'Ik Hou van Uw Vrouw'
grijpt niet erg hoog
De Weldoener
Rollins
climax van
'Laren'
Lieftinck
door John Rowan Wilson
TROLW/KmARTET MiAiAiNIDAiG 27 AUGUSTUS 1973
Luc Lutz en Simone Rooskens in 'Ik Hou van Uw Vrouw'.
Een van de sterkste punten van Lief
tinck tijdens zijn ministersschap uas,
dat hij weliswaar steeds de vreselijk
ste dingen moest aankondigen en uit
voeren, maar bijna altijd kans zog de
verschijning van at dat naars in de
kranten te doen illustreren met een
foto van een groot, kaal, maar onte
genzeggelijk olijk kijkend hoofd.
Gisteravond, in het overzicht van zijn
leven en werk in de NOS-serie Mar
kant, waren al die kranteknipsels
iceer even te zien en ook dat hoofd,
dat als het in beweging is iets van
zijn geestigheid blijkt te verliezen.
Maar er kwam iets bij. Lieftinck is
kennelijk een begaafd docent - ie
mand die kans heeft gezien zonder
veel poeha en pathos, alleen door de
kracht van op eenvoudige wijze voor
gedragen wetenschappelijke argumen
ten, de mensen te overtuigen.
Hij was een politicus die het belang
van 'de publielce opinie' begreep,
maar die politieke opinie niet alleen
passief registreerde en aanvaardde
maar ook actief meedeed aan de vor
ming ervan. Dat lijkt in deze tijd van
een door televisie beïnvloede politiek
heel gewoon, maar Lieftinck wist ook
zonder televisie te roeien met de rie
men die hij had. Hij gebruikte bij
voorbeeld een bioscoopjournaal om
zijn plan voor de geldzuivering aan
de bevolking uit te leggen en dat le
vert ons, bijna dertig jaar later,
uniek historisch fimmateriaal op. De
makers van dit programma noteerden
ook commentaar van Lieftinck op ac
tuele politieke kwesties (de vraag bij
voorbeeld waarom hij de PvdA had
ingeruild tegen DS70), maar om de fi
nanciële en monetaire vraagstukken
van dit ogenblik ging iedereen met
een icijde boog heen. Zijn die zelfs
die oude rot teveel? J.K.
door Ber Huising
In Rotterdams Hofpleintheater
begon het toneelseizoen met de
eerste voorstelling van Ik Hou
van Uw Vrouw, een blijspelletje
waar de (vele) toeschouwers wel
om wilden lachen, en waarvoor ze
een hartelijk slotapplaus over
hadden.
Tevreden met weinig. Want wat het
ervaren stel Keith Waterhouse en
Willis, Hall deze keer moeizaam en
met veel gerek voor een avondje ver
maak in elkaar hebben geknutseld, en
Harriet Freezer in goed lopend Ne
derlands heeft vertaald, is niet veel
en grijpt maar laag.
Er is een zeg maar het voortdu
rend harrewarrende echtpaar, waar
van zij zich lekker ruzie-achtig uit
leeft, omdat zij hem van ontrouw ver
denkt, maar ook daarvoor is hij een
te goedige sukkel. En eens in de week
moet hij met haar naar de bioscoop,
omdat zij het huis dan afstaat aan een
zelfstandige vriendin, die dan het ge
trouwde huisvrouwtje speelt voor
haar getrouwde, jaloerse minnaar.
Beide voor de gek gehouden mannen
weten van niets (en wij wel) en beide
vrouwen houden de komedie vol tot
kwart voor elf, met leugentjes en gril
len. Zodat er voortdurend langs el
kaar heen gepraat en gelopen wordt.
Voor het elkaar telkens toevallig
twee-aan-twee wel en niet ontmoeten
stonden er naast het burgerlijke-ka-
merdecor (ontwerp Chiel de Meij)
ook nog een lift, een trap, een tele
fooncel, een parkbank en een café
deur op het toneel, waar de spelers
dan vlak bijeen stonden, liepen of za
ten, zonder elkaar te zien of te horen.
TYPETJES
Aan dit onlogisch ingewikkelde stui
vertje-wisselen had regisseur Paul
Melton wel aandacht besteed. Het
liep. Het bleef in beweging. Aan ka-
rakters of werkelijke spanningen en
gevoelens was niet veel te doen. Die
zijn er gewoon niet De figuren zijn
typetjes, even oppervlakkig algemeen
bekend als de mogelijke grapjes. Die
hebben de schrijvers er allemaal inge
daan.
Dubbelop, en ook wel drie- of vier
voudig. (Elke man krijgt bijvoorbeeld
van elke vrouw wisky in het gezicht
gesmeten).
Er blijft voor de spelers niets anders
over dan het maar leuk te doen. Luc
Lutz heeft voor dit werk de achteloze
droge humoristische stijl. Simone
Rooskens is aardig als het kinderlijke
vrouwtje met grillige boosaardighe
den. Zij knipt bijvoorbeeld voor de
lol alle mouwen van zijn colberts. Ma
rijke Merckens doet parmantig het
vrijgevochten typetje, en Jacques Luy-
er is de geslaagde burgerman, die wel
iswaar vreemd gaat.
Hij en Luc Lutz hebben deze vrije
produktie alleen maar opgezet om te
vermaken en naar de reacties in het
Hofplein Theater te oordelen doen zij
dat ook.
77
'Nou.' zei zuster Nairn, 'wat zeg je
déarvan?'
'Ik weet het niet,' zei Adams. 'Ik weet
het heus niet'
'Die komt van een koude kermis
thuis.'
'Dat zal wel.'
Maar goed ook. Ze doet me denken
aan een cursusleidster in Dundee
Adams zei peinzend: 'Toch kon ze wel
eens gelijk hebben
'Ach, kom nouZe keek hem vol
afkeer aan. 'Je kunt de christelijke
verdraagzaamheid ook te ver doorvoe
ren.'
Maar toen Adams in zijn eigen kamer
zijn pijp rookte cn de Lancet van
twee maanden geleden doorsnuffelde,
bedacht hij dat de strijd van Miss
Forrest met Barrington in wezen niet
zo heel anders was dan die hij goed
tien jaar eerder had gestreden en ver
loren. Hij had geen oordeel over een
vliegveldje of over de mogelijkheden
van fruitteelt in Kalundani. Details
van die aard waren, zo wist hij. niet
de werkelijke kern van het verschil
van mening. Wat Barrington zwaar
gegriefd had, was de suggestie dat het
ziekenhuis in een vorm gegoten was
die elk jaar wat minder met de reali
teit van het ogenblik in overeenstem
ming was.
Het was een vorm waarin hij na zijn
aanvankelijke rebellie met tegenzin
was gedrongen. Hij had het systeem
zo nauwgezet mogelijk gehanteerd, zo
als een trouwe officier zijn mannen
drilt op een manier waarvan hij in
zijn hart weet dat die achterhaald is.
Na het eerste jaar hield hij zichzelf
voor dat het toch wel goed liep. Mis
schien zouden ze meer kunnen doen
als ze het anders aanpakten. Maar dit
was de trant van Barrington en
zonder Barrington zou Kalundani
nooit bestaan hebban.
Barringtons trant was warm, sympa-
hiek en vol mededogen, en hij was
theoretisch gebaseerd op respect voor
het traditionele gedragspatroon van
de Luako's. Als dat patroon onhygië
nisch, asociaal en vaak wreed was,
moest het desondanks worden aan
vaard. Elke neiging bij de Europeanen
om afkeer of kritiek te uiten, maakte
Barrington onmiddellijk kwaad.
De Afrikanen in Kalundani werden
aangemoedigd hun gebruikelijke voed
sel verstandiger te gebruiken en met
de toekomst rekening te houden wat
hun landbouw betreft. Ze kregen een
voudige feiten te leren over hoe in
fecties zich verspreiden. Maar Bar
rington geloofde niet in hoger onder
wijs voor Afrikanen. Zelfs voortgezet
onderwijs beschouwde hij als verspil
ling van tijd en geld. 'Je geeft hun
een pen in handen,' zei hij misprij
zend, 'terwijl ze nog niet eens de
ploeg hebben leren hanteren. Je moet
ze leren hun land en hun vee te ver
zorgen, om van hun kinderen niet
eens te spreken. Afrika heeft boeren
nodig, geen ambtenaren.'
Er stak veel waars in wat hij zei,
maar toch vroeg Adams zich soms af
hoeveel van Barringtons theorie niets
anders was dan de uitdrukking van
emoties die diep in zijn binnenste
leefden. Zijn afkeer van de Europese
beschaving en zijn wens om de Afri
kanen daarvoor te behoeden, waren
volkomen oprecht. Maar ze kwamen
niet zozeer uit logica voort als wel uit
een sterk conservatieve geest en een
diepe verering voor primitieve ge
woonten. Hij was dol op de eenvoud
en de rustige waardigheid van de Af
rikanen en hij had in dezelfde dingen
plezier als zij. Hun luiheid, hun onbe
trouwbaarheid, hun onverwachte
driftbuien ergerden hem even, maar
wekten geen blijvende boosheid. Hij
werd niet, zoals nog steeds bij Adams
het geval was, verontwaardigd over
het vuil, het ruwe gedrag en over de
vernederende onderworpenheid van
de vrouwen.
Gedeeltelijk daardoor was de atmos
feer in Kalundani juist uniek. Anders
dan vrijwel elk ander zendingszieken
huis, was het geen Europees zieken
huis dat naar Afrika was overgeplant;
het vormde een deel van Afrika zelf.
Maar nu begon het grote, stille we
relddeel zich in zijn duizendjarige
slaap te bewegen. In de verte was het
vage gerommel van opstandigheid te
horen. De greep van Europa verslap
te. Kalundani had zich aan de oude
trant van Afrika gehouden. Zou het
daarmee ook ten onder gaan?
Ze hadden allen een dramatisch ge
volg van de confrontatie tussen Bar
rington en Miss Forrest verwacht.
Vreemd genoeg gebeurde er niets. Zij
en Barrington spraken onder het eten
gewoon met elkaar, hoewel ze onder
werpen omzeilden die als gevoelig be
schouwd konden worden. Barrington
was in een van die fasen beland waar
in het onmogelijk was zijn aandacht
voor enig administratief detail van
het ziekenhuis te trekken. Zoals altijd
nam Adams automatisch de leiding
over, net als wanneer Barrington op
reis was. Hij wist dat Barringtons be
langstelling te zijner tijd even plotse
ling zou weerkeren als hij verdwenen
was. Op zekere dag zou hij zich hevig
bezorgd maken, er op staan dat hij
zelfs de kleinste beslissing zou nemen
en klagen dat niemand hem ooit op
de hoogte hield.
Intussen deed Miss Forrest haar best
om zich nuttig te maken. Ze gaf zich
voor onprettige klusjes op en hielp op
de afdeling en in de apotheek. Adaras
had het gevoel dat ze in een goed
blaadje bij hem probeerde te komen.
Ze was vlug van begrip en haar vra
gen waren altijd verstandig. Ze was
altijd opgewekt en haar energie
scheen geen grenzen te hebben. Zelfs
zuster Nairn begon tegen haar bedoe
ling in respect voor haar te krijgen.
'Ik wil niet beweren dat ze mijn voor
liefde is,' zei ze, 'maar sinds de dok
ter haar die avond lik op stuk gaf, is
ze heel wat gemakkelijker geworden
om mee op te trekken.'
Daar was Adams het mee eens. Maar
er was iets aan de stemming die Miss
Forrest tegenwoordig had dat hem
een vaag onbehagen bezorgde. Op de
een of andere manier wekte ze toch
niet de indruk van een vrouw die op
haar nummer gezet is.
'Hebt u enig idee hoelang ze hier
denkt te blijven?' vroqg hij.
'Nee.' Hij merkte dat zijn onbehagen
zich ook aan zuster Nairn had meege
deeld. 'Maar ik denk dat ze geen
haast heeft. Ze heeft laatst nog een
grote kist met kleren en spulletjes uit
Engeland laten komen.'
(Wordt vervolgd)
KUNST/jRlADIO en TV Tl/K' C
MARY PERKINS
door Rud Niemans
wjfèwJSs Of
TtfD IN
6TRATP0
zfl-uftgwst MARTS
KUKSU.-ALlttHlk
SNAP VAM MöTOWEM
HW.6MAAL WIST*,.
1STS DAT
\jspje6ep£>2rr.,
PSTE
<Suir?Jj
OUVÊR/
SMIDJE VERHOLEN EN DE BOPPERTJES
CQPYRIGHT STUDIO A VAN
dacht had. Hij zweefde zelfs recht op
de voortstuivende auto in. 'Hèèèlpü'
gilde de smid. 'Dat wordt een bot
sing!' Maar het zou bij deze vruch
teloze gil blijven, want met een da
verende klap sloegen zijn zware schoe
nen tegen de voorruit van de auto.
Rinkelend vloog die ruit aan stukken
en de scherven vlogen alle kanten op.
Doch behalve een aantal glasscherven
die hem om de oren vlogen, kreeg
Franse Sjarl nog een verrassing méér.
De schoenen van de smid troffen hem
namelijk midden in zijn gezicht. En
nu hebben wij zelf weliswaar nog
nóóit schoenen midden ons gezicht ge
had, maar toch stellen wij ons voo
dat dit nou heus niet zo'n bar aangj
name ervaring is. Wij kunnen du
best begrijpen, dat Franse Sjarl gedi
rende enkele ogenblikken de kluts hf
lemaal kwijt was, zijn aandacht nié
meer bij de weg kon houden en zij
wagen met een krakende slag tegej
de harde rotswand deed belanden.7
En zie, daar bleef het voertuigje lif
gen. De motor pruttelde nog eventjd
na, doch toen gaf het karretje 4
geest. Krakend zakte het door zij
wielen, de achterdeuren sprongen ei
eindje open en een deel van de kos
bare schatten kwam glinsterend na?
buiten gerold
Radio vandaag
de tijd. 8.30 Nws. 8.36 Gymfc. v.d. hulsvr.
8.45 Plein publ.: maandagmorgen met men
sen en muz., met 9.30 (S) Hier en na en
10.30 Nws. 11.15 (S) V.d. kleóters. 11.30 (S)
Hier en nu. 11.32 (S) Zilverpraat. 11.55 Med.
12.00 Strictly country style. 12.21 Voor boer
en 'tuinder. 12.20 Med. t.b.v. land- en tulnb.
12.30 Nws. 12.41 (S) Hier eh nu. 12.50 Ml-
kro: aandacht voor het christelijk organisa
tieleven. 13.00 (S) Operamuz, 14.05 Schoolra
dio. 14.30 (S) Hier en nu. 14J2 (S) Sopraan,
klarinet en plano: nederl. famermuz. 15.00
Herv. mlddagdst. 15.30 Nws.fl5.33 (S) Studio
6: middagmagazine met 16.30 (S) Hier en nu.
16.50 Pleisterplaats: toersime en recreatie.
17.20 Overheldsvoorl.: Suriname Journaal.
Spreker: dr. E. Th. Waaldijk. 17.30 Nws.
17.32 (S) Hier en nu.
NCRV: 18.00 (S) NCRVCombo Corner,
18.30 Nws. 18.41 Toelichting bij het nws.
18.47 (S) Bandstand. 19.00 <S)' Filter: Jonge-
renprogr. 19.30 (S) Literama: kron. over
boeken, schrijvers en toneel. 20.00 Nws.
20.05 Avondoverdenking. 20 15 (S) A'dams
Kamerork.: klass. muz. 20.20 La fllle du re
giment, opera van Donizetti» uitgev. door het
Covent Garden Koo- en -Ork. m.m.v. solis
ten. 22.25 (S) Voordracht. 22.45 Theolog.
Etherleergang. 23.20 (S) Klass. kamermuz.
en liederen. 23.55-24.00 NwS.
HILVERSUM.,.111
KRO: 7.00 Nws. 7.02 (S)jKRO-op-Drie: dis-
cjockeyshow. (8.00. 9.00' 10.00 en 11.00
Nws.) 12.00 Nws. 12.03 Van twaalf tot
twee: KRO's pauzeprogr. met 13.00 Nws h-
13.03 Raden maar TROS: 14.00 Nws. 141,'
Van twee tot drie op III. 15.00 Nws. 151"
Hugo van Gelderen Show, incl. de natlonj
tip-twlntig. (16.00 en 17.00 Nws: 17.30
reldkampioenschappen wielrennen in San f
bastian.) l
NOS: 18.00 Nws. 18.02 Joost mag niet etjn
AVRO: 19.00 Nws. 19.02 (S) Nederland-ni.
stop. 20.00 Nws. 20.02 Radiojournaal. 20?
Take the 8-traln. 21.00 Nws. 21.02 Negen-ufO
show. 22.00 Nws. 22.02 (S) Superclean Dfel
ammachine. 22.55 Med. 23.00 Nws. 23.02 L.
Vanavond laat. 24.00 Nws. 0.02 Radiojor1
naai. 0.05 Droom-top-Uen. 0.55-1.00 Nws. fni
BELG1E 324 m NED.
12.00 Nws. med. en SOS-ber. 12.08 LandT
kron. 12.15 Licht muz.progr. (12.50 Buité"
persoverz. 13.00 Nws. weerber. en tonedp
genda.) 14.00 Nws. 14.03 Lichte muz. (15js
en 16.00 Nws.) 16.10 Lichte muz. 17.00 W,
en med. 17.10 Big Band sound. 17.55 Wei
schaal. Is;
BELGIE 324 m NED.
18.00 Nws. 18.05 Uitz. voor en door soil6
ten. 18.53 Paardesportber. 18.55 Taalwenk
18.57 Gramm.muz. 19.00 Nws, act. en m
19.30 Melodie Radio. 19.40 Keurig Engi.
19.45 Openbaar kunstbezit. 20.00 Ëen ve
op het dak. 20.30 Uit de wereld v.h. bo
21.00 Splinternws. 21.05 Vakantievitamln
22.00 Nws. 22.05 Korte fllosof. babbeltjes i
lichte muz. 23.00 Nws. 23.05 Op de late t
met Rita Jaenen. 23.40-23.45 Nws.
TV vandaag
nieuwsgierige onder
zoekers I,
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.21 Marathon Kwis |8)
20.22 Het Fenomeen
Peyton Place
terugblik op 6 jaar
Peyton Place in
Nederland f
20.50 Peyton Place
22.00 Televizier i
Magazine
NOS
22.50 Journaal
22.55 W.K.-wielrennen
te San Sebastian
BELGIE NEDERLANDS
18.55 Fabeltjeskr. 19.00 Tekenfilm. 1
Sport. 19.33 Zoeklicht. 19.38 Med. en wi
ber. 19.45 Journaal. 20.10 Operation Cn
bow. 21.55 Eur. en multinationale problem
22.40 Journaal. 22.50-23.20 W.K. Wielren
Eurovisie.
BELGIE FRANS
15.55 Eurovisie: W.K. Wielrennen te
Sebastian.
Horizontaal: 1. strak, 4. dichter, 7.
meubel, 9. gehalte,' 11. knol, 13. opera
van Verdi, 15. omslag, 16. plaaggeest,
17. zangstem. 18. lied, 20 woonboot,
22.vogelverblijf,24. bloedhuis, 25.
voedingsstof, 28. gil, 29. vaartuig om
berichten over te fcrengen, 30. houten
klepper.
Verticaal: 1. hevige wind, 2. dakbedek
king (Ind.), 3. dwaar, 4. spitse bek
van een vogel, 5. Myth, figuur, 6.
hulpmiddel bij de scheepvaart, 8. taal
kunde, 9. hoofddeksel, 10. reeks, 12.
grond, 14. bij, 18. lasten, 19. Europe
aan, 20. Holl. grivin, 21. kafferdorp,
23. vastgestelde hoeveelheid, 24. han
delingen, 26. voor1, 27. grondsoort.
NOS
22.25 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Kiri de Clown
18.55 Journaal
AVRO
19.05 De avonturen van
Toomal en de
olifant
19.30 Het wonder der
natuur: Afrika's
Oplssing van vrijdag: 1-2 edict,
torment, 1-4 eenmaal, 34 takel, 3-6
te bel, 4-5 lijdelijk, 5-6 kerel. IMKEJ
