4mro-bank verwacht
reen energietekort
amro-pierson fiind
Ierland werkt op vele
fronten aan zijn export
)lielanden eisen
ors hogere prijs
BNG-lening op
f 150 miljoen
vastgesteld
amro-pisrson fund
Een bank met uitsluitend hoofdkantoren
is een...
BANQUE DE PARIS ET DES PAYS-BAS NV
Canada verkoopt
tarwe aan China
NEW YORK VAST GESTEMD
[)UiW/KiWiAiRfBET DINSDAG 9 OKfTOBER 1973
FINANCIËN/ECONOMIE TPNOZHU13/DHL15
'ertrouwen op wetenschap en techniek
(ADVERTENTIE)
i één onzer verslaggevers
[STERDAM Kunnen we over een paar jaar nog auto rijden,
eten koken of nog onze huizen warm stoken. Of zal er daar-
ir te weinig energie zijn omdat de bronnen uitgeput raken en
reen aardolie of "gas meer beschikbaar is. De meningen over het
woord op die vraag zijn fors verdeeld. In het weinig eenstem-
;e koor heeft zich nu ook de Amro-bank gevoegd. In haar jong-
kwartaaloverzicht stelt de bank dat er (voorlopig) weinig reden
oor pessimisme en dat we de toekomst met vertrouwen kunnen
•moet zien.
Amro-bank is van mening dat er
korte termijn geen tekort aan
gie hoeft te bestaan. De 'energie
s', die in de Verenigde Staten is
taan en die haar gevolgen ook in
ipa doet voelen, heeft andere oor-
n dan een te geringe wereld-olie-
uktie, zo stelt zij. De voornaam-
oorzaak is de kortzichtigheid van
de VS zelf gevoerde energiepoli-
Teneinde het gebruik van het
ine' aardgas (dat in tegenstelling
itookolie en kolen nauwelijks gif-
verbrandingsprodukten levert)
een oogpunt van milieubescher-
te stimuleren, heeft men het
goedkoop gehouden met suc-
want het dekt thans ca. een derde
de Amerikaanse energiebehoefte,
age prijs heeft echter het zoeken
en het winnen van minder ge-
telijk bereikbare reserves geremd,
de produktie achter de vraag
;t aan te hinken. De raffinageca-
eit groeide al evenmin dn de pas
de vraag naar olieprodukten,
al omdat ter bescherming van het
u optredende groepen tal van
icten torpedeerden of aanzienlijk
aagden. Dat geldt in nog sterkere
voor de kernenergiecentrales,
de afhankelijkheid van fossiele
dstoffen hadden kunnen vermin-
aldus de Amro-bank.
'erenigde Staten exporteerden ja-
mg aardolie, maar door de snelle
ing van de binnenlandse behoefte
geleidelijk naderende uitputting
de reserves trad het land de laat-
'aren als vrager i.p.v. aanbieder
e wereldmarkt op. Dat versterkte
lositie van de in de OPEC vere-
e produktielanden, die mede daar-
niet alleen hogere royalties maar
ds ook meer vat op de produktie
in, en reeds pogingen doen een
eel in verwerking en distributie
erwerven. Gezien de astronomi-
bedragen, die in komende jaren
de OPEC-landen zullen vloeien,
en penetratie op andere gebieden
s petrochemie eveneens te ver-
chten. De olie-exporterende landen
m de prijs van ruwe olie even-
niet ongelimiteerd opdrijven; als
«Prijs hoog genoeg wordt, zal de
itatie van minderwaardige voor
ns lonend worden, evenals de ex-
[tie in veel dieper water dan tot
>e gebruikelijk, aldus de Amro-
gevolg van het olietekort in de
dat Amerikaanse handelaren op
schaal olieprodukten elders in-
o.a. in Rotterdam. Dit heeft op
beurt ten gevolge, dat de grote
laatschappijen niet meer, zoals
e jaren geleden gebruikelijk,
chotten op de markt afstoten die
hun weg naar zg. witte pompen
ïn. Dit vindt uiteraard zijn
slag in de marktprijzen.
Ook op de middellange termijn is er
voor de Amro-bank weinig aanleiding
tot pessimisme. De wereldvoorraden
van aardolie, met inbegrip van de
thans nog niet exploitabele voorko
mens (oliehoudende leisteen, teerzan
den) zijn, zelfs bij de huidige groei,
voldoende om de wereldbehoefte
voor tenminste 100 jaar te dekken.'
'Een dergelijke raming is niet meer
dan een zeer grove indicatie, maar
zelfs met het grootste voorbehoud Is
het duidelijk, dat er de eerstkomende
decennia geen fysiek tekort aan aardo
lie behoeft te ontstaan. Wel zal de
energie, uit welke bron ook, aanzien
lijk duurder worden. Dat is het ge
volg van de sterk opgeschroefde eisen
van de olie-exporterende landen, en
van de noodzaak minder toegankelijke
bronnen op te sporen en in produktie
te brengen. Bij de stijgende prijzen
van aardolie zal ook de kernenergie
relatief goedkoper worden, al blijft de
voor de kerncentrale noodzakelijke in
vestering aanzienlijk groter dan die
voor een thermische. Mogelijk zal ook
het ondergronds vergassen van kolen-
lagen dan rendabel worden. De bijdra
ge van waterkracht, zonnewarmte en
geothermische energie zal gering blij
ven. Ook zullen we stellig moeten le
ren, zuiniger met energie om te gaan
dan in het verleden. De overgang van
fossiele brandstof op elektrische ener
gie bij de verbruiker, die veelal in
het belang van de milieubescherming
is, zal echter tot stijgend verbruik lei
den, gezien het verlies bij de stroom
opwekking', aldus de Amro-bank.
Op lange termijn wordt de wereld*
energievoorziening wel degelijk pro
blematisch- De fossiele brandstoffen
zullen ooit opgebruikt worden, waar
na in hoofdzaak nog kernenergie rest.
Daarbij valt echter niet te denken aan
reactoren, die zoals de huidige op
kernsplijting berusten, want ook de
voorraad 'brandstof' daarvoor is niet
onbeperkt, maar aan kernfusie. Bij
deze laatste wordt een veel groter
deel van de in de brandstof aanwezige
energie ontsloten; de brandstof (triti
um, een isotoop van waterstof dat in
alle water op aarde in geringe hoe
veelheden voorkomt) is niet schaars
en de bijprodukten zijn Véél minder
gevaarlijk dan die van splijtingspro
cessen. Of het ooit lukt, het fusiepro
ces zodanig onder controle te krijgen
dat het industrieel bruikbaar wordt,
is een vraag die vooralsnog niet te be
antwoorden is. Er zal nog veel speur
werk moeten Worden verricht, maar
tot nu toe worden de beschikbare
middelen en de mankracht voorname
lijk aan kernsplijting besteed. Gezien
de vorderingen van wetenschap en
techniek gedurende de laatste hon
derd jaar lijkt enig vertrouwen in de
tijdige oplossing van het energiepro
bleem gewettigd, zo stelt de Amro-
bank in haar kwartaaloverzicht.
De petro-chemische industrie, waar ook de olie-producerende landen
een steeds grotere vinger in de pap proberen te krijgen.
I f®f De zes olie-uitvoerende landen aan de Perzische Golf
lén gisteren de eerste dag van onderhandelingen met de westerse
naatschappijen afgesloten. De besprekingen hadden een 'vriende
en open karakter', aldus Abderrahman Khene, de secretaris-
iraal van de OPEC.
ens Khene is de oorlog in het
en Oosten geen onderwer van
rek geweest op deze eerste onder-
elingsdag. 'Wij hebben ons stand-
over de prijssituatie op tafel ge-
fia geëist dat bij het vaststellen
de nieuwe olieprijzen rekening
gehouden met de groeiende in-
in de wereld', aldus Khene. Ook
ins andere ingewijden speelde de
1 'g geen rol in het gesprek.
1 Arabische landen verlangen van
'liemaatschappijen 5 dollar per
ril, in plaats van de huidige 3 dol-
lovefidien willen zij een systeem
Ie prijzen voortdurend te'kunnen
assen aan de inflatie. Of de Golf-
i werkelijk met deze eisen ko-
is helemaal de vraag. Het zou
om een 12 pet. verhoging gaan,
de aanpassing aan de inflatie.
IPEC vindt de huidige 2,5 pet
assing per jaar veel te weinig,
rabische eisen gingen vooraf aan
'aringen, dat de olielanden de
oevoer naar landen, die Israël
'en zullen stoppen. Zo heeft ko-
Feisal van Saoedi-Arabië, het
met de grootste olievoorraden,
'gs in bedekte termen verklaard,
dat het dichtdraaien van de oliekraan
voor de Verenigde Staten mogelijk de
meest effectieve manier zou zijn om
dat land te dwingen zijn politiek in
het Midden Oosten te herzien ten
gunste van de Arabische staten.
NATIONALISATIE
Irak, één van de olielanden die aan
de besprekingen deelnemen, heeft
zondag tijdens de oorlog in het
Midden Oosten de bezittingen van
twee grote Amerikaanse oliemaat
schappijen genationaliseerd. De maat
schappijen, Mobil en Exxon, hadden
samen een aandeel van 23,75 procent
in de Basrah Petroleum Maatschappij.
Volgens radio-Bagdad dwingt 'de situ
atie in het Midden Oosten de Arabi
sche landen ertoe de Amerikaanse be
langen in dit deel van de wereld een
slag toe te brengen, zodat de Arabi
sche olie een wapen wordt in handen
van Arabieren en van imperialisten
en zionisten'.
DEN HAAG De Bank voor Neder-
landsche Gemeenten heeft het bedrag
van de 8,5 pet 25-jarige obligatiele
ning 1973 per 1984-1998, waarop vrij
dag ji. de inschrijving openstond,
vastgesteld op 150 min. Niettemin
zal, aldus de bank, bij de toewijzing
een belangrijke reductie moeten wor
den toegepast. Bij de vaststelling van
het bedrag van de lening heeft de
bank gebruik gemaakt van de in liet
prospectus voorbehouden bevoegdheid
dit bedrag te verhogen van 100 min
tot maximaal 150 min.
KVT verhoogt dividend
MOORDRECHT Koninklijke Veree-
nigde Tapijtfabriek NV gaat aan aan
deelhouders voorstellen, het dividend
over het op 30 juni geëindigde boek
jaar vast te stellen op 22,5 pet in con
tanten (vj 20 pet, waarvan 15 pet in
contanten en 5 pet in gewone aande
len). Ten laste van het afgelopen
boekjaar wordt onveranderd 150.000
aan de reserve voor vervanging toege
voegd en ƒ981.000 aan de conjunc-
tuurreservc (vj ruim ƒ1,02 min.) Ver
der zal worden voorgesteld op de pre
ferente aandelen 9,3 pet. in contanten
te betalen (vj 8,8 pet, waarvan een
procent in gewone aandelen), aldus
het bedrijf
slier in Den Bosch
ht: 24 ontslagen
BOSCH De confectie-industrie
woy in Den Bosch heeft ontslag
evraagd voor 24 personeelsleden,
gaat om de sluiting van het naai-
er waarin ruim 50 mannelke en
welijke personeelsleden werkzaam
Onder de 24 personeelsleden,
wie ontslag is aangevraagd, zijn
foartnen en 19 vrouwen. Over het
ag is overleg gepleegd met het
'lijk arbeidsbureau en de indus-
onden. De produktie van het
atelier zal worden overgebracht
dochterbedrijven in België (Turn
en Vorst).
(ADVERTENTIE)
Een op researchfaciliteiten en
know-how van beide banken
gefundeerd beleggingsfonds.
Waarbij de belangen internatio
naal gespreid zijn. En de
beleggers participeren in het
totale pakket van hoogwaardige,
zorgvuldig gesclekteerde aandelen.
solide vermogensbeheer.
Als u een kantoor van de Banque binnenstapt,
dan kunt u direkt op hoog niveau uw financiële
zaken bespreken.
U loopt niet de kans dat men u daarvoor
doorstuurt naar'n Hoofdkantoor.
Of dat men voor het afsluiten van transakties
tijdrovende ruggespraak moet houden.
Want elke vestiging van de Banque is bemand
met hooggeschoolde zakenmensen, die beschikken
over ruime ervaringen en bevoegdheden.
U zult dan ook niet op elke straathoek
een Banque aantreffen - bekwame bankiers zijn nu
eenmaal schaars. De grootte van een bank is
niet af te meten aan het aantal kantoren.
Met onze11 hoofdkantoren in Nederland kunnen
wij grote dingen voor u doen.
En niet alleeri in Nederland.
Per slot van rekening heeft'de Banque nog meer
dan honderd vestigingen in de rest van Europa.
piL-Een bank bij uitstek voor handel en Industrie
PARIBAS
AMSTERDAM-DEN HAAG-ROTTERDAM-MAASTRICHT-UTRECHT-HAARLEM-HEERLEN-ROERMOND-BREDA-ARNHEM-VENLO
Missie wil economische handen aanhalen
DEN HAAG Het lijkt er veel op, dat de Ierse republiek uit haar
toetreding tot de EEG een aantal sterke impulsen heeft geput voor
een verruiming van haar internationale oriëntatie en een daarmede
samenhangende commerciële expansie.
nationale produkt voor zijn rekening
neemt, het hoogste percentage in de
EEG.
OTTAWA Canada zal China in de
komende drie jaar maximaal 224 mil
joen bushel (ruim 35 liter) tarwe le
veren, zo is meegedeeld door minister
Otte Lang, üde aan het hoofd van de
Canadese Tarweraad staat. Over de
prijs liet hij zich niet uit maar vol
gens ingewijden in Ottawa kan de tar
we meer dan een miljard dollar ople
veren als de prijzen op de wereld
markt zich handhaven.
Wanneer de tarwe precies wordt gele
verd en in welke hoeveelheden moet
nog worden afgesproken. Er is al een
eerste vaste overeenkomst gesloten
voor de levering van 37 miljoen bus
hel ter waarde van ongeveer 200 mil
joen- dollar in de eerste zes maanden
van 1974. De grotste hoeveelheid tar
we die Canada tot dusver aan China
verkocht was 233 miljoen bushel in
1966.
Inmiddels heeft het Canadese bureau
voor de statistiek meegedeeld dat de
tarweoogst in Canada dit jaar onge
veer 622 miljoen bushel zal bedragen
vergeleken met een produktie van
533,3 miljoen bushel in het afgelopen
jaar en een gemiddelde van de afgelo
pen tien jaar van 614,2 miljoen bus
hel. De gemiddelde opbrengst per
acre (0,4 hectare) zal dit jaar 25,1
bushel bedragen. Dat is iets meer dan
verleden jaar en vijf procent meer
dan het gemiddelde van de afgelopen
tien jaar.
In dit verband kan met name worden
gewezen op de in ons land sterk toe
genomen activiteiten van de Industri
al Development Authority, de Ierse
overheidsinstantie, die speciaal is be
last met het stimuleren van de indus
triële ontwikkeling van Ierland.
Tot de Ierse overheidsinstanties, die
voor de versnelde ontwikkeling van
Ierland zijn gemobiliseerd behoort
ook de Irish Export Board, of wel in
onvervalst Iers de 'Corós Tréchtéla',
de Ierse dienst voor de buitenlandse
handel. Hierop wees de Ierse minister
voor industrie en handel, de heer Jus
tin Keating, tijdens een persbijeen
komst in Den Haag.
Minister Keating vertoeft momenteel
in ons land als leider van een Ierse
economische missie naar Nederland.
Doel van deze missie is de economi
sche banden tussen beide landen nau
wer aan te halen.
Ierland thans lid van de EEG
is, zo zei minister Keating, een ge
heel ander Ierland dan dat van een
tiental jaren geleden. Het zwakke
punt van Ierland, t.w. de overheersen
de positie van de landbouw, is verle
den tijd. De industriële sector wordt
van steeds groter delang voor de eco
nomie van het land.
'En wij kunnen nog veel meer indus
trieën hebben', aldus minister Kea
ting. Nog is het nl. zo, dat de land
bouw in Ierland 18 pet van het bruto
Ierland is niet bevreesd voor een aan
tasting van het milieu. 'We zijn laat
met onze industrialisatie begonnen en
kunnen profiteren van de ervaringen
die anderen hebben opgedaan. Daar
om ook zijn wij ervan overtuigd, dat
ons milieu niet door de industrie zal
worden aangetast', aldus de minister.
Hij bracht naar voren, dat de Ierse
export verleden jaar een rekordtotaal
bereikte van 647 min pond sterling.
Dat was 108 min pond sterling, of 20
pet meer dan in 1971, waarbij overi
gens wel rekening moet worden ge
houden met prijsstijgingen. De export
naar Nederland steeg tot 17 min pond
sterling, tegen 8 min pond in 1971.
Nieuwe industrieën
Volgens minister Keating zal de in
dustriële produktie van Ierland dit
jaar met ca. 10 pet toenemen, tegen
6,1 pet gemiddeld in de periode 1962-
72. Sedert 1960 hebben zich niet min
der dan 750 nieuwe industrieën in
Ierland gevestigd. In ruim 500 hier
van was sprake van buitenlandse par
ticipatie. Nederland speelt een belang
rijke rol in de industrialisatie van
Ierland. Ons land komt na de Ver.
Staten, Engeland en West-Duitsland
op de vierde plaats.
Ook voor de toekomst voorzag minis
ter Keating een verdergaande ontwik
keling van het industriële patroon
van Ierland. Een land, dat hij karak
teriseerde als een gelukkige, vreedza
me gemeenschap.
NED. FONDSEN IN NEW YORK
Kon. Olie noteerde gisteren $40%-% i4i%-
41=4)Unilever S 48%-% 47=4-48 »iPhilips
S 16%-% (16%-16%); KLM S 34'f, (35%). Op
gave duPont-Wulston.
EFFECTENKOERSEN AVONDVERKEER
AMSTERDAM In het telefonisch avondver-
keer kwamen gisteravond dc volgende koer
sen tot stand 'tussen haakjes dc officiële
slotkoers van dezelfde dag). AKZO 71.20-71.40
(71.20). Hoogovens (70.10). Kon. Olie
100.20-101.20 gl (99 40). Philips 41.20-41.80 cl
(41.20). Unllëver 120.30-120.80 (120.20). KLM
(87.00).
GRANEN EN ZADEN
AMSTERDAM Tarwe 33.75-34.75. zomer-
gerst 30-32. haver 32-33.75 groene erwten 80-
120, capucljners 70-87, karwijzaad 350-405.
blauwmaanzaad 175-190.
NEW YORK
At'F Industrie
Alreo
Allied Chemical
Alum. Co of Am.
American Brands
American Can
Am Cyanamld
Am Electr Power
Am Metal Cllmai
Am Motors
Am Smelt C Ref
Am Tel Tel
Ampei
Anaconda
Armco Steel
Atlant Richfield
Ui-udix
Bethl Steel
Boeing
Burlington Ir.d
Can Pacaflc Ry
Celanese
Chase Manhattan
Chessle System
Chrysler
Cities Service
Colgate Palmollve
Coli Industries
Common» Edison
Cons Edison
Cont Can
Cont Oil
Curtis» Wright
Curtiss Wright A
Dart Ind
Deere and Co
Dow Chemical
Du Pont (El)
78*4
36%
10 Hex
273J
27>4
43%
Koersen in Montreal
Bnvts
Dom Tar Chem
Husky
Nat. Glas
Mass Ferguson
Nat. Resource»
Shell Canada
25*4
5.75L
18*4
Eastman Kodak
8/l0 First Nat City
gesl.
gesl.
gesl.
gesl.
gesl.
gesl.
gesl.
13% 18%
303,4 31*4
22% 23%
27% 28V,
39*4 38%
20% 20%
25% -
28 28%
64% 65%
66% 66%
198 202%
128*4 129%
45% 453%
Gen Electric
Gun Foods
Gen Motors
Gun Publ 11111
Gun Tel 4 Tel
Getiv Oil
Gllette
Gimhet Brother»
Goodvear I and H
Gulf oil
Illinois
Central Ind.
Instlco
Int BuHln Mach
Intern Harvestei
Int Nick of Car.
Int 1'Bper
Int Tel 4 Tel
66% 66%
27% 27%
66% 67
20% 20%
30% 30%
139 137%
62% 61%
25% 25%
27 283,4
24% 23%
21 21%
11*4 10%
259% 261%
35 35'4
37% 37%
50'4 51%
37*4 38
Llngl.emco Vough 11% 12*4
1.11 ton Ind 9% 9%
Lockheed Aircraft 6*4 66%
Marcor 27% 27%
Martin Marietta
34%
20%
64%
NablHCo
Nat Cash Register
Nat Distillers
Nai Cypsum
Nat Siee)
Nat Lead ind
DOW JONES INDEX
Admiral Corp 13% 13%
Allongheny Pow S 20% 20%
Akzona 27% 28
Am Standard 15% 15*4
Amsted Ind 42% 45
Muds
liidual. Sporen tiltl. 0
4 okt. 955.90 181.10 103.18 72.!
5 okt. 971,25 183.34 103.02 72.8
8 okt. 977.65 183.57 103.82 73.06 gesl
Aand. Obi. lot. a. U
4 okt. 19.730 17.270 1.836 693 826
5 okt. 18.820 19.340 1.817 1.004
Can Breweries
642.1 Cetto
Chadt.ourn Goth
Chase Select Kd
Columbia Ga»
Comiiico
826 Com Telephone
510
10.13 10.16
27% 27%
34% 34%
22% 22%
okt. 18.990 15.940 1.807 884 584 Fluor Corp
Gen Cigar
14%
15%
Int Bank for Kec
Inl Flav Frag
Int Paper (S 4)
98%b gesl.
88% 88%
47% 50
Interspar
21.10
21.10
Kansas Cltv Ind
Kansas Power
KI.M
Kroger
22%
35%
64%
12%
22%
34%
64%
Leasco
Lone Star Cement
l.ehinan
13%
21%
15%
14%
21
16*4
Madisun Fund
10%
11%
olln
17*4
17%
Pac Gas and El
26%
26%
Penn Central
2%
2%
Pepslco
85%
86%
Phelps Uodwe
47%
47%-
Philip Morris
110
113%
Philips Peir
58%
59
Procter Si Gambl
95%
98%
RCA
27%
27%
Republic Steel
25%
26
Reynolds Ind
46%
47
Royal Dutch Petr
41%
40%
Santa Fé Ind
27
27*4
Sears Knehuck
99%
98%
Shell Oil
54%
56%
17%
17%
Southern Pacltlc
33%
33%
Railway
35%
36*4
Sperry Hand
53%
53%
Stand Oil Calif
69%
67%
Stand Oil Indiana
89%
89*4
Exxon Curp
96%
93%
Studehaker Worth
45%
45
Sun Oil
55%
59%
Texas Gulf
35%
32%
Texas Inst
19% 131*4
Transamerlca
15%
14*4
Unilever
48%
Union Carbide
41
41*4
Unl Royal
12%
12
United Aircraft
30%
32*4
United Brands
10%
10%
US Steel
34%
34%
Weal Union Tel
18%
18%
Westlnghouse El
38
38%
25%
Wuulwurth
25*4
Nat Can
13%
123'-
NY CuHtr A
6%
7
North West H
64%
64%
N Am Philips Co 27 26%
Occidental Pelr 11*4 11%
Standard Brands
Union Electr
United Corps
United Gas
Western Bancorp
16% 16%
9% 9%
17'4 17
33 32%
