iruk overleg in Den Haag
)ver academici-belasting
eoeo
Mariënburg leed
miljoenen verlies
Centraal Comité vraagt
j)e broederschap in
aktijk gestalte krijgt
Haagse raad achter
plannen Scheveningen
evolking Haarlem
9el|ordt gepolst over
erbod vuurwerk
Overleg hervat
over Lip-conflict
Gepantserde wagens voor politie
Zeventig gasten
ongedeerd uit
brandend hotel
Gewonde paarden uit Coentunnel geleid
Citroen verhoogt prijzen
[IW/KWARTET WOENSDAG 22 AUGUSTUS 1973
aatssecretaris Klein ziet studiefinanciering in 1974 niet meer rond komen
BÜNNENL.AND/KUNST/KERK T9/K11
or P. Hagen
De financiële situatie van het bedrijf
is zo slecht dat zij nauwelijks in staat
is de lonen aan het personeel uit te
betalen. Volgens de brief heeft 'Ma
riënburg' de laatste weken om de lo
nen te kunnen betalen voorschotten
gevraagd aan de grote afnemers van
industriesuiker. Verder wordt meege
deeld dat met de directie van het be
drijf in Amsterdam is getelefoneerd
om de ernst van de situatie te onder
strepen. Men heeft toen ook gevraagd
financieel bij te springen. 'Ons werd
meegedeeld dat ook Amsterdam niet
over geldmiddelen daarvoor beschikt',
aldus de brief.
In de brief wordt verder gezegd dat
door de slechte financiële situatie de
ruim 900 woningen van de arbeiders
wat het onderhoud betreft totaal ver
waarloosd zijn. "Veel krotten staan op
instorten.' Dc woningen zijn van het
bedrijf. Ook het ziekenhuis van de
maatschappij is zwaar verwaarloosd.
Voor de exploitatie ervan geeft 'Ma-
riënburg' volgens de brief aan pre
mier Sedney, jaarlijks SF 160.000 uit.
Voor medische verzorging van werk
nemers, zoals ziekenhuiskosten in Pa
ramaribo, wordt per jaar nog eens
een bedrag van SF 68.000 uitgetrok
ken. Ongeveer 8000 mensen zijn voor
hun levensonderhoud afhankelijk van
het suikerbedrijf 'Mariënburg'.
RCMA wijt de slechte financiële posi
tie van 'Mariënburg' aan het feit dat
de Surinaamse regering al twintig
jaar lang niet toestaat de suikerprijs
te verhogen. Inmiddels is van goed in
gelichte zijde in Paramaribo vernomen
dat het vrijwel zeker is dat de Suri
naamse regering 'Mariënburg' zal
overnemen. De veiling van de planta
ge 'Peperpot' van RCMA is in ver
band daarmee uitgesteld. De plantage
zou worden verkocht omdat 'Mariën
burg' een schuld aan de Surinaamse
overheid heeft door achterstallige be
taling van accijnsrechten.
Ladder-puzzel
Vul horizontaal in:
1. twijfelachtig, 2. van te voren, 3.
handvat, 4. gezantschap, 5. feestelijk
ontvangen, 6. metaalmengsel.
Op de spijlen ontstaat bij juiste oplos
sing van boven naar beneden gelezen
twee namen van bloemen.
Dr. G. Klein
neer de Kamer in het najaar de wet
wijzigt.
Een nog veel grotere kluif is de aca
demici-belasting die dr. Klein in 1975
wil invoeren. Daarbij gaat het name
lijk niet alleen om een herziening van
het systeen vam studiefinanciering
(collegegeld, kinderbijslag, kinderaf
trek, bijdragen van welgestelde ou
ders, studietoelagen aan minder
draagkrachtigen), maar om een diepe
ingreep in het hele belastingstelsel.
Dr. Klein wil immers iederden die ge
studeerd heeft en daarvan later aan
toonbaar profijt heeft een extra aan
slag in de belasting opleggen van bij
voorbeeld één procent. Rijkere ouders
moeten wel blijven meebetalen aan de
studie van hun kinderen, maar ook
die kinderen worden later gepakt via
de academici-belasting.
Op die manier, zo betoogt dr. Klein,
wordt een eind gemaakt aan de on
rechtvaardigheid van het huidige
systeem, waarbij alleen studenten van
minder welgestelde ouders iets terug
betalen. Dr. Klein neemt daarbij op
de koop toe dat zo via de belasting
opnieuw scheve verhoudingen ont
staan, namelijk tussen rijke academici
en mensen die op een andere manier
rijk zijn geworden. Zijn redenering is
kort en goed dat het hier gaat om een
duidelijk afgebakende groep die zicht
baar profiteert van een door heel het
volk betaalde voorziening. Dan is het
redelijk dat zij later iets teruggeven
van dat bewezen profijt.
Een probleem waarmee dr. Klein nog
worstelt is de afhankelijkheid van.de
student van zijn ouders. Wanneer be
middelde ouders zelf ook 'den bijdrage
in de kosten kunnen geven, blijven de
studenten van hen afhankelijk. Die
totale ouderlijke bijdrage van 250
miljoen wil dr. Klein niet missen. Hij
zou die ouderlijke bijdrage alleen wil
len laten vallen, als de studenten dan
na afloop van hun studie ook die kos
ten voor hun rekening willen nemen.
Uit zo'n laatste opmerking blijkt ove
rigens dat dr. Klein nog veel open laat.
'ïk spreek natuurlijk wel mijn voor
keur uit', zegt hij. 'en ik zal mijn
standpunt met verve verdedigen,
maar uiteindelijk vind ik dit een zaak
waarover de meerderheid van de Ka
mer het eens moet zijn.' Niet alleen
via de academici-belasting, ook via het
universitaire salarisbeleid zou dr.
Klein wat kunnen doen aan inko
mensnivellering. Hoogleraren verdie
nen drie, vier maal zoveel als een
I HAAG Staatssecretaris
G. Klein kijkt zorgeloos om-.
De donkere wolken die zich
in zijn hoofd samenpakken,
hij niet. In de verte ver-
dt hij een betere maatschap-
net minder ellebogenwerk en
der maagzweren. Zijn plan
met het hoger onderwijs ziet
ils een stapje in die richting,
[enten die zich verzetten te-
zijn vijfhonderd gulden col-
geld voor nu en zijn acade-
•belasting voor later, be-
uwt hij als ondankbare kin-
in die niet begrijpen dat het
naai voor hun eigen bestwil
lelftse hoogleraar in de elektroni-
instrumentatie is via Nieuw
in de Partij van de Arbeid snel
klommen tot staatssecretaris. Vol
ousiasme is Ger Klein begonnen,
de ambtenaren van het directo-
eneraal wetenschappen houden
hart vast. Met Dd Brauw hebben
heel wat moeite gehad, maar die
in ieder geval duidelijk wat hij
Zijn ideeën over collegegeld en
efinanciering bleven nog in de
ran wat de commissie-Andriessen
jver geadviseerd had. De politie-
iut van De Brauw was dat hij de
ind-gulden-wet te vlug en te
handig doordrukte.
Klein haalt met zijn academici-
ting veel meer overhoop. Hij is
1 druk overleg met zijn collega's
iociale zaken en financiën. In de
er wil hij zijn ideeën in een no-
stleggen en in april, mei moet de
er zich daarover uitspreken. In-
els gelooft ook dr. Klein niet
dat hij een niéuw stelsel van
efinanciering in 1974 rond krijgt.
Klein schijnt zich weinig aan te
;en van de tegenslagen die zijn
zijn. De Tweede Kamer heeft
zover gekregen, dat hij de bov-
rs die vorig jaar geen collegegeld
ilden alsnog duizend gulden gaat
;n. Het kan zijn dat later ieder-
jdie voor de cursus 1972-73 dui-
gulden betaalt of betaald heeft,
f vijfhonderd terugkrijgt door ver
hing in zijn studieschuld. Maar
jveet dr. Klein nog niet zeker. De
Issing daarover heeft hij uitge-
l tot na het Kamerdebat over zijn
i in het volgend voorjaar.
ad van State
Klein heeft échter niet alleen pro-
pen met de Kamer en met de stu-
gn, sinds kort heeft hij het ook
de stok met de Raad van State.
heeft negatief geadviseerd over
algemene maatregel van bestuur
het dr. Klein mogelijk moest ma-
.om tenminste voor het nu begon-
I studiejaar de duizend-gulden-el-
le te halveren- In het koninklijk
uit dat door de Raad van State
flt tegengehouden wordt de beta-
van de duizend gulden in twee
iijnen geregeld. Studenten zouden
llechts vijfhonderd gulden hoeven
betalen, want de tweede termijn
de (nu nog wettelijk geldende)
fend gulden zou vervallen, wan-
èVE Dr. Philip Potter, de secretaris-generaal van de wereld
van kerken verwacht dat tijdens de vandaag begonnen vergade-
n^t van het centraal comité het accent sterk zal komen te liggen op
issemblee van de wereldraad in Djakarta in 1975.
BHpernvraag van de bijeenkomst van
I Centraal Comité is volgens dr.
;r evenwel hoe het thema van vo-
jaar 'committed to fellowship' (in
lerschap verbonden) gestalte
t. Het centraal comité is naar
:r zei, geen orgaan dat zich bezig
!t met navelstaren. De organisatie
nu wel eens zien hoe dat woord
'derschap nader gepreciseerd
dt in de praktijk van een wereld,
[rin christenen zich bevinden aan
je zijden van de geweldslijn.
kefikomt uitgesproken aan de orde in
'document over geweld- en geweld-
'leid bij het streven naar mense
waardigheid en maatschappelijke
htigheid. Dit laatste is het twee-
Ihoofdpunt van deze vergadering.
|derde kernvraag is hoe de wereld-
de moeilijkheden weet te over-
len, die veroorzaakt worden door
Igeldcrisis. Deze crisis, waaronder
J internationale organisaties te lij-
33» hebben, wordt veroorzaakt door
tfldollardevaluatie.
hgllens deze vergadering van het een-
dij"
lARLEM De Haarlemse bevol-
|g krijgt tot 15 september gelegen-
ld haar mening kenbaar te maken
[bij de invoering van de algemene
latselijke verordening een vuur-
I^Jrkverbod moet komen. Er gebeuren
Mijks op oudejaarsavond veel ern-
jge ongelukken met vaak blijvend
■Vel. B. en w. zijn juist op dit punt
benieuwd naar de meningen van
i burgerij. Is het vuurwerk afsteken
i oudejaarsavond zo'n offer waard,
6gen zij zich af.
traal comité moet het definitieve be
sluit genomen worden of de assem
blee inderdaad plaats zal hebben in
Djakarta. Dan moet het thema van dit
kerkelijk wereldforum worden vastge
steld en de onderwerpen gekozen die
er zullen worden besproken. Maar ook
deze assemblee zal wel te lijden heb
ben onder de geldorisis.
Direct verbonden met de vragen van
geweld is de hulp aan Portugese
dienstweigeraars, waarover deze dagen
in Genève zal worden gesproken. Dr.
Potter zei gisteren dat over heel Eu
ropa grote aantallen Portugese weige
raars verblijven, die recht hebben op
hulp uit de kerken, daar deze hen
steeds hebben opgewekt deelname aan
deze oorlog af te wijzen.
BESANCON (UPI, Reuter) Verte
genwoordigers van de arbeiders van
de Lips horlogefabriek hebben giste
ren besprekingen hervat met een re-
geringsbevniddelaar over de toekomst
van de door de politie bezette fabriek.
Na een gesprek van 90 minuten wa
ren de onderhandelaars sceptisch over
de mogelijkheden van een compromis
in Frankrijks langste arbeidsconflict
van dit jaar.
Het conflict dateert uit april, toen de
directie besloot de zaak failliet te la
ten verklaren, omdat zij een schuld
had van 70 miljoen franc. De arbei
ders namen de fabriek over, totdat ze
op 14 augustus door de politie wer
den verwijderd. Overal worden soli-
dariteitsstakingen gehouden. Een twee
de gesprek tussen regering en arbei
ders zal morgen plaats vinden, de dag
waarop de Franse omroep een sym
pathiestaking zal houden.
Dr. Klein haalt nu
meer overhoop
dan De Brauw deed
kleuterleidster en zelfs in de VVD
wordt aan de juistheid van die ver
houding getwijfeld. Dr. Klein: 'Een
rapport hierover ligt op dit moment
bij de universiteiten. Zodra ik hun
adviezen binnen heb, wil ik met de
organisaties hierover spreken en be-
zien of het huidige niveau gehand
haafd moet blijven.'
Nivelleren
Er valt nog wel meer te nivelleren
dan via de inkomens van academici
en hoogleraren. Van hc't zittende ka
binet is bekt'nd dat kleuter- en basis
onderwijs de voorrang hebben boven
het wetenschappelijk onderwijs. Ge
ruchten over nieuwe bezuinigingen
doen al de rqnde. Dr. Klein laat zich
daar niet over uit.
'Het is wel zö\ zegt hij, 'dat er in het
wetenschappelijk onderwijs makkelij
ker bezuinigd kan worden dan bij het
kleuter- en basisonderwijs. In die sec
tor liggen de meeste uitgaven wétte-
lijk vast Aan universiteiten is dat
niet zo. Daardoor zie je bij een op
gaande conjunctuur wat meer geld
naar de universiteit gaan, en bij een
neergaande conjunctuur gaat het weer
omlaag. Verder is het zo dat vernieu
wingen in, het kleuter- en basisonder
wijs meteen veel kosten, terwijl ver
nieuwing van het hoger onderwijs
(betere planning, studiehervorming)
alleen in het begin wat extra kost.
maar later zelfs goedkoper kan wor
den.'
Meer studenten
Twee van de vier nieuwe gepantserde wagens van de rijkspolitie. Deze zullen worden ingezet bij ongeregeldheden die
een beetje uit dc hand lopen. De voertuigen kunnen twaalf manschappen in oproeruitrusting vervoeren. De auto s
hebben hydraulische apparatuur voor het opruimen van barricades en auto's.
Wachten nu op resultaat ondehandelingen Tonnen schade
Van een onzer verslaggevers
Wat wel kostenverhogend werkt is de
aanhoudende groei van het aantal stu
denten. Dr. Klein ziet uiteraard graag
zoveel mogelijk mensen doorstromen
naar het hoger onderwijs, maar zono
dig wil ook hij dammetjes opwerpen
wanneer de toevloed al te ongebrei
deld is. Concreet: hij wil de machti
gingswet inzake de studentenstop die
geldt tot 1974 verlengen- Het wetsont
werp ligt al klaar. Klein hoopt dat hij
de wet niet vaak hoeft toe te passen,
maar soms zal aan beperking van het
aantal eerstejaarsstudenten in bepaal
de studierichtingen niet te ontkomen
zijn.
'We moeten eerst weten wat voor een
maatschappij we over twintig jaar
willen hebben. Daar hebben we nog
veel te weinig over nagedacht. Ik
vind het erg belangrijk dat daarover
een bréde meningsvorming op gang
komt. Als dat toekomstbeeld wat
meer omlijnd is, kunnen we ook beter
zeggen hoe ons onderwijssysteem er
uit moet zien. Of we meer of minder
artsen nodig hebben; méér of minder
technici. Persoonlijk vermoed ik dat
dan best zou kunnen blijken dat we
meer technici nodig hebben dan we
nu krijgen. In ieder geval moeten
we door een betere voorlichting voor
komen dat het studentenaanbod zo
sterk wordt bepaald door allerlei mo
dieuze bewegingen. In sommige geval
len is dat niet erg. Als iedereen in
eens Spaans wil studeren kost dat nog
niet zoveel. Maar als een of andere
hageprediker door het land trekt met
de boodschap dat de kat heilig is, en
iedereen wil dan ineens diergenees
kunde studeren, is dat onbetaalbaar.
In noodgevallen moet een studenten
stop mogelijk zijn.'
DEN HAAlG De Haagse gemeenteraad is maandagnacht met
slechts de stemmen van zes van de tien YVD-leden tégen akkoord
gegaan met de richtlijnen die door het gemeentebestuur en een
bouwcombinatie zijn opgesteld voor de wederopbouw van de bad
plaats Scheveningen.
Daarmee is echter nog niet gezegd dat
deze wederopbouw nu direct beginnen
kan. Dat is afhankelijk van de overna
me door de bouwcombinatie (Holland
se Beton Groep, Ballast Nedam en
Wilma) van de bezittingen van de Ex
ploitatie Maatschappij Scheveningen.
De onderhandelingen tussen de bou
wers en de EMS zijn nog steeds niet
afgerond. De gemeenteraad was van
mening dat een beslissing nu moet
worden genomen, ook al is het resul
taat van die onderhandelingen niet
bekend.
Mochten die onderhandelingen echter
afketsen dan ligt de hele zaak weer
open: dat zou betekenen dat de bouw
combinatie niet degene is die in Sche
veningen mag gaan bouwen, dat de
richtlijnen die maandagavond werden
aangenomen ook buiten werking tre
den, dat dus met een eventuele nieu
we gegadigde nieuwe richtlijnen moe
ten worden opgesteld en dat de hele
procedure weer opnieuw begint.
Wethouder Nuij van stadsontwikke
ling zei er niets voor te voelen met
andere gegadigden dan bouwcombina
tie in zee te gaan. Hij was daar alleen
maar toe bereid als die andere gega
digde de gemeente dezelfde garanties
(zowel bouwkundig als financieel)
kan bieden als de bouwcombinatie.
Het is trouwens nog lang niet zeker
dat de bouwcombinatie de bezittingen
van de EMS zal overnemen. De onder
handelingen met Reindert Zwolsman
schijnen nogal moeizaam te verlopen.
Hét raadslid Ressenaar (VVD) blijkt
bovendien vorige week met een ande
re gegadigde bij wethouder Nuij aan
geklopt te hebben, maar de wethou
der zei er weinig voor te voelen.
Het Haagse gemeentebestuur is duide
lijk tevreden mt de concrete en gega
randeerde richtlijnen van de bouw
combinatie.
De hele hoop van de gemeente - na
maandagavond dus ook van de raad -
is nu gevestigd op de onderhandelin
gen EMS-bouwcombinatie. Wanneer
de beslissing hierover zal vallen is
nog onbekend. De fractie van D'66
diende nog een motie in - onder
steund door diverse andere fracties -
waarin wordt verlangd dat bij welke
bouwplannen er ook voor Schevenin
gen opgesteld worden, de bevolking
zo groot mogelijke inspraak krijgt. De
raad ging unaniem met deze motie ak
koord.
OSSENDRECHT Een uitslaande
band heeft gisternacht een groot ge
deelte van het hotel-restaurant Dek
kers te Ossendrecht (Noord-Brabant)
verwoest. Zeventig gasten, meest Itali
anen en Belgen, die op dat moment
in het hotel aanwezig waren, konden
zich allen redden.
Er deed zich geen enkel persoonlijk
ongeluk voor. De materiële schade
wordt geschat op vele honderdduizen
den guldens. De brand ontstond door
nog onbekende oorzaak omstreeks
drie uur in het dak van het voorste
deel van het hotel. In dit gedeelte
sliepen 29 gasten en het zes personen
tellende gezin van de eigenaar. Zij
werden gewekt door de rook en kon
den onmiddellijk naar buiten.
Het vrij moderne, riante pendelaars
hotel bestaat uit drie gebouwen die
voorzien zijn van brandtrappen en bo
vendien verbonden zijn door platte
daken. Uit veiligheidsoverwegingen
werd het achterste - niet brandende -
gedeelte ook ontruimd. Hier bevonden
zich nog veertig hotelgasten. De
brandweer van Ossendrecht kon, met
assistentie van de brandweerkorpsen
van Hoogerheide en Bergen op Zoom
de brand vrij snel blussen. De schade
bleef beperkt tot de bovenverdiepin
gen van het voorste deel, die geheel
vernield werden.
PARAMARIBO De Surinaamse cultuurmaatschappij 'Mariënburg',
een dochter van RCMA (Amsterdam Rubber) heeft van januari tot
en met juni van dit jaar een verlies geleden van Sf 1.295.257 (onge
veer 2.000.000 gulden). Dit heeft de maatschappij in een brief aan
de Surinaamse premier J. Sedney meegedeeld.
Twee gewonde paarden worden
uit de Coentunnel in Amsterdam
geleid, nadat de aanhangwagen
waarin zij werden vervoerd, in de
tunnel was gaan scharen en ver
volgens kantelde rechtsj. Gedu
rende ongeveer drie kwartier was
het verkeer in de tunnelbuis ge
stremd.
AMSTERDAM Als gevolg van de
prijsverhogingen ln Frankrijk heeft
Citroën Nederland in Amsterdam
voor Nederland nieuwe prijzen vastge
steld. De verhoging va n gemiddeld
drie procent is maandag ingegaan,
maar geldt alleen voor de grote mo
dellen.
Oplossing van gisteren:
Hor. 1. roede. 5. aorta, 9. bariton, 11.
Em. 13. neger. 14. v.i., 15. mals. 17.
dreg, 19. Ane, 20. elf, 22. ore. 23. dras,
24. egel, 25. ere, 26, tel, 28. sas, 30.
rins, 32. stal. 33. pl„ 34. teint, 37. te.
38. parkiet, 40. lemma, 41. slaap.
Vert. 1. roema, 2. eb. 3. dans, 4. ere.
5. Ate. 6. oord. 7. R.N., 8. Adige, 10.
Igel, 12. mandril, 14. verlaat, 16. le
ren, 18. roest, 20. Est, 21. fel, 25. er-
pel. 27. edik. 29. sleep, 31. stam. 32.
stel, 35. era, 36. nis, 38. p.m., 39. Ta.
