Salim heeft alles vergeven - maar kan niet vergeten i dichtbij 1 |renwerking (1) jenwerking (2) nenwerking (3) Jongen onder wals Nicotinegehalte toch op alle Niemeyermerken weerrapporten voor toni is de massa dom antiek dubbeldekker telefoontje F/KWARTET WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1973 4 BINNENLAND/COMMENTAAR T5/K7 [ïimentaar Belangrijk boek van Indonesiër over de wonderlijke samenleving in Boven-Digoel lAk zijn er om nieuws door te ge- te lichten en te becommenta- .Het maken van nieuws is die doorgaans aan ande- voorbehouden. Soms echter TTen dagblad ook daaraan een leveren. Trouw en de Kwar- i/fen hebben dit gisteren gedaan Hkn te kondigen, dat ze willen wn tot de Perscombinatie. ^or iedereen is dit als een com- Verrassing gekomen. Sommige zullen zich hebben herinnerd, mededeling van ongeveer de strekking al in 1971 was ver- Anderen echter waren dit rfajijnlijk vergeten cn weer ande- |$|bert het nooit geweten om de pige reden, dat ze destijds nog vl de gelukkige omstandigheid Nden, tot onze lezerskring te be- wille van hen verdient ook |ws te worden voorzien van re- Ie toelichting cn commentaar. men behoeft geen econoom te ■ji te vermoeden, dat toetreding J ander, kapitaalkrachtiger con- bor onze kranten wenselijk is, ze als zelfstandige economische op den duur niet meer of lank zij onverantwoorde bezui- overeind kunnen worden :n. Dit vermoeden is juist. Ter jng daarvan is een korte uiteen- over onze exploitatie-positie oo »re 5 ptcon lieje h< wjlrziei 2'°iv Een concentratiekamp zonder prikkel draad op het eerste gezicht nauwe lijks onderscheiden van een gewone Indonesische dessa: het kamp Tanah Merah in Boven-Digoel. Dat prlkkel- draa dwas trouwens niet nodig. Hét omringende oerwoud ozrgd evoor ovl- doende fascherming. ifoit'atie van Trouw/Kwartet is dan die van de meeste andere Dit vindt zijn oorzaak vooral [dat onze abonnees over het he- verspreid wonen. Ook in dor- I gehuchten waar slechts drie of e zinnen een landelijk protestants- Ijjjijk ochtendblad begeren, Hgj Trouw/Kwartet bezorgd. Het ksi en de bezorging leggen ons zajk veel zwaardere lasten op dan Ijlste andere kranten hebben te 5 Terwijl de kosten van het ge Nederlandse dagblad- voor jölj-ocent zijn toe te schrijven aan prt en bezorging, is dit percen- Ij Trouw/Kwartet 22,4. Om het- feit nog eens met andere cijfers ,m'i lichten: het vervoer van |eTKwartet is duurder dan de re- |(20,8 procent)', de aanschaf van 1(16,8) of de werving en admini- -an advertenties en abonne- (14,7 procent). irte van het vervoer betékent :1e abonnees in min of ifgclegen plaatsen hun aantal in de tienduizenden onze teer. kosten dan ze aan abonne- ;e!d opbrengen. Een strikt com- :1 bedrijf zou zulke klanten af- maar een christelijke krant die jk overal gehoor wil vinden, vich dat niet veroorloven. Daar- tstelt ook onze bereidheid, in Jolland en andere regionale edi- mredacties te handhaven, finan- tisen die bij andere landelijke onbekend zijn. pL[lijk is een krant met een zo re exploitatie extra gevoelig tconomische tegenwinden waar- hele Nederlandse dagbladpers ipen heeft en die, voor zover nu :ien valt, volgend jaar nog zul- •d"jnwakkeren. Zo wordt voor 1974 stijging van de papierprijs :ht. En tegelijkertijd valt een inkomsten weg, die voor Bei/ele bladen de laatste jaren een 0(Jjiodige aanvulling van het bud- o tekende: jaarlijkse uitkering ter |5n nsatie van de tv-reclame. De or jning daarvan komt Trouw/ ie. et volgend jaar op een in- inderving van 1,4 miljoen gul- M S,aan' .10 op dit alles zal het niemand verbazen, dat Trouw/Kwartet, financiële last van het vervoer, iniek en de administratie te de- dus te verlichten, nauwe sa- :rking met anderen nastreeft. door J. Kuijk Met het hoek van de nu 70-jarige Indonesische journalist I. F. M. Salim 'Vijftien jaar Boven-Digoel' kan de lezer meer dan één kant uit en het is te verwachten dat dat de eerstkomende tijd dan ook wel zal gebeuren. Kortom: een belangrijk boek. Het bevat het verslag van de gedwon gen internering die Salim (en met hem heel wat Indonesische nationalis ten van het eerste uur) in 1929 door de Nedtlrlands-Indische regering was opgelegd in het interneringskamp Bo ven-Digoel een stuk grond, uitge hakt in het oerwoud van Nieuw Gui nea, in een bar en ongezond klimaat. Het kamp lag daar volkomen geïso leerd en het, bood door het omringen de oerwoud vol koppensnellende pa- poea-stammen nauwelijks kans op ont snapping voor de geïnterneerden. Die internering geschiedde zonder dat er op maar een of andere manier een rechter of rechterlijke instantie aan te pas kwam en zelfs zonder dat een termijn voor de internering was vast gesteld. De gouverneur-generaal kon ge hoord de Raad van Indië tot dit soort interneringen besluiten op grond van de zogenaamde 'exorbitante rechten' een vreemde naam voor een nog vreemdere zaak. Zelfs een brave Encyclopedie voor Nederlandsch- Indië uit in 1927 kon het niet ont gaan, dat het eigenlijk om een 'een lakende benaming' ging om 'dé al le perken te buiten gaande rechten', zoals de encyclopedie zelf het woord vertaalt. Salim zelf zegt in zijn nabeschouwing op het verslag over de rechteloosheid waaraan hij tus.sen 1928 en 1942 was onderworpen, dat hij de Nederlanders inmiddels alles vergeven heeft maar dat hij alleen niet vergeten kan. Hij wil zijn boek dan ook 'nalaten als een politiek testament' aan de tegen on recht waar ook op aarde gepleegd protesterende jeugd.' Maar ook iedere Nederlander die zich door deze opdracht niet aangesproken voelt en zich eerder geroepen weet nog niet eens de geschiedenis van de Nederlandse kolonisten in Indonesië te- schrijven onder het motto: 'daar werd iets groots verricht' zal royaal uit dit boek kunnen citeren ja zelfs dit platgetreden citaat van J. P. Coen in bevestigende zin in dit boek terugvin den. En tenslotte: de man of vrouw die er op uit is het beeld te schetsen van Soekarno als de boze genius, die de Nederlands-Indonesische verhoudin gen na 1950 grondig heeft bedorven, kan evenmin aan dit lijvige boek voorbij. De schrijver van het boek 'Vijftien jaar Boven-Digoel', I. F. M. Salim, is nu 70 jaar oud. Hij komt van Sumatra uit een vroom moslim-gezin. Zijn vader was hoofd-djaksa (een Indonesisch officier van justitie). Zijn oudere broer was Hadji Agoes Salim door de schrijver niet geheel ten onrechte aangeduid als één van 'the grand old men' van Indonesië. Soetan Sjahrir was zijn neef. Salim wilde na het door lopen van de Indische middelbare school graag naar Nederland om te studeren ('ik, loyaal volgeling van de Neder landse cultuur') maar door allerlei materiële omstandigheden komt daar niets van. Hij wordt journalist althans publicist in de kleine blaadjes van het prille Indonesische nationalisme en komt in de jaren twintig onder de bekoring van de PKI de Indone sische communistische partij. Hij verliest het in het ouderlijk huis bijgebrachte geloof, maar gaat later in Boven-Digoel over tot de rooms-katholieke kerk. In de oorlog, als de Japanners het inter neringskamp dicht naderen, worden allen overgebracht naar Australië, waar Salim eindelijk-vrij komt. In 1946 gaat hij recht streeks van Australië naar Nederland om te genezen van de chronische malaria, die hij in Boven-Digoel heeft opgelopen. Hij zal Indonesië niet meer terugzien. Hij heeft in Nederland (als journalist) en Duitsland (als mede werker van de Indo nesische legatie in Bonn) gewerkt. Hij woont nu in Rijswijk en is medewerker aan de Indonesische ambassade in Den Haag. Naief Het boek van Salim is niet alleen his torisch belangrijk door de feiten die hij meedeelt en de correcties die hij aanbrengt op bijvoorbeeld het door Soetan Sjahrir in diens 'Indonesische overpeinzingen' geschetste beeld van de samenleving in Boven-Digoel; door de tweeslachtigheid van Salims gevoe lens ten opzichte van zijn e'igen bitte re ervaringen is het ook psycholo gisch een belangrijk boek. Verwacht er alleen geen literatuur of meesle pende beschouwingen van. Het is soms in 'zijn uitwijdingen van een aandoenlijke qaïviteit En wat het historisch belang betreft: voor zover het om Salims eigen erva ringen gaat, is het een in menig op zicht unieke bron. Wat daar buiten valt moet echter geloof ik, met de no dige omzichtigheid gehanteerd worden alle stelligheid van de heer Salim ten spijt. Zo weet hij bijvoorbeeld te vertellen, dat er voor de' oorlog een geheim militair bondgenootschap be stond tussen Engeland, Amerika en Nederland om in geval van een oorlog met Japan gezamenlijk militair op te treden. Verder dan inleidende bespre kingen (die eerst in 1941 begonnen) is het echter nooit gekomen. Het bond genootschap werd na Pearl Harbour door de feiten gedicteerd. Twee delen In Salims boek zijn twee delen te on derscheiden: een beschrijving van de papoea-samenleving rondom de inter neringsplaats en de beschrijving van zijn eigen lot dat hem naar deze uit hoek van Indonesië voerde en de sa menleving die zich daar in het oer woud ontwikkelde. Dat laatste deel is natuurlijk het be langrijkste, maar laat ge'en Nederlan der zich op dat andere deel verkijken. Ik maak me sterk dat als die stukken een jaar of vijftien geleden waren ge publiceerd deze hoofdstukken hier en daar zeker zouden hebben gediend als materiaal om aan te tonen welke ver- COEVORDEN De negenjarige Henk Knik is gisteren in Coevorden onder een wals teruggekomen en op slag gedood. De jongen speelde met zijn fiets op een stuk weg dat nog niet voor het S3 IT16 PI 16 Ving verkeer is opengesteld. Er was een otorwals in bedrijf. De jongen kwam te vallen en raakte onder de wals. heven taak speciaal Nederland nog in Nieuw Guinea had, omdat de Indone siër (in dit geval de Minangkabauer Salim) mijlenver van de papoea af staat en zich zeer ver boven hem ver heven weet. De hoofdstukken over de manier waarop de Europeanen de Indonesiërs discrimineerden (Salim vertelt pijn lijk nauwkeurig wanneer en door wie hij met 'u' werd aangesproken) zou den dan wel worden overgeslagen evenals de passages, waarin Salim ver telt over de goedwillende geborneerde reacties van Europeanen op het lot van de bannelingen. Als Salim bijvoor beeld de doktpr vertelt dat hij zonder enig verhoor of veroordeling naar deze hel is gestuurd, ontmoet hij slechts ongeloof: zo is het Indische strafrecht toch niet. En als er dan al eens berichten over de werkelijke toestand naar buiten kwamen, waren de reacties in de Ne derlandse kranten in Indië van een schrikwekkende bekrompenheid de rechtsvraag was geen ogenblik in het geding, maar alles werd onder de noe mer van 'communisme' afgedaan. Het belangrijkste en ook wel het aar digste deel van het boek is toch de beschrijving van die wonderlijke sa- Indonesiërs in onzekerheid en willekeur menleving in Boven-Digoel, waar mannen, vrouwen en kinderen (de geïnterneerden waren immers geen gevangenen —zij mochten dus vrouw en kinderen meenemen) allerlei on derlinge spanningen en gecompliceer de verhoudingen opbouwen. Bij de Nederlandse bewakers is dat niet veel anders, want zij waren niet minder geïsoleerd dan de Indonesi sche ballingen. Salim heeft dat aardig geobserveerd. Evenwel: voor hen was er de mogelijkheid om de dagen af te tellen voor het vertrek. Op dat punt leefden de Indonesiërs in een volstrek te onzekerheid en willekeur. Zelfs was niet békend of en in hoeverre mede werking met de autoriteiten van in vloed was- op de duur van het ver- blijf. Bovendien was er ook binnen het kamp nog de mogelijkheid van grade ring. De geïnterneerden in het kamp Tanah-Tinggi waren er veel slechter aan toe dan de bewoners van het kamp Tanah-Merah. De verplaatsing van het ene kamp naar het andere werd dan ook als straf gehanteerd. I. F. M. Salim 'Vijftien Jaar kamp in Nieuw Guinea, Ba kermat van de Indonesische onafhankelijkheid, Uitg. Con tact, Amsterdam, 436 pagi na's. geïllustreerd, gebonden ƒ42.50 (tot 1 Jan. 1974, daar na ƒ49.50) AMSTERDAM De raad van bé stuur van Niemeyer heeft besloten al haar sigaretten te voorzien van een etiket waarop staat hoeveel teer en nicotine er in de sigaretten zit, dit in tegenstelling tot wat maandag aan de pers werd medegedeeld. Toen meldde de firma het etiket alleen te gaan voeren op de merken Roxy en Kelly- halvaret. Dit zijn nicotine-arme siga retten. De raad van bestuur van Nie meyer vindt echter dat dit zou leiden tot de verkeerde indruk dat het be drijf de etikettering uit commerciële overweging zou invoeren. FJaarbij de gedachten zijn uitge- de Perscombinatie, waarin Het Parool en de Volkskrant sa rt (erken, zal worden toegejuicht een ieder die weet, dat dit con- evenals het onze, geen kranten Jft om er winst mee te maken, ap staat, daar zowel als hier, het jn om een door eigen levensbe- jwing bepaalde bijdrage te leve- an de meningsvorming in Neder- laarbij voor onderlinge bcsmet- 'einig gevaar bestaat, is geen ge- voor elke krantelezer die gere- iwel Het Parool als de Volks- raadplcegt. Hierin mag gerust itra garantie worden gezien voor ihoud van het eigen karakter en lactioncle onafhankelijkheid van '/Kwartet. Want daarom is het komende besprekingen met de •mbinatie begonnen. Het doel m is geen ander dan de levcns- rheid te verzekeren van een re- ^Ónecl-zelfstandige, protestants- olijke krant. Stabieler Van onze weerkundige medewerker Er mocht dan gisteren hier en daar een bui vallen, toch was het vooral tijdens zonnige tussenperioden mooi weer. Tijdens een boswandeling bij een stevige noordwester, temperatuur van 15 graden en pittig-fris geurend groen, na een regenbui, was mijn con clusie dat het voor trimmen feitelijk geschikter weer was dan op een war me zomerdag met tien tot twaalf gra den hogere temperatuur. Voor de na tuurliefhebber is er met die overal- aanwezige, vroeg-herfstelijke sfeer veel te genieten. De storing die er gisteren was, kwam door een vrij plotseling activerende depressie, gister avond aangekomen bij Bornholm (1014 millibar). Zij bracht in Gaaster- land 10 mm regen, in Sleeswijk 18 mm, Kopenhagen 34 mm, in het zuid- Zweedse Falsterbo 56 mm! Van de oceaan trekt een nieuw storingsfront met bewolking en lichte regen het westelijk deel van de Britse eilanden binnen, maar we hebben de indruk dat de hogedrukuitloper van de Azo- ren niet zal toestaan dat dit systeem vlot tot het continent doordringt. Ter wijl het systeem van de Azoren zich in Het Kanaal en onze omgeving ver sterkt overal in West-Èuropa lie pen gisteravond de barometers voor uit vertoont het front tekenen van verzwakking. Alleen uit het uiterste noordwesten van Ierland werd gister avond regen gemeld. Overigens daal de de luchtdruk stevig op de Faroër (3 (L 4 mb. in drie uur). De luchtdruk in midden-Finland was daarentegen ruim 1.035 mb. In het grootste deel van Frankrijk is ook te merken, dat het geen hoog-zo- mer meer is. De middagtemperaturen zijn daar veelal niet hoger dan 17 d 19 graden Celsius. Alleen Ferpignan en Montpellier in het uiterste zuiden brachten het gistermiddag nog tot 24 a 28 gr. C. Ook op Mallorca is het nu wat minder warm bij westelijke wind: maximaal 23 graden, maar Sevilla hoe kan het anders haalde 30 gr. C. De weerrapporten uit Oostenrijk maken gewag van zware regens die hier en daar hoeveelheden van 50 tot 80 mm water opleverden! zonnig opklaringen mist regen düfc hagel bewolking 4 n> max.temp. 4 10 min. temp. windrichting Amsterdam half bewolkt 18 5 De Bilt zwaar bew 16 1 Deelen licht bewolkt 17 0 Eelde licht bewolkt 16 0 Eindhoven half bewolkt 17 0 Den Helder licht bewolkt 17 0 Luchth Rtd licht bewolkt 17 0,1 Twente licht bewolkt 16 2 Vlissingen onbewolkt 16 0 Zd Limburg zwaar bew 16 0 Aberdeen zwaar bew 15 0.1 Athene onbewolkt 33 0 Barcelona onbewolkt 22 0 Berlijn zwaar bew 12 0 Bordeaux zwaar bew- 17 4 Brussel zwaar bew 18 0 Frankfort zwaar bew 17 0 Genève licht bewolkt 17 0 Helsinki licht bewolkt 8 0 Innsbruck regen 11 1 Kopenhagen zwaar bew 11 10 Lissabon onbewolkt 26 0 Locarno zwaar bew 22 0 Londen zwaar bew 19 0 Luxemburg half bewolkt 14 0 Madrid onbewolkt 25 0 Malaga onbewolkt 28 0 Mallorca licht bewolkt 23 0 Munchen zwaar bew 13 0 Nice zwaar bew 24 0 Oslo geheel bew 9 0 Oslo geheel bew 9 0 Parijs zwaar bew 18 0 Rome onweer 27 5 Split geheel bew 28 0 Stockholm geheel bew 10 0 Wenen regen 14 4 Zurich zwaar bew 15 0.1 Casa Blanca onbewolkt 24 0 Istanboel half bewolkt 27 0 Las Palmas licht bewolkt 26 0 Tunis regenbui 31 0.1 HOOG WATER 27 september: Vlissingen: 2.05-14.23; Harlngvllotslulzen 3.'46-16.07; Rotterdam: 5.04-17.03; Schevenlngen: 3.17- 15.37; IJmuiden: 3.50-16.10; Den Helder: 8.32-21.07: Harlingen: 10.25-23.13: Delfzijl: 0.09-12.15. onder redactie van loessmii Het doen en laten van de heer To ni Boltini en de zijnen moet scherp in de gaten worden gehou den. Met deze ondubbelzinnige woorden torpedeerde enige tijd ge leden de gemeenteraad van Rhe- nen de plannen van de circusdirec teur om op zijn landgoed De Koetsheuvel een lilliputterdorp te stichten. Burgemeester en wethou ders van Rhenen hadden Boltini wel de nodige faciliteiten willen verschaffen, maar de gemeenteraad was wijzer. Hoe wijs de raad was, blijkt uit de opmerkelijke uitspraken die Toni Boltini heeft laten optekenen in het jongste nummer van Kontekst, 'vakblad voor kommunikatiedes- kundigen'. De circusdirecteur ont hult, dat het hele lilliputtergedoe slechts een uit de hand gelopen stunt was. De stunt was bedacht onder een stevige borrel die Bolti ni ter gelegenheid van zijn 54-ste verjaardag schonk en waarbij ook een verslaggever van het dagblad De Gelderlander van de partij was. Boltini liet de persvertegen woordiger weten ontstemd te zijn over een actiegroep die er beztvaar tegen maakte dat in het bij het landgoed behorende bos links en rechts bomen werden gekapt om ruimte te maken voor vrachtwa gens en een tent. Bij het ontkur ken van een nieuwe fles besloten beide heren wereldkundig te ma ken dat Boltini slechts 'uit pure sociale bewogenheid' aan het kap pen was geslagen: de bomen zou den het veld ruimen voor een ge meenschap van dwergen. De circus directeur zou daarbij de kantteke ning hebben geplaatst: 'Voor het zover is, wordt het plan de grond wel ingeboord. Ik zal officiële toestemming vragen en die krijg ik natuurlijk nooit'. Wat hij wel kreeg, was een lawine van publiciteit. Nadat het verhaal drie weken op de redactie van De Gelderlander was blijven liggen ('omdat men wist dat het een stunt was'),werd het toch nog geplaatst. Alle landelijke dagbladen, radio en televisie stortten zich op de cir cuskoning, die wel dol is op pu- blictieit, maar niet als die zich te gen hem keert: 'Ik ben me dood geschrokken van de reakties en de verwijten die ik naar m'n hoofd ge slingerd kreeg'. Of dat waar is van die dodelijke schrik wordt door de verslaggever van Kontekst ernstig in twijfel getrokken (Boltini zegt het 'met een gelukzalige glim lach'), en in ieder geval is hij er weer snel van bekomen. Het was ook niet de eerste keer dat Boltini een 'grap' uithaalde: sinds hij met zijn circus aan de weg timmert, is niets hem te gortig om ook buiten de trapeze de aan dacht van het 'hooggeëerd publiek' op zich gevestigd te krijgen. 'Het is nog niet zo lang geleden', meldt Kontekst, 'dat Toni Boltini tevre den was met iedere letter die er over hem werd geschreven. Als er één dag niets over zijn streken in de krant stond, vroeg hij zich ver- twijfeld af iaat er verkeerd was ge gaan en gaf hij opdracht een spe ciaal daarvoor bewaarde dierenwa- gen ergens in een sloot te donde ren. Medelijden moest er opgewekt worden. 'Boltini door pech achter volgd'. En niemand kwam op het idee dat het wel eens steeds dezelf de wagen kon zijn die in Het wa ter lag'. Boltini weet wat reclame is, en van zijn wetenschap maakt hij ook geen geheim: 'Kijk, mijn idee van reklame is dat de grote massa - en nu zal ik een net woord gebruiken - in de kinderschoenen van het denken staat. En een kind moet je steeds alles weer opnieuw vertel len. Liefst duizend keer'. En alsof dat nog niet duidelijk genoeg is, orakelt hij verder: 'De massa moet je overdonderen en overvoeren. De mensen zijn zó dom, hè, zo ontzet tend dom'.. Binnenkort zo valt ten slotte nog te lezen, zal heel Nederland wor den opgeschrikt door de 'aller nieuwste, nu nog supergeheime stunt' van Boltini. De kinderen zijn gewaarschuwd. De meisjes die hier zo gevaarlijk buiten de bus hangen, zijn VVV- lnformatrlces, ook wel gastvrou wen genoemd. Niet van onze WV, maar van de Londense. Dezehele week rijden ze in een originele ro de dubbeldekkerbus uit Londen door ons land rond, reclame voor hun stad en de rest van Engeland makend tegen wie het maar horen wil. Want het is hun bedoeling met deze 'Instant Britain'-propa- ganda-aciie zoveel mogelijk mensen warm te maken voor een tripje naar 'good old England'. In bijna zes weken legt de bus met zijn be manning 4500 kilometer af en in die tijd doet het team vierentwin tig Europese steden. Ons land heeft deze week bezoek. Rotterdam en Den Haag hebben de bus al van binnen en buiten bekeken, van daag zuilen de Amsterdammers dat doen en donderdag, vrijdag en za terdag komen achtereenvolgens de Groningers, Arnhemmers en Eind- hovenaren aan de beurt. De Haagse recherche moet zich wel zo'n beetje antiquair voelen. Al een week zitten ze daar met dertig antieke glazen, die samen een waarde van tussen de veertit- en vijftigduizend gulden vertegen woordigen en natuurlijk niet op een politiebureau thuishoren. Waar ze wèl thuishoren, is de poli tie een raadsel. In de overtuiging dat de partij van inbraak afkom stig is, nam de recherche de glazen een week geleden bij een antiquair in beslag. Mogelijk is die inbraak buiten Den Haag gepleegd en weet de eigenaar nog van niets. Er is een zeventiende-eeuws glas bij met een diamantgravure waar op een jongetje met een engel staat. Drie glazen dragen deze spreuken: 'het lands welvaren', 'vi vat de vrintschap' en 'V.O.C. 1741.' Wie er iets van weet, mag het zeg gen. Buurtaal - Alsmaar populairder wordt onze taal in West-Duitsland, althans, men doet er alles aan om nog meer Duitsers de buurtaal te laten leren. Behalve de al bestaan de (o.a. radio-) cursussen is er nu ook een nieuwe cursus Nederlands op de grammofoonplaat voor thuis, maar het kan ook mondeling. In dat geval moet je na veertig lesu ren een aardig mondje over de Duits-Nederlandse grens kunnen spreken. Politiemannen en detectives van de New Yorkse telefoonmaatschap pij hebben vier New Yorkse jon gens van zestien tot drieëntwintig jaar in de kraag gegrepen, die twee maanden lang klandestien voor zo'n honderdduizend dollar getelefoneerd hadden met verre landen overzee zonder er ooit een cent voor te betalen. De jongelui zagen al die tijd kans ongemerkt een universiteitsgebouw binnen te komen en van daaruit belden ze wildvreemden op in ste den als Londen, Moskou en Sjang hai, alleen om te vragen: hoe is het met u? Na zo'n telefoontje hadden ze de grootste pret en bel den een -volgende onbekende in een ander werelddeel om te infor meren of daar misschien toevallig iets bijzonders aan de hand was. En hadden ze een Engelsman naar zijn gezondheid gevraagd en een Rus naar de toestand in zijn land, dan belden ze een Chinees op om te vragen hoe het weer in Sjang hai was. De telefoon van New York werkt op een computersysteem. Die com puter brengt de verbindingen tot stand en registreert of er genoeg geld in de betaalgleuf geworpen is. De vier jongens hadden een elec- tronisch foefje bedacht om zelf de verbinding te leggen en het geluid te imiteren van vallende munten. De computer heeft hen twee maan den lang 'geloofd'. 'Wie heeft die mummie ingepakt?'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 7