EEN MACHTIG WOUD VAN HANDEN
IN HET RAI-CONGRESCENTRUM
Dr. Walter J. L. Dake:
nestor medische zending
/llsaillall
Vandaag
Zo zou het bij de hereniging kunnen gaan
Conferenties
eetbare
damschijven
Groep Nederlanders
solidair met Israël
Chileense junta
acht zich beledigd
door Van der Stoel
Trouw
Kwartet
Beroepingswei
CHIPS
Nieuwe boekei
TROUW KWARTET VRIJDAG 19 OKTOBER 1973
KERK T2J
door L. M. P. Scholten
Misschien lopen er hervormde en gereformeerde hoogwaardigheids
bekleders rond met de vraag: hoe doen we dat straks precies, als
onze kerken zich verenigen? Hoe laat je zo'n plechtigheid verlopen?
We zouden willen attenderen op een stevig geschrift dat 'Samen op
weg in wereldperspectief heet' en waarin voldoende 'modellen' te
vinden zijn om hier in ons land ooit iets feestelijks en tegelijk
plechtigs te organiseren.
Het verslag van die (aanstaande?)
plechtigheid zou er dan als volgt uit
kunnen zien:
Eindelijk brak het grote ogenblik van
de hereniging aan. Dinsdagmorgen l
oktober 1974 vergaderden voor de
laatste maal de hervormde en de gere
formeerde synodes gescheiden. In Am
sterdam, de hervormden in de Wes-
terkerk, de gereformeerden in de Kei-
zersgrachtkerk. Nog één keer konden
ze afzonderlijk stemmen.
In de hervormde synode was men
unaniem vóór; in de gereformeerde
synode bleek het definitieve aantal te
genstemmers drie te bedragen, toch
minder dan de helft van wat men ver
wacht had. Daarmee was de laatste
formele hindernis genomen, 's Avonds
werd er door de burgerlijke autoritei
ten een grote receptie aangeboden in
het paleis op de Dam.
Woensdagmorgen om tien uur werd
iedereen 'nu echt voor de laatste
keer' op zijn oude vergaderplaats ver
wacht. Er werden twee stoeten ge
vormd, die optrokken naar de Nieuwe
Kerk op de Dam. Zij ontmoetten el
kaar bij de Munt en smolten daar tot
één rij samen over het Rokin, ds.
Jörg en dr. Kruyswijk, de twee syno-
depraesides aan het hoofd. Het weer
dat al die dagen zo slecht was. werkte
even mee en zorgde voor tien droge
minuten. In de historische ruimte van
de Nieuwe Kerk (denk aan de paneel
zagerij tijdens de Doleantie) vierde
men een dankdienst. De psalmen 122.
100 en 147 vormden de respons van
de gemeente.
Processie
's Middags om twee uur moest ieder
een (12.000 belangstellenden) present
zijn in het RAl-congrescentrum. Om
klokslag twee uur trok onder het zin
gen van Psalm 102 een processie de
zaal binnen, gevormd door ds. Jörg en
dr. Kruijswijk, cn de ex-synodepraesi-
des met daarachter prinses Beatrix en
prins Claus. Prof. Berkhof viel de eer
te beurt, om bij motie het aannemen
van de herenigingsakte. het eerste ge
deelte van de 'basis van vereniging*
voor te stellen; prof. Nauta mocht de
motie steunen.
Een machtig woud van handen rees
op om vóór te stemmen. Dr. Jörg en
dr. Kruijswijk schudden elkaar de
hand, de lofsverheffing werd gezon
gen, en het wettelijk document van
de hereniging werd getekend, waarbij
dr. Kruijswijk dezelfde pen gebruikte,
als waarmee Hendrik de Cock in 1834
de Acte van Afscheiding had onderte
kend. Hierop ging men over tot de
verkiezing van de eerste praeses van
de Herenigde Kerk.
Het lijkt niet waarschijnlijk, dat de
hervormden en de gereformeerden
zich op zo'n plechtige manier gaan
verenigen. Zo gebeurde het wel op 2
oktober 1929 in Edinburgh bij de her
eniging van de kerk van Schotland en
de verenigde vrije kerk van Schot
land. Wij 'vertaalden' het bloemrijke
verhaal over hoe het in Edin
burgh ging, dat de heren A. W. Berk
hof en H. H. van der Kloot Meijburg
schreven in hun rapport 'Samen op
weg in wereldperspectief'.
Stimulerend
Naar aanleiding van het Nederlandse
'Samen op weg' kregen deze twee
Leidse studenten van het interuniver
sitair instituut voor missiologie en oe-
cumenia opdracht, eens na te gaan,
hoe dat in andere landen ging als ker
ken van hervormde signatuur zich
gingen verenigen. In de inleiding van
het rapport wordt zo'n onderzoek nut
tig genoemd 'omdat er een stimule
rend effect van kan uitgaan, omdat
men zich kan spiegelen aan voorbeel
den uit andere landen, ervaringen
daar opgedaan en fouten daar ge
maakt'.
Zij schreven een rapport van 403
bladzijden. Daarin gaan zij diep in op
de kerkvereniging in Schotland in
1900 en in 1929 en die in het Zwitser
se kanton Vaud in 1966. Maar om niet
te eng calvinistisch te blijven, bespre
ken zij ook de multilaterale onder
handelingen in Australië en in Nieuw
Zeeland. Daar zijn de methodisten,
presbyterianen en concregationalisten
Van een verslaggever
DEN HAAG Het bestaansrecht van
Israël als een joodse staat binnen vei
lige en erkende grenzen en de oplos
sing van de vraagstukken rond de Pa
lestijnse vluchtelingen kunnen samen
een rechtvaardige basis voor een reële
vrede vormen. Wij betuigen in deze
zin solidariteit met Israël' in zijn
strijd voor zelfbehoud'. Dit zeggen
twaalf bekende Nederlanders in een
verklaring. Zij zeggen elk initiatief te
steunen dat Israël in staat stelt te
volharden in zijn pogingen om door
onderhandelingen tot een duurzame
vrede voor alle partijen te komen.
De verklaring is ondertekend door de
oud-premiers Biesheuvel en De Jong,
professor Steenkamp, AncTré Kloos.
jhr. mr. De Braauw, dr. W. Drees,
mevrouw Van Someren-Downer, prof.
mr. I. A. Diepenhorst en pref. Steen
kamp, freule Wittewaall van Stoetwe
gen, mevrouw Klompé, prof. Patijn,
mr. A. Stempels, Sieto Hovingh en Si
mon Carmiggelt.
Landelijke variant op de in bijstaand artikel besch van Lent uit 'Kerkconeert met kwiükslagwerk', uit van een verslaggever
reven hoofdstedelijk synodale stoet (tekening Keesg. Callenbach, NijkerkJ.
al meer dan zeventig jaar moei
zaam met elkaar in gesprek. In
Nieuw-Zeeland doen sinds 1955 ook de
discipelen van Christus (tegenstan
ders van de kinderdoop) aan de be
sprekingen mee en sinds 1964 ook de
anglicanen. Resultaat is voorlopig niet
in het zicht.
In Vaud aan het meer van Genève
was de situatie meer te vergelijken
met nederland. Daar splitste zich in
1845 onder invloed van het Réveil en
onder leiding van Vinet de Eglise Li
bre af van de Eglise Nationale. Na
een vergeefse poging tijdens de twee
de wereldoorlog kwamen de twee ker
ken in 1959 weer officieel in gesprek,
wat tot gevolg had, dat ze in 1966
herenigden.
Schotland
Maar de helft van hun rapport be
steedden de beide studenten aan de
gebeurtenissen in Schotland, die in
derdaad het meest overeenkomen met
die in ons land. Daar in de achttiende
eeuw twee afscheidingen (de Secessi
on van 1733 onder leiding van de ge
broeders Ebeneezer en Ralph Erskine
en de Second Secession van 1761),
waaruit kerken voortkwamen, die zich
na veel onderling geharrewar in 1847
verenigden als de verenigde presbyte
riaanse kerk. Vergelijk in Neder
land de afscheiding van 1834, waaruit
uiteindelijk in 1869 de christelijke ge
reformeerde kerk voortkwam.
Vervolgens beleefde de Schotse kerk
in 1843 een nieuwe grote scheuring:
de Disruption, waaruit de vrije kerk
ontstond onder Thomas Chalmers.
Vergelijk de Doleantie van 1886. En
zoals de afgescheidenen en de dole
renden in Nederland in 1892 samen
gingen in de gereformeerde kerken,
zo verenigden in Schotland in 1900 de
verenigde presbyteriaanse kerk en de
vrije kerk zich tot de verenigde vrije
kerk van Schotland, die in 1929 ten
slotte weer één werd met de kerk van
Schotland.
De heren Berkhof en Van der Kloot
Meijburg hebben alles minuscuul na
geplozen. En zo komen zij met een
aantal toepassingen voor de Neder
landse situatie.
Om te beginnen zeggen zij: leg bij de
besprekingen niet een te zwaar accent
op het verleden. Vaak blijken de
fronten in de loop der tijd verscho
ven. Men blijft zo gauw steken in het
uitstippelen van scheidslijnen en het
behandelen van wrijfpunten, die door
de praktijk al lang zijn achterhaald.
Het kan dan zelfs gebeuren, dat het
gesprek afbreekt, nog voordat de wer
kelijk belangrijke vragen aan de orde
zijn gekomen, waarover men het wel
licht wel eens geworden was.
Referendum
Voortdurende communicatie met het
grondvlak is een vereiste van de eer
ste orde. Zij doen de suggestie, nog
vóór de eigenlijke besprekingen be
ginnen een referendum te houden on
der alle belijdende leden. Dat kan
een eventuele latere teleurstelling
voorkómen. Ook vermijdt men zo on
nodige minoriteitsreacties en polarisa
tie. Positief betekent zo'n referendum
een stuk publiciteit en zet het een ac-
tivieringsproces op gang.
De studenten waarschuwen met klem
tegen elke overrompelingstaktiek.
Veronachtzaming van het grondvlak,
geheimzinnigheid, het niet luisteren
naar minderheden en het willen for
ceren van een oplossing in een korte
periode zijn stuk voor stuk zaken, die
zich op enig tijdstip zullen wreken.
Vergeet ook de juridische aspecten
van het samengaan niet, zeggen zij.
Bij de hereniging van 1900 in Schot
land onttrok zich een heel klein deel
van de vrije kerk (niet meer dan
twee procent). Zij beschouwden zich
als de wettige voortzetting, werden
juridisch in het gelijk gesteld, en zo
kreeg deze zeer kleine groep ineens
de beschikking over alle bezittingen,
kerken, pastorieën van deze kerk over
het hele land.
Big brother
Blijf ook aan de andere kerken den
ken, die aan het herenigingsgesprek
niet meedoen. Leg je niet vast op
punten, die ter discussie zouden moe
ten blijven ter wille van een nog gro
tere eenheid. Ook signaleren de
schrijvers, dat men in Schotland na
de hereniging van 1929 oecumenisch
nauwelijks meer verder gekomen is.
Alle pogingen om tot grotere kerkelij
ke eenheid te komen strandden op
een 'big brother attitude' van de here
nigde Church of Scotland.
Zo zijn aan samengaan bepaald ook
nadelen verbonden. Het vervelende is,
dat deze nadelen als regel niet te
voorspellen zijn. Zo leidde de hereni
ging van 1929in Schotland uitein
delijk toch niet tot de zo begeerde
vernieuwing van het kerkelijk leven.
Integendeel ontstond er een zekere
mate van apathie: 'It is an big church
now, they don't need me anymore'.
Samen op weg in wereldperspectief
door A. W. Berkhof en H. H. van der
Kloot Meijburg. Uitgave Interuniver
sitair instituut voor missiologie en oe-
kumenika.
Verontrust (8)
Op het stukje over verontrusting in
Trouw van woensdag 10 okt. jl. van
de heer Tuitman uit Assen, dat mij
echt uit het hart was gegrepen, kan
ik volkomen amen zeggen. Enkel door
Gods genade. Mijn hartewens is, dat
U allen die dit leest, ieder tot die
rust mag komen en voor U dan mag
en zal gaan gelden: Lucas 6:47 en 48,
maar niet Lucas 6:49. Dat wordt het
als wij niet gehoorzaam zijn.
Soest
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Dagelijks bestuur: B. Bol, Den
Haag. dr. E. Bleumink, Paters-
wolde; mr. G. C. van Dam.
Nootdorp: W. A. Fibbe. Rot
terdam: J. Lanser. Utrecht:
drs. J. W. de Pous, Den Haag;
J. Smallenbroek. Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam: H. A. de Boer, IJmui-
den; Th. Brouwer, Assen; mr.
dr. J. Donner, Den Haag. J.
van Eibergen, Schaarsbergen;
mr. K. van Houten. Wagenin-
gen; ds. O. T. Hylkema. Bilt-
hoven; Jac. Huijsen. Delft;
mevrouw M. C. E. Klooster-
man-Fortgens. Voorschoten;
mevrouw J. G. Kraayeveid-
Wouters. Heerhugowaard;
prof. dr. G. N. Lammens,
Naarden; ds. F. H. Lands
man, Den Haag; H. de Mooij.
Rijnsburg; H. Ottevanger, Bui
tenpost; mr. dr. J. Ozinga.
Lunteren; H. H. Wemmers.
Den Haag: drs. R. Zijlstra.
Oosterland (Zld.).
Directie:
Ing. O. Postma
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers. N Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek nr.
69 73 60 768). Gem giro
X 500.
Inas (5)
De redactie behoudt zich het recht voor haar
ter opname in deze rubriek toegezonden me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ pu-
blikatle wordt niet de naam van do Inzender
ondertekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan hel secretariaat hoofdredactie
Trouw/Kwartel, poaibu* 839. Amsterdam.
Film over Jezus (slot)
De nagedachtenis van Jezus wordt
vooral te schande gemaakt door hen.
die niet zoals Hij willen leven, en
toch protesteren tegen een verkeerde
voorstelling.
Zwolle
Gljs Kamphorst
(Op veler verzoek plaatsen We nog
eens een der adressen van de actie-co
mité. dat zich bezighoudt met het ver
zamelen van handtekeningen teneinde
de vertoning van de Deense film in
ons land tegen te gaan: J. van der
Waal, Joh. Straussplein 151, Schie
dam).
Het Inasdiploma is niet erkend en
waardeloos. Het kost de ouders boven
dien veel. De huishoudscholen maken
daar reklame voor. gezinnen, bejaar
dentehuizen en ziekenhuizen profite
ren van de moderne jonge slavinnen.
Het groene boekje beheerst de oplei
ding. Ze zijn leerling van de school
maar als volledige werkkracht worden
ze uitgebuit voor ƒ50,- per maand,
geen vergoeding van reiskosten en
geen vergoeding van werkkleding.
Men gebruikt de meisjes als vaatdoek:
ze mogen niet klagen, want anders
krijgen ze geen diploma, men kan zelfs
geen verpleegkundige meer worden.
Aan het aktiekommitee is dringend
behoefte. Het adres luidt: 'Het Natio
naal Inaskonimitee' (N.I.K.). Kontakt-
adres: Havenplein 3, Leiden. Tel.
01710-21139. Aktiekommitee Utrecht
CISKA tel. 030 719691. Nwe Koekoek
straat 7. Utrecht.
In het overlijdensbedricht van dokter Walter Dake staat het positieve
'de Heer heeft tot zich genomen'. Zijn leven stond in Zijn dienst.
Het verlangen om tot deze in diensttreding over te gaan, groeide bij
Dake in zijn studententijd in de jaren dat Kraemer voor de Neder
lands Christen Studenten Vereniging formuleerde: het karakter van
de N.C.S.V. is primair een zendingskarakter'. Omdat de georgani
seerde zending in Nederland toen echter nog geen plaats had vrij
gemaakt voor artsen, vertrok Dake op eigen initiatief en voor eigen
rekening naar het Oosten.
H. J. van Houten
Midden-Oosten (4)
Uit alles blijkt dat Rusland Egypte
tot oorlog tegen Israël heeft aangezet.
Moest daartegen niet gedemonstreerd
worden? Ach neen. de demonstranten
zullen wel weer van oordeel zijn ge
weest, dat alles wat het 'vredelieven
de' Rusland doet wel goed is. Die
goedgelovige. Russischgezinde demon
stranten toch
Den Haag
G. Pijl
Fluoridering
In het dagblad Tr/Kw. van 10 oktober
1973 las ik de uitslag van een NIPO-
onderzoek in de gemeente Velsen. Het
betrof hier een enquête naar de me
ning van burgers over fluoridering
van het drinkwater. De uitslag van
deze enquêtering. (van een erkende
instelling) was 81 pet tegen! Tot mijn
verbazing, willen B W van Vc'lzen
toch doorgaan met fluorideren, omdat
zij menen, dat zij van hun kiezers een
blanco volmacht hebben gekregen
voor hun zittingsperiode. De politicus
heeft als eerste taak te luisteren naar,
en goede notitie nemen van, datgene,
wat er onder de bevolking leeft. Zo
dra een politicus dat vergeet, en
meent zijn eigen gang te kunnen
gaan. zelfs dit te doen zonder enige
wettelijke basis, dan betreedt hij pa
den. buiten de democratische spelre
gels om en is het tijdperk van politie
ke diktatuur aangt'oroken.
Haarlem
Dr. .4. La Fleur
DS'70
De heer Drees (DS'70) heeft tijdens
de algemene beschouwingen een aan
val op de Partij van de Arbeid ge
daan. Je kunt je natuurlijk afvragen
of dit gekissebis wei hoort bij het
debat dat toch niveau behoort td
hebben. Maar goed. meneer Drees
vond het nodig. Het zit DS'70 (de S
staat echt voor socialisten) niet lek
ker dat de echte socialisten nu een
belangrijk deel van de regering uit
maken. DS'70 ging na oprichting di
rect met b.v. de VVD in zee. Een
combinatie die een slag in het gozicht
van de arbeiders betekende.
Amsterdam
T. de Vries
Trouw en de CHU
Bij uw artikel over de algemene be
schouwingen wordt met grote letters
gesteld: Christen-democratische partij
en opnieuw uitéén. CHU zette motie
door. Het is nog de vraag wit' cr bij
de motie-Kruisinga de samenwerking
verbrak, toen er in eens lief gedaan
moest worden tegen minister Irene
Vorrink. De CHU heeft zich toch wer
kelijk als een oppositiepartij gedra
gen. Dat gehak op de CHU (het is al
jaren aan de gang) is natuurlijk het
goed recht van Trouw, maar het zal
veel leden van de CHU van zich ver
vreemden. (Bedanken zullen ze niet
direct doen, dat ligt niet in hun aard).
Maarssen
C. P. Klap
Kinderdoop (2)
We krijgen hier op aarde geen zuive
re gemeente, ook niet met een ev.
nieuwe doopleer. maar er is al vdcl
gewonnen, wanneer de gemeente van
Christus het op diverse punten aan
durft om met verkeerde tradities te
breken. In de Schrift staat niet de
doop centraal, maar het geloof. 'Die
geloofd zal hebben en gedoopt zal
zijn, zal zalig worden; maar die niet
geloofd zal hebben, zal verdoemd wor
den". (Mark. 16:16)
Rotterdam
F. L. Stolk
door dr. C. L. van Doorn
In 1916 maakte hij de toen moeilijke
reis naar Nederlands-Indië; en werkte
er een tweetal jaren in het 'Eykman
Laboratorium'. In 1918 keerde hij te
rug promoveerde, en vond 'respons'
voor zijn begeerte om in zendings-
dienst uit te gaan bij de Nederland-
sche Ze iingsvereniging'. Hij vertrok
in 1919 naar Wcst-Java. Daar was me
disch gc en enig voorwerk verricht
door zendelingen, die medisch enigs
zins gevormd waren, verpleegsters cn
daarmede verbonden hulpkrachten.
Uit dit voorwerk, dat in Bandung on
der inspiratie van zendeling Iken, de
grens van medische lekenarbeid ging
overschrijde-n, werd wat in het in
1910 opgerichte ziekenhuisje verricht
werd, overgebracht naar het nieuw
gebouwde ziekenhuis Immanuel'. Da
ke kreeg daar armslag voor zijn ar
beid. Hij beperkte zich daarbij niet
tot het zuiver medische werk. Evenals
vele van zijn oeudere en jongere stu
diegenoten (Bervoets, Anna Kruyt-
Pyzel, Norticr, Royer, Groot, Truus
Dreckmeier, Gramberg) hield hij het
contact vast met mensen uit andere
beroepen zendelingen, biologen, inge
nieurs etc. om in de Indonesische sa
menleving de koloniale verhoudingen
te doorbreken en op verschillend ter
rein dienstbaar te zijn. Hoe herinner
ik mij een maaltijd in het dokters
huis waar Walter Dake en zijn
vrouw Hetty met hun gasten de per
spectieven van hun arbeid bespraken.
Het werd een spontane, opbouwende
conferentie van mensen op dezelfde
wijze geïnspireerd.
Dake nam deel aan het zendingswerk
in al zijn geledingen. Hij deelde de
verantwoordelijkheid als medelid van
de vergadering van zendelingen. Veel
werk verrichtte hij voor de schoolar-
beid. Daarbij stond hij in wat hij
deed open voor nieuwe ontwikkelin
gen, die zouden leiden tot het zelf
standig worden van de Soendanese
Kerk in al baar vormen van arbeid.
Na de jaren in de Japanse kampen
waarin hij zijn zieke landgenoten zo
veel het met de hem ten dienste
staande middelen mogelijk was. hielp,
repatrieerde Dake in 1946. Na enkele
jaren in het 'Instituut van de Tropen'
gewerkt te hebben werd hij in 1951
adj. secretaris van de Raad voor de
Zending te Oeestgeest: dit adjunct-zijn
verviel in 1955. De Nederlandse zen
ding kreeg toen in Dake zijn eerste
medische secretaris waardoor ook
hierin 'de eenheid in alle dienstverle
ning in Jezus Christus' (Verkuyl) ge
stalte kreeg. In 1960 trad hij af.
Zijn levenswerk was hiermede nog
niet ten einde. Hij bleef hoofdbe
stuurslid van 'Simavi' (1947-1964).
ADVERTENTIE
SANTIAGO DE CHILI-DEN HAAG
De Chileense junta voelt zich bele
digd door de uitlatingen van minister
Van der Stoel (buitenlandse zaken)
deze week, die de junta 'een fascis
tisch regime' noemde. De junta heeft
bij de Nederlandse ambassadeur in
Chili uitleg over de houding van de
Nederlandse regering gevraagd. Bij
het departement van buitenlandse za
ken in Den Haag wist men hierover
gisteren officieel nog van niets. Wel
zijn de berichten hierover doorgege
ven aan minister Van der Stoel die in
Luxemburg verblijft. Maar deze zal.
aldus buitenlandse zaken, niet reage
ren zolang de junta zich niet officieel
heeft beklaagd.
Een woordvoerder van de Chileense
regering zei gisteren in Chili dat mi
nister Van der Stoel 'geen enkel idee
heeft van wat er zich werkelijk in
Chili afspeelt'. De stellingname van
de Nederlandse minister, zo werd
meegedeeld, heeft een zekere malaise
in de officiële betrekkingen tussen
Chili en Nederland veroorzaakt.
Interkerkelijke zendingsdag van Ne
derlandse Zendingsraad 20 oktober in
J aarbeurscongrescentrum. Utrecht,
10.30 tot 16.50. Thema: met het oog
op Afrika. Ds. R. J. van der Veen
over: De kerken in Afrika in het licht
van Bangkok. Multidiashow, ontmoe
ting met zendingsarbeiders. Opgave:
Nederlandse zendingsraad, Prins Hen
driklaan 37, Amsterdam, tel. 020-
717654.
Ook bleef hij het medisch zendings
blad 'Verre Naasten' redigeren tot
1964. Zijn voornemen om iets te boek
te stellen van het medisch zendings
werk vond zijn bekroning in het eer
ste deel van 'Het medisch werk van
de zending in Ned.-Indië' (tot de
overdracht), dat de arbeid in het
voormalige Nieuw-Guinea, Halmaheira
cn Midden-Celebes behandelde. Het
tweede deel heeft hij niet meer kun
nen voltooien. Hoe spreekt uit dit
boek zijn intens meeleven met allen,
die in de arbeid, die hem zo lief was,
meegearbeid hebben.
Het bericht van Dake's heengaan zal
vele Soendanezen en Chinezen in de
Priangan, zijn oude arbeidsveld, tref
fen. Dake, zullen velen denken, een te
ken van het blijvende Immanuel.
Dr. C. L. van Doorn te Zeist is oud-
zendlngspredlkant.
OPENHEID
Wanneer christenen zich uitdn
lijk als christenen in de politiek t
niseren en hun akties onder een
gesproken christelijke vlag willen
ren brengt dat bijzondere veranits
delijkheid mee. Immers zij st
niet alleen eigen naam en integ
in hun akties in de waagschaal i
ook die van Hem naar wie zij
noemen. Om een voorbeeld te nc
zij zullen in de konfrontatie van
ring en oppositie nimmer kunnej
poneren om het opponeren zelf, i
altijd moeten zoeken naar een po
ve mogelijkheid om het goede tt
slissen en te doen. Des te bevr
dender ds de houding van de D
christen-demokraten ten opzichte
de aktie 'Gele punt', gestart doo
SPD om de mensen voor te lie
hoe de prijzen van de consumptie
kelen tot stand komen. De SPD
de consumenten inzicht geven ii
economische samenhangen zodat
een kritischer koper wordt en nie
les maar est en drinkt wat met
grootste geweld van reclame
voorgeschoteld wordt. Het is a
waardig dat christenen hiertegen
waren kunnen hebben. Een libt
schreef dat de SPD voorlichting
zijdiiig was en bv. niet voldoende
dacht gaf aan loonsverhogingen
factoren voor prijsbepaling. Maar
let zo'n man om dan van zijn kan
aanvullende voorlichting te gt
wanneer hij meent dat het nood
lijk is? Mogen de consumenten i
weten waarvoor zij hun geld nee
len en hoe de prijs van het pro
waarin zij gelukkig in een demob
samen nog een beetje over mogen
slissen, tot stand komt? Vreest
hier iets van? Is er iets te verbei
Kan de burger teveel voorlic
krijgen? Moet hij dom gehouden
den? Men kan blijven vragen.
Maar 't meest kwelt mij de
wat christenen tegen zo'n voorlic
kunnen hebben. En dat in het
van de Gerechtigheid? Wie op die
nier al bezwaren heeft tegen opei
in dit welvarend westen, wat is
hem te verwachten ten aanzien
de miljoenen die stomweg geno
moeten nemen met de prijzen die
bepalen?
NED HERVORMDE KERK
Beroepen te Boven-Hardinxveld:
Vermaat te Vlaardingen.
Benoemd tot bijstand in het pasto
te Spaarmvoude-Spaarndam: H.
Huisman, laatstelijk pred. te O
geest, wonende te Overveen.
Afscheid cp 21 oktober van Delf!
C. Stelwagen, ber. te Lunteren;
Heukelem: C. Vroegindeweij, bei
Rotterdam-Zuid.
GEREF KERKEN
Beroepen te Hardegarijp: N. J.
te Zutphen; te Idskenhuizen: W.
benga te Rottevalle.
Afscheid van Geesteren en Gelse
J. A. G. Dronkert, ber. te Leen
den; te Vreeswijk (op 14 okt. te
faas) van Nieuwegein: R. E. v
Wal, ber. te Dedemsvaart.
GEREF KERKEN (VRIJG)
Aangenomen naar Drachten (vooi
zendingsarbeid op West-Borneo):
G. Gunnink, kand. te Groningen,
bedankte voor Enschede-N. en Gn
gen-N.
CHR GEREF KERKEN
Intrede op 26 okt. te Biezelinge: ki
J. A. Compagner te Apeldoorn;
Emmen op 26 okt.: kand. Th. Pepp
te Amsterdam.
GEREF GEMEENTEN
Intrede op 24 okt 'te Ridderkerk
Mijnders tè Renkum.
DOOPSGEZINDE BROEDEB
MEENSCHAP
Benoemd voor het pastorale werk
het Vrijz. Prot. Contactcentrum
Flevoland' (tijdelijk): mevr. E.
Turnhout-Dijkstra te Kampen.
GEREF. GEMEENTEN IN NED.
Beroepen: Te Barneveld, F. Malla
Vlaardingen.
Alweer een Nederlandse dam-kampioen:
knapperige eardappelschijfjes die de gekookte
aardappel-sleur smakelijk doorbreken!
Verwen uw kinderen eens extra: haal voorgebakken
Dam-schijfjesinhuis.
in 't zakje
de rode ruit
bel voor nadere informaties 02503-7241
Gerd de Ley: Paren en onpa
Nijgh Van Ditmar - 95 blz - fi
Hermann Hesse: Een golfje op
stroom. Uitspraken en aforismen
boeken en brieven. De Arbeider*!
144 blz 10,- vertaald door
Coutinho.
Ook voor deze twee bundels afo
men gaat op wat Hosse schreef:
aforisme is zoiets als een edelst
die om de zeldzaamheid aan wal
wint en slechts in kleine doses
genieten is'. De puntige gedachti
van beroeps-bloemlezer De Ley
veel gemakkelijker en in grotere d<
te verteren dan die van Hesse,
dieper graaft cn uit wiens door I
ker Michels samengesteld boekje v
blijkt dat het om gedeelten uit i
werk gaat die niet als aforLsmeü'
doeld zijn. Daar is in voorzien d
in de ondertitel te verwijzen n
uitspraken. Je komt bij Hesse
aanzienlijk minder flauwe citaten
gen, zoals deze van De Ley: '0j
ruimdheid staat netjes' en 'Blaffe*
honden bijten ook. Daarna'. Hesse
er duidelijk niet voor gaan zitten
spits te zijn. Hij was het. Wat daclï
van deze?: 'Helaas heeft men met
bijbelcitaten uit de mond van sta
lieden tot dusver geen prettige oni
vindingen gehad. En, tenslotte, d
die we kunnen vinden in het gedel
'Jeugd en ouderdom': 'Pas als 0
ouder wordt ziet men de zeldzaam!)
van de schoonheid en wat een won
het eigenlijk is als er tussen
fabrieken en kanonnen ook bloen
bloeien cn tussen de krante- en be«
berichten ook proza en poëzie best»
