VASTENMARSEN MEER DAN
FATSOENSRAKKERIJ
Laat horendat
uer ook bent
ROMAN
OMNIBUS
Adverteren
doét verkopen
Spreekvaardigheid
Nieuw bedevaartsoord n1
in Limburgse Stein
Vandaag
.*k
Ds. Jan Willem van der Hoeven:
Jeugdsentiment
in Concertgebouw
Beroepingswerk
PLAATS EEN
KOERIER
de koning
De Nieuwe Leidse Courant in Uw
vakantiebrievenbus
ISTITUUT RHETORICA
ei
«9 JEZUS
0 REVOLUTIE!
rf1
omnibus»
TROUW/KW VRTET M'ALANDAG 27 AUGUSTUS 1973
ï||W;i:ra
Een beeld van de vastenmarsen. die gedurende dertig dagen in Ams terdam werden gehouden. Vierde van links ds. Van der Hoeven. Ge
middeld liepen veertig tot vijftig mensen mee.
door Jac. Kort
AMSTERDAM Nu Robert Stolz,
die tot zijn negentigste jaar de diri-
geerstaf heeft gehanteerd, .afscheid
van het podium heeft genomen, is er
waarschijnlijk nog maar ééri ccmpo-
nist-dirigent, die bij machte is, de
operettetraditie van Offenbach,
Strauss en Lehar voort te zetten, en
dat is de 78-jarige Nico Dostal. Wie
hem bezig zag in de Grote Zaal van
het Concertgebouw, twijfelde geen
ogenblik aan het vakmanschap en het
enthousiasme, waarmee Nico Dostal te
werk ging als dirigent van het Lim
burgs Symfonie-orkest, noch aan de
zeggingskracht van de fragmenten, die
aan zijn composities waren ontleend.
Vooral na het optreden van de jonge
Dostal (onder wiens leiding het or
kest voortdurend een volume moest
ontwikkelen alsof het in de muziek
tent van het Vrijthof speelde in
plaats van in het Concertgebouw) viel
het op, hoe voortreffelijk van propor
ties en nuancering de Limburgers en-
der leiding van Dostal Sr. musiceer
den. Wat dat betreft kan de zoon nog
veel van zijn vader leren.
Toen kon men eigenlijk ook pas goed
waarnemen, wat de twee vocale solis
ten, de sopraan, Margit Schramm en
de tenor, Rudolf Schock, aan het doen
waren, want daar was in het begin
van de avond te. weinig van te horen
geweest. Welnu, Margrit Schramm en
Rudolf Schock -zijn allebei artiesten
van een meeslepende muzikaliteit, die
nog altijd de kunst verstaan, de
Weense melodieën of fraaie wijze
voor hun publiek tot leven te bren
gen.
Dat publiek, waar je overigens opmer
kelijk weinig jeugd tussen zag, was
zichtbaar gekomen om zich nog eens
te koesteren in het jeugdsentiment en
daar kwam men op het podium geheel
en al aan tegemoet, zodat iedereen te
vreden kon huiswaarts keren.
GEREFORMEERDE KERKEN
Bedankt voor 's-Gravenzande: A. J. van
der Wiel te Zwartsluis.
MAASTRICHT In het Zuidlimburgsc Stcin is een nieuw bedevaartsoj
ontstaan. Centrum vormt de zojuist gereed gekomen kapel van 'het bitté
lijden van Jezus en Maria', gesticht door Bertha Meuleberg uit Stein.
Bertha genas vijf jaar geleden, na aanroeping van de gestigmatiseerde Ther||
Neumann op wonderbaarlijke wijze van haar gewrichtsreumatiek, die d
artsen ongeneeslijk zou zijn verklaard. Zij beloofde Thercsia Neumann i
kapel te bouwen. Eigen geld en giften van mensen die in het wonder geloi
hebben de bouw van de kapel (kosten ruim 100.000 gulden) mogelijk gemaj
De kapel wordt 22 september geopend. Nu al pelgrimeren veel meusen ni
Stein, waar zij biddend samenkomen in de boerenwoning van Bertha MeiWr-
berg. Daar zou op Goede Vrijdag 1970 's middags om drie uur een kruis w"-L
ben gebloed. jse
-]
DE WEG OMHOOG
Veel uitleggers, wij wezen daar al
eens op, zien in de figuur van Jozef
en wat met hem plaats vindt, een pre
figuratie van Jezus. Jozefs leven
wordt gekenmerkt door een lijn in de
diepte en dan een lijn die omhoog
voert. We zullen dat niet al te cu
rieus moeten onderzoeken, want de
vergelijking heeft meer van een gelij
kenis. De verachte en versmade wordt
tot een hoofd des hoeks, tot onderko
ning en broodgever. Hier begint dat
laatste. De schenker heeft van de ver
warring rondom Farao's dromen ge
hoord en richt nu het woord tot zijn
vorst. Hij is dus weer helemaal in po
sitie. Hij leidt zijn verhaal op een
vreemde manier in: Heden moet ik
mijn zonden in herinnering brengen.
Hij herinnert dan aan Farao's toornJ
hij werkelijk fouten gemaakt hf
valt hier nauwelijks uit af te lei»
de Farao is natuurlijk nooit ten [ko
rechte vertoornd, zoiets zal het
zijn. We moeten er geen versla#
heid van hart en zondenbesef uitpti
len. Maar goed, hij herinnert zich F
zef. want daar komt het op neer. M:
twee volle jaren, twee jaren van i js
gen, staat er eigenlijk (waarom f*
niet zo vertaald, het is immers
verhaal uit een andere wereld dan|
onze). Na twee jaar, een tijd
wachten dus. Eindelijk is het zok
We kunnen alleen raden naar Joj
situatie in die twee jaren. Een vi
ten man. Vergeten door de mei
Het zou niet vreemd zijn als hij
eens gedacht had: vergeten door
Maar dat blijkt dan voor de zoveel'
keer niet waar te zijn. God verjjJ;
niet. We moeten niet alles op één °r
willen hebben, hoeveel haast er
in ons zit. Maar nu gaat alles dan
ijlings. Een ijlbode haalt de gevi
ne van Potifar. En natuurlijk
hij geschoren worden en andere
ren. Ja, natuurlijk? Is daar dan
voor? 't Zal het protocol wel zijn,
hier beslist. Het heilig protocol. I
moet zelfs de ijlings ontboden uil
ging op wachten. Maar de weg gaai
omhoog. Er is een keerpunt. De
van het geheim komt op het toi
de man van het geheim tussen
en de mensen. Nu wordt het pas
spannend. (Genesis 41, 9-14).
II)
door L. P. M. Scholten
AMSTERDAM - Het steekt ds. Jan Willem van der Hoeven bijzonder, dat zijn Actie Omkeer, die dit week
einde eindigde, getrokken is in de sfeer van de fatsoensrakkerij.
'De bedoeling van de actie was, de
christenen op te roepen tot veel meer
gebed. Wij. christenen, blijven zo
lauw. Dat kan niet zo doorgaan. Dan
zullen er erge dingen gaan gebeuren.
De wereld vraagt om ons gebed. En
om een daadwerkelijke omkeer in ons
leven.
En wat is dan het bedroevende? Van
de kant, waar je de kritiek op de ac
tie verwacht, komt die niet. maar uit
gerekend wel var de kerk. De kerk
mensen, die zich niet willen bekeren,
vragen: waar ziet u nu dat zedelijk
verval? En dan willen ze, dat ik zeg:
in <le_sex en.de drugs. Dan ben ik de
fatsoensrakker, die het zo eenzijdig
zie. En dan hebben ze heerlijk het ap
pel van zich afgeschoven'.
Ds. Van den Hoeven spreekt nog emo
tioneler, dan hij gewoonlijk al is, nu
de actie tot het einde toe geen mas
sa's op de been blijkt te hebben ge
bracht.
'Een dominee schreef, dat het kwaad
van Amsterdam veel meer zit in het
kapitalisme. Dan vraag ik hem: als U
de geldzucht walgelijk vond, waarom
ging u dan niet daartegen met ons
vasten? Nu hebt u zich op een goed
kope wijze van het appel afgemaakt.
Dacht u, dat als er een predikant geko
men was, die gezegd had: ik loop met
een vastenmars mee, niet vanwege de
sex en de drugs, maar vanwege b.v.
de schuld aar de derde wereld, hij
niet mee had gemogen? Ik zou hem
met open armen ontvangen hebben'.
Dertig morgens trok een vastenstoet
door Amsterdam. De marsen waren een
vorm van schulderkennen tegenover
God en mensen. Zeggen: wij hebben
als Christenen gefaald.
Bekering
Ds. Van der Hoeven: 'Dr. Buskes
schreef in Trouw/Kwartet: God weet
beter dan ds Van de Hoeven, wat er
in Amsterdam te koop is. Hij wees op
de getrouwer, die er toch ook nog
zijn. Maar zegt God niet tot iedereen:
bekeert u? Lees de zeven brieven aan
de gemeenten van Klein-Azië in Open
baring. Tot vijf daarvan zei God: be
keert u. omdat ze lauw waren of hun
eerste liefde hadden verlaten. Wie
durft dan te zeggen: ik hoef mij niet
te bekeren? Je moet toch wel steke
blind zijn, als er een appel op je ge
daan wordt, dat je dichter bij de Heer
moet leven, en je zegt. dat dat voor
jou niet nodig is. Gelukkig bedoelde
dr. Buskes het zo niet. Ik heb een
fijn gesprek met hem gehad.
Ik geloof, dat er reden is voor ieder,
om zich te bekeren. Hoe lang moet
het nog duren voordat we dat begrij
pen? Dat we ons eindelijk eens losma
ken uit ons gedoe? Wij van de actie
kregen een brief van een hoer, die
schreef: waarom bidden jullie niet
meer voor ons? De wereld vraagt om
ons gebed. En wij, wij doen niet mee.
wij vinden een excuus: Van der Hoe
ven is een fatsoensrakker'.
Ds. Van der Hoeven zegt. dat hij al
enkele jaren in Nederland moet ver
kondigen: bidden! Maar dat hij nu
zijn oproep moest verscherpen: vasten
en bidden! Want bidden, dat vindt
men al gauw dat men doet. al is het
maar enkel een tafelgebed. Neen, echt
bidden in boetedoening en verootmoe
diging.
Oordelen
Maar waarom legt ds. Van der Hoe
ven daarbij zo sterk de nadruk op
dreigende oordelen? Zit daar niet een
speculeren in op angstgevoelens voor
een onbekende toekomst? En waarom
zou het oordeel nu speciaal over Am
sterdam moeten komen? Waarom niet
over Londen of Pari;s? Niet over lïrk
of 's Gravenzandc?
'Ik ben geen Fransman of Engelsman.
Maar als Nederlander weet ik. dat
Gods oordeel over Nederland zal ko
men. als ons land zich niet bekeert.
Amsterdam is voor mij alleen maar
de representant.
Dat de zonde gestraft wordt, is toch
een heel bijbels g«*geven? In oude en
nieuwe testament is bijna geen waar
schuwing te vinden zonder oordeels
dreiging. Christus zelf maakte gebruik
van een ongeluk, toen een toren in
stortte, om te zeggen: als gij u niet
bekeert, zult gij evenzo vergaan. Maar
als vandaag een dominee zo preekt,
zeggen ze, dat hij de mensen bang
maakt.
Waarom trappen de mensen daar zo
tegenaan? Omdat wij zo'n vrijblij
vend, grijs klimaat gecreëerd hebben.
Wij zijn zo verdraagzaam geworden,
dat alles kan. In dat klimaat, dat alles
respecteert, past het niet meer, om te
zeggen, dat je eraan gaat, als je dit of
dat doet. Ik wéét, dat het mis gaat en
dat het oordeel zal komen. Maar God
zal Nederland bewaren, als er een om
mekeer komt'.
Want, en daar legt ds. Van der Hoe
ven nadruk op, bidden alleen is zin
loos, als het niet gepaard gaat met
een keren van eigen egoistische we
gen. 'Trek een dag uit van stilte, van
vasten en bidden en voor jezelf zien,
waarin je je bekeren moet. Dan ga je
anders leven met je naaste. Dan kan
je b.v. ook tienden gaan geven voor
de derde wereld'.
Zo trok de vastenstoet elke morgen
door Amsterdam als een stil teken,
dat oproep tot bekering, waarbij de
deelnefhers elkaar beloofd hadden
twaalf uur te vasten.
Inzet
Ds. Van der Hoeven heeft in Amster
dam niet de respons gevonden, die hij
gehoopt had. Een van de predikanten,
die achter hem stond, is de hervorm
de ds. P. F. Th. Aalders, ondanks ze
kere reserves. 'De roepstem tot de ge
meente, om op een geheel nieuwe wij
ze in gebed te gaan, was voor mij de
reden om met een volledige inzet mee
te doen', zegt hij.
Ds. Aalders vindt, dat de actie onvol
doende voorbereid is geweest. Hij be
treurt het ook, dat het sociaal-politie
ke niet zo'n sterk accent gekregen
heeft als het morele; Maar ook hij
zegt, dat dat geen reden was om niet
mee te doen, omdat er alle gelegen
heid was, om die accenten eraan toe
te voegen. Want ook in dat opzicht is
het volgens ds. Aalders niet waar, dat
Amsterdam 'de meest bekeerde stad
van Nederland', is zoals ds. H. A. Vis
ser zei. Veel sociale gerechtigheid
wordt zijns inziens slechts met de
mond beleden.
Ds. Aalders gelooft, dat de actie door
zal werken. Hij constateert nu al ver
andering. In het ministerie van predi
kanten van de hervormde gemeente
kijkt men al anders tegen de actie
aan, dan in het begin. Een collega,
die eerst veel bezwaar had. zei nu, dat
de actie hem toch opnieuw aan het
denken had gezet over wat het gebed
te betekenen heeft voor hem en zijn
gemeente.
J. F. van Rhede
van der Kloot
Afwezig van 29 aug.
tot 10 september.
De collegae Roos en Busse-
maker nemen in spoedge
vallen waar.
NIEUWE AUTO HUREN
autoverhuur Tin TAn
st.aagtenstraat 14 lil lUl
telefoon: 01710-2S709-53627 leiden
UITZENDBUREAU
Telef. 01710-31710
Korevaarstraat, 33
Leiden wari.i
Als u langer dan een week met vakantie gaat en de Nieuwe Leidse Cou
rant ook op uw vakantie adres wilt ontvangen, dan verzoeken wij u onder
staande bon duidelijk en volledig ingevuld aan ons op te sturen (tele
fonisch kunnen wij helaas geen vakantieadressen aannemen).
Wij moeten u er wel op attent maken, dat de aflevering van dagbladen in
zuidelijke landen (Italië, Spanje, Joegoslavië enz.) over het algemeen zeer
veel te wensen overlaat.
Wij kunnen hiervoor dan ook geen verantwoordelijkheid aanvaarden.
Nieuwe Leidse Courant vakantieadres.
Antwoordnummer 267, Leiden
Er hoeft geen postzegel op.
Zend de bon uiterlijk 3 weken voor het ingaan van uw vakantie in!
Naam abonee
Voorletters
Adres^u's nr
Woonplaats
Wij zijn op ons vakantieadres op(datum)
Vertrekken van ons vakantieadres op
Ons vakantie adres is: camping, pension, hotel
(datum)
Adreshuls nr-
Plaats
Postdistrict
land
Voor toezending zijn de portokosten:
naar het buitenland 4,per week en
voor luchtpostverzending in Europa 5,40 per week.
Is voor u van eminent belang om u
op alle gebieden van deze
modem* maatschappij te laten
gelden. Ook u bent méér waard dan
uzelf denkt! Maar u moet dat
"meer waard" wel ontdekken. -
Dit kén, Indien u onze mondelinge
cursus (zonder huiswerk) gaat volgen.
(Persoonlijkheids- Carrièrevorming)
Tijdens het volgen van deze 16 weken durende cursus (1 lesavond van
3 uur per week) leert u op welke wijze uw sluimerende krachten ontplooid
kunnen worden. U zult daarnaast ook nog het volgende kunnen ver
wezenlijken, t.w.:
uw nerveuze remmingen overwinnen o.e. examenvree*
In het openbaar zonder uitgeschreven tekst gefundeerd kunnen
en dürven spreken
uw leiderskwaliteiten in bedrijf en in vergadering opvoeren
op de ]uiste wijze en met succes aan gespreks- en discussiegroepen
kunnen deelnemen
uw geheugenfunktie en concentratievermogen versterken
.gemakkelijker met mensen kunnen omgaan
beter en méér verkopen, waardoor u ongemerkt uw verdiensten artt
kunnen opvoerenl
Dit zijn slechts enkele facetten die u künt realiseren. Ons Instituut heeft
door een 25-jarige ervaring en met medewerking van ca 100 vakbekwame
leraren ruim 50.000 dames en heren naar het gestelde doel gebracht
Dit is voor u een 'waarborg* dat deze cursus op verantwoorde wijze wordt
gegeven en in een zeer grote behoefte voorziet. Het diploma van
'Rhetorica* wordt door Rijksinstellingen en in het bijzonder door het
Bedrijfsleven erkend.
Vrijblijvende kennismaking
Wilt u weten hoe u zich tot een 'sterkere* persoonlijkheid met alle voor
delen daaraan verbonden kunt vormen, dan verwachten wij u in één van
hierondergenoemde zalen. Vindt u het prettiger om met iemand samen te
komen, breng dan één van uw kennissen mee.
Wij nodigen u uit om zonder enige verplichting een Interessante instruktle-
les bij te wonen in:
ALPHEN AAN DEN RIJN, maandag 27 augustus in Wijkcentrum "Nabij",
Lauraplein
LEIDEN, dinsdag 28, donderdag 30 en vrijdag 31 augustus in Restaurant
"Eigenzorg", Stationsweg 29
SASSENHEIM, dinsdag 28 augustus in Hotel ,,'t Bruine Paard", Hoofdstr. 241
Aanvang 20.00 uur. Toegang vrij.
DORDRECHT, BURG. DE RAADTSINGEL 21, TEL. (078) 37283 - 30388
npl
Verdieping
Ds. Aalders ziet d? actie als een mid
del om tot verdieping van het ge
meenteleven te komen, doordat ge
meenteleden zich in kringen voor el
kaar openstellen in gebed. 'Daar moet
men wat voor overwinnen. Want er is
bij ons zo'n watervrees om zich aan el
kaar toe te vertrouwen in het samen
bidden. Maar waar men elkaar weer
herkent in gemeenschappelijk gebed,
daar wordt dc gemeente vernieuwd'.
Een klein groepje mensen zal door
gaan. verwacht ds. Aalders. in volhar
dend gebed cn dan zullen de muren
van weerstand op de duur misschien
vallen. In de slotsamenkomst. vrijdag,
is afgesproken doo- te gaan, en de ac
tie te beschouwen als aanzet voor iets
veel groters in heel Nederland.
De laatste drie marsen hadden zo'n
route, dat <.e een kruis legden op Am
sterdam. Ds. Van der Hoeven: 'Dit
kruis leggen wij nu in de handen van
de predikanter en de mensen. Dit
kruis is de enige hoop voor Amster
dam. De kerl.cn moeten nu verder
gaan.'
W. KROLL EN JAN J. VAN CAPELLEVEEN
Een waarheidsgetrouw beeld van de
Jezus-beweging. Hippies en studenten
getuigen van een nieuw ontdekt leven.
Blijdschap. Extase. Happenings. Jezus-
songs. Bijbellessen. Bidden. Strijd te
gen drug-verslaving. Maatschappijkritiek.
- Een gevaarlijk strovuur' Een christelijk
jongerenreveil?
Met foto's f 8.90
Verkrijgbaar m de boekhandel
fJ^ZOMER ft KEUNING - WAGENINGEN
/•i
BAREND DE GRAAFF
Drie meeslepende romans van een groot verteller
in één fraaie omnibus
512 bladzijden, gebonden f 18.5Q
Bax
Sgei
tver
'kre
Si Gebrandmerkt
Xl Een erfenis in de
Pruikentijd |mt
H. De vrouw uit 't'Wynve^
t 61
t>Hl
ZOMER KEUNING - WAGENINGEN/VERKRIJGBAAR IN DE BOEKHANDEL
[e 1
tras
akti
itor:
ip t
isio
rkin
als
