je Jong past levensstijl aan
'Tamme' remise
in vijfde partij
Spaarrente tot
Vi® CP RECHT0
Betaald voetbal:
plannen genoeg (2)
Wijn eerzucht heeft mij er bovenop geholpen
leskens in
iropees team
Fadrhonc
'Laatste
test voor
selectie'
Te veel Nederlanders
bij Eintracht
Tom Okker
ronde verder
IOC-bestuur
uitgebreid
Stewart wil
stoppen
Jy/KWAlRiTET DINSDAG 9 OKTOBER 1973
SPORT T3/K1"
j>nze speciale verslaggever
T Het was aan het slot van het afgelopen voetbalseizoen toen
heo de Jongs teleurstelling over een 'verloren' voetbaljaar het
voornemen groeide om zich te revancheren. Toen gebeurde het
jat Feyenoords zelfbewuste middenvelder zijn fouten, nalatig-
d en tekortkomingen nog eens op rij zette en uit de mengeling
pgevens een plan voor zijn voetbaltoekomst opbouwde. Een actie
i Theo de Jongs directe omgeving met verbazing werd gevolgd,
ïmers kende men de laconiek ogende Rotterdammer niet. Theo
ing evenwel handelde bewust. Was gefixeerd door de idee om
het Nederlands elftal München te halen en om met Feyenoord
kampioen te worden. En daarom transformeerde de in versuk-
g geraakte De Jong, die na de interland tegen Spanje zijn plaats
Oranje-selectie verspeelde voortdurend aan scherpe kritiek
rhevig was, zeer nadrukkelijk.
vreemd aan die ontwikkeling
literaard ook de komst van trai-
ioerver naar Feyenoord. Een
die Theo de Jong zich herinner
de periode dat hij bij het.Nij-
t NEC voetbalde. Een man met
ingen die niet altijd identiek
an die van Theo de Jong. Een
iok die daarom nog wel eens tot
iristgesprek met De Jong komt,
waarover de Feyenoorder wel
'Het fijne van Wiel Coerver is
ij niet rancuneus is. Hij is er
op uit om je terug te pakken
hem eens een keer de waarheid
Hij is bovendien een vakman,
toral heeft mij de prikkels gege-
zó ambitieus aan dit seizoen
jinnen.'
gmaals: het vuur in de voetbal-
heo de Jong was aan het slot
meest recent afgesloten editie
iet competitiegeburen gedoofd,
de Jong had, zo erkent hij nu,
verspeeld wat hij kon verspelen
iliseerde zich als geen ander dat
nieuw moest beginnen. De Jong
zat in de put toen. Het was
lappe bende bij Feyenoord. De
id was zoek. Er ontstond veel
!r rond de contractbesprekingen,
Si had niet zoveel trek meer en
alleen nog maar met Van Hane-
n Israel. Dat irriteerde me. Het
CH (Reuter) Naast Johan
[f en Ruud Krol zal een derde Ne-
nder acteren in het Europese elf-
t ter gelegenheid van de eerste
dvoetbaldag (31 oktober) een
pijfl zal spelen tegen een team
pdlAmerika. Neeskens is gisteren
'de selectie toegevoegd samen met
foegoslaaf Krivo Kuca. Zij vervan-
tie geblesseerde speler Breitner
^Duitsland) en Pirri (Spanje).-
(ADVERTENTIE)
wilde ik ook nog
gen, dat mevrouw
rtjes uit het be
ur treedt, vanwege
i meningsverschil
mevrouw De Wit en
'der wil ik nog mede-
en dat in onze jaar-
kse klimplanten-
leiwedstrijd de klim-
van mevrouw De Boer
bijzettafeltje
laakt heeft,
it mij nog te rappor-
'en dat er nog
ichts 11,88 in kas
en tot slot herhaal
i'n wekelijkse ver-
>k:
dames, gebruik
overschrijving van
contributie toch
ital ons prachtige
ijferige bankreke-
gnummer. U doet er
k goed werk mee
or de banken.
'Hs waar.
'uidelijke vermelding van
ïaam èn bankrekeningnummer
toren en bij overschrijvingen
'Omi vertraging in het
lirale verkeer.
ezameniijke banken.
iTSEn Hasse Boerjes en Ove
blijven prof. Zij hebben een con-
Wekend bij de WISO.
'AL Naar voorbeeld van AZ'67
ijracles naar een BV-vorm toe. De
««gevers staan positief tegenover
«naring van voorzitter Kist waarin
RMult beken'd werd gemaakt.
b Het bestuur van het district
Holland is afgetreden omdat het
ibe*tuur van de NBB zich niet ge-
heeft aan het besluit van het dis-
'«'uur ten aanzien van een schor-
plezier was verdwenen. Totdat er
rond Feyenoord veel veranderde.
Toen besefte ik dat wanneer ik ooit
een wereldkampioenschap voetbal mee
wilde maken ik nu mijn kans moest
grijpen. Ik beschouw dat toernooi in
München als een absoluut hoogtepunt.
Daarom heb ik voordat de training
bij Feyenoord hervat werd voor me
zelf getraind.'
In zijn eentje vaak werkte Theo de
Jong aan z'n conditie. Om te voorko
men dat hij, zoals in het verleden
vaak gebeurde, voortijdig met spier-
blessures uitgeschakeld werd. Theo de
Jong had pech. Zijn lies bleek niet
bestand tegen de intensieve trainings-
arbeid. Theo de Jong: 'Ik had erg veel
pijn, maar ik heb er niets van gezegd
omdat ik per sé in Oranje wilde. Mijn
spel leed er evenwel onder en de pijn
werd erger. Op een bepaald moment
kon ik er niet meer onderuit en
moest ik het wel zeggen. Ik heb daar
door drie wedstrijden voor Feyenoord
gemist en ontbrak uiteraard ook in de
nationale selectie voor de Wedstrijden
tegen IJsland en Noorwegen. Het was
een forse streep door mijn rekening.'
VERANDERING
Het verschil tussen de Theo-van-vroe-
ger en die van-nu is dat de 'nieuwe'
Theo de Jong zich niet meer laat ont
moedigen. Zelfs niet toen hij als voor
stopper in Feyenoords hoofdmacht te
rugkeerde. Die 'switch' immers redu
ceerde zijn Oranje-kansen. De Jong:
'Ik speel nu eenmaal liever op het
middenveld, omdat je daar meer voet
baller kunt zijn. Ik houd niet zó van
dat mannetje volgen, zoals je dat als
voorstopper moet doen. Ik houd van
aanvallen. Maar ik was niet minder
ambitieus. Ik moest toch toegeven dat
Jantje Boskamp voortreffelijk draaide
op het middenveld. Ik moest ook er
kennen dat ik in de eerste plaats voor
Feyenoord voetbalde en dat ik me
daarom ondergeschikt moet maken
aan de Feyenoord-belangen. Wat me
overigens geen moeite kost. Ik ben
mentaal gegroeid, dat merkte ik aan
mezelf. Ik reageerde veel eerlijker op
dit soort zaken. Het was reëel dat ik
aanvankelijk niet voor het Nederlands
elftal in aanmerking kwam, omdat ik
slecht speelde. Het zou onrechtvaardig
tegenover mijn werkgever geweest
zijn als ik met minder inzet als voor-
stopper had gespeeld.'
Uit die reacties maakte Theo de Jong
zijn mentale hardheid op. Zijn pro
gressie als voetballer. Hij werd door
de frequente positiewisselingen die
Wiel Coerver, zijn trainer, hem op
droeg niet verontrust of onzeker. Hij
gelooft weer in zichzelf en ziet in zijn
selectie voor de interland tegen Polen
een erkenning van de glanzende vorm
waarin hij momenteel steekt. De
Jong: 'Het is vooral mijn eerzucht ge
weest, die me er bovenop heeft gehol
pen. Ik weet nu dat ik dót oók in
Oranje moet waarmaken. Op een mid
denveld, dat naar mijn idee niet ster
ker kan. Met Neeskens en Van Hane-
gem naast me, staan toch de sterkste
spelers voor die linie opgesteld.' Theo
de Jong houdt een klein probleem,
dat wel. Hij onderschrijft de wispeltu
righeid van Feyenoord, hij onderkent
ook de sterke schommelingen, die dat
in de individuele prestatiecurves
heeft aangebracht en zegt daarom: 'Ik
hoop dat ik een constant niveau kan
bereiken. Niet meer die hoogtepunten
afgewisseld met dieptepunten. Een
goede lijn. Bij Feyenoord is dat nog
een probleem. De individuele kwali
teiten zijn er wel, we praten er intern
ook over, maar we komen er niet uit.
Het Is een raadsel voor de meesten
van ons.'
AGRESSIEVER
Wat Theo de Jong zelf betreft, hij
weet dat hij als voetballer is veran
derd. Dank zij Feyenoord, zo stelt hij
zelf vast. 'In dat milieu van goede
voetballers was het spelen voor mij
niet eens zo moeilijk. Het was een
grote overgang natuurlijk van NEC
naar Feyenoord. Je wordt in die situ
atie het eerst geconfronteerd met je
tekortkomingen. Ik signaleerde een
lauwheid bij mezelf die me vaak duur
kwam te staan. Ik heb me er daarom
zelf van overtuigd, dat ik agressiever
moest gaan voetballen en ik dacht nu
dat gelukt was. Ik hoefde bij Feyen-
oord niet te domineren, zoals ik dat
bij NEC gewend was. Het kostte me
echt geen moeite om me op te offeren
aan het team. Ik geloof dat ik geen
jongen ben die veel op de voorgrond
hoeft te treden. Ik zoek het plezier in
mijn werk en bovendien wil ik iets
bereiken. Vandaar mijn uitdrukkelij
ke wens om met Oranje naar
München te gaan. Daar wil ik veel
voor doen.'
En daar heeft Theo de Jong al veel
voor gedaan zelfs. Hij is van mening
dat een Oranje- en Feyenoord-belang
best parallel kunnen gaan, met die re
strictie dat de voetballer zelf die mo
tivatie duidelijk op moet brengen. De
Jong: 'Je moet je levensstijl aanpas
sen. Dat heb ik zeker gedaan. Ik
neem tussen de trainingen door veel
meer rust dan vroeger. Ik kan ook ge
makkelijker meer afstand van de voet
ballerij nemen dan vroeger. Het is ja
ren geleden dat ik wel eens een hen
geltje uitgooide, sinds kort trek ik er
weer middagen voor uit om heerlijk
te gaan vissen. Het is zo'n rustgeven
de bezigheid die je ver van de besog
nes van de voetballerij kan brengen
en dat is ook belangrijk. Ik heb een
periode gehad, dat ik buiten de trai
ningen en wedstrijden om nog met
voetbal bezig was. Dan piekerde ik,
Theo de Jong, die hier tijdens een wedstrijd tegen AZ'67 geblesseerd van het veld wordt gedragen.
maakte problemen en dat kwam mijn
spel niet ten goede. Ik heb het nu
nog wel dat ik uren na de wedstrijd
nog steeds aan die wedstrijd denk. Na
Ajax bijvoorbeeld, omdat we toen
goed gespeeld hadden en onverdiend
verloren. Vroeger zeurde die herinne
ringen dagenlang door. Nu niet meer.
En toch is voetbal mijn leven, vooral
dit jaar in de aanloop op München.
Er zou een wereld voor me instorten
als België ons de weg naar de eind
ronden zou blokkeren. Zover mogen
we het absoluut niet laten komen.'
POUL ANNEMA
ZEIST Voor de bondscoaches
van het Nederlands elf tail dr.
Fadrhonc en Cor van der Hart
is de interland tegen Polen wiet
zonder waarde. Bij de samen
stelling van' do ploeg voor de
wedstrijd van morgen hebben
zij zich vooral laten leiden dooi
de gedachte om voor iedere
post in de ploeg een dubbele
bezetting te krijgen. Dr. Fadr
honc: 'Het is niet zo dat ik Aad
Mansveld nu opstel als libero,,
omdat Epd Drost buiten de
ploeg moet blijven. Epi heeft in
Noorwegen sterk gespeeld en
daarom handhaaf ik mijn ver
trouwen in hem volledig, alleen
hebben we aan één laatste man
niet voldoende. We moeten bij
de UEFA een selectie van 22
spelers opgeven voor de wed
strijd tegen België en die 22 wil
ik zo snel mogelijk na deze ont
moeting doorgeven. Daarom is
ook een Van Ie.rssel bij de se
lectie.'
Om die reden is het ook dat
Fadrhonc overweegt om zijn
Poolse collega Gorski, die gister
avond laat met zijn ploeg in
Nederland arriveerde, te verzoe
ken om eventueel meer dan
twee wissels in de ploeg aan te
brengen. Fadrhonc: 'Maar het is
niet zo dat ik van tevoren zeg
dat ik alle zestien spelers in het
veld zal brengen. Er staat voor
beide ploegen niets op het spel.
Het is vcor de Polen zowel als
voor ons een laatste test voor
de beslissende kwalificatiewed
strijd. Maar dat neemt niet weg
dat ik er een echte wedstrijd
van wil maken. De belangen
van het publiek zullen niet ge
schaad worden.'
Na de wedstrijd tegen Polen zal
Dr. Fadrhonc de trainingen
voor de 22 geselecteerden zo
mogelijk intensiveren. Fadr
honc: 'Als dat tenminste finan
cieel haalbaar is. Dan zal ik in
overleg treden met de clubtrai
ners en proberen de spelers in
groepjes naar Zeist te krijgen.
Lukt dat niet dan zal ik bij de
cluibtrainers proberen voor de
internationals speciale program
ma's samen te stellen.'
Sijbrands nog onbedreigd
DEN HAAG (AP) De vijfde partij om het wereldkampioenschap
dammen tussen Sijbrands en Andreiko is na een vrij oninteressant
duel na 24 zetten op voorstel van de uitdager in 12 om 12 positie
remise gegeven. Hierdoor werd de stand 64 in het voordeel van
Sijbrands. Bepaald niet tevreden waren de vele toeschouwers over
deze tamme partij. Zij hadden afgelopen zaterdag veel meer opwin
ding beleefd.
Sijbrands opende evenals in de eerste
partij met 33-29, maar week na 19-23
35-30 14-19 af om te vervolgen met
30-24. Deze ruilmanoeuvre liet aan
beide partijen vele mogelijkheden tot
een positionele opbouw over. Hoewel
wit met zijn stuk op veld 29 zich wat
meer had uitgesproken. Te verwach
ten viel dat Andreiko dit stuk als aan
knopingspunt zou gaan gebruiken. Na
dat er nog enkele ruilen hadden
plaats gevonden en de stand geen in
teressante aspecten bood, ruilde An
dreiko met zijn zeventiende zet ook
het stuk op veld 29 nog weg en kwam
er op het bord een positie van de
klassieke spelkarakteristiek, die aan
Sijbrands gelegenheid gaf de zwarte
lange vleugel aan te vallen via veld
29. Maar voordat tot deze actie kon
worden overgegaan werd remise be
sloten en konden de vele toeschou
wers na twee uur en 40 minuten huis
waarts keren.
Wit: Ton Sijbrands: Zwart: Andreiko.
1. 33-29 19-23, 2. 35-30 14-19, 3. 30-24 (In de
eerste partij vervolgde wit met 40-35. Na
deze ruilmanoeuvre hebben beiden vele mo.
ENSCHEDE (ANP) Eintracht
Nordhorn, spelend in de hoogste
klasse van de Westduitse amateurliga,
is dit weekeinde zijn in zeven wed
strijden veroverde puntentotaal van
acht in een klap kwijtgeraakt. De
voetbalbond van Nedersaksen, waar
Eintracht sinds het vorige weekeinde
een goede middenmoter was. ontnam
de ploeg, die op een handvol kilome
ters van de Nederlandse grens speelt,
zijn punten omdat de ploeg geregeld
vier buitenlanders liet meespelen, ter
wijl het maximale aantal op twee ge
steld is.
BARCELONA (Reuter) Tom Okker
is gisteren begonnen aan het Count
Godo tennistoernooi van Barcelona,
waarin punten zijn te verdienen voor
de Grand Prix. Okker, die als vierde
is geplaatst, zegevierde met 8-6, 6-1
over de Tsjech Jiri Hrebec. Ook de als
tweede geplaatste Spanjaard Manuel
Santana kwam in actie. Hij versloeg
zijn landgenoot Alberto Martorell met
6-3, 6-1.
gelijkheden tot positie-opbouw), 19x30. 4.
34X14 23x34. 5. 40x29 10x19. 6. 38-33 17-22,
7. 32-28 5-10, 8. 28x17 11x22, 9. 37-32 6-11,
10. 41-37 11.17, 11. 46-41 15-20. 12. 42-38 10-
15. 13. 47-42 17-21, 14. 31-27 22x31, 15. 37x17
12x21. 16. 41-37 8-12, 17. 33-28 20-24 (Zwart
wil een klassieke formatie), 18. 29x20 15x24,
19. 39-33 18.23, 20. 37-31 2-8, 21. 44-39 21-26,
22. 49-44 26x37, 23. 42x31 4-10, 24. 39-34.
Remise op voorste) van wit.
De positie waarin tot remise besloten werd
was: Wit: 12 stukken op 28 31 32 33 34 36 38
43 44 45 48 en 50.
Zwart: 12 stukken op: 1 3 7 8 9 10 12 13 16
19 23 en 24.
VARNA (ANP) Tijdens het Olym
pische congres te Varna is het aantal
leden van het IOC op 78 gebracht.
De nieuw benoemde leden zijn Roy
Anthony Bridge (52) uit Jamaica en
voorzitter van het Jamaicaanse Olym
pische comité, Manuel Gonzales Guer-
ra (55) uit Cuba en eveneens voorzit
ter van het nationale Olympische co
mité in zijn land en bovendien oud
voorzitter van de Internationale
Honkbal Federatie, generaal Asjwini
Koemar (52) uit India en voorzitter
van de hockeybond van India en Keba
m'Baye (49) uit Senegal, vice-voorait-
ter van het Olympische comité van
Senegal en president van het hoogge
rechtshof in zijn land.
In plaats van het aftredende lid van
het dagelijks bestuur Sir Ade Ademo-
la (Nigeria) werd benoemd de Tune
sische minister van opvoeding en cul
tuur, Mohammed Mzali, die sinds 1975
lid was van het IOC.
GENEVE (Reuer) Wereldkampi
oen Jackie Stewart is van plan zich
uit de autoraccsport terug te trekken.
De Schot zal het komend weekeinde
in Londen een definitieve beslissing
nemen. Stewart is erg onder de in
druk van de dood van de Franse cou
reur Francois Cevert, die zaterdag tij
dens de training voor de Watkins Glen
Grand Prix in Amerika verongelukte.
'Dit is voor mij zo'n grote stap dat ik
niet overijld wil handelen. Daarom
wil ik de zaak eens goed overdenken,
voordat ik het weekeinde mijn defini
tieve beslissing kenbaar maak.'
(ADVERTENTIE)
De rente, die wij vergoeden op spaargelden, loopt van
41/2°/o voor dagelijks opvraagbare tegoeden tot 8%% voor
onze Spaarwinstbiljetten aan toonder en de N.M.S. -
Rentespaarbrieven.
Vraagt u eens bij een van onze kantoren naar
deze spaarmogelijkheden.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
door Hans Schmit
De zo vriendelijk door buitenstaan
ders aangedragen suggesties die
zouden moeten leiden tot wat veel
al wordt aangeduid met 'de ge
zondmaking van het betaalde voet
bal' mogen dan voor de voetballei
ders van nauwelijks enige waarde
zijn, ze duiden in ieder geval op
een actieve betrokkenheid van de
voetballiefhebbers. En dat is niet
niks, want wanneer ergens een be
drijf dreigt te sluiten, valt een
dergelijke stroom van nota's, rap
porten en suggesties van buiten
staanders niet te venvachten.
Het belangrijkste thema in al dat
vrije-tijd-denkwerk is de competi
tie. Een recente suggestie is af
komstig van de Federatie Suppor
ters Verenigingen uit Rotterdam.
De federatie meent dat de tweede
helft van de competitie in de ere
divisie aanzienlijk minder interes
sant begint en wil de mogelijkheid
inbouwen via een tussenronde na
de eerste helft extra punten te ver
overen. Clubs uit de sub-top kun
nen dan (misschien) wat punten
inlopen, clubs in de degradatie-zo
ne kunnen hun positie verbeteren.
Het gevolg: meer spanning, en dat,
zo menen de georganiseerde sup
porters, komt de competitie alleen
maar ten goede. Die extra ronde
bestaat er uit dat de eerste acht,
de onderste aclrt en twee clubs uit
het midden tegen elkaar spelen.
Dus nummer 1 tegen nummer 5,
nummer 2 tegen nummer 6 enzo
voort. Wint de laagst geklasseerde,
dan krijgt die club drie punten, de
hoogst geklasseerde krijgt bij
winst slechts één punt. Ook bij
een gelijkspel is er een verschil
lende waardering in punten. Het
bezwaar tegen dit en andere plan
nen over de competitie vat mr.
Jacsues Hogewoning, voorzitter
sectie betaald voetbal, samen met:
'Er wordt te veel van veronderstel
lingen uitgegaan. Je weet nooit
hoe een competitie zich ontwik
kelt, een uitslag is nooit te voor
spellen. Kijk maar eens naar FC
Amsterdam, dat had toch ook nie
mand verwacht?'
Voetbalbedrijf
Minder in aantal, maar daarom
niet minder interessant, zijn de
suggesties die de positie van ht't
betaald voetbal als bedrijfstak be
treffen. Met name drs. Da Silva.
een organisatie-adviseur, heeft in
een aantal artikelen een verhelde
rend licht over het betaald voetbal
laten schijnen. Meer dan twee jaar
terug zette hij in Trouw (17-7-
1971) zijn gedachten over de club
als onderneming, over de marktpo
sitie en de merkwaardige concur
rentiepositie tussen de clubs uit
een. In 'Kontesk', een vakblad
voor communicatiedeskundigen,
stt'lde hij vorige maand in het ar
tikel 'Als Ajax maar geen kampi
oen wordt' dat het uitschakelen
van de concurrentie, het zelf zo
sterk mogelijk worden, wel opgaat
voor het bedrijfsleven maar niet
geldt voor het betaald voetbal. Hij
schrijft: 'Het sportbedrijf heeft een
concurrentieband: men is gebaat
bij sterke konkurrentie, maar niet
tè sterke. Men is gebaat bij zwakke
konkurrentie, maar niet tè zwakke
Wie hierover diep nadenkt,
en zich dus realiseert, dat 'het pro-
dukt van het voetbalbedrijf ge
maakt èn verkocht wordt samen
met de konkurrentie' (een hoogst
merkwaardige konstatering!), kan
een punt berdiken waarop men
zich zou kunnen afvragen of een
topklub niet een holding zou moe
ten vormen, waartoe meerdere re
gionale klubs behoren. Vervolgens
zorgen dat ook déze zo sterk zijn,
dat er veel meer interessante en
goede wedstrijden in de eigen win
kel (s) worden gespeeld dan tot nu
toe: als FC Den Bosch zwak is,
kost dat Ajax geld.Middels pre
miesystemen zou men dan toch
zorgdragen dat iédere klub wil
winnen, ook van de tot dezelfde
onderneming behorende.'
Coöperatie
De gedachte dat de clubs eikaars
concurrent zijn en toch een band
hebbdn, ligt ook ten grondslag aan
de activiteiten van de heer Groene-
veld, voorzitter van dc al sinds
1959 bestaande 'Coöperatieve vere
niging voor beroepsvoetbal Neder
land'. Hoewel zijn uitwerking, in
de richting van een coöperatie, he
melsbreed verschilt van die in de
Herman Choufoer
luchtkastelen
richting van een holding. Een club
heeft volgens de heer Groeneveld
niets te bieden; heeft zonder het
gezamenlijk (corapetitie)-optreden
geen bestaansrecht. De vereniging
wil alle inkomsten in de kas van
de coöperatie storten, waaruit dan
alle uitgaven kunnen worden ge
daan: dit alles onder het motto:
eendracht maakt macht. Daarnaast
wil de heer Groeneveld een Euro
pese competitie voor de vijf sterk
ste clubs invoeren, de subsidies af
schaffen en vervangen door hogere
uitkeringen uit de toto en de lotto
('Subsidies scheppen een oneerlij
ke concurrentie') en een internati
onale loon- en premieregeling voor
de spelers, managers, trainers enz.
Zo'n coöperatie heeft in zijn ogen
grote voordelen. Bijvoorbeeld door
de aandacht die aan de sociale as
pecten kan worden besteed. De
heer Groeneveld: 'Er is een ten
dens dat de. profvoetballer de hele
dag met alleen voetbal bezig is,
maar hij zou zich daar, zoals bij
voorbeeld in Hongarije gebeurt,
enkele uren van moeten losrukken.
Een prof zou halve dagen moeten
werken of halve dagen een oplei
ding volgen, hetgeen dan op kos
ten van de coöperatie zou kunnen.'
Veel weerklank heeft de coöpera
tie-gedachte in de voetbalwereld
niet gevonden. Herman Choufoer,
voorzitter van de organisatie van
clubs (FBO) en van FC Den Haag,
spreekt in dit verband van lucht
kastelen: 'De uitwerking ligt te ver
weg. Het heeft weinig zin om als
je geboren wordt al vast te stellen
dat je miljonair wilt worden. We
kunnen beter eerst aan de zelfstan
digheid werken, je moet iets stap
voor stap bereiken.'
Holding
Omdat de voetbalwereld zich niet
overhaast in revolutionaire plan
nen zal storten, kunnen de plan
nen van de coöperatie best nog
wel eens een tijdje in die al eerder
gememoreerde la van het KNVB-
bureau blijven liggen. Anders staat
het met de gedachten van drs. Da
Silva. De manier waarop hij tot
die holding-maatschappij (wat hem
overigens niet zo aanlokt) is gt'ko-
men, komt voort uit een markt-ge-
richt denken, hetgeen in al z'n
simpelheid verrassend veel verdui
delijkt. Een club is een bedrijf,
een wedstrijd het produkt (altijd
van twee bedrijven). Wie een pro
dukt verkoopt, vraagt zich af wel
ke eisen de mensen aan dat pro
dukt stellen. Hij heeft zich daarom
afgevraagd wat een klant, een toe
schouwer, van het voetbalprodukt
verlangt. Het resultaat: een zeven
tal eisen
De klant wil zijn club zien win
nen, zweert bij 'zijn merk';
hij wil ook een wedstrijd zien zo
dat er dus altijd iets onvoorspel
baars moet blijven: een club die
altijd wint verliest klanten;
hij wil aantrekkelijk voetbal en
doelpunten, maar weer niet (te
vaak) te veel, anders is er geen
wedstrijd meer;
hij wil eerlijkheid, spelers die tot
het einde doorgaan;
hij wil sterren zien, vedettes;
hij wil dezelfde vertrouwde spelers
zien, hetzelfde soort voetbal, de
zelfde shirts;
en hij wil, tenslotte, goede facili
teiten.
Bij sommige van deze punten
speelt, zo stelt Da Silva, de strijd
tussen Produktie en Verkoop een
rol. Voor de Produktie is het bij
voorbeeld van belang dat een elftal
bij 20 terugschakelt om blessu
res te voorkomen, terwijl dat voor
de Verkoop natuurlijk niet kan.
Bij het voetbal staat de Produktie
nog té centraal. Hij schrijft: 'Het
primair stellen van 'het winnen',
onder het trainersmotief: 'dan ver
dienen mijn spelers goed', is een
wens van 'Produktie'. Zo ontstaat
'resultaatvoetbal'. Resultaat voor
wie? Hoe lang?'
Om de twijfel uit die laatste vra
gen weg te kunnen nemen, zal
meer nodig zijn dan een bedrijfs
plan, herstructurering, overheids
steun. Dan zullen de mensen die
het betaald voetbal maken, de spe
lers, de trainers en ook bestuursle
den, moeten weten dat ze er niets
bij winnen wanneer ze willen blij
ven 'winnen-ten-koste-van'.
r
