d9|,(nssfld9|
AART GISOLF: 'ARTSElJ
AAN RETERENDE HAND'
dagpecept
san de liji
Borg in plaats van bont
De dochter van
Ryan O'Neal
De 'televisie-dokter' over: gezondheidszorg, conflicten,
blunderende huisartsen, valium, en tikken voor de bibs
Recepten
wedstrijd
Henk de Cleen
Kol. Bosshardt
en het huwelijk
De kritiek van
Sonja Barend
Rob de Nijs
en het succes
Ine Veen in een vechtfilm
Soimêöeê
TROUW/KWARTET MAAiMXAG 8 OKTOBER 1973
BINKENLAXD T
Omdat echt bont nog steeds duur is en waarschijnlijk ook steeds
duurder wordt hebben de mensen van de kledingindustrie naar
goede vervanging gezocht. En dat is Borg. Het heeft een bont-achtig
effect, is net zo warm als en minder aan slijtage onderhevig dan bij
voorbeeld een konijnevel. Op de twee foto's enkele voorbeelden hoe
Borg kan worden verwerkt De heer heeft een dikke winterjas aan
die van binnen is gevoerd met Borg en de buitenkant is van soepel
suède. (Inlichtingen verkoop: 020-246934). De twee vrouwen heb
ben jassen aan uit de collectie van Shubette of Londen. Het rechter
Jasje is een combinatie van Borg en denim. Het linker trouwens
ook, al is deze Jas lang gehouden. Wonderlijk genoeg brengt Shou-
bette of Londen jassen op de markt die ver boven de knie zijn. We
wisten toch al een tijdje dat het de komende herfst en winter lang
zou worden?!
Al is de serie over het meest el
lendige stadje ter wereld nu dan
afgelopen (inderdaad: we bedoe
len Peyton Place) we zullen
Ryan O'Neal nog vaak in speel
films zien. En niet alleen hij,
ook zijn negenjarige dochter
Tatum speelt tegenwoordig een
partijtje mee. Ryan is erg ge
steld op zijn dochter die reeds
in 'Paper moon' speelde. Dien
tengevolge is hij bezig om het
meisje los te krijgen van zijn
vrouw. Ryan wil Tatum toege
wezen krijgen, maar of dat alle
maal zal lukken is niet hele
maal zeker. Belangrijk pro
bleem is dat de huidige vrien-
ding van Ryan, de actrice Ursu
la Andress niet wil trouwen en
evenmin van kinderen houdt.
door
hette visser
De dokters zijn niet meer
zo ziek als vroeger, meent
Aart C. Gisolf, de alterna
tieve medicijnman die regel
matig op het scherm ver
schijnt en door Jan Blokker
de 'dokter Van Swol van de
jaren zeventig' is genoemd.
'Het grote probleem is ech
ter nog steeds dat de artsen
van nu zijn opgeleid volgens
een totaal verouderd pro
bleem: er is iemand ziek,
hij ligt zwetend te bed, de
dokter komt, orakelt iets,
schrijft een recept uit, dat
wordt gehaald en de patiënt
wordt beter.
Maar met al het 'vage gedoe'
waarmee de mensen naar het
spreekuur komen, nee, daar
weet de huisarts geen raad mee.
Dat mag je hem ook eigenlijk
niet kwalijk nemen. Hem is
nooit geleerd die zaken op te
lossen'.
En óf de huisarts al dat vage
gedoe moet oplossen, dat is
weer een heel ander verhaal,
maar daar komen we straks op.
Aart Gisolf, een mooie man,
met kort geknipt grijs-achtig
haar, in een vers-blauwe spij
kerbroek die nog kraakt van de
nieuwigheid, een eenvoudig T-
shirt en hoge zwarte laarsen.
Hij is een praktözerend huis
arts, maar weet wel het één en
ander van medicijnen. Gistera
vond was hij te zien in het tele
visieprogramma 'Dokter ja, dok
ter nee', dat op een quizachtige
manier een zo groot mogelijk
publiek wil bereiken. Centraal
staat het punt dat Gisolf en zijn
medewerkers de kijkers willen
wijzen op de eigen verantwoor
delijkheid voor gezondheid en
ziekte.
Wie is die Gisolf die zich de
laatste tijd fiks manifesteert in
dag- en weekbladen? Hij heeft
een rubriek in het Algemeen
Dagblad en verzorgt een co
lumn in de Haagse Post Verder
reist hij vrijwel iedere dat op
en neer van Amsterdam naar
Rotterdam, waar hij hoofd is
van het audiovisuele centrum
van de Erasmusuniversiteit.
Daarnaast dan nog het maande
lijkse tv-programma, lezingen in
binnen- en buitenland en het
medebesturen van de Neder
landse Vereniging van Beroeps-
filmers. Een druk baasje, zo te
lezen, en dan is er weinig tijd
over om een dergelijke huisart
senpraktijk te houden. Die
heeft Aart dan ook niet. En als
we dan nog weten dat Aart is
getrouwd met actrice Sylvia de
Leur en vader van twee prachti
ge kindjes, nou, dan weten we
in eerste instantie genoeg.
Het gezin Gisolf woont in wat
zo'n beetje het mooist gelegen
huis van Amsterdam is: vrijwel
in het Vondelpark. Dat heeft
tot gevolg dat er zelden een
krantenbezorger tot bij het huis
komt, maar lekker rustig is het
wel.
Centrale vraag: zijn de huisart
sen in Nederland nog steeds
ziek. Aart meldt dat het aan
het veranderen is. 'Ze zijn drif
tig bezig geweest een diagnose
te stellen en werken nu aan
een therapie. Dat is al heel wat
Dat was tien jaar geleden niet
denkbaar. En de grote clubs
werken ook hard mee'.
Die grote clubs zijn dan het
Nederlandse Huisartsengenoot
schap en de Landelijke Hulsart
sen Vereniging, een onderdeel
van de 'Maatschappij voor Ge
neeskunst'. Jarenlang waren dat
nogal conservatieve clubjes van
medicijnmannen in het 'heilige
witte tuniek', zoals schrijver W.
F. Hermans dat beschrijft in
zijn essay 'Dag dokter!' uit het
'Sadistisch Universum'.
Alleen kneusjes
'Laat ik nu even naar mezelf
kijken. Ik ben opgeleid volgens
de oude methode. Opgeleid voor
het lichaam en verder niet. Dat
betekent onder meer dat wij
studenten er onderling van uit
gingen dat je je zo snel moge
lijk moest specialiseren. Dan
verdiende je lekker geld en
alleen de kneusjes werden huis
arts. Van de professoren
kregen we komische verhalen
over blunderende huisartsen.
Kun je nagaan! Nu zijn we zo>
ver dat er een hoogleraar 'huis-
artsengeneeskunde' is. Dat is
een waanzinnige vooruitgang'.
Wij Nederlanders zijn calvinis
ten, meent Aart. Alleen als je
zwetend te bed ligt, ja, dan ben
je ziek. Dan komt de dokter.
We blijven in de regel doorlo
pen. Maar de laatste tijd zijn er
nieuwe ziekten bijgekomen,
waar de huisarts geen raad mee
weet. 'Iemand die niet ziek is,
daarvan kun je nog niet zeggen
dat hij gezónd is! Maar de huis
arts van nu is helaas niet op
geleid voor die vage klachten.
Daar weet hij geen raad mee en
dan is het zo verleidelijk om
wat Valium voor te schrijven.
Dat helpt. In eerste instantie.
Mooie naam hè, v-a-l-i-u-m. Uit
stekend bedacht door de recla
mejongens'.
Gisolf zegt dat hij ergens het
volgende heeft gelezen: 'De vrij
heid kregen we na de Franse
revolutie, de welvaart kregen
we door de industries, nu moe
ten we alleen nog het welzijn
hebben en dat wordt nog een
heel gedoe.
'Misschien zit ik het allemaal
wel wat te overdrijven hoor.
Want als je op straat zou vra
gen aan de mensen of ze te
vreden zijn met hun huisarts,
dan zegt vijfenzeventig procent:
zeer tevreden, niets op aan te
merken'.
Meedenken
Heel belangrijk is het zelf-raee-
denken van de patiënt. 'Dat wil
Dit keer een recept uit Bussiun
dat wordt bekroond met het We
kelijkse kookboek. Het is een
werkstukje van mevrouw B. J.
van den Brom-Oosterhoff en zij
verzon iets met rode kool en
pruimedanten:
500 gr. pruimedanten
800 gr. rode kool
3 uien
4 tomaten
suiker, azijn,
kruidnagel, laurier
zout, peper, jam
De pruimen weken in water
met een eetlepel suiker en een
theelepel jam naar keuze. De
rode kool opzetten met wat wa
ter, een scheutje azijn, twee
kruidnagelen, een laurierblad,
twee eetlepels suiker en wat
zout. Snel aan de kook brengen
en in ongeveer twintig minuten
gaar laten worden. Dd uien
fruiten in wat boter en zout,
peper, en gemalen laurier toe
voegen. Op het laatste moment
de in stukjes gesneden en ont
velde tomaat toevoegen. De ge-
weekte pruimen uit het vocht
halen en ontpitten. Giet de ro
de kool af en bewaar het kook
vocht. De pruimen aan de kool
toevoegen en er een paar ach
terhouden voor de garnering.
Dan de uien en de tomaat door
de kool roeren. Garneer het ge
recht met de achtergehouden
pruimen en nog wat jam. Van
het rode-koolvocht en het prui-
menvocht een saus maken en er
apart bij serveren.
Menutip: Rundvlees in gebon
den saus, gekookte aardappelen,
rode kool met pruimedanten,
vanillevla.
Heeft u ook een recept zelf be
dacht? Stuur het op aan: Redac
tie Trouw/Kwartet, Dag Maan
dag. Postbus 859 in Amsterdam.
In de linkerbovenhoek: recept.
nu ook weer niet zeggen dat ie
dereen moet doktertje-spelen en
het is ook niet de bedoeling dat
de patiënt meer gaat weten dan
de arts. Kijk, over een blinde
darm is geen discussie mogelijk.
Het ding moet eruit of het
blijft erin. Maar bij veel zaken
zou een arts adviserend kunnen
optreden en zou de patiënt zelf
tot een oplossing kunnen ko
men'.
'Al die vage klachten die de
dokters nu op het spreekuur te
horen krijgen, die hebben niets
te maken met koorts-drankje-
beter. Weet je wat het grootste
percentage klachten is dat een
gemiddelde huisarts te horen
krijgt: conflictsituaties. Dan
komt er een hele tijd niks,
daarna keelpijn, dan vage rug
klachten, vervolgens griep en
dan hoofdpijn. Het allergrootste
deel van de klachten betreft
dus conflictsituaties, daar kan
een dokter niets aan doen. Is ie
niet voor opgeleid. Daar kan hij
alleen maar Valium voor geven.
Nu is het natuurlijk ook weer
de vraag óf de huisarts die con
flictsituaties zou moeten op
lossen'.
Die vele klachten behelzen,
moeilijkheden op het werk, thuis
met de kinderen, aanpassings
moeilijkheden, ruzie met part
ner enzovoorts, daarom is Aart
Gisolf er ook voor dat die moei
lijkheden in een groter verband
worden opgelost Dat kan als de
studenten in de medicijnen
worden opgeleid voor 'intergra-
le' geneeskunde, dat is: lichaam
én ziel én maatschappij. Dat be
tekent dat huisartsen in de toe
komst en liefst zo snel moge
lijk moeten gaan werken in
teamverband. Met een sociaal
werker, een psychiater en een
therapeut. Al die deskundigen
moeten de problemen van de
patiënten met elkaar bespreken.
Op die mander wordt het duide
lijk waaróm een bepaalde man
steeds huiduitslag heeft Hoeft
helemaal niet te liggen aan in
vloeden van buiten af. Hij hoeft
niet met vakantie naar zee en
die stomme zalf helpt uiteraard
niet, want zijn problemen ligt
op geestelijk terrein.
Mishandeling
Iets wat daarmee ontzettend te
maken heeft is het probleem
dat gisteravond in de televisie-
uitzending werd besproken: de
kindermishandeling. Een dokter
kan een kind weer oplappen,
maar daarmee wordt de ellende
nog niet uit de wereld geholpen.
Aart: Wie die uitzending heeft
gezien, heeft gehoord dat kin
dermishandeling vrij vaak voor
komt Maar ook: dat kindermis
handeling mits vroeg ont
dekt tijdig een halt kan wor
den toegeroepen. Jaarlijks
sterven er honderdtwintig kin
deren aan de gevolgen van mis
handeling. Het is een gezins
ziekte. Oorzaken? Ouders slaan
en mishandelen schakel die
geestelijke mishandeling niet
uit! door isolement, teleur
stelling en onvolwassenheid.
Vaak zijn het jonge gezinnetjes.
Die mensen moeten worden ge
holpen. Kijk, bij acute dood,
dan moet de politie worden in
geschakeld. maar verder zijn er
vier vertrouwensartsen, naar
wie mensen kunnen schrijven
wanneer ze vermoedens en be
wijzen hebben dat er in hun
omgeving kinderen worden mis
handeld: dat zijn de artsen A.
J. Koers, postbus 8333 in Am
sterdam, J. J. Pieterse, postbus
2525 in Rotterdam, E. van Rul
ler, postbus 467 in Arnhem en
J. M. Rijkmans, postbus 145 in
Groningen.
Slaat Aart Gisolf zijn eigen
kinderen wel?
'Een draai om de oren geven,
daar ben ik fel tegen. Dat ge
beurt je als je emotioneel gela
den bent en het is. eigenlijk een
uiting van onmacht Een pak
voor de broek is al heel iets an
ders. Daar moet je als ouder
eerst over nadenken, want het
is een heel werk. Bij mijn ei
gen kinderen pas ik de psycho
logische tik voor de bibs toe
met een fikse stemverheffing'.
'Soms is er nieuw leven na de
dood', staat er te lezen in de
advertentie van de Stichting
Ideële Reklame (SIRE) en het
gaat over het beschikbaar
stellen van nieren na het over
lijden. Adjunct-directeur
Henk de Cleen van reclamebu
reau Raedt en Baet is één van
de reclamemensen die zich in
tensief met de actie bezig
houdt.
Waar gaat het precies om?
'Per jaar komen zevenhonderd
nierpatiënten voor een niertrans
plantatie in aanmerking. Van
hen kunnen er maar tachtig
worden geholpen omdat er te
weinig donors zijn. Door onze
actie willen wij mensen be
wegen om bij hun dood nie
ren ter beschikking te stellen'.
De 'kunstnier* is geen oplos
sing?
'Beslist niet! Een nierpatiënt
leeft twee dagen per week in
het ziekenhuis. Dan 'ligt' hij
aan zo'n apparaat. Transplanta
tie zou dat overbodig maken'.
Maar Je nieren beschikbaar
stellen, kan op religieuze bezwa
ren stuiten.
'Dat hebben we als reclamema
kers, én als gelovigen wel dege
lijk overdacht. In de bijbel
staat ook dat we op de jongste
dag elkaar zullen herkennen.
Maar dat zal volgens mij, een
gééstelijk herkennen zijn. 1
heeft niets te maken met: 1
hacl toen een leuk jurkje
en daarom herken ik haar.)
dat herkennen passen geen i,
ten, nieren of hoofden'.
De advertentie heeft vo»
week in verschillende kraq
gestaan. Zijn er al result*
bekend?
'In die advertentie stond 1
een bon afgedrukt, waarin jj
naam adres enzovoorts mtj
invullen. Die bon moet je j
bij je dragen en dat betea
dat je akkoord gaat met tr^
plantatie na je wood. Ik wasi
gelopen zaterdag op een feei
en daar waren maar
mensen die de bon bij a
hadden, terwijl ze allemaal]
advertentie hadden gezien.
meesten zeiden: ja, ik wil i
meedoen, maar moet het j
even aan mijn vrouw vrai
Dat vind ik jammer, al resa
teer ik het wel'.
Wie er meer over wil wei
even bellen naar 01710-25932)
47222, ook in Leiden.
'Ik had best willen trouwen,
maar het is er nooit van geko
men', vertelt kolonel Bosshardt
van het Leger des Heils in Am
sterdam. Vandaag is zij veertig
jaar bij 'et Leger* en bestaat
haar goodwillcentrum vijfen
twintig jaar. 'Kijk, als je officier
bent, dan mag je alleen met ie
mand uit het Leger trouwen
die ook officier is. Toen ik jong
was, bestond het Leger voor
Een week of wat geleden werd
voor het eerst 'Een leven in
beeld' door de AVRO uitgezon
den. In dit televisieprogramma
{«resenteert Sonja Barend het
even van een min of meer be
kende Nederlander. De kritie
ken in de kranten waren verre
van lovend. Wat vindt Sonja
daarvan? 'Een beetje jammer
maar voor de rest zal het me
een zorg zijn. Van de kant van
de mensen die gewoon hebben
zitten kijken zijn de reacties al
lemaal lovend en daar gaat het
om. Dit is een programma om
met warme chocolademelk
naar te zitten kijken en wat de
kranten schrijven lap ik aan
'Nee, ik zal niet meer zo hard
vallen als een jaar of zes, zeven
geleden', meent zanger Rob de
Nijs. Hij staat momenteel bo
venaan de hitparade met het
lied 'Zuster Ursula'. Het is de
tweede hit in successie dit jaar
en het lijkt erop dat Rob aan
een nieuwe carrière als popzan
ger is begonnen. 'Ach, zolang
het lukt is het leuk, en verder
zal ik wel zien. Ik hoef het nu
niet alleen van liedjes te
hebben. Ik kan in musicals
spelen, werk nu bij het cabaret
van Sieto Hoving en doe nog
steeds de tv-serie 'Kunt u me
de weg naar Hameien vertellen,
meneer*. Je ziet, ik heb een he
leboel pijlers waarop ik kan
tweederde uit vrouwen en e
derde uit mannen. Dus was
weinig keus voor de dam
Jammer? Ja, er zijn jaren
mijn leven geweest dat ik
wel weet van had niet getrou
te zijn'.
bouwen. Tien jaar geleden m
ik een lege huls. Nu heb ik
varing en dan komt een kl
minder hard aan'.
Actrice Ine Veen wordt binnen
kort geheel in elkaar geslagen
en verdrinkt bloedend in een
badkuip. Dat is ruw geschetst
haar rol in de eerste Chinese
karatefilm die momenteel in
Nederland wordt opgenomen.
'Ik ben het vriendinnetje van
de hoofdrolspeler', vertelt Ine,
die verder meedeelt dat er
leen maar Chinezen in de fil
meedoen en dat zijzelf nu in
avonduren nijver Chinese t
netjes uit het hoofd aan
leren is. 'Want de producer
dat ik aanleg voor die taal he
Vandaar dat het nu niet nod
is dat een Chinees meisje ml
stem in de film doet'.
65 plus (5)
Wanneer men de leeftijd van 65 jaar
heeft bereikt of er langer of korter
omheen is, heeft men Nederland nog
gekend zoals het zo'n vijfenveertig
jaar geleden was, uiterlijk en inner
lijk wat het 'geestesmerk' betrof. Nu
is het uitermate boeiend om eens
overal rond te reizen vooral door stre
ken waar men nooit van z'n leven is
geweest en op zijn gemak eens te kij
ken hoe ons land er nu wel uitziet
met al die industrieën en in cultuur
gebrachte streken. Typisch is, dat bij
een andere tongval de mensen ook
vaak heel anders zijn! Wat verschilt
een Groninger niet van een Lirabur
ger, zelfs een Drent al van een Gel
dersman! Verkwikkend is dat alle
maal! En als ik dan, bij het zien van TsiöChOW
al die industrieën en in cultuur ge- 1
brachte heidevelden, mijzelf afvraag
'heb ik Nederland nog wel lief?' dan
krijg ik, gelukkig, het antweord van
Vondel: 'De liefde tot zijn land is ie
der aangeboren!' Hoe kan het ook an
ders? Er is toch nog zo veel, wat is
gebleven en blijft! Onze heerlijke
stranden en duinen, de grote rivieren,
de Waddenzee en de prachtige eilan
den. het Huis van Oranje en de een
heid van ons volk ondanks alle gekra
keel. Toon Hermans zingt het wat
speelser dan Vondel: 'Want dit is een
plek om lief te hebben. Een plek en
een land om lief te hebben. Een land
en een wereld om lief te hebben. Oh
d'r is zoveel
Uw tv-recensent betwijfelt
(Trouw/Kwartet van l-10-'73) of de
NCRV met de verfilming van De
Meeuw van Tsjechow veel kijkers
voor zich heeft gewonnen. Ik zou de
(ADVERTENTIE)
Naarden
M. P. D. Ter Braake-Dc Waal
Kwaliteit*-
HANDSCHOENEN
en-TASSEN
Handzame prijzen.
In Uw omgeving j
voorHANDEN. 1
NCRV hoger willen aanslaan. Niet,
dat ook deze omroep in het algemene
niet graag een paar mensen zou wil
len winnen, maar ik denk, dat men
daarbij ditmaal toch eerder aan Tsje
chow heeft gedacht dan aan zichzelf.
Maar dit is mijn hoofdbezwaar niet
Uw recensent heeft bedenkingen te
gen de (Engelse) verfilming omdat
men eigenlijk een 'Russische ziel' zou
moeten hebben om Tsjechow te kun
nen aanvoelen. Ik heb zo'n ziel (wat
het ook moge zijn) niet, maar meen
geen enkele moeite gehad te hebben
met het aanvoelen. Hoe moet dat
trouwens met zo'n redenering? Kun
nen ze dus in Moskou Shakespeare
niet brengen omdat ze geen Engelse
ziel hebben? En in Londen DUrren-
matt niet omdat ze geen Zwitsers
zijn? Is kunst zó 'regionaal'? Wat een
belediging voor de kunstenaar die het
stuk schrijft, èn voor hem, die het
brengt Het stuk was te weinig 'Rus
sisch', zo hoor ik. Ik begrijp, dat uw
recensent dit kan beoordelen en de
daarvoor benodigde 'Russische ziel'
wèl heeft. Maar waarom vertelt hij
ons dan niet even wat dat in hemels
naam inhoudt? Hij had ons dan met
een kunnen vertelelen, waarom het
stuk bij de eerste opvoering een flop
werd, hoe autobiografisch het is, dat
in beide in het stuk optredende
schrijvers Tsjechow zelf steekt en
vooral wat nu eigenlijk de 'boodschap'
ervan was. Dat is allemaal 'nieuws' in
een recensie. Nu leek het toch net of
de recensent met zijn hoofd ergens
anders zat en hij er zich met een
Jantje van Leiden of een zieltje uit
Rusland van af heeft gemaakt. En
ben ik anders toch niet van hem
woon!
Kampen
G. Th. Rothui
Havo
Indien de personen die destijds
Havo achter de schrijftafel verzoni
hebben meer onderricht ontvani
hadden in muziek, zang, dans, hanó
arbeid, gymnastische arbeid, dan
er nu een lichamelijk en geeste
gezonde bevolking opgroeien,
mens zou opgewekter zijn dus,
zondheidszorg' goedkoper! Dus, tt
denschool is brood en broodnodig.
Elburg
3. Valstar-Boa
