Criminaliteit
verdeelt Kamer
Zwakzinnigenzorg nu meer individueel
Beperking verbruik
aardoie moet
internationaal zijn
Hotelgasten worden zondag
met de huifkar opgehaald
Oudste nu negentig
CHU-K VP: uialyse van gegevens
Directeur Van tapele
van Schiphol cerleden
Geharrewar over
'gestolen' motie
Veel onnodige
aanvragen voor
ontheffingen
Vredeling probeert de kraan
Olieboycot zorgt
voor uitstel
investeringswet
YAMAHA
van den burg
Werken met kleine groepen in kleinere inrichtingen
Rijverbod
Pleidooi voor een
ombudscommissie
voor de politie
TROLNIVKWARTElDOXDERDiAG 1 NOVEMBER 1973
BINNENLAND T3/K5
(ADVERTENTIE)
KIK SIM
Van onze panlementedactie
DIEN H1A1AG De'weede Kamer heeft gisteren bij 3e behandeling van het politiebeleid principieel
gedebatteerd of er i wel of niet terecht een gevoel van onveiligheid heerst bij de bevolking. Ta
melijk scherp stonde rechts en links hierin tegenover elkaar. Speciaal de cijfers over de criminaliteit
werden door beide kiten verschillend bekeken.
criminaliteit. Beide sprèkefs wilden
beslist niet voorbij gaan afin-de verbe
tering van de maatschappelijke struc
turen, waar veel criminaliteit uit
voorkomt, maar wezen erdpi dat ook
Namens de KVP en 'JU wees de
heer W. Scholten erojdat het een
vergissing is als de cninaliteit al
leen bestreden zou néten worden
door een verbetering an de maat
schappij-structuur. Eveeer noemde
hij het een fout om hdere straffen
en scherper optreden in de politie Motie
als alleen zaligmakencte zien. Na
drukkelijk wees hij eD, evenals de
heer Schakel (ARP) c de burgerij
zich onveilig voelt doe de stijgende regering wordt gevraagd op korte ter-
De heer Scholten diende mede na
mens de KVP een motie in, Waarin de
ko
Minister Lubers in Kamer:
Van onze parlemenredactie
DEN HAAG Niealleen in Nederland, maar ook in andere landen
moet het verbruik an aardolie met tien procent worden beperkt,
vindt minister Luters van economische zaken. Hij deelde gisteren
in de Tweede Kanr mee, dat de geïndustrialiseerde landen (met
uitzondering van J;an en de VS) het eens zijn over een internatio
naal distributiesystm, dat in noodsituaties in werking zal treden.
Tussen deze landen i evenwel afge
sproken, dat men zicherst verplicht,
intern het binnenlanc verbruik met
10 procent te beperke Daarna wordt
naar het schema gegren. Uit de cij
fers, die minister bbers gisteren
aan de Tweede Kair meedeelde,
blijkt duidelijk, dat e EEG-landen
sterk afhankelijk zijrvan de invoer
van olie via Rotte rdai
Er komt in Nederlal 130 miljoen
ton binnen. Hiervan i/0 miljoen ton
bestemd voor de raffiderijen in Ne
derland. Van de restende 60 miljoen
is 90 pet bestemd vr de EEG-lan
den. De raffinadcrijereveren 25 mil
joen ton voor het nnenlands ge
bruik' in Nederland. *>n miljoen ton
is bestemd voor di internationale
vaart. De rest, 35 mil;n ton, is weer
bestemd voor de expe.
Evenals minister-preient Den Uyl
verzekerde minister ïbbers dat de
gevolgen van de olioycot voor de
Nederlandse economiop dit ogenblik
nog niet zijn te oveen. Er is niets
zinnigs over te zegg-. De minister
president sprak dan k, omdat er zo
weinig harde gegevc bekend zijn,
van voorzorgsmaatrelen. Gisteren
was er nog geen ton ie minder aan
gevoerd in RotterdanDaarom is het
op het ogdnblik besllniet te zeggen
in welke mate Nederld door de boy
cot getroffen zou woBn.
ONGEWIJZIGD
Onder de druk van voorgenomen
boycot is het Nedendse standpunt
in het conflict tuss; Israël en de
Arabische landen omvijzigd, verze
kerde drs. Den Uyl. nister Van der
Stoel lichtte dit uberig toe. Hij
voegde eraan toe, dade regering di
plomatiek geen mogjkheid achter
wege laat om de milijkheden met
de Arabische landen) te lossen. Als
dat nuttig is, zou hij lf naar de Ara
bische wereld gaan. p het ogenblik
zijn directe gesprekki gaande met de
Arabische landen. Drom is er nog
geen reden om ande; landen te vra
gen te bemiddelen.
Minister Van der Sto had in de eer
ste ronde van het dat van verschil
lende kanten kritieknoeten aanho
ren. De heer Peijnburg (KVP)
vroeg of over het Nerlandse stand
punt geen misverstal was ontstaan
en de Nederlandse dlomatie niet te
laat op gang was gomen. Ook de
heer Portheine van WD liet zich
in deze geest uit. I heer Van der
Mei (CHU) sprak ov het onzorgvul
dig optreden van h< ministerie van
buitenlandse zaken i de heer Im-
kamp (D'66) betoog, dat de rege
ring in deze kwestigeen gelukkige
hand had gehad.
De heer Imkamp tri vooral de aan
dacht met zijn beweig, dat de poli
tieke partijen zich tens de algeme
ne beschouwingen :huldig hebben
gemaakt aan ondeshdigheid en te
weinig gevoel voor dlomatie toen zij
over het conflict turn Israël en de
Arabische landen spken. De schuld
treft ook D'66, zei heer Imkamp
'wij hebben de csequenties niet
voorzien'.
AMSTERDAM Op6-jarige leeftijd
is na een operatie orleden de direc
teur van de N.V. ththaven Schip
hol, mr. J. C. H. A. n Stapele.
Mr. Van Stapele weiin juli 1960 be
noemd tot directeurJinds 1965. toen
directeur S. de Mul j een auto-onge
luk om het leven km, is hij enige
directeur van de luthaven. Hij was
sinds begin augustuaek.
Mr. Van Stapele wei op 12 mei 1917
te Amersfoort gebor. Na in Hilver
sum het gymnasiuniploma te heb
ben behaald, studeer hij in Utrecht
recüten. Van 1 janui 1950 tot 1 ja
nuari 1951 is hij icretaris dienst
luchthaven Schiphc der gemeente
Amsterdam geweest/anaf 1 januari
1951 tot 1 januari )54 was hij ad
junct-directeur.
De heer Van der Hek (PvdA) wond
zich nog op over de kritische opmer
kingen aan het adres van minister
Van der Stoel. Tijdens de algemene
beschouwingen is hem gevraagd het
Nederlandse standpunt duidelijk uit
te dragen. En nu krijgt hij verwijten.
'Deze politieke methodiek spreekt mij
niet aan', aldus de heer Van der Hek.
mijn analyses te laten verrichten van
het thans beschikbare onderzoekmate
riaal over de oorzaken, omvang en
meest adequate bestrijding van de cri
minaliteit, waarvan de huidige ont
wikkeling als verontrustend kan wor
den aangemerkt. Indien nodig extra
onderzoekingen te verrichten. Voorts
wilde de heer Scholten wilde de heer
Scholten dat de regering zou laten na
gaan of beter politietoezicht en inten
siever recherche-optreden effect zou
den hebben en aan de hand hiervan
nader bepalen wat de sterkte en hulp
middelen van de polite moeten zijn.
Tot slot werd in de motie aangedron
gen in afwachting van de uitslag
reeds nu de bestaande tekorten bij de
politie met grotere spoed dan nu het
geval is op te heffen.
De heer Schakel, wiens betoog in
grote lijnen de inhoud van de motie
benaderd had graag hierin een nadere
omschrijving gehad van de problemen
op operationeel materieel gebied van
de politie, die op dit punt zoals hij
'zei, hijgend achter de feiten aanholt.
Van de zijde van de progressieve par
tijen werd getornd aan de cijfers zo
als de heer Scholten die noemde over
de stijging van de criminaliteit. Dat
zou naar hun mening in het totaal
wel waar zijn. maar de verhogingen
zouden hoofdzakelijk liggen in de
sfeer van de vermogensdelicten (dief
stal etc.) en vernielingen, terwijl
juist de zware misdrijven o.a. tegen
het leven zijn afgenomen. Naar hun
mening zagen zij dan ook niet de on
rust bij de bevolking over de stijging
van de criminaliteit, hoewel zij ook
weer niet de toestand wilden bagatel
liseren.
Nadrukkelijk werd door alle partijen
bij de regering aangedrongen - zoals
al zo vele jaren - op een snelle oplos
sing voor het personeelstekort bij de
politie.
Vitaal, dynamisch, internationaal! Peter Stuyvesant
rijke geurigeiabak en... het Miracle Filter
Peter Stuyvesant,U geniet zoveel meer!
Jongste derwereldmerken.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG In de Tweede Kamer
heerste gisteravond verwarring en ook
enige irritatie over een motie die mr.
W. Scholten (CHU) mede namens de
KVP indiende over het politiebeleid.
De motie verwekte ergernis bij PvdA-
woordvoerder dr. H. J. Roethof, die
in de tekst van de motie-Scholten op
drie plaatsen gedachten en zinsneden
aantrof uit een eigen ontwerp voor
een eigen ontwerp voor een motie die
hij later, bij de behandeling van de
begroting voor justitie, had willen in
dienen.
Roethof had, om brede steun voor
zijn eigen motie te verwerven, tevo
ren contact gezocht met de KVP-frac-
iie, die daar evenwel niet op reageer
de, maar ondertussen met mr. Schol
ten en eigen motie ontwierp. Gistera
vond, vijf minuten voordat het debat
over het politiebeleid zou beginnen,
werd Roethof de motie van KVP en
CHU aangeboden, met het verzoek,
haar mede te ondertekenen.
Roethof weigerde dat natuurlijk en
interrumpeerde toen Scholten de mo
tie indienende, nijdig met de opmer
king dat de KVP beter en eleganter
zou hebben gehandeld wanneer zij het
vooroverleg eerst had afgerond in
plaats van zijn motie te gebruiken en
met eigen ideeën te verfraaien.
VW's wijzen op mogelijkheden zónder auto uit te gaan
Van onze verslaggevers
AMSTERDAM Een aantal res
tauranthouders in Ommen en
Raalte heeft meegedeeld dat zij
op de autoloze zondag met een
huifkar bij het station klaar zul
len staan om hun gasten af te ha
len. In Delft worden zondag op
initiatief van de gemeentelijke
afdeling sportzaken verscheide
ne trimactiviteiten georgani
seerd: onder meer zwemmen,
twee sportinstuiven en een fiets
tocht over zestig kilometer.
Dat zijn twee van de vele plannen
die gisteren al gemaakt waren voor
de eerste zondag dat het rijverbod
zal gelden. Het Nationaal Bureau
voor Toerisme en de Algemene Ne
derlandse Vereniging van Vreemde
lingen verkeer hebben in brieven
aan de WVs inlichtingen gevraagd
over uitgaansmogelijkheden, waarbij
uitsluitend van het openbaar ver
voer gebruik gemaakt hoeft te wor
den. Vrijdag hopen de organisaties
een totaal-overzicht te hebben.
Het wordt waarschijnlijk geacht dat
zondag een groot aantal VW-kanto
ren een paar uur geopend zal zijn
voor het geven van tips aan hen die
ook zonder auto een dag of een week
end uit willen. Dit initiatief wordt
vooral toegejuicht door het horeca
bedrijf dat een zware klap vreest te
krijgen door het rijverbod De rijks
verkeersinspectie werkte gisteren op
volle toeren om de stortvloed van
aanvragen om ontheffing van het
zondag-rijverbod nog voor het ko
mende weekeinde te verwerken.
Veel onnodige drukte ontstond door
dat veel automobilisten zich niet
bleken te realiseren dat zij tot een
van de algemene categorieën beho
ren die géén ontheffing nodig heb
ben om in de auto te stappen. (Gis
teren somden wij deze categorieën
op: huisartsen, vervoer van invali
den enzovoorts).
Het ministerie wees er gisteren op
dat alleen voor individuele gevallen
die buiten deze categorieën vallen
ontheffingen nodig zijn, maar daar
bij zal 'zeer restrictief' tewerk wor
den gegaan. Als voorbeelden waarbij
deze ontheffingsmogelijkheid bestaat
noemde het ministerie: predikanten,
geestelijken en humanistische raads
lieden die beroepshalve op pad moe
ten, fysiotherapeuten die op zondag
patiënten bezoeken en geen gebruik
van openbaar vervoer kunnen ma
ken, continu-arbeiders op verafgele
gen bedrijven. Die ontheffingen
kunnen het best per bedrijf worden
aangevraagd.
mee dat zij zondag zo weinig moge
lijk zal patrouilleren. Aanvragen om
hulp zuLlen op de normale wijze be
handeld worden.
Automobilisten die zondag uit het
buitenland terugkeren wordt aange
raden aan de grens een stempel van
de douane te vragen zodat bij con
trole kan blijken dat zij op thuisreis
zijn. Hetzelfde geldt voor reizigers
die zondag op Schiphol aankomen
en hun auto daar hadden gepar
keerd. De meeste benzinepompen
zullen zondag gesloten zijn.
Koningin
Bromfietsers
Zoals gemeld zullen bromfietsers
wel mogen rijden doch zij zullen
zondag niet mogen tanken. Ook bui-,
tenlandse automobilisten zullen mo
gen rijden maar niét mogen tanken.
Voor begrafenisondernemers die
hun beroep uitoefenen zal de ont
heffing gelden, maar service-wagens
van garages zullen niet op de weg
mogen komen. De wegenwacht-auto's
van de ANWB zullen wél mogen rij
den, maar de ANWB deelde gisteren
De koninklijke familie heeft géén
ontheffing' gevraagd Dit werd giste
ren in Den Haag meegedeeld, nadat
aanvankelijk in de lijst van onthef
fingen alle hofautos waren opgeno
men. De koninklijke familie stelde
echter op deze ontheffing geen prijs-
De vice-voorzitter van de ANWB. ir.
F. H. van der Linde van Sprankhui
zen, zei gisteren bij de opening van
de verkeerstechnische leergangen
1973 in Den Haag dat, indien er een
onoverzienbare reeks autoloze zonda
gen in het verschiet zou liggen, ben
zinedistributie wellicht de voorkeur
verdient. Dan zou eder voor zich
aan de hem toegementen hoeveel-
hed de zijns inziens meest passende
bestemming kunnen geven.
Het hoofd voorlichting van de Vere
niging voor Veilig Verkeer de heer
F. S. van Paaschen, zei dat het
openbaar vervoer de afgelopen we
ken. toen de olieboycot begon te
dreigen, kansen heeft laten liggen.
Met het vooruitzicht van een moge
lijke autoloze zondag had het open
baar vervoer de kans moeten grij
pen om wervend bezig te zijn en
zich 'als gastheer te etaleren'.
In de legerplaats Oirsehot wordt een saneringsplan uitgevoerd, waarbij de soldaten voortaan zullen wor
den gelegerd in woonflats. Ter gelegenheid hiervan bracht minister Vredeling er vanmiddag een be
zoek. Foto: de minister probeert in een van de wasgelegenheden of de kraan wel werkt.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het gevolg van de
Arabische olieboycot is waarschijnlijk
cok, dat de wet, die de afremming
van de investeringen in het westen
van het land regelt, later van kracht
wordt. Minister Lubbers van economi
sche zaken verklaarde gisteravond in
de Tweede Kamer, dat hij zich dit
heel goed kon voorstellen. De conge
sties in Rijnmond zijn immers voor
een groot deel door de olieindustrie
veroorzaakt.
De heren Meijs (CPN) en Van Arden-
ne (WD) probeerde gisteravond zelfs
de behandeling van het wetsontwerp
geheel te laten staken, omdat de olie
boycot de situatie in Rijnmond totaal
zou veranderen. Hun argument was,
dat de wet voorlopig toch niet zou
worden ingevoerd en de Kamer dus
haar tijd beter zou kunnen gebruiken.
(ADVERTENTIE)
|N piano- en orgelbandel
1M arnhemsestraat 8
^2 amersfoort
W telefoon 03490-13877
AMSTERDAM De 40-jarlge Am
sterdamse M. W. F. Klieb is dinsdag
middag bij een brand in haar woning
in de Mauvestraat om het leven geko
men. Het brandje, vermoedelijk ont
staan omdat de vrouw op bed lag te
roken, werd ontdekt door een mede
bewoner die haar met behulp van een
vriend de kamer uit sleepte.
Van een onzer verslaggevers
ERiMELO De honderden oude loofbomen op het terrein van 's Heeren Loo-
Lozenoord te Ermelo lijken in deze herfstdagen vol te hangen met de kleurigste
lampions. Zij markeren een feestelijke gebeurtenis: de voltooiing van de eerste fase
van de herstructurering van deze zwakzinnigeninrichting. In het kader van dit pro
ject zijn onder meer zeven nieuwe paviljoenen klaar gekomen. Doel hiervan: een
meer individuele benadering van de zwakzinnigen.
Het is een historisch plekje,
waar ruim tachtig jaar gele
den de (christelijke) Vereni
ging tot Opvoeding en
Verpleging van Geesteszwakke
Kinderen, waaraan de naam
van de theoloog prof. Lucas
Lindeboom nauw verbonden
is, haar eerste inrichting
opende. Reeds in de vijftiende
eeuw verrichtte de Johanniter
Orde er haar liefde-arbeid ten
behoeve van de geschonden
mens. Tegenwoordig vindt
men de inrichtingen van de
vereniging 's Heeren Loo, zoals
ze kort wet heet, overal in Ne
derland. Het totaal aantal
zwakzinnigen, dat verzorgd
wordt, bedraagt rond de 4500.
's Heeren Loo-Lozenoord is
één van de grootste inrichtin
gen. Zij telt thans 1040 (meest
al ernstig) zwakzinnigen. Het
zijn er al 1080 geweest. De
laatste tijd is het streven ge
richt op kleinere inrichtingen,
meer individueel georiënteerd.
Aan die eis voldoen de nieuw
ste inrichtingen van de vere
niging in Ede. Den Helder
en Monster al. De dr. mr.
Willem van den Bergh-Stich-
ting te Noordwijk-binncn is
inmiddels ook bezig met her
structurering, Groot-Schuylen-
burg in Apeldoorn maakt
plannen daarvan, 's Heeren
Loo-Lozenoord (geneesheer-di
recteur de heer A. C. de Ron
de) heeft voor de eerste fase
van de herstructurering 36
miljoen gulden mogen uitge
ven. In welk tempo volgende
etappes van herstructurering
genomen kunnen worden, valt.
nu er een neiging is ontstaan
de onkostenstijgingen op het
gebied van de gezondheidszorg
kritischer te bekijken, moei
lijk te voorspellen. Misschien
niet ten "onrechte zei iemand
dat 's Heeren Loo-Lozenoord
'net voor de bui binnen is'.
Uitdunning
De nieuwbouw op het terrein
van 's Heeren Loo-Lozenoord
is geen uitbreiding, maar een
uitdunning. In het kader van
de nieuwere inzichten, gerijpt
Van een onzer verslaggevers
ERMELO De gemiddelde leeftijd van de zwakzinnigen wordt
steeds hoger. Op 's Heeren Loo-Lozenoord tc Ermelo ls hiernaar
sedert 1956 een onderzoek ingesteld. In de Jaren '56-'60 was de
gemiddelde leeftijd 26^2 jaar, in de jaren '6Ï-'G5 was het al 39'2
jaar. De prognose is op basis van deze ontwikkeling dat ln '75
de gemiddelde leeftijd op 's Heeren Loo-Lozenoord ln de buurt
van 43 zal liggen. Er zijn daar al 35 zwakzinnige AOW-trekkers.
Sommigen hebben er hun 'diamanten jubileum' reeds getierd,
compleet met een stukje in het blad dal de inrichting uitgeeft.
De oudste heeft intussen de leeftijd van negentig jaar bereikt.
na jarenlange studie en erva
ring met betrekking tot de
zwakzinnigen, is men tot de
conclusie gekomen dat een
meer individuele verzorging
nodig is om iedereen, tot en
met de bijna niet-aanspreek-
baren, zoveel mogelijk als
mens te laten functioneren.
Daartoe werden zeven pavil
joenen gebouwd die ieder
plaats bieden aan vijf groepen,
waarvan de grootte varieert
van zes tot tien zwakzinnigen.
Voor de hele inrichting heeft
dit tot gevolg dat de gemid
delde groepsgrootte terugge
bracht kan worden van acht
tien k twintig naar tien elf,
vrijwel een halvering dus.
Niet alleen een verbeterd leef
klimaat is van belang, ook de
manier waarop de motorische
therapie wordt aanpgepakt
Zwakzinnigheid immers gaat
dikwijls gepaard met 'storin- bereikt dat het werk ten* be-
gen in de motoriek. Om dc hoeve van de ernstig geeste-
motorische ontwikkeling zo lijk gehandicapten in 's Hee-
goed mogelijk te doen verlo- ren Loo-Lozenoord de toets
pen, is hiervoor ook een der moderne kritiek kan door-
nieuw gebouw gesticht. staan'.
Personeels
uitbreiding
Met al deze dingen hangt
uiteraard de personeelsop-
bouw nauw samen. Voor
het personeel zijn enige flats
gebouwd. De personeelSsitua-
tie is mede daardoor verbe
terd. Om de herstructurering
verzorging en behandeling
van de zwakzinnigen te
laten slagen, moest het aantal
personeelsleden met 25 pro
cent worden uitgebreid. Er
zijn er nu 740. Speciaal voor
hen is op het terrein een
restaurant gebouwd, wat pret
tig is. omdat 's Heeren Loo-
Lozenoord een flink eind van
het dorp Ermelo ligt. 'Met het
afsluiten van deze eerste fa'so.
van de herstructurering is nog
geen einde gekomen aan de
noodzakelijke vernieuwingen',
aldus geneesheer-directeur De
Ronde, 'maar wel is het punt
Vervolg van pagina 1
De heer Van Dis was echter niet te
vreden en diende een motie in, waar
in gevraagd wordt soepel op te tre
den bij het verlenen van ontheffingen
voor het kerkbezoek en voor predi
kanten. Het was toen minister-presi
dent Den Uyl. die zich in het debat
mengde en de heer Van Dis vroeg, uit
een oogpunt van non-discriminatie
(kerkgangers moeten niet worden
voorgetrokken), de motie niet in
stemming te laten brengen. Dat ge
beurde ook niet. Maar wel hield de
heer Van Dis de motie aan, die nu.
politiek gezien, boven de autoloze zon
dag blijft hangen.
De heer J. van Houwelingen van de
ARP hield de heer Van Dis nog voor,
dat van de kerk mag worden
verwacht, dat zij een voorbeeld geeft
wanneer het gaat om de beperking
van het autorijden op zondag. De
heer Van Huiten gaf nog het advies,
dat de kerken voor de kerkgangers
groepsvervoer per bus organiseren.
Zoals bekend is ook het autobusver-
voer naar de voetbalwedstrijden toe
gestaan.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Bij de behandeling
van het politiebeleid heeft raej.
Goudsmit (D'66) voorgesteld dat op
korte termijn een ombudscommissie
in het leven moet worden geroepen,
die klachten over het optreden van de
politie kan behandelen. Deze commis
sie zou naar haar mening zeer nuttig
werk kunnen doen in afwachting van
de instelling van een officiële om
budsman. Omdat de commissie dus
een tijdelijk karakter zou krijgen,
achtte zij liet met enige aarzeling
juist als hierin drie of vijf Tweede-
Kamerleden zitting zouden hebben of
uitgebreid zou worden met een bui
tenstaander als prof. Langemeijer,
ddie door dit kabinet naar voren is
geschoven als ombudsman.
Om een effectief beleid te kunnen
voeren zou volgens mej. Goudsmit de
commissie werkelijke bevoegdheden
moeten hebben ten aanzien van de po
litie. Rapporten van de rijksrecherche
'zouden overgelegd moeten worden
terwijl de commissie ook het recht
van verhoor zou moeten krijgen. De
conclusie van de commissie kunnen
dan uitgebrazcht worden aan de offi
cier van justitie, de Kamer en de re
gering.
I
