Grote vraag naar huizen,
maar de bouwers aarzelen
dichtbij
lommentaar Blijvende teruggang van woningbouw lijkt mogelijk
trechtse les
ïoed voorbeeld
het weer
Beetje warmer
'wekker' is een soortnaam
shimon en zijn bejaarden
vervanging
mammismo
T4
SOU'S' KWARTET DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1973
BINNENLAND TS K7
gemeente Den Haag is bereid in
te gaan met de Utrechtse bouwon-
rneming en ontwikkelingsmaatschap-
j Bredero, die vólkomen onverwacht
Lt Scheveningse bezit van de EMS
eft overgenomen. Er komt een of
dcre vorm van samenwerking tot
jd tussen dezeparticuliere maat-
jiappij en de gemeente om op Sche-
lingcn een nieuw en levensvatbaar
ntrum te stichten.
en kan het betreuren dat een ge-
leente van de omvang van Den Haag
jet (meer) in staat is dergelijke pro-
den zelf te ontwikkelen en te laten
ML itvoeren; het is waarschijnlijk wel re-
istisch om gegeven alle omstandighe-
de ontwikkelingsmaatschappijen
iet bij voorbaat uit te sluiten.
let is dan overigens wel te hopen dat
c gemeente Den Haag lering trekt
1 it wat andere gemeenten, dikwijls
iet schade en schande, hebben ge-
Yl eerd van de samenwerking met ont-
rikkelingsmaatschappijen. De Haagse
i\L utoriteiten zouden bijvoorbeeld eens
unnen onderzoeken hoeveel leergeld
I en gemeente als Utrecht heeft moe-
in betalen aan deze ontwikkelings-
laatschappij Bredero bij de uitvoering
an het plan Hoog Catharijne en "wel-
jjgb teleurstellingen Utrecht heeft moe-
en ondervinden, met nam% bij de ont-
rr~ wikkeling van een cultureel centrum
ip het Vredenburg.
'J )e gemeente Den Haag zal tenminste
noeten bedingen, dat er in het con-
ract met Bredero bepalingen worden
ipgenomen om tussentijdse wijziging
van het bestemmingsplan (met het
aaraan verbonden tijdverlies) moge
lijk te maken. Dat is in Utrecht." door
et strikte en contractueel vastgelegde
jijdschema, niet mogelijk gebleken en
laarom heeft de plaatselijke overheid
noodgedwongen taken moeten laten
liggen die zij zeker tot haar opdracht
en liendc te rekenen.
nin! Er is moed en tact nodig een niet ge-
üvraagd en niet verlangd geschenk te
ogbi wcjgcren. Moed om in de altijd wat
tQ opgewonden sfeer van het feestelijk
g« geschenken geven en ontvangen zich-
tei zelf te blijven en voor de eigen me-
V'' ning uit te komen en tact om daarbij
toch niet de goed bedoelende gever
voor het hoofd te stoten.
Of de scheidende voorzitter van de
Eerste Kamer, mr. M. de Niet aan de
laatste voorwaarde heeft voldaan toen
hij het afscheidsgeschenk van de Suri
naamse en, Antilliaanse parlementen
Ipf" weigerde, weten wij niet. De zuiver-
hcid van zijn argumenten om het ge-
schenk te weigeren, is echter zo groot
dat daar tegenover heel wat kan wor-
den weggestreept.
II De heer De Niet kreeg van de staten
van beide rijksdelen een rondreis door
Suriname en de Antillen voor hem en
lijn vrouw aangeboden. De heer De
Niet weigerde met het argument dat
zijn verdiensten als parlementsvoorzit
ter niet in verhouding tot de waarde
van het cadeau stonden en bovenal
dat het uit een krappe beurs moet
[worden betaald (zowel Suriname als
de Antillen hebben gróte financie-
iringsmoeilijkheden).
Als de weigering van de heer De Niet
hier en daar in Den Haag opschud
ding heeft gegeven, is dat ten onrech
te. Immers: echte bescheidenheid be
hoort geen opschudding te veroorza
ken en ten tweede heeft de heer De
Niet door op deze wijze te handelen
een niet onbelangrijke aanwijzing ge
geven hoe de stijl van het politieke le
ven kan worden versoberd.
Kortgeleden verschenen in onze krant berichten
over alarmerende ontwikkelingen op de woning
bouwmarkt. De Nationale Woningraad sprak in
zijn jaarverslag de vrees uit dat de woningbouw
markt op korte termijn min of meer in elkaar zou
zakken omdat in de nieuwbouw het record van
152.000 opgeleverde huizen in één jaar werd be
reikt, wat in feite een 'voorschot' op de officiële
bouwprogramma's hetekende.
Kort daarop bood het Algemeen verbond bouwbe
drijf (AVBB), de vroegere Raad van bestuur
bouwbedrijf, aan minister Gruyters een uit de
rapporten van vijf op het gebied van de bouwnij
verheid werkzame wetenschappelijke instituten
bestaande studie aan, waaruit af te leiden valt dat
een blijvende, een 'structurele' teruggang in de
woningbouwproduktie een zeer reëele mogelijk
heid is.
Sinds het einde van de oorlog heeft Nederland ge
worsteld met het probleem van de vvo ingnood.
Het is niet onbegrijpelijk dat alle enerige gericht
is geweest op zo omvangrijk mogelijke nieuw-
bouwprogramma's om daar een einde aan te ma
ken. Nu er een 'leegstand' is van ruim zeventig
duizend bewoonbare woningen, terwijl er aan de
andere kant honderdduizenden krotten zijn, waar
in een groot deel van de stadsbevolkingen van ons
land in omstandigheden leven, die naar de tegen
woordige maatstaven gerekend als onvoldoende ge
kenschetst moeten worden (de zogeheten kwalita
tieve woiiingnood), lijkt het nuttig eens wat die
per in te gaan op de problematiek van de woning
bouwmarkt in ons land.
Willem Breedveld en Frans Janse spraken met
een aantal deskundigen op het gebied van de
bouwnijverheid. Hun indrukken zullen in enige
artikelen worden neergelegd.
door Willem Breedveld
DEN HAAG De opgewekte
glimlach van de oud-minister
Udink (Volkshuisvesting) lijkt
het slot te zullen worden van de
zeven vette jaren in de woning
bouw: een periode van ongeken
de groei, waarvoor de energieke
minister Bogaers de basis legde,
waarop minister Schut (ondanks
enige aarzelingen) stevig voort
bouwde en waarvan drs. Udink de
record-cijfers oogstte. In 1972
werden er maar liefst 152.000
woningen gebouwd. Nog nooit
was de woningbouwproduktie zo
hoog geweest.
1973 voorspelt in dit opzicht het keer
punt te zullen worden. De woningbou
wers (particuliere geldbeleggers, de
woningbouwverenigingen en de ge
meenten) wellicht geschrokken van de
duizelingwekkende hoogte zijn lichte
lijk in paniek geraakt en overal blij
ken er nu barrières te zijn, die voort
gang van dit tempo in de.weg staan:
De leegstand liep in de periode
april 1972 tot april 1973 op tot negen
tig duizend waaronder maar liefst
18.000 nieuwe nog nooit bewoonde
woningen.
Het CBS herzag zijn voorspellin
gen over de bevolkingsgroei. In 1965
voorspelde dit bureau twintig miljoen
inwoners in het jaar 2000 en begin
dit jaar luidde de voorspelling circa
vijftien miljoen. Het Economisch In
stituut voor de Bouwnijverheid (EIB)
kwam tot een nog lagere raming.
Het aantal bewoners per huis
daalde tot 3,2 en er is weinig reden
om te veronderstellen dat dit cijfer
nog veel verder zal dalen, zodat uit
dien hoofde de vraag naar nieuwe wo
ningen ook af zal nemen.
Het is mode geworden oude wo
ningen op te knappen in plaats van te
vervangen door nieuwbouw. Het zijn
deze verschijnselen die de woningbou
wers nogal in verlegenheid hebben
gebracht, een houding die prompt
werd vertaald in een terugloop van
het aantal aanvragen voor bouwver
gunningen. Minister-president Den
Uyl baseerde onlangs hierop zijn uit
spraak dat de bouwproduktie in el
kaar dreigt te storten want een terug
loop van het aantal aanvragen bete
kent onverbiddellijk dat er straks
minder woningen zullen worden ge
bouwd. In dit eerste verhaal over de
dreigende terugloop van de woning
bouwproduktie zal globaal de vraag
aan de orde worden gesteld of deze
reactie van de woningbouwers terecht
is. Met andere woorden of er van een
gezonde aanpassing aan de nieuwe si
tuatie sprake Is. Bovendien zal glo
baal het antwoord van de nieuwe re
gering op deze ontwikkeling worden
weergegeven aan de hand van' de pas
verschenen nota 'De woningbouw in
de jaren 1974 tot en met 1977'.
Behoefte
De voor het eerst sinds de crisisjaren
weer op de ramen verschijnende plak
katen met 'woning te huur' werpen
een nogal bedrieglijk licht op de wer-
Vier 'bouwministers'. Boven van links naar recht: minister Gruijters
en diens voorganger Udink. Onder de oud-ministers Schut en Bo
gaers.
kelijke behoefte aan woningen. Blij
kens de nota die op jaarbasis als volgt
worden weergegeven:
1 Dertienduizend nieuw ta bouwen
woningen, omdat een even groot aan
tal wordt vernietigd door brand, ver-
keersdoorbraken, rampen en dergelij
ke.
2 85 tot 90.000 nieuw te bouwen wo
ningen om zowel de bevolkingsgroei
op te vangen als de gezinsverdunning.
Dat de bevolking nu minder hard
groeit dan in het verleden speelt
daarbij geen rol. De nu geborenen
hebben pas over 20-g.5 jaar een wo
ning nodig, terwijl de woningbouw
produktie van nu is gebaseerd op het
aantal geboorten van pakweg twintig
jaar geleden. Dit aantal van 85/90.000
zal volgens de nota zeker de eerste
tien jaar blijve., bestaan.
3 Nieuw te bouwen en/of op te knap
pen woningen wegens verkrotting.
Vooral uit dit derde punt blijkt de
werkelijke behoefte aan goede wonin
gen. Ons land telt ongeveer 400.000
krotten, waarvan aangenomen wordt
dat ze niet meer op te knappen zijn.
en nog eens ruim 200.000 slechte wo
ningen .die dringend moeten worden
verbeterd, volgens de Nationale Wo
ningraad.
Bij elkaar dus bijna een derde van
onze totale woningvoorraad.
Het opknappen en/of vervangen van
deze woningen is van groot belang.
Slecht wonen heeft blijkens onderzoe
kingen negatieve invloeden op de
prestaties op scholen en het werk. Bo
vendien blijkt dat de werkloosheid.in
de grote steden vooral in de verkrotte
wijken het hoogst is. Het ontbreekt
de bewoners van deze wijken kenne
lijk aan veerkracht om, werkloos ge
worden, een nieuw baantje te Zoeken
of zich om- of bij te laten scholen. Zij
voelen zich de underdog en het lijdt
geen twijfel of de woonomstandighe
den.spelen daarbij een belangrijke rol.
Aarzelen tegen de achtergrond van
deze enorme behoefte doet de aarze
ling van de woningbouwers nogal
vreemd aan.
Je vraagt je bijna af of de mensen
liever in een krot willen blijven wo
nen dan wel als woningzoekende of in
wonende geregistreerd wil blijven
staan. Maar dat is natuurlijk onzin.
De conclusie kan daarentegen zijn dat
a) de huren van de beschikbare,
meestal nieuwe woningen te hoog zijn
en h) er te weinig krotten worden op
geruimd. Volgens de meeste woning-
bouwdeskundigen zijn dit precies de
kernproblemen van de volkshuisves
ting. namelijk: in welk tempo kunnen
en moeten krotten worden opgeruimd
door hetzij afbraak, hetzij vernieuwing
en hoe bereik je dat er voldoende
goede en goedkope woningen beschik
baar komen (doorstroming).
Uit de nota Gruyters blijkt dat er
jaarlijks in ieder geval 100.000 nieuwe
woningen moeten worden gebouwd,
Van onze weerkundige medewerker
De zon is ér gisteren lang niet overal
aan te pas gekomen. Een uitloper van
een 1.000 millibar-depressie bij Lenin
grad, die in noord-Zuaeden en noord-
Finland de eerste sneeuwbuien van
het naseizoen bij 2 tol 4 graden
Celsius heeft gebracht, voerde wol
kenvelden van de Noordzee aan.
De temperatuur werd daardoor ge
drukt. Om 4 uur ivas het in Eelde en
Leeuwarden niet warmer dan 15 gr.
C. Ramspol 14 graden. Wij moesten
naar noord-Schotland uitwijken om
een eken lage waarde te vinden. Dee-
'eii gaf op dat moment 17 gr. C. Rot
terdam en Maastricht 18, maar daar
was de bewolking dan ook geheel of
gedeeltelijk verdwenen.
Op de Britse eilanden had men, uitge
zonderd in een kuststrook in het ui
terste oosten, geen hinder van Noord-
zee-wolkenvelden. Verscheidene stati
ons meldden voor 100 procent zonne
schijn en de temperaturen waren dan
ook zeer redelijk: Bristol en Birming
ham 20 gr. C., op het vliegveld Shan
non 21 graden. Mede onder invloed
ven een kleine depressie van 1008 mb.
ten zuiden van Ierland, daalden de
barometers vrijwel overal op de Brit
se eilanden, maar de daardoor aan
trekkende oost- tot zuidoostenwind
gof het weer juist een wat zomerser
karakter.
Ook in ons land zal de ivind vandaag
iets ruimen, waardoor wij over het al
gemeen meer zonneschijn en iets ho
gere middagtemperaturen tegemoet
mogen zien. Het kwik zal in het bin
nenland de 20 graden nu wel halen.
Ret hogedrukgebied van 1029 mb. ver
andert weinig in intensiteit. Een uil
loper tot de Noordkaap zwenkt in
zuidoostelijke richting over Scandina
vië. Het maximum zal ook vandaag en
morgen het weer in ons land. afgezien
van een enkel verspreid buitje in het
noordoosten, stabiel en droog houden
met gematigde middagtemperaturen.
v/eerrapporten
max. neer-
temp. slag
31^0 "ij®:© y»
"ANP/KNMI 12-j-73 O uur )~>-A
OPKLARINGEN
laan houdend droog «'ri
18 O-v
I
BEWOLKING
10 MAX.TEMP.
tO MIN. TEMP.
WINDRICHTING
i
Amsterdam
zw bew
18
0
De Bilt
zw bew
19
0
Deelen
zw bew
18
0
Eelde
geh bew
17
0
Eindhoven
licht bew
19
0
Den Helder
zw bew
17
0
Luchth. R'dam
zw bew
18
0
Twente
zw bew
18
0
Vlissingen
onbew
18
0
Zuid-Limburg
onbew
19
0
Aberdeen
geh bew
16
0
Athene
licht bew
27
0
Barcelona
geh bew
27
0
Berlijn
regen
15
1
Bordeaux
geh bew
26
0
Brussel
onbew
19
0
Frankfort
onbew
20
0
Genève
onbew
22
0
Innsbruck
onbew
22
0
Kopenhagen
onbew
20
0
Lissabon
zw bew
24
0
Locarno
licht bew
25
0
Londen
onbew
21
0
Luxemburg
onbew
21
0
Madrid
zw bew
28
•0
Malaga
half bew
30
0
Mallorca
zw bew
30
0
MUnchen
onbew
17
0
Nice
onbew
27
0
Oslo
onbew
15
0
Parijs
onbev
22
0
Rome
licht bew
27
0
Stockholm
onbew
11
0
Wenen
onbew
19
0
Ziirich
onbew
19
0
Is tanboel
regen
22
10
Las Palmas
onbew
26
0
Tunis
onbew
33
0
Het centrum ervan wordt volgens de
prognose van I.A.C. (International
Analysis Code) met 1028 mb. vanmid
dag nog altijd boven zuid-Schotland
verwacht, om precies te zijn op 57
c/raden N.Br. en 4 gr. W. L
HOOG WATER 14 september: Vlissingen:
2.19—14.54: H arlngvl tetsluizen4.22—16.45;
Rotterdam: 5.31 17.34; Sclievenlngen: 3 56
16.17; IJmuldcii: 4.29—16.50; Den Heider:
S.57—20.59: Harllngcn: 11.0123.20; Delfzljl:
0.50—12.56.
om te kunnen voldoen aan de vraag
die voortvloeit uit bevolkingsgroei, ge
zinsverdunning en afbraak van wonin
gen, tengevolge van rampen, brand,
verkeertdoorbraken en dergelijke.
Daarenboven nog eens 8000 nieuwe
woningen, omdat er jaarlijks evenzo
veel krotten werden opgeruimd.
De werkelijke bouwproduktie lag de
laatste jaren echter aanzienlijk hoger.
In 1972 werden 152.000 woningen vol
tooid en dit jaar zal dit niét zo gek
veel minder zijn. De aarzeling van de
woningbouwers blijkt uit de terug
loop van het aantal aanvragen voor
bouwvergunningen (in 1972. 162.000
en dit jaar waarschijnlijk nog maar
126.000. raming van het Centraal plan
bureau). Wat er meer werd gebouwd
diende globaal gezegd om de bestaan
de woningnood terug te dringen. Er
zijn op dit moment nog altijd 150.000
woningzoekenden en/of inwonenden.
Uit de nota blijkt dat minister Gruy
ters over de dreigende ineenstorting
van de woningmarkt in tegenstelling
tot minister-president Den Uyl nogal
licht denkt. De nota mikt op een
nieuwbouwprogram van 135-140.000 in
1974, teruglopend tot 125/130.000 in
1976. Tegelijkertijd kondigt hij aan
dat het aantal op te knappen wonin
gen drastisch zal worden opgevoerd,
namelijk van 17.000 in 1974 tot 45.000
in 1976, zodat ruimschoots voldaan zal
zijn aan het regeerprogram van de
progressieve drie. De krotopruiming
zal jaarlijks met drieduizend worden
opgevoerd. Zijn deze doelstellingen in
staat de aarzelingen bij de woning
bouwers weg te nemen?
Nóg minder?
Aangenomen mag worden dat opvoe
ring van het aantal af te breken krot
ten stimulerend zal werken op de
vraag naar nieuwe woningen. Het aan
gekondigde 'vernieuwbouwprogram'
daarentegen doet dit niet, maar komt
wel tegemoet aan de grote vraag naar
goede en goedkope woningen. Minis
ter Gruyters lijkt er daarom verstan
dig aan te hebben gedaan het nieuw-
bouwprogramma geleidelijk terug te
schroeven. De vraag is echter of er in-
werkelijkheid niet nog minder nieuwe
woningen zullen worden gebouwd.
Woningbouwdeskundigen menen dat
dit zeker het geval zal zijn, wanneer
tegelijkertijd het wapen van de door-
stromings-heffing in werking wordt
gesteld. Het is opvallend dat minister
Gruyters daarover in de nota met
geen woord rept.
Doorstroming is volgens sommige po
litici (de ARP fractievoorzitter mr.
Aantjes en het oud PvdA-kamerlid dr.
Van den Doel) de crux van het wo-
ningbouwvraagstuk. Merkwaardig ge
noeg draagt ook de nota-Gruyters
stof aan voor deze stelling. Uit een
woningbehoefte-onderzoek is namelijk
gebleken dat 880.000 mensen een an
dere woning willen betrekken. Reke
ning houdend met dc huur die zij
willen en kunnen betalen zouden
482.000 mensen binnen de bestaande
woningvoorraad aan goede woningen
kunnen worden geholpen.
Vooral c(e vraag naar goede en goed
kope woningen is groot. Dat de ver
schuiving niet plaats vindt komt ken
nelijk omdat nog teveel mensen in
verhouding tot hun inkomen te goed
koop wonen. Een doorschuiving naar
de duurdere woningen, waarmee de
nieuwbouw enorm gestimuleerd zou
worden, vindt kennelijk nog onvol
doende plaats. Een poging van minis
ter Schut om hierin verandering te
brengen sneuvelde destijds in de Eer
ste Kamer. Het effect van deze poging
was echter wel dat de vraag naar
nieuwe woningen er direct of indirect
enorm mee werd gestimuleerd.
Ook eigenaar-bewoner
De invoering van een doorstromings-
heffing(huurbelasting) leeft vooral
sterk in de PvdA. De gedachten gaan
uit naar invoering van een huurbelas
ting waarbij iedereen, ook de eige
naar-bewoner bijvoorbeeld tien pro
cent van zijn belastbaar inkomen be
hoort te verwonen. Iedereen die min
der verwoont, zal het ontbrekende be
drag in de vorm van belasting bij
moeten betalen. Met deze maatregel
zou niet alleen de doorstroming wor
den bevorderd en daarmee direct of
indirect de vraag naar nieuwe wonin
gen maar zal dan ook een eind wor
den gemaakt aan de scheve verhou
ding dat de lage inkomens gemiddeld
22 procent van hun inkomen aan
huur betalen en de hogere inkomens
scmiddeld zes procent.
Het ziet er echter naar uit dat het ka
binet-Den Uyl zo een radicale oplos
sing niet aandurft. Zo er al een huur
belasting wordt ingevoerd dan zal deze
beperkt bijven tot de hogere inko
mens en lot de categorie huurwonin
gen. Maar ook dan blijft het een
waagstuk. De KVP en de VVD zullen
vierkant tegen zijn en in het uiterst
linkse kamn zullen CPN en PSP
waarschijnlijk een hetze tegen het
wetsontwerp beginnen, omdat hun
aanhang voor een groot gedeelte be
staat uit de beter betaalde arbeiders,
die zich door het wetsontwerp be
dreigd zullen gevoelen.
Rest de steun van de PPR en de ARP
en wellicht D'66. Deze laatste partij is
vorig jaar met moeite akkoord gegaan
met de opneming van de doorstro
mingsheffing ir. Keerpunt '72, het re
geerprogram van de progressieve drie.
Het is een teken aan de wand dat mi
nister Gruyters er in de nota 'De wo
ningbouw in de jaren 1974 tot en met
1977' met geen woord over rept.
Dit is het eerste van vier artikelen
over de woningbouwniarkt.
onder redactie van loes smit
De samenstellers van de nieuwe
'Wekker' van de technische hoge
school Twente zijn niet helemaal
gelukkig met de beschuldiging vo
rige week in deze rubriek, dat ze
met de naamgeving van hun 'onaf
hankelijk opinieblad' plagiaat ge
pleegd hebben. Dat blad draagt,
zoals gemeld, dezelfde naam als het
orgaan van de christelijke gerefor
meerde kerken al meer dan tachtig
jaar. Maar als je zo begint, verde
digt TH-Wekker-redactielid Ben
Kamphuis, kan ik nog wel een stel
letje Wekkers opnoemen. Precies zo
heetten ook een Curacao's week
blad, een maandblaadje van de
hervormde gemeente van St. Jaco-
biparochie en Wier, een weekblad
voor onderwijs en opvoeding, een
Wekker die 'nieuwe bijdragen
voor het onderwijsbehelsde en
een orgaan van de 'arbeiderspartij
in de verkiezingsstrijd'. Heetten,
want die zijn intussen allemaal
over de kop.
Maar nog steeds bestaan er vol
gens hem zes 'Wekkers', waarvan
die van de Twentse TH de jongste
is: dat zijn in de eerste plaats de
christelijke gereformeerde Wekker,
verder een zo genoemd blad voor
onderwijs en schoolwepsti, tï%.Sd-
ciaal-democratisch weekblad 'voor
Haarlem en omstreken,, eenfpérsp-
neelsblad van de ftottefdamse
Droogdok en een seheepibinu*
maatschappij samen, een propagator
dablad van. het Algemeen Neder-
landsch Verbond en natuurlijk de
nieuwe TH-wekker. Üit ül< dif
Wekker- waarover Kamphuisde
gegevens uit de Koninklijke bibli
otheek in Den Haag haalde Wsto
hij de conclusie dat de Wekker al
lang niet meer zomaar een
naam is, maar verheven is toi een
soortnaam van bladen 'metsteedis
dezelfde bedoeling: de, lezer wak
ker schudden. Als er dus al epmke
van plagiaat zo-u zijn, vindt )èij,
dan hebben al die atiderè, nd de al
lereerste Wekker net so 'goedpla
giaat gepleegd. - I'"V
Hoofdredacteur prof. dr. S. Jt.Qos-
terhoff van de christelijke gerefor
meerde Wekker vindt dit best een
opwekkend' geluid: 'Er is btj öjö
wel eens gezegd dat de Wekker no-
dig een andere naam zou moéten
hebben, omdat het veel te ouder
wets was, maar dat blijkt nu toch
niet zo te zijn'.
IMl
ï:*r
Shimon Levy, die twee jaar geleden in Rotterdam «en 'Shfloeat-eafé'
opende, heeft aan zijn destijds met veel tamtam aangekondigde verbrei-
derings-denkbeclden een nieuwe activiteit toegevoegd: het organiseren
van bejaardenmiddagen. Levy, een geboren Israëli, tvilde in 1971 Ari-
bieren en Israëli's in zijn zaak bij elkaar brengen. Dat is hem weliswaar
deels gelukt, maar iuin'adels hebben andereu zijn idee overgenomen en
zijn in Rotterdam nog twee oriëntaalse café's geopend. Eén dfarvu,
'Paddock' op dc Schindamse Vest, maakt zelfs reclame met een keuken
volgens de joodse spijswetten: 'kosher' voedsel. Shimon aanschouwt de?e
concurrentie voor zijn verbroedcrings-ideeën voor het Midden-Dosten
met lede ogen. Vooralsnog heeft hij zich niet uit het veld lateii-slaan
en zingt nu op zijn bejaardenmiddagen zelf Israëlische liedjes.
Op de foto: Levy als zenger met een van zijn bejaarde gasten.
Dr. F. C. Jager uit Maassluis wil
'what is in a name' (wat zegt
een naam) om met Shakespeare te
spreken jagers en jachtopzie
ners vervangen door 'natuuropzie-
ners.' Hij promoveerde onlangs tot
doctor in de landbouwwetenschap
pen te Wageningen met onder
meer als stelling: 'Een effectief
faunabeheer onder leiding van bio
logen is gewenst: in dit kader ver
dient verlening van jachtrechten
aan particulieren te verdwijnen.'
Dr. Jager vindt dat de jachtopzie
ner uit de tijd is. 'Ik wil niet tor
nen aan het jagen als zodanig,
maar het moet gebeuren met richt
lijnen van biologen, onder toezicht
van de overheid, zodat het roof
wild in stand blijft.' Volgens dr.
Jager zijn jachtopzieners vaak fi
nancieel afhankelijk van het jacht-
beheer en dit leidt tct uitroeiing
van roofdieren. Hij heeft in zijn
jeugd in Drenthe ai geconstateerd
dat jonge buizerds (beschermde
vogels) vol hagel dood op het nest
zaten. Ook volgens Britse statistie
ken worden de minste aantallen
roofvogels aangetroffen in graaf
schappen met jachtopzieners. 'De
jachtopziener staat hij moet zor
gen dat er voldoende wild is al
tijd onder druk van zijn jacht-
heer en gaat er van uit dat roof
dieren de wildstand schade berok
kenen', aldus dr. Jager. De oplos
sing is daarom het aanstellen van
'natuuropzieners', die niet afhanke
lijk zijn van een jachtheer.
Knap, goedgemanierd, stijlvol, zelf
verzekerd en óp een Cassmóv^ach-
tige manier onweerstaanbaar voor
vrouwen. Zo hebben hele genera
ties de Italiaanse man altijd beke
ken. Maar de laatste tijd laten nog
al wat Italiaanse dames en zelfs
een paar heren een heel ander ge
luid horen: egocentrisch, slap,' neu
rotisch en onbetrouwbaar, zo;?)S cie
Italiaan van vandaag. Dat'komt al
lemaal, verklaart een psychiater,
door een overdreven sterke 'moe
derbinding, in vakkringen1 daar be
kend als 'mammismo'. De moeders
gedragen zich als raoederdieren',
die hun zoontjes veel te lang' fis
baby's blijven behandelen "en be
schermen en de jopgetjeS zelf la
ten zich niet alleen graag dóór
hun eigen mama bewonderen, mair
later ook door huh vróuwen. En
als ze zelf zoons krijgen, begint
het hele spul van voren
De mannen van boven dé dèrtig',
klaagt een Italiaans meisje, be
schouwen zichzelf graag als 'libe
raal-denkend, maar ondertussen.
Nog altijd verwachten ze eeav60ort
vrome maagd te trouwen, die tot
haar huwelijk niets anders gedaan
heeft dan thuis zitten en van' móe
der voornamelijk heeft geleerd
hoe ze de man van haar dromen
moet behagen. Gelukkig lijkt' 'dé
jongere generatie iets reëler óvér
zulke zaken te denken,zegt eli
Maar daar kunnen de vele Neder
landse vakantlegangstérs ,z«lf Wel
over oordelen.
'Vond ie dit werkelijk de meest ideale vorm voor een badkamer1?'
