Benoemingen veroorzaken
nieuw Dennendal-conflict
LODENFREY
ïmentaar '^eze heren bestuurders maken is gelijk aan mr. Van Riel benoemen tot VPRO-voorzitter'
rslachtig
tegen
boodschap
Schoonmaker mag 't zeggen
wagentje
g/fcWAiRTET VRIJDAG 19 OKTOBER 1973
BINNENLAND T5/K7
frcommissies
er het volste begrip voor
at er in kringen van het bij-
»nderwijs een beetje zuur is
rd op het plan van de staats-
vap onderwijs, uit het vorige
Idr. Schelfhout, ook bijzonde
in te verplichten oudercom-
i te stellen en van het nako-
i die verplichting zelfs een
de voor het geven van subsi-
iken.
onder onderwijs is immers
mien uit de gedachte dat het
primair een taak is van de
Ndie deze taak in de praktijk
y4 schoolbestuur delegeren. Bij
^bare onderwijs is gaandeweg
Irip gegroeid voor de nood
de betrokkenheid van ouders
iderwijs en dat heeft geleid
telling van de oudercommis-
jenbare scholen.
- -ezien deze geschiedenis wel
de omgekeerde wereld dat
eid die allerminst het au-
op de idee van de ouder-
tie mag claimen nu de bij-
scholen met geweld ouder-
pi cs lijkt te willen opdringen,
ndere scholen waar het be
werk niet tot benoemingen,
atieve beslissingen en derge-
icrkt, maar zich ook bezig
:t de begeleiding van het on-
oces. moet zo'n verplichte
imissie worden aangevoeld
ipgedrongen doublure', zo als
Jongeling het in de Tweede
;i.
:ft het verweer van minister
nenade, die het wetsontwerp
«■staatssecretaris verdedigde,
ip ons gemaakt, vooral waar
oerde dat de hervormde on-
ireld, de katholieke onderwij-
de katholieke schoolraad de
e instelling van oudercommis-
i loge prijs stéllen. In het on-
Id wordt blijkbaar ervaren
*met de ouderlijke betrokken-
e' het onderwijs op de bijzonde-
n niet overal zo best gesteld
ei ook hier de onverschilligheid
dat het geval is kan een wat
dige aansporing van de over-
de ouders, hun plicht te'ver
en kwaad. Al is het waar dat
poring terecht komt bij bestu-
Ni oals uit de kring waaruit de
geling voortkomt die haar
ssc ig hebben en als opdringerig
n> niren.
vp is dat niet. Ijverige bestu-
n fen maar bedenken dat nie-
bezwaar tegen kan maken
mits de bestuursleden ou-
leerlingen zijn besturen en
imissies precies dezelfde per-
lenstelling hebben.
door Huib Goudriaan
DEN DOLDER Na twee jaar
betrekkelijke rust worden de stel
lingen aan het Dennendal-front
weer betrokken. In 1971 ontstond
er een langdurig en ernstig con
flict tussen de staf van de zwak
zinnigen-afdeling Dennendal van
de Willem Arntszhoeve in Den
Dolder en het toenmalige bestuur.
Inzet: de opvatting van drs. Ca-
rel Muller, directeur van Dennen
dal, en van zijn staf, dat moest
worden gebroken met een verou
derde, autoritaire structuur in de
inrichting, opdat de zwakzinnigen
meer speelruimte zouden kunnen
krijgen.
Na enkele maanden van steeds chaoti
scher wordende verwikkelingen werd
een interimbestuur gevormd, met als
voorzitter oud-minister dr. G. M. J.
Veldkamp, dat een uitweg moest
trachten te vinden. In dit interimbe
stuur, zaten ook de heren J. A. Mid
delhuis, oud-voorzitter van het NKV,
en P. L. Hessing, oud-fractievoorzitter
van de PvdA in de raad van Utrecht.
Vorige week op 11 oktober
zegde de staf van Dennendal echter
zijn vertrouwen in dit interimbestuur
op. Het ziet er nu naar uit dat dr.
Veldkamp, een van Nederlands be
kwaamste bezweerders van bestuurs
crisissen, schipbreuk gaat lijden met
de haven in zicht. Hoofdoorzaak van
het oplaaien van het conflict is vol
gens drs. Carel Muller en staflid Jan
Mulder de manier waarop het inte
rimbestuur de Willem Arntszhoeve
opzadelt met een vijftal 'moderne be
stuurders, dat het vroegere regiem
van elf regenten moet vervangen' (al
dus het interimbestuur vorig jaar).
Het interimbestuur had toen namelijk
de aanbevelingen van een rapport van
het gemeenschappelijk instituut voor
toegepaste psychologie (GITP) te Nij
megen overgenomen, zoals het instel
len van een stichtingsraad, waarin
vertegenwoordigers van alle belang
hebbenden bij de W. Arntszhoeve en
de afschaffing van het college van re
genten.
Carel Muller: 'De eerste tijd van
- het optreden van het interimbestuur
tot ongeveer januari van dit jaar is
naar onze mening zeker niet onge
slaagd. De in het vooruitzicht gestelde
inspraakmogelijkheden suggereerden
ook, dat gezamenlijk overleg en be
sluitvorming regel zouden worden'.
Links directeur drs. Carel Muller, rechts staflid J. Mulder
Benoeming
muziek
Sterkerk
[IDAM In de Westerkerk
londagavond 21 oktober om
een concert gegeven door
[legium Judaicum. Er wordt
'oering met toelichting gege-
i de muziek uit de synagoge.
1 manier wü de Westerkerkge-
uiting geven aan de geloofs-
inheid van de kerk met het
fvolk.
De betrekkelijke tevredenheid van de
Dennendal-staf werd plotseling in
maart verstoord door de benoeming
tot een van de vijf bestuurders
van de Willem Arntsz Stichting
van drs. W. Drechsel. De heer
Drechsel werd op Dennendal met eni
ge reserves tegemoetgezien, omdat hij
als kanselier-directeur van de univer
siteit van Amsterdam zich in de
roemruchte jaren van het studenten
protest geheel had vervreemd van zijn
medewerkers en zich danig had geïso
leerd. Volgens Carel Muller werd drs.
Drechsel dit voorjaar niettemin aan
vaard en werd hem het 'voordeel van
de twijfel gegeven. 'Overigens blijkt
hij een technocraat te zijn, die denl.t
binnen de kortst mogelijke tijd alles
over zwakzinnigen te weten, er valt
natuurlijk wel met hem te praten,
maar hij heeft de stok achter de deur,
dat je er direct uit kunt vliegen.'
De aanvankelijke afwachtende houding
van Dennendal werd er een van grote
verontrusting, toen prof. drs. S. Wie-
gersma en prof. dr. W. Hessel 3 sep
tember j.l. op een plenaire bestuurs-
en directievergadering als twee nieu
we kandidaten werden voorgesteld.
Ook prof. Wiegersma wordt be
schouwd als een autoritaire bestuur
der van oude stempel, die tijdens de
Maagdenhuisbezetting in onmin leefde
met zijn wetenschappelijke staf, die
een brug wilde slaan naar de studen
ten.
'Van boven af'
Carel Muller: 'Was de benoeming van
Drechsel nog als een incident te be
schouwen, deze voordracht wekt de
indruk van een beleid. Deze heren,
typische klassieke bestuurders, die di
rectieven geven kunnen onmogelijk
voorstanders zijn van onze visie: het
geven van zoveel mogelijk ontplooi
ingsmogelijkheden aan de zwakzinni
gen. Je kunt namelijk zwakzinnigen
geen ruimte geven binnen een kli
maat, waarin het personeel van bo
venaf wordt voorgeschreven wat het
moet doen.'
Vraag: Maar deze heren zijn bestuur
ders en geen directeuren, die dage
lijks met het beleid te maken hebben.
Is het niet mogelijk, dat zij alleen de
grote lijnen zullen aangeven? (Den
nendal is slechts een van de vele af
delingen van de inrichting). Wellicht
laten zij de Dennendal-aanpak onaan
getast?
Carel Muller: 'Extern en intern beleid
vloeien in elkaar over. De bestuurders
zijn verantwoordelijk voor personeels
beleid en organisatie. Trouwens, wij
willen mensen die ons beleid zien zit
ten. Deze heren tot bestuurders van
Dennendal maken is hetzelfde als mr.
Van Riel te benoemen tot directeur
van de VPRO.'.
Jan Mulder: 'Het bestuur van Den
nendal wordt benoemd door en is ver-
ADVERTENTIE)
LET OP
VOOR MODE
DIT WERELDMERK
Verkoopadressen worden verstrekt door:
H. J. J. Hogestijn, Amsterdam, telefoon 710261.
cat een ongunstig weertype
akkerbouivers. Nog lang niet
rdappels en bieten zijn de
it en het is na die zware bui
de laatste dagen niet doenlijk
'ikkers en ander materieel op
1 te komen.
'htige, koude, onstabiele lucht-
1 van de Noordzee is er ver-
delijk voor. De actiefste buieyi
de nacht van woensdag op
log in het noorden en noord
van het land gevallen: in de
'an Leeuwarden tot 24 mm
in één etmaal. Op Ameland
le het de hele nacht met tus-
en een bulderende storm-
Hi S tot 10 Beaufort als bege-
's Morgens lagen er hopen ha-
'n. Ook gisteren overdag ica-
er weer: hagel en natte
mien (De Bilt 11 mm) bege-
•r sterke windvlagen.
zullen we er nog niet van
zijn. Uit Schotland nadert een
t pit trekt in de richting van
dijke Noordzee. Het neemt re-
natte sneeuw met zich mee, bij
delijk uit zuidwest waaiende
'e directe invloed van een 1031
■sterk hogedrukgebied ten
van Portugal op het iveer in
ingeving is vooralsnog klein,
hijnt het plannen te hebben
het weekend zachtere lucht
stelijke ivinden het continent
ia voeren. De verdringing van
foor zachte lucht, zal gepaard
at regen, zodat in groter ver
ezien het weertype, ondanks
'jk wat meer opklaringen, on-
Mig blijft.
een in ons land, maar ook in
ennen, in Skandinavië en Rits
elen gisteren sneeuwbuien met
turen aan de lage kant: Essen
wurg maximaal 6 graden, Lille
Daarom nu nog maar even
°ng naar warmere oorden. Om
donderdagmiddag werd in
een maximumtemperatuur
Waden afgelezen bij lichte be-
j en windstille. Madras in In-
'im evenhoog, Bombay (onbe-
weerrapporten
Weersgesteldheid van gisteravond
19.00 uur, maximum-temperaturen van
gisteren en neerslag van 07.0019.00
uur.
max. neer-
temp. slag
MAIL "TE Ml*.
MIN, TEMP.
WIND RICHT INQ
wolkt) op 33 graden, Nieuw Delhi 35
graden, Rudramata 39 graden Celcius.
Abadar in Iran meldde 36 graden,
Mandalay in Birma 32 graden Celsius
bij een lichte bewolking. Verder viel
af te leiden uit de radiosondewaarne-
mingen, dat het op 5000 m hoogte bo
ven Buffalo met minus 27 graden veel
kouder was dan op het zelfde niveau
boven El Paso in Texas met minus
12,5 graad.
Amsterdam
onbewolkt
10
6
De Bilt
onbewolkt
10
11
Deelen
onbewolkt
8
8
Eelde
regenbui
9
4
Eindhoven
half bew.
7
6
Den Helder
onbewolkt
9
3
Luchth. Rtd.
onbewolkt
14
4
Twente niet ontvangen
Vlissingen
licht bew.
10
0
Zd.-Limburg
onbewolkt
7
1
Aberdeen
regen
5
1
Athene
onbewolkt
27
0
Barcelona
zwaar bew.
21
0
Berlijn
half bew.
7
2
Bordeaux
onbewolkt
14
0
Brussel
onbewolkt
9
0
Frankfort
licht bew.
9
0
Genève
onbewolkt
12
0
Helsinki
mist
3
0
Innsbrück
zwaar bew.
10
0.3
Kopenhagen
onweer
6
6
Lissabon
onbewolkt
21
0
Locarno
onbewolkt
19
0
Londen
licht bew.
11
0
Luxemburg
onbewolkt
8
1
Madrid
geheel bew.
15
0
Malaga
regen
16
12
Mallorca
lichtbew.
20
0
München
onbewolkt
6
4
Nice
zwaar bew.
21
0
Oslo
onbewolkt
6
0
Parijs
onbewolkt
12
0
Rome
licht bew.
23
0
Split
licht bew.
23
0
Stockholm
zwaar bew.
1
0
Wenen
licht bew.
10
0
Zürich
onbewolkt
9
0.3
Istanboel
onbewolkt
25
0
Las Palmas
licht bew.
23
0
Tunis
zwaar bew.
26
0
PAG 5 HOOG WATER j.h.
HOOG WATER 21 oktober: Vlissingen:
9.45—22.25: Haringvlietslufzen: 11.24—23.53;
Rotterdam: 12.21—: Sehevenlnger.: 10.57—
23.31: IJmulden: 11.41—; Den Helder' 2.il
ls.25: Harlingen: 4.28—17.52; Delfzijl: 6.53
20.05.
antwoording schuldig aan provincie
en gemeente en deze heren tillen
zwaar aan die verantwoordelijkheid.
Als ze denken, dat een bepaalde aan
pak buiten de door gemeente en pro
vincie verwachte kaders gaat, zullen
ze daarvoor geen verantwoordelijk
heid aanvaarden.'
Carel Muller: 'We verwachten niet,
dat elke bestuurder het voor honderd
procent met ons eens is, maar wel dat
ze onze benadering een waardevolle
poging vinden. Daarbij komt dat het
interimbestuur deze benoemingen wil
doordrukken en dat vind ik in 1973,
in een tijd dat je uit overwegingen
van goede organisatie al weet dat je
de mensen de ruimte moet laten, be
paald ouderwets. We kregen alleen
maar een briefje met de mededeling:
aanstaande maandag willen we de vol
gende kandidaten aan u voorstellen.'
Maar er is nu toch een ondernemings
raad, die is geraadpleegd?
'Inderdaad is er een werkgroep uit de
ondernemingsraad, maar deze werk
groep mocht alleen haar adviezen
naar de benoemende instanties pro
vincie en gemeente) sturen. Deze
werkgroep stemde voor de benoeming
van Wiegersma en ïiessel met uitzon
dering van de vertegenwoordigers van
Dennendal en de Van der Hoevenkli-
niek. Wij vinden echter dat democra
tie niet betekent het optellen van de
stemmen, maar ook het luisteren naar
minderheden.'
Hoe is het te verklaren dat de andere
afdelingen van de stichting, zich niet
tegen de kandidaatstelling hebben
verzet?
Carel Muller: 'Zij hebben een andere
aanpak dan Dennendal en zien deze
benoemingen vanuit hun deelgebieden
niet als een halszaak, wat het voor
ons wel is. Men moet zich ook realise
ren, dat sinds het vorige conflict een
groot deel van de zwakzinnigenzorg in
Nederland zich achter onze aanpak
heeft gesteld, maar machteloos is om
dat ze besturen hebben, die er niets
voor voelen. Een punt waar besturen
en mentaliteit elkaar kruisen is ook
de nieuwbouw. Wij hebben een bouw
plan gemaakt, waarbij de inrichting
geen ghetto meer is. maar waarbij
normale mensen de kans wordt gege
ven zich in normale huizen tussen de
zwakzinnigen te vestigen. Het is na
melijk ontzettend belangrijk, dat
zwakzinnigen ook geografisch niet
worden uitgestoten. Maar bestuurders
als dr. Wiegersma zullen zich niet
eens kunnen voorstellen, dat mensen
tussen zwakzinnigen willen wonen.'
Is dit gebrek aan vertrouwen in de
kandidaten gerechtvaardigd? Had er
niet meer overleg met de DennendaL
staf kunnen worden gepleegd? Deze
vragen legden we voor aan dr. Veld
kamp, voorzitter van het interimbe
stuur.
Dr. Veldkamp: 'Ik heb de indruk dat
er bij drs. Muller een aantal misver
standen ieven. Hij denkt dat het be
stuur zijn denkbeelden niet in de
praktijk om zal zetten. Hij stuurde
ons een nota over de vernieuwing van
Dennendal, waarmee we ons in hoofd
lijnen akkoord verklaarden in ons ge
sprek, met hem op 1 oktober. We zou
den met drs. Muller naar de hoofdin
spectie geestelijke volksgezondheid in
Zeist gaan om de plannen daar voor
te leggen. Daarna zegde de Dennen
dal-staf het vertrouwen in ons op. En
wat de inspraak betreft: Dennendal is
in de werkgroep van de onderne
mingsraad vertegenwoordigd, maar de
grootst mogelijke meerderheid stelde
zich, voor de kandidaatstelling, achter
het bestuur.'
In zijn brief van 12 september aan
het interimbestuur (achter de scher
men rommelt het al enige tijd)
schreef Carel Muller: 'De wijze van
besturen, die door u het laatste half
jaar is gedemonstreerd is in strijd
met de doelstelling en werkwijze van
Dennendal. Wij rekenen het immers
wel tot onze taak alles te doen om de
zelfontplooiing van zwakzinnigen en
medewerkers te bevorderen en alles
te laten wat die zelfontplooiing kan
belemmeren. Wij menen van u te mo-
gen verwachten, dat u uw werkwijze
aanpast aan de doelstëlling van Den
nendal.'
onder redacfie van loessmil
Bijna driekwart van alle Nederlan
ders, die door het Nederlands In
stituut voor de Publieke Opinie
ondervraagd werden, bleek op de
hoogte te zijn van de aotie die
gevoerd wordt tegen het kopen
van Zuidafrikaanse Outspan-sinaas-
appelen. Van de actie tegen het
kopen van AngoLakoffie waren nog
méér mensen op de hoogte.
Het NÏPO-onderzoek is op 17 en 18
september gehouden onder 962
personen van achttien jaar en ou
der. Van de Outspan-actie bleek 71
procent gehoord te hebben, van de
actie tegen Angola-koffie 86 pro
cent.
De onderzoekers noemden ook de
namen van een aantal (24) landen
en vroegen de mensen te zeggen
uit welk van die landen zij beslist
géén artikelen zouden kopen. Hier
volgen de antwoorden: 24 procent
zegt 'nee', tegein artikelen uit An
gola, negen procent tegen Portuge
se artikelen, ook negen procent
tegen Griekse, acht procent tegen
Chileense, zes procent tegen Cu
baanse, vijf procent tegen Russi
sche en vijf procent tegen Oost-
duitse, vier procent tegen Spaanse,
en drie procent tegen Argenti jnse.
Braziliaanse en Chinese produkten.
Twee procent van de ondervraag
den noemden: Albanië, Bulgarije,
Egypte, Ethiopië, Hongarije, Ja
pan, Polen, Turkije, en de Vere
nigde Staten. Eén procent noemde
Indonesië, Roemenië, Suriname
en West-Duitsland.
Het NIPO legde ook vast dat PPR-
stemmers zich de meeste beperkin
gen oplegden: van hen koopt 66
procent niets uit Angola, 28 pro
cent niets uit Portugal, 22 procent
niets uit Griekenland,negentien
procent niets uit Brazilië en zes
tien procent niets uit Chili.
In Amsterdam, die magische stad,
is momenteel naast groeperingen
als Jesus People. Hare Krishna, Je
hova Getuigen, Unified Family en
wat er verder nog allemaal op dezf
aardbodem rondstapt, een nieuwe
beweging actief om haar boodschap
aan de mens te brengen. Deze keer
betreft het leden van de IPM, de
Inner Peace Movement. Een uit
Amerika overgewaaide beweging,
in 1964 gesticht door Francisco
Coll, wier aanhangers er duidelijk
brood in zien ook hier, op het vas
teland van Europa, 'bekeerlingen'
te werven. Daarvoor is men dan
ook met acht man sterk naar Ne
derland gekomen om uit te leggen
wat de IPM nu eigenlijk voorstaat.
In het kort komt het hierop neer
dat men de mens mfer vertrouwen
en zelfrespect wil bijbrengen, zo
dat die zijn eigen situatie beter
aan kan door eerst zichzelf en zijji
doelstellingen te begrijpen. De
IPM wil 'gereedschappen' en 'tech
nieken' aanreiken om de mensen
daarbij behulpzaam te zijn. Het
gaat om het ontwikkelen van Ex
tra Sensory Perception (ESP), het
vermogen om gedachten en indruk
ken op te vangen, die de mens
meer bewustzijn bijbrengen dan
het oog kan zien. het oor kan ho
ren, de neus kan ruiken, vingers
kunnen voelen en de tong kan
proevdn. In sommige kringen
wordt dit ook wel het Zesde Zin
tuig genoemd, waardoor de mens
m staat is elke situatie waarin hij
komt meester te zijn. Kortom:
waardoor 'hij het leven beter aan
kan.
Wie hier wel meer over wil weten,
kan vanavond terecht in de beidé
Hilton-hotels in Amsterdam en
Rotterdam, waar leden van de Mo
vement om acht uur lezingen ge
ven.
Een stelletje sheiks en andere Arabische olieheren hebben tijdens de be->
sprekingen over hoeveel slagen ze hun oliekranen dicht zullen draaien,
even een momentje pauze genomen om zich vrolijk snappend ie laten
vereeuwigen. Een levendig groepje, zo te zien, maar veel verder dan 'links
lacht naar rechts' en 'middenachter zegt iets tegen rechts vóór' komen
we niet door die bordjes met voor eenvoudige Westerlingen onleesbare
opschriften.
Wie wie is en uit welke landen en sheikdommetjes ze komen, lag ook
buiten het gezichtsveld van het ANP, dat deze foto verspreidde. Geluk
kig werken er in een hoop bedrijven buitenlanders, die beter met vreemde
talen overweg kunnen dan met het Nederlands. De Spanjaarden en Portu
gezen in het onze wisten het ook niet, maar het ANP zelf bleek een Marok
kaanse schoonmaker in dienst te hebben. En op diens gezag nemen we
dan maar aan, dat achter de moeilijke bordjes heren uit Egypte, Saoedi-
Arabië, Algerije, Libië, Koeweit en Qatar zitten te grijnzen.
Waarom schaft een sterteling zich
een Rolls Royce van anderhalve
ton aan? 'Ik heb dat wagentje in
de eerste plaats gekocht om de vei
ligheid', vertrouwt zakenman Maup
voluit Maurits Caransa, eige
naar van vele onroerende goede
ren, Jos Klaassen in 'Studio' toe.
Want 'hij rijdt ontzettend safe'. En
bovendien is zo'n rollend kapitaal
in Caransa's ogen nog betrekkelijk
goedkoop ook: 'Neem die karren in
de prijsklasse van zestig mille. Je
verwisselt vaker van auto en legt
er steeds weer een hoop geld bij.
Heb ik vroeger ook gedaan'. Maar
zo'n Rolls Royce gaat wel vijftien
jaar mee 'en dan heb ik de service
nog niet eens meegerekend. De
Rolls-dealer in Utrecht laat speci
aal. met een vliegtuig een achter
lichtje overkomen. Een beste man'.
Deze nieuwste, type? Corniche, is
niet zijn enige. Hij heeft al een
'oudere' Rolls Royce al is die
nog lang geen vijftien jaar een
limousine die naar de naam Phan
tom Six luistert. Zijn vrouw wil er
beslist niet in rijden. 'Ze gaat lie
ver met haar Audi of met de bus
boodschappen doen. Dan staren de
mensen haar niet zo aan'.
Je moet zo'n wagen niet aanschaf
fen als je in de Tweede
Jan Steenstraat vierhoog-achter
woont vindt Caransa, die zich
geen snob voelt en zegt in de krin
gen waarin hij verkeert, net zo
goed met een lelijke fend aan te
kunnen komen. 'Ze weten toch wel
dat ik een Rolls Royce betalen
kan. We treiteren er elkaar op een
plezierige manier mee. Ik kwam
eens op een bijeenkomst waar
Huib van Doorne ook was. Zegt
Huib tegen me: zeg Maup, is dat
VW-team daar van jou? En ik kaat
ste terug: ja, hij staat daar achter
jouw Daffie'.
Een Rolls-rijder moet, vertelt hij,
een groot incasseringsvermogen
hebben. 'Als ik in Amsterdam rijd
en ik heb mijn raampje open dan
hoor ik ze soms schelden: vuile ka
pitalist. En meer van dat soort
spul'.
In hetzelfde Amsterdam passferde
hij in de Rolls een tramhalte, waar
een jongen riep: meneer, hoe kom
je aan zo'n ding?' Ik zeg tegen die
knaap: hard werken, jongen, heel
hard werken'.
'Ilt .betwijfel of een 'beterschapskaart' hier nog wat aan zou kunnen doen.'
