Metamorfose bij
mini-merk Matra
Juiveren
ot het
ittere
inde
autobiografie-
f-'l LM PREMIERES VAN DEZE WEEK
Autokeus
NVV wijst
verwijten
van de hand
Leraren willen geheel
betrokken worden bij
proef met middenschool
ight of the
i/ing dead
lauwe bonen
oor twee binken
roep Amerikanen
ast op Schiphol
Vauxhall Viva groeit uit tot Magnum
Minister: BVD maakte geen
misbruik naam journalist
Voor overvallen op
giro-agentschappen
4 jaar met aftrek
VW Passat S
1 pHJlW/KWARTET VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1973
AlUiTONIEOTS/FILMS TPOZHUS11/K13
Opname uit Night of the living
dead.
!gd i griezelfilm waarin het bloed
ee tonnen vloeit, gefotografeerd
Tewart-wit, dat is weer eens iets
Slers. Maar ook zonder het lu-
denbere rood is 'Night of the li-
>enl Dead' eng genoeg, alleen ge-
:eijikt voor mensen die niet voor
kleintje vervaard zijn.
worden meteen, pats, ln de horror
eten: broer en zus die een be-
brengen aan vaders graf, worden
'rvallen door mensen die in een
[rt trance schijnen te verkeren. La-
blijkt dat het levende doden zijn,
;ewekt door een virus van Venus
ze maken hun slachtoffers niet al-
dood, ze verslinden ze ook. Als
tegen zo'n leger moet vechten geldt
lurlijk de stelregel, als je ze van-
ig opruimt, zijn er morgen weer
heleboel, oftewel 't is onbegonnen
;k. Maar als dat opwekkende
!uws door de radio komt is broer al
id en zit zus, krankzinnig gewor-
D, opgesloten in een huis met ande-
vluchtelingen, terwijl de levende
tien telkens een hand of een arm of
hoofd (verkerend in diverse sta-
I van ontbinding) door de nood-
jiftig dichtgetimmerde ramen ste
il. De belaagden zijn het niet eens
èr de wijze waarop de griezels moe-
i worden aangepakt, er is er eigen-
i maar één, een neger, die het
ofd koel houdt en rustig doet wat
jgedaan moet worden.
jssen het macabere doden en veslin-
n door blijft er nog wel tijd voor
jg karakterspel: de neger wordt te-
gewerkt door een etter van een
die alleen aan zijn eigen voor
al denkt en warempel ook nog tijd
idt om zijn vrouw te jennen. Als
t kind van die man opeens ook tot
levende doden behoort en haar
ieder vermoordt, is het natuurlijk
jemaal vechten tegen de bierkaai,
iereen gaat eraan, de neger het
iatsV. hij wordt per vergissing dood-
ischoten door de politie die het huis
imt ontzetten. Ja, ja, veel soelaas
>rdt niet geboden het is huiveren
t het bittere eind, mensen met een
ak zenuwgestel moeten maar liever
liisblijven. Dan missen ze echter de
jichtige griezel-landschappen in half-
ht, waarvoor regisseur George A.
pero niet genoeg geprezen kan
irden. En de acteurs (met Duane
hes en Judit O'Dea aan het hoofd)
h ook veel beter dan bij dit genre
(iruikelijk is. Echt wel een griezel-
in van klasse.
W W.-B.
Amsterdam-The Movies, 18 jr.
jgisseur E. B. Clucher, van de Tri-
jy-films hoeven wij niet ernstig te
toen. Hij maakt parodieën op wes-
pis en deze keer, met de blauwe bo
ll in binken, zette hij zijn bekende
ilers Montgomery Wood, die eigen-
Giuliano Gemma heet, en zwaar-
kicht Bud Spender in de Ameri-
ftnse crisisjaren. Ze zijn allebei wer-
pos, maar wel goed in het vechten
iBud is een catch-as-catch-can-artist
1 en ze zoeken en vinden dus een
|mtje bij de gangsters. Maar voor
n betaalt de misdaad niet Ze eindi-
h zoals zij begonnen. Na verwarren-
avonturen en uitvoerige dwaze
fchtpartijen. Die zijn dan wel het
pest, al zit er af en toe ook nog wel
geestigheid in de tekst, en zijn de
ilers lakoniek komisch. Er lopen bo-
idien nog allerlei andere typetjes
ld. En Clucher heeft, in New York
i in de studio's te Rome nog aardig
t sfeer van de jaren twintig-dertig
1 elkaar gekregen. Daar het vooral
i de onzin gaat, zit -het verhaal niet
I overzichtelijk in elkaar.
1 (Amsterdam-Cinéac Damrak, 14 j)
in een onzer verslaggevers
HIPHOL Op last van de Rijks-
uitvaartdienst is gisteren een toes
van Transavia dat een charter-
jicht naar Los Angeles zou maken,
de luchthaven Schiphol aan de
bnd blijven staan. De ongeveer 160
fesagiers hebben de nacht moeten
prbrengen in Hotel Schiphol From-
controle op Schiphol bleek gister-
>rgen suit de tickets van de passa-
ks dat de charterovereenkomst on-
pgdelijk was. De reis werd gemaakt
I bemiddeling van een touroperator
ICalifornië, de Caledonian Club. De
(or Transavia ingeschakelde Rijks-
thtvaartdienst gelastte daarop de
pcht af. De gedupeerde passagiers
frden door Transavia ondergebracht
I Hotel Schiphol Frommer, waar zij
Iteravond een diner kregen aangebo-
(n. Een woordvoerder van Transavia
in gisteravond nog niet zeggen of en
welke wijze het gezelschap vandaag
pr Los Angeles zal reizen.
Nanu, zoon van de jungle
Nanu is een soort Tarzan. Hij wordt
door een universiteitstrainer, die
nooit enig succes had, naar de USA
gelokt, en daar wordt hij, na malle te
genslagen, all-round-kampioen. Maar
de roem in de 'beschaafde" wereld ligt
hem niet, en met het inmiddels vero
verde meisje gaat hij liever terug
naar Afrika.
Nanu, zoon van de jungle, is zo'n blij
moedige, vriendelijke film uit de Dis-
ney-studio's. Vol grapjes voor alle
leeftijden dus. En echt wel leuk. Die
Amerikanen, John Amos een neger en
Tim Conway, een blanke die zijn ko
misch stuntelende assistent is bele
ven in de jungle malle avonturen.
Een medicijnman, goed gedaan door
Roscoe Lee Browne, is als wonderdok
ter en psycholoog nog slimmer dan
zijn westerse collega's, en bovendien
tovert hij af en toe echt, zodat de truc-
afdeling van Disney-studio's ook
weer handen vol werk had aan deze
film. Tim Conway scharrelt een tijdje
als klein duimpje rond in wisky-gla-
zen, asbakken en een damestasje, en
in de atletiekwedstrijd gebeuren de
gekste dingen. Jan-Michael Vincent is
niet bepaald een acteur, maar wel een
goed hardloper, zwemmer, springer en
vijfkampathleet. Hij wordt overal ge
volgd door Harri en die is de goed
moedigste, best gedresseerde tijger,
die ooit te zien was. Als die stoeit
met de spelers is het echt Er komt
ook nog een hospita in het verhaal
voor, die zo bijziend is, dat ze Harri
voor een mijnheer houdt, en dat is
dan een mooi dwaze creatie van
Jan-Michael Vincent en Tim Conway in Nanu.
Nancy Walker. Gerald Gardner en
Dee Caruso hebben het zotte verhaal
bedacht, en Robert Scheerer heeft het
traditioneel maar vakkundig, ver-
Van onze soc.-economische
redactie
UTRECHT NW-voorzitter
Wim Kok heeft het verwijt dat
de vakbeweging de functie van
het parlement uitholt van de
hand gewezen.
'Minder vrijheid heeft de Kamer mis
schien wel, maar minder eigen verant
woordelijkheid zeker niet Het parle
ment is volkomen vrij op de regering
splannen te reageren zoals het dat
wil', zegt hij in een interview met 'De
Vakbeweging", het officiële orgaan van
het NW. De nieuwe NW-voorzitter
gaat in dit interview met name in op
het verwijt dat hij in zijn maiden
speech vorige week in Leeuwarden
het parlement voor het blok zou heb
ben gezet. Hij waarschuwde het parle
ment toen niet aan de regeringsplan
nen te tornen, omdat daarmee de be
reidheid van de vakbeweging een cen
traal akkoord af te sluiten op de toet
zou komen te staan.
De heer Kok voegt daar nu aan toe
dat de Kamer formeel als altijd alle
vrijheid heeft om te doen wat rij wil.
'En als dan in de praktijk de keuze
wordt beperkt, doordat een bepaalde
houding in de Kamer ernstige conse
quenties heeft, dan is dat in principe
niets nieuws. Moeten politieke partij
en in het parlement niet altijd reke
ning houden met factoren die hun
keuze-mogelijkheid feitelijk beperken?
Met het buitenland, met eisen van mi
litaire aard, met de economie, met de
publieke opinie, met pressie-groepen,
die nooit hebben geschroomd hun vol
le gewicht n de schaal te leggen, van
land- en tuinbouw tot en met de gro
te industrie? Niets nieuws allemaal,
behalve dan dat in de laatste jaren in
dit concert gelukkig de stem van de
werknemer wat beter wordt gehoord.
Daar zal men aan moeten wennen', al
dus de heer Kok.
De NW-voorzitter vindt dat de vak
beweging geen speciale plichten heeft
ten aanzien van het zo goed mogelijk
functioneren van de parlementaire de
mocratie in de zin, dat de vakbewe
ging bij voorbaat water in de wijn
zou moeten doen omdat bepaalde poli
tieke partijen in het parlement vin
den dat zij anders niet voldoende be
wegingvrijheid hebben.
Dit zei drs. K. de Jong Ozn, voorzitter
van de algomene vereniging van
schoolleiders, gisteren in Uitrecht, Op
de middagvergadering stelde minister
Van Kemanade (onderwijs) hem ge
rust, 'De vernieuwing van het onder
wijs zal niet als een dictaat werden
opgelegd. De middenschool zaïl niet
onverhoeds worden ingevoerd. Het
doel van de experimenten die volgend
jaar beginnen is slechts meer infor
matie te krijgen over de vraag hoe de
middenschool eruit zal zien. Indien
nodig kunnen de uitgangspunten later
worden bijgesteld', aldus de minister.
De heer De Jong vroeg de directeuren
niet alleen medewerking te geven aan
de officiële experimenten, maar hij
drong er ook op aan dat rij eigener
beweging met experimenten van meer
bescheiden omvang zouden beginnen.
Dan zou het later makkelijker zijn
zelfstandig een oordeel te vellen over
de mtddensehooL
Drs. De Jong waarschuwde minister
Van Kemenade dat deze zijn plannen
niet zou kunnen uitvoeren zonder me
dewerking van schoolleiders en lera
ren. Hij vond het belangrijk dat de
onderwijswereld nauw werd betrok
ken bij de plannen.
Minister Van Kemenade verzekerde
de directeuren dat hij het reeds be
staande overleg wil verbreden. Ook
het onderwijskundig overleg in Lo-
chem (dat een jaar heeft stil gestaan)
zal weer op gang komen.
De minister bestreed de opvatting dat
hij met zijn vernieuwingspolitiek on
rust zaaide in' het onderwijs. 'De
maatschappij is in beweging en stelt
steeds nieuwe vragen.
Van de minister mag verlangd wor
den dat hij enige lijn brengt in de be
antwoording van die vragen. We kun
nen de vragen niet op hun beloop la
ten en we mogen de veranderingen
niet willekeurig laten verlopen. De
veranderingen in het onderwijs beïn
vloeden de hele maatschappij, en
daarom is het redelijk dat de regering
deze ontwikkeling stuurt'.
De middenschool was ook onderwerp
van gesprek op een regionale discus
sie-avond van het genootschap van le-
rarenb ij v.w.o.-havo, een dag eerder
in Den Bosch. Drs. J. C. Traas verzet
te zich daar heftig tegen invoering
van de middenschool. Ervaringen in
Een nieuw model van een nog
vrij nieuw merk zal volgende
week één van de trekpleisters
zijn voor de Parijse autosalon.
Het is de Matra Simca Bagheera,
een coupé met glasvezel carrosse
rie, gebouwd door de Matra-fa-
briek te Romorantin. Een drie-
zitter met middenmotor, die
steunt op het sportieve imago
van de Matra's, waarmee wereld
kampioenschappen Grand Prix-
racen en de befaamde 24 uurs-rit
van Le Mans gewonnen werden.
Met die triomfen en met het
nieuwe model ondergaat het
merk Matra een ware metamor
fose.
Tien jaar geleden zette Engins Matra,
fabrikant van bommen en raketten,
schoorvoetend de eerste stappen op
auto-gebied. De directie van de onder
neming wilde niet te militair blijven.
Men zocht en vond andere mogelijk
heden: in de moderne technologie van
ruimtevaart, communicatiemiddelen
als de viseofoon (telefoon met t.v..
scherm) en ook nieuwe openbaar ver
voerssystemen.
Om als onderneming het Franse
publiek aan te spreken ging men
sportauto's bouwen in kleine series.
Daarvoor werden motoren van Ford
gekocht. De produktie en afzet bleef
echter klein, totdat begin 1970 een
overeenkomst tussen Chrysler France
en Matra gesloten werd. Chrysler be
gon de Matra 530 te verkopen en
werkte samen met Engins Matra aan
de ontwikkeling van een opvolger
voor dit model. Die opvolger is de
Bagheera.
Chrysler France heeft de laatste paar
jaar ook voor eigen merk Simca
veel gedaan om tot een sportief ima
go te komen. De Simca 1000 Rallye 1
en Rallye 2 in de laatste paar jaar en
nu als 1974-er een snellere Simca 1100
TI getuigen daarvan. Het is overigens
dezelfde motor als die van de 1100 TI,
welke nu de Matra Simca Bagheera
aandrijft: een 84 DINnpk 1300 cc. Ver
der draagt Chrysler aan de produktie
van het nieuwe model de versnellings
bak, de koppeling, het differentieel
aan de aandrijfassen bij. Ook de
■■li';:;': r V
s
"S.#; SP?.
De nieuwe Matra Simca Bagheera, volgende week één van de trek
pleisters op de Parijse autosalon.
voortrein, de voorwielophanging, de
rembekrachtiging en het koelsysteem
komen van Chrysler.
Het is aan het comfort te merken, dat
de nieuwe Bagheera voorzien is van
gewone personenauto-onderdelen. Het
model is geen rauwe racewagen, maar
een goed geveerde en fraai afgewerkte
sportcoupé. De wegligglng appelleert
wél aan de racesport. De motor is voor
de achteras geplaatst, het zwaartepunt
ligt laag en de koersvastheid blijkt
zeer goed te rijn. Matra zelf ontwierp
de onafhankelijke achterwielophan
ging met lichtmetalen wieldraagar-
men, waarmee veiligheid en comfort
gediend worden. Matra heeft ook de
schokbrekers in eigen huis geconstru
eerd.
Het attractieve van de Boagheera is
veel meer dan van de vorige Matra's
de vorm. De kunststof carrosserie van
de deze maand gereedgekomen
eerste serie was helgeel van kleur,
waarmee de Matra Simca zeer goed in
het oog valt. Het lage front, de klap-
koplampen en de van binnenuit te
openen lange achterruit een soort
derde deur maken de aërodynami
sche vorm tot een zeer harmonisch
geheel. Lichtmetalen velgen met aan
voor- en achterzijde verschillende ban
denmaten behoren net als de drie zit
plaatsen naast elkaar 'een tweeper
soons auto verkoopt slecht' tot de
aparte eigenschappen van de fraaie
wagen.
Matra en Simca willen de verkoop
snel opvoeren: van zo'n vijftig tot een
paar honderd wagens per jaar in Ne
derland. De auto wordt hier in no
vember leverbaar en zal rond
19.000,- kosten. Chrysler Nederland
N.V. is de importeur en vele Simcadea-
lers zullen de Bagheera zeker in hun
showroom zetten.
filmd. Van soortgelijke Disney-come-
dies is dit een van de leukste.
Van onze onderwij sredactie
UTRECHT De vereniging van directeuren aan gymnasia, athenea,
havo's en mavo's wil meewerken aan experimenten met de midden
school. Maar het bestuur is voorlopig tegen gedwongen invoering
van bovenaf.
Vauxhall Viva groeit uit lot Magnum
General Motors heeft op het model
Vauxhall Viva, de Engelse tegenhan
ger van de Duitse Opel Kadett, een
aantal verbeteringen aangebracht. Het
standaardmodel is voorzien van een
zwaardere versnellingsbak en dito
achteras, radiaalbanden en een verbe
terde carburatie en uitlaat Er komt
behalve de Firenza-uitvoering een
luxueuze sportieve versie onder de
naam Magnum. De grote Victor-serie
onderging eveneens verbeteringen.
Om de verkoop van deze modellen te
stimuleren geeft GM er anderhalf jaar
of 30.000 km. gratis onderhoud op aan
wie nog dit jaar koopt
Met de Victor heeft GM de afgelopen
jaren veel technische problemen ge
had. De reputatie van deze Vauxhall
is hierdoor verslechterd. GM meent
nu dat de problemen voorbij rijn, om
welke reden de grote Britse wagens
thans sterk gepousseerd worden. De
vernieuwingen aan de 1974-er Victor
betreffen vooral het geluidsniveau in
het interieur. Datzelfde geldt trou
wens ook voor de Viva.
De nieuwe Vauxhall Magnum is afge
leid van de Viva, maar komt in prijs
ongeveer tussen de Viva's en Victors
in. GM begint de import van de Mag
num in november. Er komen vier car
rosserietypen: een tweedeurs, vier-
deurs, coupé en combi. Voor dit vier
tal zijn twee motoren beschikbaar:
een 1800 cc 77 DIN-pk en een 2300 cc
110 DIN-pk, resp. goed voor 148 en
166 km. per uur. Uiterlijk zijn de at
tracties van Magnum dubbele kop
lampen en sportwlelen. In het inte
rieur treft men tal van sportieve ac
cessoires aan.
het buitenland hebben aangetoond dat
zo'n middenschool er niet in slaagt
om werkelijk iedereen gelijke kansen
te geven. De middienschool zou boven
dien de meer begaafde kinderen de
kans op optimale ontplooiing onte-
men.
DEN HAAG De BVD (Binnenland
se Veiligheidsdienst) heeft geen mis
bruik gemaakt van de naam van een
journalist heeft minister De Gaay
Fortman geantwoord op vragen van
de Nederlandse Vereniging van Jour
nalisten.
De NVJ had deze vragen gesteld naar
aanleiding van het feit dat de voorzit
ter van de Rode Jeugd opgebeld zou
zijn door een persoon die zich uitgaf
voor journalist, en die vroeg of ie
mand die op dat moment ondervraagd
werd door de Eindihovense politie lid
was van de Rode Jeugd. De minister
zegt nu dat van BVD-rijde géén tele
foongesprek gevierd is met de lande
lijke voorzitter van de Rode Jeugd.
AMSTERDAM De Amsterdamse
rechtbank heeft de 21-jarige nachtpor
tier R. M. R. uit Vinkeveen en de 26-
jarige koopman H. v. D. uit Amster
dam wegens gewapende overvallen op
giro-agentschappen en een postauto
elk tot vier jaar met aftrek veroor
deeld. Tegen hen was vijf jaar geëist.
Tussen 26 februari en 9 april hadden
de verdachten tweemaal een giro
agentschap aan de Middenweg in Am
sterdam, het giro-agentschap in de
Tweede Hugo de Grootstraat in de
hoofdstad en een postauto in Hilver
sum beroofd. De dertigjarige autohan
delaar B. J. uit Loosdrecht, die bjj
deze overvallen betrokken was ge
weest, werd na een eis van twee en
een half jaar veroordeeld tót twee
jaar met aftrek.
De VW Passat is vrijwel identiek aan
de Audi 80. De rij-indrukken die men
ermee opdoet, verschillen dan ook
niet. Een goede wegligging, een accep
tabel comfort en een pittige accelera
tie met desondanks een zuinig ben
zineverbruik zijn de voornaamste
eigenschappen van de nieuwe Passat.
Volkswagen's tweede voorwielaandrij
ver na de K 70.
De Passat verschilt met de Audi 80
door de iets meer aërodynamische
'Fastback* vorm d.w.z. met schuin-
aflopende achterkant die een paar
druppeltjes benzine zou kunnen be
sparen. Verdere verschillen rijn mi
niem: een iets anders geveerde achter
as; andere stoelen, velgen en koplam
pen. Alleen van de Passat bestaat een
Variant-versie: een combi.
Nog een verschil zal wel worden, dat
de VW Passat niet in aanmerking
komt voor de veelvuldig door de Audi
80 gewonnen titel 'Auto van het jaar.'
Immers, dan zou dat twee keer dezelf
de wagen worden. Maar dat de Audi
80 die titel met lof verdiend heeft,
valt ook aan de VW Passat te mer
ken. De koersvastheid zelfs als de
helft van het dubbele remsysteem uit
valt is perfect En wat een Volkswa
gen-rijder zal aanspreken; van zijwind
gevoeligheid valt hoegenaamd niets
meer te merken.
Bij de Audi noemden we één duide
lijk nadeel: dat je de richtingaanwij
zer niet hoort tikken. Welnu, ook dat
heeft de Passat nog als minpunt over
genomen, hoewel VW er iets aan zal
doen. Maar voor deze wagen moet
toch nog een tweede negatief aspect
genoemd worden: de gordels. De wa
gen, waarin wij reden had de half vei
lige heupriemen. Maar toen de Passat
dit voorjaar in Zwitserland geïntrodu
ceerd werd zaten er de modernste
driepuntgordels in; van het type, dat
bij langzame bewegingen meegeeft en
dat bij een harde ruk dus bij een
botsing blokkeert. Die kan men
als extra kopen. Voor zes tientjes.
Maar het blijft kwalijk in de Stan
daarduitvoering het goedkoopste van
het goedkoopste aan te treffen. Bij dé
De VW Passat: weinig anders dan de Audi 80 met 'Fastback' achter
zijde.
Audi 80 vonden we vorig jaar overi
gens ook een heupgordel op de be
stuurdersplaats, zij het wel een diago
naalgordel daarnaast.
Wij reden dit keer de 75 pk-motor
van 1.5 liter tegen de 60 pk 1.3 liter
bij de Audi. De 75 'pk blijkt verba-
zingwekken pittig. Bij de hoogste
toerentallen kun je dat ook horen,
maar dit mag de toets der kritiek
doorstaan. Bij zo'n felle acceleratie en
een top van 160 km. per uur de
snelheidsmeter bluft wel knap en
dan nog eens bij zo'n laag benzinever
bruik van 1 op 11 gedurende onze wat
geforceerde ritten, valt enig motorge
ronk te accepteren.
We bevonden een prima werking van
de bekrachtigde remmen, een wat in
directe besturing maar een feiloos
bochtengedrag en een soms ietwat
stugge doch wel comfortabele vering.
De stoelen zijn wat hard en de hele
karakteristiek is typisch Duits. De de
gelijkheid zal dat ook wel zijn, waar
bij de aardigheid van de nieuwe VW
is, dat de Audi 80 de kinderziektetjes
al opgevangen heeft. Interieur en
bagageruimte zijn royaal.
Er is ook een 85 pk TS met een top
snelheid van 170 km per uur, maar
nog geen 100 pk-versie, zoals sinds
kort.qp de Audi 80. Bij de 75 pk S-
versie is met een paar luxes extra de
LS met o.m. radiaalbanden, vloerta
pijt. slaapstoelen en klokje leverbaar,
zoals de 60 pk een L-versle heeft. Ver
der is er nog een slecht-weer-pakket
met mist- achterlicht, twee halogeen
lampen, anti-verblindingsspiegel, een
sterkere accu en dynamo. Dit kost
ƒ284.20; een L-pakket komt op 788,-
Incl. BTW. Een vierdeurs versie kost
in plaats van een tweedeurs 528,- ex
tra.
In het kort: aantal cilinders: 4; cilin
derinhoud: 1471 cc; maximum-vermo
gen: 75 DIN-pak; pk per 100 kg: 8.5
benzineverbruik: 1 op 10 k 1 op 12;
inhoud benzinetank: 46 liter; remmen:
schijfremmen voor, irommelremmcn
achter, servobekrachtiging; gordels:
heupgordels met drukknopslulting;
leeg gewicht: 880 kg; lengte 4.19 me
ter; breedte: 1.60 meter; hoogte: 1.36
meter; prijs incl. BTW: 11.994,— (dc
60 pk versie kost standaard tweedeurs
ƒ10.991).
VW Passat op t.v.
Vanavond wordt in het TROS-Lv.-pro-
gramma Wereld op Wielen de Passat
aan de tand gevoeld, niet langer al
leen door presentator Fred van der
Vlugt, maar tevens door tien automo
bilisten, die een eigen oordeel geven.