1.11e baby's onderzocht op
orm van zwakzinnigheid
Borgman: de ARJOS moet blijven
-ichter
"Was
rrico
rt
ui
Zigeuners
schuilen
in kerkje
'7f
3s
r\
anaf begin volgend jaar: bloedprik kort na de geboorte
Tijdig toepassen
van therapie kan
ziekte voorkomen
Kostganger steekt
met een broodmes
Moeilijkheden
Trouw/Kwartel
in ministerraad
B. en W. Groningen gaan
elke week het (zwem)bad in
Jerrit van Dongen draagt 'commando' van jongerenorganisatie
Gevolmachtigd minister
Antillen neemt ontslag
Minimumloon
jongeren
per 1 januari
Het meest verkochte geschiedeniswerk
s Sr
Binnenkort verschijnt de zevende druk
Extra pluspunten die de doorslag geven
De mening van twee deskundigen
Wie nü intekent bespaart dertig gulden
Laat dit dubbele voordeel u niet ontgaan
UITGEVERIJ
T. WEVER
Antwoordnummer 5
FRANEKER
V00RDEELG0UP0N
riVP/KWiAKfTET ZATTEKDAlG 20 OKITOBER 1973
BINNENlDAiND T3/K5
in 3
*e
is hi
lkom,
Zee, evi
regi
rccif0
M. J
om
t ee
de
G
hr.
lijk
VI, -
ir het weer van de laatste dagen
wel duidelijk geworden dat het
cfinltief herfst geworden is. Flinke
genbuien en stormachtige wind
ie aken het in de buitenlucht ver-
erg onaantrekkelijk. Vandaar
dat deze fotograaf haastig door
regen lopende mensen, die hun
'3 raplu krampachtig vasthouden van-
ige de harde wind, maar vanachter
op de plaat heeft gezet.
i n een onzer verslaggeefsters
weds
Aan IN HAAG Vanaf begin volgend jaar zullen alle pasgeboren
by's door middel van een bloedprik tussen de zevende en de ze-
ntiende dag na de geboorte worden onderzocht op een ziekte, die
uaffl inneer er niet op tijd iets aan gedaan wordt leidt tot imbeciliteit
irvat idiotie in de ergste vorm. Vroeger stierven deze patiënten op on-
met veer twaalf-jarige leeftijd, tegenwoordig kunnen ze in inrichtingen
ie 'J n 35 jaar oud worden,
ting
or een nog niet zo lang geleden ont-
le therapie, waarbij de patiëntjes
ranaf de derde week na de geboor-
op een speciaal diëet moeten wor-
lezet, kan het hele ziekteproces
ren voorkomen, mits dit direct tot
minste het zesde levensjaar volge-
wordt De kinderen blijken
geen enkele lichamelijke of gees-
jke afwijking te vertonen en kun-
vanaf die leeftijd een normaal le-
lijden.
derland zal nu als eerste land in de
reld de controle op deze ziekte
'oiyaponylketonurie, afgekort P.K.U.)
alle pasgeboren baby's gaan uit-
Iren. Wel heeft een aantal staten in
Verenigde Staten (onder meer
w York en een paar deelstaten in
ui
eja
lag
ii
dels
aad
eur' itsland onder meer Beieren) ook
ge
24
afd;
grote schaal zuigelingen op deze
uêtlïte gecontroleerd. Evenals bij een
01 tefonderzoek in Groningen cn
iesland, dat de afgelopen vijf jaar
rd gehouden, bleek dat een op de
nien twintigduizend kinderen de-
ziekte bij de geboorte heeft. Twee
ientjes in Groningen en Friesland,
nu inmiddels vijf jaar zijn en van-
hun geboorte het speciale diëet
reni kberi gevolgd blijken nu gezonde
verj ^eren te zijn, die niets mankeren.
jn Groningen en Friesland werd de
verg by's door wijkverpleegsters bloed
n n genomen. Hoe het in de andere pro-
cies zal worden geregeld wel-
'"t dat daar de huisarts of de arts
de bevalling leidt, het gaat doen
lljstaat nog niet vast. De provinciale
/erg uisorganisaties hebben de opdracht
it v kregen om dit per provincie te or-
fliseren. Extra-probleem bij de orga-
satie in ons land is, dat hier naar
irhouding veel meer vrouwen thuis
fallen dan in het buitenland. Al-
wo! en de ziekenhuizen bij de organisa-
ininschakelen is dus lang niet vol-
21 lende.
De ziekte wordt veroorzaakt door een
aangeboren storing in de stofwisseling
die leidt tot een teveel aan een be
paald eiwit. Daardoor treedt hersenbe
schadiging op. Uiterlijk is er, zeker in
de eerste tijd, niets afwijkends aan de
baby te zien, terwijl de geneeswijze
toch al in de derde week moet begin
nen wil men de ziekte zo effectief mo
gelijk bestrijden.
Pas na zes maanden, als het al te laat
is om met de therapie te beginnen,
kan men zien dat deze kinderen in
hun ontwikkeling achterblijven: ze
gaan spugen, krijgen een vreemd be
wegingspatroon en een afwijkende
pigmentvorming, allemaal verschijnse
len van deze ziekte die tot idiotie
leidt.
werd ook wel de urine van de babies
onderzocht (de proef van Woolf). Bij
het nemen van een proefmonster
wordt een prik in de hiel van de baby
gegeven, die volgens dr. J. Phaff, ge
neeskundig adviseur voor de moeder-
schapszorg van het ministerie van
volksgezondheid, 'even vervelend is.
maar niet meer pijn doet dan een
flinke muggesteek'.
Uit een chemisch onderzoek van dit
bloedmonster in het streeklaboratori-
um voor de volksgezondheid zal dan
binnen enkele dagen kunnen blijken
of de baby al dan niet een PKU-pa-
tiëntje is. Is dit wèl het geval, dan zal
de baby drie tot vijf maanden opgeno
men moeten worden in een van de
daarvoor speciaal op te richten behan
delingscentra, die waarschijnlijk ge
concentreerd opgezet zullen worden
in de akademische ziekenhuizen. Daar
na kan het dieet thuis, met behulp
van een diëtiste, worden voortgezet.
Hoe het onderzoek, dat in fazen wordt
ingevoerd, gefinancierd zal worden,
staat nog niet vast ofwel uit de rijks
middelen ofwel via de AWBR. Onder
meer de ministerraad moet zich hiero
ver nog uitspreken. Zeker is in ieder
geval wel dat het onderzoek voor de
ouders gratis zal zijn. Frappant is,
hoewel er maar 148 PKU-patiëntjes in
inrichtingen verblijven, bij een kos-
ten-baten-analyse naar voren komt,
dat een landelijk onderzoek, dat per
kind zes zeven gulden kost en dat
deze ziekte totaal zal uitbannen, een
kleiner bedrag vergt dan de perma
nente verzorging van zo'n 150 PKU-
patiënten in inrichtingen.
ADVERTENTIE
Erfelijk
De ziekte is erfelijk maar recessief,
dab wil zeggen dat er een groot aantal
dragers van deze ziekte is, die de ziek
te ook aan hun kinderen kunnen
doorgeven, zonder dat zij er zelf
slachtoffer van zijn geworden. Daar
om moeten alle pasgeboren baby's
worden onderzocht, wil men de zeker
heid hebben alle patiëntjes tijdig te
ontdekken.
Gebleken is dat de ziekteopsporing
door middel van de bloedprik de zo
genaamde Guthriemethodè de meest
betrouwbare is. Voorheen, ook bij de
proef in Groningen en Friesland.
Kaas
met ster-allures
niet vergeten—Frico eten
ROERMOND De 35-jarige kost
ganger H. H. P. heeft gistermiddag in
Roermond zijn niets vermoedende
kostheer met een broodmes in de rich
ting van het hoofd gestoken en hem
daarna aan arm en hand flink ver
wond. Het slachtoffer, de 39-jarige J.
H. T.. is na behandeling in het zie
kenhuis van Roermond weer terugge
keerd naar huis. De kostganger is kort
na de steekpartij door snel gealar
meerde politie-agenten in de buurt
aangehouden. Het mes is onder strui
ken teruggevonden.
Van een onzer verslaggeefsters
AMSTERDAM De Joegoslavische
zigeunerfamilie Hopic (bestaande uit
ongeveer dertig personen), die de
laatste maanden op een kampeerter
rein in Amsterdam bivakkeerde, is
met behulp van inwoners van Amster
dam ondergedoken in het kerkje in
Ruygoord om te voorkomen dat ze
gisteren of vandaag onverwacht het
land zou worden uitgezet
De groep Amsterdammers, die zich de
laatste weken inspant om geld voor
zes caravans voor de familie Hopic,
die alleen maar over een paar gamme
le tentjes beschikt, bijeen te brengen,
is bijzonder boos over de dreigende
uitzetting, omdat hierdoor de actie
volkomen doorkruist wordt.
'Deze mensen, die in Joegoslavië
enorm gediscrimineerd worden, omdat
ze zigeuners zijn. hebben de overheid
hier nog geen cent gekost en hebben
niemand enige last veroorzaakt. Nu
wij met een aantal particulieren bezig
zijn deze mensen tenminste aan be
hoorlijke behuizing en vervoersmidde
len te helpen, komen de autoriteiten
ook met een bijdrage: ze willen de fa
milie Hopic de Belgische grens over
zetten', aldus de Amsterdamse journa
list Joep Büttinghausen, die de actie
voor de caravans voert.
Verzoekschrift
Ook Release Haarlem bemoeit zich
met de zaak. Deze organisatie heeft
een verzoekschrift aan de minister
van justitie gestuurd, waarin gevraagd
wordt de Joegoslaven als vluchtelin
gen in ons land toe te laten en ten
minste niet tot uitwijzing over te
gaan, voordat de Amsterdamse actie
de zes caravans heeft opgeleverd.
De Joegoslaven maakten deel uit van
een negentig leden tellende groep, die
voorjaar 1972 met financiële hulp
naar Joegoslavië werd teruggebracht.
Omdat zij, volgens Release, 'in dat
land praktisch geen recht van leven
en werken hadden' keerden de zigeu
ners dit jaar naar Nederland terug.
Zestig leden van de groep zijn inmid
dels alweer naar België vertrokken.
In België mogen ze maar één dag blij
ven, waarna ze weer de grens van
Frankrijk worden overgezet en zo ver
der, totdat ze weer terug zijn in Joe
goslavië.
De Amsterdamse helpers willen nu
25.000 gulden bijeen brengen voor zes
wagens ter vervanging van de lekke
tentjes, die vooral met het weer van
de laatste dagen een totaal menson
waardig verblijf zijn. (gironummer
2403797 ten name van W. J. V.
Büttinghausen, Wouwermanstraat 19,
Amsterdam, onder vermelding van
'caravans voor zigeuners').
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De ministerraad heeft
gisteren gesproken over het vraagstuk
van de steunverlening aan kranten
naar aanleiding van de moeilijkheden,
waarmee Trouw/Kwartet te kampen
heeft.
Het kabinet heeft zich in het bijzon
der afgevraagd, nu de overgangsrege
ling afloopt op grond waarvan een
klein deel van de opbrengst van de
STER-reclame naar de kranten ging, of
er andere maatregelen mogelijk en no
dig zijn. Besloten is reeds de indiening
van de medium-nota, op grond waarvan
een algemeen beleid voor de massa
media zou kunnen worden gevoerd, te
vervroegen. De nota kan nu begin vol
gend jaar tegemoet worden gezien.
Van een verslaggever
GRONINGEN Het college van burgemeester en wethouders van Gro
ningen heeft besloten elke dinsdagochtend te gaan zwemmen. B. en W.
vinden dat zij te weinig lichaamsbeweging krijgen. Aan het besluit is wel
de beperking verbonden: 'voorzover het werkrooster het toelaat'.
n onze parlementsredactie
RIEBERGEN Vandaag draagt Gerrit 'an Dongen liet voorzitterschap van de
dlJOS over aan zijn opvolger Fred Borgman. Dat gebeurt aan het slot van een
tudieconferentie over 'maatschappelijke visies' op 'Kerk en Wereld' te Drieber-
errit van Dongen, die dertig
®r is, heeft drie jaar de AR-
JS geleid. Het was geen ge
melijke tijd met twee ver-
toingscampagnes. Ook moes-
n belangrijke beslissingen
'orden genomen over de
oristen-democratische samen-
orking, waar de ARJOS ui-
irst kritisch tegenover stond
n nog staat. Het was ook tij
ons het bewind van Gerrit
an Dongen, dat een belang-
rapport op tafel kwam,
'aarin eigenlijk werd gepleit
lo ARJOS op te heffen en te
aten opgaan in de ARP.
e nieuwe voorzitter Fred
'orgman (26 jaar oud, vijf
aar getrouwd en twee kinde-
on) vindt, dat dit rapport te
"roeg is verschenen. Hij denkt
n het geheel niet aan de op
ging van de ARJOS. Want
uit niets blijkt, dat de ARP
ernst maakt met de vernieu
wing van de partij, de voor
waarde van de ARJOS. Wan
neer de ARJOS nu wordt op
genomen, ontstaat er een hi
aat voor de jongeren beneden
de dertig jaar en desnoods
veertig jaar voor wie het ak-
tief lid-zijn van de ARP niet
aantrekkelijk is.
Fred Borgman, die lid is van
de staten van Noord-Holland
en voorzitter van de fractie
van de ARP, CHU en KVP in
de gemeenteraad van Aals
meer, ziet het evenmin zitten,
dat de ARJOS opgaat in één
gezamenlijke organisatie voor
jongeren. Fred Borgman is te
gen de zogenaamde open par
tij. Trouwens over de hele
christen-democratische samen
werking is hij pessimistisch.
Hij is dan ook bang dat zijn
Aalsmeerse fractie na de ge
meenteraadsverkiezingen het
volgend jaar uit elkaar zal val
len.
De nieuwe ARJOS-voorzitter
is helemaal niet te spreken
over de CHU. Deze partii is
op het ogenblik verschrikke
lijk lastig. Fred Borgman: 'De
CHU pleegt op het ogenblik
abortus provocatus op het
christen-democratisch appèl
(CDA). De Unie beschouwt
het gezamenlijk christen-demo-,
cratisch program als een soort
Keerpunt'.
Zoals eens de vroegere AR
JOS-voorzitter Hans de Boer,
is Fred Borgman, algemeen
secretaris van de christelijke
kruideniersbond Hij neemt
.vandaag de voorzittershamer
over van Gerrit van Dongen,
Gerrit van Dongen
die sinds kort werkt bij de be-
sturenraad van het protestant-
christelijke onderwijs. De
christelijke vormingsinstituten
zijn speciaal aan zijn zorg toe
vertrouwd.
Voorlopig blijft de ARJOS be
staan. Dat is de overtuiging
van de nieuwe voorzitter. Als
red Borgman
het aan hem ligt zal ledental
van twaalfhonderd verdubbe
len.
De ARJOS-conferentie is gister
avond begonnen met een re
feraat van het tweede kamer
lid Hans de Boer over de ver
schillende maatschappijbe
schouwingen. Zijn zorg was,
dat binnen de ARP en CHU
over de nieuwe vormen van
de theologie nauwelijks wordt
gesproken. Maar de nieuwe in
zichten gelden wel in CDA-
verband. Hans de Boer waar
schuwde: Waar het gezag van
Gods Woord vanouds binnen
de ARP als allesbeheersend is
aangeduid, dacht men dan on
gestraft die gezagsop vatting
achter zich te kunnen laten en
vanuit nieuwe inzichten
niet door allen meebeleefd,
niet door allen geaccepteerd
politiek te kunnen bedrij
ven? Het CDA zal mislukken,
de inhoud verliezen, wanneer
men er niet in slaagt aan te
geven wat geloofsbeleving in
de politiek van vandaag bete
kent'.
Vandaag discussieert de ARJOS
verder over de maatschappijvi
sie naar aanleiding van inlei
dingen van de Tweede Kamer
leden Dick Dees (VVD), me
vrouw Hannie van Leeuwen
(ARP) en Hans Kombrink
(PvdA). Gespreksleider is Ge
rard van Rijn.
SCHIPHOL De gevolmachtigd mi
nister van de Nederlandse Antillen in
ons land. de heer S. G. M. Rozendal,
heeft ontslag genomen. De minister
heeft dit gistermiddag na zijn aan
komst uit Curasao op Schiphol meege
deeld. De heer Rozendal zal op 2 no
vember met zijn gezin Nederland voor
goed verlaten.
Als reden voor zijn ontslag noemde
de heer Rozendal de moeilijkheden
binnen de Democratische partij, waar
van hij voorzitter is geworden na de
onenigheid met de demissionaire pre
mier Isa en de ministers Elhage van
onderwijs en Pijpers van Welvaarts-
zorg.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Een regeling voor
het minimumloon voor de wer
kende jeugd (van 15 tot en met
22 jaar) zal naar alle waarschijn
lijkheid met ingang van 1 januari
worden ingevoerd.
De ministerraad heeft gisteren goed
keuring gegeven aan een algemene
maatregel van bestuur voor de invoe
ring van deze regeling.
De regeling komt er op neer, dat de
minimum-jeugdlonen worden afgeleid
van het wettelijk minimumloon (nu
ƒ985,40 per maand). Voor elk jaar be
neden de 23 jaar wordt een percenta
ge van 1/y procent afgetrokken van
het werkelijk minimumloon. Iemand
van 20 jaar krijgt bijvoorbeeld op z'n
minst 77,5 procent (100 procent min
3 keer 7y2 procent) van het minimum
loon uitbetaald. Aan de 15-jarigen
moet op z'n minst ƒ394,20 worden uit
betaald, dat is 40 procent van het ei
genlijke minimumloon.
Bij een kortere dan normale werkduur
is het minimum-jeugdloon naar even
redigheid weer lager. Zo bedraagt in
geval van één dag partiële leerplicht
bij een vijfdaagse werkweek het mi
nimum jeugdloon voor een vijftienja
rige weer 4/5 van 394,20.
ADVERTENTIE
DISPEBEEHT
xsceiittf.T otspCRcesi «swrwrtsi NIET
- Twwme HUWEN narrow
vMxmomMtam
Er zijn vertellers die niets van de historie afweten. Omgekeerd kan het ge
beuren, dat historici die de vertelkunst niet machtig zijn, zich aan het
schrijven zetten. Van de gebroeders A. en H. Algra kan dat stellig niet
worden gezegd. Integendeel, zij hebben getoond niet alleen de historie te
kennen, maar ook geboren vertellers te zijn. De bekoring van hun gezamen
lijk werk, DISPEREERT NIET, is dan ook dat het geen droge opsomming
van feiten geeft, maar de geschiedenis als het ware 'in perspectief' toont,
als een levendig panorama, waarin enerzijds de grote lijnen en markante
feiten duidelijk te onderkennen zijn, anderzijds ruime aandacht wordt ge
schonken aan het kleine, menselijke detail. Daarin schuilt het geheim en
tevens het succes van dit boeiende en rijk geïllustreerde standaardwerk,
dat 15 november a.s. (precies een jaar na verschijning van de zesde!) zijn
ZEVENDE DRUK beleeft, kompleet in vijf delen en geheel up tot date.
Wist u dat DISPEREERT NIET het enige werk is waarin ook de geschie
denis van het voormalige NEDERLANDS-INDIË en 'DE WEST' uitvoerig
is beschreven? En dan niet alleen de politieke geschiedenis, maar ook die
van KERK en ZENDING in deze gebieden. Er is zelfs een heel deel aan
gewijd: in totaal ca. 600 tekstpagina's en 156 blz. illustraties. Het gehele
werk omvat maar liefst 2.700 pagina's en telt meer dan 850 prenten, kaar
ten, tekeningen en foto's. Een ander belangrijk pluspunt: het vijfde deel
is volledig bijgewerkt (tot en met de jongste kabinetsformatie!) en bevat
bovendien een uitvoerig alfabetisch register, dat de vindplaatsen vermeldt
van ca. 2.000 namen en trefwoorden. Dit zijn slechts enkele van de vele
pluspunten die DISPEREERT NIET op andere geschiedenisboeken voor
heeft. Geen wonder dat er reeds meer dan 25.000 exemplaren van werden
verkocht
„Zeer levendig en boeiend geschreven. De heren Algra geven een
geschiedverhaal dat historisch volkomen verantwoord en bovendien
prettig leesbaar is, terwijl de vele portretten en illustraties de aan
trekkelijkheid nog verhogenDit is populaire geschiedschrijving
van uitstekend gehalte!" Dr. J. A. van Arkel, historicus
„Wij kennen geen geschiedwerk, dat de weg van ons volk zó boei
end, zó illustratief en vanuit een zó bewogen positieve overtuiging
beschrijft als ditEn in wat een fraaie uitgave. Wie dit boek
niet in zijn bibliotheek heeft staan, doet zichzelf tekort!"
Drs. T. M. Gilhuis, onderwijsdeskundige
Tot 15 mei 1974 geldt een voorintekenprijs van 28,50 per deel (totaal
ƒ142,50); daarna wordt de prijs ƒ34,50 per deel (totaal ƒ172,50). Met
andere woorden: wie nü intekent geniet een prijsvoordeel van maar liefst
5 x 6,30,in totaal
Belangrijk is ook dat de vijf delen gelijktijdig verschijnen, zodat u onmid
dellijk over het komplete werk kunt beschikken. De totaalprijs behoeft
daarvoor geen belemmering te zijn, want u kunt desgewenst in termijnen
betalen, tot een minimum van slechts ƒ14,50 per maand.
Profiteer van de lage voorinte
kenprijs en de gemakkelijke be
talingsregeling nu het nog kan.
Maak gebruik van de VOOR
DEELCOUPON en zend die
vandaag nog, voorzien van uw
naam en adres, aaii uw boek
handelaar of (in open envelop,
zonder postzegel) aan:
Telefoon (05170) 3147;
bij geen gehoor 2436.
Zend mij bij verschijning
rechtstreeks/via boekhandel
DISPEREERT NIET, door A. en H.
Algra.
Kompleet in 5 delen 142,50.
Ik betaal het gehele bedrag ineens/
in termijnen van
(minimaal 14,50 per maand
Naam:
Straat:
Plaats:
Datum:
Doorhalen wat u niet wenst.
33 25 126 164 28 128 3 96 17 29 184
