DS. ROODZANT GAAT RECHTOP ZITTEN
'Door nieuwe buitenlandse
politiek ruimte voor
steun aan wereldraad'
Vrouwenbond bezint zich
op huidige welvaart
/Iisih±\il
Vandaag
Conferentie
Trouw
Kwartet
Straks geen
Indianen meer
Verontrusten in geref.
kerken gaan samen verder
BOEKEN*
Bestsellers
Deense filmer
vraagt uitstel
Nieuwe boeken
X,
TROUW/KWARTET VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1973
KERK
T2/]
door A. J. Klei
Toen ik een paar mensen vertelde dat
ik zou gaan praten met ds. A. J. Rood
zant uit Odoorn, de voorzitter van de
25"jarige Zwingli-bond, keken sommi
gen me wat meewarig aan. Ik moest me
over liet jubileum van die bond maar
niet druk maken, zeiden ze, dat was
toch maar een uitstervend clubje van
lieden die proberen het negentiende-
eeuwse modernisme in de kerk overeind
te houden. En bovendien, het zijn alle
maal Telegraaf-lezers en WD-stem-
mers, dus dan weet je 't wel
In 1950 reisde H. G. Cannegieter naar Odoorn
om daar ten gerieve van de lezers van Else
vier met ds. H. van Lunzen, de oprichter van
de Zwingli-bond, te spreken. Blijkens zijn
verslag gaf hij zich in de bus van Assen naar
Odoorn over aan alleropgewektste overpeinzin
gen. Ze konden nu wel beweren dat Drente
achterlijk was, maar op deze route reed in
1898 de eerste motoromnibus in ons vader
land en bovendien, 'juist Drente is de vrijzin
nige provincie bij uitstek', aldus Cannegieter,
Even later zal zijn gastheer hem uitleggen
dat dit niet van vandaag of gisteren is, want
in 1227 hebben zich onafhankelijk voelende
Drenten in de slag bij Ane bisschop Otto van
Utrecht een kopje kleiner gemaakt.
De zaligheden van een busrlt van Assen naar
Odoorn heb ik niet mogen smaken, ik ont
moet ds. Roodzant in Amsterdam; overigens
in een mij zéér dierbare ruimte: de restaura
tie van het Centraal Station. Ik leg ds. Rood
zant de reacties van mijn kennissen voor. Hij
gaat rechtop zitten en kijkt me strijdvaardig
aan. Hij knijpt even zijn lippen op elkaar en
zegt dan: 'Ik ken die praatjes. Al in 1948,
toen de bond net was opgericht, konden we
horen dat we een uitstervend ras waren. Mijn
voorganger Van Lunzen zei dan: ze proberen
schrikdraad om ons heen te spannen.Wat
dat negentiende-eeuwse modernisme aangaat,
Ds. A. J. Roodzant
me dunkt dat de waarheid niet aan één be
paalde eeuw is gebonden, ook niet aan de on
ze, maar los daarvan, het is niet zo dat we de
resultaten van de moderne theologie zitten te
vertroetelen, we weten drommels goed dat de
wetenschap verder gaat, maar het gaat ons
om de methóde van het modernisme, om het
redelijk doordenken van de geloofsinhoud.
Anderen zijn daar blijkbaar niet aan toe. En
om ons als een groepje liberalen voor te stel
len, is ook niet juist, onder onze leden zijn
stellig ook socialisten. Alleen, wij zijn niet zo
vlug klaar met onze oordelen over situaties
in bepaalde landen en over presidenten van
bepaalde landen, wij staan niet zo gauw in de
maatschappij te roepen van: dat deugt niet!,
wij vinden dat je eerst moet vragen: deug ik
wel?'
Overstag
De Zwingli-bond, die morgen en zondag op
zijn jaarlijkse conferentie bescheiden aan
dacht aan het zilveren jubileum zal besteden,
is om zo te zeggen een rechtstreekse telg van
onenigheid binnen de vereniging van vrijzin
nige hervormden. Aan de wieg van de bond
stond wijlen ds. H. van Lunzen, een opmerke
lijk man met een woordkeus die uitstekend
gepast zou hebben in een felle gereformeerde
kerkbode uit de jaren dertig. Ds. Roodzant
heeft het over het 'overstag gaan' van de ver-
sniging van vrijzinnige hervormden, maar ds.
Van Lunzen sprak over 'verraad'.
Waarin bestond of bestaat dat verraad dan
wel? Ik laat nu de hele voorgeschiedenis
maar zwemmen en vis de volgende volzin uit
mijn aantekeningen op: 'De vereniging van
vrijzinnige hervormden heeft artikel 10 van
de kerkorde met huid en haar geslikt!' In dat
artikel wordt gesproken over dankbare ge
hoorzaamheid aan de heilige schrift (ds.
Roodzant: 'Je kunt niet gehoorzaam zijn aan
een boek') en over gemeenschap met het be
lijden der vaderen ('Ik heb alle eerbied voor
die oude geloofssymbolen en belijdenisge
schriften, maar ze zitten vol hellenistische
constructies, uit die denkwereld en niet uit
het evangelie komen uitspraken over de drie
eenheid en over de twee naturen van Jezus,
•en wat moet je daar vandaag mee aan?').
Eenzijdig
Maar vindt ds. Roodzant niet dat de vereni
ging van vrijzinnige hervormden onlangs zin
nige uitgangspunten en doelstellingen aan
vaard heeft? Ds. Roodzant: 'Die ade
men inderdaad een goede vrijzinnige geest,
hoewel ik er het element van het redelijk
doordenken van de geloofsinhoud in mis, het
is nogal sterk ethisch gericht allemaal, en
dan vooral naar de kant van de maatschappij,
- Dt-ÏAÏÏBA/nfW ZWIM^t.l-
De voormalige) hervormde pastorie in
Odoorn, waar de oprichter van de Zwing
li-bond ds. II. van Lunzen gewoond en
gewerkt heeft.
wat toch wel eenzijdig is. Waar blijft de
vraag of het met mijzelf wel in orde is.' Maar
ook daarnaast heeft ds. Roodzant nog bezwa
ren. Hij bladert in zijn paperassen en houdt
me dan de brief voor, die de vereniging van
vrijzinnige hervormden dit voorjaar aan* het
moderamen van de synode schreef: 'Daarin
hebben ze het nota bene over de vrijheid in
de hervormde kerk als een kostbare verwor
venheid, terwijl artikel 10 het heeft over het
weren van alles wat het belijden der kerk
weerspreekt. Wettelijk is er voor het werke
lijk vrijzinnige christendom en dus ook voor
mij geen ruimte in onze kerk!' Maar in de
praktijk heeft ds. Roodzant die ruimte toch
wel? Hij knikt: 'Dat is zo, maar op een wel
zeer onchristelijke grond, want ze denken, en
ze zeggen het ook wel eens: dat sterft vanzelf
uit.'
In de protestantenbond zien de zwinglianen
het ook niet zitten. 'Die heeft nooit protest
aangetekend tegen de verorthodoxing van de
vrijzinnigheid', licht ds. Roodzant toe. Ik
moet van hem aannemen dat de taak van de
Zwingli-bond nog niet afgelopen is. De bond
gaat door met de uitgave van zijn gelijkna
mig blad ('in principieel vrijzinnige christe
lijke geest") om daarin kerkdiensten te publi
ceren 'in werkelijk vrijzinnige geest', want,
aldus ds. Roodzant, 'zo helpen we de mensen
die anders geen geestelijk tehuis zouden kun
nen vinden.' Ec vraag: wie maakt uit welke
diensten dan écht vrijzinnig zijn, Ds. Rood
zant: 'De kericgangers die de preek horen en
ons erover schrijven.' In het blad worden ook
actuele religieuze en kerkelijke gebeurtenis
sen besproken. Verder publiceert de bond al
lerlei geschriften, binnenkort komt een bun
del artikelen van ds. Van Lunzen uit onder
de titel: 'Gloed van een vurig hart'. Samen
vattend omschrijft ds. Roodzant de betekenis
van de Zwingli-bond aldus: "We zijn een gees
telijk onderdak voor hen die dat in eigen ge
meente niet hebben en daardoor benard zijn.'
Duizend
Het zijn niet zovelen die dit onderdak bege
ren: omstreeks duizend leden telt de bond.
En onder dit in hoofdzaak hervormde gezel
schap bevinden zich ten hoogste tien of vijf
tien predikanten, de geëmeriteerde meege
teld. En voor wie vraagt waarom deze bond
naar de hervormer Zwingli is genoemd, heb
ik een antwoord dat ds. Van Lunzen eens gaf:
'De levendige frisheid van zijn ganse wezen,
zijn hartstocht voor de waarheid en zijn we
reldwijde blik waren in wezen modern.'
Zojuist kreeg ik een telefoontje, dat ik afbrak
met de mededeling dat ik m'n interview met
■ds. Roodzant nog verder moest uitwerken. De
wat grlnnekende reactie aan de andere kant
van de lijn: 'Die uit Odoorn? Daar heb ik in
een Drentse vakantie eens gekerkt, het ging
over de slag bij Ane in twaalfhonderd-zoveel,
ik geloof dat ze daar dat feit belangrijker
vinden dan Christus' geboorte.Ik dacht:
verdraaid!, alweer die slag bij Ane. De
Zwingli-bond moet er natuurlijk wel voor op
passen dat hij niet bekeken wordt als een cu
riositeit aan de rand van de kerk. En dat
wou ik de jubilerende bond dan maar meege
ven.
Dc redactie behoedt zich het recht voor ons
ter opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ pi-
bllkatle wordt met de naam van de inzender
ondertekend. Brieven kunnen worden ge
stoord aan het secretariaat hoofdredactie
Tronw/Kwartet. postbus 859. Amsterdam.
WC-bak (3)
Inderdaad, een steen in de stortbak
van de wc, spaart per dag miljoenen
liter drinkwater. Maar waar halen wij
die stenen vandaan? Daarom de vol
gende suggestie: Vul nu direct een
wegwerp fles met water, afsluiten, en
ln de stortbak en u hebt hetzelfde re
sultaat.
Appingedam
A. v. d. Berg-Pastoor
Slotzin troonrede (16)
In de troonrede wordt aan het slot
duidelijk een beroep gedaan op hoge
re machten. Waarom zo verkapt chris-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Dagelijks bestuur: B. Bol, Den
Haag, dr. E. Bleumink. Paters-
wolde; mr. G. C. van Dam,
Nootdorp: W. A. Fibbe, Rot
terdam: J. Lanser. Utrecht;
drs. J. W. de Pous. Den Haag:
J. Smallenbroek, Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H. A. de Boer, IJmul-
den; Th. Brouwer, Assen; mr.
dr. J. Donner, Den Haag, J.
van Eibergen, Schaarsbergen;
mr. K. van Houten. Wagenin-
gen; ds. O. T. Hylkema, Bilt-
hoven; Jac. Huljsen, Delft:
mevrouw M. C. E. Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten:
mevrouw J. G. Kraayeveld-
Wouters. Heerhugowaard;
prof. dr. G. N. Lammens,
Naarden; ds. F. H. Lands
man, Den Haag: H. de Mooi],
Rijnsburg: H. Ottevanger, Bui
tenpost: mr. dr. J. Ozinga,
Lunteren; H. H. Wemmers,
Den Haag: drs. R. Zijlstra,
Oosterland (Zld.).
Directie:
Ing. O. Postma
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers, N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
telijk en kwasi a-religieus? Ik ver
moed onder druk van KVP-ministers!
Traditionele r.-k.'s verwachten niet al
leen kracht van de Allerhoogste maar
ook van vele heiligen. Op die wijze
probeert men Klaas Beuker de wind
uit de zeileh te nemen!
Amsterdam
D. J. Mulder
Slotzin troonrede (17)
Ons volk zakt langzaam af naar de
tijd van geen God en geen meester,
zoals dat al eens eenmaal in onze his
torie is voor gekomen met al de
rampzalige gevolgen van dien. Laten
onze christelijke ministers en be
windslieden toch terug keren naar de
beginselvastheid van onze vaderen en
ook in deze zaken een duidelijk begin
selvast standpunt innemen, opdat ons
land dan zeker onder de zegen des
Heeren een betere toekomst tegemoet
mag gaan.
Hattem
C. Hondsnierk
Slotzin troonrede (18)
De zegenbede aan het eind van de
troonrede moeten wij niet zien als
een zaak die naast de persoonlijke,
ook in de rituele sfeer ligt, zoals de
heer Van Riel zegt. Evenmin gaat 't
erom of wij een christelijke natie zijn
die al of niet door een christelijke
regering wordt bestuurd, zoals ds.
Van Minnen betoogde. De zegenbede
in het slót van de troonrede, waar de
regering en niet de koningin verant
woordelijk voor is, is een belijdenis
van onze koningin zelf. Het is een
persoonlijke bede van een christin, in
dit geval van onze koningin, voor al
len die het vaderland moeten bestu
ren en daarom ook voor ons hele
Nederlandse volk.
Amsterdam
D. dc Boer
Betje Den Uyl (slot)
De inzending van drs. E. Campert,
deed mij denken aan de verzuchting
van ik meen Wim Kan over 'al
die doctorandussen tegenwoordig.
dat is een soort academisch midden
standsdiploma'. Onze doctorandus
meldt ons n.l. dat hij 'nog nooit een
eerlijk iemand heeft meegemaakt, die
in een interview op de kop af twee
honderd woorden nodig had om te la
ten merken dat hij eerlijk was'. Bij
nadere lezing van dit proza lijkt de
kwalificatie van Wim Kan in dit ge
val nog te hoog gegrepen. Dit heeft
immers beslist niet het niveau van
een degelijke middenstander doch
meer dat van een krententeller. En
hiermede heeft onze doctorandus we
derom iets te stellen.
Beek (Ubb).
L. van Vierzen
CNV
In Tr./Kw van 22 september staan de
stukjes 'Dreigement' en 'Industrie
bond CNV claimt recht op eigen ge
luid'. In het eerste stuk wordt gesteld
dat de heer Kok (NW) nog wat te
leren heeft en de heer Van Dijk (In
dustriebond CNV) in het tweede stuk
beklaagt zich erover dat zijn organisa
tie 'als grote dwarsligger wordt ge
doodverfd'. De heren van het NVV
zijn allerminst onduidelijk. Zij willen
één machtige vakbeweging. Daarin is
geen plaats voor enige christelijke
vorm. Dat is privé-zaak. Herkent de
schrijver van 'Dreigement' en de heer
Van Dijk de fundamentele revolutio
naire toon niet meer, die aller-
wege kan worden gehoord? In de ka
tholieke politieke en maatschappelijke
bewegingen voert de humanistisch
vrijzinnig georiënteerde groepering de
boventoon. Wat wil het CNV en de
ARP? Opgenomen worden in één
groot kader om daar binnen begraven
te worden?
Zeist
W. Nieuwebocr
Wegenbelasting
Door de benzineprijs met 1.7 cent per
liter te verhogen, betaalt de gemiddel
de rijder (17000 km per jaar, onge
veer 1700 liter benzine) evenveel be
lasting als bij het huidige systeem.
Voordelen: belasting wordt niet in
eens per jaar of kwartaal betaald; be-
lastingontduiken is niet meer moge
lijk: het dure controle-apparaat kan
verdwijnen; het bedrag aan belasting
is evenredig aan het aantal verreden
kilometers. Wie veel rijdt, betaalt meer
dan de zondagrijder; buitenlandse toe
risten dragen daadoor bij aan het on
derhoud van ons wegennet. Nadelen:
het beroepsvervoer zal duurder uit
komen. Deze meerprijs kan worden
doorberekend naar de consument. Om
dit te voorkomen kan de regering via
de normale belastingaanslag aftrek
verlenen aan de beroepsrijders.
Arnhem
W. v. Effcrink
Politiek verontrust
Als Trouw lid van de ARP-partij het
volgende: Dat het AR bestuur toch
nog gematigd positief staat tegenover
dit linkse kabinet, vind ik een misera
bele afgang van een zo beginselvaste
partij; beginsel, wat is daar nog van
over? Hoe denken de leiders van de
AR bij eventueel vervroegde verkie
zingen? Het verlies zal zeer groot
zijn. Voor mij hoeft het allemaal niet
meer. Ik tracht een goede raad te
geven: kom van uw verkeerde weg te
rug, roep uw twee ministers terug uit
dit kabinet of laten zij voor eigen re
kening plaats nemen in die linkse
groep, en niet meer namens de AR-
partij. Begrijpelijk is voor mij de
houding van de CH betreffende de
AR.
Rotterdam
H. Stok
Corredctie
In TR. /Kw. 229g P.l.( Kondigt Al-
bert Heijen aan dat 'zij' prrijzen ver
laagt GM09DE M09DER Albert Haar
naam is dab wel klein.Het 'latijns''
van de Ruritaanse krant is (p. 3) ook
niet o bets. Uw corrector schrijve, en
zegge: Peccavi.
Rotterdam
N. van wér Bom
DEN HAAG -Het interkerkelijk vredesberaad (IKV), dat aan minister Pronk een half miljoen ge
vraagd heeft als steun voor de oecumenische strijd tegen liet racisme, meent dat de wending in onze
buitenlandse politiek ruimte schept voor zo'n steunmaatregel.
Volgens het IKV zou de betekenis van
de stap ver uitgaan boven de gelds
waarde die bij de maatregel in het ge
ding zou zijn en een geweldige be
moediging betekenen voor miljoenen
onderdrukten, over wier lot en strijd
wij in toenemende mate zijn geïnfor
meerd.
Het IKV zegt dat de wereldraad via
het beschikbaar stellen van schenkin
gen uit het speciale fonds ter bestrij-
ding van het racisme de door racisme
achtergestelden onder eigen titel en
verantwoordelijkheid wil laten deelne
men aan de processen van maatschap
pelijke verandering, die nodig zijn
voor het bereiken van gerechtigheid.
Model
'De op zichzelf bescheiden bijdrage
die de wereldraad uit aan de organisa
ties van de onderdrukten beschikbaar
stelt, zijn', zo stelt het IKV 'mede
bedoeld als een model voor kerken,
overheden en particuliere instanties,
opdat door de activiteiten van velen
een zekere overdracht van macht
plaatsvindt, die de mogelijkheid voor
deelname aan de inzet voor gerechtig
heid door de onderdrukten zelf doet
toenemen'.
Ook wordt door de wereldraad van
kerken, of door ledenkërken van de
raad het overleg nagestreefd, zowel
met de bevrijdingsbewegingen als met
de groepen die veranderingen bevor
deren, zoals bijvoorbeeld het christe
lijk instituut in Zuid-Afrika. Ook
wordt, waar de condities en een wer
kelijk eerlijke ontmoeting toestaan,
contact onderhouden met personen
uit of vertegenwoordigers van de ge
meenschappen die schuldig zijn aan
de achterstelling van grote groepen
van hun medemensen. De ernstige
zorg over wat racisme, onderdrukking
en geweld voor onze medemensen be
tekenen maar ook de zorg over wat
contra-geweld aan lijden en verhar
ding kan oproepen maakt de inzet van
de kerken urgent, delicaat en omstre
den.
In de kring van het IKV leeft de ge-
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Een appèl om God te
erkennen als de gever van de wel
vaart en zich te gedragen als rent
meesters over wat Hij heeft toever
trouwd, hield drs. L. J. Geluk-uit
Zwolle gisteren op de bondsdag van
ADVERTENTIE
Deze week in Hervormd Neder
land o.a.:
Indianenprobleem lost zichzelf
op
Leve de aarde.
De CDA-verklaring over Chili:
Een verbijsterend document.
Interview met Otto Sterman
over Tribunaal '82.
Discussie bij. Vrijzinnigen.
Ik abonneer
Hervormd
Nederland
NAAM:
ADRES:
WOONPLAATS:
GIRONUMMER:
Abonnementsprijs 19,per half
jaar; 38.per jaar. Abonne
menten kunnen elk ogenblik in
gaan.
Bon ingevuld in BLOKLET-
TERS in envelop (zonder post
zegel) verzenden aan:
Hervormd Nederland.
Antwoordnummer 1776, Deu Haag.
de hervormde vrouwenbond op gere
formeerde grondslag.
Ds. Geluk gaf een somber beeld van
de gevolgen van de huidige welvaart.
Hoewel hij niet van mening was, dat
welvaart automatisch leidt tot norm
loosheid en verwildering, zag hij wel
een duidelijk verband.
De welvaart heeft geen dankbare
mensen gemaakt In alle delen van
het volk heerst ontevredenheid en ja
loezie. Vriendelijke, hulpvaardige
mensen worden schaars. Het leven
draait al meer om de spil van het ei
gen ik. Daarmee zag ds Geluk ge
paard gaan een steeds grotere norm
loosheid en verwerping van alle ge
zag. Wij leven in een tijd, waarin de
mens alle banden van zich werpt.
Daardoor verkilt de liefde en worden
de verhoudingen bikkelhard. Daarom
vroeg ds. Geluk zich af, hoe de reac
ties zullen zijn, wanneer de welvaart
eens zal afnemen.
Als enige remedie zag de Zwolse pre
dikant, in afhankelijkheid van God te
leven, van Hem wijsheid te vragen
om zorgvuldig en matig met .de wel
vaart om te gaan, in het besef, dat de
mens aan God verantwoording zal
moeten afleggen over wat hem is toe
vertrouwd.
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT De verontrusten in
de gereformeerde kerken, tot dusver
georganiseerd in twee verenigingen,
nl. de persvereniging 'Waarheid en
eenheid' en de vereniging van veront
rusten 'Schrift en getuigenis', gaan
voortaan samen verder in één vereni
ging, dis heet: 'Schrift en getuigenis'.
Het blad 'Waarheid en eenheid' houdt
zijn naam.
Gezien de ontwikkelingen binnen de
gereformeerde kerken achtte men de
ze bundeling van krachten noodzake
lijk. Zaterdag 6 oktober houdt 'Schrift
en getuigenis' een vergadering in
Amersfoort
ADVERTENTIE
1VERSCHUYLS
PUZZEL-ENCYCLOPEDIE
"Dr.H. J.Verschuyl
Het grootst® puzzelwoordenboek
met meer dan een half miljoen
puzzelwoorden en veel gevraagds
rubrieken, 23,so
2 JULIANA REGINA1973
120 mooist® foto'® van het
Kon. Huis met Zilveren regerings
jubileum. 6,90 m
3 GROOT INDONESISCH
KOOKBOEK
BebVuyk
Ruim 60O bekend® en onbekend®
Indonesisch® gerechten! Met 190
Illustraties en kleurenplaten
ƒ23,90
4 JULIANA
REGINA1968-73
Honderden foto's v. h. Kon. Hult
ƒ241) v*ren "SeringsJubHeum.
5PAN0RANA
Leonard da Vries
Een Indrukwekkend eeuwportret:
60 |aar uit het weekblad van toen.
ƒ21,50
6 HET WRAK OP HET
HALVE-MAAN'S RIF
Hugh Edwards
Boeiend verhaat tan tijde van ds
O.t.-Compagnte, 20 foto's en
kaarten./19,75
7AMB0E OP BEZOEK
HET ONBEKENDE
Twee bundels sf-verhalen van d#
beets sf-auteurs. Par deel /BfiO
8 ZO KOKEN, BAKKEN,
GRILLEN WIJ ELEKTRISCH
Els-van Llmburgh/
Kathlnka de Monchy
Zeer duidelijke handleiding, geTll.,
ƒ6.90
9 KONING HOLLEWIJN
Marten Toonder
Tot nu toe verschenen 5 deettjea In
de Hollewijn-stripreeke. Per deel
ƒ7.90
•fft THUIS TRIMMEN
Nicholas Kounovaky
Het beste tralnlngsboelt (McCalI'e)
205 alb., 14,90
Blf Iedere boekhandel verkrijgbaar
•Uilg.iHollandla-Luitingh-Skarabee
dachte dat het streven naar betere ra
ciale verhoudingen ook een dimensie
van de ontwikkelings- en buitenlandse
politiek van de Nederlandse regering
is. Nederland heeft in vorige eeuwen
een geprononceerde plaats ingenomen
in deontmoeting der rassen, zoals die
naar het Inzicht van die tijd plaats
vond. Het zal van grote betekenis
zijn, indien Nederland opnieuw een
geprononceerde plaats zal willen inne
men, nu de raciale verhoudingen op
andere en betere wijze worden bena
derd.
Intussen bestaan er weinig organen
die op mondiale schaal en met een ze
kere garantie voor een evenwichtig
beleid zich inzetten voor gerechtig
heid tussen de rassen. Het IKV acht
het daarom mogelijk dat de Neder
landse regering dit betrekkelijk nieu
we orgaan van de wereldraad van ker
ken verstaat als een van de zeer wei
nige organen waarvan de regering
zich via steunverlening kan bedienen
tot uitvoering van genoemde nieuwe
dimensie van deze politiek.
'Liefdesleven van Jezus'
KOPENHAGEN De Deense filmer
Jens Jörgen Thorsen heeft woensdag
het Deense filminstituut gevraagd om
twee maanden uitstel met het uitzoe
ken van het land waar hij de film het
liefdesleven van Jezus Christus wil
gaan maken. Thorsen had tot woensdag
de tijd gekregen een land te noemen
waar hij terecht kon. Eerst wilde hij
gaan filmen in het zuiden van Frank
rijk, maar dit werd verboden. Het
Deense filminstituut, heeft voor de
film een voorschot ter beschikking ge
steld van 600.000 kronen. Of het film
instituut zal voldoen aan het ver
zoek van Thorsen, om uitstel, is nog
niet bekend.
DIDACTIEK: 'Didactische coördinatie,
situatie, motivatie, ontwerp.' Door dr.
W. A. 't Hart. In serie 'Opening van
Zaken', uitgave van Muusses, Purmer-
end, prijs 6,50.
DOCENTEN: 'Lessen over lessen',
door dr. W. M. Hopman e.a. (Onder
wijskundige informatie voor docen
ten). Uitgeverij L. Stafleu en zoon,
Leiden, prijs 27,50. Voorinteken
prijs tot 15 oktober 25,-.
SCHOOLWISKUNDE: 'Schoolwiskun
de van vandaag' (voor ouders en ie
der die er meer van wil weten'), door
B. Frey, Agon-Elsevier, prijs 14,75.
Relnier de Graaf, leven en werken
van een zeventiende eeuwse genees
heer te Delft. Uitg. Elmar, Delft 143
blz - 19,50.
Naar het land van de rode rododen
dron. door M. Pos. 2e druk. uitg. Buy-
ten en Schipperheijn. 206 blz -
12,90.
De weg der kleine mensen, door P. A.
de Rover, Trilogie, deel 1: Ruig Volk;
deel 2: Ontwakend volk; deel 3: Be
vrijd volk. 4e druk. 701 blz. - 24.90.
Vakantiespelletjes. 150 spelletjes door
Betty Willems en Marian Bleeker.
Prismaboekje van uitgeverij Het Spec
trum, Utrecht. 160 blz - 3.50.
ONDOORDACHT
Het blad 'Inklusief (C.J.V.) p
ceerde enige tijd geleden een
'veel gebruikte, ondoordachte slog
Een indrukwekkend lijstje waaro
meest bekende zeker voorkomen
'waar het rookt is vuur' en
moet er nu eenmaal zijn' en nog
heleboel meer. Merkwaardig da
ook een bijbelwoord tussen stond,
was zelfs een woord van de Heer
Als de satan Hem verzoekt om
stenen broden te maken zegt de
(Matth. 4,4): Niet alleen van
zal de mens leven. En daar staa]
in het rijtje van het C.J.V.: De
leeft niet van brood alleen. Vet
bruikt en ondoordacht, zegt Inkli
Een blunder? Misschien. Hoewt
kunt er eigenlijk nauwelijks bes
tegen hebben: veel gebruikt eif-
doordacht. Want zo 'gebruiken'
dergelijke woorden van de Heem:
leen al het begrip 'gebruiken', o
in onze dienst nemen, voor onsu
retje spannen, zou ons al me
waarschuwen. Misschien heeft Ij
sief wel gelijk: veel gebruikt ep
doordacht. Veel misbruikt, dati,
dan van mij ook nog gemogen.]
vaak is dit woord van Christus I
aangewend om mensen van hunr
om brood af te houden. Goed, ooi
te troosten, in een uiterst geval L
te wijzen dat God de mens niet-
vallen, ook al heeft hij weinig ofl
brood. Troosten is trouw betonej
kan me die troost voorstellen. Je 1
er elkaar in de honger mee ovei)
Maar dan gebruik je zo'n woonf1
niet, je luistert er samen nai,
wordt ermee geholpen. De Heer^
ook honger gehad maar die hl
bracht Hem toch niet tot alles, (j
werd in die honger niet ineens
loofd of van geen belang. Je homf
kaar staande. Maar je kunt er ni
lijk ook iemand mee voor de i r
lopen. Iemand die bezig is hifi,
aarde te vechten om anderen brt
verschaffen. Zo iemand heeft dtf<
drukkelijke herinnering aan iel
woord niet nodig, want dat weetje
hij het beste, hij is immers nif»
leen voor z'n eigen brood bezig. Jn
immers juist bezig te laten ziei*
z'n eigen brood hem niet alltP1
maar de vrede en de verzoeninj'0
der mensen, welke vrede en vt-
ning nog lang uit ons gezichf°
zullen blijven zolang we elkaar?11
dergelijke 'veel misbruikte en f1
door ondoordachte' woorden voe
voeten blijven lopen.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen te Leerdam: E. F. V(
te Capelle a/d IJssel.
Aangenomen naar Haarlem (1
Wall one): Mevr. dr. C. Rozema
Hoofdplaat.
Afscheid op 30 september van
ein Volendam (als pred. voor
werkzaamh., pred. voorganger|
rechtzinnige hervormde evangt
te Edam): B. A. Venemans, wieg]
riitaat op 65-jarige leeft.; van Blf
A. Donkier, weg. vervroegd em.
zondheidsredlenen; van Eist (Ui
J. van Malemstein, weg. vervroej
om gezondheidsredenen; van
ster: Jac. van Dijk, weg. bent
tot full-time leraar g.o. en
pijleer aan de chr. MAVO te Zul
van Rotterdam-KralingenH.
ve, ber. te Driebergen; van De
II. B. van 't Hof, ber. te Honselei
Intrede te Utrecht: J. Irik te
geest; te Winschoten (buil
wij'fegem.): II. Vrielink te
voorheen legerpred. te Asst
Hansweert (part-time): kand.
Kok te Leiden,
Bevestiging te Tubbergen, als
voor buiitengew. werkzaamh. (j
me scriba van de prov. kerkverf—
Overijssel): B. J. Bannink te Ti
gen; te Oldehove (als zendma*
voor Kameroen): drs. G. M. Kr
gen, kand. te Oegstgeest. 9
Emeritaat verleend op 1 okt.jd
pensioengerecht, leeft, aan:
Dijk te Leerdam (blijft bijstand
pastoraat verlenen).
GEREF. KERKEN
Afscheid van Haariem-Noord:
van Arkel, weg. em. op
leeft.; van Amsterdam-Sloti
dorp: A. ter Hoeve, ber. te Huiit
Intrede te Dordrecht: A. van
te Bennebroek; te Marken: P.
ma te Marken; te Rotterdam-I
dijen (ais geest, verzorgen van
ranken'): L. Eringa te Poortvl
Tholen, die op 23 sept. intredt
gedaan te Rotterdam-Heijplaat.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Vroomshoop:
Broeder, kand. te Kampen; te
de-Noord (voor de zendimgsdii
Irian Jaya): H. G. Gimmnk,
Groningen.
Intrede te Rijswijk: A. Veel
Axel; te Sleek en Koudum: ki
de Ruijter te Rotterdam.
CHR. GEREF. KERKEN
Afscheid van Zwaag-Westei:
Kruis, ber. te 's-Hertogenibosi
's-Gravenhage-Zuid: A. W. Drt
ber. te Haarlem-Noord/Santpoi
Driebergen: N. de Jong, weg.
74-jarige leeft.; Van Utrecht-N<
3 okt.: W. Heerma, weg. em. o]
rige leeft.
Intrede te Groningen op 5
Steenbergen te Eindhoven.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Beekbergen: R.
te Leiden.
BAPTISTENGEMEENTE
Beroepen te Amsterdam: C.
nink, evangelist te Hengelo (Ov.)
24 oktober: algemene diakonalel 1
dering van de Nederlandse henf ti
kerk; Stadsschouwburg, Utrecht!
vang 10 uur. Spreker dr. A. 1
den Heuvel. Kosten 15; oveiil d
op giro 8685 van Generale Diskei
Raad, Utrecht. f
