IS ALLENDE DOOD?
Zware onderhandelingen
over cao's-1974 op til
luijsen
egt CHU
aarwei
Presidentiële paleis
in brand geschoten
Haags bezit EMS
naar Bredero
KOFFIE
1?9
In deze krant
OE PON-STYPiSTE
WASAUTOMATEN
499,-
Chileense militairen nemen macht over
en Uyl noemt
aatsgreep
fschuwelijk'
'Souvenir'
uit België
Soldaat wilde wapens
uit kazerne stelen
Nederland geeft
Russen blijk
van verontrusting
deze
week bij
Andreas Papandreoe
mag weer naar huis
Iieiiwe
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
(jnstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441
Leidse Courant
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1973
54ste jaargang no. 138
HAARLEMMERSTRAAT
)250
LEIDEN
Alle bekende merken
Gironr. 269274 t.n.v. B.V. De Christelijke Pers, Amsterdam
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Abonnement ƒ10,58 per maand, per kWartaal ƒ31,35
Afd. Bezorging vanaf 08.30 uur
onze parle-
ltsredactie
X HAAG
dat volgens,
de CHU in
praktijk van
beleid voor-
d aan de con-
:atieve kant is
len te staan,
ft de heer Jac.
jsen bedankt
r het lidmaat-
ip van de Unie.
is oud-Kam er-
oud-lid van het dagelijks bestuur
de CHU en oud-voorzitter van de
0.
heer Huijsen heeft, zo schrijft hij
en brief aan het dagelijks bestuur
de CHU. zelf steeds een progres-
e opstelling nagestreefd en zich
zet voor het opgaan van de CHU
een groter christen-democratisch
land. 'Het is bijzonder betreurens-
rdig,' aldus deze brief, 'dat door
intwikkelingen in de CHU het per-
tief van een levensvatbare samen
ging van ARP, KVP en CHU ver-
len is'.
de Tweede-Kamerverkiezingen van
jaar november stond de heer
sen op de kandidatenlijst van de
J. Op het ogenblik is hij de eerste
ilger. Wanneer nu een van de
I-Kamerleden van de Unie bedankt
'egvalt. is hij de eerste die voor de
ilging in aanmerking komt. Ir zijn
irikbrief schrijft de heer Huijsen
'Of ik los van de CHU, maar ge
len aan het gemeenschappelijk
ten-democratisch manifest een
tueel opengevallen plaats in de
ede Kamer zal innemen, hangt af
de concrete situatie die zich dan
doet'.
oorzitter van de CHU, baron Van
chuer, wilde nog geen commen-
leveren omdat hij de bedankbrief
de heer Huijsen nog niet had ge-
1. Dr. K. J. Kruisinga, de fractie-
zitter van de CHU in de Tweede
ler, vond de zaak nauwelijks he
rijk genoeg om op te reageren.
ilde wel de mededeling kwijt,
en van de fractieleden het voor
van dp heer Huijsen zal volgen.
Ltn denkt om als Kamerlid af te
1de voorzitter van de federatie van
r- en CHU-jongeren, L. F. Schip-
I heeft gisteravond laat voor de
lisie verklaard te zullen bedanken
pd van de CHU.
gezegd
Proog
roog weer met flinke zonnige
erioden. Weinig wind. Maxi-
ium temperaturen ongeveer 18
raden.
ORGEN EN OVERMORGEN:
roog en vrij zonnig en gema-
gde temperaturen.
lorgen zon op: 06.11
onder: 19.00
maan op: 18.46
onder: 07.16
gekend grote
'dappelexport
:itte-n ri I ij
f.-jjinae.puree;'j
HAAG De Nederlandse minis-
■csident drs. J. den Uyl heeft de
sgreep in Chili gisteravond in een
nding van VARA's Achter het
ws een 'afschuwelijke zaak' ge
ld. De PSP heeft gisteravond een
wstratie bij de Chileense ambas-
georganiseerd om haar solidari-
te betuigen met het regime van
dent Allende en om de Neder-
ie regering er toe aan te zetten
matieke stappen te ondernemen
e nieuwe machthebbers om haar
iuw over het gebeurde kenbaar te
grote tegenstelling in onze
en is niet de tegenstelling
le-oorlog maar vrede-geweld.
Solzjenitsyn.
SANTIAGO (Reuter, AFP, UPI, AP) In Chili
hebben de strijdkrachten gisteren wegens 'de ern
stige crisis in het land' op gewelddadige wijze een
eind gemaakt aan het bewind van Salvador Allende.
Volgens een stroom van nog niet officieel beves
tigde berichten heeft Allende samen met twee
vrienden in zijn belegerde paleis zelfmoord ge
pleegd. Maar volgens een officiële militaire mel
ding is hij gearresteerd.
Chileense, Argentijnse en Franse journalisten meldden gisteravond
laat het nieuws over Allende's zelfmoord uit militaire bron te
hebben vernomen. Volgens een officieel militair communique had
de president zich overgegeven, nadat het presidentiële paleis in het
centrum van de stad was gebombardeerd en in brand geschoten, en
de paleiswacht zich had overgegeven.
V" - Eerder had Allende verklaard: 'Alleen
de dood krijgt me uit het Moneda-
paleis'. Hoewel van militaire zijde aan
vankelijk was verklaard, dat het in het
hele land rustig was, werd vannacht
gemeld, dat duizenden Chileense ar
beiders vanuit de buitenwijken van
Santiago zouden opmarcheren naar het
centrum, wat zou kunnen leiden tot
een gewapend treffen met de militai
ren en een regelrechte burgeroorlog.
Met deze allang verwachte actie van
de Chileense militairen is een einde
gekomen aan Allende's 'vreedzame op
mars naar het socialisme', die in het
najaar van 1970 begon, nadat hij als
leider van de Unidad Popular-coalitie
van socialisten, communisten, radica
len en linkse christenen tot president
was gekozen. Allende's officiële ambts
termijn liep tot 1976. De val van
Allende en zijn Unidad Popular-coali
tie volgde na wekenlange politieke
stakingen en aanslagen van de rechtse
oppositie.
Voorlopig is een militaire junta ge
vormd. waarin zitting hebben gene
raal Pinochet Ugarte (legerchef), ad
miraal Merino Castro (marine-chef),
generaal Gustavo Leigh Guzman
(luchtmachtchef) en generaal Cesar
Mendoza Duran (chef van de para-mi-
Jitaire politie).
De militairen hebben de staat van
beleg afgekondigd en verzekerden gis
teravond, dat zij enkele geïsoleerde
verzetshaarden in Santiago uitgezon
derd het hele land onder controle
hebben. Hoge regeringsfunctionarissen
zijn gearresteerd of hebben van de
militairen opdracht gekregen zich bin
nen twee uur bij het ministerie van
defensie te melden, omdat zij anders
'de bevelen van de'junta van de mili
taire commandanten negeren met alle
gemakkelijk te voorziene gevolgen
van dien'.
Militairen hebben ook de bureaus van
de linkse politieke partijen bezet. De
communistische partij had korte tijd
eerder verklaard, dat het 'Chileense
volk klaar staat alles te doen oin de
opstandige militairen tot de orde te
roepen'. Iedereen moest volgens de
partij 'tot de grootste offers' bereid
zijn voor de verdediging van de wet
telijk tot stand gekomen regering en
de Chileense revolutie.
De meeste radio-stations waren gister
avond in handen van de militairen,
maar de enkele regeringsgetrouwe
zenders, die nog in de lucht waren,
riepen de bevolking op weerstand te
bieden. Gisteravond waren nog altijd
pro-Allende gezinde sluipschutters in
Santiago actief.
Als eersten kwamen gistermiddag ma
rine-eenheden in de havenstad Valpa
raiso in opstand. Nadat zij de stad
hadden bezet, eisten zij het aftreden
van Allende. Deze antwoordde in een
radiotoespraak: 'Ik ben hier en ik zal
hier blijven en de regering verdedi
gen, die door de arbeiders is gekozen.
Ik zal niet aftreden. Ik doe het niet'.
Korte tijd later trokken tanks de
hoofdstad Santiago binnen en omsin-
Zie verder pagina 9
Allende
BRUSSEL (ANP) De politie
van de Belgische badplaats Oost
ende heeft twee Nederlanders
in de kraag gegrepen die op het
Wapenplein in Oostende bezig
waren een aantal klapstoelen.
behorende bij een kiosk, in hun
auto te laden. De eigenaar van
de wagen, een zekere C. O., gaf
de politie als verklaring dat hij
zo graag een souvenir uit Bel
gië had willen meenemen. Hij
werd ingesloten.
Van een verslaggever
VENLO Een militair is op het4r-
daad betrapt toen h.j wilde inbreken
in het wapenmagazijn van de Frede-
rik Hendrik-kazerne in 'Venlo. De
wachtcommandant ontdekte hem op
zijn ronde. De draadafrastering om
het kazerneterrein was al doorge
knipt. De marechaussee heeft de zaak
in onderzoek.
Onverwacht bericht van B. en W.
DEN HAAG De Utrechtse bouwmaatschappij Verenigde Bedrij
ven Bredero heeft met de Exploitatiemaatschappij Scheveningen
overeenstemming bereikt .over de aankoop van alle Haagse EMS-
bezittingen.
Dit werd gistermiddag volkomen on
verwacht meegedeeld door het. Haagse
college van B. en W. In een commu
niqué zegt het te hebben vernomen,
dat de koop is gesloten onder de voor
waarde, dat de gemeente Den Haag
bereid is met een op initiatief van
Bredero te vormen 'Consortium Ont
wikkeling Scheveningen' de vernieu
wing van de badplaats ter hand te
nemen. Dit consortium zal volgens de
Utrechtse bouwers breed van opzet
moeten worden. De onderhandelingen
zullen geschieden op basis van de ste-
debouwkundige uitgangspunten en
richtlijnen, zoals die op 20 augustus
door de Haagse gemeenteraad zijn
vastgesteld.
Voorts vermeldt het communiqué dat
het te vormen consortium zal streven
naar de vestiging van een casino in
het Kurhaus. Het veel omstreden ge-
Zie verder pagina 15
Zwaarbewapende manschappen van de Chileense oproerpolitie patrouilleerden gisteren door de verlaten
straten van het centrum van Santiago, nadat president Salvador Allende op gewelddadige wijze door het
leger was afgezet.
Partijen zijn het vrijwel nergens over eens
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HA AG Het Verbond van Nederlandse Ondernemingen
ven dat het voor de werkgevers uiterst moeilijk zal zijn om met
eenkomst voor 1974 te komen.
'Wij tillen zwaar aan de vele eisen
van de vakbeweging, maar we zijn des
alniettemin bereid om op 4 oktober
in de Stichting van de Arbeid met
het overleg te beginnen. Wij willen
evenwel alleen een centrale overeen
komst aangaan, wanneer daarin de
inflatiebestrijding voorop staat' aldus
dr. J. Bartcls, voorzitter van het
VNO. gisteren na afloop van de alge
mene bestuursvergadering van deze
werkgeversorganisatie in Den Haag.
Uit de opsomming van bezwaren en
bedenkingen van de VNO-voorzitter
tegen de nota arbeidsvoorwaardenbe
leid '74 en het urgentieprogramma van
de drie vakcentrales blijkt dat werk
gevers en werknemers over nagenoeg
alle belangrijke punten een verschil
van mening hebben.
Dr. Bartels beschuldigde de vakcen
trales ervan de inflatiebestrijding als
centrale doelstelling te hebben losge
laten. 'Dat betreuren wij in bijzonde
re mate. temeer daar wij van mening
zijn dat inflatiebestrijding mogelijk is
zonder dat één partij eenzijdig grote
offers zou moeten brengen.' 'De vak
beweging bepleit drie vormen van ni
vellering en wel via loonsverhogingen
in centen op procenten, via de prijs
compensatie en via een sterkere pro
gressie in de belastingen. Ook dat is
KOPENHAGEN (ANP) De Neder-
landsc regering heeft vorige week de
Sowjet-Unie via diplomatieke kanalen
haar verontrusting over acties tegen
Russische intellectuelen kenbaar ge
maakt. Dit deelde de minister van
buitenlandse zaken, mr. M. van der
Stoel, gisteren in Kopenhagen aan Ne
derlandse journalisten mee.
Duidelijk is te kennen gegeven, dat
ook de publieke opinie in Nederland
verontrust is door het optreden van
Russische autoriteiten tegen o.a.
Amalrik, Sacharow, en Solsjenitsin.
De Russische reactie op deze Neder
landse demarche was dat de dissiden
ten zich schuldig maakten aan onder
mijnende activiteit.
De Deense premier Anker Jörgensen
heeft verklaard dat Denemarken nu
zijn stem moet gaan verheffen tegen
de behandeling van dissidenten in de
Sowjet-Unie, hoe geïnteresseerd het
land ook is in ontspanning in Europa.
Jörgensen zei nog niet van plan te zijn
zijn voorgenomen officiële bezoek aan
Moskou af te gelasten.
In Straatsburg hebben parlementariërs
van de Raad van Europa 'hun bezorgd
heid over recente ontwikkelingen in
de Sowjet-Unie' uitgesproken, 'met
name over de processen tegen Jakir
en Krasin en de campagne tegen Sa
charow en Solzjenitsyn'.
Zie ook buitonland-pagina: Solzjenit
syn.
Binnenland
Verpleeghuis-arts
moet spil zijn 7
Soelaas voor Den Haag11
Buitenland
Links wint in Noorwegen... 9
Scheel: Nixon komt 9
Kerk
Raad van .Kerken
en het kerkvolk 2
Sport
Twee trainers weinig ideaal.13
Nieuwe boeken 2
Men schrijft ons -
Puzzel 2
Strips, feuilleton 6
Recept 6
Commentaar 7
Dichtbij en verder 7
heeft gisteren opnieuw te kennen gege-
de vakbeweging tot een centrale over-
op gewezen dat deze studie die voor 1
oktober gereed moet zijn, een zaak is
tussen het Bureau Industriële Werkge
vers en de drie industriebonden. De
vakcentrales staan daar buiten. 'For
meel is dat juist, aldus de heer Bar
tels, maar wij zijn toch niet van plan
de resultaten van deze studie aan on
ze laars te lappen. We willen met de
uitkomsten van deze studie zeker re-
ken:ng houden.'
Tenslotte verwierp hij de eis van de
vakcentrales dat de prijsaanpassingen
op de binnenlandse markt niet mogen
leiden tot verhoging van de gemiddel
de winst per eenheid produkt. 'We
zijn niet bereid daarover te praten',
zei dr. Bartels
RITA
'Ga gauw naar huis, bel me op
en praat een half uur met me.'
Dr. J. Bartels
voor ons onaanvaardbaar', aldus dr.
Bartels.
(ADVERTENTIE)
bonen 224
of snelfiltermaling 233
spaar mee voor 6 gevel kop en scholels
f8,95 35 sterreties
Werkingssfeer
ATHENE (AP) Van officiële zijde
in Athene is bevestigd dat amnestie Studie
is verleend aan een aantal vooraan
staande politieke ballingen, onder wie
Andreas Papandreoe, de leider van de
'pan-hellenistische bevrijdingsbewe
ging', die thans hoogleraar is in To
ronto, de oud burgemeester van Athe
ne. George Plytas. en de uitgeefster
van kranten, mevrouw Helen Vlachos.
Over een eventuele uitbreiding van
de werkingssfeer van de cao's wil het
VNO alleen praten wanneer ^alle be
trokken partijen en met name het
hoger personeel bij de besluitvor
ming worden betrokken. De heer Bar
tels wees erop dat de verlangens, die
de vakbeweging aan de regering heeft
voorgelegd in vele gevallen ook de de
werkgevers raken. 'Bij veel onderwer
pen ik noem slechts het onderne
mingsrecht zijn de werkgevers ten
nauwste betrokken. Daarom is het
niet meer dan billijk dat wij over de
ze onderwerpen meepraten', aldus dr.
Bartels. Hij zei dat 'de toon van de
vakbeweging tegen de regering zo mo
gelijk nog rotter is dan tegen de
werkgevers.'
Bezwaar tekende de VNO-voorzitter
ook aan tegen de uitspraak van de
vakcentrales dat de looneisen meer
gematigd kunnen worden naar mate
van overheidswege meer tegemoet
wordt gekomen aan de vakbondsver
langens. 'Tegen deze vorm van kop
pelverkoop hebben wij bezwaar. Wan
neer de regering niet aan de vak
bondsverlangens tegemoet komt. voe
len wij ur niets voor, de rekening
daarvoor gepresenteerd te krijgen' al
dus de heer Bartels
Hij kondigde ook aan dat het VNO de
resultaten de studie over de werking
van het prijsmechanisme (en met na
me over de vraag of bepaalde groepen
een over- of ondercompensatie krij
gen) in het centraal overleg wil be
trekken. De vakcentrales hebben er
Korte inhoud van het voorafgaande: de avondreductic van Trouw/
Kwartet heeft voor de voorpagina een 1-koloms bericht gemaakt over
hel plan van het Rurltaanse kabinet, de marine af tc schaffen. Vla
de buizenpost wordt dit naar de zetterij gezonden.
Wat doet nu de zetter met ons bericht? Het antwoord kan
kort zijn: niets. De ontwikkeling der techniek heeft ook deze
ambachtsheer veel werk uit handen genomen. Een nieuwe
combinatie van mens en machine de ponstypiste annex
computer verwerkt thans het merendeel van de redactio
nele kopij, dat, na op ponsbanden te zijn vastgelegd, door
een automatische afgietmachine wordt omgezet in lood.
Nadat de ponstypiste ons bericht heeft overgetikt, verdeelt
de computer de tekst in regels ter breedte van één krante
kolom. Vaak moet hij daartoe een woord afbreken. Omdat
onze computer alleen maar lagere school heeft, gaat er dan
soms iets mis. Zo ontstaan woorden als werel-draad, toes-tand,
varken-slapje, pon-stypiste en volk-stelling in Trouw/Kwartet
- een krant met cap-riolen.
NIEUWE ABONNEE
NAAM:
STKXAT:
GIRO:
Wenst abonnement op:
TROUW
DE ROTTERDAMMER
NIEUWE HAAGSE CRT.
NIEUWE LEIDSE CRT.
DORDTS DAGBLAD
(aankruisen a.u.b.)
..PLAATS:
Betaalt per maand/kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaats:
IK ONTVANG GRAAG:
Altijd-paraatmap briefpa
pier en pen).
Pletine-schaaltje (flessenon-
derzetters).
Mapje postpapier en envelop
pen.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
Schrijf op de envelop: De Chr. Pers, Antwoordnummer 2889, Amsterdam.
