KERKEN IN DELTA
GAAN DENKEN
OVER DE TOEKOMST
8
fatolil
Uit de kerkbladen
Wegwijs in de bijbel
WEG
WIJS
MAKEN
Vandaag
Gesprek niet
alleen voor
activisten
Zaligverklaring Johannes:
al 12.000 pagina's klaar
Nieuwe boeken
Trouw
K wart et
Ware oecumene
begint in
Jeruzalem
TROUW/KWARTET MAlAOTHAG 5 NOVEMBER 1973
KERK
T2/KJ
SCHIEDAM Toen in 1971
grote plannen voorlagen voor
een reusachtig industriegebied
rond de mondingen van de gro
te riv ieren, waren het de kerken,
die als enige in de hoorzitting
van de kamercommissie verzet
aantekenden, omdat de mens in
de knel dreigde te komen.
De kerken hebben het niet laten zit
ten bij dit verzet. Er is een interker
kelijk deltaberaad tot stand gekomen,
dat deze herfst en winter in gespreks
groepen de kerkelijk georiënteerde
Delta-bewoners informatie geeft over
wat hun boven het hoofd hangt. Het
beraad heeft daarvoor een discussie-
boek 'Kleur bekennen m de Delta' sa
mengesteld.
In 1971 verscheen een rapport van de
rijksplanologische dienst, waarin de
toekomst van het gebied rond de zee
havens werd beschreven. Er moest
eerst 20.000 tot 40.000, later terugge
bracht tot 4.000 of 5.500 hectare in
dustriegebied bijeenkomen. De meest
enthousiaste planners droomden al
ROME (AP/Reuter) Zegslieden in hett Vaticaan hebben bekend gemaakt,
dat de eerste fase van de zaligverklaring van icijlen paus Johannes XXIII vrij
wel voltooid is. Deze eerste fase heeft meer dan vijf jaar geduurd. Er is een
dossier van getuigenissen samengesteld, dat meer dan twaalfduizend pagina's
telt. Het bevat onder meer getuigenissen van president De Gaulle en van de
vroegere Duitse ambassadeur in Turkije Franz von Papen. Johannes was, voor
hij paus werd, onder meer diplomaat van het Vaticaan in Istanboel en in Parijs
Ook worden twee wonderen beschreven, die aan de tussenkomst van Johannes
worden toegeschreven.
Autoloze zondag (4)
Als winkelier kreeg ik een klant, die
door de boycot en als gevolg daarvan
door de autovrije zondag ernstig ge
dupeerd werd omdat deze op zondag
zijn boterham langs de weg moet ver
dienen. De man klaagde niet maar
wilde zich bij het regeringsbesluit
neerleggen om zo het algemeen be
lang te dienen. Maar nu. hoe is het
mogelijk, krijgen de sportmensen dis
pensatie en mogen zich met bussen
naar het voetbalveld laten vervoeren.
Mijn vader zal zondag alleen voor het
bejaardentehuisraam zitten kijken,
geen bezoek, geen ritje, de rijdende
patatkraam zal geen boterham verdie
nen, het vermaakcentrum waar ik
zondags met de kinderen naar toe ga
zal geen bezoekers ontvangen, en zo
kan ik de rij lang en indrukwekkend
maken. Maar het voetballen moet
doorgaan. De regering deinst terug
voor het kapitaal wat hierin omgaat
en verleent dispensatie. Is dat de
stem van de arbeid, waar Den Uyl de
voorman van is?
Haarlem
F. v.d. Wolf
Autoloze zondag (5)
Door zondag niet te rijden spaart u
15. Door minder snel te rijden en
niet noodzakelijke ritten te schrappen
spaart u per week 10. Dat is totaal
reeds 25, afgezien van de bezuini
ging op verlichting en verwarming.
Door het overmaken van de besparing
aan de Collectieve Israël Aktie, keert
u het boycotwapen van de olie-sjeiks
om: minder olie meer geld voor Is
raël!
Ermelo
G. Teunisse Jr.
Marxist
Dr. Karei Rapp ken ik niet; als
Trouw mij informatie verschaft over
de 'plaatsvervanger* van dr. Binder,
rector van de theologische opleidings
instituten in Cluj en Sibiu, ben ik
daarvoor dankbaar. Die informatie
wordt echter niet gegeven door de
kop 'Theologisch onderwijs in Roeme
nië in handen van overtuigd marxist',
door insinuerend gebruik van aanha
lingstekens en het citeren van een
uitspraak van ds. R. Wurmbrand. De
auteur gaat echter onvervaard verder
met de constatering, dat dr. Rapp
ruimschoots de tijd heeft voor marxis
tische oriëntering en ervoor zal zor
gen dat de studenten in de pas lopen.
Over de verhouding kerk-staat in oost-
Europa (of in Zweden, of Portugal, of
Zaïre om maar een paar dwarsstra
ten te noemen) kunnen verstandige
dingen gezegd worden. De retorische
vraag aan het slot ('Wie gelooft nog
in de scheiding van kerk en staat in
Roemenië?') lijkt me niet verstandig.
Amsterdam
O. van Luyn
Zekerheden
A. J. Klei schrijft in Tr/Kw. van 7
okt.: Protestanten en rooms-katholie-
ken zitten beteuterd bij de brokstuk
ken van hun zekerheden neer. Gaat
de heer Klei er dan aan voorbij, dat
katholieken en protestanten wekelijks
hun Credo belijden? En is dat niet
iets anders dan neerzitten bij brok
stukken van zekerheden? Wat zou Je
zus Christus anders wel van ons,
kerkmensen moeten denken!
Abcoude
Joh. C. Jansen
Midden-Oosten (38)
Nog elke dag wordt het er bij ons in-
gehamerd, dat Israël onder de voort
durende dreiging leeft om van de
kaart geveegd te worden. Ik heb sinds
1967 vier maal temidden van Palestij-
nen, Jordaniërs en Syriërs gewoond
en ik heb nimmer dreigende taal je
gens Israël of andere bevolkingsgroe
pen gehoord. Wèl scherpe kritiek op
het politieke Zionisme. Wij geloven
toch ook niet serieus, dat de uit
spraak 'ze hebben er nog niet genoeg
vergast', die je in Nederland nog wel
opvangen kunt, representatief zou zijn
voor de gevoelens van het Nederland
se volk?
Oegstgeest
mej. C. C. A. Burggraaff
van twee industriegebieden: een rond
Rotterdam en een ander rond het
Westerschelde-bekken. Met daar
tussen in een groen hartje van enkele
Zeeuwse eilanden voor de ontspan
ning van de werkers in de welvaarts
delta's.
Verzet
De hervormde jeugdraad vroeg zich
af, hoe de mensen dit alles zouden
moeten verwerken. In de hoorzitting
van de kamercommissie legden de
kerken hun bedenkingen en bezwaren
op tafel. De kerken stonden vrijwel
alleen in hun afwijzing van de voor
stellingen van de planologen. Als je
zoveel industrie naar jo toetrekt, dan
moet je ook aan de menselijke kant
denken. Daar ging het rapport aan
voorbij. Een zeehaven heeft een hoog
rendement, maar alleen zolang je de
schade, toegebracht aan de mensen en
het milieu niet telt.
Hierop wezen de kerken en de plano
logen hadden geen weerwoord. Maar
hier lieten de kerken het niet bij zit
ten. eZ lieten een film maken over de
delta en zijn toekomst. Deze bracht
een bewustwordingsproces op gang.
Dit proces heeft nu een vervolg ge
kregen in de vorm van het genoemde
boekje voor gespreksgroepen 'Kleur
bekennen in de Delta'. Het is
geschreven door een groep mensen en
het geeft op een simpele en verant
woorde manier die informatie, die je
nodig hebt voor een gesprek in een
groep. Die gesprekken ook al op gang
te komen, gestimuleerd door de secre
taris van het interkerkelijk deltabe
raad, de heer J. P. Suverein.
Met hem had ik een gesprek, samen
met mevrouw C. A. de Ruijter-de
Zeeuw, de voorzitter, van het deltabe
raad ds. H. Strating van het hervormd
samenwerkingsorgaan in Middelburg
en de heer K. Vromans van het dioce
saan instituut jeugd en jongeren van
het bisdom Breda.
De mensen van industrie en reclame proberen ons dag in dug uit dingen te laten kopen.
met kleur bekennen.' Mevrouw De
Ruijter: "Heit is de bedoeling dat dit
reeds bestaande groepen zijn, zoals
kerkeraden, catechisatiegroepen, scho
len en dergelijke. Maar er mag ook
wel een groep speciaal opgericht wor
den, al is dat niet het primaire doel'
De actie duurt tot maart volgend jaar.
Er wordt dan een eindmanifestatie ge
houden, waar Marga Klompé het
Geen rotzooi
De redactie behoudt ilch het recht voor haar
trr opname In deze rubriek toegezonden me
ningsuitingen verkort weer te geven. Bil pu-
bllknlle wordt mei de nnam van de inzender
ondertekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan hel secretariaat hoofdredactie
Trouw/Kwartet, postbus 859, Amsterdam.
CHU
Met zijn artikel in de C.H. 'Nederlan
der', heeft dr. Kruisinga het CDA in
de praktijk de rug toegekeerd. Hij
heeft bewust en langzaam maar zeker
geweigerd te voldoen aan de in juni
geformuleerde consequentie van het
meedoen aan het CDA, nl. dat er een
heid moest komen over de partner
keus op langere termijn. De twee an
dere deelnemers aan het CDA zullen
nu, wil er nog iets van de geloofwaar
digheid van hun opzet overblijven,
het feit moeten aanvaarden dat do
CHU zich heeft losgekoppeld. Aan de
dubbelzinnigheid van het CDA moet
nu een eind komen. Zo kan men de
verkiezingen niet tegemoet gaan. Het
kabinet Den Uyl is natuurnoodzake
lijk de inzet van de volgende verkie
zingen.
Amsterdam
J. W. E. Rlemens
Autoloze zondag (3)
Moeten wij de landen, die ons van
olie uitsluiten, eigenlijk niet dank
baar zijn omdat zij ons ongewild een
les lezen, die beter werkt als menige
actie voor de gelijkheid en de rechten
van de mens? Wanneer we gezamen
lijk op de bus staan wachten, wordt
de onderlinge verhouding tussen alle
rangen en standen gemoedelijker en
hebben we misschien ook weer wat
meer tijd voor elkaar. Juist dit soort
tegenslagen brengt de mensen dichter
tot elkaar en men komt tot het besef,
hoe afhankelijk we eigenlijk zijn. In
dien we deze levenshouding, die diep
in ons volk aanwezig is, wederom
naar buiten tonen, laten wij de we
reld zien waarin een klein land groot
kan zijn.
oeldijk
J. C. Kohier
De actie van het deltaberaad heeft als
doel het denkproces voort te helpen.
Mevrouw De Ruijter: 'We willen het
fatalisme doorbreken'. Ds. Strating:
'Je kunt op basis van allerlei overtui
gingen naar de dingen kijken. Wij wil
len proberen dat aan de hand van de
bijbel te doen. Een heleboel mensen
zeggen dat het toch maar een rotzooi
is. Maar dat bedoelt de bijbel niet. De
Heer vindt het nu eenmaal geen rot
zooi. Wij willen de mensen op weg
helpen, die dat ook vinden. We willen
de mensen helpen vanuit de bijbel
het werk in hun omgeving ter hand
te nemen. Mevrouw De Ruijter: Er
gebeuren hier niet zulke verschrikke
lijke dingen als in het Midden-Oosten,
maar er zijn hier toch ook grote
problemen. De onmenselijking van de
mens in de industrie. Dat is net zo
goed zonde als wat in het Midden-Oos
ten gebeurt. Dat gepraat over Rotter
dam dat maar doet waar het zin in
heeft, of de cultuurtechnische dienst
of noem maar op van die overheidsor
ganen die maar doen, dat gepraat is
onbijbels'.
Klompé
De hervormde kerk beschikt in de
persoon van de heer Suverein over
een inventieve en vasthoudende actie
leider. Hij is het die veel van de idee
ën levert, zoals de naam van de ge
spreksgroepen. Die noemt men 'della-
denkgroepen.' Dit jaar heet het delta-
denkjaar. Verwacht wordt dat er zo'n
150 tot 200 groepen aan de gang gaan
Van een onzer redacteuren
'Wegwijs maken' is de jongste uitgave van het Nederlands Bij
belgenootschap, een oefening niet groepen in het begrijpen en
doorgeven van de bijbel. Thema: het verhaal van Filippus, die
zelf ook aan de kamerling de vraag stelt: Begrijpt u> wat 11
daar nu in Jesaja leest? Het gaat zo.
Drie kwartier moeten vier groepen
zich met verschillende opdrachten
bezighouden. Onder meer deze:
Stelt u voor, dat in plaats van
Filippus een en ander moest uit
leggen, zoudt u van daaruit Jezus
ter sprake kunnen brengen? Hoe
zoudt u op een audiëntie bij de
Koningin verslag hebben uitge
bracht? Vertel het verhaal eens
alsof het in deze tijd was gebeurd?
Tenslotte moet een groep het ver
haal ook in diverse vertalingen
lezen: Statenvertaling plus kantte
keningen, New English Bible, Bu-
ber/Rosenzweig, Groot nieuws voor
u. Een oefening, die kan leren on
derscheiden tussen wat de schrij
ver van de Handelingen hier zegt
en wat wij, vaak onbewust, ge
neigd zijn in de tekst te leggen en
eraan te te voegen.
Na deze voorbereiding komen de
groepen bij elkaar om elk een pre
sentatie van hun opdracht te ge
ven, wat tenslotte tot evaluatie
moet leiden. Om de leider niet te-
zeer te doen domineren, kan de
groep die de tekst zo grondig gele
zen heeft als 'schriftgeleerden' op
treden door kritisch en corrige
rend te commentariëren.
Praktisch is dat het boekje alles
bevat wat de groepen nodig heb
ben. zodat geen andere bronnen
nodigl zijn. Even praktisch ds dat
de deelnemers thuis niets behoe
ven voor te bereiden, want hoe
weinig komt daar immers in de
praktijk van terecht? 'Wegwijs ma
ken' is als de eerste praktische uit
werking te beschouwen van de
fundamentele gedachten, die dr.
Hans Ruedi Weber (van de wereld
raad van kerken) daarover in zijn
boekje 'Bijbelstudie-experimenten',
eveneens van het NBG, ontvouwde.
Het boekje is goedkoop en kost bij
20 exemplaren en meer maar de
helft van de prijs.
Wegwijs maken, een oefening In
bijbel verstaan en -doorgeven.
Prijs 1,50, bestelno. 104827, te
bestellen bij NBG, Haarlem, giro
nummer 63635.
woord zal voeren.
Intussen heeft de heer Suverein een
hele structuur van contactpersonen op
poten gezet, die verspreid wonen over
de hele Delta en behoren tot de drie
deelnemende kerken. Er zijn inmid
dels zo'n tweehonderd medewerkers.
Onder hen wordt een speciaal krantje
verspreid dat elke week het actuele
campaignenieuws brengt aan de mede
werkers. Jongeren hebben een caba
retprogramma gemaakt en voeren her
en der hun voorstellingen op.
Het is nauwelijks voor te stellen dat
al de werkzaamheden, die n-u in de
kerken in de delta begonnen zijn, vol
gend voorjaar weer voorbij zullen
zijn. De heer Suverein: 'Misschien
schakelen we van het delta-denkjaar
wel over in het delta-doel jaar'. Me
vrouw Da Ruyter reageert hierop: 'ik
ben niet zo doe-erig. Maar het staat
vast dat we deze zaak verder moeten
concretiseren. Anders blijft het onbe
vredigend. Maar we moeten wachten
wat er uit die groepen komt Wij
kunnen niet uitdokteren wat de men
sen verder moeten doen. Wij hebben
natuurlijk onze gedachten over wat er
zoal moet gebeuren, maar misschien
zit het de mensen wel veel hoger dan
wij denken. Mevrouw De Ruijter is
lid van de provinciale planologische
commissie vindt het een beetje mak
kelijk om op tc roepen tot soberheid
enz. 'Ik vind het niet zo simpel om de
gewone mensen hier nu maar te zeg
gen: Jongens nu gaan we de buikriem
een beetje aanhalen, want dat wil de
bijbel. De kerken hebben dat gedaan,
toen er werkelijk armoe was. Daar
moest je toen van de bijbel in berus
ten. Als we nu de welvaartsgroei moe
ten afremmen, dan betekent dat tege
lijk voor ons dat we moeten werken
aan de gerechtigheid. Want degenen
die nu aan de onderkant van de wel
vaart zitten moeten niet weer het
loodje leggen. Er moet een inkomens-
en machtsnivellering komen.'
Als het gesprek eigenlijk al ten einde
is, zegt mevrouw De Ruijter nog: 'La
ten de mensen vooral niet denken dat
in de Deltadenkgroepen nu weer alle
maal linkse mensen moeten komer.
die je toch overal tegenkomt. De ge
spreksgroepen zijn bedoeld voor het
gewone doorsnee kerklid.
De illustraties bij dit artikel zijn van
Plm Mürer en ontleend aan de bro
chure Kleur bekennen in de Delta.
ISRAEL ZEGENT EGYPTE
Bij de familie die Jozef aan de Farao
voorstelde was blijkbaar niet zijn va-
der, Jakob. Die krijgt een aparte aan-
dacht Tegen onze al te nivellerende
kuituur in is het goed op die dingen
te letten. Jakob is de stamvader en
met hem converseert de Farao meei
persoonlijk. Hij informeert naar zijn
ongetwijfeld hoge leeftijd. Jakob doet
zich niet mooier voor dan 't is. Hij
nog niet zo oud, pas honderd dertij
jaar, en dat dan natuurlijk in verge
lijking met zijn vader en grootvader
die respectievelijk honderdtachtig en
honderdvijfenzeventig jaar -werden
Bovendien worden zijn jaren ge
kenmerkt door 'vreemdelingschap',
een zwaar woord voor iemand als Ja
kob, staande voor deze gesetteld*
man. Hij bekent zichzelf een zwerver
te zijn, een doolaard over de aarde
Jakob is wat somber over zijn leven
Wordt hij gekweld door invaliditeit?
Wegen hem de histories met zijn kin
deren zwaar? Het zou allemaal geen
wonder zijn. Op zo'n vraag gaat heel
zijn leven even, in een flits, aan hen
voorbij. Jaren van vreemdelingschap.
Goed, daar is iets gunstigs in, een
mens moet hier ook vreemdeling zijn
en niet al te zeer 'zuhause', maar daar
zal deze aartsvader wel niet aan ge
dacht hebben. Hoewel? Het vervolg
werpt op deze sombere uitlatingen
toch een merkwaardig licht Hij
zegent de Farao. Met welke woorden
weten wij niet maar wij zien een ge
baar van handen die als 't ware iets'1
goeds naar de Farao toeduwen en we
zien dat hij spreekt al verstaan wiji
de woorden niet, maar het moeten
goede woorden zijn, woorden die een!
wens inhouden ten overstaan van die
God, die deze man al die jaren geleid|
h^eft. Jakob is sterk in het zegeneiy
dat zullen we later nog meer zien
Dat is ook een opdracht aan de fami
lie van Abraham. Ze moeten een zegen
zijn. Daarin bestaat de aard van deze
clan, van dit volk. Als ze dat nietl
meer zijn is er iets fundamenteel
mis, dan beantwoorden ze niet aan d»j
verwachtingen van God die ze riep
om vreemdelingen op aarde te zijn
Zegenende vreemdelingen. (Genesii
47. 7-12).
Fijne keuken uit alle landen, door II,
Holthausen. Uitgegeven voor Royco
door Wolters-Noordhoff te Groningen
2.50 bij inlevering van 5 Roycoze
gels, 48 blz.
Woede, herkennen van en omgaan
met toorn, door L. Madow. Uitgave
Bosch en Keuning, Baarn in de serie
'Psychiatrie van alle dag'. 100 blz,
9.50.
Beroepen in actie, bijdrage tot een
beroepensociologie, door A. L. Mok.
Uitgave Boom, Meppel, in de serie
'Socic logische oriëntatie' 140 blz
12.50.
Pleidooi voor een algemene wet ge
zondheidszorg door mr. dr. H. L
Kunneman. Dit boekje (61 blz) i«
uitgebracht door R. P. Support Group
nv te Amsterdam.
Hervorming van de onderneming, met
bijdragen van o.a. drs. A. A. van
Ameringen, dr. G. H. Bast, ir. B. F
Schroder. Een publikatie van het Ne
derlands Gesprek Centrum. Uitg
Bosch en Keuning, Baarn. 98 blz
8.90.
Uitingsvrijheid, met bijdragen van
o.a. prof. mr. P. J. Boukema. mr. dr
R. A. P. Dresen SJ, drs. J. G. v.d
Pleog, mr. H. B. J. Waslander. Eei
publikatie van het Nederlands Ge
sprek Centrum Uitg. Bosch en Keu
ning,- Baarn 49 blz, 4.90.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor ü.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
De gereformeerde predikant drs. R.
Strijker poneert in Iladderech, blad
van messias-belijdende joden, zeven
stellingen over Israël:
1) Jezus is niet los verkrijgbaar, los
van zijn volk;
2) Laten de joden de joden bekeren.
Wij hebben genoeg aan onszelf, aan
onze radikale bekering tot Jezus èn
zijn volk:
3) Hoe joodser ons denken, hoe chris
telijker wij worden:
4) Alleen als we lijden óón Israël (is
ook schuldbe-lijden) kunnen wij lij
den mét Israël en solidair zijn tot het
uiterste;
5) Een platonische liefde voor Israël
zonder werkelijk engagement met dit
volk in dit land, is griezelig gevaar
lijk;
6) De ware oecumene begint in Jeru
zalem en niet in Rome of Genève;
7) Wie kiest voor Israël, kiest voor de
palestijnen, 100 pet voor Israël is 150
pet. voor de palestijnen.'
Ds. Allan Boesak een Zuidafrikaan,
die momenteel in Kampen studeert,
schrijft in Voorlopig over de zwarte
theologie:
Zwart
'Betekent zwarte theologie een exclu
sivisme waar alleen zwarten in thuis
horen? Een soort theologische apart
heid die we afgekeken hebben bij on
ze blanke leermeesters en nu conse
quent doorvoeren? Sommigen zeggen
zelfs dat zwarte theologie alW banden
van cummuntcatie tussen blanken en
zwarten afsnijdt Hoewel de verlei
ding groot is hier te vragen 'wat voor
soort communicatie?' kan ik er hier
niet op ingaan. Dit moet echter ge
zegd: zwarte theologie zoekt de belof
ten van het evangelie voor zwarte
mensen in hun zwarte situatie. Het
behoort duidelijk te zijn dat geen
blanke hier woorden voor kan heb
ben. Dit betekent echter niet, dat de
blanke buiten staat, of dat hij hier
'niets mee te maken heeft' Dat kan
per definitie niet! Zwarte theologie' is
een theologie van bevrijding voor
zwarten zowel als blanken. Geen blan
ke christen kan genieten van de vrij
heid die in Christus Jezus is' zolang
hij broeders en zusters in ketens
houdt. Zolang hij mij vernedert en
uitbuit, 'is zijn vriendelijkheid niet al
le mensen bekend.' Wat ik zeggen wil
is: de blanke is evenzeer slachtoffer
van zijn systeem als de zwarte, zij het
dan op verschillende manier. De be
vrijding van de zwartman kan. moet
zelfs, de bevrijding van de blanke be
tekenen. Ik moet mijn zwartheid ont
dekken in het licht van het evangelie
dat ik een waardig schepsel van
God ben, bestemd om een bijzondere
rol tc spelen in de wereld. Mijn
zwartheid is van God, die is waardig,
die is geweldig! Mijn verantwoorde
lijkheid is om toe te zien dat mijn
zwartheid niet, dat wil zeggen nooit
weer teken van minderwaardigheid en
minder-mensheid wordt. Evenzo moet
dc blanke zijn blankheid zien in het
licht van het evangelie en de volle
consequenties ervan! Anders dan Co
ne nodig ik de blanken uit niet zwart
te worden, ten minste niet in de eer
ste plaats, maar eerst te zrdn wat hun
blankheid betekent Van daar uit
wordt een gesprek zinvol. Eerst dan
kunnen ze met ons 'zwart' zijn. Het is
inmiddels duidelijk dat 'zwart' hier
niets met huidskleur te maken heeft,
vandaar dat in zwarte theologie Gód
zwart kan heten.'
Projecten
Waarom zouden we in het binnen
lands diakonaat niet net als in het
werelddiakonaat gaan werken met
projeotenlijsten, vraagt J. de Haan in
de Groninger Kerkbode:
'Er liggen binnen de eigen regio of
binnen de eigen landsgrenzen ook
'projecten' (vroeger vaak door parti
culieren. verenigingen of stichtingen
als 'werken van barmhartigheid' opge
zet voor volksgroepen, die voor de ei
gen levensmogelijkheid en ontplooiing
bijzondere zorg en begeleiding nodig
hadden) die het vandaag de dag nog
moeten hebben van wat leden, dona
teurs of anderen jaarlijks of inciden
teel aan giften ter beschikking stel
len. In de weg, waarin het werd opge
zet en uitgroeide, werkten zij, elk op
eigen houtje, onder de mensen, om de
financiële inkomsten op te voeren. Dat
gebeurt veelzins nog. Maar niet altijd
zijn de inkomsten, langs deze weg ver
kregen, toereikend om te kunnen
doen wat er gedaan zou moeten wor
den.
Is er zo vraag ik me af op regi
onaal en landelijk niveau in doelge
richte interkerkelijke diakonale sa
menwerking wel eens iets gedaan
om, met volledige inspraak van de be
heerders van dit soort 'projecten', tot
een algehele inventarisatie te komen,
tot een concreet inzicht van wat aan
investering nodig zou zijn, willen zij
optimaal ten behoeve van de betrok
ken volksgroepen, kunnen gaan func
tioneren? Om op grond daarvan te be
kijken welk aandeel de kerken samen,
als realisatie van haar diaconale roe
ping, zouden kunnen bijdragen? Een
aanpak dus op de wijze van het we-
relddiaconaat, voor projecten, die in
derdaad in investeringsnood zitten en
voor welker concrete nood een beroep
zou kunnen word'dn gedaan pp de ge
meenten om daarin te helpen voor
zien. Dan zouden' in vele gevallen de
rammelende en wel ietwat bescha
mende collectebussen op straat en
aan de deuren op non-actief kunnen
blijven. Tenzij nog om allen, die zich
in diakonie nog nimmer verdiepten,
uit te nodigen tot een simpel gebaar
van bloot menselijke solidariteit. Ik
dacht zo, als de gemeenten eens per
jaar nu ook eens zó een concrete lijst
van projecten regionaal en landelijk
voor de neus kregen; zij meer inzicht
kregt'n waar en wat de nood is, een
samenvattend overzicht tevens van
wat in dit kader aan hulp nodig is.
Mijn ervaring is, dat onze mensen
minder op grond van abstracte uiteen
zettingen in beweging te krijgen zijn,
dan wel in reageren op tastbaar con
crete zaken.'
Rebellie
Confrontatie: het militante rooms-ka-
tholieke verontrustenblad, predikt
openlijk rebellie tegen de bisschop
pen:
'Mag men een vrijzinnige kerkdienst
bijwonen, omdat er gëen orthodoxe
meer is in de omgeving? Nee! Wat
moet men dan doen? Als de afstand
naar een orthodoxe weekendmis te
groot is, moet men via tv of radio en
authentieke eucharistieviering, inscha
kelen of de mis uit een gebedenboek
volgen In die diasporagebieden
met vreemd genoeg nog vele verlaten
gelovigen dient men katechisten ge
bedsdiensten te laten houden. Geen
kardinale, episcopale, pastorale ver
oordeling daarvan is acceptabel, want
het is een gebed van de Kerk zelf.
Immers de meeste bestuurders van
bisdommen, dekenaten, orden en con
gregaties, weliswaar officieel door het
kerkelijk gezag gehandhaafd, mag
Ds. Allan Boesak
men slechts gehoorzamen voor zo ver
zij leer en discipline van de Kerk vol'
gen.'
Protestants
Wij citeerden Confrontatie uit ten
minste, maandblad van de gerefoi
meerde Reformatie-Rome deputate
de t'v'angelische maatschappij en
Gustaaf Adolf-vereniging. Dr. J.
Rossum schreef er het volgende
mentaar bij:
'Confrontatie bedoelt (en zegt ook)J
dat wij alleen de goede bisschoppet
hebben te volgen. Maar hebben de i
lovigen het recht om uit te maker
welke bisschoppen goed zijn en welk
niet? Is dat niet in strijd met het hej
le katholieke kerkbeginsel? De Con
frontatie-mensen hadden ook geestver!
wanten in de oudheid, namelijk
z.g. Donatisten: ook deze wilden al
leen goede bisschoppen erkennet
(hoewel het bij hen meer om de hei-,
ligheid der personen dan om de or
thodoxie van hun leer ging), maar
kregen Augustinus tegen zich en hui
opvattingen zijn tenslotte door de
kerk veroordeeld. Het komt mij voor
dat Confrontatie méér protestanti
rend is dan zij zelf beseft'
