Boekje over politiek
bestel is onvoldoende
QÊÊVresoleï
Ie hypotheek tot 130
m
magazine,
moet u toch eens lezen!
flisihsAil
Goedkoop& veilig op
de band
met de groene stip
timn
Gloednieuwe mortier
uit wrak Hollandia
Scherpere maatregelen
[raude wegenbelasting
'De wortels van de Nederlandse politiek'
Vrouw vermoord
in Den Haag
Twee jaar voor
lid Rode Jeugd
Rotterdam
gaat tegen
Boersma in
VOORDELIG EN VERTROUWELIJK GELD LENEN.
H. H. M. REYNEVELP, tel. 05760-34176^™
Werkgelegenheid in
Limburg valt tegen
Verdachten gepakt
van miljoenenroof
oude schilderijen
goed ontmoet
Ruim twee miljoen
stipendia van CRM
Boekdrukkunst uit
de vijftiende eeuw
Franse prijzen
voor literatuur
Minder lutheranen
in de wereld
Nieuwe boeken
BOEKEN*
Bestsellers
noi
--^OUV/KWlWIIET ZATERDAG 10 NOVEMBER 1973
BINiNiMNiLAiND
T9/K11
[et middelbaar onderwijs ontbeert node een niet al te diepgravend, vlot geschreven maar wel betrouw-
aar boekje over het heden en verleden van onze politieke partijen en over het politiek bestel waarin
partijen functioneren, een boekje dat bijvoorbeeld bij het vak maatschappijleer kan worden ge
mikt
h Journalist Louis Sinner (Algemeen
igblad), tevens raadslid voor D'66 in
et Brabantse Terheijden, heeft een
Mig gewaagd, zoen boek te schrij-
i. Hij heeft het zelfs nog iets mooi
en grondiger willen maken, door
hedendaagse verschijningsvormen
i de Nederlandse politiek te belich-
van hun geestelijke achtergronden
et i» een ambitieuze opzet waarin de
iteur helaas maar zeer gedeeltelijk,
onvoldoende Is geslaagd. Merk-
igerwijs is Sinners populaire
unenvatting van de Nederlandse
utkundige geschiedenis 'van Karei
e Grote tot koningin Juliana' nog
rt verdienstelijkst. (Al wordt daarin
et 'ambt van de overheid, om het
ms ouderwets te zeggen, tezeer ver
gald tot het vrijheidsbegrip; dat is
a liberale visie, maar daarom hoe-
a wij het nog niet mooi te vinden),
[aar Sinner heeft zich onvoldoende
jd gegund, zich in te leven dn wat er
rds de jaren dertig op ons politieke
rf is gebeurd. Met name het eind
d de jaren veertig en de jaren vijf-
I komen er dn zijn boek wel heel
tkaald af. De Indonesische kwestie
D bet vraagstuk rondom Nieuw Gui-
aa zijn de laatste werkelijk grote
irdbevingen in onze binnenlandse
ilitiek geweest, maar Sinner loopt er
chtlgjes over heen. Figuren als
«nme. Jan Schouten, Burger en
Bruins Slot bestaan nauwelijks in het
beeld dat do auteur oproept. De ge
schiedenis van de WD houdt hij Oud
op en begint in dit boek pas weer bij
Haya van Som eren en H. Wiegel, als
of Toxopeus en vooral Geertsema er
nooit zijn geweest.
Ongelooflijk
Over de confessionele partijen zegt
Sinner de meest ongelooflijke dingen.
Hier wreekt zich het duidelijkst dat
hij zich kennelijk heeft beholpen met
wat hij over de jaren dertig heeft ge
lezen. Om iets te citeren: 'confessione
le politiek die de spelregels van de de
mocratie respecteert, zou er in feite
alleen maar op gericht mogen zijn
een zodanige maatschappij in te rich
ten of in stand te houden, dat alle
soorten godsdiensten er zo vrij moge
lijk kunnen worden beleden en dat in
die samenleving niemand kan worden
gedwongen tot iets wat in strijd is
met zijn godsdienstige of zedelijke
normbesef. Deze grens is in Neder
land voor de confessionele politici
nog steeds onaanvaardbaar.'
Karikaturaal is ook wat de mo-leerlin-
gen bij het vak maatschappijleer over
de ARP uit het hoofd mogen leren:
'In de ARP-gelederen komt het over
heidsgezag nog steeds van God en dat
gezag mag dus niet met menselijke
maatstaven worden gemeten. Als de
ADVERTENTIE
luurivaarde eigen huis gewijzigd
an een verslaggever
MSTERDAM Minister Duisenberg heeft een wetsontwerp aan-
ekondigd dat het tegengaan van fraude bij de motorrijtuigenbelas-
zal verscherpen.
leze maatregel zal moeten leiden tot
en hogere opbrengst die moet bijdra-
en aan de compensatie voor het ver
van ongeveer veertig milj, gul-
i door de mindere verhoging van
huurwaarde van de eigen woning
ij de inkomstenbelasting. Het wets-
itwerp zal de Kamer spoedig berei-
en. Een ambtelijke werkgroep is in-
esteld om na te gaan hoe een effec
tieve controle mogelijk is tegen ont
duiking van belasting door de 'kleine
beunhazerij' (het in de avonduren en
in het weekeinde verwerven van ne
veninkomsten).
Volgens het voorstel van minister
Duisenberg wordt de netto-huurwaarde
van het eigen huls nu als volgt vast
gesteld (zoals gemeld wordt de ver
hoging ongeveer zestig procent);
waarde woning in
oorspronkelijke
gewijzigde
bewoonde staat
in 1973
voorstel
voorstel
0— 15.000
15.000— 30.000
150
150
150
30.000— 60.000
300
600
480
60.000—120.000
600
1.200
960
120.000—180.000
1.200
2.400
1.920
180.000—240.000
1.200
3.600
2.880
240.000—300.000
2.400
4.800
3.840
300.000—360.000
2.400
6.000
4.800
360.000 en meer
2.400
7.200
5.760
Godsgezant of hij nu Kuyper, Co-
lijn of Biesheuvel heet de vergade
ring betreedt, begroeten de trouwe
ARP-ers een door God aangewezen
man, aan wie men eerbied en kinder
lijke aanhankelijkheid verschuldigd
is.' Sinner houdt niet van confessione
le partijen, dat is wel duidelijk. Maar
dat had hem er toch niet toe hoeven
te dwingen, deze onzin aan de druk
ker prijs te geven.
En tenslotte: dat de voorletters van
Biesheuvel niet B. J. maar B. W. zijn
en dat De Gaay Fortman niet met
twee maar met één n wordt geschre
ven is tot daaraan toe, maar Sinner
had moeten weten dat niet Jongeling
maar Laming in 1963 door de konin
gin werd geconsulteerd hoewel
naar achteraf bleek het GPV bij
de verkiezingen in werkelijkheid geen
kamerzetel had verworven.
P. L. v. E.
Louis Sinner; 'De wortels van de
Nederlandse politiek. De 42 politieke
partijen sinds 1848'. Wetenschappelij
ke Uitgeverij bv, Amsterdam.
Van een verslaggever
DEN HAAG De dertigjarige prosti
tuee Grietje Meljer-Veenstra is gister
nacht dood in haar kamertje aan de
Rosemarijnstraat in Den Haag gevon
den. Zij moet gewurgd zijn. Van de
dader ontbreekt elk spoor.
Het lichaam werd gevonden door
Grietje's man. Het echtpaar dat drie
kinderen (drie, vier en zes jaar)
heeft, woont aan de Paviljoensgracht,
vlak bij het bordeeltje waar de vrouw
een kamertje had. Gewoonijk kwam
de vrouw 's nachts om twee uur thuis.
Toen zij er om vier nog niet was,
ging haar man op onderzoek uit Vol
gens de politie is er niets geroofd.
Om het lichaam van de vrouw zaten
nog een gouden horloge en enkele
gouden sieraden. Zij was alleen in het
pand toen de misdaad gepleegd werd.
Van een onzer verslaggevers
DEN BOSCH Het gerechtshof in
Den Bosch heeft gisteren het lid van
de Rode Jeugd, Luciën van H. tot
twee jaar gevangenisstraf veroordeeld
met aftrek. Dat betekent dat Luciën,
die nu ongeveer een jaar in de gevan
genis doorbrengt omdat zijn vingeraf
drukken voorkwamen op een zakje
poedersuiker en omdat hij lid is van
de Rode Jeugd, nog een jaar lang in
de cel zal moeten doorbrengen. De
verdediger van Luciën, mr. P. H. Bak
ker Schut zal in cassatie gaan bij de
Hoge Raad.
President mr. W. van Roosendaal leg
de gisteren omstandig uit waarom Lu
ciën wel degelijk strafbaar moet wor
den geacht Uit het bijzonder nauw
keurig ingezettte technisch onderzoek
van de politie en het rijkslaboratori
um in Den Haag is duidelijk komen
vast te staan dat verdachte op de
hoogte geweest moet zijn van de in
houd van de pakketten die bij hem
werden aangetroffen.
De bewering van de politie of de Bin
nenlandse Veiligheidsdienst iets te
maken zou hebben gehad met het
plaatsen of het maken van de in
Utrecht gevonden tijdbom, noemde de
president zonder meer absurd, omdat
gebleken is dat verdachte weigert de
naam te noemen van degene die hem
in Amsterdam de pakken met inhoud
zou hebben overhandigd en die vol
gens de verdachte misschien w1 een
provocateur zou hebben kunnen zijn.
Sociaal statuut
Van een
ROTTERDAM Tegen de zin
van minister Boersma heeft de
Rotterdamse gemeenteraad gis
ternacht besloten tot invoering
van een 'sociaal statuut' ('soci
aal vestigingsbeleid'), volgens
hetwelk alle bedrijven en in
stellingen die zich na 1 januari
op gemeentegrond vestigen of
die zich daar uitbreiden aan be
paalde sociale voorwaarden
moeten voldoen.
Het besluit komt erop neer dat
de raad zijn goedkeuring voor
vestiging of uitbreiding zal la
ten afhangen van het resultaat
van verplicht overleg tussen be
drijven en werknemersorganisa
ties. Het 'sociaal vestigingsbe
leid', een novum in ons land,
wordt van toepassing op bedrij
ven met vijftig of meer arbeids
plaatsen. Bij een aanvraag
moet een bedrijf een aantal ge
gevens aan B. en W. overleg
gen.
In de raad spraken verscheide
ne raadsleden zich uit vóór het
standpunt van minister Boers
ma, die eerst landelijk beraad
over deze zaak wenselijk achtte,
mede omdat het Rotterdamse
besluit een begin van een nieu
we ontwikkeling zal kunnen
blijken te zijn. De meerderheid
van de raad, gevormd door het
progressieve blok, was het ech
ter met de minister niet eens.
'We praten er al vier jaar over
en we hebben geen zin langer
te wachten met een sociaal ves
tigingsbeleid', zei PvdA-woord-
voerder W. J. van der Have.
'Als de minister het met ons
besluit niet eens is moet hij het
maar zien te vernietigen'.
ADVERTENTIE
LAGE LASTEN GEEN AFSL. PROVISIE GUNSTIGE VOORWAARDEN
mogelijk
39 102 49 123 92 86 1 37 95 65
MAASTRICHT Volgens de regiona
le raad voor de arbeidsmarkt in Lim
burg is minister Boersma te optimis
tisch over de werkgelegenheidssituatie
in Limburg. Uitbreiding van de ar
beidsreserve (mensen die werk zoe
ken) in Limburg ligt volgens de raad
voor de hand.
Oorzaken zijn de teruglopende bou
wactiviteiten in het Duitse grensge
bied, die een terugstroming van pen
delaars tot gevolg zal hebben en het
sluitingsproces van de mijnen in
Zuid-Limburg. In 1974 zal het slui
tingsproces voltooid worden met als
gevolg dat 3.500 arbeiskrachten zullen
afvloeien.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De Haagse politie
heeft twee mannen gearresteerd op
verdenking van medeplichtigheid aan
een in augustus gepleegde diefstal
waarbij uit een villa in Wassenaar
voor meer dan een miljoen gulden
aan schilderijen werd gestolen.
Gistermiddag kreeg de politpe een
anonieme tip, dat er bij een garage
aan de Boomsluiterskade met schil
derijen werd gescharreld. Nog geen
tien minuten later konden twee perso
nenauto's worden aangehouden be
stuurd door respectievelijk de 25-jari-
ge H. v.d. D en de 27-jarige J. E. O.
In een der wagens bevonden zich vier
schilderijen, terwijl later in voor
noemde garage nog eens vier doeken
werden aangetroffen. Al spoedig bleek
dat de kunstvoorwerpen behoorden
tot de In Wassenaar gestolen collectie,
die geheel bestond uit oude meesters,
zoals Vermeer, Maris, Ruysael en
Mauve. De doeken waren niet bescha
digd. De beide arrestanten zijn over
gebracht naar de Wassenaarse politie,
die vrijwel onmiddellijk begon met de
verhoren. Over het resultaat van de
eerste ondervragingen wil men echter
nog geen mededelingen doen.
Deze mortier werd in 1743 gemaakt door Cipriaan Crans, geschut-
gieter van de Amsterdamse kamer van de Verenigde Oost-Indische
Compagnie. Hij weegt 318 kilo en werd meegegeven op het schip
Hollandia dat in dat jaar een reis naar de Oost ondernam.
Het schip verging voor de kust van
St. Agnes (Scilly eilanden) met zijn
kostbare en nu historische bijzonder
interessante lading. Waaronder ook
deze bronzen mortier, die vermoede
lijk voor de krijgsmacht van de
V.O.C. in Azië was bestemd en die een
explosief projectiel een par honderd
meter ver kon werpen.
In het voorjaar van 1973 werd deze
mortier door duikers uit het wrak
van de Hollandia geborgen. Deze dui
kers stonden onder leiding van de
maritiem archeoloog en jurist Res Co-
wan uit Londen die zich de laatste ja-
Experimentenpot voor '74
DEN HAAG Het ministerie van
CRM stelt van CRM voor 1974 weer
een bedrag beschikbaar voor het uit
voeren van experimenten. In principe
is dit bestemd voor alle categorieën
van kunst, zowel voor kunstzinnige
vernieuwing van meer collectieve
aard als voor individuele uitingen en
experimenten. Aanvragen voor subsi
die dienen voor 15 januari 1974 bij
het ministerie van CRM, directie kun
sten, Steenvoordelaan 370, Rijswijk
(ZH), te worden ingezonden. De beno
digde formulieren zijn ook aan dit
adres verkrijgbaar. Voor de beoorde
ling van de aanvragen zal de raad
voor de Kunst worden ingeschakeld.
Gember yoghurt
\<z liter yoghurt
2 mon chou kaasjes
8 fijngesneden gemberbolletjes
gembersiroop
suiker
De kaasjes met de vork luchtig roeren
en vermengen met de fijngesneden
gember. U kunt ook gembersndppers
gebruiken. Dan de yoghurt erbij
en een flinke scheut gembersiroop uit
het potje. Zo nodig op smaak brengen
met suiker. Doe de yoghurt im des
sertschaaltjes en garneer ze met wat
overgebleven gembersnippers.
Menutip: Bouillon, osselapjes, Brus
sels lof, aardappelen, gemberyoghurt.
Koolraap schotel
1000 gram koolraap
15 gram boter
zout, paprikapoeder
400 gram rundvlees
aardappelpuree
nootmuscaat
2 grote uien
olie
De koolraap in reepjes snijden, was
sen en koken in ongeveer 25 minuten.
Even nastoven met boter en paprika
poeder. Het rundvlees koken of bra
den en laten afkoelen. Een luchtige
aardappelpuree maken - als het kan
van verse aardappelen - en deze op
smaak brengen met nootmuscaat De
uien in ringen snijden en lichtbruin
fruiten. In een vuurvaste schotel laag
om laag de aardappelpuree, het fijn
gesneden vlees, de aardappelpuree en
de koolraapjes doen. De schotel vijf
minuten in een hete oven zetten en
het geheel garneren met de gebakken
uien. (Recept van mevrouw J. Cou-
mou ui* Middelburg)!.
Menuti; Vermicellisoep, koolraap-
schotel, mütslaatje.
ADVERTENTIE
VU magazine is een maandblad waarin iedereen die belang srclt in de
denkwereld van vandaag interessante artikelen vindt over allerlei
onderwerpen waar de wetenschap mee bezig is.
Enkele voorbeelden van actuele onderwerpen in enige recente nummers:
•Waarom werken we eigenlijk? TTi i
•Aarde van mens of dier? VVlP QtlPn flflPf
•Gezondheidszorg in Nederland Oticlt
Bon no Een jaarabonnement
(januari t/m december)
bedraagt f 13,50.
Iedereen die nog dit jaar
een (geschenk)abonnement
aangaat, krijgt als extra
geschenk het buitengewoon
interessante boek
VU visies op mens en
maatschappij GRATIS:
206 pagina's paperback
(vastgestelde verkoopprijs
is f 10,75).
Ik geef mij op als abonnee op het VU magazine
Ik geef een abonnement cadeau
Mijn naam en adres
Naam en adres van ontvanger
Voor betaling wacht ik uw acceptgirokaart af.
In open enveloppe zonder postzegel zenden aan:
Vrije Universiteit; Antwoordnr. I77t, Amsterdam.
V U kunt ook bellen: 020 -482974.
ren een grote faam heeft verworven
op het gebied van de onderwater-ar-
cheologie.
De mortier staat nu sinds vorige week
In de afdeling Nederlandse Geschiede
nis van het Rijksmuseum in Amster
dam als belangrijke aanwinst voor ie
dereen te zien. Het is waarschijnlijk
het enige bewaard gebleven gloed
nieuwe, althans nooit gebruikte,
exemplaar van dat soort geschut
DEN HAAG Van het bedrag dat
het ministerie CRM komend jaar be
schikbaar heeft voor stipendia, toela
gen enz. aan letterkundigen, compo
nisten en choreografen (totaal
2.035.000) gaat het grootste deel
naar het fonds voor de letteren, nl.
1.600.000. Voor componisten belie
pen de stipendia in 1973 een kwart
miljoen; dit zal voor 1974 met
100.000 worden verhoogd. Aan op
drachten voor choreografen kan voor
1974 ongeveer ƒ85.000 esteed worden,
tegen 70.000 vorig Jaar.
Fournet directeur van
nieuw Frans orkest
DEN HAAG Jean Fournet, diri
gent van het Radio Filharmonisch Or-
kest en oud-dirigent van het Rotter
dams Philharmonisch Orkest, is direc
teur geworden van het 'Orchestre de
l'Ile de France' een nieuw groot
symfonie orkest dat zijn activiteiten
zal verdelen tussen Parijs en de om
geving van Parijs. Jean Fournet blijft
ook nog in ons land werkzaam als
gastdirigent bij het Concertgebouwor
kest en als leider van de Internationa
le Dirigentencursus te Hilversum.
UTRECHT In 1473 verschenen in
de oude Nederlanden, in Aalst en in-
Utrecht de eerste gedateerde gedrukte
boeken. Ter gelegenheid van dit feit
wordt er van 24 november tot 3 janu
ari in het Centraal Museum, Utrecht
de tentoonstelling '1473: Het begin
van de boekdrukkunst in de Neder
landen' gehouden. Een deel van deze
expositie met bijna 250 incunabelen
en handschriften uit de 15e eeuw was
eerder dit jaar te zien ln de Konink
lijke Bibliotheek Albert I te Brussel.
Het Centraal Museum heeft een en
ander evenwel aanzienlijk uitgebreid
met teksten, foto's, oude drukkersma
terialen, een reconstructie van een
oude drukpers e.d. Ook zullen er de
monstraties gegeven worden met de
pers en is er een audio-visuele toe
lichting.
PARIJS De Prix de la critique li
teraire is in Parijs toegekend aan
Pierre Barberis van de Ecole normale
supérieure in Saint-Cloud voor zijn
boek ove 'Le monde de Balzac'. Een
andere prijs, de Prix de l'éditlon cri
tique 1973 werd eenstemmig toege
kend aan Jean Bruneau, hoogleraar
aan de Harvard universiteit in de
Verenigde Staten.
AMSTERDAM Het totaal aantal lu
theranen in de wereld is gedaald. Vol
gens de zojuist verschenen statistiek
van de lutherse wereldfederatie zijn
er nu 73,3 miljoen lutheranen, 260.000
minder dan vorig jaar.
De ontwikkeling van de laatste tijd
toont een aanhoudende daling van het
ledental in enkele Europese landen
en in de Verenigde Staten, die niet
voldoende gecompenseerd wordt door
de groei van kerken in Afrika en
Azië.
De meest opvallende daling ls te zien
in Oost-Duitsland. In dit traditioneel
lutherse land (voor de oorlog was
hier 80 tot 90 procent luthers) staan
nu nog maar 7,7 van de 17 miljoen
•inwoners als luthers geregistreerd.
Dat is dan weer 860.000 (11 procent)
minder dan vorig jaar, door overlij
den en uittreden. Ter vergelijking: in
West-Duitsland nam het aantal luthe
ranen met 2,8 procent toe.
Andere landen met een aanzienlijke
achteruitgang vax het aantal luthera
nen zijn de Verenigde Staten, Zwe
den, Noorwegen, Tsjechoslowakije en
de Sowjetunie. Anderzijds is er een
sterke groei van de lutherse kerken
in Tanzanië (in één jaar 40.000 men
sen erbij), Indonesië (37.000 meer),
India en Ethiopië.
Prentenboekjes: Voorburg, Noordwij-
kerhout en Nootdorp. Uitgave: Euro
pese Bibliotheek ZaltbommeL
C. H. Voorhoeve heeft andermaal een
hoeveelheid kostelijke oude prent
briefkaarten en foto's bijeengebracht
over het verleden van Voorijurg. Om
dat er bij de eerste uitgave materiaal
te over bleek te zijn, kon een tweede
deel niet uitblijven. 'Voorburg in ou
de ansichten deel H' bevat meer
dan 100 afbeeldingen, vooral ook van
personen en groepen. (Prijs: 19,90).
'Kent u ze nog de Noordwijkerhou-
ters' besteedt aandacht aan inwoners
van Noordwijkerhout in de vooroor
logse jaren. Veel kinderen op school
foto's, die nu grootouders of overgroot
ouders zijn. P. A. Warmerdam zorgde
voor de samenstelling. Een 'Ode aan
Noordwijkerhouf van B. Verschoot,
besluit dit album van bijna 80 afbeel
dingen. (Prijs: 21,90).
H. C. B. Starmans laat 'Nootdorp in
oude ansichten' voorafgegaan door
een uitvoerige beschrijving van de
periode 1900-1930, met daarbij een
beeld van de loop der bevolking. Veel
karakteristieke prentjes van het vroe
ger duidelijk agrarische dorp. Prijs*
ƒ17.90. Rf*
ADVERTENTIE
1LE0NIDAS
PRIJSCOURANT 1913
Van stoommachlent|es voor 85 cent
tot 'scherts'-ertlkelenoen
kostelijks facsimile uitgave vm
een poslordercatalogue uit 19M
IK80
2 50IDEEEN VOOR DE
IAANLEGIVAN UWTUtN
Grebe/Jaehner
rijk gonitistreerd. 19,90
3 GROOT INDONESISCH
KOOKBOEK
on onbekend#
Indonesische gerechtanl Mat 180
Illustraties en kleurenplaten29,90
4 WAARNEMING EN
WERKELIJKHEID
Herbert Schober/
Ingo Rentschlor
Optische misleidingen In Weten
schap en Kunst Geïllustreerd, 19,90
5 DE NIEUWE CENTURIONS
Joseph Wambaugh
Politieroman apelond Iri do harde,
maar lovend# atad Los Angeles.
6 LEGENDEN VAN DE ZEE
Michael Brown
Over zeemeerminnen én zee
monsters, bijgeloof en le
7210.000 PUZZELWOORDEN
Dr. H. J. Verschuyl
Een puzzelwoordenboek, waarfn
tevens veel gevraagde rubrieken
werden opgenomen, f 14,90 töt
20 nov., .daarna 18,90
8 KAAP HOORN
Alan Villlers
Mat 70 foto's, 12 facsimile-afdrukken
uit logboeken en 8 kaarten. De
met Kaap Hoorn. 32,50
9 IK EIS DE DOODSTRAF
Heinz G. Konsallk
Een boelond work over één dar
beklemmendste problemen dar
hedendaagse rechtspraak. 18,90
-ffl DUIVEN EN HAVIKKEN
■Vr Brian Freemantle
BIJ Iedere boekhandel verkrijgbaar
•Ultg^Hollandia-Lultlngh-Skarabea