Invasie op westelijke
bever van Suezkanaal
kan oorlog beëindigen
Nixon
staat
voor
keihard
gevecht
met het
Congres
-ennia verzekeringen
Standpunten van de
strijdende partijen
blijven onverzoenlijk
Olie-boycot
Israël schakelt aantal Sam-raketten uit
Israël verzon
goede list
Boycot (nog)
geen klap
voor ons land
Zekerheid voor uw gezin
begint met overleg.
Uw verzekeringsadviseur
verwacht u.
-vooreen vertrouwd houvast—
Watergate op
hoogtepunt
ROOW/KWARTET MMMDAG 22 OKTOBER 1973
RUJTEMUAiNID /'WEER T5/K7
'EL AVIV, CAIRO, DAMASCUS
Reuter, UPI, AFP, AP, DPA)
►ndanks de ontkenningen van
Igyptische zijde lijkt het erop dat
e oversteek van de Israëlitische
roepen naar de westelijke oever
an het Suezkanaal de nog steeds
oortdurende tankslag zal beslis-
en, en daarmee de afloop van de-
vierde Israëlisch-Arabische
jorlog.
)e Israëli's hebben volgens eigen zeg
en in de afgelopen dagen hun brug-
ehoofd op de westelijke kanaaloever
liet verder verlengd in de richting
an Cairo, maar in noordelijke en
uidelijke richting verbreed. Volgens
én van de militaire woordvoerders,
eneraal-majoor Oezi Narkiss bezetten
ij daar nu een gebied van 40 km
ireed en 30 km diep. Het brugge-
J oofd, dat een week geleden ten zui
den van Ismailia werd geopend, is in
e nacht van zaterdag op zonder ver-
er versterkt. Amerikaanse bronnen
chatten zaterdag de Israëlische sterk-
e daar al op 12.000 man en 300 tanks,
usraël heeft nu ook een 'mini-lucht
brug' over het Suezkanaal in gebruik
ldus Narkiss, afgezien van de drie
•ruggen.
ingehinderd
fice-premier Yigal Allon en luite-
ant-generaal Bar-Lew bezochten gis-
aren deze troepen, aldus de Israëli-
che radio, die verder meldde dat
onvooien vrachtwagens vrijwel onge-
inderd het Suezkanaal oversteken
m de troepen daar t bevoorraden,
risteren, toen de avond viel, zag
fiugh Mulligan van het Amerikaanse
'e ersbureau AP, hoe er nog steeds ver-
f 'oed slag werd geleverd tussen de Is-
aëlische en Egyptische tanks aan de
ostelijke oever. Hij bevond zich aan
e Israëlische linies in een bunker op
ngeveer elf km ten zuiden van Is-
aailia. Hij zag, hoe de Israëlische ar-
llerie op de westelijke oever de
Igyptische tanks aan de oostelijke oe-
er onder schot nam en dat de Egyp-
enaren zich langzaam naar het kanaal
Z1 srugtrokken.
an Egyptische kant wordt gemeld
at de Israëlische strijdmacht op de
estelijke oever 'niet groot' is en 'vol-
yj dig omsingeld' door de Egyptische
oepen. Zaterdag had het dagblad Al
chram geschreven dat die troepen-
ïacht 'niet klein' is, maar de zaak als
jen 'vertoning' afgeschreven. Nog eer- Gl'Ote buit
Ier werd door Cairo gemeld dat de
oepen geliquideerd waren en de Is-
ëlische operatie praktisch beëindigd
Een Israëlische
soldaat keert
terug naar huis
van het front
om zijn vrouw
te begroeten,
die het leven
heeft geschon
ken aan een
zoon, terwijl
haar man aan
de strijd deel
nam.
vliegtuigen, terwijl zaterdag 15 tanks
en 56 pantservoertuigen werden ver
nietigd en nog eens 15 Israëlische
vliegtuigen werden neergeschoten.
Zeer belangrijk voor het verloop van
de strijd is het feit dat de Israëli's er
kennelijk in geslaagd zijn door mid
del van hun aanvallen op de westelij
ke oever een groot deel van de SAM-
luchtdoelraketbatterijen buiten wer
king te stellen. De Israëlische vlieg-
tuigverliezen werden voor het aller
grootste deel door die raketten ver
oorzaakt. Israël heeft ook een aantal
van die raketten onbeschadigd in han
den gekregen. Zo werd op de Israëli
sche TV een veroverde SAM-3-raketin-
stallatie getoond. Er komen dan ook
steeds meer meldingen dat de Israëli
sche luchtmacht nu praktisch vrij
spel heeft boven een groot deel van
het SuezkanaaL
ipgypte meldde ook dat de Israëli's gis-
Vren- 70 tanks en 40 pantservoertui-
•n hadden verloren, alsmede 25
Gisteravond riep radio-Israël om dat
drie ultra-moderne en tot dusver on
bekende Russische wapens in Israëli
sche handen zijn gevallen: de SAM-7-
anti-luchtdoelraket, die slechts 10 kg
weegt en door één persoon bediend
kan worden; de RPG-7-bazooka, een
verbeterd anti-tankwapen met een be
reik van anderhalf tot twee km., en
de Schmeller. die door twee mannen
vanaf een legerauto bediend wordt en
vier projectielen tegelijkertijd afvuurt
tot op drie km. afstand.
Uit alle Israëlische mededelingen
blijkt echter dat de Egyptenaren ver
woed blijven doorvechten, terwijl Cai
ro alleen zegt dat de grootste en
zwaarste slag sinds gisteren geleverd
wordt.
Volgens Israël zijn er nu 850 Egypti
sche tanks aan beide kanten van het
Suezkanaal verloren gegaan en 210
Egyptische vliegtuigen. Syrië, Irak en
Jordanië zouden in totaal meer dan
duizend tank hebben verloren en de
Syriërs nog eens 190 vliegtuigen. De
Arabische landen zeggen in totaal 644
Isralische vliegtuigen te hebben
neergeschoten.
Aan het noordelijke front bleef het
volgens Israël vrij rustig, maar werd
er volgens Syrië en Jordanië opnieuw
hevig gevochten. Beide partijen zeg
gen in het weekeind tientallen vlieg
tuigen aan dit front van de tegenstan
der te hebben neergeschoten.
Op de Egyptische mededeling dat bui
tenlandse vrijwilligers, die aan de
kant van Israël vechten, door Egypte
niet als gewone militairen zullen wor
den beschouwd maar als huurlingen,
waarop de Conventie van Genève niet
van toepassing is, is door Israël ont
kend dat er dergelijke vrijwilligers
bestaan.
BEIROET (AP) Israël is er
met een oude truc in geslaagd
over te steken naar de westelij
ke oever van het Suezkanaal.
Dit heeft het Libanese dagblad
An Nahar bericht. Buitgemaak
te Egyptische tanks uit 1967
werden bemand door Arabisch
sprekende Israëlische militai
ren, die Egyptische uniformen
hadden aangetrokken. Ze had
den Egyptische legerldentiteits-
kaarten bij zich, die waren buit
gemaakt op krijgsgevangenen In
1967, aldus An Nahar.
Vervolg van pagina 1
Volgens diplomatieke kringen is de
actie van de Arabische landen tegen
de Verenigde Staten een direct gevolg
van de Amerikaanse lening van twee
miljard dollar en van de gestadig in
omvang toegenomen wapenleveranties
aan Israël.
Van de acht Arabische landen was Sa-
oedi-Arabië voor Amerika de belan
grijkste olie-leverancier uit het Mid
den Oosten. Tot nu toe heeft Saoedi-
Arabië de VS per maand bijna twin
tig miljoen barrels (een barrel is een
vat van 159 liter) ruwe olie geleverd.
Saoedi-Arabië, dat steeds goede be
trekkingen met het westen heeft on
derhouden, heeft tijdens de nu woe
dende oorlog herhaaldelijk gewaar
schuwd dat het zijn olie-export naar
de VS zou staken als Washington zijn
militaire steun aan Israël niet zou sta
ken.
Van officiële Amerikaanse zijde is in
middels verklaard, dat'het Arabische
olieembargo op korte termijn geen
economische gevolgen voor het land
zal hebben, daar de Verenigde Staten
slechts zes procent van alle geïmpor
teerde olie uit het Midden Oosten be
trekken.
Irak heeft de Amerikaanse landen ge
vraagd alle Amerikaanse economische
en oliebelangen te naasten, de Arabi
sche tegoeden op Amerikaanse banken
op te nemen en de diplomatieke be
trekkingen met de Verenigde Staten
te verbreken.
Donderdag a.s. zal de 24 landen tel
lende Organisatie van Economische
Samenwerking en Ontwikkeling in Pa
rijs beginnen aan een spoedvergade
ring. Besloten zal worden of er een
plan voor een verdeling van het olie-
aanbod in werking kan worden ge
steld met het oog op het exportverbod
naar de VS en Nederland en een ver
mindering van de produktie in de
Arabische olielanden.
Behalve Nederland, hebben ook Span
je en Luxemburg bekendgemaakt met
onmiddellijke ingang alle olie-uitvoer
te staken om te voorkomen zelf tekor
ten te krijgen.
De vakbonden van havenarbeiders aan
de Oostkust van de Verenigde Staten
hebben zaterdag besloten geen sche
pen meer te laden met de Sowjet-
Unie als bestemming, 'zolang dit land
wapens aan de oorlogvoerende Arabi
sche landen levert'. De boycot gaat
morgen in.
DEN HAAG Het besluit van de Al
gerijnse regering om geen olie meer
aan Nederland te leveren betekent
geen zware slag voor de Nederlandse
olievoorziening: in 1972 heeft ons
land ongeveer een miljoen ton olie
uit Algerije ingevoerd, wat ongeveer
anderhalf procent van onze totale
olie-invoer van ongeveer 68 miljoen
ton is.
Indien alle Arabische landen de olie-
uitvoer naar Nederland zouden staken
zou het rantsoeneringsstelsel dat het
ministerie van economische zaken ge
reed heeft in werking moeten treden.
Of dat direct zou moeten gebeuren en
in welke omvang kon een woordvoer
der van economische zaken gisteren
niet zeggen.
De minister heeft de oliemaatschap
pijen gevraagd om voortaan wekelijks
gegevens te verstrekken over voorra
den, invoer en binnenlandse leverin
gen.
ADVERTENTIE
i
'■.door Henry Keys
President Nixon riskeert met het
ontslag op staande voet van Wa-
tergate-aanklager Archibald Cox
een ongekende confrontatie met
het Congres. Verwacht wordt
dat er deze week een stroom van
resoluties zal loskomen in het
Amerikaanse Congres (Senaat
en Huis van Afgevaardigden)
waarin wordt verzocht de proce
dure tot afzetting van de presi
dent (impeachment) op gang te
brengen.
John McFall uit Californië, een lid
van de leidende Democraten in het
Huis van Afgevaardigden, zei zater
dag: 'Het Huis moet nu aan de slag
en ernstig overwegen de afzettings
procedure te beginnen'. John B. An
derson uit Illinois, een vooraan
staand Republikein uit het Huis van
Afgevaardigden voorspelde: 'Het zal
ongetwijfeld als hagelstenen afzet-
tings-resoluties gaan regenen'.
De meeste Congresleden toonden
zich verheugd dat de crisis in het
weekeinde is uitgebroken. Zij heb
ben daardoor meer tijd de verschil
lende hen openstaande mogelijkhe
den te bestuderen.
De centrale vraag, waarop een ant
woord moet worden gegeven, is of
het Congres de verantwoordelijkheid
op zich kan nemen het land in een
leiderschapscrisis te storten nu de
VS buitenslands met een crisis te
maken heeft. President Nixon heeft
zelf de nadruk gelegd op het bui
tenlandse gevaar, waarmee de VS
door de oorlog in het Midden-Oosten
wordt geconfronteerd. De strijd
duurt er nog steeds voort, terwijl de
Arabische landen de olie-exporten
naar de VS hebben stopgezet wegens
de Amerikaanse leveranties van oor
logsmateriaal aan Israël.
Maar zelfs als dit keer niet tot de
afzettingsprocedure zou worden be
sloten is het onwaarschijnlijk dat
het Congres zich zal neerleggen bij
het presidentiële ontslag van Cox en
Nixons weigering de Watergate-mag-
neetbanden onverkort ter beschik
king te stellen.
Gerald Ford
Aangenomen wordt dat het Congres
ten minste de benoeming van Ge
rald Cox tot nieuwe vice-president
en opvolger van Spirow Agnew zal
vertragen en als stok achter de deur
gebruiken. Ford heeft zaterdag reeds
met Nixons maatregelen ingestemd,
maar deze steun zal bij het Congres
minder gewicht Ln de schaal leggen
dan het verlangen van de Congresle
den de president nu op alle mogelij
ke manieren een voet dwars te zetten.
Ook kan de weigering van het Con
gres worden verwacht de benoeming
Presideut Nixou (midden) heeft vrijdagavond op het Wittetotale inhoud van de banden door senator John Stennis
Huis overlegd met de voorzitter van de Watergatecommis-zou worden beluisterd. Watergate-aanklager Cox ging daar-
sie van de Senaat, Sam Ervin (links) en de vice-voorzitter mee niet akkoord. Ilij werd daarop tot ontslag gedwongen,
van deze commissie, senator Howard Baker (rechts). Ervin waarna minister van justitie Elliott Richardson zich terug-
en Baker hadden ingestemd met een compromis de Water- trok en waardoor nu een ernstige grondwettelijke crisis in
gate-banden in bekorte vorm vrij te geven, terwijl de de VS is uitgebroken.
goed te keuren van procureur-gene
raal Robert II. Bork tot minister
van justitie. Nixon heeft Bork zater
dag tot waarnemend minister van
justitie benoemd, nadat Eliott Ri
chardson was afgetreden en Nixon
zijn onderminister van justitie Wil
liam Ruckelshaus had ontslagen om
dat deze had geweigerd Watergate-
aanklager Archibald Cox uit zijn
ambt te zetten. Bork zou in geen ge
val een populaire kandidaat-minister
van justitie zijn geweest. Maar als
Richard Nixons scherprechter kan
hij helemaal niet op steun van het
Congres rekenen.
De vraag hoe het Congres de kwes
tie van de afzettingsprocedure zal
benaderen wordt nog ingewikkelder
door twijfels die zijn gerezen over
het eerder door Nixon gedane com
promisvoorstel inzake de Watergate-
banden. De vraag of direct bewijs
materiaal ter ondersteuning van
Nixons vervolging had kunnen wor
den verkregen is niet beantwoord en
dit is onbevredigend. Nixon had
aangeboden een samenvatting van
de inhoud der banden vrij te geven.
De rechtbank kan zich op het stand
punt stellen dat de president inder
daad een redelijk compromis heeft
aangeboden. De rechter van het fe
derale gerechtshof, die de Waterga-
te-zaak behandelt, John J. Sirica, en
de hoven van beroep hebben het
compromis voorgesteld om daarmee
een constitutionele botsing te ver
mijden. On der de huidige omstan
digheden zouden zij het voorstel van
Nixon wel eens aanvaardbaar kun
nen vinden.
Vervolging
President Nixon heeft ondanks zijn
wijze van optreden geen einde ge
maakt aan de gerechtelijke vervol
gingsprocedure in het Watergate-
schandaal. Nixon heeft Bork opge
dragen Cox te ontslaan, maar ook
'om alle noodzakelijke stappen te
ondernemen om de functies naar
het ministerie van justitie over te
hevelen die nu worden verricht
door het bureau van de speciale aan
klager in de Watergate-affaire en
het onderzoek en de vervolging met
volle kracht voort te zetten'.
Waarschijnlijk is dit op zichzelf on
voldoende om het Congres tevreden
te stellen. Het Congres kan zich be
roepen op een precedent een eigen
speciale aanklager in actie te kun
nen roepen en hem zelf te benoe
men. Dit precedent werd geschapen
in het Teapot Dome Schandaal van
de jaren 1920.
Het is nog te vroeg om te voorspel
len welke maatregelen het Congres
zal nemen. Het is mogelijk dat de
Congresleden binnen een of twee
dagen zullen besluiten tot een con
frontatie met Nixon of dat zij de
zaak slepende houden totdat de cri
sis in het Midden-Oosten geen be
lemmering meer vormt. In elk geval
zal de vervolgingsprocedure in de
Watergate-affaire aanzienlijk worden
vertraagd.
Henry Keys is correspondent van
het Amerikaanse persbureau United
Press International (UPI) in Was
hington.
Praten in Moskou onderbreekt
de wapenzendingen niet
MOSKOU, NEW FORK, CAIRO, TEL AVIV (Reuter, UPI, AFP, DPA,
AP) Terwijl de Sowjet-Unie en de VS onverstoord verder gaan met
het massaal zenden van vervangende wapens naar hun oorlogvoeren
de cliënten in het Midden-Oosten en tegelijkertijd besprekingen voe
ren oven een eventuele vrede, wijst niets erop dat de Arabieren en
Israël ook maar een jota aan hun vroegere standpunten hebben ver
anderd.
Vrijdagochtend laat kwam het drin
gende Russische verzoek om Kissinger
naar Moskou te sturen. En wel zo
snel mogelijk. Mike Mansfield, de De
mocratische fractieleider in de Ameri
kaanse Senaat, die voor Kissingers
vertrek met hem sprak, onthulde zelfs
dat de Russen hadden laten weten, dat
'het een kwestie van uren en niet van
dagen was', dat hij moest komen. De
avond daarop kwam Kissinger al in
Moskou aan, waar hij vrijwel direct
door Brejznew en minister van bui
tenlandse zaken Gromiko ontvangen
werd. Kissinger staat aan het hoofd
van een 'sterke delegatie' van negen
man, onder meer bestaande uit Jo
seph Sisco, onderminister van buiten
landse zaken voor het Midden Oosten,
en Helmut Somnenfeldt. één van de
belangrijkste leden van de Ameri
kaanse Nationale Veiligheidsraad. Hij
zou van plan zijn slechts enkele da
gen in Moskou te blijven en daarna
met de Russen in contact te blijven
door middel van een Amerikaanse ge
spreksgroep in Moskou. In ieder geval
zou het zijn bedoeling zijn om niet
alleen tot een bestand maar tot een
vredesregeling in het Midden Oosten
te komen.
Voordeel
De Israëlische minister van defensie
Dajan heeft gezegd dat Israël zelf niet
om een bestand zal vragen, omdat ie
dere dag van oorlog nu in het voor
deel zal zijn van Israël, maar wel be
reid is tot een herstel- van de be
standslijnen van vóór het uitbreken
van de laatste oorlog, indien do Ara
bieren dat willen. In ieder geval zou
de oorlog met Egypte niet 'met eni
gerlei gebiedswinst voor hen eindi
gen'. Dajan merkte ironisch genoeg
hetzelfde op als wat Al Achram, het
belangrijkste Egyptische blad eerder
had geschreven: dat het geen zin had
om het vechten op te houden als niet
een echte vrede zou volgen.
Dajan oefende scherpe kritiek op de
houding van de VS voor het uitbre
ken van de oorlog, omdat de Amerika
nen weigerden die wapens te leveren,
waaraan Israël een groot tekort had
gehad, zoals anti-tank-wapens. 'De VS
zijn nu zeer royaal, maar Israël heeft
nu een tekort aan wapens, nadat de
Amerikanen over elk toestel wilden
onderhandelen en wapens vasthielden,
die de Egyptenaren wel al hadden'.
Op de vraag, of de VS Israël 'politie
ke zetten' trachten op te dringen, in
ruil voor de nu versterkte wapens, zei
Dajan, 'Ik geloof niet dat de Amerika
nen willen dat Israël in een positie
komt. dat het om een bestand moet
vragen'. Hij gaf verder toe dat de mi
litaire winsten, die Israël de laatste
dagen had geboekt, 'een grote hoe
veelheid bloed' hadden gekost.
Hoe verhard de stemming in Israël is
geworden, blijkt nog eens temeer uit
de uitspraak van de minister van bui
tenlandse zaken Abba Eban, die zater
dag vanuit Amerika in Israël terug
kwam. Hij zei geen enkel vooruitzicht
op een staakt-het-vuren te zien en dat
Israël zich daarom moet concentreren
om de oorlog te winnen. 'Onze over
winning is een noodzakelijke voorlo
per voor welke positieve gebeurtenis
dan ook'. Hij ontkende van Ameri
kaanse kant voorstellen, verduidelij
kingen, of initiatieven te hebben ge
zien, die in de richting van een be
stand wezen. Vandaar, dat politieke
waarnemers uit de Egyptische en Is
raëlische reacties de conclusie trek
ken, dat het bezoek van Kissinger aan
Moskou in de allereerste plaats be
doeld is om de Russisch-Amerikaanse
verhouding zo veel mogelijk te red
den en dat de twee supermachten in
tussen afwachten, hoe de strijd zich
zal ontwikkelen.
Vervolg van pagina 1
geven dat hij niet zou proberen het
juridische proces verder in te schake
len om het vrijgeven af te dwingen
van opnamen, notities of memoranda
met betrekking tot private presiden
tiële gesprekken'. Nixons woordvoer
der Ronald Ziegler, die namens Nixon
het ontslag van Cox verdedigde, zei
dat de weigering van de aanklager het
compromis te aanvaarden reden was
tot ontslag over te gaan, vooral omdat
hij druk uitoefende de confrontatie
voort te zetten 'op het tijdstip van
een ernstige wereldcrisis'.
Eerder op de dag had Nixon reeds
verklaard dat hij Cox had bevolen
van verdere gerechtelijke stappen af
te zien. 'Tot mijn grote spijt heeft de
speciale openbare aanklager dit voor
stel verworpen. Alhoewel ik niet de
wens heb mij te mengen in de onaf
hankelijkheid van de speciale openba
re aanklager heb ik het nodig gevon
den hem te bevelen als personeelslid
van de uitvoerende macht geen verde
re pogingen in de rechtbanken meer
te ondernemen om bandjes, notities
of memoranda te proberen te bemach
tigen van presidentiële gesprekken'.
Nixon merkte op dat de regering
krachtig en effectief moet blijven en
dat het meest belangrijke op dit kri
tieke moment is: het vermogen om te
handelen en om op te treden op een
wijze die ons in staat stelt de gebeur
tenissen de baas te blijven en niet
verlamd te geraken en erdoor te wor
den overdonderd. In het binnenland
had de Watergate-zaak het karakter
aangenomen van een partijenstrijd, al
dus Nixon. Bovendien waren er men
sen in het buitenland die misschien
geneigd zouden raken als gevolg van
de Watergate-moeilijkheden de een
heid van de VS en de besluitvaardig
heid om aan moeilijkheden het hoofd
te bieden in twijfel te gaan trekken.
Compromis
Nixon zei een en ander nadat hij had
besloten een compromis voor de kwes
tie van de magneetbanden aan te bie
den. Tegelijkertijd maakte hij bekend
dat hij ervan afzag de kwestie van de
magneetbanden voor het Hoogge
rechtshof te brengen. 'Het is niet in
het nationale belang deze zaak onop
gelost te laten gedurende de periode
die wordt vereist voor een onderzoek
door het Hooggerechtshof', aldus
Nixon. Het compromis was aangebo
den aldus Nixon 'om alleen de kwes
tie van de Watergate-banden te beëin
digen en onze volledige aandacht te
verzekeren voor dringender zaken die
zelfs de veiligheid van de natie ra
ken'. Nixon doelde de daarmee op de
crisis in het Midden-Oosten.
Sam Ervin, de voorzitter van de Wa-
tergate-commissie enzijn vice-voorzit
ter senator Baker hadden zich vrijda
gavond na een langdurige gesprek
met Nxon met het compromis ak
koord verklaard. De senatoren Daniel
Inouye en Lowell Weicker, tevens le
den van de Watergate-commissie heb
ben verklaard niet voor het compro
mis te zijn geraadpleegd. De Republi
kein Wicker had opgemerkt: 'Ik ver
werp de nietszeggende overeenkomst
om een uittreksel van het bewijsmate
riaal vrijte geven in plaats van het
bewijsmateriaal zelf. De bevolking
heeft recht op de waarheid in plaats
van, zoals gebruikelijk, een politiek
vergelijk'.
'Geloof Je dat veel huisvrouwen dit gaan kopen, SLmpkins?'
