litie kon de
gcontrole
et gemak aan
Kosten gezondheidszorg vrijwel aan top
Olieproduktie moet ook in
toekomst beperkt blijven
Drees jr.: 'Nixon
is een schoelje'
Als een senoritas met zoveel
ambachtsliefde wordt vervaardigd, dan
verdient die senoritas de naam
Chérie van La Paz: ongematteerd en
zeer geliefd, 27ct.
zaak op klaarlichte
helemaal leeggehaald
felger weer
fi grote
leyioeilijkhedeii
Voorzitter ziekenfondsen: 'Stijging houdt vanzelf op'
VREDESPRIJS
HELDER CAMARA
Meeste Fransen
achter Nederland
in oliecrisis
Moira Shira
gaat sluiten
280 ontslagen
Drukke dag voor taxi's
IVS raken ingespeeld
een onzer verslaggevers
Als gevolg van het ontbreken van buitenlandse
was het gisteren nog rustiger op de Nederlandse autowegen
vorige week. De rijkspolitie kon met veertien voertuigen
en politiebusjes de controle gemakkelijk aan.
Autoriteiten van de OPEC en uit Koeiveit:
Van onze financieel-economische redactie
BAHREIN/WENEN Olie producerende landen moeten voorgoed hun produktie verminderen. Ge
heel onafhankelijk van elkaar is dit zaterdag gezegd door Abderrhaman Khene, de secretaris-gene
raal van de OPEC in Wenen en door een vooraanstaand olie-expert in Koeweit
van het niet zo fraaie
d Nederland op de tweede
zondag een verstilde indruk:
minder fietsers en minder
op de snelwegen dan
zondag.
spoorwegen konden de drukte
verwerken. De treinen kregen
tot vijftig procent meer passa-
dan op 'normale' zondagen,
ervaringen, opgedaan tijdens
autovrije zondag, traden er
knelpunten op: de NS had een
aantal treinen langer gemaakt.
in Amsterdam en
hadden een drukke dag. In
waren ongeveer vierhon-
taxi's op straat, honderd meer
normaal. In Rotterdam rijden
tweehonderd taxi's, maar dit
was gisteren verdubbeld. De in-
bestond dat er in beide steden
vraag was naar taxi's dan vorige
zondag. Trams, bussen en metro
zondagmorgen in Rotterdam
bezet.
jmobilisten uit Groningen en
die zondagmiddag een protest
per fiets wilden houden tegen
lutorijverbod, kwamen bedrogen
let aantal deelnemers was op de
3 van twee handen te tellen.
jiisator A. Timminga uit Wilder-
y zei niet tegen de regering te
en protesteren, maar tegen de
itage-politiek van de Arabische
andere vorm van verzet tegen het
w rijverbod leverde de politie van
l" rctnnrt en Apeldoorn handen vol
Pas na een wilde jacht door de
.■«.«au van Amersfoort en langs
'f Bfaillende autowegen kon een
een 23-jarige timmerman
Zwartebroek-Terschuur, worden
De man werd in Amers-
gesommeerd te stoppen, maar
kon ondanks een hardnekkige achter
volging door de politie op de weg
naar Hoevelaken niet worden klemge
reden. Ook een ter assistentie geroe
pen tweede politieauto kon de op
topsnelheid rijdende timmerman niet
te pakken krijgen. Bij een uitwijk-ma-
noeuvre van de overtreder om de ach
tervolgers van de weg te drukken,
kwamen de wagens bovendien met el
kaar in botsing, maar veel stuurmans
kunst hield ze op de weg. Tot twee
keer toe wist hij dwars over de weg
gezette politieauto's te ontwijken; pas
toen twee schoten werden gelost, waar
van er een de auto raakte, stopte de
timmerman en werd hij gearresteerd.
Hem wordt poging tot doodslag ten
laste gelegd.
In Apeldoorn werd een 75-jarige auto
mobilist zonder ontheffing aangehou
den, die beweerde 'nog nooit van een
rijverbod op zondag' te hebben ge
hoord. Hij bleek ook geen rijbewijs te
Eric Bon in zijn 'zeilvoertuig', dat hem een proces-verbaal opleverde.
hebben en met de auto van zijn
vrouw op pad te zijn.
De politie van Haarlem stuitte op een
Congres DS'70 keurt uitlating af
Van onze parlementsredactie
ARNHEM Dr. W. Drees Jr. heeft zaterdagmiddag op het congres
van DS'70 in Arnhem de Amerikaanse president Nixon een 'schoelje'
genoemd. Hij voerde Nixon op als afschrikwekkend voorbeeld van wat
er kan gebeuren als er in Nederland een rechtstreeks gekozen, on
afzetbare minister-president zou komen.
curieus geval, dat gisteren de buiten
landse persbureaus haalde. Om half
tien zondagmorgen werd op de weste
lijke randweg van Haarlem de 23-jari-
ge binnenhuisarchitect Eric Bon aan
gehouden, die beweerde aan het zei
len' te zijn. Hij had een kano voor
zien van vier autowielen, in het mid
den een drie meter hoge mast ge
plaatst met daaraan een zeil en was
zo de snelweg opgegaan. Bon, een
hartstochtelijk zeiler, dacht op deze
manier zijn training voort te zetten.
De politie oordeelde hierover nega
tief: een bekeuring wegens het in ge
vaar brengen van het verkeer. Inbe
slagneming ontliep Bon, omdat de po
litic met de demontage van het voer
tuig geen raad wist
Khene zei in een vergadering van eco
nomische deskundigen, dat de huidige
produktievermindering in Arabische
landen duidelijk door politieke motie
ven was ingegeven, maar dat de eco
nomische consequenties moeten wor
den toegejuicht. De beperking helpt
betoogde Khene 'een ontijdig
uitgeput raken van de voorraden te
voorkomen'.
De secretaris-generaal (een oud-minis
ter in Algerije) vond, dat het niet
aan hem was om te zeggen of de pro-
duktiebeperking ongedaan moet wor
den gemaakt na oplossing van de cri
sis in het Midden-Oosten. In het be
lang van de olievoorziening op lange
termijn zou hij dat echter graag zien.
Reserves
Khene vertelde, dat in 1970 in de we
reld 2,5 miljard ton ruwe olie werd
verbruikt. Als de huidige trend door
zet, zal dat in 1990 5 miljard ton zijn,
wat betekent dat de reserves tegen
het jaar 2000 onvoldoende zijn om
aan de vraag te beantwoorden. Als de
aangetoonde reserves met 5 pet. per
jaar stijgen en het olie-verbruik met
6 pet., dan zijn de fossiele brandstof
reserves nog maar genoeg voor 25
jaar. Stijgen de reserves en verbruik
beide met 5 pet. dan is er nog vol
doende voor 78 jaar, aldus Khene.
In Koeweit waarschuwde Feisal Mazi-
di, een adviseur in olie-aangelegenhe
den voor beperkte produktie in de
toekomst. Zijn inziens hebben de olie
producerende landen een verantwoor
delijkheid tegenover de mensheid. De
olie-inkomsten moeten in de toekomst
worden gebruikt voor de evenwichtige
ontwikkeling van de producerende lan
den. Gaan de verdiensten uit de olie
ergens anders heen, dan is dat volgens
de adviseur nutteloos.
Wat de feitelijke ontwikkelingen in
het afgelopen weekeinde betreft, de
Indonesische ambassadeur in Cairo
heef', in het gezaghebbende Egypti
sche blad Al Achram categorisch ont
kend dat zijn land de olieproduktie
zal vergroten om tegemoet te komen
aan de moeilijkheden van de V.S. en
Nederland door de Arabische boycot.
Zoals bekend kwam uit Indonesië zelf
het bericht, dat het land 5 miljoen
ton olie aan Nederland wil leveren.
Japan, dat al 14 pet. van zijn olie uit
Indonesië betrekt, wil hiervan ook de
komende tijd verzekerd zijn. Volgens
het dagblad Asahi Shimbun heeft de
Japanse regering Indonesië om garan
ties gevraagd voor een blijvende le
vering.
De oliehavens Sidon in de Libanon en
Banyas in Syrië functioneren weer
normaal. Zij zijn eindstations van pijp
leidingen uit Irak en SaoedÜ-Arabië.
Tijdens de oorlog tussen Israël en de
Arabische landen kwam de olie-toe
voer. tot stilstand.
Drastisch
Uit geen bericht blijkt, dat dit ver
lichting brengt in de tekorten. Inte
gendeel maatregelen in tal van landen
worden steeds drastischer. In verschil
lende deelstaten in de VS mag op au
tosnelwegen niet harder gereden wor
den dan 80 kilometer per uur. De
schijnwerpersverlichting van de koe
pel van het Kapitool in Washington is
gehalveerd. De adviseur van Nixon in
energiezaken, John Love zei, dat in
het voorjaar vermoedelijk voor het
eerst sinds de Tweede Wereldoorlog
een benzine-rantsoenering zal worden
ingevoerd. Een beslissing is nog niet
genomen, maar rantsoenering zou
noodzakelijk zijn, hoe de toestand in
het Midden-Oosten zich ook zou ont
wikkelen. Minister van binnenlandse
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
Dat zou, zei Drees, een stap zijn op
de weg naar het presidentiële stelsel.
'Dat stelsel is te riskant omdat falen
menselijk is zoals we met Chamber
lain in Engeland hebben gezien en
ook zoals we zien in de VS, waar ze
zitten met het schoelje dat Nixon
heet'. Er ging uit het congres een af
keurend gemompel op toen Drees de
ze zin uitsprak. Partij-voorzitter jhr.
mr. M. L. de Brauw keek bijzonder
verstoord.
Drees kreeg even later wel een groot
applaus toen hij 'een aantal liberale
bladen en de heer Imkamp van D'66
berispte, omdat zij het hazenpad zou
den hebben gekozen voor olie-chanta-
ge van de Arabische landen. 'Elke
concessie is capitulatie en leidt tot
nieuwe chantage', aldus dr. Drees. Hij
noemde de houding van enige Euro
pese landen inzake het conflict in het
Midden-Oosten laf. 'Laten we beseffen
dat Rusland ons in West-Europa door
een omsingeling bedreigt, dat zich nu
een agressie met Oosteuropese wapens
in de woestijnen van het Midden-Oos
ten afspeeld. Dat zal over enkele jaren
kunnen geschieden in de vlakten van
centraal-Europa', zei de leider van
DS'70.
En: 'Ik hoop dat de agressie in het
Midden-Oosten nu ook bij de linkse
BOSCH Bij een inbraak op klaarlichte dag bij een elektro- en muziek
je' «del in het centrum van Den Bosch, hebben inbrekers zaterdag voor tien-
izenden guldens aan muziekinstrumenten weggehaald. Ze zijn gewoon met
grote wagen voor de magazijningang gaan staan en hebben allerlei kost-
instrumenten van de derde verdieping naar beneden gesjouwd. Omwonen-
dachten dat personeel van de zaak zelf bezig was met het inladen van de
Vandaar dat de politie niet gewaarschuwd werd.
het politie-onderzoek is later komen vast te staan, dat de inbraak tussen elf
's ochtends en drie uur 's middags moet zijn gepleegd; precies de tijd, dat
izijnbedienden van de zaak zelf niet aanwezig waren.
drie tot het besef leidt dat er geen
ontspanning is. Uiteraard moet ge
streefd worden naar serieuze onder
handelingen, naar terug dringen van
de wapenwedloop, maar voor het spre
ken over 'directe ontspanning* is het
te vroeg'. Drees verweet het kabinet
dat zijn buitenlands beleid gebaseerd
is geweest op illusies.
Hij zei dat Israël als kleine parlemen
taire democratie met eigen troepen
heeft stand gehouden tegen een over
macht. Maar hij voegde daaraan
toe: 'Je geneert je dan wel wat, als je
ziet dat wij in West-Europa ons niet
in staat achten onszelf te beschermen
tegen Oost-Europa, dat niet alleen
Amerikaanse wapens, maar ook Ame
rikaanse troepen nodig zijn om als
show te dienen'.
Het congres van DS'70 heeft in Arn
hem het raamprogramma vastgesteld
voor de komende verkiezingen voor
gemeenteraden en provinciale staten.
Opmerkelijk was daarbij de behande
ling van een amendement van de af
deling Rotterdam waarin staat dat het
openbaar onderwijs zo objectief moge
lijk moet zijn en vrij van politieke,
levensbeschouwelijke of geloofs-indoc-
trinatie. In de toelichting staat dat
bepaalde progressieve partijen het
volkomen geoorloofd achten het on
derwijs te gebruiken als middel tot
maatschappij-hervorming. Bij de mon
delinge behandeling op het congres
werd daar nog bij gezegd dat het 'link
se getrap' op de openbare scholen nu
maar eens afgelopen moet zijn. Ook
werd een memorie van toelichting on
de onderwijsbegroting van minister
Van Kemenade erbij gehaald om te
bewijzen dat de linkse drie er niet
voor terug schrikken, via het onder-
wijs aan politieke werving te doen.
Het bestuur van DS'70 probeerde deze
stelling te keren. Met name jhr. De
Brauw verdedigde minister Van Ke
menade wegens de aanvallen op zijn
begroting. Uiteindelijk formuleerde
het bestuur zelf een nieuwe, wat ver
achte alinea in de onderwijs-para-
graaf, van het raamprogramma.
Cigarros Autenticos.
MEN Het elektro-techndsch be-
l gel lf Peiger te Emmen verkeert weer
gavi ZWare financiële moeilijkheden. De
ustrieboncien hebben daarover de
dopen week al besprekingen ge-
,dö i?
me de bedrijfsdirectie. Van-
bint ~aS vormt de situatie bij Peiger
jf d in Amsterdam het onderwerp van
ij Prek tussen de drie industriebon-
•WV, NKV en CNV. Daarbij zal
iog. Bloemendaal van het indus-
anj lisatiebureau Noorden des Lands
'wig zijn. Het behoud van de
^gelegenheid voor de ruim 100
m Jpmeelsleden van dit Emmer be-
zal het voornaamste onderwerp
.gesprek zijn. De heer L. Bood, di-
eur van Peiger, zei ons zaterdag-
<feg dat hem van financiële moei-
neden in hec bedrijf niets bekend
De orderpositie kan volgens de
r Bood 'goed' worden genoemd.
huidige financiële moeilijkheden
»vf|Jen liggen in schulden die het be-
heeft, zowel aan de belasting als
het GAK, wat betreft de sociale
^leningen waaronder het pensi-
ifonds. Peiger zou ongeveer vier
Inwjoen gulden. schuld hebban. De
de AMRO-bank, die voor on-
er 2,5 miljoen gulden vorderin-
zou hebben op Peiger zou ge-
N zijn met het verstrekken van
*»eten aan het bedrijf.
Van een verslaggever
UTRECHT De voorzitter van de grootste ziekenfondsorganisatie in Nederland
verwacht, dat de kostenexplosie in de gezondheidszorg binnenkort, tamelijk van
zelf, zal ophouden. Het stobilisaifciepunt is nabij en dat zal op een iets hoger kosten
niveau liggen dan wat we niu betalen, zei de heer H. A. J. J. M. Speleers op de al
gemene vergadering van de Federatie van door verzekerden en medewerkers be
stuurde ziekenfondsen, zaterdag in Utrecht. De Federatie VMiZ overkoepelt meer
dan de helft van de Nederlandse ziekenfondsverzekerden.
De uitspraak van de heer Spe
leers was een nogal opvallend
geluid. De openbare discussie
over het probleem ging de
laatste tijd vrij algemeen in
de richting van een grondige
reorganisatie van het bestaan
de verbrokkelde systeem van
gezondheidszorg, als enige mo
gelijkheid om een greep op
de kosten te krijgen.
De heer Speleers grondde zijn
verwachting op een aantal toe
komstige ontwikkelingen. De
tijd van de 'grote ontdekkin
gen' in de medische weten
schap is naar zijn oordeel
voorbij. Wat betreft het ge
bruik maken van de mogelijk
heden die de geneeskunde nu
biedt, is het maximum bena
derd. 'De kennis van nieuwe
vondsten is wijd verbreid en
wordt overal toegepast', zei de
VMZ-voorzitter. De financie
ring is zo goed geregeld dat
het niet meer op grote schaal
vcorkomt dat gebrek aan mid
delen oorzaak is van 'verwaar
lozing.' Hij maakte een uitzon
dering voor de tandheelkun
dige zorg.
Verder verwacht de heer Spe
leers niet, dat de salarissen
van de werkers in de gezond
heidszorg naar verhouding
nog sneller zullen stijgen. Ten
eerste is de beloning 'al tot
grote hoogte gestegen', ten
tweede zal de schaarste op dit
deel van de arbeidsmarkt bin
nen enkele jaren grotendeels
zijn verdwenen. Hij vond dat
de beloningshoogte van de me
dewerkers (artsen, apothekers,
enz.) moet worden terugge
bracht tot een redelijk peil.
Wat er door de schaarste is
bijgekomen, moet er weer af.
Vanuit zijn optimistische visie
op de nabije toekomst meende
de heer Speleers dat de ge
dachte aan invoering van een
eigen risico kan verdwijnen,
en dat uitbreiding van het
verstrekkingenpakket in elk
geval op financiële gronden
niet meer met de uiterste re
serve behoeft te worden tege-
moetgetreden. De aandacht
kan worden geconcentreerd op
het voorkomen en weren van
menselijke tekortkomingen,
overbodige service en luxe,
enzovoort.
De voorzitter waarschuwde te
gen de gedachte dat een bete
re structuur van de gezond
heidszorg het antwoord is op
allerlei fouten die nu worden
gemaakt. Het gaat vaak om
'menselijke' fouten, en het is
bovendien niet uitgesloten dat
structurele wijzigingen weer
nieuwe fouten zullen mee
brengen.
Kosten
Hoe snel de kosten tot nog
toe stegen werd de algemene
vergadering van de Federatie
VMZ voorgehouden door gede
legeerde G. L. Hougee. De zie
kenfondsuitgaven per wette
lijk verzekerde bedroegen in
1970 330 en dit jaar ƒ557:
een stijging van zeventig pro
cent in drie jaar.
De kosten van huisartsenhulp,
die gebonden zijn aan de loon
ontwikkeling in het bedrijfsle
ven, gingen maar met 36 pro
cent omhoog. De belangrijkste
motor van de stijging is de
ziekenhuisverpleging (tachtig
procent), die ruim de helft
van de totale kosten uitmaakt.
Ook de farmaceutische hulp
steeg iets sneller dan het tota
le pakket (73 procent in drie
jaar). De specialistische hulp
vergde 65 procent meer geld
en voor de verrichtingen der
tandartsen moest 51 procent
meer worden betaald.
Medemens
Prof. dr. H. J. Doktqr (huis
artsgeneeskunde, Rotterdam)
hield de vergadering voor dat
de gezondheidszorg tot nog
toe meer met de ziekte dan
met de zieke rekening hield.
zaken veronderstelt zelfs een rantsoe
nering in januari.
In Tokio gingen vrijwel alle lichtre
clames uit. Normaal verdrinkt deze
stad in een neongloed. De Japanse
oliereserves zijn geslonken van 79 da
gen tot een maand. Een wetsontwerp
voor rantsoenering van benzine wordt
in december behandeld. In de Philip-
pijnen zijn maaregelen genomen, die
er op neer komen, dat de Amerikaan
se militaire bases daar maar zelf voor
hun olievoorziening moeten zorgen.
In België gold zaterdag voor het eerst
een maximumsnelheid van 100 km. op
de autosnelwegen en van 80 km. op
andere wegen buiten de bebouwde
kom. Ongeveer 1 pet. van de wegge
bruikers overtrad de snelheidsbeper
kingen. Vooral Duitse automobilisten
hielden zich er niet aan.
(ADVERTENTIE)
Giro 160 44 00
Leiderdorp
De geestelijke en maatschap
pelijke omgeving zal bij de
zorg moeten worden betrok
ken. Een team van hulpverle
ners moet volgens hem naar
mogelijkheden zoeken om het
welzijn te bevorderen. De arts
meet daarbij fungeren als me
demens, 'liefst zoveel mogelijk
ontdaan van zijn magie.'
De teams kunnen in gezond
heidscentra worden gevormd,
of op het platteland in
speciale samenwerkingsverban
den. Dat er dan minder wordt
doorverwezen naar volgende
(en duurdere) vormen van ge
zondheidszorg blijkt uit de re
sultaten van het gezondheids
centrum in Hoensbroek (Lim
burg), aldus prof. Dokter. Het
aantal verwijskaarten ligt daar
aanzienlijk onder het Neder
landse gemiddelde, terwijl in
Limburg gemiddeld juist meer
wordt verwezen. Een sterke
aanwijzing, meende hij, voor
de stelling dat een huisarts in
teamverband een betere zorg
kan verlenen.
PARIJS, (Rtr. AP) Vijf en zestig
procent van de Fransen vindt, dat
Frankrijk het risico moet nemen van
een olieboycot als dat het gevolg zou
zijn van Franse solidariteit met ande
re EEG-landen. Als Frankrijk zijn
olievoorraden met de EEG-partners
zou moeten delen, dan heeft men daar
Arabische represailles voor over.
Dit blijkt uit een opinie-onderzoek,
waarvan de uitslag gepubliceerd is in
het weekblad 'Express. Het onderzoek
toonde ook aan, dat volgens een meer
derheid van de Fransen hier de rege
ring zich achter het Nederlandse
standpunt moet stellen in de olie-cri
sis. Van de ondervraagden had 70 pro
cent benzinerantsoenering, geringere
verwarming van de huizen en een
economische crisis over voor de Euro
pese solidariteit.
ENSCHEDE Het cosmetica-concern
Acis Moira Shira in Enschede gaat
haar activiteiten in Nederland, België
en Duitsland per 1 januari 1974 beëin
digen. In de Nederlandse vestiging be
tekent dit ontslag voor 280 medewer
kers in vaste ddenst en voor zevendui
zend free-lance medewerksters.
De vestigingen in België en Duitsland
verzorgden de werkgelegenheid voor
nog eens enkele honderden, meren
deels vrouwelijke werknemers. Acis
Moira Shira is een dochteronderne
ming van het Westduitse Preussag-
concern, dat zich voornamelijk op het
gebied van kolen- olie- chemie en
staalexploitatie beweegt.
Hoewel er nog een kleine kans be
staat, dat er alsnog een koper voor
het Nederlandse bedrijf zal worden
gevonden, moest de directie toch be
kend maken, dat het bedrijf het laat
ste jaar een verlies van vele miljoe
nen had geleden.
Volgens een bekendmaking van de di
rectie zal Acis Moira Shira alle ver
plichtingen ten opzichte van het per
soneel nakomen. Er is een sociaal
plan opgesteld, dat ten doel heeft de
gevolgen van de sluiting voor het vas
te personeel zoveel mogelijk te ver
zachten. Er zal een stichting in het
leven worden geroepen, waarin de
werkgever, de vakbonden en de on
dernemingsraad zitting hebben. Deze
stichting krijgt voor haar werk een
budget van 300.000 gulden.
Inmiddels heeft de directeur van een
ander Nederlands cosmeticabedrijf, de
heer C. H. Beyer van de firma Aran-
ka in Heerlen meegedeeld, dat hij
werk heeft voor de zevenduizend free
lance medewerksters van Acis Moira
Shira. De heer Beyer was vroeger ver
koopleider bij Acis Moira Shira. Hij
werd enkele maanden geleden ontsla
gen.
In het Groningse Brintil, gemeente
Zuidhorn, is vrijdagavond de 68-jarige
veehouder K. Mulder verongelukt. De
man, die op een fiets reed, werd van
achter aangereden door een auto.
'Ik maak nog gauw een paar
dingetjes klaar, 't Duurt zeker
nog drie kwartier, voordat jul
lie moeten gaan eten.'
/KWARTET MiAJANIDIAG 12 NOVEMBER 1973
BINNENLAND T3/K5
