Nieuwe regering
jn lamgelegd Chili
Bijna 400.000 man
vrij door akkoord
India-Pakistan
Ras-klassificatie werkt
als valbijl in Zuid-Afrika
Drie Algerijnen
vermoord bij
rassenincidenten
c0l0ureöj
alleenlik k
5 only
leurlingé
european
5 only
alleenlik.
b.lankes
Gegijzelde vrouw
vond rover aardig
Vierkant in defies
Rond op de tong
)issidenten-bewegin g
esterse uitvinding'
llende stelt vrachtvervoerders ultimatum
Kapers in spé niet afgekocht
'Grensgevallen' vechten voor hun leven
F
H9RBI
llMiWMWMMHi Kr*-..
Chinees partijcongres
benoemt nieuwe leiders
3UW/KWARTET DONDERDAG 30 AUGUSTUS 1973
BUITENLAND T7/K9
pJTIAGO (Reuter, AFP, AP) President Salvador Allende van Chili beeft gisteren voor de tien-
taal in de 33 maanden van zijn bewind een nieuw kabinet geïnstalleerd. Van de vijftien ininis-
i zijn er vier hoge militairen, onder wie liet hoofd van de para-militaire politie. Negen ministers
i al in bet vorige kabinet.
ADVERTENTIE
ïieuwe regering geeft geen specta-
ire wijzigingen te zien en waarne-
s vragen zich dan ook af, waarom
•en nieuw kabinet gevormd moest
■den en de opengevallen ministers-
atsen niet gewoon opgevuld wer-
De oppositie heeft al gezegd dat
inde er alleen maar op uit is om
te winnen.
president dreigde met drastische
tregelen tegen de oppositionele
s, die naar zijn zeggen verdraaide
chten over zijn regering heeft ge-
Iiceerd en haar zelfs van racisme
tt beschuldigd. Hij zei dat de bijna
jaar geleden begonnen revolutie
voortgaat. 'Er komt geen staatsgreep
en ook geen burgeroorlog, omdat de
bevolking in grote meerderheid derge
lijke oplossingen afwijst'. Hij gaf de
stakende vrachtwagenchauffeurs tot
woensdag middernacht de tijd om de
regeringsvoorstellen te aanvaarden.
Daarna zouden 'alle maatregelen wor
den genomen om te voorkomen dat
het land stikt'. Ook zou een einde ge
maakt worden aan het terrorisme in
het land. 'Ik vertegenwoordig een re
volutionairproces van verandering, dat
niet gestopt kan worden door terreur
of bedreigingen', zo zei Allende tij
dens de beëdigingsplechtigheid van de
ussische 'liberaal' Jakir:
)SKOU (UPI, Reuter, AP) De Russische dissident Pjotr
ir, die in het verleden eens tegenover een westerse journalist
dat liij alles zou verklaren, wat de autoriteiten maar wilden, als
opnieuw gearresteerd en geslagen zou worden, heeft nu in het
)ces tegen hem en zijn vriend Viktor Krasin gezegd, dat de be
ding van dissidenten in de Sowjet-Unie in feite nooit bestaan
ifty en, als zij al bestond, door organisaties in het buitenland ge-
;aniseerd werd.
beweging van dissidenten werd
luit het Westen naar de Sowjet-
e overgebracht, waarna een aantal
tenlandse persbureaus, kranten en
ivisiestations daarover berichtten,
zou zij in de Sowjet-Unie ontstaan
aldus Jakir. Zijn eigen rol hier-
jwas dat hij verhalen verzon over
kidenten, die zogenaamd in psychia-
fcche inrichtingen zouden zijn ge-
ipt, verhalen die hij aan de buiten-
Idse correspondenten doorgaf.
,wel Jakir als Krasin getuigden dat
voor hun 'vervalsingen' materiaal
Tlden gekregen van de Amerikaanse
s ïiozender Radio Liberty en andere
I sterse radiostations. Bovendien ver
fde Jakir dat hij geholpen was door
anti-communistische organisatie
■1 Sow jet-emigranten NTS, 'die door
P|)italistiscbe staten betaald werd en
ireid was alles te doen en ieder vuil
fifal mee te spelen dat maar tegen de
[e wjet-Unie mogelijk was.... Binnen
organisatie, die het Sowjet-
gtjttéem omver wil werpen, werd de
se ;m 'Democratische Beweging' gebo-
Maar die Democratische bewe-
tg was niets anders dan een 'wes-
pe bourgeois-uitvinding'. En het
pgramma dat die beweging zei te
(■kondigen, had slechts een handje-
l"l aanhangers binnen de Sowjet-
le.
pen de rechtbank Jakir vroeg, wat er
ar was van de berichten in het
festen dat hij zich schuldig had
rklaard en zijn berouw had uitge
raken, als gevolg van druk die op
to was uitgeoefend, zei Jakir: 'Dat
jeen leugen... Het onderzoek was
(r correct. Ik uitte zelfkritiek als
(volg van mijn eigen gedachten'. Het
ksische persbureau Tass dat als
ige over dit 'open proces' bericht,
hgezierï westerse journalisten 'we-
1 ris plaatsgebrek' niet worden toege-
en; berichtte gisteren dat de vrouw
S n Jakir, Valentina, als getuige heeft
lt. testigd dat haar man anti-Sowjet-
Iteriaal heeft verspreid en geheime
imoëtïngen hééft gehad.
kir," die nii in het proces zou heb-
n gezegd dat de berichten over in
t gekkenhuis gestopte dissidenten
pr hem verzonnen waren, zond in
K"lober 1971 een open brief a:vpar-
secretaris Brezjnew en aan Frank
jes president Pompidou. Hij
i—lreef in die brief dat dissidenten óf
krresteerd worden óf in psychiatri-
pe inrichtingen worden gezet, uit-
litend en alleen vanwege hun afwij-
Ode politieke inzichten.
proces van gisteren leverde be-
n op dat Jakir verantwoordelijk
voor het schrijven enverspreiden
de Kroniek Van Lopende Gebeur-
iissen, een ondergronds tijdschrift
de Democratische Beweging,
irin regelmatig een overzicht werd
leven van de schendingen van de
tsenrechten in de Sowjet-Unie.
onderzoek had uitgewezen dat Ja-
l0p schrijfmachine gebruikt was voor
adl uittypen van dit 'lasterlijke mate-,
!al', zo kregen westerse journalisten
;e [horen.
I secretaris-generaal van de Franse
imunistische partij, Georges Mar
is, heeft gisteren in het partijblad
R-pumanité geschreven dat het inter-
iw van de Russische schrijver en
'lelprijswinnaar Alexander Solzje-
lin onderdeel vormt van een geor-
liseerde campagne tegen de ont-
ining in de internationale betrek
ken. Marchais vraagt zich af, wat
:ou gebeuren als de Russische dele-
ie bij de Europese veiligheidscon-
ntie in Geneve opeens vragen zou
in stellen over het kapitalistische
iteem. 'Als men alles wat over de
lire Solzjenitsin is geschreven en
:egd, zou moéten geloven dan zou
jn denken dat de Sowjet-Unie terug
jekeerd naar de stalinistische peri-
i, die een vervorming was van het
tialisme. Als dat waar was, zou de
,Snse communistische partij dat ver-
rdelen. Maar wij zien geen concrete
(ten om deze veronderstelling te
chtvaardigen'. Marchais noemde het
lt dat Solzjenitsin een intervieuw
jn buitenlandse correspondenten had
(nnen geven, 'een interessante voor
tgang, die hopeljjk doorzet',
ït partijblad van de Italiaanse com-
linistische partij Unita heeft Solzje-
ftsins beschuldiging dat de KGB hem
ar het leven staat, als 'absurd en af
wijkend' van de hand gewezen. Maar
het blad vraagt zich toch wel af,
waarom Solzjenitsin voor zijn inzich
ten westerse journalisten nodig had.
'Socialistische landen zouden de gele
genheid moeten bieden voor een
grootscheepse confrontatie van idee
ën Een open kritisch debat is (één
van de noodzakelijke vormen, waar
door een maatschappij over zichzelf
denkt en dus. aan haar eigen ontwik
keling meewerkt', aldus Unita.
nieuwe regering. 'Degenen, die altijd
tegen h'et volk zijn geweest, zullen
mij niet dwingen af te treden. Dit is
mogelijk de laatste kans die wij heb
ben om een burgeroorlog tussen Chi-
lenen.te vermijden'.
De regering staat voor een onmogelij
ke moeilijke taak; nu de onderhande
lingen met de ongeveer 40.000 staken
de transportondernemers zijn mislukt,
de winkeliers gisteren voor de tweede
achtereenvolgende dag staakten en de
artsen en andere beoefenaars van
vrije beroepen nu al een week niet
werken, alles uit solidariteit met de
transportondernemers, die nu al 36
dagen niet werken. De voorraden
voedsel, benzine en olie hebben een
i gevaarlijk leegtepunt bereikt en onder
de strijdkrachten die zich tot dusver
traditioneel niet met de politiek inlie
ten is grote ontevredenheid ontstaan.
Nieuw Vietnam
Hoewel Allende dit laatste ontkende
volgens hem 'hebben de strijd
krachten altijd achter deze regering
gestaan en doen ze dat nog' waar
schuwde zijn partijgenoot de socialis
tische senator Carlos Altamirano voor
de radio dat er 'helaas aanwijzingen
zijn dat de goede verstandhouding
tussen het volk en de strijdkrachten,
in dienst van de grootste idealen van
de socialistische bevrijding, ernstig
wordt bedreigd door sommige officie
ren, die ovèrwegen een staatsgreep te
plegen. Pogingen om de regering om
ver te werpen, zouden volgens de se
nator 'Chili veranderen in een nieUw
heroïsch Vietnam'.
In het nieuwe kabinet heeft de presi
dent de banden met de strijdkrachten
behouden. Generaal Jose Sepulveda,
de bevelhebber van de paramilitaire
politie, werd minister voor grondbe
zit; iuchtmachtgeneraal Humberto
Magliocchetti bleef minister van ver
voer en publieke werken; admiraal
Daniel Arella Arrellano werd minis
ter van financiën en generaal Rolando
Gonzalez minister van mijnbouw.
NEW DELHI (Reuter) India en Pakistan zijn overeengekomen
bijna 400.000 soldaten en burgers op het subcontinent in vrijheid
te stellen, maar een uiteindelijke regeling van de problemen, die
voortspruiten uit de oorlog van 1971 moet wachten op Pakistans er
kenning van Bangladesj.
HAIFA (Reuter) Israëls minister
van buitenlandse zaken heeft gezegd
dat er geen enkel bewijs is voor het
bericht in de Jerusalem Post, dat min
stens vier Westeuropese luchtvaart
maatschappijen miljoenen dollars af
koopgeld aan verschillende Palestijnse
guerrillabewegingen hebben betaald
om voor verdere vliegtuigkapingen ge
spaard te blijven. De minister van de
fensie, Dajan, had vorige week een
soortgelijke beschuldiging geuit.
Volgens de Jerusalem Post waren de
luchtvaartmaatschappijen tot het in
zicht gekomen dat het veel goedkoper
is om meteen geld te betalen dan om
zeer dure veiligheidsmaatregelen te
gen vliegtuigkaperijen te nemen.
doo- Jeremy Toye
PRETORIA Een familie van
blanke nationalisten in Pretoria
- aanhangers van de apart
heidspolitiek leeft nu al ja
renlang onder druk van het feit
dat één harer leden geheel on
verwachts als 'kleurlinge' te
boek kwam te staan. De jaren
lange pogingen van mevrouw
Annie Koekemoer, een 25-jarige
huisvrouw, om de kleurgrens te
overschrijden, typeren de ver
nedering, angst en bitterheid
die de Zuidafrikaanse ras-klassi-
ficatie telkens weer in mensen
levens brengt.
Mevrouw Koekemoer moest onlangs
in Pretoria terecht staan ter zake
van valse aangifte van huidskleur en
etnische oorsprong zij had zich
zelf blank verklaard teneinde een
blanke ma te kunnen huwen. Zij
werd vrijgesproken van de aanklacht
maar nu is het lange gevecht hoger
op in de Zuidafrikaanse recht
spraak begonnen om haar classifica
tie als 'gekleurd' onder de Bevol-
kings-Registratiewet ongedaan ge
maakt te krijgen.
Deze wet, aangenomen in 1950 en
sindsdien verschillende keren veran
derd en verscherpt, vereist, dat iede
re Zuidafrikaan wordt geklassifi-
ceerd naar 'raciale' groep. De groe
pen variëren van blank, via Kaapse
kleurling, Griqua, Maleis, Indisch
en overige Aziaten tot Afrikaan.
Voor de meeste mensen wordt de
klassificatie heel gemakkelijk vastge
steld uit een combinatie van wie de
ouders waren en van hoe de samen
leving ze altijd bekeken heeft. Maar
voor grensgevallen \yordt er telkens
opnieuw veel hartzeer veroorzaakt
dikwijls veroorzaakt na een
klacht bij het ministerie van bin
nenlandse zaken door een onbeken
de derde.
-
11
Apartheid in Zuid-Afrika. Kleurlingen links, blanken rechts. 'Grijs' mag niet bij het paaitje blijven
staan.
Blanke zusjes
Het probleem voor mevrouw Koeke
moer is nu dat haar huwelijks
trouw aan haar blanke man haar
tot een overtreedster maakt van de
beruchte 'ontuchtwet'. Met die wet
hebben ook haar ouders te maken
gehad: haar vader, de heer William
Walker, werd in 1963 als kleurling
geklassificeerd. Hij ging in beroep
tegen deze beslissing maar verloor.
Inmiddels zijn echter drie van zijn
dochters wèl als blank geklassifi*
ceerd en zijn inmiddels dan ook met
blanke mannen getrouwd.
Maar toen ook Annie Koekemoer
zich in 1971 voor een dentiteits-
kaart meldde vernam zij voor het
eerst dat zij als kleurlinge geklassi
ficeerd was. Een ambtenaar lichtte
haar toe dat dit berustte op de klas
sificatie van haar vader en omdat
negen mensen die haar kenden haar
als kleurlinge beschouwden. De
vrouw weigerde klassificatie te aan
vaarden. Toen zij vorig jaar met een
blanke in het huwelijk trad ver
klaarde zij bij de burgerlijke stand
dat zij blank was. dat leidde tot een
strafrechtelijke vervolging, geduren
de welke zij zich verweerde met de
opmerking dat zij alleen maar het
codenummer had geraadpleegd, toen
zc haar klassificatiepapieren thuis
kreeg. En dat sloeg naar zij meende
op blank.
Bij de behandeling voor de recht
bank zei dr. George Nurse als beë
digd getuige-deskundige dat me
vrouw Koekemoers bloed geen spoor
yan gekleurde afstaihmeling had op
geleverd.
Blond, maar toch
De 'vrbuw maakt zich nu vooral zor
gen over haar 14 maanden oude
zoontje.' 'Wat voor een toekomst
gaat die tegemoet als kleurling?!
vroeg zij zich- af. Het kind. Sarei, is
blond. Een deskundige van het mi
nisterie van binnenlandse zaken zei:
'We gaan natuurlijk niet op de ui
terlijke verschijning af maar deze
baby ziet er uit als een blanke.' Me
vrouw Koekemoer heeft 'een advo
caat in de arm genomen die bereid
is het telkens met haar hogerop te
zoeken om de klassificatie ongedaan
te maken. Hij geniet haar volle ver
trouwen omdat hij er zeven jaar ge
leden ook in geslaagd is haar tante
over de rassenbarrière terug te
slepen in het blanke domein.
De laatste gevens van het ministerie
van binnenlandse zaken over 1972
tonen aan dat van de 62 mensen die
vorig jaar in beroep kwamen tegen
hun classificering slechts 28 hun.
zaak behandeld kregen en slechts 2
door het hof in het gelijk werden
gesteld
Beslissend
De gevallen zijn tekenend voor de
beslissende betekenis van de ras-
klassificatie in de. "Zuidafrikaanse
maatschappij: een handelaar uit East
Londen moest na alle toekomstplan
nen van zijn dochter een baantje als
huisbediende voor haar gaan zoeken
nadat zij tot 'kleurlinge' was ver
klaard. Een 53-jarige kleurlinge
moest 'n pleegkind waarover zij zich
had ontfermd, weer afstaan nadat zij
als 'Afrikaans' was geclassificeerd.
Volgens 't ministerie van binnen
landse zaken zou zij zeker door de
kleurlingen zijn uitgestoten als zij
niet opnieuw geclassificeerd was. Een
jaar geleden werd een moeder van
drie kinderen- uit haar woning in
een kleurlingenwijk verwijderd na
dat zij als Afrikaans gekwalificeerd
was. Voor diegenen die het lukt om
opnieuw tot de begeerde blanke
staat terug te keren houden de pro
blemen nog niet altijd op. Zo werd
een 13-jarige jongen uit Pieter Ma-
ritzburg ondanks zijn klassificatiebe-
wijs door de blanke scholen in zijn
hele omgeving geweerd omdat men
zijn huid te donker vond.
Jeremy Toye is correspondent van
Reuter in Pretoria.
Volgens het akkoord, dat dinsdaga
vond werd gesloten, zullen 90.000 Pa
kistaanse krijgsgevangenen, die in In
dia worden vastgehouden, worden be
vrijd. Pakistan zal ongeveer 200.000
Bengali's repatriëren, onder wie de
203 man tegen wie een een proces
dreigde. Op zijn beurt zal Pakistan
een 'aanzienlijke hoeveelheid' nlet-
Bengali's uit Bangladesj accepteren.
In het akkoord wordt echter geen spe
cifiek tijdschema bekend gemaakt.
Bangladesj, hoewel afwezig bij de be
sprekingen, hield nauwe ruggespraak
met India en heeft toegestemd de
voorgenomen processen tegen 195 Pa
kistaanse gevangenen uit te stellen,
tot de repatriëring is voltooid. Over
hun toekomst zal worden beslist tij
dens een bijeenkomst van alle drie
landen. Het akkoord schrijft echter:
'Bangladesj heeft er de nadruk op ge
legd dat het aan een dergelijk gesprek
alleen maar kan deelnemen op voet
van soevereine gelijkheid'. Dit bete
kent dat Pakistan eerst Bangladesj of
ficieel moet erkennen.
PEKING
Het Indiaas-Pakistaanse akkoord opent
de mogelijkheid voor een verbetering
van de Chinese betrekkingen met In
dia en Bangladesj, zo menen diploma
ten in Peking. China is een hechte
bondgenoot van Pakistan, weigerde
Bangladesj te erkennen en trof ook
Dacca's toetreding tot de VN met een
veto. Het verklaarde dat eerst de VN-
resoluties, die opriepen tot vrede en
terugkeer van de krijgsgevangenen,
moesten worden v oldaan. Aan deze
voorwaarden wordt nu voldaan. Pe
king zal echter wel wachten met de
erkenning van Bangladesj, totdat Pa
kistan daartoe is overgegaan.
STOCKHOLM (Reuter, UPI) De politie van Stockholm ver
baast zich over de reacties van Kristin Enmark (21), één van de
gijzelaars, die vijf dagen door twee rovers werd vastgehouden in
een bank. Zij had alleen maar vriendelijke woorden over voor Jan-
Erik Olsson, die eerder door de politie 'een beest' was genoemd. ,Na
alles wat er gebeurd is is bet moeilijk haar reactie te begrijpen', zei
een agent.
Toen de politie de kluis binnenstorm
de, riep ze dat zij de rovers geen
kwaad mocht doen. Voor hij de hand
boeien omkreeg gaf Olsson zijn jack
aan Kristin, die bibberde van de kou.
En voordat Olsson werd weggeleid,
zei Kristin tegen Olssons vriend Olofs-
son: 'We zien elkaar nog wel'. Politie-
artsen zeiden dat haar vriendelijke re
actie een gevolg was van shock en
spanning.
Maar later moest worden toegegeven,
dat Kristin in verrassend goede toe
stand was. Een arts verklaarde: 'Ik
had verwacht iemand onder handen te
krijgen, die uitgeput was en dringend
behandeling nodig had. Maar Kristin
was de rust zelf en haar pols en bloed
druk waren normaal'. De andere gij
zelaars waren apatisch en hadden niet
veel te zeggen.
GRAPJES
Dat zij verkracht was, ontkende zij
ten stelligste. 'Ik was geen moment
bang. Ik was banger voor de politie.
Wij wisten niet wat voor domme din
gen die kon doen'. Zij zei dat er veel
grapjes werden gemaakt met de ro
vers en dat ze kaart speelden om de
MARSEILLE (Reuter, DPA) Door opflakkerende rassenhaat zijn
drie Noordafrikanen in zuid-Frankrijk vermoord, nadat een zenuw
zieke Algerijn zaterdag een buschauffeur in Marseille had doodge
stoken.
Kristin Enmark
tijd te doden. Later hadden ze daar
geen zin meer in en werd het slapen
ongemakkelijk. 'Wij konden niet eens
op de vloer slapen. Toen de politie
gaten begon te boren, stroomde er wa
ter naar binnen. Het kwam wel 15 cm
hoog'. Dat stroppen om hun halsen
waren gehangen noemde Kristin 'al
leen maar een gebaar. Er is nooit ge
vaar geweest dat we werden opgehan
gen.'
In de nacht van dinsdag op woensdag
werd in Marseille een 16-jarige Alge
rijn doodgeschoten vanuit twee snel
rijdende auto's. Hij werd drie maal
getroffen en overleed enkele uren la
ter. Ook werd een zwaar gewonde Al
gerijn gevonden, die met een bijl was
aangevallen. In een voorstad van Metz
werd de 28-jarige Algerijn Achmed
Reski voor een flatgebouw doodge
schoten gevonden. Bij een aanslag op
Noordafrikanen in het stadje Le Per-
reuz (bij Parijs) doodde een jonge
Fransman een 28-jarige Noordafri
kaan, die in een café zat, en bracht
twee anderen zware verwondingen
toe.
De politie van Marseille verbood gis
teren een protestbetoging van een
'verdedigingscomité van Marseille',
naar aanleiding van de dood van de
buschauffeur. Het nieuwe comité eist
strengere controle op de illegale bin
nenkomst van Noordafrikanen in
Frankrijk.
In Toulouse heeft het leger een regi
ment parachutisten bevolen in hun
barakken te blijven, nadat een groep
van 50 soldaten maandag 'een strafex
peditie' had uitgevoerd tegen Algerij
nen. Verscheidene Noordafrikanen
werden gewond bij het gevecht. Het
leger maakte bekend dat het de ver
antwoordelijke militairen op 'strafoe
fening' had gestuurd.
De één miljoen man sterke Algerijnse
gemeenschap in Frankrijk zwelt
zeer tot ongenoegen van veel Fransen
aan door legale en illegale immi
gratie. De meeste Noordafrikanen zijn
in Frankrijk achtergebleven, nadat
Algerije onafhankelijk werd na de
Frans-Algerijnse oorlog. Zij doen vaak
het vuilste werk. In Zuid-Frankrijk
wonen ze meestal in gesloten gemeen
schappen.
'Wij willen hier geen Arabisch Har
lem', verklaarde één van de leiders
van het 'Verdedigingscomité van Mar
seille'. Eén van haar pampletten dat
in de stad op grote schaal is ver
spreid zegt: 'Marseille is bang. Mar
seille duldt niet langer de terreur, die
opgelegd wordt door de Noordafri-
kaanse onderwereld'.
BEPERKING
De Algerijnse ambassade in Parijs
heeft haar bezorgdheid uitgedrukt
over de rassenrellen. Georges Gorse,
de Franse minister van arbeid, heeft
gisteren toegegeven, dat het rassen
probleem een ernstige zorg is voor
zijn regering.
PEKING (Reuter, AFP, UPI, AP)
In de Chinese hoofdstad Peking is
het gisteren tot luiddruchtige feeste
lijkheden gekomen na een officiële
bekendmaking dat het langverwachte
tiende landelijke congres van de Chi
nese communistische partij van 24 tot
28 augustus bijeen was gekomen.
Het congres heeft voorzitter Mao Tse-
toeng herkozen en de uit de gratie ge
raakte en bij een vliegtuigongeluk
omgekomen opvolger van Mao, Lin
Piao posthuum uit de partij gestoten.
Ook zijn collega Tajen Po-ta werd uit
de partij gestoten. Lin Piao was vol
gens het congres een 'bourgeois, carriè
rist en samenzweerder, een contrare
volutionaire overloper, een renegaat
en een verrader'.
Het congres benoemde verder Tsjoe
En-lai tot premier, terwijl Wang
Hoeng-wen, de 50-jarige secretaris van
het partijcomité van Sjanhai onmid
dellijk na Tsjoe En-lai genoemd werd.
Hij is samen met nog drie anderen
tot vice-voorzitter van de partij ge
kozen. Het volledige presidium van de
Dartij dat werd gekozen, bestaat uit
i48 personen.
