ndustrie kampt met
pkort aan werknemers
Ede's burgerlijke stand blijft 'geheim'
Leerkrachten vaak
in hun maag met
politieke vorming
Werkgevers
penbaar vervoer A'dam
a Utrecht niet 20
aar 10 procent duurder
Kamerleden: duidelijke
identiteit kranten
moet behouden blijven
Kostenbesef vaak zwak
ontwikkeld bij medici
'Argenla
de lamp met
meer licht op
Golden Hinde weer oceaan over
Gruijters schorst
Schiermonnikoogs
besluit hotelbouw
Fellowship voor korte baantjes
nalist wist toch
zijn ontvoering
B en W: zorgvuldig omspringen met gegevens van particulieren
Destijds:
handel in
gegevens
Godfried
BOMANS
Vanmens
tot mens
J. H. Grosheide
burgemeester
Rijswijk (ZH)?
fW/KT VRTET VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1973
BINNENLAND
T3/K3
Itelijke situatie anclers dan op papier
WUAiAlG Volgens de Federatie Metaal" en Electro technische idnstrie ziet de situatie op de ar-
r jsmarkt er op papier geheel anders uit dan zij in werkelijkheid is. Terwijl er bij de arbeidsbureaus
aanzienlijk meer dan honderdduizend werklozen zijn geregistreerd, heeft de industrie te
wpen met een schaarste op de arbeidsmarkt.
°"mE heeft in enige gebieden die
c 'at werkloosheid betreft in
reuk plegen te staan (regio
in, West-Brabant, Drente) de si-
gepeild bij enkele bedrijven uit
staal- en electrotechnische indus-
iie serieus en stelselmatig pogin
gen doen om nieuwe werknemers aan
te trekken. Men neemt daarbij alle
mogelijke middelen te baat: men spit
kaartenbakken van arbeidsbureaus
door, organiseert werveringsavonden
in dorpscafé's tot ver in de omtrek,
voert advertentiecampagnes, stelt be-
drijfsscholen open voor omscholing,
en hanteert zijn selectienormen zo
soepel mogelijk. Het resultaat is nihil
of in het uiterste geval pover, onge
acht of het om geschoolde of onge
schoolde werknemers gaat, aldus de
FME.
UIL
IS VI
Onderscheid
inze Haagse redactie
HAAG Minister Westerterp heeft de gemeenten Amsterdam
Ytrecht gisteren meegedeeld, dat de tariefsverhogingen voor het
paar vervoer per 1 januari 1974 niet met 20 procent verhoogd
reven te worden. Volgens de bewindsman kan volstaan worden
een verhoging van 10 procent.
cent, terwijl dat in Amsterdam en
Utrecht toen resp. 26 en 21.6 procent
was. 'Het scheelt honderd procent met
het eerste regeringsvoorstel en in die
zin is het een welkome verrassing', zo
reageerde gisteren de Amsterdamse
wethouder mr. E. A. G. Brautigam
van vervoer op de mededeling van mi
nister Westerterp.
egering had tariefsverhogingen
^0 procent als voorwaarde gesteld
'de overname door de rijksover-
an de exploitatietekorten op het
gelijk openbaar vervoer. Enie tijd
ien is op dit punt al overeenstem-
bereikt met Rotterdam. Om de
[en niet te ver uiteen te laten lo
tussen deze drie steden, was in
èrhoging behalve met een prijs-
tigscompenSatie ook rekening ge
en met het bereiken van het Rot-
k mse tariefsniveau. Het kabinet
echter gemeend, dat gezien de
iiatie van de gulden en het ver-
»te prijsbeleid van de regering
«tarieven van Amsterdam en
\ht slechts met 10 procent behoe-
stijgen. Aan de gemeenteraden
nu om hier 'ja' tegen te zeggen,
tl geen problemen opleveren.
D procent is onderverdeeld in 7
nt compensatie van de algemene
tijgingen en slechts 3 procent
het nivelleren van de tarieven
die van Rotterdam. De achter
op Rotterdam is tamelijk groot.
71 was de gemiddelde opbrengst
eiziger in Rotterdam 35.9 pro-
Over de werkelijke stand van zaken
op de arbeidsmarkt zo concludeert de
FME, verschaffen de werkloosheidscij
fers weinig of geen klaarheid. Het
lijkt de FME daarom allereerst zaak,
dat de ovcreid onderscheid maakt tus
sen aanbod op papier en de werkelij
ke arbeidsreserve, anders baseert zij
haar beleid op irreële uitgangspunten.
De FME klaagt er verder over. dat er
sprake is van een toenemend vertrek
van buitenlandse werknemers: velen
gaan naar hun land terug, o.a. wegens
de toegenomen bedrijvigheid aldaar.
Omdat de overheid vervanging van de
vertrekkende gastarbeiders door nieu
we onmogelijk maakt of althans ver
hindert, is in veel ondernemingen een
ernstig hiaat in de personeelsbezet
ting ontstaan. Verder neemt onder de
gastarbeiders het ziekteverzuim tij
dens of in aansluiting op hun vakan
tie toe. Ook bij de Nederlandse werk
nemers is in toenemende mate afwe
zigheid te constateren wegens ziekte
of ongeval. Men blijft gemakkelijker-
weg en de FME meent daarom dat de
werkgevers alles moeten doen om het
werkklimaat te verbeteren.
ADVERTENTIE
voor dezelfde stroomkosien
m PHILIPS
Een kopie van Drake's Golden Hinde passeert de Tower Bridge van
Londen. Het scheepje, dat gebouwd is in opdracht van Amerikaanse
zakenlieden, zal in Plymouth ten toon worden gesteld voor het pu
bliek, voordat het de oceaan zal oversteken.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG In de Tweede Kamer hebben leden van de fracties
van ARP, CHU en PvdA zich desgevraagd duidelijk uitgesproken
voor het behoud van de eigen indentiteit van Trouw/Kwartet bij de
voorgenomen samenwerking met de Perscombinatie.
De vraag, die de fractie van de ARP
aan minister Van Doorn van CRM
heeft gesteld met het oog op deze ei
gen identiteit is ondertekend door
mevrouw J. van Leeuwen en de heren
H. de Boer en M. W. Schakel.
De heer Schakel zei ons als toelich
ting op de vraag, waarover wc giste
ren reeds berichtten, 'dat het enige
reformatorische dagblad in Nederland
met een landelijke oplage buiten de
journalistieke invloedssfeer blijft van
de rooms katholieke Volkskrant en
het socialistische Parool. Als de inte
gratie van de redactie zich gaat vol
trekken, voorspelde de heer Schakel,
betekent dit het einde van het protes
tants-christelijke dagblad. Dat moet
worden voorkomen'.
Ook in de fractie van de CHU hécht
met grote waarde aan het bewaren
van het eigen karakter van
Trouw/Kwartet. Fractieleider dr. R.
J. H. Kruisinga zei het bestaan van
een groot protestants christelijk dag
blad met een duidelijke eigen signa
tuur van het grootste belang te ach
ten. Aan dit facet, zei dr. Kruisinga,
zal bij elke commerciële samenwer
king de grootste aandacht worden ge
geven.
ZORGEN
Dr. H. J .Roethof, die woensdag over
de samenwerking tussen Trouw/Kwar
tet en de Perscombinatie vragen stel
de. zei als toelichting, dat hij zich
grote zorgen maakt over de vercom
mercialisering van de publiciteitsme
dia. Het geestelijk produkt wordt
steeds meer ondergesxhikt gemaakt
aan de bedrufs-economische rentabili
teit. Niet de kezers beslissen of een
krant kan blijven bestaan, maar de
adverteerders. Het verbaast de heer
Roethof steeds meer. dat de overheid
wel een omroepbeleid voert, dat als
doel heeft de geestelijke verscheiden
heid te handhaven in de ether, maar
tegenover de pers in haar beleid
strikt terughoudend is. Een wedijver
tussen de geestelijke produkten zou
goed zijn. Nu is er echter sprake van
een agressieve concurrentie tussen de
bedrijven, waarvan de sterke een
steeds grotere technische voorsprong
krijgen.
(ADVERTENTIE)
hij zo veel mogelijk verwijst. De spe
cialist verdient het meest als hij de
doorverwezen patiënt in het zieken
huis opneemt. En het ziekenhuis is
exploitatie-technisch het beste af als
alle bedden vol zijn.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Minister Gruyters van
volkshuisvesting en ruimtelijke orde
ning heeft het besluit van B. en W.
van Schiermonnikoog, waarbij vergun
ning is verleend tot de bouw van een
appartementshotel geschorst. Doel van
die schoring, die loopt loopt tot 1
april volgens jaar, te onderzokenen of
dir besluit niet in strijd i meg de we-
t.
Aanvankelijk was de opzet, nof dit
jaar zou woden begonnen met de
bouw van dit elf meter hoge appar
tementshotel. Dit hotel is midden in
het duingebied geprojecteerd.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Begrippen als
kostenbesparing, doelmatigheid
en kostenbesef zijn een arts
vreemd. Ze .komen ook niet in
zijn opleiding voor. Ook leren zij
niets over organisatietechnieken
en leiding geven. Toch benoemen
ziekenhuisbesturen artsen tot zie
kenhuisdirecteur.
Een van de kernproblemen bij de kos
tenbeheersing in ziekenhizen is het
zwak ontwkkelde kostenbesef bij me
dici, zei de heer J. A. van de Boogert
gisteren in Amsterdam. Hij is econo
misch directeur van het Diaconessen-
huis in Groningen.
'In geen enkele bedrijfshuishouding
kan worden toegestaan dat iemand
kosten veroorzaakt zonder dat hij
daarover volledige verantwoording af
legt', aldus de heer Van de Boogert
in een lezing ter gelegenheid van de
tentoonstelling Het Instrument in de
Amsterdamse RAI. Hij wees erop dat
weliswaar het financiële beheer van
ziekenhuizen wordt getoetst door ac-
countantsbureaus maar dat het medis- i!|j jrfSpifr
che beheer van de aan het ziekenhuis i i i-nn' I j 11 jij j jJ j i jf, ji||j|| lyiJQj|w MMta 1'j1
verbonden specialisten nog nauwelijks r'
toetsbaar 'SHHaHMABaiili VMHHraM.
Hij erkende de verantwoordelijkheid fis -A coocrw»
van de arts om de aard van de behan- gSHHpr LJK.iv.tH co oQLKJ V
deling vast te stellen, maar hij meen- 8-. v|
de dat dat niet betekende dat die arts f"
geen verantwoording zou hoeven af te E ^ipllaSliilW
leggen.
De speciialisten bepalen het totale |JB
kostenbeeld van de gezondheidszorg HHMIH
sterk, zei de heer Van de Boogert,
maar hun formele verhouding tot zie- Pjjjwfc"' v
kenhuisbestuur en directie is niet K-fjfJi.'
scherp omlijnd'. 'Zolang die situatie
zo blijft, heeft het weinig zin om al-
leen tegen de ziekenhuizen aan te Fokker heeft de specialiteit van de Fellowship (korte baan nodig voor start en landing) verder ontwikkeld in een nieuwe
schoppen dat de kosten zo hoog zijn. modificatie van dit type.
De bestaande verzekeringsstructuur De vleugel is verlengd en versterkt, en bovendien voorzien van lift-verhogende kleppen aan de voorzijde die na de start
noemde hij weinig heilzaam voor het kunnen worden ingetrokken.
aankweken van kostenbesef bij de Het liftvermogen van de machine kan op deze manier zo worden vergroot dat deze (verlengde) Fellowship twintig procent
arts. De huisarts is het beste af als minder baanlengte nodig heeft dan de voorgaande Fellowships, die overigens ook al vlot de lucht in willen.
Van onze onderwijsredactie
NIJMEGEN Onderwijzers en leraren vinden politieke vorming
op school wel belangrijk, maar ze weten niet altijd hoe ze dat het
beste kunnen aanpakken. Hun voornaamste klacht is dat zijzelf
hiervoor onvoldoende getraind zijn. Bovendien hebben ze te weinig
lesmateriaal.
vervolg van pagina 1
leden worden hiermee in verwarring
gebracht', aldus de heer Van Boven.
Over het stakingsrecht zei de NCW-
voorzitter tenslotte dat het, gezien de
toegepaste taktiek van de stakers, on
juist is dat ondernemingen verplicht
kunnen worden tot doorbetaling van
werknemers die als gevolg van een
staking niet kunnen werken. Onderne
mingen moeten bevoegd zijn tot uits
luiting van werknemers en degenen
die zich tijdens een conflict niet aan
de voorschriften hebben gehouden
moeten kunnen worden ontslagen', al
dus mr. Van Boven.
Toenemende invloed
De minister van economische zaken
drs. R. F. M. Lubbers zei in een rede
tot de christelijke werkgevers dat de
invloed van de overheid op de onder
nemingsgewijze produktie en het be-
drijfsgebeuren zal blijven toenemen.
'Naar mijn mening vragen veran
deringen in de maatschappelijke op
vattingen en nieuwe elementen als
milieubeheer en schaarsteproblemen
een verdergaande beïnvloeding van de
gang van zaken in het bedrijfsleven,
opdat deze in overeenstemming blijft
met de wensen die men daaraan maat
schappelijk stelt', aldus de minister.'-
Zo zal de overheid moeten voorko
men, aldus minister Lubbers dat er
consumptiepatronen groeien die geen
rekening houden met het schaars wor
den van bepaalde grondstoffen in de
toekomst. Omdat het prijsmechanisme
hiervoor niet goed werkt, kan bijstu
ren met heffingen op bepaalde goede
ren nodig zijn. 'Niet in één dag, maar
wel systematisch, weloverwogen en
krachtdadig', zei de minister. Tenslot
te verklaarde drs. Lubbers dat hij het
bezwaarlijk vindt dat er op overtre
ding van de fusiecode geen sanctie
staat. Overwogen wordt dan ook aan
deze fusieregels een wettelijke basis
te geven.
ADVERTENTIE)
Dit blijkt uit een onderzoek van het
studiecentrum voor vredesvraagstuk
ken van de katholieke universiteit in
Nijmegen. De opdracht voor dit on
derzoek kwam van het interkerkelijk
vredesberaad.
Voor het onderzoek zijn 228 leer
krachten van zowel basis- als voortge
zet onderwijs geënquêteerd. Zestig pro
cent van hen vond het noodzakelijk,
dertig procent zelfs zeer noodzakelijk
dat op school gesproken werd over
oorlog, vrede, derde wereld, en ande
re wereldpolitieke vraagstukken.
Maar niet iedereen die dat nodig
vindt heeft dit zelf in de klas gedaan.
In de eerste drie maanden van het vo
rig schooljaar had slechts 59 procent
van de leerkrachten een onderwerp
uit de wereldpolitiek behandeld. Voor
zover zij dit gedaan hadden sloten zij
zich meestal aan bij de actualiteit.
(Vietnam, Midden-Oosten, vluchtelin
genhulp, enz.). De nadruk lag daarbij
dus op de bestaande conflicten, al zul
len de achtergronden daarbij wel een
rol spelen.
Twee manieren
De onderzoekers schetsen twee wijzen
van politieke beeldvorming. In het
ëerste beeld ligt het accent op het al
gemeen belang dat in de politiek
voorop staat, althans dient te staan en
op de rechten en plichten van het in
dividu ten opzichte van de samenle
ving. In het tweede beeld gaat het
meer om iets te laten zien van de be
langenstrijd die in de politiek wordt
uitgevochten en om de bewustwording
van de mensen.
Dc leerkrachten bleken moeilijk in te
delen volgens dit stramien. Zestig
procent benadrukt de belangentegen
stelling, maar eveneens zestig procent
Tegen de journalist S.P.
in Assen is proces-verbaal opge-
wegens valse aangifte. Hij werd
agmorgen ontvoerd op het re
ebureau van de Drents-Asser
nt in Assen door een rock en
ep die een publiciteitsstunt
uithalen en het redactiebureau
ndrong, waarbij een der aanwe-
redacteurs die tussenbeide
komen met een soort revol-
bedwang werd gehouden,
politie werd gealarmeerd. De
P van negen man nam de heer P.
naar Hoogezand en liet hem 's
lags in Veendam weer vrij.
Tklaardc aanvankelijk dat hij van
ontvoering niets af wist en hij
aangifte van wederrechtelijke
leidsberoving. Later moest hij
even dat hij van de stunt op de
te was.
Van een onzer verslaggevers
EDE Burgemeester en wethouders van Ede zijn niet vau plan de gegevens van
de burgerlijke stand weer vrij te geven. Het raadslid J. dc Koning (Boerenpartij)
had hierom gevraagd 'namens vijftienhonderd huisgezinnen', waaronder hij een en
quête had gehouden.
Op de achtergrond van dit
soort openbaarheid spelen
vaak commerciële factoren.
Als er bruiloften en dergelijke
op komst zijn. pleegt er een
'bombardement' van zakelijke
aanbiedingen los te barsten.
Het gemeentebestuur van Ede
wijst erop dat als gevolg van
nieuwe wettelijke voorschrif
ten met ingang van 1 najuari
19Y8 de verstrekking van in
lichtingen uit de bevolkingsre
gisters aan particulieren sterk
is beperkt. Vóór die tijd kon
men tegen betaling een prak
tisch onbeperkt aantal inlich
tingen krijgen. 'Zonder over
drijving kan worden gesteld',
aldus B. en W„ 'dat er des
tijds een levendige handel be
stond in persoons- en adresge-
gevens. Zo is het bekend dat
particulieren bedoelde gege
vens aan eikeaar doorverkoch
ten.'
De vraag van de heer De Ko
ning had betrekking op het
vrijgeven voor publikatie van
gegevens van de burgerlijke
stand, zoals ondertrouw, huwe
lijk, geboorte en overlijden.
Met betrekking tot deze zaak
is er geen nieuwe wettelijke
regeling getroffen, zoals ten
aanzien van het bevolkingsre
gister. Dat men in vele ge
meenten en ook Ede er
tóch toe overging met het
stoppen van het verstrekken
van gegevens van de burgerlij
ke stand, is voortgevloeid uit
het feit dat men het in het al
gemeen niet consequent vond,
dat de geheimhoudingsrege
ling beperkg werd tot het be
volkingsregister.
'Het besluit van vele gemeen
tebesturen tot het beëindigen
van het verstrekken van in
lichtingen door de burgerlijke
stand is', zegt het Edese ge
meentebestuur, 'mede' ingege
ven door de aandacht die er
de laatste tijd wordt geschon
ken aan de bescherming van
de persoonlijke levenssfeer.
Dat vele gegadigden en som
mige gemeentebesturen er
moeite mee hebben de gege-
venskraam van de burgerlijke
stand dicht te draaien, is be
grijpelijk. Men moet namelijk
breken met een traditie van
meer dan honderd haar. Prin
cipieel gezien, kan gesteld
worden dat de ambtenaren
van de burgerlijke stand met
het verstrekken van bedoelde
gegevens steeds buiten hun
boekje zijn gegaan.
B. en W. hechten er veel
waarde aan dat dc burgers,
die wettelijk verplicht zijn
aan de overheid persoonlijke
gegevens te verstrekken, erop
kunnen rekenen dat deze over-
heid met de verkregen gege
vens de grootst mogelijke
zorgvuldigheid zal betrachten.
Een rijk geïllustreerde, bijna
zoo pagina's tellende bundel,
waarin ccn keuze uit Godfried
Bomans' journalistieke werk:
gesprekken met Simon
Carmiggelt en Wim Sonne veld,
met het acteurscchtpaar Paul
Steenbergen en Myra Ward,
met minister Joseph Luns en
dr. Max Euwc (uitgezonden
door de tv).
Maar ook: met humor
doorkruide herinneringen aan
Bomans' stadgenoot Lodewijk
van Deysscl, rake artikelen
over dc schrijvers H. G. Wells
en G. K. Chesterton en nog veel
meer in dit eerste van drie
zegt dat het algemeen belang het
richtsnoer in de politiek is. Dat bete
kent waarschijnlijk dat de grootste
groep van leerkrachten ergens tussen
in zit: laten zien dat er tegengestelde
belangen zijn, maar tegelijk wijzen op
het algemeen belang dat richtsnoer
zou moeten zijn.
De meeste leerkrachten proberen de
leerlingen wel bij te brengen dat zij
positie moeten kiezen. Maar het is
een minderheid die dc jeugd wil in
spireren tot concrete politieke aktie.
Een klein deel van de leerkrachten
(bijna een vijfde) vindt dat je de
leerlingen zoveel mogelijk zelf de on
derwerpen moet laten kiezen en be
handelen. De overgrote meerderheid
accepteert wel het initiatief van leer
lingen, maar vindt tegelijkertijd dat
de leraar dit alles moet leiden en be
geleiden. Bij discussies moet duidelijk
uit de verf komen (aldus 85 procent)
wat de eigen mening van de leraar is,
maar dan moet hij tevens laten zien
hoe hij tot zijn mening komt.
DEN HAAG—RIJSWIJK Naar
alle waarschijnlijkheid is binnenkort
de benoeming te verwachten van oud
staatssecretaris mr. J. H. Grosheide
tot burgemeester van Rijsjwijk in
Zuid-Holland in de plaats van de
scheidende drs. A. Th. Bogaardt.
Mr. Grosheide werd op 6 augustus
1930 te Amsterdam geboren, waar hij
aan de VU rechten studeerde. Na zijn
doctoraal examen was hij tot 1963 ad
junct-secretaris van schoolraad voor
scholen met de bijbel. Van 1963 was
hij staatssecetaris van onderwijs en
wetenschappen en werd tijdens het
kabinet-Biesheuvel staatssecretaris van
justitie. Mr. Grosheide is lid van de
ARP.
