Zuid-Afrika neemt
paspoort in van
dr. Beyers Naudé
Hansfield had bijna
iucces met voorstel
roepenverminde ring
!n deze krant
estolen Willink terecht
Sneltrein grijpt
twee jongemannen
Bromfietsdiefje
moest naar
huis toe kruipen
Zeven miljoen mensen
keken naar de Koningin
C.H.U.
G.H.U.
Omstreden 'leerstoel'
'Koks uitlating
getuigt van
machts
misbruik'
Weer aanhanger
van Pei^n gedood
isterdamse rechercheurs arresteerden gisteren een 25-jarige man
een 23-jarige vrouw, verdacht van heling van het schilderij 'De
uwige schreeuw' van Willink, dat in september uit een -woning in
ie werd gestolen. De verdachten werden gegrepen op het moment
t zij het opgerolde doek aan de eigenaar overhandigden. Zij had-
i de eigenaar verteld dat hij het doek voor 10.000 kon terug-
[ASHINGTON (Reuter, UPI) De Amerikaanse senaat heeft
[teren een amendement aangenomen om de troepen in liet bui-
iiland met 40 procent in te krimpen, maar lieeft een paar uur
[er dit besluit weer ingerokken. De eerse stemming bedroeg 49"
voor inkrimping. Bij de weede stemming wonnen de tegenstan-
BT8 met 51-44 stemmen.
eerste stemming was een persoon-
ke overwinning voor senator Mike
in sfiel cl, de Democratische fractie
der die reeds jaren voor inkrimping
te Mansfield: overwinning
'"Opklaringen
Veel bewolking maar later van
het noordwesten uit opklaringen.
Zwakke tot matige wind uit
noord tot noordwest. Maximum
temperaturen omstreeks 17 gra
den Celsius.
MORGEN EN OVERMORGEN:
overgang naar onbestendig weer.
Morgen zon op: 06.35
onder: 18.25
maan op: 09.04
onder: 18.35
van de Amerikaanse troepen in Europa
heeft gepleit. Het was de eerste keer
dat de senaat zich met het standpunt
van Mansfield kon verenigen. Parle
mentaire procedures eisten echter een
tweede stemming. In de tussentijd
konden regeringsaanhangers enkele
senatoren van mening doen veran
deren.
Het amendement-Mansfield had toch
weinig kans gemaakt om tot wet te
worden verheven. Het huis van afge
vaardigden moet er nog over stemmen
en zal het waarschijnlijk verwerpen.
En tenslotte kon Nixon het nog altijd
met zijn veto treffen. Nixon meent dat
eenzijdige inkrimping van de Ameri
kaanse troepen de NAVO in gevaar
brengt en de komende onderhandelin
gen over troepenverminderingen in
Europa met het Oostblok overbodig
maakt.
In de afgelopen jaren is de senaat
steeds meer gaan voelen voor een in
krimping van de troepen in Europa.
Regering na regering heeft zich verzet
tegen de voorstellen van Mansfield,
daarbij gesteund door de zakenwereld.
Maar de voortgaande problemen met
de betalingsbalans, de daaruit resulte
rende verzwakking van de dollar en
de groeiende overtuiging dat de Euro
pese bondgenoten niet naar draag
kracht bijdragen aan de gemeenschap
pelijke defensie, haalden het amende
ment van Mansfield er nu bijna door.
Dinsdag leek het erop alsof de rege
ring opnieuw het gevaar voor een
drastische eenzijdige troepenvermin
dering had bezworen, toen de senaat
met 84-5 stemmen een compromis
voorstel aannam. Volgens dat voorstel
zouden de Amerikaanse troepen in
Europa worden ingekrompen, als de
Europese landen niet hun medewer
king verleenden om de Amerikaanse
betalingsbalans te verbeteren door
meer Amerikaanse goederen te kopen.
Maar toen gisteren het debat werd
hervat en Mansfield in zijn voorstel
de inkrimping van 50 tot 40 procent
terugbracht, kon er een meerderheid
voor gevonden worden. De marine
viel niet onder het amendement.
Toen de directeur van het Christelijk
Instituut in Zuid-Afrika op de luch-
haven Jan Smuts van Johannesburg
zijn tickets had gekocht, voor een
heen- en terugreis naar ons land, wer
den zijn papieren in beslag genomen.
Het moderamen van de gereformeerde
synode heeft gisteravond aan het mo
deramen (bestuur) van de synode van
de Nederduitse gereformeerde kerk in
Zuid-Afrika een telegram gezonden,
waarin gezegd wordt, dat de gerefor
meerden met ontsteltenis kennis heb
ben genomen van de beperking van
de bewegingsvrijheid van dr. Beyers
Naudé. 'Wij zijn van oordeel, dat zijn
belangrijke bijdrage tot een geweldlo
ze oplossing van het rassenprobleem
hierdoor ernstig wordt belemmerd,'
aldus het gereformeerd moderamen.
Het dringt er bij de Zuidafrikaanse
'zusterkerk' op aan bij de regering
tussenbeide te komen.
Toen dr. Beyers Naudé dinsdagavond
om zes uur znbagage op het vlieg
veld had afgegeven, bleek hem, dat
zijn paspoort was verlopen. Normaal
is een Zuidafrikaans paspoort dri,e
jaar geldig. Pas op dat ogenblik her
innerde hij zich, dat het zijne slechts -
voor twee jaar gold. Hij besloot daar
op zijn reis een dag uit te stellen om
zijn documenten in orde te maken.
Toen hij trachtte zijn bagage uit het
vliegtuig terug te halen, vroeg een
ambtenaar hem 'even mee te gaan'.
De man toonde een. brief, onderte
kend door de secretaïis van het mi
nisterie van binnenlandse zaken. De
brief was ongedateerd en ongeadres-
seerd en bevatte de mededeling, dat
de waarnemend minister van binnen
landse zaken besloten had het pas
poort van dr. Beyers Naudé in te
trekken. De Zuidafrikaanse predikant
vroeg de functionaris waarom daar
mee tot dit moment gewacht was. De
ambtenaar kon die vraag niet beant
woorden.
die ook nooit een paspoort krijgen.
'De maatregel zou ook kunnen helpen
om het nog altijd verbijsterend grote
aantal christenen in Nederland, die
Zuid-Afrika niet als een politiestaat
zien, de ogen te openen,' aldus dr.
Van den Heuvel.
In een gisteren uitgegeven verklaring
brengt de werkgroep Kairos de intrek
king van het paspoort in verband met
de weigering van dr. Naudé om afge
lopen maandag te getuigen voor de
parlementaire commissie van onder
zoek, de zogenaamde Schlebusch-com-
missie. Dr. Beyers Naudé zei ons gis
teren tijdens het telefoongesprek niet
te geloven, dat zijn weigering om te
getuigen direct verband houdt met de
intrekking van het paspoort, omdat
op het vliegveld al een brief van het
ministerie van binnenlandse zaken op
hem lag te wachten.
De werkgroep Kairos spreekt haar
verontwaardiging uit over het intrek
ken van het paspoort van dr. Beyers
Naudé als de zoveelste intimidatiepo
ging van de Zuidafrikaanse regering
om het verzoenende en geweldloze
werk van het Christelijk Instituut te
verhinderen.
Deel van prijs
In een telefoongesprek, dat wij giste
ren met hem voerden, toonde dr.
Beyers Naudé zich ontsteld en be
droefd. 'De maatregel wekt onvermij
delijk de indruk, dat aan critici van
de apartheid, ook als zij de belangen
van het land op vreedzame wijze wil
len bevorderen, niet wordt vergund
jn het buitenland hun stem te doen
horen,' aldus dr. Beyers Naudé. Hij
Dr. C. F. Beyers Naudé: bedroefd
zei verder, dat het hem zeer spijt nu
niet meer in staat te zijn, zijn vrien
den in het buitenland te zien. 'Maar
dit is een deel van de prijs, die ik
kennelijk heb te betalen.'
Prof. dr. J. VjJTkuyl, hoogleraar in de
missologie aan de Vrije Universiteit,
die in nauw contact staat met Beyers
Naudé, zei in een commentaar dat de
Zuidafrikaanse predikant van plan
was naar Nederland te komen, omdat
hij zelf verontrust is geworden door
de zijns inziens 'nutteloze polarisatie'
naar aanleiding van de open brief van
drs. Feddema en de zijnen. Voorts
wilde hij hier de kerkelijke steun kan
het christelijk instituut zeker stéllen,
ook wanneer 'hem iets zou overko
men'.
Voor dr. A. H. van den Heuvel, de se
cretaris-generaal van de Nederlandse
hervormde kerk, kwam het intrekken
van het paspoort van Beyers Naudé
niet onverwacht, 'want het is een ken
merk van totalitaire staten, dat zij
hun critici niet ongemoeid laten'. Dr.
Van den Heuvel acht de maatregel in
zoverre tenminste zinvol, dat deze
Beyers Naudé dienstbaar kan zijn aan
de miljoenen zwarte Zuidafrikanen,
TWELLu Twee jongens zijn gister
middag in Twello doodgereden door de
intercity trein EnschedeUtrecht. De
slachtoffers zijn de 18-jarige A. J. C.
Keijzer uit Apeldoorn en de 21-jarige
G. Kaimana uit Deventer.
De jongemannen reden op een brom
fiets de overweg in de Stationsstraat te
Twello op, terwijl de halve bomen
reeds waren gesloten. Zij werden ge
grepen door een op volle snelheid rij
dende intercitytrein.
De politie denkt overigens dat de jon
gens niet direct een waagstukje hebben
willen uithalen. Zij zijn vermoedelijk
misleid door een zeer langzaam rijden
de rangeerlocomotief, waarvoor men
de bomen niet pleegt te sluiten. De
rangeerders zorgen zelf voor beveili
ging als deze locomotief de overweg
passeert.
De beide slachtoffers moeten gedacht
hebben dat ze makkelijk voor de ran
geerlocomotief langs konden komen.
Ze werden toen gegrepen door de snel
trein
ok dieren
bben reebten
'dCt/uw.-
Van onze correspondent
ARNHEM Een inwoner van
Arnhem heeft deze week zijn
zoontje voor diefstal van een
bromfiets bestraft door hem de
weg van politiebureau naar
huis kruipend te laten afleggen.
De vader erg boos gewor
den toen hij door de politie
werd gebeld 'of hij zijn zoontje
die 's avonds op heterdaad bij
diefstal van een bromfiets was
betrapt, maar even wilde komen
ophalen'. De vader haalde hem
inderdaad op, maar liet zijn
zoon buiten het bureau alle kle
ren uitdoen op zijn onderbroek
na en sommeerde hem vervol
gens kruipend te volgen. Om
standers konden de man van de
ze straf niet afhouden. 'Ik heb
twee jongens goed groot ge
bracht en deze zal het ook le
ren,' riep hij. Tenslotte wist
een passerende automobilist de
man te vermurwen. Hij bracht
het jongetje naar huis.
Inwoners van Modena moeten gebruik maken van rubberboten, nadat na drie dagen van stormen de
rivier Panaro de Italiaanse stad heeft overstroomd. Ook in de steden Florence, Triest en Ferrara deden
zich kleine overstromingen voor.
Van onze radio- en t.v.-rcdactie
HILVERSUM Bijna zeven miljoen Nederlanders hebben op de avond van 4
september gekeken naar het programma 'Een van de acht', gepresenteerd door
Mies Bouwman ter ere van de jubilerende koningin Juliana. Het waarderings
cijfer was 81 en dat geldt als bijzonder hoog.
Ruim vijf miljoen Nederlanders hebben op diezelfde avond gekeken naar de tv-
documentaire 'Juliana, koningin der Nederlanden 1948-1973', samengesteld door
Jan van Hillo. Het waarderingscijfer voor dit programma was eveneens 81.
(ADVERTENTIE)
Vanavond
radio 6.20 uur
A. D. W. Tilanus
T. Tolman
R. J. H. Kruisinga
Studenten in de politicologie droegen gisteren tijdens een demon
stratie in Amsterdam de bureaustoel van prof. Daudt naar het maag
denhuis. Deze hoogleraar weigert colleges te geven, omdat volgens
hem en vijf van zijn medewerkers liet geven van goed onderwijs on
mogelijk wordt gemaakt. De 'omstreden leerstoel' werd aangeboden
aan het college van bestuur.
Tekort aan molenaars
Van een verslaggever
ENSCHEDE Voor acht volle
dig bedrijfsklare molens in
Oost-Nederland zoekt de stich
ting De Overijsselse Molen ama
teurs om de wieken te laten
draaien. Hoewel er een mole
naarscursus gegeven wordt, is
er tengevolge van 'vergrijzing'
in het oosten een ernstig tekort
aan molenaars ontstaan.
Beambtenunie:
ARNHEM De waarschuwing van
NW-voorzitter Wim Kok dat er niet
mag worden getornd aan Den Uyls
plannen 'getuigt van een machtsmis
bruik dat niet veel goeds inhoudt
voor de toekomst'.
Deze opmerking maakte voorzitter A.
Hubben van de Unie van Beambten,
Leidinggevend en Hoger Personeel op
een kaderbijeenkomst van de unie in
Arnhem. Inhakend op de recente uit
latingen van de NW-voorzittèr zt'. de
heer Hubben dat een rechtvaardiger
verdeling van macht kennelijk niet
hoeft te gelden voor het eigen huis
van de vakbeweging. 'Daar viert de
macht van het getal hoogtij, zoa'.j el
ders de macht van het kapitaal victo-
rike kraait', aldus de Unie-voorzitter,
die hieraan toevoegde 'met ergernis
en verbazing' kennis te hebben geno
men van het dictaat van de vakbewe
ging aan het parlement.
Hij verzette zich tegen het binnenha
len van politieke tegenstellingen in
het huis van de vakbeweging om op
grond daarvan machtsverschuivingen
binnen de vakbeweging te laten ont
staan. Dat zal volgens hem het den
ken in conflicten sterk doen toene
men met alle gevolgen van dien voor
economie en werkgelegenheid. Hoewel
de unie pas volgend voorjaar een be
sluit zal nemen of aansluiting bij het
NKV nog wel zinvol is, gaf de heer
Hubben nu al te kennen dat zijn
bond het isolement niet zoekt. 'Wij
vragen slechts een eerlijke en redelij
ke kans voor onze 35.000 leden tenein
de een tegenwicht te kunnen vormen
binnen de moloch van een eenheids-
vakbeweging', aldus de unie-voorzit
ter.
Binnenland
Klap voor Limburg
Buitenland
Agnew in 't nauw
Vuil en ziekte in Italië
Kerk
'Heilig jaar'
Economie
Koersen bijstellen
Men schrijf! ons
23
BUENOS AlRl^S (Reuter) In Argen
tinië is gisteren opnieuw een belang
rijk peronist doodgeschoten. De leider
van de peronnistische jeugdbeweging,
Enrique Grinberg, werd gisteren door
vier man neergeschoten in zijn woning.
Zijn dood kwam 24 uur na de moord
op de vakbondsleider Rucci Got, een
belangrijke steunpilaar voor de pas ge
kozen president Peron.
'Ik durf mijn gezicht niet te
wassen, want dan gaat mijn
huid er vermoedelijk af.'
Luids e Courant
„Stantvastich is ghebleven
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING mijn hert in teghenspoet!"
mstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Gironr. 269274 t.n.v. B.V. De Christelijke Pers, Amsterdam Abonnement ƒ10,58 per maand, per kwartaal ƒ31,35
Scherpe commentaren in Nederland
DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1973
54ste jaargang no. 151
Afd. Bezorging vanat 08.30 uur
Van onze verslaggevers
JOHANNESBURG/AMSTERDAM De Zuidafrikaanse regering heeft het
paspoort ontnomen aan dr. C. F. Beyers Naudé op het moment dat hij met
een KLM-vliegtuig naar Nederland zou vertrekken.
