Lectuur Vredesweek dit
jaar rustig gehouden
eoeo
Ifemftlll
Kerk in de wereld
Vandaag t
Trouw
Kwartet
Nieuwe kerk van
presbyterianen
Lutherse hulp in
Noord-Vietnam
1
2
3
4
S
6
7
8
r
i
4
6
8
Meer activiteiten
van verontrusten
Britse kerken praten
over eenwording
Japanse kerken zien
patriottisme herleven
Kinderbiecht
weer verplicht
Duitse bisschoppen
schoppen tegen
Angola-zondag
ri
Beroepingswei
Nieuwe boekt
TROUiW/KAY \RTET WOENSDAG 19 SEPTEMBER 197Ï
KERK T2
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Een van de
belangrijkste elementen van de
Nederlandse vredesweek, die
zondag begint, is steeds een lec-
tuurpakket geweest. Zoals be
kend gaat de vredesweek dit
maal over de vrede thuis. Dit
motief heeft de mensen var» het
ikv (interkerkelijk vredesbe
raad) kennelijk nogal wat be
perkingen opgelegd. Er is dit
jaar geen sprake van een opzien
barende standpuntbepaling, die
onmiddellijk discussie tot in
Den Haag oplevert. Het gaat nu
veel rustiger toe en misschien
is dat ook wel eens goed zo voor
een keertje.
Dat het materiaal ditmaal wat
minder tegenspraak oproept
betekent intussen niet dat het
allemaal aan de oppervlakte blijft.
De inleiding in vraagstukken van
oorlog en vrede door drs. J. H.
Bakker is een voorbeeld van zo'n
logisch in elkaar zittend# en
daardoor alles zonder ophef op een
rijtje zettende studie. Hij wil de
lezer in korte tijd laten
kennismaken met wat vredeswerk.
Drs. Bakker is medewerker van het
Nederlands Instituut voor
Vredesvraagstukken in Den Haag.
Over wapenmacht zegt hij het
volgende in zijn boekje: 'De grote
mogendheden en ook de kleine
zien in militaire macht een
noodzaak voor het behoud van hun
veiligheid. Veiligheid en militaire
macht worden soms zo zeer door
elkaar gehaald dat een Amerikaans
minister van defensie eens zei: 'Ik
heb liever te veel dan te weinig
veiligheid'. Hij bedoelde natuurlijk
wapens'.
Drs Bakker gaat verder: 'De vraag is
of militaire macht wel echte macht
is Of de landen met weinig
militaire wapens zich veel behoeven
aan te trekken van die met veel.
'Even verder in zijn boekje zegt drs.
Bakker: 'Wanneer we de toestand
van dit ogenblik bekijken, en we
zien de gevaren van de bewapening,
het leefmilieu, en het harde gevecht
om het recht van de sterkste, dan
moeten we wel tot de conclusie
komen dat verandering noodzakelijk
is. Dat de huidige situatie noch
ze'ker, noch veilig is. En bovendien
is er dan nog het vraagstuk van de
rechtvaardigheid. Mogen wij ons, of
het nu veilig is of niet, neerleggen
bij onrecht, discriminatie en
uitbuiting? Maar 'zeker is zeker' en
'je weet wat je hebt en niet wat je
krijgt' hoor je de mensen vaak
zeggen. En zo pratend houden ze
veranderingen tegen. Leggen ze zich
neer bij onrecht en onveiligheid'.
Een vredesweek wil zoveel mogelijk
mensen laten inzien dat de wereld
niet zo veilig is als zij denken ón
dat er grote stukken onrecht in
geschieden. De mensen te helpen
moed te vatten in deze. situatie
verandering te brengen, dat is het
doel van de vredesweekpublicaties.
Daarin slaagt het boekje van drs.
Bakker op een andere manier dan
het boekje 'Geloof vrede, stemmen
uit de Duitse Kerk', waar in het
genoemde artikel van drs.
Hausmann staat over de
internatonale contacten van het ikv.
Dit is kennelijk bedoeld voor
diegenen die dó introductie in hqt
vredesvraagstuk, zoals die van drs.
Bakker, al achter zich hebben en nu
wat verfijnder informatie wensen.
Een aantal van de artikelen in dit
boekje zijn afkomstig uit de kring
van de Fest, het onderzoek instituut
van de evangelische academies in de
Bondsrepubliek. Wat daar
getuige dit geschrift aan
wetenschappelijk werk wordt gedaan
maakt de Nederlandse
belangstellende wel een beetje
bedeesd. Het opmerkelijke is daarbij
evenwel dat in de Bondsrepubliek
desondanks in feite niets bestaat
van kerkelijk vredeswerk óp het
grondvlak. Zou dat iets te maken
hebben met de degelijkheid van de
opzet van Fest, met zijn dertien
vaste wetenschappers en tachtig
losse wetenschappelijke
medewerkers?
Ter gelegenheid van de vredesweek
van dit jaar heeft het interkerkelijk
Cartoon uit 'Vrede in de wereld en vrede thuis'.
vredesberaad een hóle serie
publikaties geproduceerd, die
besteld kunnen worden bij het ikv,
Parkweg 20a, Voorburg.
Een compleet documentatiepakket
vredesweek 1973 7 80 (inclusief
verzending), ook te bestellen door
28,35 over te maken op giro 788824
t.n.v. penningmeester IKV,
Voorburg, onder vermelding: gelieve
te verzenden documentatiepakket
Vredesweek ,1973.
Ht documentatiepakket omvat de
volgende ook los te bestellen
uitgaven; prijzen exclusief porti:
Vredeskrant; ƒ0,35,
Conflictkrant, onderwijskrant voor
basisschool 0,50;
Inventarisatie projecten
vredesonderwijs (door Ad Groen)
ƒ3,-
Vrede in de wereld en vrede thuis.
Inleiding in vraagstukken van
oorlog en vrede (door drs. J.
Bakker) ƒ3,-.
IKV-Cahier 14 'Geloof en Vrede.
Stemmen uit de Duitse Kerk' 6.-
IKV-Cahier 15 'De vrede bij u thuis'
(tevens Transaktie 1973/6) ƒ3,-.
Brochure 8 'Gezin' ƒ2;
Brochure 9 'Kerk' ƒ3;
Brochure 10 'School' ƒ2;
Brochure 11 'Bedrijf' ƒ2;
Brochure 12 'Kazerne' ƒ2;
Brochure 13 'Sport' ƒ2;
Wie eens een groot aantal
actiegroepen voor de vrede op een
rijtje wil hebben is bij de Stichting
Vredesopbouw, Korte Houtstraat 20
te 's Gravenhage een boekje
verkrijgbaar: Vrede! En wat doe ik?
Prijs: 2,75.
Dr redactie behoudt zich het recht voor ons
ter opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BI) pu-
bllkalle wordt met de naam van de Inzender
ondertekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan bel secretariaat hoofdredactie
Trouw/Kwartet, postbus 859. Amsterdam.
Mevrouw Kuitert (8)
Dc heer Bor wil weten waarvan prof.
Kuitert bevrijd is. Is het zo, vraagt
hij, dat hij het met het Woord van
God niet meer zo nauw meent te hoe
ven te nemen. Ik weet niet of de heer
Bor van dr. Kuitert 'Verstaat gij wat
gij leest' heeft gelezen of ook het
boekje van prof. Lever 'Waar blijven
we'. Ik ben door beide boeken te le
zen tot de conclusie gekomen, dat we
voorzichtig moeten zijn met spoedig
te veroordelen. Dat we over veel, ook
vanaf de kansels, gelukkig eens wat
breder worden ingelicht, voel ik per
soonlijk ook als een bevrijding. God
is liefde, en Hij wil dat we hier op
aarde een goed leven zullen hebben,
daartoe zond Hij ook Zijn Zoon om
ons voor te leven, zonder angst, be
vrijd daarvan.
Bussum
P. II. M. Brons
Mevrouw Kuitert (9)
In reacties op het interview met me
vrouw Kuitert vragen scribenten in
deze rubriek zich af waaruit de be
vrijding bestaat, waarvan zij sprak. Ik
wil hen dringend aanraden zich aan
dachtig te verdiepen in het prachtige,
en inderdaad bevrijdende, boekje van
haar man: 'Verstaat gij wat gij leest'.
Mag ik twee korte citaten geven? Blz.
11: 'Er is waarschijnlijk niemand in
het gereformeerd protestantisme die
eraan denkt (of erger: die de bedoe
ling zou hebben) de belijdenis van de
Heilige Schrift aan te tasten'. Blz. 12:
'De mensen die er een klein beetje
moeite voor over hebben om door te
dringen tot allerlei nieuwe kwesties
van verstaan en vertolken, zien deze
moeite zo ruimschoots beloond met
nieuwe moed, met onverwacht en
hoogst bevrijdend geloof, dat zij on
mogelijk hun nieuwe verstaan meer
kunnen inruilen voor het oude'.
Soest
J. v. d. Ploeg
Mevrouw Kuitert (slot)
Het is toch wel een zeer merkwaardi
ge karaktertrek van ons (gereformeer
de) volkje, dat zo snel en vaak zo wei
nig verdraagzaam reageert De reac
ties op het gesprek met mevrouw Kui
tert zijn er een treffende illustratie
van, dat mevrouw Kuitert 'méér be
vrijd' lijkt te spreken, dan degenen
die haar hun gevoelens zo weinig ge
nuanceerd voorleggen.
Utrecht W. Kats
Allende
Het commentaar over Chili was
hoewel niet onsympathiek voor mij
toch onder de maat van een christe
lijk dagblad als Tr/Kw. Hebben we
nu behoefte aan speculaties, of de re
pressie centrum-rechts dan wel ex
treem-rechts zal uitvallpn? In elk ge
val heeft rechts voor de zoveelste
maal met geweld een eind gemaakt
aan een demokratisch streven. Ook
weer de zoveelste zwarte dag voor de
genen, o.a. christenen, die proberen te
geloven, dat noodzakelijke veranderin
gen in een maatschappij langs vreed
zame weg tot stand kunnen komen.
Wat ik het ergst vind in de Chileense
crisis, is het verraad van de christen-
deraokratische politici en hun achter
ban. Hadden zij Allende, zij het kri
tisch, gesteund,, dan was dit niet ge
beurd. In plaats daarvan hebben zij
aangepapt met de gewelddadige bezit
ters van de Cileense maatschappij.
Naaldwijk
A. J. Wtenweerde
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor d.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Adam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
het handje. Ze krijgt immers straks
tóch wel gratis AOW en belasting be
taalt ze óók al niet, omdat ze zo-
genóómd alleen AWW-pensioen heeft
en voor de belasting gelijkgesteld is
met chronisch zieken en invaliden,
die alleen WAO/IWI-uitkering hebben
en vallen onder de (lagere) groene ta
bel. Weduwen, die zwart werken of in
concubinaat leven, maken óók mis
bruik van de sociale verzekering.
Amsterdam
I. J. A. Oosterbaan
Elftal
Het gehakketak rond het Nederlands
elftal begint vervelend te worden. De
60.000 gulden blijken geen garantie
voor goed voetbal. Het totale bestuur
betaald voetbal is op de verkeerde
weg. Trouwens ook de begeleiding
van het Nederlands elftal lijkt ner
gens na. Maar ja, al deze heren zijn
niet meer weg te branden. Zo gaat dat.
Amsterdam
G. van Vloten
Uitlaatgassen
Allende (2)
Ik weet ook van het andere onrecht
op deze wereld en toch ben ik door
de dood van Allende diep geschokt
De democratie heeft nogmaals bewe
zen dat het over het algemeen een
flop is. Ik geloof in de democratie als
die regeringsvorm, waarin mensen ge
lukkig kunnen zijn. Maar dan moet
daarin ook de sociale vrijheid zijn
voor ieder mens. In die democratie
zijn er geen allerarmsten. Allende
was geen christen en toch? Wat gij
aan één van Mijn minste broeders
hebt gedaan, hebt gij ook aan Mij ge
daan.
Haarlem
A. Kuiter
Allende (3)
Ik ben diep verontwaardigd over de
reactie van vele Nederlanders, dat de
hulpverlening aan Chili nu stopgezet
moet worden. Waarom wel tijdens het
bewind van een marxist die er een
chaos van maakte en niet voor de mi
litaire junta die het land voor een
verdere ondergang wilde behoeden?
Dordrecht
Jaap Jonge jan
Werkende vrouw
Gaarne zou ik mijn visie willen geven
op de oorzaak van het nijpend tekort
aan vrouwen, die bejaarden en invali
den willen helpen bij het huishouden.
De oudere ongehuwd gebleven vrou
wen zijn aan het verdwijnen, waar
door het tekort aan vrouwelijke werk
krachten steeds groter wordt. Dat
wordt nog gestimuleerd door het feit,
dat hier in Nederland aan weduwen
zonder kinderen reeds op 35-jarige
leeftijd van overheidswege een levens
lang pensioen wordt toegekend, onge
acht eigen inkomen. De drang om te
gaan werken en zich nuttig te maken
wordt hierdoor bepaald niet gestimu
leerd. En wat de gehuwde vrouwen
betreft, ligt de zaak al net eender. Al
léén hier in Nederfland krijgen ge
huwde vrouwen AOP-pensioen, zodra
de echtgenoot 65 jaar wordt (onge
acht haar leeftijd), zonder dat zij
hiervoor premie behoeven te betalen.
In dit systeem dient verandering te
worden gebracht en wel door harmo
nisatie van de wetgeving in Neder
land met die in overige EEG-landen
(welke harmonisatie trouwens ver
plicht is en thans vóór 1974 gereali
seerd dient te zijn). Iedereen, dus ook
de gehuwde vrouw en de weduwe, zal
dan persoonlijk recht op ouderdoms
pensioen krijgen en moeten voldoen
aan dezelfde voorwaarden: minstens
15 Jt 20 jaren in loondienst gewerkt
en premie betaald. De gehuwde vrou
wen en de weduwen, die thans nog
gratis AOW-pensioen ontvangen, zul
len dan worden gestimuleerd om deze
15 20 jaren vol te maken. Dan zal
het niet meer gebeuren, dat een we
duwe zonder kinderen van 50 jaar
zich meldt haar toezegging na enige
dagen weer tenietdoet, omdat ze op
een kantoor in de stad zes gulden per
uur kan krijgen. Zwart, dus (schoon in
Op de autoshow in Frankfurt zei de
president van VW, Rudolf Leiding,
dat de Amerikaanse industrie kleinere
wagens zou moeten bouwen omdat
haar grote wagens te veel energie ver
bruiken. Daar heeft Leiding gelijk in,
maar dan moet hij ook eens letten op
zijn eigen handelen en op dat van
zijn Europese collega's. Elk jaar moe
ten de motoren zonodig hoger worden
opgeschroef. Maar hoe sneller een au
to rijdt, hoe onevenrediger het brand
stofverbruik toeneemt en daarmee
ook de hoeveelheid uitlaatgaseen.
Ook de Europese autofabrikanten zijn
niet bereid een bijdrage te leveren tot
beperking van de luchtvervuiling. In
dat verband is het gewoon een la
chertje dat de overheden alleen eisen
stellen ten aanzien van de samenstel
ling van de uitlaatgassen.
Rotterdam
II. J. de Witte.
ATLANTA (VS) - Twee van de be
kendste gemeenten van de zuidelijke
presbyteriaanse kerk in de Verenigde
Staten hebben het kerkverband verla
ten.
Het zijn de eerste kerk in Augusta, de
'moedergemeente' van de zuidelijke
presbyteriaanse kerk (in haar kerkge
bouw werd in 1861 dit kerkverband
gesticht), en de Westminster-gemeen-
te in Atlanta, waar eens dr. Peter
Marshall ('Morgen zie ik je weer')
predikant was.
Binnen een jaar hebben 143 gemeen
ten de zuidelijke presbyteriaanse kerk
verlaten. Zij zijn van plan een nieuw
kerkverband te vormen. Zij verwijten
de kerk een ontwikkeling in vrijzinni
ge richting. De zuidelijke presbyteri
aanse kerk (een kleine miljoen leden)
gold altijd als de conservatieve tegen
hanger van de drie miljoen zielen tel
lende verenigde presbyteriaanse kerk,
maar de laatste jaren is er duidelijke
toenadering.
GENEVE (LWI). De lutherse we
reldfederatie heeft de inrichting van
een kraamkliniek met 250 bedden in
de Noordvietnamese havenstad Hai
phong op zich genomen.
Dit is het eerste project in het kader
van een luthers hulpprogramma aan
Noord-Vietnam. De lutherse wereldfe
deratie heeft hiervoor 420.000 gulden
aan giften en toezeggingen van ker
ken uit verschillende landen ontvan
gen. De hulp zal worden verleend via
het werelddiakonaat van de evaangeli-
sche kerk in Duitsland aan het
Noordvietnamese Rode Kruis. De eer
ste zendingen worden midden oktober
in Haiphong verwacht.
Horizontaal: 1. bloemlezing; 2. water
in Limburg-plaats in Gelderland-mu
zieknoot; 3. scheidingslijn-landstreek
itn Griekenland; 4. vat met een heng
sel-schors; 5. vogelverblijf-bar-boom; 6.
zwakke-kerkelijk zangstuk; 7. geurig
heid- bamboestaketsel; 8. vaarwel-gast-
lidwoord; 9. veter-schaakterm.
Verticaal: 1. nieuw zilver; 2. maatstaf
plaats in N. Br.; 3., haren zeef-lichte
bedwelming; 4. departement in Frank
rijk-soms; 5. onderricht-vertragings-
toestel-onheil aanbrengende godin; 6.
lied-breekbaar-oude lengtemaat. 7. ge
zamenlijk verteer-opgeworpen hoogte;
8. bloem-alvorens-kindergroet; 9.
droogoven-optocht
2
S
7
9
OPLOSSING VAN GISTEREN:
1. vorm, 2. olie, 3. riet, 4. meta.
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT De verontruste
predikanten in de gereformeerde ker
ken willen meer daadwerkelijke hulp
gaan bewijzen aan verontruste ge
meenteleden. Met name denken zij
aan een aanzienlijke uitbreiding van
de zogenaamde alternatieve kerkdien
sten, 'juist om de mensen voor de ge
reformeerde kerken te bewaren', al
dus ds. A. D. van den Heuvel te Ens,
secretaris van de vereniging van ver
ontruste predikanten 'Calvijn'.
Dit gebeurt uiteraard in nauwe sa
menwerking met de vereniging van
verontrusten 'Schrift en Getuigenis'.
Ds. Van den Heuvel legt er de nadruk
op, dat de alternatieve diensten (die
dus niet uitgaan van de kerkeraad ter
plaatse elk ambtelijk karakter zul
len blijven missen.
Een en ander werd besproken op een
vergadering van 'Calvijn' in Amers
foort. Tevens werd besloten, predikan
ten van andere kerken toe te laten als
gastlid, naar aanleiding van verzoeken
van vrijgemaakte (binnen èn buiten
verband) en christelijke gereformeer
de collega's. 'Er zijn nu eenmaal veel
vragen, die ons allemaal raken', aldus
ds. Van den Heuvel. De vereniging
telt thans 52 leden. Prof. dr. G. A.
Lindeboom refereerde op deze verga
dering over 'medische ethiek in bewe
ging'.
LONDEN Twee en veertig afge
vaardigden van de grotere kerken in
Engeland komen vandaag in Londen
bijeón, om te bespreken hoe de weg
tot kerkelijke eenheid in het land kan
worden gevonden.
Dit gesprek is het resultaat van een
uitnodiging, afkomstig van de vere
nigde hervormde kerk. Deze kerk is
zelf vorig jaar tot stand gekomen
door een samengaan van de presbyte
riaanse en de congregationalistische
kerk. In de Verenigde hervormde
kerk leeft sterk het gevoel, dat deze
eenwording van twee kerken niet ge
zien mag worden als een doel op zich,
maar als een stukje op de weg naar
volledige eenheid.
Aan het gesprek van vandaag zullen
anglicanen, baptisten, hervormden,
methodisten, rooms-kaiholieken en af
gevaardigden van dó 'kerken van
Christus' deelnemen.
TOKIO (LWI). De Japanse kerken
hebben opnieuw verzet aangetekend
tegen plannen om van de Yasukuni-
schrijn een nationaal heiligdom te',
maken. In het parlement is een voor
stel terzake ingediend.
Het Yasukuni-heiligdom werd aan het
eind van de vorige eeuw gesticht.
Christenen en andere religieuze groe
pen (behalve het Sjintoisme) zien in
de aandacht voor dit heiligdom om
ec'n herleving van het patriotisme, het
militarisme en de keizerverering.
ROME (CIC) Voordat kinderen
hun eerste communie doen, moeten
zij eerst weer biechten. Dit heeft paus
Paulus bepaald blijkens een brief van
de congregaties voor de clerus en
voor de sacramenten, gericht aan alle
landelijke bisschoppenconferenties.
Op verzoek van verschillende bis
schoppenconferenties had Rome de af
gelopen jaren toegestaan, kinderen bij
wijze van experiment zonder vooraf
gaande biecht tot de eerste communie
toe te laten. Dit experiment moet nu
volgens de brief als beëindigd worden
beschouwd.
door Aldert Schipper
Ook Duitsland heeft zijn 'kosmokom-
plot'. De Westduitse bisschopsconfe
rentie heeft zich officieel gedistanti
eerd van de Angola-zondag. die de
evangelische akademie in Arnoldshain
voor zondag heeft georganiseerd in sa
menwerking met de protestarite en
katholieke jeugdorganisaties. Dat deze
Angola-zondag, net als kosmokomplot
in ons land, op het laatste moment
zal worden afgelast is niet te verwach
ten, ook al roept de rechtse pers
moord en brand. Het officiële orgaan
van de christelijk sociale unie in Bei
eren, de Bayern Kurier, bejubelt de
bisschoppen die zich van de Angola-
zondag hebben gedistantieerd De
krant noemt het informatiemateriaal
vals. De teksten zouden afkomstig zijn
van 'communistisch gedrilde functio
narissen van de zogenaamde bevrij
dingsbewegingen en die propaganda
cliché^ en gruwelsprookjes uit de
DDR omvatten', die een nieuwe 'mas
sahysterie in het Westen moeten ver
oorzaken, nu de Vietnamcampagne ge
luwd is'.
Ook 'Die Welt' het betrouwbaarheids
vaandel van het Springer-concern, is
hevig tekeer gegaan tegen 'de steun
van de kerken aan terroristen, die in
de velden van Angola en Mozambique
mijnen leggen, die het oostblok gele
verd heeft'.
Vragen
Naar aanleiding van de perscampagne
heeft het Beierse parlementslid Hans
Roser (Christelijk-sociale unie, CSU)
in een open brief aan het kerkelijke
orgaan voor ontwikkelingshulp ge
vraagd of geld uit de kerkelijke belas
ting gebruikt is voor de Angola-zon
dag. Roser heeft verder gevraagd
waarom kortgeleden een gesprek heeft
plaatsgehad tussen kerkelijke verte
genwoordigers en mensen van het
Frelimo. de bevrijdingsbeweging van
Mozambique. De politicus waarschuwt
dat materiële steun door de kerk aan
groepen die geweld gebruiken op
grond van de bijbelse boodschap niet
gerechtvaardigd kan worden.
CHILI h 0
De slechte revolutie die Chili de
ge week geteisterd heeft en het
waarschijnlijk enkele decennia 11 h
in de ontwikkeling gedrongen 1 ,ft
heeft niet alleen een massa prot
van alle kanten maar ook een
aantal vragen opgeroepen. Vragei F1'
zich bezig houden met de mede; lat
tigheid aan deze massa-moord. Al j p
waar is dat de Amerikaanse reg
hiervan al vier en twintig uur v !Uw
voren op de hoogte geweest is, dajmni
ten voortaan alle demokratische ese
ringen dat zij van die kant nit e
betrouwbare waarschuwingen ki% a
rekenen. Men laat het eenvoud) rs
beuren. Men schudt handjes atrkt,
Verenigde Naties en de volgende at,
laten ze je compleet vallen, jta
bondgenoten gesproken. Dat zou r r
eens op de helling gezet moeten ger
den: in hoeverre moet je in het s
soonlijk vlak betrouwbaar zijn t
hoeverre lean je die betrouwbaa he'
in het politieke gedrag vergeten? ofc
andere zaak betreft het leger, ri
was een demokratische staat. Erets
een wettig gekozen regering els,
was een parlement waarin de oj ion
tie z'n gang kon gaan. Op een bejrdt
ogenblik menen militairen een qd,
moeten gaan spelen. Generaals vt a
den zich en rollen de regering i
behulp van een beroepsleger op. e
ste vraag: moeten we naar ee&
roepsleger? België schijnt daar gtf fi
•telijk over te denken. Verdien Fr
aanmoediging. En waarom denkej
daar over een beroepsleger? 1
twee: worden onze militairen
geïnstrueerd hoe te handelen waBja
hun generaals het in het hoofd liei
om een staatsgreep uit te vot
Krijgen zij ook les in dat soort
liging van de staat waarin zij te
ver rebellerende generaals wetei e
hun te doen staat? In ieder br
wordt duidelijk dat onvoorwaard^t
gehoorzaamheid hier geen uiU
biedt en ook geen eeuwig bej^
kan zijn.
met het gebruik, van geweld door de
bevrijdingsbewegingen in de Portuge
se kolonieën. Zijn antwoord luidde:
'Wij ondersteunen de pogingen, van
een volk dat zich tracht te bevrijden
uit een jarenlange gewelddadige on
derdrukking. Over de vraag of deze
bevrijding met of zonder geweld zal
plaatsvindon is door de kolonialisten
beslist Geweldloze pogingen zijn
reeds tientallen jaren geleden onder
nomen, maar in bloed gesmoord.
Daarom moei men zich zij het kri
tisch met het geweld van de be
vrijdingsbewegingen solidariseren.
Juist wij in Duitsland moesten een
onderscheid kunnen maken tussen het
soort- geweld dat in oorlog tegen de
joden is toegepast en het geweld van
diegenen die Hitier op 20 juli 1944
trachtten om te brengen'.
De directeur van de evangelische aka
demie Martin Stöhr voegt hieraan toe:
'Het christelijk geloof wordt niet pas
dan politiek, wanneer het stelling
neemt tegenover vragen van kolonia
lisme, of het breken van mensenrech
ten waar ook ter wereld. Ook wan
neer het geloof hierover zwijgt is dat
een politieke stellingname'.
Het iniatitief tot de zondag is vorig
jaar genomen door de katholieke en
evangelische jeugdorganisaties, die
hun leden hebben opgeroepen mee te
doen aan de dag met name door zelf
het studiemateriaal in groepen en
scholen aan de orde te stellen en mee
te werken aan de verspreiding van de
Angola krant. Het idee voor het hou
den van een landelijke Angola-zondag
is afkomstig uit Nederland. Net als in
ons land willen de Duitsers een tradi
tie maken van een zondag in het jaar,
die bijzonder gewijd is aan belangrijk
wereldprobleem. Voor volgend jaar is
reeds Namibië (Zuidwest-Afrika) als
studieobject geopperd.
Materiaal
Ook het materiaal is voor een gedeel
te uit ons land, met name uit de
kring van het interkerkelijk vredesbe
raad. overgewaaid. Het materiaal om
vat onder meer een werkboekje voor
dc scholen. Het boekje schakelt de
leerlingen in bij het probleem van
een gekoloniseerd en uitgebuit land.
De tekst is uitgewogen en van een
soms doordringende eenvoud. Naast
dit boekje voor klassikaal gebruik is
er een uitgebreider document samen
gesteld met informatie over Angola
en Mozambique, met gebeden en lie
deren, met voorstellen voor acties en
met name voor een zinvolle besteding
van komende zondag. Een prima on
derdeel van dit boekje is een uitge
werkt onderwijsmodel voor leerlingen
van de hogere klassen van de middel
bare scholen.
Arnoldshain stelt tenslotte nog een
serie affiches, een foto-tentoonstelling
en een grammofoonplaat ter beschik
king. Wie wat voor de bevolking van
Angola wil doen kan geld inzamelen
voor schoolschriften voor scholen in
de Portugese gebieden en/of voor zie
kenhuizen van de bevrijdingsbeweging
van Mozambique.
Solidair
Ik heb Robert Paquet een van de me
dewerkers van de evangelische akade
mie gevraagd in hoeverre de actie An
gola-zondag zich solidair verklaart
Belangstelling
De opwinding in de pers en bij de
kerkleiding vatten de organisatoren
nogal kalm op. Robert Paquet. 'Wij
registreren een onverwacht grote be
langstelling voor het materiaal. Er
zijn reeds enkele duizenden bestellin
gen van groot-afnemers binnen. Dat
betekent dat meer dan tweeduizend
kerkelijke gemeenten, jeugdgroepen
en andere organisaties zich zondag en
daarna indringend over Angola zullen
laten informeren'.
In Arnoldshain is men nagegaan waar
de bestellingen vandaan komen. De
helft is uit kerkelijke gemeentes en
jeugdgroepen afkomstig, de rest van
scholen en andere niet-kerkelijke in
stellingen. Ongeveer een derde van de
'kerkelijke' bestellingen is uit katho
lieke hoek afkomstig. Robert Paquet:
'Kennelijk houden de katholieken zich
niet zo aan het parool van de bis
schoppen. Integendeel: Veel van de
katholieke bestellingen kwamen pas
binnen nadat de bisschoppen zich te
gen de Angola-zondag hadden uitge
sproken'.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Amsterdam-West: A
Brummelen te Hierden; te Vro
hoop: J. G. Bamhoorn te Haulers[D
Aangenomen naar Scharnegoutuur
J. de Bue te Yerseke; de benoe
tot bijstand in het pastoraat te
W. C. Luuring cm. pred. te Ml
burg.
Bedankt voor Arnhem: dr. H. R.
te Noordoostpolder (wijkgem. End
oord).
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Dordrecht: F.
Hart, Vlaardingen. 0
GEREF. KERKEN (VRIJG.) Cl
Beroepen te Groningen-Zuid: dn
Deddens te Rijnsburg. |I1
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Toronto: J. Broi
Veenendaal.
Bedankt voor Deventer: E. van
te Steenwijk.
GEREF. GEMEENTEN |rl
Beroepen te Amsterdam Centèli
Chr. v. d. Poel te Yerseke.
Bedankt voor Oudemirdum: CJ
Ridder te Nunspeet. ór
NED. PROT. BOND nd
Aangenomen de benoeming tot fd
ganger te Varsseveld: P. H. van Jr
rem. pred. met bijz. opdracht te
stad.
School en evangelie, bulletins vaf
Unie 'School en Evangelie' nrs 1 f
Deze kwartaaluitgave is te best?1
door storting op postgiro 5166 vaF
Unie te Voorburg onder vermei
'Bulletins'. Uit de inhoud van}
tweede nummer: een nieuwe doe
ling voor opvoeding en ondei
koersbepaling christelijke pedr
sche academie, oudercomi
christelijk onderwijs in het
land.
Bij uitgeverij Born te Amstt
verschenen twee voetbalboeken
club Ajax door F. Barend. Vadi
zoon-stript: P. van Straaten; tek
gen: R. Remmelts, documenatii I
Fredrikstradt; kleuren-foto-sel
co-press-studio; fotos: co-press-s:;
R. Lantos, ANP; produktie: Eui
Eindredactie: W. v. d. Kerkhof,;;
blz. jaar uitgave nr 4 en Voetba M
1973-1974 door J. Frederikstadt. 9 e;
- ƒ5,90. it
Pastei en Paté R. Holleman en
uit de braadschotel door D. De
zijn twee Van Dishoeck-kookboe»
Uitg. Unieboek. Bussum. Resp. 8
96 pagina's. Prijs per stuk 4,90.
De familie Ashton De drie delen:
begin van de strijd (door K. Ba i
Jaren van zorg en spanning (do
Powell) en Op naar de overwii
(door R. Russel) nu in één band i
gegeven door L. J. Veen te Wag r
gen. De omvang is 616 bladzijden t
24 bladzijden foto's uit de tv-i i
Prijs: ƒ19,50.
Twee kookboekjes geschreven i
Mary Schuurman kwamen uit bij n
tingh te Laren. Het zijn Hapje
een glaasje (118 blz. - 6,90) en
ken in de Romeinse pot (102 i
ƒ6,90.).
Bij uitgeverij Van Loghum Slat
Deventer is in de serie sociolog
monografieën verschenen: Een 1
uit het werk van Dogmatisme,
en beslissing (1963, 128 blz.
Jürgen Habermas. In dit boek
volgende onderwerpen. Technic
wetenschap als ideologie (1968);'
nische vooruitgang en sociale le j
reld (1965); Verwetenschappelijkt
litiek en openbare mening (IS
Kennis en belang(1965)<
