalde, brak 't altoos geli
aan koesterend zonneschijnsel vrt
heen door het lichte grijs, dat d»
gaans zijn ziel omwaasde en dan
't, of alles in hem omhoog bruiste.1
opjubelde, of een uitdagende mu»
vol ontembare kracht en wilde strij
lust aanstonds zou losschallen uit c
gemoed'.
Ja, dat zijn stukjes waar je anno lj
vreemd tegenaan zit te kijken. Niet
min, een literair-historisch beland
ke herdruk.
