Nederland voor 60 pet
afhankelijk van
olie uit Midden-Oosten
Shell biedt meer dan n denkt
Dieren beschermd tegen
vangst door verzamelaars
en door aquariumhouders
Vredeling vindt:
militair mag best
republikein zijn
rente-opslag
Winst Shell Oil
hoger in 3e kwa
Discriminerende
caféhouders raken
vergunning kwijt
DEN HAAG Als alle Arabische olielanden gevolg geven aan de
oproep van de Arabische Liga en de Algerijnse regering om de olie
toevoer naar Nederland te staken, zal de energievoorziening van ons
land ernstig in gevaar komen. Het Midden Oosten levert namelijk
50 miljoen van de 68 miljoen ton olie. die ons land verbruikt.
Tot dusverre heeft alleen Algerije de
oliekraan voor ons land dichtgedraaid.
maar de gevolgen van deze maatregel
zijn beperkt: Nederland importeerde
vorig jaar ongeveer een miljoen ton
olie uit Algerije, wat neerkomt op
rond anderhalf procent van de totale
Het ziet er voorlopig nog niet naar
uit dat het tot een totaal Arabisch
olie-embargo voor Nederland komt. Zo
heeft de Iraanse regering laten weten
het oneens te zijn met de Arabische
landen die de olie als een politiek
strijdmiddel tegen Israël willen ge
bruiken. Iran beschouwt de olie als
een commercieel produkt dat uit de
grond gehaald en verkocht moeij wor
den. 'Met het geld dat de olie ople
vert moeten we ons land tot ontwik
keling brengen, zodat Iran een sterke
en onafhankelijke natie wordt, aldus
de Iraanse premier in een intervieuw
voor de Franse televisie.
Iran leverde in 1972 acht miljoen ton
olie aan Nederland wat betekent, dat
een gezamenlijk exportverbod van de
Arabische landen betrekking zou heb
ben op 42 miljeen ton. of ongeveer 60
procent van de Nederlandse olie-in
voer van 1972.
EXPORT
Hierbij moet overigens worden aange
tekend. dat de in Nederland geïmpor
teerde olie slechts voor een deel ge
bruikt wordt voor de voorziening van
de Nederlandse markt. Ongeveer een
derde van de olie wordt in ons land
gebruikt, tweederde van de invoer
gaat in de vorm van olieprodukten
het land weer uit Een algehele Ara
bische olieboycot van Nederland, dat
onze hele olie-invoer zou betreffen,
zou dus ook de buitenlandse afnemers
van olieprodukten treffen.
Die uitvoer naar derde landen is mo
menteel ook voorwerp van intensief
overleg achter de schermen in de
EEG-top in Brussel. Men bekijkt daar
wat er gedaan kan worden om de ei
gen voorraden te beschermen. Vol
gens goed ingelichte kringen proberen
de lid-staten tot een gezamenlijke
Van enze Haagse redactie
houding te komen bij het vraagstuk
van de export.
RANTSOENERING
Als alle Arabische landen de uitvoer
naar Nederland staken, zal het rant
soeneringsstelsel, dat al jarenlang ge
reed ligt, in werking moeten treden,
aldus een woordvoerder van het mi
nisterie van economische zaken. De
woordvoerder meende dat er geen
aanleiding is al te pessimistisch te
zijn over de toekomst van onze olie
voorziening. 'Om te beginnen wordt
de soep nooit zo heet gegeten als ze
opgediend wordt'. Nederland heeft
wel eens meer een Arabische oliebo
ycot beleefd, n.l. in 1967, gelijk met
Frankrijk en Engeland.
Er kwam toen inderdaad wat minder
die aan in onze havens, maar dat was
niet van een zodanige betekenis, dat
er maatregelen genomen moesten wor
den. Dat rantsoenering toen niet no
dig was, kwam ook door de korte
duur van de boycot. De zaken zullen
er anders voorstaan als er nu een
boycot van langere duur zou komen,
nhoewel Nederland enige tijd op ziun
voorraden kan teren. Volgens de se
cretaris van de Organisatie van Olie-
handelaren (NOVO).zijn er in ons
land voorraden olie en olieprodukten
die voldoende zijn voor een ongewij
zigd gebruik gedurende vier maanden.
Nederland houdt krachtens internatio
nale afspraken een officiële reserve
aan van twee maanden.
Inmiddels werkt het boyertbureau
van de Arabische Liga ook aan een
boycot, gericht tegen de KLM, de Sa
bena en de Lufthansa. Het bureau be
schuldigt deze luchtvaartmaatschappij
en ervan vrijwiligers te hebben ver
voerd. die aan de kant van Israël wil
len vechten. Verder verwacht het boy-
ootbureau een besluit, dat alle Ameri
kaanse luchtvaartmaatschappijen uit
rle Arabische landen weert.
Tn Nederlandse industriële kringen
bestaat nog grote onzekerheid over
het effect van de oliepriisverhogingen
op de produktprijzen. Men gaat er
wel van uit. dat energie opnieuw
duurder wordt en dit zal doorwerken,
in de prijs van goederen. Ook aard-
?as. dat voor wat betreft de grootver-
hruikerstarieven gekoppeld is aan
olie, zal duurder worden. Indirect zal
de duurdere olie ook voor 30 tot 40
pricent doorwerken in de electriciteit-
s tarieven.
Daarnaast komt nog de prijsverhoging
als gevolg van de schaarste aan olie.
Dit is cp zijn beurt weer het gevolg
van het de vorige week in Koeweit
genomen besluit de produktie met 5
procent te verminderen. Enkele Ara
bische landen zijn intussen overge
gaan op een 10 procent mindere oiie-
produktie.
COMMENTAAR
Het Iraakse dagblad 'Al Saoera', or
gaan van de regerende partij heeft de
nationalisatie van het Nederlandse
aandeel van ruim 23 pet. in de maat
schappij Basrah Oil een bewijs van de
Iraakse vastbeslotenheid genoemd om
de belangen te treffen van elk land.
dat de vijand steunt.
'Wij zullen tegenover elke staat een
standpunt innemen, dat overeenkomt
met zijn standpunt in het Midden-
Oosten.'
De vakbonden van werknemers in de
olie-industrie en andere takken in
Koeweit hebben maandag aangedron
gen op veel krachtiger maatregelen
tegen de Verenigde Staten. Bi jde
'Kuweit Oil Company' en de Ameri
can Independent Oil Company zal
vandaag een staking van drie-en-een-
halve dag begmneen.
In Saoedi-Arabië is intussen de dage
lijkse produktie van de Aramco ge
zakt van 8.5 miljoen tot 6.5 miljoen
barrels per dag. Deze teruggang van
23 pet. is meer dan genoeg om zowel
de levering aan de VS te stoppen als
ook om tegemcet te komen aan de al
gemene 10 pet. produktiebeperking.
De VS nam tot nog toe 1 miljoen bar
rel (159 miljoen liter) per dag van
Saoedi-Arabië af. De Franse minister
van industriële ontwikkeling Charbon-
nel heeft de Franse oliemaatschappij
en gevraagd bij hun leveranties voor
rang te geven aan ziekenhuizen, scho
len en agrarische bedrijven.
AMSTERDAM De Banque de Paris
et des Pays-Bas heeft besloten baar
aan cliënten in rekening gebrachte de
betrentetarieven voor in rekening-cou
rant verstrekte kredieten en voor
schotten tegen effecten met ingang
van 29 okober te verhogen met een
extra opslag. Deze opslag zal voors
hands worden beperkt tot 0.5 pet.
De aanleiding voor dit besluit vormt
het reeds geruime tijd aanzienlijk uit
eenlopen van de huidige geldmarktta
rieven en het promessendisconto van
De Nederlandsche Bank, dat sedert 16
oktober 8 pet. bedraagt. De tarieven
op de geldmarkt daarentegen bewegen
zich rond 10 k 11 pet. De extra opslag
zal niet worden toegepast op debet
standen op salarisrekeningen en
evenmin op persoonlijke leningen,
aangezien deze niet in rekening-cou
rant worden verstrekt.
Mocht de huidige geldmarktsituatie
langer voortduren, respectievelijk ver
der verslechteren, dan moet met een
verhoging van de extra opslag reke
ning worden gehouden. De bank be
treurt het dat de huidige abnormale
verhoudingen haar tot deze maatregel
nopen. Het ligt in de bedoeling de ex
tra opslag te beëindigen zodra de geld
marktsituatie tot normale verhoudin
gen terugkeert.
De sterke stijging van de geldmarktta
rieven vond plaats na invoering van
een door de banken aan De Neder
landsche Bank te vergoeden extra
commissie op 1 september, bij ge
bruik van haar faciliteiten boven door
de bank als normaal beschouwd be
roep.
De hoogte van die commissie die door
de centrale bank werd ingevoerd in
verband met de sterk gestegen buiten
landse geldmarkttarieven, bedroeg
aanvankelijk 3 pet. en werd bij de
laatste discontoverhoging gesteld op 2
pet.
Woordvoerders van de Amsterdam-
Rotterdam Bank en Algemene Bank
Nederland hebben meegedeeld dat deze
banken nog niet zijn overgegaan tot
het instellen van een extra opslag.
HAL stopt vaart naar
Amerikaanse westkust
ROTTERDAM De Holland Ami-
rika Lijn (HAL) zal met ingang van 1
januari 1974 niet meer varen op de
westkust van de Verenigde Staten en
Canada. Daarmee komt een einde aan
een 53-jaar oude activiteit van de
HAL. De laatste drie jaar onderhield
de Rotterdamse rederij, samen met de
Westduitse Hapag-Lloyd en de Franse
Compagnie Generale Transatlantic
naar de 'West coast' een vrachtdienst,
genaamd Euro-pacific.De HAL heeft
nu besloten deze combinatie te verla
ten.
'Euro pacific heeft van het begin af
aan verlies opgeleverd en wij zien
daarin in de nabije toekomst geen
verandering komen', aldus een woord
voerder van de HAL. 'Helaas heeft
onze maatschappij door de moeilijk
heden in de cruisevaart geen geld voor
kostbare experimenten als Euro Paci
fic. Het is mogelijk dat deze dienst
rendabel wordt, maar wij kunnen daar
op niet wachten'. De HAL zal sche
pen op de lijn, de Grotedijk, Gaaster-
dijk en Grebbedijk op andere dien
sten inzetten. De werkgelegenheid van
de opvarenden loopt geen gevaar.
Philips Tabak bezit
kwart Ned. Bontweverij
EINDHOVEN Een kwart van de
aandelen van de Nederl. Bontweverij
is in handen van Philips Tabak,
tegenwoordig alleen nog een beleg
gingsmaatschappij. In de aandelen
Bontweverij heeft Philips Tabak haar
liquide middelen gestoken. De deelne
ming betekent een nieuw belang van
de Duitse groep Vermögensverwal-
tung. omdat deze organisatie 60 pet.
van de aandelen Philips Tabak in
handen heeft. Vermögensverwaltung
heeft een minderheidsbelang in de
Verenigde Nederlandse Tapijtindus
trie te Hilversum en in nog een of
twee andere Nederlandse bedrijven.
Wat Philips Tabak verder betreft, in
1974 verwacht de directie van dit be
drijf een sterke daling van de kosten
en een wezenlijke toeneming van de
opbrengsten. Het tijdstip waarop divi
dend zal kunnen worden uitgekeerd
komt daardoor dichterbij.
Rank Xerox assembleert
kopieerapparaten
in Aken
VENRAY Het Britse bedrijf Rank
Xerox gaat in het Westduitse Eilen-
dorf, bij Aken, een fabriek bouwen
voor de assemblage van kopieerap
paraten. De investering voor deze fa
briek zal gedurende de eerste fase.
met inbegrip van de grond, de gebou
wen en de inrichting, rond 35 min
bedragen.
In de loop van 1975 zal Rank Xerox
in de Duitse fabriek met een perso
neelsbestand van 150 beginnen met de
assemblage. Bij voltooiing van de
bouwplannen verwacht Rank Xerox
800 mensen in dienst te hebben.
Rank Xerox beschikt reeds over uitge
breide produktiefaciliteiten in het
Limburgse Venray waar momenteel
ruim 2500 man werken. Medio 1974
zullen daar 3500 personeelsleden in
dienst zijn.
Zeer gunstig resultaat
bij Océ van der Grinten
VENLO De gang van zaken bij
Océ-v. d. Grinten is in de eerste
negen maanden (tot en met 31 augus
tus van het boekjaar 1973) zeer gun
stig geweest. Door wijzigingen in het
concern is vergelijking met de cijfers
over de overeenkomstige periode van
het vorige boekjaar niet goed moge
lijk. Over het lopende boekjaar zal
een interimdividend van 2,80 (v.j.
2,40) per gewoon aandeel van 20
worden uitgekeerd. De omzet bedroeg
in de verslagperiode 396 1 min
tegen 297.4 min vorig jaar. Het be
drijfsresultaat kwam uit op 40.1
min 26,4mln) en de nettowinst op
16.2 min 10.2 min). De netto
winst per aandeel van 20 bedroeg
13,99 8.85).
Voor het gehele boekjaar wordt ge
rekend op een omzetgroei van onge
veer 12 pet ten opzichte
471,89 min), waarbij Cros]
stralië) in beide jaren geconJ
is. De nettowinst (v.j. Yl\
zal een sterkere stijgingver t
de omzet.
Kapitaalobligaties
AMSTERDAM Op de 75
pet 15-jarige kapitaalobligat
uitgegeven door Amsterdai
dam Bank,waarop vrijdag jl
schrijving openstond, is vooi
danig bedrag ingeschreven, di
wijzingen slechts gering zu
zo heeft de bank medegedeel
HOUSTON Shell Oil (Am
tak van het Shellconcern beh
het 3e kwartaal een grotere
scherpe kostprijsstijging v
olie en geraffineerde produl
ben het gunstige effect van
omzetten en de gestegen af
bij Shell Oil (onderdeel va:
ninklijke-Shell Groep) in h
kwartaal van 1973 ecfcter
beïnvled.
Shell verdiende in het derde
van 1973 1,24 dollar per aan
1.01 dollar), bij een van 12
tot 1428,4 min. dollar gesteg
In de eerste negen maandei
jaar bedroeg de omzet 4145,4
gen 3563,9 min. dollar in de:
node van 1972. De winst pe
was 3,76 dollar (v.j. 2,67 d<
dus de maatschappij.
MEDEMBLIK Bobe te M
(behorend tot Hagemeyer
opent 26 oktober een nieuwf
Bove is een gespecialiseerd
ingsbedrijf van elektrische
mingselementen voor alle, zo
houdelijke als industriële, d(
Het personeelsbestand bedri
100. Bovendien zijn in. zg. 't
nog circa 20 mensen in dien
TROUW/KWARTET DINSDAG 23 OKTOBER 1973 'ml
Lijst beschermde planten beperkt gehouden
Van een onzer verslaggevers
DEN HA AG In een toelichting op het dezer dagen in het staats
blad gepubliceerde Koninklijk Besluit tot bescherming van in
heemse diersoorten, wordt gewezen op de nadelige invloed op de
stand van deze diersoorten, door de vangst daarvan door aquarium-
en terrariumhouders en verzamelaars (insecten).
Het aantal beschermde planten is tu
bepe-kt mogelijk gehouden: in de lijst
van beschermde planten zijn geen
soorten opgenomen, die uitsluitend in
gevaar zijn door de aantasting van het
milieu waarin zij leven. Ook zijn er
geen soorten opgenomen, die of
schoon zij zeldzaam zijn weinig op
vallen en daardoor geen gevaar lopen
van plukken of uitsteken.
De beschermde in het wild voorko
mende diersoorten zijn:
Bij de zoogdieren: bruinvis, tuimD-
laar. hamster, eikelmuis, hazelmuis,
alle soorten vleermuizen en egel.
Bij de reptielen: moerasschildpad,
alle soorten slangen, alle soorten ha
gedissen.
Bij de amfibieën: alle soorten kik
kers en padden, alle soorten salaman
ders.
Bij de vissen: rivierdonderpad. .,e-
stippelde alver, kleine en grote mod
derkruiper, bermpje, elrits. bittar-
voorn, meerval, rivierprik en been-
prik.
Bij de msekten: vliegend hert en
grote vuurvlinder.
Bij de kreeftachtigen: rivierkreeft.
Bij de slakken: wijngaardslak.
De bescherming van de kikkersoorten
blijft beperkt tot de volwassen dieren.
Daartoe is besloten, omdat de eieren
en larven van de kikkers (kikkerdril)
een belangrijke schakel vormen in het
contact tussen kind en natuur.
Planten
De 35 beschermde plantesoorten zijn:
daslock, wolverlei. zwanenbloem, alle
soorten klokje, spaanse ruiter, herst-
tijloos, zwolse anjer, wilde kaardebol,
alle soorten zonnedauw, moeraswespen-
orchis- blauwe zeedistel, kievits
bloem, alle soorten gentiaan, grote
muggenorchis, jeneverbes, aardaker,
zomerklokje, waterdrieblad, been-
breek, vleeskleurige orchis, gevlekte
orchis, breedbladige orchis, harlekijn,
rietorchis, wilde marjolein, knikkende
vogelmelk, gewone vogelmelk, ko
ningsvaren, parnassia, welriekende
nachtorchis, alle soorten sleutelbloem,
veldsalie, langbladige ereprijs, maag-
denpalm en zinkviooltje.
In enkele gevallen zijn van een plan
tengeslacht alle soorten beschermd.
Dit is ondermeer geschied bij het
klokje. Niet alle soorten van dit ge
slacht zijn zeldzaam en worden be
dreigd, maar de bescherming van alle
soorten is wenselijk, omdat zij moei
lijk van elkaar te onderscheiden zijn.
Daarom is afgezien van het uitzonde
ren van het meer algemeen voorko
mende grasklokje.
DEN HAAG Minister Vredeling
(defensie) vindt dat een militair best
republikein mag zijn. 'De officier legt
de eed van trouw af op de constitutio
nele monarch in ons democratisch
staatsbestel. Waar het om gaat is dat
een militair democraat moet zijn.
Slechts als die democratische gezind
heid ontbreekt hoort iemand naar mij
mening niet in de krijgsmacht thuis'
zei de minister in een vraaggesprek
met 'onze banier', het blad van de na
tionale christen onderofficieren vere
niging.
In de NOS-rubriek 'Praten met de mi
nister' zei ir. Vredeling gisteren
voorts niet van plan te zijn speciaal
ten opzichte van de VVDM een soepe
le houding in te nemen. 'Ik heb geen
apeliefde voor de VVDM' aldus de mi
nister. Hij zei zich niet erg 'happy' te
voelen met het feit dat gisteren een
aantal VVDM-bestuursleden begonnen
is met het uitzitten van hun gehal
veerde, gevangenisstraffen wegens de
groeitactie, terwijl dit kabinet de groet-
regels heeft gewijzigd. 'Het is onge
rijmd, maar anderzijds kan men het
feit niet negeren dat de regels des
tijds zijn overtreden, hoe men ook
over die regels mag denken', zei mi
nister Vredeling.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De regering wil res
taurant- en caféhouders en bareige-
naars die discrimineren door kleurlin
gen niet tot hun zaak tce te laten,
steviger gaan aanpakken. Hiertoe zal
een wijziging van het 'besluit zedelijk
gedrag horeca' worden aangebracht
waardoor de betreffende horeca-ex-
ploitanten hun vergunning kwijtraken
indien zij discrimineren.
Dit antwoordt minister Vorrink
(volksgezondheid) mede namens de
ministers van justitie en economische
/aken op vragen van de Kamerleden
Van Lier en Van Thijn (beiden
PvdA). De minister zegt geen duide
lijk beeld van de discriminatie in het
horecawezen te hebben omdat veel
klachten over een weigering tot toe
gang ook op gedrag of kleding zijn te
rug te voeren. Zij heeft echter de in
druk dat discriminatie wel voorkomt
en bijzonder aandacht van de over
heid verdient.
Shell winterspecialiteiten. Onmisbare „gereedschappen",
waarmee uw auto zonder problemen een nat najaar en een
strenge winter doorkomt.
Alle maten en merken banden. Plus de vakmensen en Shell accu met bijverpakt zuur. Onbeperkt houdbaar,
het gereedschap om ze vlot en goed te monteren. (Wist u Drooggeladendus na vulling direkt gebruiksklaar,
datgoede banden, op de juiste spanning, benzine sparen?) 24 maanden garantie.
I
