Nederland moet beleid veranderen voordat boycot wordt gestopt 'Boycot meer economisch dan politiek' Sparen is goed. Maar 't kan béter. Bij de ABN. TJit de weekbladen 'n gouden sieraad heeft één nadeel: Algemene Bank Nederland Consul van Koeweit M. S. Rabbani: Olie en politiek Allerminst spijt Hetze tegen Aantjes Olie en reclame Waar is de grens? Echt kritisch Hamsteraars op pad Wetsontwerp over openbaarheid van bestuur op komst Concert Dionne Warwick nu vrijdagnacht Tentoonstelling nieuwe treinsysternen Vergoedingen van specialisten met vijf pet omhoog In Zeeland dreigt wanverhouding op de bouwmarkt Tandartshulp voor geestelijk gehandicapten TROUW/KWARTET DONDERDAG 1 NOVEMBER 1973 BINNENLAND T9/K13 door Ferry Mingelen DEN HAAG De kans dat de olieboycot van de Arabische landen tegen Ne derland binnen afzienbare tijd zal worden ingetrokken, lijkt momenteel erg klein. Deze conclusie valt te trekken uit enerzijds de verklaringen van pre mier Den Uyl en minister Van der Stoel gisteren in de Tweede Kamer en anderzijds uit een gesprek dat wij hadden met de consul van Koeweit in Den Haag, de heer M. S. Rabbani. De heer Rabbani benadrukte dat een eerste stap op de weg naar opheffing van de boycot toch een duidelijke wij ziging van het Nederlandse regerings beleid ten aanzien van het Midden- Oosten moet zijn. Premier Den Uyl en minister Van der Stoel hebben er gisteren geen twijfel over laten be staan dat het Nederlandse regerings standpunt ondanks de boycot niet is veranderd. Consul Rabbaru: 'Ik hoop van harte dat de problemen tussen Nederland en de Arabische landen snel opgelost zullen worden. Het is niet ons doel de economie van Rotterdam of de belan gen van de Nederlandse bevolking te schaden. Deze olieproblemen zijn ook niet goed voor de olieproducerende landen. Voor de opheffing van de boycot moet er echter een goede aan leiding zijn. Het besluit tot de boycot is gebaseerd op het beleid van de Ne derlandse regering. Er is geen sprake van misverstanden, maar van funda mentele politieke meningsverschillen. Nederland heeft de laatste 25 jaar niets anders gedaan dan zich achter Israël te plaatsen. Dat gebeurde in de Verenigde Naties, binnen de EEG enz. Ik had persoonlijk de hoop dat dit beleid zou veranderen onder het kabinet-Den Uyl. Ik heb veel waarde ring voor de politiek die dit kabinet voert ten aanzien van de derde we reld, maar die politiek is niet doorge trokken naar de situatie in het Mid den Oosten. Nederland heeft zich niet aan de kant van de Palestijnse 'Un derdog' geschaard. Het heeft Israël in zijn arrogantie gestijfd', aldus de heer Rabbani. De consul benadrukt dat hij de vraag niet kan beantwoorden wat Nederland nu precies zou moeten doen om van de olieboycot af te komen. 'Daarover moeten de regeringen van de Arabi sche landen beslissen. Het is in ieder geval duidelijk dat er van Nederland se kant een positieve daad moet wor den gesteld om een sfeer van vertrou wen tussen de Nederlandse en Arabi sche regeringen te creëren. De Arabische regeringen zullen op dit punt gee genoegen nemen met verkla ringen die geen waterdichte garantie geven dat het Nederlandse beleid van de laatste 25 jaar nu wordt veranderd, olgens de heer Rabbani zou een po sitieve daad van de Nederlandse rege ring gevonden kunnen worden in een andere Nederlandse visie op de uit voering van d2 bekende VN-resolutie 242 betreffende de terugtrekking door Israël uit de bezette gebieden, het be reiken van veilige grenzen voor Israël en de oplossing van het Palestijnse vraagstuk. Hij heeft zich er aan geër gerd dat Nederland steeds weer een verschil ziet tussen de Franse en En gelse tekst van de resolutie en voor keur voor de Engelse tekst uitspreekt. De Franse tekst spreekt over terug trekking uit de bezette gebieden, de Engelse over terugtrekking uit bezet te gebieden, waardoor de mogelijk heid van grenscorrecties om veilige grenzen te bereiken van het begin af aan open wordt gehouden. 'Er is geen verschil tussen beide tek sten. Volgens de resolutie moet Israël zich uit alle bezette gebieden terug trekken, Daarna kan er in overleg tussen de partijen over eventuele grenscorrecties gesproken worden. Ook dit is geen sein dat Nederland een werkelijke vredespolitiek zonder identificatie met Israël wil voeren'. De heer Rabbani noemt de recente uitlatingen van minister Van der Stoel dat de Arabische landen met hun olieboycot tegen Nederland heel West-Europa onder druk zouden wil len zetten, ook 'zeer ongelukkig'. 'Ik kan u garanderen dat deze visie niets met de politieke realiteit te maken heeft Wij hebben niets tegen andere EEG-landen. Ik vind het opvallend dat Nedergand de boycot eerst aan 'misverstanden' wijt en daarna ineens met dit verhaal komt, als blijkt dat de pogingen om deze misverstanden uit de weg te ruimen niet slagen. Volgens de heer Rabbani hebben de Arabische landen de andere Westeuro- pese regeringen laten weten dat zij de Grond voor de gedachtengang in olie kringen is, dat de Arabische landen weliswaar met grote oliereserves zit ten, maar deze tegen zo hoog moge lijke prijzen trachten te verkopen. Hoe krapper de oliemarkt wordt, hoe hoger de prijzen zullen oplopen. De Arabische landen hadden volgens de oliemaatschappijen dan ook al lang het plan een krappere markt te be werkstelligen door het verminderen van de uitvoer. Met name in Koeweit sprak men er al begin dit jaar over de export van ruwe olie te beperken. Aanleiding Voor Arabische staten vormde de Is- raëlisch-Arabische oorlog dan ook een mooie aanleiding om tot exportbeper kingen over te gaan. Daarmee hoop ten zij, dat de prijzen zouden stijgen en de olielanden langer van hun re serves zouden kunnen profiteren dan bij het recente exportniveau het geval zou zijn. Door de waardevermindering van de dollar ontvingen de Arabische landen minder geld voor hun olie dan zij verwacht hadden. Zij proberen sindsdien deze tegenval ler niet alleen te compenseren door steeds hogere prijzen te eisen in OPEC-verband, maar vooral door een verkrapping van de markt. Wezenlijk hierbij is, aldus een aantal olie-specialisten, dat de Arabische lan den geen raad weten met hun dollars. Landen als Koeweit en Saoedi-Arabië wensen hun inkomsten over een lan- (ADVERTENTIE) je kunt het niet in 'n vaas midden op tafel zetten. Maar 't blijft wel iets langer mooi! olie kunnen krijgen die ze nodig heb ben. 'Als de andere Europese landen door de olieboycot tegen Nederland in moeilijkheden komen, dan willen ze helpen. Die landen moeten dan maar zoals al eerder door de minister van staat van Koeweit is verklaard, naar andere mogelijkheden voor de invoer van hun olie dan via Rotterdam gaan uitkijken als de boycot langer gaat duren. Over de oplossing van de pro blemen die dan voor die landen rijzen kan ik niets zeggen. Dat is een zaak die deze regeringen met de regerin gen van de Arabische landen moeten bespreken'. Vrij Nederland: De olieboycot en de gevolgen daarvan voor Nederland en Europa beheersen deze week de inhoud van de weekbla den. Naast de meest voor de hand lig gende aspecten als daar zijn autoloze zondag, energiecrisis en werkloosheid haalt Joop van Tijn in Vrij Neder land ook nog een ander politiek as pect naar voren. 'Als de boycot door zet kan de economie in de eerstko mende drie, vier maanden een gewel dige knauw krijgen. Dat zou voor Wiegel en de zijnen gevonden vreten betekenen. De werkloosheid, de auto beperking, de koude: allemaal de schuld van het kabinet-Den Uyl. Na tuurlijk, de VVD staat ook achter Is raël, zal de redenering zijn, maar wij, VVD, zouden de zaken niet zo stom en opzichtig hebben aangepakt. Onze Luns en onze Schmelzer en onze ei gen Hans de Koster voerden een slim mer, beter beleid dan deze naïeve ge tuigenispolitiek van het kabinet-Den Uyl. Zo kan Feisal Wiegel nog uit zijn oppositionele malaise helpen'. Martin van Amerongen tekent een zeer leesbaar portret van de Zeeuwse gedeputeerde A. J. Kaland. Over de deuk, die de onderkoning van Zeeland destijds liep in de PZEM-affaire, te kent hij op: 'En de politiek is het on dankbaarste wat er is, meneer', zegt mevrouw Kaland. 'Het is het ene mo ment 'Hosannah' en het andere mo ment 'Kruisigt hem'. 'Vrouwtje, dat is al tweeduizend jaar zo', zegt haar man. Elseviers Magazine: Ook Elseviers Magazine dook 'in de olie' en noemt het gebeuren de groot ste oliecrisis sinds de tweede weerld- oorlog en het feit, dat de oliekraan dicht gaat een 'financiële ramp voor Europoort'. Het blad besteedt verder aandacht aan de botsing tussen minis ter Vredeling en generaal Kranen burg. De laatste heeft allerminst spijt van zijn rondschrijven, want 'ik ge loof, dat deze schriftelijke discussie zeer bevorderlijk is geweest voor het moreel. Op mijn circulaire heb ik on geveer vierduizend positieve reacties gekregen; slechts vijf procent van de onder mijn bevel staande beroepsmili tairen en burgerambtenaren heeft zich niet uitgesproken. Natuurlijk wa ren niet alle briefschrijvers het met mij eens'. EM's omslagverhaal behan delt het drama Nixon en de vraag, hoe het zover heeft kunnen komen. Hervormd Nederland: In een interview in Hervormd Neder land laat mr. Aantjes weten, dat 'de ARP zich niet laat beledigen'. 'Er is zeer duidelijk een campagne tegen mij aan de gang', aldus Aantjes, 'maar ik maak me er niet druk over. Ik heb er geen tijd voor. Kijk, als Algra van het Friesch Dagblad me kritiseert, dat steekt me. Daar kan ik me druk over maken, maar als het ook in onze kring teveel gelezen ochtendblad mij weg wil hebben, dan is dat meer een testcase voor de ARP. Want als ze mij daarom willen laten verdwijnen, nou, dan ga ik. Als dat mogelijk zou zijn, omdat De Telegraaf, Van Riel en Ferry Hogendijk dat willen, dan zou de ARP niets waard zijn. Men heeft er wel op aangedrongen, dat ik me zou verdedigen. Maar ik begin er niet aan, dan zou ik dagwerk hebben. En dat omdat De Telegraaf het wil', zegt hij spottend'. Lo Casteleijn schrijft over Amnesty International en de campagne tegen het martelen. Dr. Van Geuns: 'Marte len is een uitvloeisel van een vrij ge raffineerd systeem, waarbij de hoofd schuldigen meestal buiten schot blij vend De Nieuwe Linie: Herre Halbertsma stelt in De Nieuwe Linie het onjuist te vinden om de olieboycot voor de volle honderd pro cent aan de premier en zijn ministers te verwijten, want zij kunnen zelf on mogelijk alles weten. Zij hebben amb tenaren, die zich stuk voor stuk in be paalde onderwerpen verdiepen en hun kennis als de stukjes van een legpuz zel aan elkaar horen te voegen. Aan het samenspel tussen de ambtenaren van verschillende ministeries, die zich direct of zijdelings met het olievraag- stuk bezighouden, schijnt het een en ander te hebben ontbroken; of moge lijk ook aan het samenspel tussen de ministers en hun ambtenaren'. Hanne- ke Wijgh sprak met reclamemaker Han Snel, die de reclame niet als zo'n probleem ziet: 'Gewoon je boerenver stand gebruiken, dan kom je er altijd uit'. De Groene: Johan Galtung staat in De Groene stil bij de bewapening, die steeds kwaad aardiger en dodelijker wordt, ondanks conferenties en overeenkomsten. Hij komt aan het eind van zijn zeer uit voerige betoog tot één conclusie: 'Er gens moet er een grens zijn voor de groei van het militaire apparaat. Maar waar?'. Tom van der Meer deed een klein on derzoekje naar ex-ministers uit de drie laatste kabinetten en de manier, waarop zij terecht zijn gekomen. Ver reweg de meesten in het bedrijfsle ven, waarmee ze vaak ook voor die tijd al banden hadden. Hij pleit voor een diepgaander onderzoek naar de relaties tussen (delen van) het be drijfsleven en sommige partijen, al is het hem al opgevallen, dat bij de be drijven de neiging bestaat meerdere ex-bestuurders aan zich te binden. Haagse Post: Frans Nypels en Kees Tamboer spra ken voor de Haagse Post met Piet Brussel, voorzitter van de Industrie bond NKV (Een ruwe bolster met een zachte pit). De schokkende be drijfssluitingen in de jaren '65 en '66, die de hele vakbeweging op haar grondvesten deed trillen, hebben' ook op Piet Brussel zijn uitwerking niet gemist. 'Toen ben ik echt kritisch ge worden en is mij duidelijk geworden, dat als het kapitalistische systeem in het verleden ooit in het licht van de menselijke ontwikkeling een bepaalde functie heeft vervuld, die functie nu geëindigd is'. Jan Haasbroek mag in een nieuwe ru briek verslag doen van zijn eerste op treden als Kabouter in de Amsterdam se raad. A. J. Heerma van Voss ging na wat er toch met Dennedal gebeur de en komt tot de conclusie, dat de angst voor onderlinge conflicten er nog steeds het diepst inzit, terwijl Martin Schouten verslag doet van de manier, waarop de zestigers de Neder landse muziek uit de droom hielpen. AMSTERDAM De olieboycot van Nederland door de Arabische staten is veel meer een financieel-economische dan een politieke zaak. Dat is de stellige overtuiging in oliekringen, waar de uitspra ken van minister Van der Stoel (buitenlandse zaken) in zijn recente persconferentie dan ook 'niet onjuist' worden genoemd. Deze stel- lingname is min of meer in tegenstelling tot recente uitlatingen aan Arabische kant. Het dreigende olie-tekort lijkt tot de gebruikelijke hamstenvoede te leiden. Op de foto een man, die zo juist een jerrycan achter op de fiets heeft gezet, dat hij heeft gevuld bij een zelfbedieningsstation in Amsterdam. gere termijn uit te smeren, in tegen stelling tot Perzië, dat met het nu ontvangen geld wel overweg kan. Ook Irak kan de olie-mkomsten voor zijn ontwikkeling besteden en het land staat dan ook opmerkelijk genu anceerd tegenover een olieboycot van West-Europa. Irak neemt wel aan de boycot tegen Nederland deel. maar stelt tegelijkertijd, dat West-Europa niet door een olie-embargo getroffen mag worden, omdat de Europese sta ten steeds meer de Arabische zijde kiezen in het conflict met Israël. 'Drie jaar geleden was een olieboycot van Nederland niet voorgekomen', zei een zegsman ons gisteren. 'Toen kregen de Arabische landen nog in dollars, in harde valuta dus, uitbe taald. Na de dolilarcrisis is de situatie totaal veranderd. De Arabische staten laten de olie nu liever in de grond zitten. Het feit, dat juist Nederland voor een olieboycot werd uitgezocht en niet een land als bijvoorbeeld Dene marken, dat in zijn binnenlandse pu blieke opinie en in zijn buitenlandse politiek ten aanzien van het Midden Oosten niet afweek van Nederland, wordt door oliedeskundigen geweten aan de zeer speciale positie van Ne derland. Op politiek en militair gebied heeft ons land nauwelijks invloed. De olie- distribuerende functie echter (Rotter dam heeft de grootste olieraffinaderij ter wereld) is van groot belang voor de olievoorziening in de rest van West-Europa. DEN HAAG Minister-president Den Uyl heeft bij de behandeling van de begroting van algemene zaken aangekondigd dat dit par lementaire jaar een wetsontwerp betreffende de openbaarheid van be stuur is te verwachten. Het wetsont werp, waar de gehele Kamer om had gevraagd, zal echter niet alle facetten omvatten, zoals die zijn voorgesteld door de commissie-Biesheuvel in 1970 over dit onderwerp. Minister-presi dent Den Uyl verklaard dat hij het plan heeft niet langer te wachten met wettelijke maatregelen voor de openbaarmaking van de cate gorie van overheidsdocumenten, waar voor geen uitzondering nodig is. Hier onder zouden vallen die overheidsrap porten en adviezen die worden uitge bracht door gedeeltelijke of geheel ambtelijke commissies, zoals de Raad van State. De heer Den Uyl onderstreepte echter niet te zeggen dat alle adviezen van de Raad van State openbaar gemaakt zullen moeten worden. Voorts is het zijn plan richtlijnen te geven voor de openbaarheid aan bewindslieden en ambtenaren over die overheidsstukken die van belang zijn voor de ambtelij ke voorbereiding van de beleidsvor ming. De heer Den Uyl meende dat hiermee geëxperimenteerd zou kun nen worden wat wel en wat niet kan. Daarbij zal dan een ra^d voor de openbaarheid moeten worden inge steld. bestaande uit ambtenaren, be stuurskundigen en vertegenwoordigers van publiciteitsmedia. Deze raad zal toezicht moeten houden op de nale ving van de richtlijnen en voorstellen doen over aanvullingen en wijzigin gen hierop. Een volledige wetgeving betreffende de openbaarheid van de overheid zag de heer Den Uyl niet direct zitten. Dat zou zijns inziens een kwestie zijn van naar toe groeien. AMSTERDAM In verband met de autoloze zondag is het nachtconcert dat de Amerikaanse zangeres Dionne Warwick zaterdagnacht 10 november in het concertgebouw zou geven, ver plaatst naar vrijdagnacht 9 november. Jumping Amsterdam hoeft zich ge voegd in de rij van organisaties die er bij minister Lubbers op aangedrongen hebben de autoloze zondag niet om 00.00 uur te la:ten ingaan. De organi satie wil het rijverbod om vier uur 's nachts laten ingaan. Jumping Amster dam wordt van 1 tot en met 4 novem ber in de RAI gehouden. EINDHOVEN In Eindhoven is gis teren een tentoonstelling geopend van de nieuwe vervoerssystemen van Transurban en Transrapid. Daf ont wikkelt deze systemen in München, samen met de Duitse firma Krauss Maffei. In beide gevallen beweegt de cabine zich zwevend door middel van magnetische krachten over een rails. De aandrijving geschiedt door middel van elektrische lineaire motoren. In Eindhoven zal vermoedelijk een proe- flijn van de Transurban worden gere aliseerd. Volgens M. van Doorne, president van de raad van bestuur van Daf, beteke nen de beide systemen een uitkomst voor de toenemende woon-werk ver keersproblemen van dit moment. 'De voertuigen bewegen zich snel (Trans rapid tot 500 kilometer per uur en Transurban tot 120 km per uur) en trillingsvrij over banen die geschei den zijn van de oveige verkeersaders. Het geluidsniveau is minimaal, er zijn geen schadelijke uitlaatgassen en de systemen zullen grotendeels geauto matiseerd kunnen functioneren'. DEN HAAG Met de landelijke spe cialisten vereniging zijn besprekingen gevoerd over haar verzoek om met in gang van het vierde kwartaal 1973 de honoraria in de particuliere praktijk aan te passen aan de inkomens- en kostenontwikkeling in de periode ok tober 1972-oktober 1973. Ook de Ne derlandse maatschappij tot bevorde ring der tandheelkunde had op gelij ke gronden een nadere voorziening gevraagd. De ministers van economische zaken en van sociale zaken en de staatssecre taris van volksgezondheid en milieu hygiëne zijn thans akkoord gegeaan met een tot 5 pet. beperkte verhoging van deze vergoedingen. De daarbij betrachte matiging vloeit enerzijds voort uit de doelstellingen van het anti-inflatiebeleid ten aanzien van beoefenaren van vrije beroepen in de hogere inkomensklassen. Ander zijds is daarbij de stijging van de praktijkkosten in de beoordeling be trokken, aldus het ministerie van eco nomische zaken. MIDDELBURG ln Zeeland worden zoveel recreatiegebouwen neergezet, dat het dagelijks bestuur van de pro vincie zich ongerust maakt Het be stuur heeft de gemeentebesturen een brief geschreven waarin die ongerust heid tot uitdrukking wordt gebracht Oorzaak van de toenemende bouwacti viteit op het gebied van de recreatie, is de behoefte van beleggingsmaat schappijen aan rendement en van bouwcombinaties en aannemers aan werk. Die behoefte is groter geworden nadat de regionale activiteit op het gebied van de bouw van huizen af nam. Het tempo waarin nu aan vakantie- voorzieningen wordt gewerkt is zo hoog dat noodzakelijke voorzieningen in het gedrang dreigen te komen. Het dagelijks bestuur van de provincie heeft daarom de gemeentebesturen het advies gegeven met de nodige voorzichtigheid te werk te gaan. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM 'Er moeten centra komen voor tandheelkundige hulp speciaal voor thuis of in een kleine inrichting wonende geestelijk gehan dicapten'. Dit zegt drs. R. C. W. Bur gersdijk, tandarts, in een gesprek met KLIK, het maandblad voor de zwak zinnigenzorg. Drs. Burgersdijk is se cretaris van de Vereniging tot Bevor dering der Tandheelkundige Gezond heidszorg voor Gehandicapten en hoofd van de afdeling kindertandheel- kunde van de Katholieke Universiteit in Nijmegen. Hij merkt in het inter view met KLIK nog op dat in zo'n centrum tandartsen part-time in een georganiseerd verband zouden moeten samenwerken. 'Hel zou een soort gespecialiseerde groepspraktijk moeten zijn. Behalve part-time tandartsen zou er een part time narcotiseur aan het centrum ver bonden moeten zijn, een verkoever- zuster (iemand die de patiënt na de narcose bewaakt), tandartsassistentes en een mondhygiëniste. De kosten van deze centra zouden moeten wor den betaald uit de Algemene Wet Bij zondere Ziektekosten (AWBZ)', aldus de heer Burgersdijk. Het voorstel is enkele weken geleden ingebracht in het overleg van de bovengenoemde vereniging met de Nederlandse Maat schappij tot Bevordering der Tand heelkunde en het Gemeenschappelijk Overleg van Ziekenfondsorganisaties (GOZ). Overigens verwacht drs. Burgersdijk, dat er al een verbetering op komst is: een nieuwe regeling waarbij de ver pleegden in inrichtingen, betaald door de AWBZ, volledige tandheelkundige hulp krijgen op kosten van de AWBZ. Deze regeling zal wellicht op 1 janua ri worden ingevoerd. Op dit ogenblik krijgen de verpleegden alleen de nor male beperkte tandheelkundige hulp, zoals die op basis van de zieken fondsverzekering wordt gegeven. (ADVERTENTIE) Er zijn drie redenen: Ten eerste: er zijn bij de ABN veel verschillende spaarvormen, met oplopende rentepercentages, zodat u precies dat kunt kiezen, wat u past. Bijvoorbeeld: spaarboekje of spaarrekening, rente4'/i%. Maar ook: spaardeposito's, met een opzegtermijn van 3 tot 24 maanden, waarbij de rente varieert van 5% tot 7%. Ten tweede: als u toch spaart bij de ABN, kunt u meteen gebruik maken van al die andere ABN-diensten: van een lening-op-maat tot een zonnige vakantiereis. Ten derde: ais u nü een spaarrekening opent, meteen eerste inleg van tenminste f 10,-, doet de ABN er f 5,- bij! En - dat is eigenlijk nog een vierde reden-als u het leuk vindt, krijgt u van de ABN een grappig j spaarvarken cadean. Een echte bank, óók om te sparen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 13