ONTMOETINGSCENTRUM VOOR 'KINDEREN
IN DE SCHADUW' EN HUN OUDERS
'REGRENS INKOMENS VAN COMMISSARISSEN'
Doel van Trouw/Kwartet Sinterklaasactie 1973:
'Dat zou
fijn zijn'
Begin Actie Erm elo
Prof. dr. J. Tinbergen: Klassenstrijd pas begraven als de verdeling zo rechtvaardig mogelijk is
TROtW/KVARTET ZATERDAG 3 NOVEMBER 1973
BINNENLAND T17/K15
Trouw-Kwartet bestendigt een goede traditie met het begin nu voor de 21ste
keer van de jaarlijkse Sinterklaasactie ten behoeve van jeugd die in de
schaduw leeft
Ditmaal gaat het om de bouw van een bezoekers-, ontmoetlngs- en tevens ont
spanningscentrum voor een der grootste centra in ons land, die zich bezighou
den met de begeleiding en verzorging van geesteszwakke kinderen. Het is de
protestants-christelijke vereniging "s Heerenloo', die alleen al in haar neder
zetting in Ermelo ruim duizend patiënten verpleegt.
Voor die pupillen en hun ouders is de bouw van een eigen ontmoetingscentrum
een dringende eis.
Om het mogelijk te maken, dat 's Heerenloo' binnen een jaar over een ge
ëigend sociaal centrum kan beschikken, is voorlopig nog 75.000 gulden nodig.
In de afgelopen jaren heeft de lezerskring van Trouw-Kwartet in het buitenland
steun verleend aan onder meer de protestantse scholen in Madrid, aan het werk
van de Hernhutters in Suriname, aan de Nederlandse kibboets in Nes Ammln in
Israël en vorig jaar aan het pionierswerk van de Waldenzen op Sicilië.
Ditmaal een project in eigen land, ditmaal het dringende verzoek om iets
liefst véél te doen voor kinderen, die een levenlang énders zullen zijn en
voor hun ouders, die geconfronteerd worden met een vorm van disharmonie
van het leven.
In ondernstaande beschouwing leest u over 'het hoe en het waarom' van deze
actie.
Wij wekken scholen, gezinnen en verenigingen, bedrijven en alleenstaanden op
te doen wat hun hart hun ingeeft, na kennisneming van de feiten.
De actie 'Ermelo' begint nü.
Giften zijn welkom:
Giro: B.V. De Christelijke Pers
Postgiro 26.92.74, Gemeentegiro Amsterdam X 500, Nederlandsche Midden-
standsbank NV Amsterdam: 69.73.60.768.
door Jan Roelfs
ERMELO Hun kind is anders, daarom moet het
elders worden verzorgd. Onvermijdelijk, omdat
ernstig geesteszwakke kinderen om die groep
gaat het niet thuis kunnen zijn. Ook niet thuis
kunnen komen; de ouders moeten de kinderen, ook
mannen en vrouwen, die kinderen zijn gebleven,
komen bezoeken.
De relatie ouders-kinderen ds sterk,
vooral ook omdat hot geschonden kin
deren zijn, zorgenkinderen. In de leef
gemeenschap voor zwakzinnigen "s
Heeren Loo-Lozenoord" in een paxkge-
bied van Ermelo zijn er ruim dui
zend. Het is één nederzetting van de
vele, diie de ruim taahtig-jarige Vere
niging tot Opvoeding en Verpleging
van Geesteszwakke Kinderen 's Heeren
Loo' vrucht van calvinistisch ini
tiatief uit de tweede helft van de vo
rige eeuw in ons land bezat.
Het gaat nu om het 'dorp' van over
wegend imbecielen en idioten, van
mensen en kinderen, die je in de la
nen met een ontwapenende armzwaai
tegemoet treden, die je terstond
deelgenoot maken van de kleine zaken
in hun kleine wereld. In wezen een
hartbrekende gemeenschap.
Ze hebben familie, vaders en moeders,
die dit kruis van hun leven dragen;
deze wonen verspreid door het land.
Van tijd tot tijd reizen ze naar Erme
lo, voor een bezoek, met bolle tassen
vol versnaperingen of speelgoed.
A. C. de Ronde
Ze komen er om hun kind te ontmoe
ten, dat gebeurt in geïmproviseerde
ruimten in een van de paAiljoens.
Een geëigende bezoekersruimte is er
niet. Een eigen ontmoetingscentrum
voor ouders en kinderen, passend in
de sfeer van deze uitzonderlijke leef
gemeenschap ontbreekt al veel te
lang. Waarom?
Pupillenzorg primair
Dokter A. C. de Ronde, sinds 1962 ge
neesheer-directeur, en tevens verant.
woordelijk voor de ongeveer 750 per
soneelsleden, zegt 's Heeren Loo-Lozen-
oord', heeft grootscheepse verande
ringen, verbeteringen ondergaan. De
6terk verouderde accommodaties zijn
reeds voor een belangrijk deel door
nieuwe vervangen, overeenkomstig
het streven om maximale zorg aan de
pupil te besteden. Gebouwen, die da
teren uit de eeuwwisseling, zijn voor
het merendeel vervangen. Dit heeft er
mede toe geleid dat de gemiddelde
groepsgrootte van achttien kinderen
kon worden teruggebracht tot twaalf
zijn drie hoogst moderne zuster-
flats op ons terrein van tachtig hecta
re verrezen, er kwam een centrum
voor motorische therapie, met een
aangepast zwembad. Dat alles noemen
we de eerste fase van de herstructure
ring waarmee een bedrag de ter
reinwerkzaamheden inbegrepen
van een slordige 36 miljoen gulden
was gemoeid. Nu doen we even een
pas op de plaats, houden een rust- en
inwerkperiode, om straks aan de twep-
de- en slotfase te kunnen beginnen.
Eerst moeten we grondiig leren wer
ken met onze nieuwe accommodaties,
met als centrale opdracht: verhoging
van de kwaliteit van de verpleging,
steeds meer mogelijkheden scheppen
om onze geschonden mensenkinderen
zo gelukkig mogelijk te laten leven.
Dat betekent vooral de tendens naar
kleine groepen, waardoor veel aan
dacht en zorg mogelijk is. Daarnaast
Aan deze kerk op het terrein van
centrum te zijner tijd aangebouwd.
zullen er nog meer nieuwe paviljoens
worden gebouwd, een tweede miljoe-
nemiprojeot.
Het noodzakelijke bezoekers- en ont
moetingscentrum is hierdoor op de
achtergrond geraakt?
Geïmproviseerde
ontvangst
Dokter De Ronde: 'Helaas wel, we heb
ben niet de vrijmoedigheid ons hierop
ook financieel te concentreren,
zolang de zorg voor de patiënt nog
niet aan onze eisen beantwoordt.
Eerst als al onze 'kinderen' goed zijn
gehuisvest, zouden we daaraan toeko- -
men. Maar dat zou heel verre toe
komst zijn. Wat gebeurt er nu in dit
verband? We ontvangen de ouders
op de eerste woensdag van de maand
's Heerenloo - Loo" te Ermelo wordt het bezoekers- en ontspannings-
ls dat een complete invasie in ka
mertjes in de paviljoens, waar ouder
paren en soms luidruchtige pa
tiënten buitje bij mutje zitten, waar
geen 'privacy' is, waar de ouders nau
welijks tot een goed contact met hun
kinderen komen. We hebben geen
ruimte voor de ouders, die zo hun
kind kan loDen of in een wagentje
rijdt bij goed weer in de lanen de
intimiteit van hun bezoek kunnen
waarmaken.
Er is een café in de buurt, waarheen
ze zich soms met hun kind begeven.
We vinden dat geen oplossing, omdat
we menen dat ouders en kinderen
zich moeten kunnen bewegen in de
sfeer van de inrichting, in een omge
ving, waarin ze worden geaccepteerd.
Bezoek ós voor een pupil van heel
groot belang Daarom valt het te be
treuren, dat er niet aan goede voor
waarden voldaan is om dit bezoek ten
volle te doen slagen.
We willen een ooiider-aniniex ontmoe
tingscentrum, met rustige zitjes, met
een eigen cafetaria, met een terras
voor de zomermaanden. De ouders
hebben daartoe bij herhaling wensen
geuit. Zij en andere particulieren
hebben daarvoor geofferd. Er is
tot dusverre 75.000 gulden bijeenge
bracht. een bemoedigend beginkapi
taal om tot een gebouw te komen,
waar ouders met hun kinderen kun
nen praten en spelen. Naar raming
kost zo'n centrum ruim 150.000 gul
den. We hebben de grond op een cen
trale plaats, Vlak bij ons kerkgebouw,
dat uit 1922 stamt, beschikbaar. Er
behoeft voor de bouw een aanbouw
van de kerk niet te worden geheid.
We zouden op korte termijn kunnen
beginnen.
Denkt U dat dit mogelijk is als de
Trouw-Kwartet-Sinterklaasactie voor
dit project een bedrag van mini
maal 75.000 gulden op tafel zou
leggen?
Algemeen secretaris A. H. van de Na-
dort, die bij dnt gesprek aanwezig is,
valt enthousiast in:
'Mensen in het inrichtingsverband en
vooral zij, die mogen werken op het
soms vergeten terrein van de zwakzin
nigenzorg, hebben hun dromen. Als je
dan ziet, dat een wensdroom wekelijk-
heid kan worden, is dat alleen maar
een ongedachte bemoediging. Het zou
geweldig zijn als de lezerskring van
Trouw-Kwartet ertoe bijdraagt, dat
eind 1974 een bezoekers- en ontmoe
tingscentrum op ons terrein in Erme
lo tot stand komt. Met die hulp zien
we het levensgroot zitten.
Dan weekendbezoek
Dokter De Ronde: 'We zijn verplicht
de ouders te verzoeken op woensda
gen te komen, hoewel het veler wens
is de inrichting op weekeinddagen
voor bezoek heel begrijpelijk
open te stellen. Gezien onze perso
neelsbezetting tijdens de weekeinden
is dat beslist niet haalbaar als de be
zoekers verspreid over alle paviljoe
nen moeten worden ontvangen. Wan
neer we over een bezoekers- en ont
moetingscentrum zouden kunnen be
schikken, is ook deze moeilijkheid op
gelost. Dan zijn ouders en andere be
zoekers op zaterdag en zoaidag harte
lijk welkom.
Nog een facet: we zouden het cen
trum in de avonduren gaan gebruiken
voor ontspanningsdoeleinden voor de
patiënten. Zo krijgen dan een eigen
'home' buiten de geijkte omgeving
van hun paviljoen. Dat zou mede ver
nieuwing van hun toch in de regel
zeer beperkte horizon betekenen. In
principe is daarom besloten het B. en
O-gebouw mede te laten gebruiken
voor pupillen van een andere van on
ze vereniging uitgaande inrichting,
die grenst aan 's Heeren Loo-Lozen-
oord', namelijk liet debieleninternaat
'Groot-Emaus', waar 325 kinderen ver
blijven. Dan krijgt het gebouw een
functie ten behoeve van A-eertienhon
derd kinderen. Als dat eens zou kun
nen.
'Menselijke dimensie'
Er zijn enthousiasme en vertrouwen
in Ermelo.
H. M. Oldenliof
Graag toil ik als voorzitter van
de Vereniging "s Heeren Loo'
de actie van Trouw-Kwartet'
ten behoeve van het te stichten
ontmoetingscentrum voor ouders
en kinderen op onze oudste in
richting in Ermelo warm bij u
aanbevelen. Dezer dagen kon
den op de inrichting "s Heeren
Loo-Lozenoord' zeven nieuwe en
moderne paviljoenen in gebruik
worden genomen en drie zuster
huizen. Met steun van de over
heid werd deze eerste fase van
de herstructurering voltooid.
De vereniging moest bij die
nieuwbouw voorrang geven aan
de huisvesting van pupillen en
verplegenden.
Aan een gezellig centrum, waar
de ouders rustig hun kinderen
kunnen ontmoeten, bestaat gro
te behoefte en het bestuur be
sloot voor de stichting van zo'n
centrum een fonds te stichten,
zodat dit uit eigen middelen be
kostigd zou kunnen worden.
Het fonds groeit gestaag, maar
langzaam. Het zou fijn zijn, als
door deze actie het nog ontbre
kende bedrag met één slag bij
eengebracht zou kunnen wor
den. U begrijpt, dat het bestuur
de resultaten van de actie met
spanning afwacht en de ouders
van de kinderen op "s Heeren
Loo-Lozenoord' doen ongetwij
feld hetzelfde.
H. M. Oldenhof, oud
burgemeester van Ede
en oud-gedeputeerde
van Gelderland
Het project is niet spectaculair, maar
het heeft wel een zeer duidelijke
•menselijke dimensie.' Het ds een bij
drage in de strijd van vele naamlozen,
die zich op weike post of op welke
wijze ook het lot aantrekken van kin
deren en kinderlijke volwassenen, die
nimmer meer in de maatschappij kun
nen terugkeren, die slechts bij uitzon
dering tot tien kunnen tellen.
Ouders met geestelijk- en lichamelijk
gezonde kónderen kunnen dit wel, ze
komen ook verder dan tien.Een
gift in deze orde dan wel in een gro
tere is men heeft het wel begrepen
méér dan welkom. Het gaat om
kinderen en volwassenen in de scha
duw, om ouders, die een last te dra
gen kregen. Het gaat om een handrei
king uit de wereld der gezonden de
vrij een, ook die van de complete gezin
nen, ten behoeve van de geschonde-
nen van lichaam en van geest
door Huub Elzerman
ROTTERDAM 'Er zijn aanwijzingen dat een aantal ondernemingen met het toekennen van com
missariaten en uitkeren van tantièmes tamelijk ver gaat. Aan de hoogte van dat soort uitkeringen zou
je een grens moeten stellen. Bijvoorbeeld door commissariaten en tantièmes boven een bepaald be-
irag afhankelijk van de omstandigheden geheel of voor negentig procent weg te belasten.'
Aan het woord is prof. dr. J. Tinber
gen (70), befaamd econoom, ontwikke-
ingshulp-expert, Nobelprijswinnaar
:n na zijn emeritaat van de Erasmus-
Universiteit voor één jaar docent op
de zogenaamde Cleveringa-leerstoel
aan de rijksuniversiteit van Leiden
)eze wisselleerstoel is bedoeld voor
lersonen, die een bijzondere verdien-
ite hebben voor de wetenschappelijke
lestudering van de belangrijkste poii-
ieke en maatschappelijke vraagstuk
ken van deze eeuw. Hij zal er interna-
ionale samenwerking gaan doceren.
De laatste tijd houdt prof. Tinbergen
ach weer intensiever bezig met de in
komensverdeling. Hij voert twee rede-
ïen voor deze hernieuwde belangstel-
ing aan: de uitvoering van de ontwik
kelingsstrategie loopt zover achter,
iat er weinig anders overblijft dan
iet uitoefenen van politieke druk en
ie kwestie van de inkomensverdeling
s een onafgemaakte zaak.
Sr is de laatste twintig jaar op het
vlak van de primaire inkomensverde-
ing (dat wil zeggen de verdeling
vóór belastingbetaling) in ons land
maar weinig veranderd. Er zijn echter
wel veranderingen op til. Toen de
•akbeweging twee jaar geleden de
knuppel in het hoenderhok wierp,
mtstond er weliswaar onmiddellijk
:en van de grootste na-oorlogse socia-
e conflicten, maar dat heeft het kabi-
ïet-Den Uyl er toch niet van weer-
ïouden een deel van de vakbondsei-
ien over te nemen. Het kabinet wil
iet terugdringen van de bestaande
mgelijkheid in inkomen, bezit, macht
:n kennis 'een centrale plaats geven
in het beleid'. Er zijn twee voorwaar-
ien: een herverdeling is alleen moge
lijk, Indien de hogere inkomensgroe-
>en bereid zijn de nodige solidariteit
e betrachten met de laagstbetaalden
en de overheid zal over de benodigde
instrumenten moeten beschikken. 'De
gereedschapskist van de overheid
heeft dringend aanvulling nodig',
heeft minister Boersma onlangs nog
gezegd.
Prof. Tinbergen: 'Voor de hand lig
gende instrumenten zijn het onder
wijs en de belastingpolitiek. Het be
perken van inkomens uit commissaria
ten als incidentele maatregel
betekent macro-economisch niet zo
veel, omdat het inkomen uit commis
sariaten slechts een klein deel van
het nationale inkomen omvat. Het is
vooral een psychologische maatregel. Ik
verwacht wel veel van loonsverhogin
gen 'in centen en procenten' en van de
uitbreiding van de werkingssfeer van
de cao's. Hoewel de vakbeweging vo
rig jaar naar mijn mening terecht
loonsverhogingen in voor iedereen ge
lijke bedragen heeft gevraagd, vind ik
het wel verstandig dat men elkaar dit
jaar probeert te vinden op een ge
mengd systeem van centen en procen
ten. Dat vergroot de kans om er >n
redelijk overleg uit te komen. Met
louter procentuele loonsverhogingen
los je natuurlijk het vraagstuk van de
verdeling niet op. Daarin heeft Groe-
nevelt gelijk'.
Een uitbreiding van de werkingssfeer
van de cao's zal tot gevolg hebben dat
ook de overheid meer greep krijgt op
de loonontwikkeling. 'Ik geloof niet
dat je de loonontwikkeling kunt over
laten aan vrije onderhandelingen tus
sen vakbeweging en bedrijfsleven, dan
mis je de matigende invloed van de
overheid teveel. Meer in het algemeen
heeft ook uitbreiding van de collectie
ve voorzieningen natuurlijk een gun
stige invloed op de inkomensverde
ling. De instelling van het minimum
loon en de optrekking van de bij
standsuitkering tot het niveau van
het minimumloon zijn sociaal goede
maatregelen.'
Prof. Tinbergen heeft onlangs de
vrees uitgesproken dat er sprake is
van een groei in het misbruik van de
sociale voorzieningen. Volgens hem
2ou bestrijding van dit misbruik de
rechtvaardige verdeling van de inko
mens alleen maar ten goede komen.
Zo'n uitspraak van iemand van so-
cialistischen huize geeft snel aan
leiding tot misverstanden c.q. enige
verbazing.
Misbruik stijgt
Prof. Tinbergen: 'Ja, ik heb daar nog
al wat brieven over gekregen. Brie
ven, waarin overigens niet het mis
bruik als zodanig werd ontkend. Maar
ik wil gaarne toegeven dat mijn uit
spraak op een beperkt aantal gevallen
berust en dat er op dit terrein in ons
land nog nader onderzoek moet wor
den verricht. Dat neemt niet weg dat
er zowel in Nederland als in het bui
tenland aanwijzingen zijn, dat het
misbruik van de sociale voorzieningen
stijgt. De verwijten die men mij heeft
gemaakt richten zich meer op het feit
dat ik de lagere inkomensgroepen heb
gekapitteld zonder te wijzen op verge
lijkbare frauduleuze handelingen,
waaraan dc hogere inkomensgroepen
zich schuldig maken. Denk maar aan
knoeierijen in de belastingaangifte.
Welnu, ik sluit helemaal niet uit dat
de hogere inkomensgroepen méér is
te verwijten dan de lagere. Natuurlijk
wordt er in bepaalde kringen met de
belastingaangifte geknoeid, zijn er di
recteuren die op allerlei manieren
voordeel trekken van hun bedrijf, die
in dure auto's van het bedrijf rondrij
den, die overdreven zakenlunches or
ganiseren etc. Spaarzame buitenlandse
onderzoekingen hebben uitgewezen
dat het trekken van dit soort voorde
len een inkomen in de hogere groe
pen met de helft kan vergroten.
Prof. dr. J. Tinbergen
De moeilijkheid is dat men het pp al
lerlei terreinen vandaag de dag niet
zo nauw meer neemt met de normen.
Je moet toch ziende blind zijn als het
je ontgaat dat veel werknemers in
hun vrije tijd allerlei werkzaamheden
verrichten. Ze geven dat niet steeds
op aan de belastingen. In alle rangen
en standen kom je het misbruik van
belastingontduiking tegen. Maar daar
mee is het niet goedgepraat Wetten
moeten worden nageleefd. Dat is een
moreel beginsel. In mijn kringen ik
ga even terug naar het vooroorlogse
socialistische milieu stelde men
een eer in een maatschappelijk onbe
sproken levenswandel; desalniettemin
wilde men een andere maatschappij.
Dat vind ik sympathiek'.
Ruwweg
Ruwweg kan worden gesteld dat één
procent van alle belastingplichtigen
in ons land tien procent van het nati
onale inkomen incasseert. De top-tien-
procent krijgt ruim dertig procent,
terwijl de laagste dertig procent nog
geen tien procent ontvangt. Een altijd
terugkerend probleem bij de pogingen
deze verhoudingen wat recht te trek
ken is de controle op de vrije beroe
pen. Deze groep, die zich veelal laat
betalen volgens een tarief dat in ei
gen beheer is ontworpen, kan zich
heel gemakkelijk onttrekken aan over-
heidsbeïnvloeding of bijvoorbeeld aan
oproepen Zich te matigen. Een metho
de om meer invloed te kunnen uitoe
fenen zou volgens prof. Tinbergen het
ontwerpen van een werkclassificatie-
systeem zijn met daaraan verbon
den tariefstelling. Prof. Tinbergen:
'Je kunt je echter ook op dit terrein
niet onttrekken aan de wet van vraag
en aanbod. Iemand met een schaars
talent zal op de arbeidsmarkt altijd
een hoog loon kunnen bedingen. Je
kunt wel proberen via uitbreiding
van het onderwijs aan de vraag naar
hoog gekwalificeerden te voldoen.
Dan treedt er vanzelf een matiging
op. Je ziet dat nu al bij bepaalde aca
demische beroepen. Het bestaan van
werkloze academici wijst er eenvou
digweg op dat hun lonen te hoog lig
gen'.
Verbeterd
Er hoeft volgens de Rotterdamse
hoogleraar geen twijfel over te be
staan dat de inkomensverdeling de
laatste eeuw is verbeterd. Eigenaardig
is wel dat er de laatste twintig jaar
enige stagnatie optreedt Het is naar
zijn mening mogelijk dat het onder
wijs de snelle technologische ontwik
keling in het bedrijfsleven niet heeft
kunnen bijhouden. Immers, indien de
opleidingsmogelijkheden de vraag van
het bedrijfsleven naar hoger gekwali
ficeerden niet kunnen bijhouden, dan
zal het bedrijfsleven met behulp van
hoge tot zeer hoge lonen proberen
toch 'deskundigheid' te kopen. Op die
manier vormt een zich technologisch
snel ontwikkelend bedrijfsleven een
tegenkracht tegen een meer gelijkma
tige inkomensherverdeling.
Momenteel het is niet meer dan
een indruk loopt het onderwijs in,
zodat we omstreeks 1980 een meer
evenwichtige situatie kunnen ver
wachten. Ik vraag me ook af of je de
technologische ontwikkeling zelf niet
ter discussie moet stellen. Tot nu toe
hebben we altijd gezocht naar arbeids
besparende werkmethoden. Ik vraag
me af of we die ontwikkeling niet
moeten ombuigen, ook in het belang
van de derde wereld, waar zoals
bekend dringend behoefte bestaat
aan arbeidsintensieve industrieën'.
De helft minder
In het verleden heeft prof. Tinbergen
dc stelling verdedigd, dat de ideale si
tuatie wordt benaderd, wamieer twee
personen niet meer met elkaar zouden
willen ruilen, omdat zij tevreden zijn
met hun werk en met het loon dat zij
daarvoor krijgen.Van dit uitgangspunt
zegt hij nu dat het een voorlopige po
ging was om klaarheid te scheppen.
Eerst in zijn artikel 'Naar de meet
baarheid van een rechtvaardige verde
ling' heeft hij de eerste aanzetten ge
geven om begrippen als rechtvaardig
en behoeftebevrediging in wiskundige
formules te vangen. Hoewel er nog
een enorm onderzoeksgebied braak
ligt, suggereren zijn voorlopige mo
dellen, dat de inkomensongelijkheid
op den duur met de helft kan worden
teruggedrongen.
Ook van deskundige economen even
wel worden dit soort uitspraken niet
in dank afgenomen. Met name toen
de vakbeweging een begin wilde ma
ken met de inkomensherverdeling en
aan de hogere inkomensgroepen om
een matiging terwille van de laagstbe
taalden vroeg, was het krakeel niet
van de lucht. SER-kroonlid prof. dr.
D. B. J. Schouten bijvoorbeeld zei on
langs nog in deze krant dat de vakbe
weging met haar aandrang op een In
komensnivellering een grote vergis
sing heeft gemaakt. In feite zou zij de
oude klassenstrijd aanwakkeren.
Prof. Tinbergen: 'Daar ben ik het niet
mee eens. Zolang er een inkomensver
deling bestaat, die niet bevredigend
is, zolang is de klassenstrijd gerecht
vaardigd. Ik geef de voorkeur aan re
delijk overleg, maar dat is afhankelijk
van de vraag of de tegenpartij ook re
delijk is. Daarom kan de klassenstrijd
pas begraven worden, wanneer de in
komensverdeling zo rechtvaardig mo
gelijk is.'
Volgens prof. Tinbergen gaat ook de
tegenwerping, dat de inkomensnivelle
ring de besparingen (en dus de inves
teringen) in gevaar zou brengen niet
op. 'Dat is een argument van de twee
de orde. In dat geval verhoog je de
belastingen of je bezuinigt op de
overheidsuitgaven. Dat is een zaak
van getallen. Met name op de staats
uitgaven zou naar mijn mening nog
wel kunnen worden bezuinigd. Kijk
maar naar de gebouwen die de over
heid financiert. Ik maak me sterk dat
de Erasmusuniversiteit hier, het nieu
we centraal station in Den Haag of
het ministerie van landbouw, om
eens een paar willekeurige voorbeel
den te noemen, wel wat goedkoper
hadden gekund. Er wordt ook veel te
veel mooi papier gebruikt. Er zijn
heus wel mogelijkheden tot besparin
gen. Daar hoef je de inkomensnivelle
ring niet voor achterwege te laten.
Spaarloon en pensioen
Een andere mogelijkheid is om een
deel van loonsverhogingen te bestem
men voor de financiering van spaar
loon of voor aanvullende pensioenver
zekering. Nu begrijp ik wel dat je de
bezwaren van achterblijvende bespa
ringen of belastinginkomsten niet ge
makkelijk kunt afdoen met de opmer
king: bezuinig of verhoog de belastin
gen. Je kunt de belastingen niet wil
lekeurig blijven opvoeren, vooral om
dat de belastingdruk al vrij zwaar is.
Maar anderzijds is het toch duidelijk
dat er over enige jaren vanzelf weer
ruimte ontstaat. Dan kan je doorgaan.
Ook vind ik het begrijpelijk dat er
met name bij de hogere inkomens
groepen weerstanden bestaan tegen
een inkomensherverdeling. Maar voor
al deze mensen, die zo vaak extra-op
leidingen hebben genoten zouden toch
ontvankelijk moeten zijn voor de ar-
gumerten voor een rechtvaardiger in
komensverdeling?'
